DETERMINANTEAK

1.- Kalkulatu A matrizea ondoko berdintza betetzen dela jakinik :

 1 2 3 2 0 0
   
A 0 2 3  =  0 2 0 
0 0 3 0 0 2
   
Jarraitutako metodoa azaldu. (1999.eko EKAINA)

2.- Izan bitez A eta B ondoko matrizeak:

 2x 2 3 + x  x 2 3
   
A= 2 x 5  , B= 1 x 4
 10 6 x + 5  5 6 x
   

B matrizearen determinantearen balioa 7 dela jakinik, erabili determinanteen propietateak A

matrizearen determinantea kalkulatzeko. (2002.eko UZTAILA)

3.- Izan bitez A eta B ondoko matrizeak :

1 0 0 2 0 0
   
A=1 2 4 B=2 2 0
1 2 4 0 0 2
   

Aztertu A − B matrizearen heina  parametroaren arabera.

(2003.eko UZTAILA)

4.- a parametroaren balio bakoitzeko, izan bedi A(a) ondoko matrizea:

1 a 1
 
A (a ) =  0 1 a 
0 0 1
 

Kalkulatu A (a ) − A (a ) matrizearen heina a balioaren arabera.

2 t

2 t
Gogoratu A (a ) matrizea biderkadura dela eta A (a ) hasierako matrizearen iraulia. A (a )  A (a )
. (2004.eko EKAINA)

5.- ad - bc = 3 dela jakinik, kalkulatu , erantzuna arrazoituz, ondoko matrizeen determinanteak:

 0 0 0 1  0 1 0 0  0 0 c d
     
 a 0 c 0  1 0 0 0  0 0 a b
A= B= C=

0 1 0 0
 
0 0 c a
  0 1 0 0 
 b 0 d 0   0 0 d b   1 0 0 0 
  

(2004.eko UZTAILA)

Santo Tomas Lizeoa / Determinanteak Orria 6

6.- Izan bitez A eta B ondoko
 1 1
a b  0 a 0 b
   
 0 1 1 a  1 0 0 0
A= B=
0 0 a 1 0 0 1 a
   
 0 0 b 3   0 2 0 5 
 

Bi matrizeen determinantea 1 dela jakina da. Datu nahiko al daude a eta b parametroen balioak
kalkulatzeko?. Erantzuna baiezkoa izatekotan balio horiek aurkitu, bestela erantzuna arrazoitu.
(2005.eko EKAINA)

7.- a parametroaren balio bakoitzerako, izan bedi A(a) ondoko matrizea :

0 1 a
 
A( a ) =  a 0 1 
1 a 0
 
Aurkitu a parametroaren balioa A(a) matrizearen determinantea 9 izan dadin.
Aurkitutako a-ren balio horretarako kalkulatu A2 ( a ) + A( a ) matrizea.
(2005.eko UZTAILA)

8.- A matrize karratuan jarraian aipatutako transformazioak egin eta gero B matrize karratua
lortzen da.
Lehenik bigarren eta hirugarren errenkadak trukatzen dira. Jarraian bigarren errenkada –2zenbakiaz
biderkatzen da. Bukatzeko, lehenengo errenkadari bigarrena bider 5 eta laugarren errenkada bider 3
gehitzen zaizkio.
A matrizearen determinantea 5 dela jakina bada, B matrizearen determinantea era arrazoituan
kalkulatu. (2006.eko UZTAILA)

9.- Izan bedi A ondoko matrizea :

1 2 3 
 
A=1 4 9 
 1 8 27 
 
A matrizean jarraian aipatutako transformazioak egin eta gero B matrizea lortzen da : Lehenik A
matrizea bere buruaz biderkatzen da, jarraian bigarren eta hirugarren errenkadak trukatzen dira
eta bukatzeko bigarren zutabearen elementu guztiak -2 zenbakiaz biderkatzen dira. Determinanteen
propietateak erabiliz, kalkulatu B matrizearen determinantea. (2007.eko EKAINA)

10.- Bi errenkada eta bi zutabeko A matrizeak ekuazio matrizial hau betetzen du :

 1 3   −1 −1   2 0 
A    +   =  
 5 7   −2 −3   2 0 
Aurkitu A matrizea

(2008.ko UZTAILA)

Santo Tomas Lizeoa / Determinanteak Orria 7

11.- x parametroaren balio bakoitzerako A(x) matrizea hau da:
 1 x x2 x3 
 
 1 1 x x2 
A(x) =  
1 1 1 x 
1 1 1 1 
 
Kalkulatu A(x) matrizearen determinantea, eta arrazoitu.
. (2009.eko UZTAILA)

12.- Izan bedi matrize hau:

1 0  
 
 0 − 1 
2 − 1 1 
 
a) Galdera hau erantzun, eta arrazoitu: Existitzen al da α   parametroaren baliorik non A
matrizearen alderantzizkoa balio horretarako existitzen ez den?
b) Kalkulatu, posible bada, A2 matrizearen alderantzizkoa α = 0 denean.
(2010.eko EKAINA)

13.- A matrizeak bi errenkada eta bi zutabe ditu, eta berdintza hau betetzen du :

0 3  1 0  1 1
A    + A    =  
2 6 0 1  0 1
Kalkulatu A matrizea eta prozedura arrazoitu.
. (2011.eko UZTAILA)

14.- (a,b) zenbaki errealen bikote bakoitzerako, matrize hauek daude:

𝑎 𝑏 2 2 𝑎 1
𝐴 = (1 1 −1) eta 𝐵 = (1 𝑏 −1)
3 5 5 2 2 −1

a) Kalkula itzazu A eta B matrizeen determinanteak.

b) a=b=1 kasurako, kalkula ezazu 𝐴 ∙ 𝐵 biderkadura-matrizearen determinantea.
c) Kalkula ezazu, arrazoituz, a-ren eta b-ren zer baliotarako betetzen den bi matrizeek
alderantzizko matrizerik ez izatea.

(2012.ko EKAINA)

15.- Izan bitez 𝐵 = (1 +1 𝑚 1−𝑚

1
) matrizea eta 𝐼 = (
1 0
0 1
) unitate matrizea.
a) Kalkula ezazu m-ren zer baliotarako betetzen den hau : 𝐵2 = 2𝐵 + 𝐼.
b) Kalkula ezazu B-ren alderantzizko matrizea aurreko ataleko m-ren balioetarako.
(2012.ko UZTAILA)

Santo Tomas Lizeoa / Determinanteak Orria 8

16.-
−1 0 1
𝐴=( 0 𝑎 0 ) matrizea emanda, non a parametro erreal bat baita,
2 1 𝑎2 − 1

a) Kalkula ezazu, arrazoituz, A matrizearen heina a parametroaren funtzioan.

b) Azaldu ezazu ea matrizeak alderantzizkoa duen a = 1 kasurako, eta, baldin badu, kalkula
ezazu.
(2013.ko EKAINA)

17.-
Matrize hau emanda:
1 3 𝑚
𝐴 = (𝑚 1 3)
1 7 𝑚

a) Azter ezazu A-ren heina m parametroaren balioen arabera.

b) m=0 baliorako, kalkula ezazu A-ren alderantzizko matrizea.

(2013.ko UZTAILA)

18.-
𝑎 𝑏 𝑐
Hau dakigu: |𝑝 𝑞 𝑟 | = 10. Kalkulatu, arrazoituz eta propietate egokiak aplikatuz, determinante
𝑥 𝑦 𝑧
hauen balioa:
2𝑎 2𝑏 2𝑐 3𝑝 3𝑞 3𝑟
𝐴=| 𝑎+𝑝 𝑏+𝑞 𝑐+𝑟 | 𝐵 = | 2𝑎 2𝑏 2𝑐 |
−𝑥 + 𝑎 −𝑦 + 𝑏 −𝑧 + 𝑐 −𝑥 −𝑦 −𝑧
(2015.ko EKAINA)

19.- a) Kalkulatu x-ren zer baliotarako ( bat edo bat baino gehiago) onartzen duen alderantzizkoa
matrize honek:
1 1 𝑥
𝐴=( 𝑥 0 −1)
−6 −1 0
b)Existitzen baldin bada, aurkitu A-ren alderantzizkoa x=-3 baliorako. (2017 ko UZTAILA)

20.- Kalkulatu honako matrize honen heina a parametroaren arabera:

1 0 4 2
A=( 0 𝑎 4 0)
−1 3 𝑎 −2
(2018 ko EKAINA)

21.- Kalkulatu A(a) matrizearen heina a parametroaren arabera:

1 1 𝑎+1 1
A=(𝑎 0 0 2)
0 𝑎 2 0
(2018 ko UZTAILA)

22.-A(a) matrizea emanda

Santo Tomas Lizeoa / Determinanteak Orria 9

 1 0 0
𝐴(𝑎) = (1 𝑎 0)
1 1 1

Kalkula ezazu, arrazoituz, a-ren balioa 𝐴2 -ren determinantea 4 izateko. (2019 ko EKAINA)

23.-Izan bedi 3x3 dimentsioko matrize bat, zeinaren determinanteak 5 balio duen. Matrize
horretan honako eragiketa hauek egiten ditugu:
a) lehenengo eta bigarren errenkadak beren artean aldatzen ditugu,
b) hirugarren zutabea -2-rekin biderkatzen dugu,
c) matrize osoa 2-rekin biderkatzen dugu eta
d) matrizea iraultzen dugu.

Kalkulatu ezazu, arrazoituz, lortutako matrizearen determinantea. (2019 ko UZTAILA)

Santo Tomas Lizeoa / Determinanteak Orria 10