VMBO

Haven & Vervoer

Werkboek 9

TRANSPORTKETEN
& LOGISTIEK

Naam Klas
VMBO-17 Haven en vervoer blz. 2 / 3
H&V/K/5 Dienstverlening in de haven en logistiek BB / KB
Eindterm 1 Het begrip transportketen omschrijven. 1 SBU

VMBO-18 Haven en vervoer blz. 2 / 1

H&V/K/5 Dienstverlening in de haven en logistiek BB / KB
Eindterm 2 Componenten van transportketens noemen 10 SBU

VMBO-19 Haven en vervoer blz. 2 / 2

H&V/K/5 Dienstverlening in de haven en logistiek BB / KB
Eindterm 3 Het begrip logistiek omschrijven. 2 SBU

Auteur : RS van Rijn SCHEEPVAART

EN TRANSPORT

COLLEGE

VMBO Havenleer

Versie : maart – 2010

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 2 -

Inhoud

Hoofdstuk 1 Inleiding & Leerdoelen 5

Introductie Transportketen
Hoofdstuk 2 6

Vragen

Partijen in de Transportketen
Hoofdstuk 3 13

Vragen

Logistiek
Hoofdstuk 4 19

vragen

Opdrachten 29

09.01
Begrippen leren

09.02
Dienstverleners uitleg

09.03
Dienstverleners Volgorde

09.04
4 video clips + puzzel (teletop)

09.05
Werkopdracht Sneakers

09.06 Werkopdracht Warehouse Simulation

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 3 -

 Afb. De logistiek rond de transportketen

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 4 -

Hoofdstuk 1 – Inleiding /Leerdoelen

Wat is een transportketen?

Transport vindt plaats binnen een transportnetwerk. Transportmiddelen
maken gebruik van de infrastructuur aanwezig in een gebied.
Een transportketen wordt gevormd door het transport zelf en de
organisatie van het transport

En wat wordt verstaan onder logistiek?

Logistiek is het aan elkaar koppelen van vervoersactiviteiten:
denk aan het zo efficient mogelijk combineren van laden, transporteren,
overladen, uitladen en het ophalen van weer een nieuwe lading.

meer vragen en antwoorden in dit werkboek

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 5 -

back

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 6 -

 Hoofdstuk 2 – Transportketen

Inleiding.

Vóórdat we met dit hoofdstuk beginnen, moet je eerst weten, wát we met
deze eindterm bedoelen.

Je moet je dus eerst afvragen: Wat is een begrip en wat is een

omschrijving.

Voor het woord "begrip" kun je ook "begrijpen" lezen.

Een ander woord voor "omschrijven" is "verklaren".

Als je nu naar de titel van deze eindterm kijkt, kun je hiervoor dus ook
lezen:
" Je moet begrijpen en verklaren wat een transportketen is ".

Het is belangrijk dat je dit onthoudt, want er

komen nog veel eindtermen waarin je een
"begrip" moet kunnen "omschrijven".

1.2. De transportketen.

Het woord transportketen bestaat uit een samenvoeging van twee (2)
woorden:
"transport" en "keten".

De letterlijke betekenis van deze woorden is:

transport : overbrengen.
keten: een aaneenschakeling van handelingen.

VERKLARING TRANSPORTKETEN :

• Alle handelingen van opslag en vervoer om goederen

• van de leverancier (1)
• bij de verbruiker (12) te krijgen
.

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 7 -

Diverse stromen Transportketen

Meer Specifiek :

het "begrip" transportketen verstaan we alle

handelingen op het gebied van:

- vervoer (
zeeschip - binnenvaartschip - vrachtwagen - trein )
- opslag (
de goederen liggen ergens opgeslagen )
- overslag (
van zeeschip in vrachtschip, van trein in vrachtwagen )
- informatie (
hoeveel en van waar moeten de goederen vervoerd
worden )
- geldstromen ( het vervoer, opslag en overslag kost geld )
- documenten ( vervoersdocument, douanepapieren )

bij het verplaatsen van goederen van oorsprong tot

eindbestemming.

Achter de handelingen zie je tussen haakjes één (1) of meerdere

voorbeelden om te verduidelijken wat er met het woord wordt bedoeld.
In latere werkboekenkomen we hier nog uitgebreid op terug.

Op de volgende bladzijde zie je enkele voorbeelden hoe de transportketen

er uit kan zien, vanaf het moment van oorsprong of winning van een
product, tot het moment dat de goederen bij de consument (klant)
aankomt.

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 8 -

 Nederland Nederland

winning oorsprong
buitenland

vervoer oorsprong vervoer

opslag vervoer opslag

productie opslag vervoer

vervoer productie opslag

opslag opslag productie

vervoer HAVEN vervoer HAVEN vervoer

buitenland Nederland consument

opslag opslag
De vakjes "productie "
betekent een bedrijf die iets
productie vervoer maakt, zoals een bakker die
brood bakt of een
zuivelbedrijf die van melk,
vla en yoghurt maakt.
opslag consument

vervoer Tussen de verschillende "schakels"

( op de plaats van de pijlen ) wordt er
informatie uitgewisseld en moet er betaald
worden (geldstromen).
consument
Als de goederen van het buitenland
komen, of naar het buitenland toe
gaan, zijn er douanedocumenten
nodig.

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 9 -

Vragen en Opdrachten Hoofdstuk 2

vraag 2.1 Opdracht : Maak een verslag van ongeveer 1 kantje met de
onderstaande gegevens.

• In Brazilië wordt ijzererts gewonnen

• Dit wordt naar Nederland wordt getransporteerd.
• Bij de firma "Nelcon kranenbouw" wordt hier uiteindelijk een
containerkraan mee gebouwd,
• met bestemming ECT op de Maasvlakte.

Gebruik minimaal 12 voorbeelden van de genoemde "handelingen" uit deze les.

Zet achter elke handeling tussen haakjes welk begrip uit de transportketen
je hebt gebruikt.
Elk begrip moet je minstens 2 keer gebruiken.
Noem nog een ander productiebedrijf die noodzakelijk is.
Je levert het verslag aan het eind van de les in voor een cijfer.

vraag 2.2 Verklaar het begrip “transportketen “

-
-
-

vraag 2.3 Met welke 6 handelingen krijg je te maken in de transportketen

?

vraag 2.4 Wat is de functie van de haven in de transportketen ?

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 10 -

 vraag 2.5 Benoem alle nummers volgens de juiste naam

10

11

12

vraag 1.6 Bedenk nu zelf een transportketen van je favoriete product.

1. wat is het product ?

2. waar wordt het van gemaakt ?

3
4
5
6
7
8
9

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 11 -

back

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 12 -

Hoofdstuk 3 – Partijen Transportketen

3.1 Inleiding.

In eindterm 1 hebben we de transportketen behandeld en uitgelegd wat

hier mee bedoeld wordt.

In deze lesbrief behandelen we de "componenten" van de transportketen.

Wat bedoelen we nu met "componenten"?

Een ander woord voor componenten = onderdelen.

En als we het over een onderdeel van de transportketen hebben, bedoelen
we de bedrijven die hier mee te maken hebben.

Dus: In dit hoofdstuk gaan we leren welke bedrijven deel uit maken van de
transportketen.

Als je naar het schema van de transportketen kijkt zie ook een vakje met

Je zou dus kunnen denken dat "productie" ook deel uit maakt
productie
van de
transportketen maar dat is niet juist.
Een bedrijf die iets produceert noemen we een productiebedrijf.
Zij maken dus een product, bijvoorbeeld een brood of een auto.

Voorbeeld van een keten – Coca Cola

(opdracht 09.03 - )

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 13 -

3.2. De bedrijven die deel uitmaken van de transportketen.

Een bedrijf die deel uitmaakt van de transportketen, noemen we ook wel
een
"dienstverlenend bedrijf".
Zo'n bedrijf verleend dus een "dienst", zoals het transport, op- en overslag
van goederen, regelt het vervoer, of verzorgd de documenten die nodig
zijn.

Omdat we de lesbrief "K5 - eindterm 9" een aantal dienstverlenende

bedrijven
nog uitvoerig zullen behandelen, vind je in deze lesbrief bij een aantal
bedrijven maar een korte uitleg.

Exporteur is iemand (bedrijf) die producten produceert of

inkoopt om ze daarna in het buitenland te verkopen. Hij gaat
die producten dan exporteren ( uitvoeren) en heeft daar hulp
bij nodig, want hij bezit geen eigen schepen.

Importeur is degene aan de andere kant van de wereld die de

goederen graag wil hebben. Dat kan zijn voor eigen gebruik,
het kan ook zo zijn dat hij deze spullen weer door gaat
verkopen. Hij importeert ( voert in ) deze goederen. Hij heeft
geen eigen vervoermiddelen en heeft dus ook hulp nodig.

Rederij is een onderneming die één of meer schepen in de vaart heeft

om daarmee goederen en/of passagiers te vervoeren.
Het uiteindelijke doel is om geld te verdienen, maar dat is natuurlijk
overbodig om te zeggen.
Een schipper van een binnenvaartschip, die op een eigen schip
vaart, noemen we een particuliere schipper.

Cargadoor is een bedrijf dat optreedt als een agent

(= vertegenwoordiger) van een rederij in een andere haven
dan die, waarin de rederij zelf gevestigd is.

Nu kan een cargadoor ook agent zijn voor meerdere

verschillende rederijen.

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 14 -

 vraag 3.1 Noem een bekende
exporteur in
Rotterdam en
vermeld wat zij
uitvoeren.
Als je het niet weet,
zoek op expediteur
in Google

vraag 3.2 Noem een importeur

in Rotterdam en
vermeld wat zij
invoeren.

vraag 3.3 Noem een bekende

Rederij die
containers vervoerd.

vraag 3.4 Wat voor soort

rederij is dit ? (
bovenstaande
plaatje)

vraag 3.5 Bij de eerst volgende

gelegenheid zoek je
een plaatje van een
container rederij en
plak deze hier in dit
vak.

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 15 -

 vraag 3.6 Zoek op internet een bekende cargadoor en vermeld welke
rederijen zij vertegenwoordigen. Zoek op
www.cargadoorworden.nl

Naam Vertegenwoordig de Rederijen

Cargadoor

vraag 3.7 Ander woord voor Agent

vraag 3.8 Is dit de agent dit we bedoelen ? Leg uit

ja / nee want

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 16 -

Expediteur Over de taak van de expediteur bestaan nog
steeds misverstanden. Die gaan dan over de ‘ouderwetse’
expediteur en de moderne ‘expediteur’.

Expediteur komt van vroeger

Wanneer we praten over een ouderwetse expediteur dan praten we over

een expediteur van 10-15 jaar geleden.In die tijd was de expediteur
geen vervoerder, maar had hij alleen een bemiddelende functie.

Dat wil zeggen dat hij als tussenpersoon optreedt en wel tussen degene
die de goederen te vervoeren heeft (exporteur) en degene die
beroepshalve de goederen vervoerd, namelijk de vervoerder.

Een ouderwetse expediteur heeft dus geen eigen vervoermiddelen. Een

telefoon, fax en internet computer volstaat in dit geval.

Denk aan Ziegler ….

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 17 -

 Een stuwadoor is iemand (bedrijf) die zich beroeps halve
bezighoudt met het laden en lossen van schepen en alle
rechtstreeks daarmee verhand houdende werkzaamheden
verricht.

bijvoorbeeld de ECT.

vraag 3.9 Ken je nog meer 1

stuwadoors in de
Rotterdamse Haven ? 2

Noem er 4 3

vraag 3.10 Maakt een fabriek Ja / nee want

onderdeel uit van de
transportketen ? leg dit
uit

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 18 -

Hoofdstuk 4 – Logistiek

4.1. Inleiding.

Als je naar de titel van de eindterm kijkt, weet je dan nog wat hier mee
bedoeld wordt?
Als je het niet meer weet, kijk dan nog eens bij de uitleg van K5 -
eindterm 1.

Als je het weet, vul dan in de onderstaande zin de ontbrekende woorden

in.

In plaats van "het begrip logistiek omschrijven", kan ik ook lezen;

Ik moet kunnen_________________ en ___________________ wat

logistiek is.

(denk aan h2 )

4.2. Geschiedenis.

Het woord "logistiek" bestaat al zo'n 400 (vierhonderd) jaar.

In de 17e (zeventiende) eeuw kwamen de Fransen op het idee, dat als je
met succes een oorlog wil voeren, je moet zorgen voor een tijdige aanvoer
van munitie, voedsel, materialen en paarden.

De zorg voor transport en voorraadvorming van munitie, voedsel,

materialen en de paarden werd logistiek genoemd.

4.3. Heden.

In de afgelopen 50 jaar is het begrip logistiek sterk ontwikkeld.

Hiermee wordt bedoeld, dat logistiek nu veel meer betekent.

logistiek heeft te maken met de productenstroom

vanaf de orderverwerving, via inkoop bij de
leverancier(s) en het fabriceren of assembleren, tot
en met de distributie van het gereed product naar
de gebruiker of afnemer

Men noemt dit de logistieke keten of het logistieke

traject.

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 19 -

LOGISTIEK IN DE FORMULE 1

Afb . de logistiek bij de formule 1

Afb. de logistiek van een warehouse

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 20 -

Hieronder zie je in een schema, wat hier boven in het tekstvak staat
geschreven.

order verwerving (opdracht tot levering van een product) gebruiker

of
afnemer

bedrijf
inkoop afvoer

fabricage gereed
leverancier voorraad of voorraad product
assemblage
aanvoer afvoer

Ook alle informatiestromen die nodig zijn om de productiestromen goed te

laten lopen, vallen onder logistiek.

Als de productieafdeling niet op tijd zegt, dus informatie verstrekt, dat de

voorraden opraken, en dit dus niet wordt doorgegeven aan de leverancier,
worden de voorraden niet op tijd aangevuld en kan de productieafdeling
niet
meer produceren.

Wat is dan Logistiek binnen een bedrijf ?

De afdeling logistiek binnen een bedrijf houdt zich alleen bezig met de
goederen- en informatiestroom, en moet er voor zorgen dat;

• de juiste goederen,
• op de juiste plaats,
• op de juiste tijd,
• in de juiste hoeveelheden,
De afdeling logistiek binnen een bedrijf bemoeit zich dus niet met de
goederen zelf
( heeft de fabricage afdeling wel de goede onderdelen besteld? )
of met de fabricage van de goederen. ( Is het product wel op de juiste
manier gemaakt? )

Natuurlijk hoort hier een correctie informatiestroom bij

Ezelsbruggetje
4 x JUIST !

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 21 -

Onze afdeling T&L van het VMBO

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 22 -

 • Component van de Logistieke keten

Transport en Logistiek Nederland

TLN is de grootste en toonaangevende belangenbehartiger in het
goederenwegvervoer en logistieke dienstverlening. TLN behartigt
voor haar ruim 6.000 leden de belangen.

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 23 -

H 3 – Vragen en Opdrachten

vraag 3.1 Wat betekent het woord fabriceren?

vraag 3.2 Wat betekent het woord assembleren?

vraag 3.3 Je krijgt 2 tekenvellen van de docent.

Jij bent nu degene die een opdracht geeft om iets te fabriceren.

Je mag zelf iets verzinnen.

Vermeldt de naam of het soort bedrijf bij wie je je product besteld.

Dit geldt ook voor de leverancier.

Schrijf ook de voorraden op die nodig zijn om je product te kunnen
maken.

Zet alles in een eigen gemaakt schema, die je met pijlen met elkaar
verbindt.

vraag 3.4 Die nu het zelfde nogmaals, maar nu laat je iets assembleren.

Laat beide schema's door de docent voor gezien tekenen en bewaar deze
in je opbergmap bij de lesbrief.

vraag 3.5 Opdracht :

Men zegt ook wel dat Logistiek de leer van het plannen en het effectief en
efficiënt uitvoeren van de bevoorrading betekend.

Leg uit wat deze woorden betekenen:

Effectief : Efficiënt :

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 24 -

Voorbeelden Voorbeelden:

vraag 3.6 Wat voor problemen kom je tegen in de logistiek van de

formule 1 ?

vraag 3.7 Ga naar onze Haven website

Klik op Digi oefeningen

Klik op Vorkheftruck
Speel het spel vorkhefttruck 2
Helaas werkt dit spel niet altijd

Ga dan dan naar keuze 3. forklift kid

Hoe ver ben je gekomen ??

Level ………..

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 25 -

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 26 -
vraag 3.8 Test je kennis, maak de puzzel
Horizontaal
1. bedrijf dat optreed als
vertegenwoordiger van een rederij
6. het geheel van wegen en
voorzieningen
8. ander woord voor produceren
10. ander woord voor doeltreffend
12. iemand die goederen in het buitenland
koopt en deze goederen naar nederland haalt
14. iets maken
15. iemand die goederen verkoopt aan het
buitenland
16. aan eenschakeling van handelingen
17. ander woord voor doelmatig
WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn
Verticaal
2. ander woord voor verklaren
3. het transport zelf en de organisatie van
transport
4. het aan efficiënt elkaar koppelen van
vervoersactiviteiten
5. 1 van de stromen van de tranportketen,
van zeeschip in vrachtschip
7. goederen overbrengen
9. eigenaar van schepen
10. tussenpersoon van de exporteur en
vervoerder
11. ze laden en lossen schepen
13. ander woord voor componenten van de
keten
Pag - 27 -
WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 28 -
 OPDRACHTEN

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 29 -

Opdracht 09.01
Begrippen verklaren en uitleggen

De opdracht :
Schrijf de antwoorden op zonder te spieken
1. Beschrijf de transportketen in
één zin!

2. Welke handelingen vind je binnen

de transportketen ?

MAAK DE TEKENING OP
HET VOLGENDE BLAD

3. Wat is het verschil tussen Productie is….

productie en goederen goederen zijn…

4. Beschrijf Exporteur

5. Beschrijf Importeur

6. Wat is een rederij

7. Wat is een cargadoor

8. wat is een expediteur

9. Wat is een stuwadoor

10. Beschrijf de term logistiek 4x

11. Wat is het verschil tussen Assembleren is..

assembleren en fabriceren fabriceren is ..

Laat nu je werk zien aan de docent !

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 30 -

Teken hier de Transportketen

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 31 -

Opdracht 09.02

Leerdoel : Het kunnen beschrijven van dienstverleners

Nodig :

bedrijf uitleg

AIS - Live

Bunkerbedrijven

Cargadoor

DCMR

Dirkzwager

Douane

Expediteur

Exporteur

Ecoloss

Havenbedrijf/HCC

Importeur

Rederij

Zeehaven

Roeiers

Ships Chandlers

Slepers

Stuwadoor

Transporteur

Connossement

Waterklerk

Zeehavenloods

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 32 -

Opdracht 09.03

Leerdoel :

Nodig :

Opdracht – Zet deze dienstverleners in de goede volgorde –

Export van China naar Rotterdam

Bunkerbedrijven 1 Schip

Cargadoor

DCMR

Dirkzwager

Douane

Expediteur

Havenbedrijf/HCC

Importeur

Rederij

Zeehavenpolitie

Roeiers

Ships Chandlers

Consument

Slepers

Stuwadoor

Wegtransporteur

Waterklerk

Zeehavenloods

Schip Consument

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 33 -

Opdracht 09.04

Leerdoel :

Nodig : 4 filmpjes – via Teletop / Intranet

Vandaag ga je een aantal opdrachten

uitvoeren
.
Opdracht 1:
Maak nogmaals deze Puzzel

Teletop 09.04.01

Als je klaar bent laat je het scherm aan je docent zien

Welke vragen vond je moeilijk en heb je niet beantwoord. Schrijf ze op

nr.

nr.

nr.

Opdracht 2

bekijk deze film : Intranet : 09.04.01 – Orderverzamelaar

Schrijf in het kort op wat er in de film gebeurd

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 34 -

Opdracht 3
Wat verstaan we onder logistiek ?

1.

2.

3.

4.

Opdracht 4
Nu een film over de logistiek van de Formule 1

Intranet : 09.04.02

opdracht :
bekijk de film en schrijf op hoe hier de logistiek is geregeld.
Wat nemen ze mee, hoe is het geregeld.

Opdracht 5

Een film over Logistiek

Bekijk deze film en maak hiervan een samenvatting

Intranet : 09.04.03

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 35 -

Opdracht 6

Het logistiek proces van AH

Intranet : 09.04.04

Bekijk deze film en maak hiervan een samenvatting

end.

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 36 -

Opdracht 09.05 - Sneakers

Leerdoel :

Nodig : Videoclip – 8 minuten

Teletop

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 37 -

Opdracht 09.06 - VTL – Warehouse
Demo game

Leerdoel :

Nodig :

Ga naar Teletop
Maak en speel het Warehouse Simulation game.

Begrippen in de game

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn Pag - 38 -