Professional Documents
Culture Documents
AYT Biyoloji Soru Bankası - YAYINDENIZI - 2021 - Ornek
AYT Biyoloji Soru Bankası - YAYINDENIZI - 2021 - Ornek
BİYOLOJİ
So RU
BANKASI
Kullanım Kılavuzu için
Karekodu Okut
İdari Hizmetler
YAYIN DENİZİ VİDEO ÇÖZÜM Sanal sınıf
UYGULAMASINI İNDİREREK, SMS ile duyuru
Gelişim raporları
www.yayindenizi.com.tr
ADRESİNİ ZİYARET EDEREK Erişilebilirlik
Tarayıcı aracılığıyla erişim
VİDEO ÇÖZÜMLERE ULAŞABİLİRSİNİZ.
Copyright ©
Bu kitabın her hakkı yayınevine aittir.
Hangi amaçla olursa olsun, bu kitabın tama-
mının ya da bir kısmının, kitabı yayınlayan
yayınevinin önceden izni olmaksızın elek-
tronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir
kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayınlanması
ve depolanması yasaktır.
PRO
Editör Dizgi
Büşra KOCA Yazarlar
Yayın Denizi
Mehmet Ali CEMİLOĞLU Fatih SARI
Dizgi Birimi
Barbaros GÜL
Muhammet BALTACI
s i mü l a t ör
yd_yayindenizi Mobil uygulama www.yayindenizi.com.tr
Yayın Denizi Eğitim yayindenizi@isler.com.tr
yd_yayindenizi
YAYIN DENİZİ EĞİTİM 0549 839 68 49
Yayın Denizi
26-0621-05-2000Ö - 3000 B/ 35
ISBN: 978-605-197-325-8
KİTAP İÇERİĞİ
• Her seviyedeki öğrenciye hitap eden bu soru bankası, eksiklerinizi görmede size kaynak olacaktır.
• Bazı soruların farklı formatlarının üst üste sorulmasıyla konuları daha iyi öğrenmeniz, kavramanız ve
pekiştirmeniz amaçlanmıştır.
AS
AYISI
U SAYISI SAY
ISI
ME
SAYISI
YF R T NE
S
SO
SA
DE
TE
192 740 86
ON SOZ
Sevgili Öğrenciler,
Ünitelerin test başlıklarını oluştururken konuyu tam olarak kavramanız için hücrelendirme
yöntemi kullandık. Ünite sonlarındaki tarama testleriyle genel bir pekiştirme yapmanızı
istedik.
Sevgili öğrenciler hayatınıza yön vereceğiniz önemli bir basamak olan üniversite
sınavında yanınızda durmak ve size omuz vermek istiyoruz. Dilediğiniz bölüme girmenizi
sağlamada yardımcınız olacak, kapınızı aralayacak bu pro anahtarı yanınızdan
ayırmayın.
Fatih SARI
PRO
EVDE ETKİN ÇALIŞMA
Evde olduğunuz zamanı çok iyi değerlendirmelisiniz. Çoğu
?
zaman yoğun ve yorgun bir gün geçirerek eve geldiğiniz için iyi ve
ÇALIŞMA PLANI YAPARKEN BU
uygulanabilir bir programa ihtiyacınız var.
SORULARI DİKKATE ALINIZ!
E
NERED
Evde yapılması gereken işler:
?
Hangi ders, hangi gün? • Uyuma • dinlenme • beslenme • konuları tekrar etme • soru
çözme • çözemediğin sorular için araştırma yapma
Konu öğrenme ve tekrar ne zaman?
NE ZAMAN Soru çözümü ve ödevler ne zaman?
• ödev yapma • fazladan sınav uygulama • önceden öngörüle-
meyen durumlar
Tatil günü hangi gün? Kendinize bir ders çalışma saati belirlemeli ve sürekli bunu
düşünmelisiniz. Çünkü zihin neyi tekrar ederse kendini o
yönde yönlendirir.
Her şey ne kadar karışık görünse de; Konu öğrenme, tekrar etme, soru çözme saatlerini birbiri
gerçekleştirilebilecek bir hedefin varsa, arkasına yerleştirmelisiniz.
hedefe ulaşmayı amaç edindiysen, Ders çalışırken mutlaka ara vermelisiniz. Ara vermek odak-
soru çözerek deneyim kazanıyorsan, lanma gücünüzü artıracaktır.
konuları birbiri ile ilişkilendirebiliyorsan, Her gün konu tekrarlarına zaman ayırmalısınız. Yeni
sınav uygulayarak bilgilerini sık sık kontrol ediyorsan, bilgiyi günlük tekrar etmelisiniz. Tekrar etmek başarının
kendine güveniyorsan anahtarıdır. Bilginin pekiştirilmesini ve uzun süreli hafızaya
atılmasını sağlar. Tekrarlarınızı zihinden yapmayı öğren-
işler iyi gidecek demektir. melisiniz. Bu size zaman kazandırmanın yanında kalıcı
olarak öğrenmenize de katkı sağlayacaktır.
İYİ NOT ALMAK, HER ŞEYİ Bilginin kalıcı olmasını sağlamak için ilişkilendirerek öğren-
YAZMAK DEMEK DEĞİLDİR! meye çalışmalısınız. Ezberden kaçınmalısınız. Öğrenilen
İyi not almak; kendi cümlelerini kurmak, şekille veya bilginin tam olarak kullanılması için beyin tarafından analizinin
yazıyla şifrelemek, baktığında kolayca anlayıp hatırla- yapılması gerekir. Ezberci sistem bunu engeller.
mak için materyal hazırlamak demektir. Not alma hızınızı kendinize göre belirlemelisiniz. Yavaş not
Tutulan notlar; onlara geri dönmek, onları okumak, alma beynin konsantre olmasını zorlaştırır, yazma hızı ile
gözden geçirmek, oradaki fikirlerin üzerine düşünmekle beynin çalışma hızı arasında boşluk meydana gelir. Zihin
başka alanlara kayar ve konsantrasyon sorunu yaşarsınız.
bir anlam kazanır.
Her şeyden arındırılmış ortam, çalışma için iyi bir ortam
değildir.
Sebep-sonuç ilişkisini iyi kurar, sonuçlarla ilgilenir. Sanatsal faaliyetlere çok yatkındır.
çıkarın ve
Beyninizi yerinden
.
ini koruyacaktır
ona saldırın kend Mark Twain
PRO
İçindekiler
ÖN SÖZ
REHBERLİK
1 ÜNİTE
4 ÜNİTE
İNSAN FİZYOLOJİSİ
Sinir Sisteminin Yapısı, Görevi ve İşleyişi.................................. 11 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ
Endokrin Bezler ve Salgıladıkları Hormonlar.............................. 19 Enerjinin Temel Molekülü ATP ve Fosforilasyon Çeşitleri........ 131
Duyu Organlarının Yapısı ve İşleyişi.......................................... 25 Fotosentez – Kemosentez........................................................ 133
Destek ve Hareket Sistemi......................................................... 31 Hücresel Solunum.................................................................... 143
Sindirim Sistemi.......................................................................... 39 Ünite Tarama Testi................................................................... 153
Dolaşım Sistemleri..................................................................... 49
Bağışıklık Sistemi....................................................................... 57
Solunum Sistemi........................................................................ 61
Üriner Sistemi............................................................................. 69
Üreme Sistemi ve Embriyonik Gelişim....................................... 77
Ünite Tarama Testi..................................................................... 85
5 ÜNİTE
2 ÜNİTE BİTKİ BİYOLOJİSİ
Çiçekli Bitkilerin Temel Kısımlarının Yapısı ve Görevleri......... 161
Bitki Gelişiminde Hormonların Etkisi ve Hareket...................... 167
KOMÜNİTE VE POPÜLASYON EKOLOJİSİ
Bitkilerde Madde Taşınması..................................................... 173
Komünite Ekolojisi...................................................................... 95
Bitkilerde Eşeyli Üreme............................................................ 177
Popülasyon Ekolojisi.................................................................. 99
Ünite Tarama Testi................................................................... 181
Ünite Tarama Testi................................................................... 101
3 ÜNİTE
6 ÜNİTE
GENDEN PROTEİNE
Nükleik Asitler........................................................................... 107 CANLILAR VE ÇEVRE
Genetik Şifre ve Protein Sentezi.............................................. 113 Canlılar ve Çevre...................................................................... 189
Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji...................................... 119
Ünite Tarama Testi................................................................... 123
ÜNİTE 1
TEST BAŞLIKLARI
PRO
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
13 10 8 9 10 7 6 8 4 5 6
iNSAN FİZYOLOJİSİ
! DİKKAT
Gelişmiş bir canlı olan insan, milyarlarca hücreye
sahiptir. Bu hücrelerin ihtiyaçlarının karşılanabilmesi ve
vücudun kararlı iç dengesinin sağlanabilmesi için gelişmiş
sistemlere ihtiyaç vardıır. Bu sistemler hakkında bilgi sahipi
olmak, hem vücudumuzdaki genel işleyişi anlayabilmek hem de
sağlığımız açısından önemlidir.
Sistemlerin sağlığı tehdit eden hastalıkları öğrenecek çözüm yolları hakkında bilgi sahibi
olacaksınız.
Soruları çözerken sorunun mantığıyla hareket ediniz. Soruları çözerken konular arasında
bağlantılar kurarak soruları çözünüz.
5. Aşağıdaki şekilde, fonksiyonlarına göre çalışan K, L, M 7. Biyoloji öğretmeni Gül, sinir sistemi konusunu anlatır-
nöronlarının çalışma mekanizması gösterilmiştir. ken uyarının iletim hızını etkileyen faktörleri şu şekilde
göstermiştir.
L
• Miyelin kılıfı olan hücrelerde iletim, miyelin kılıfsız
hücrelere göre daha hızlıdır.
• Akson çapı büyük olan hücrelerde iletim, akson
çapı küçük olanlara göre daha hızlıdır.
M Biyoloji öğretmeni, sınıftaki öğrencilerden anlattığı fak-
törleri dikkate alarak beş nörondan oluşan ve hızlıdan
K yavaşa doğru olacak şekilde bir tablo hazırlamalarını
istemiştir.
Kas
Buna göre, öğrencilerin hazırladıkları tablodan han-
Buna göre, gisi öğretmen tarafından doğru kabul edilmelidir?
I. K duyu nöronu, L ara nöron, M ise motor nöronu
A) Nöron Miyelin Akson B) Nöron Miyelin Akson
simgelemektedir.
çeşidi kılıf çapı çeşidi kılıf çapı
II. Her üç nöron çeşidinde de uyartı iletim şekli aynıdır. K Yok 500 K Yok 10
III. L nöronunun fonksiyonunun bozulması refleks tep- L Yok 100 L Yok 40
kisinin oluşmasını engellemez. M Var 80 M Yok 80
yargılarından hangileri doğrudur? N Var 60 N Var 100
P Var 40 P Var 120
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
C) Nöron Miyelin Akson D) Nöron Miyelin Akson
çeşidi kılıf çapı çeşidi kılıf çapı
YAYIN DENİZİ
12 1. ÜNİTE
8. D 7. E 6. B 5. C 4. E 3. B 2. B 1. E
Sinir Sisteminin Yapısı, Görevi ve İşleyişi TEST-2
1. İmpuls 3. Aşağıdaki şekilde sinir dokudaki glia hücrelerinin çeşit-
leri farklı harflerle belirtilmiştir.
dışı
Voltaj kapılı
Hücre
zarı
Hücre Schwann hücresi (L)
içi
5. Bir nöronun hücre sitoplazmasını ve hücre dışı orta- 7. Uyarıların sinapslarda bir nörondan diğer bir nörona
mını birbirinden ayıran hücre zarı elektriksel bir potan- geçişi aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
siyel enerjiye sahiptir. Zar potansiyeli adı verilen bu
elektriksel yük farkı hücre içindeki ve dışındaki anyon Akson ucu İmplus yönü
ve katyonların konsantrasyon farkından kaynaklanır. Mitokondri
Bu durumdaki bir nörona eşik değerine ulaşan uyarı Sinaptik
yumru Sinaptik keseler
gelmesi durumunda zar potansiyeli değişimi aşağıdaki
Sinaptik boşluk
grafikte gösterilmiştir.
Dendrit
Zar potansiyeli
Reseptör
Nörotransmitter
+40 MV
madde
C) İmpuls ilerlerken oksijenli solunum ve aktif taşıma II. Nörotransmitter salınımını azaltır.
yapılması kimyasal değişime, iyonların yer değiştir- III. Hedef organların sürekli uyarılmış durumda kalma-
mesi elektiriksel değişime neden olur. sını sağlar.
D) Uyarıyı alan duyu reseptörünün çeşidi ve impulsu yargılarından hangileri doğrudur?
taşıyan yol, sinir sistemine gelen uyarının çeşidinin A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
belirlenmesini sağlar.
D) II ve III E) I, II ve III
E) Uyarının frekansı, oluşan impuls sayısını ve sıklığı-
nı etkiler.
14 1. ÜNİTE
8. A 7. C 6. B 5. C 4. B 3. A 2. B 1. E
Sinir Sisteminin Yapısı, Görevi ve İşleyişi TEST-3
1. Aşağıdaki şekilde insanların kafatasında bulunan 3. Aşağıdaki şekilde insan beyninin lobları harflerle göste-
beyne ait bazı yapılar ile beyni örten zarlar gösterilmiştir. rilmiştir.
A) Kafatasına yapışık olan zar I, beynin tüm girinti ve I. dokunma, tat alma, koku alma,
çıkıntılarını saran zar III ile gösterilmiştir. II. hafıza, duyma, öğrenme, bilgi edinme,
B) Beynin besin ve oksijen ihtiyacını karşılayan kan III. konuşma, kişilik denetimi, planlama, karar verme,
damarlarının bulunduğu zar III ile numaralanmıştır. IV. görme alanı, görsel yorumlama, okuduğunu anlama
C) Beyni mekanik etkilerden koruyan, kan ile besin, durumları ile bunları kontrol eden beyin lobları
oksijen alışverişini ve iyon derişiminin dengede aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak
kalmasını sağlayan BOS, I ve II ile belirtilen zarlar eşleştirilmiştir?
arasında bulunur.
D) Sinir hücrelerinin gövde kısmından oluşan bölüm I II III IV
IV, miyelinli akson uzantılarından oluşan bölüm V
A) K N L M
ile gösterilmiştir.
YAYIN DENİZİ
B) L N K M
E) I, II ve III ile gösterilen beyin zarlarının mikroorga-
C) L K N M
nizma etkisiyle iltihaplanmasına menenjit denir.
D) L N M K
E) N L K M
5. Aşağıdaki şekilde insan beyni ve bazı kısımları harfler- 7. MS hastalığında, akyuvar hücrelerinin merkezi sinir
le gösterilmiştir. sistemindeki sinir hücrelerinin miyelin kılıflarını yabancı
madde olarak algılamasıyla sinir hücrelerinin miyelin
kılıflarında hasar oluşur. Hasar gören bu bölgelere plak
K
(skleroz) adı verilir. Hastalığın belirtileri kişiye özgüdür.
Uyuşukluk, karıncalanma, güç kaybı, kas sertliği, çift
L görme, kısa süreli hafıza kaybı görülebilen MS hastalı-
ğının tam olarak nedeni bilinmemektedir.
M
N
R
Buna göre,
Miyelin kılıf
I. Beyin yarım kürelerini üstten bağlayan ve sinir hüc-
relerinin akson uzantılarından oluşan nasırlı cisim Hasarsız sinir
hücresi
K, alttan bağlayan beyin üçgeni L ile gösterilmiştir.
II. Vücut duruşu, kas tonusu, işitme ve görme refleks-
lerini kontrol eden, dördüz çıkıntıların bulunduğu Hasar gören bölge
A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
16 1. ÜNİTE
8. D 7. C 6. B 5. C 4. B 3. B 2. C 1. C
Sinir Sisteminin Yapısı, Görevi ve İşleyişi TEST-4
1. En basit refleks yayı olarak kabul edilen diz kapağı 3. Koluna iğne batan bir birey kolunu çektiği halde aşı
refleks yayında duyu ve motor nöronlar görev yap- olan birey canı yansa da kolunu çekmez.
maktadır. Ancak uyluk kemiğinin önüne yerleşmiş ve Bu durum aşağıda verilenlerden hangisiyle açıkla-
dizin açılmasını sağlayan kastan çıkan duyu nöron, ara nabilir?
nöronla omurilikte bağlantı yapar. Aşağıdaki şekilde diz
kapağı refleksinde meydana gelen olaylar gösterilmiştir. A) Refleksi omurilikteki ara nöronların yorumlaması
B) Beynin, omuriliği baskılaması
2
C) Omuriliğin, beyni baskılaması
1 D) Uyarıların beyne iletiminin omuriliğe iletimden sonra
3
gerçekleşmesi
E) Uyarının şiddetine göre beyin veya omuriliğin
4 değerlendirme önceliklerinin değişebilmesi
Buna göre,
I. 1 ile gösterilen ve bilgiyi omuriliğe getiren duyu nöro-
nu hem motor hem de ara nöron ile sinaps yapar.
II. 3 ve 4 numaralı yapılar, uyarıları bacak kaslarına
YAYIN DENİZİ
3 8
5. İnsanlarda merkezi sinir sistemine ait yapılardan biri 7. Aşağıdaki şekilde insan beyninin bazı kısımları harfler-
olan omurilik ve enine kesiti aşağıdaki şekilde gösteril- le gösterilmiştir.
miştir.
Duyu siniri
Ak madde
Ara nöron Dorsal kök
Motor siniri
Ventral kök
Boz madde K M
L
6. Somatik sinir sistemiyle ilgili aşağıda verilen ifade- 8. Çevresel sinir sistemiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden
lerden hangisi doğrudur? hangisi yanlıştır?
A) Hücre gövdeleri beyin ve omurilikte bulunur, akson A) Beyin ve omurilikten çıkan sinirlerden ve bunlarla
uzantıları ise düz kaslara uzanır. bağlantılı gangliyonlardan oluşur.
B) Miyelinsiz motor nöronlardan oluşur. B) Duyu, ara ve motor nöronları içerir.
C) İstemsiz olarak yaptığımız yürüme, yazma, çizme C) Omurilikten çıkan 31 çift çevresel sinir bulunur.
gibi davranışları denetler.
D) 10. beyin siniri olan vagus siniri, karın ve göğüs
D) Otonom sinir sistemiyle birlikte çevresel sinir siste- boşluğundaki kalp, akciğer, pankreas, bağırsak ve
minin motor bölümünde bulunur. mide gibi organların çalışmasını kontrol eder.
E) Birbiriyle zıt çalışan, her iç organa bağlantılı sempa- E) Omuriliğin arka kökünden çevresel sinir sistemine
tik ve parasempatik sinirlerden oluşur. ait duyu nöronu girer, ön kökünden ise çevresel
sinir sistemine ait motor nöronu çıkar.
18 1. ÜNİTE
8. B 7. E 6. D 5. C 4. A 3. B 2. E 1. E
Endokrin Bezler ve Salgıladıkları Hormonlar TEST-5
1. Aşağıdaki tabloda insan vücudunda bulunan numara- 3. Aşağıdaki şekilde insan vücudunda salgı yapan bezler
landırılmış bazı bezlerin salgıladığı hormonlar ve hedef numaralarla gösterilmiştir.
dokuları gösterilmiştir.
6 Parathormon Kemik
4
Buna göre, 5
I. Aynı bezden salgılanan farklı hormonlar, aynı orga-
nı uyarabilir
II. Farklı bezlerden salgılanan farklı hormonlar aynı
organı uyarabilir.
Buna göre aşağıda yapılan açıklamalardan hangisi
III. Bir bez başka bir bezi hormon salgılaması için uya-
yanlıştır?
rabilir.
A) 1 numaralı salgı bezinden üretilen hormonlar
ifadelerinden örnek olabilen hormonlar aşağıdaki
2 numaralı salgı bezinin çalışmasını düzenler.
seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
B) 3 numaralı salgı bezinden üretilen hormon vücut
YAYIN DENİZİ
5. ADH hormonunun salgısının artmasına; 7. Hipofiz bezinin ön lobundan salgılanarak diğer bezlerin
I. idrarın seyreltik olması, salgı yapmasını sağlayan hormonlar ve uyarılma sonu-
cu bezlerden salgılanan hormonlar aşağıdaki şekilde
II. kan osmotik basıncının azalması,
numaralarla gösterilmiştir.
III. kanın tuz miktarının artması,
Hipotalamus
IV. kandaki su miktarının artması
olaylarından hangileri neden olur?
Hipotalamustan
A) Yalnız III B) I ve II C) III ve IV hipofize uzanan
portal damarlar
D) I, II ve IV E) II, III ve IV
Ön lop
Hipofiz bezi
Tiroit bezi
Eşeysel bez
6, 7
1
3
Adrenal bez
2 8, 9
4, 5
6. Aşağıdaki tabloda hipofiz bezinden salgılanan bazı
hormonlar numaralandırılmış ve uyardıkları organlar Buna göre, şekilde numaralarla belirtilen hormon-
“+” ile gösterilmiştir. ların isimlerinin doğru sıralanışı aşağıdakilerden
hangisidir?
1 2, 3 4 5 6 7
YAYIN DENİZİ
20 1. ÜNİTE
8. C 7. B 6. D 5. A 4. E 3. E 2. D 1. C