Jak różnice kulturowe i historyczne wpływają na traktowanie jednostek przez

społeczeństwo?

Wstęp

W mojej dzisiejszej prezentacji postaram sie odpowiedzieć na pytanie „Jak

różnice kulturowe i historyczne wpływają na traktowanie jednostek przez
społeczeństwo?”. Będę opierać sie na fragmencie książki pod tytulem “Bog rzeczy
malych” autorstwa Arundhati Roy oraz na fragmencie powiesci graficznej “Maus”,
Arta Spiegelmana.

“Maus”

Różnice kulturowe i historyczne są głęboko zakorzenione w społeczeństwie i

mają wpływ na traktowanie jednostek poprzez kształtowanie stereotypów,
uprzedzeń i zachowań, co w konsekwencji prowadzi do dyskryminacji,
prześladowań i dehumanizacji. Książka "Maus" autorstwa Art Spiegelmana ukazuje,
jak podziały te wpływają na traktowanie osób pochodzących z różnych grup
etnicznych, zwłaszcza na przykładzie doświadczeń Żydów w czasie Holocaustu,
podkreślając długotrwały wpływ traumy i uprzedzeń na życie jednostek i
społeczeństwa jako całości.

Książka ta zręcznie splata dwie osie czasowe, gdzie historia młodego Arta
Spiegelmana, który próbuje zrozumieć doświadczenia ojca z czasów Holokaustu,
przeplata się z opowieściami jego ojca, który w czasie rzeczywistym przenosi
czytelnika do okrucieństw wojny.

Wybrany przeze mnie fragment jest retrospekcją głównego bohatera, opowiadającą

o pierwszych chwilach spędzonych w Auschwitz.

Władek, jak i inne osoby pochodzenia żydowskiego są tu przedstawieni jako myszy,

co oddaje sposób, w jaki naziści redukowali ich do poziomu bezbronnych
szkodników. Niemcy z kolei przedstawieni zostali jako koty, co odzwierciedla ich
 agresje i władzę nad słabszymi. Ten nietypowy schemat fabularny ma za zadanie
zilustrować nierówny podział sił pomiędzy prześladowcami, a prześladowanymi. W
oczywisty sposób, przyrównując ich do zwierząt, ujmuje on obydwu grupom
godności jak i ludzkości.

uprzedzenia niemców wobec żydów przedstawione są również poprzez język, jakim

owi sie posługują. w przytoczonym fragmencie kazda wypowiedz niemca jest bardzo
wyraznie nacechowana emocjonalnie. “zamknąc się żydy! do kąpieli! ale szybko!”,
Rozbierać się! zostawić kosztowności! do szeregu!” Wykrzyknienia te zosaly zawarte
w charakrerystycznej dla komiskow posrzepianej chumrce, oraz zapisane są
trzcionką grubsza od pozostalych. Oprawa graficzna tych eksklamacji jak i ich
rozkazujący ton wskazują na agresywne i przedmiotowe traktowanie zydowskich
wiezniow.

Doszczętnym aktem dehumanizacji przedstawionym we fragmencie było

nadawanie Żydom numerów, co doskonale ilustruje użyta metafora "Zabrali nam
nasze nazwiska, a tutaj napisali mi mój numer". Zabieg ten pozbawił zydow
indywidualności i sprowadził do jednej, anonimowej kategorii. Zamiast być
traktowani jako jednostki z prawami, osobowościami, stali się niczym wiecej niz
szeregiem cyfr wytatuowanych na swoich przedramionach.

Praktyka ta byla potwierdzeniem ich statusu nie-ludzi, co pokazuje jedną z najgłębiej

dehumanizujących praktyk Holocaustu.

“Bóg Rzeczy Małych”

W ksiazce ukazane są różnice kulturowe i historyczne, które kształtują traktowanie

jednostek w społeczeństwie poprzez ich marginalizację, niesprawiedliwość
społeczną oraz konflikty na tle kastowym, co prowadzi do uprzedzeń i dyskryminacji.
Wybrany przeze mnie fragment przedstawia konkretnie doświadczenia parawanów
jako marginalizowanej grupy społecznej.
 ​ W indiach system kastowy ma decydujący wpływ na życie jednostek, z
parawanami (nazywanymi również nietykalnymi) znajdującymi się na samym
dnie hierarchii. Byli oni pozbawieni praw i godności, a ich życie było silnie
ograniczone przez restrykcyjne społeczne normy.

W tym fragmencie autorka używa kontrastu, aby zilustrować wyraźne różnice w

traktowaniu ludzi na podstawie kasty i i religii w społeczeństwie indyjskim. poprzez
przeciwstawienie opisu życia parawanów z przywilejami wyższych kast, autorka
wyostrza dysproporcje i nierówności.

​ Nawrócenie niektórych parawanów na chrześcijaństwo jest pokazane jako

próba uniknięcia prześladowań związanych z kastą, jednak nawet po
nawróceniu dalej doświadczają dyskryminacji, gdyż wciąż są traktowani jako
społeczność niższa, nawet w obrębie swojej nowej religijnej społeczności.

uzyta tu metafora “jakby miotałą wymietli ślady swoich stóp” służy do zilustrowania
polityki społecznej, która wyklucza te grupe z pełnego uczestnictwa w
społeczeństwie poprzez utrzymywanie ich na marginesie i wymazywanie ich
istnienia z publicznej świadomości.

niemożliwość ucieczki przed społecznymi ograniczeniami w zmiennym kontekście

kulturowym i historycznym.

Obecny w tekście narrator 3-osobowy, znajduje się poza światem przedstawionym

oraz zdaje się mieć wgląd w życie parawanów i ich doświadczenia, co umożliwia
czytelnikowi lepsze zrozumienie ich sytuacji społecznej oraz trudności, z jakimi się
borykają. Styl narracji jest silnie skoncentrowanym na ukazywaniu dyskryminacji
oraz nierówności społecznych, co tworzy silną atmosferę empatii i refleksji nad
niesprawiedliwością..

Obie książki, "Maus" i "Bóg Rzeczy Małych", obrazują, w jaki sposób różnice kulturowe i

historyczne przyczyniają się do dehumanizacji i niesprawiedliwego traktowania jednostek. W

 "Maus" dehumanizacja Żydów jako myszy przez nazistowskich Niemców uwydatnia, jak

stereotypy i uprzedzenia prowadzą do brutalnych prześladowań. Z kolei w "Bogu Rzeczy Małych"

ukazane są nierówności kastowe w społeczeństwie indyjskim, które marginalizują parawanów,

ilustrując, jak różnice kulturowe nadal prowadzą do wykluczenia społecznego. Obie książki

odnoszą się do rzeczywistych nierówności społecznych, przypominając nam, że walka z

uprzedzeniami jest kluczowa dla budowania bardziej sprawiedliwego społeczeństwa.