HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP THỰC HÀNH

Môn Tiếng Việt thực hành

PHIẾU THỰC HÀNH
Khái quát về văn bản, đoạn văn

PHIẾU BÀI TẬP (Số 1)

1. Xác định chủ đề của văn bản. Trên cơ sở chủ đề đã xác định được, đặt cho
mỗi đoạn văn đó một đầu đề (title) phù hợp nhất.
=> CĐ: Khẳng định, ca ngợi

a. Có lẽ trên thế giới hiếm có một đất nước nào vừa thật đa dạng mà cũng vừa thật
thống nhất như ở Inđônêxia. Sự đa dạng và thống nhất đó được biểu hiện trên nhiều yếu
tố: từ địa hình, khí hậu tới thành phần dân tộc, từ đời sống con người tới lịch sử văn hóa.
=> Sự đa dạng và thống nhất của Indo.
Chủ đề: khẳng định tính đa dạng và thống nhất của Indo
Đề tài: PC sống của Bác
Chủ đề: Ca ngợi lối sống giản dị
b. Cho dù thế nào chăng nữa, trong dòng chảy của sự phát triển đô thị hiện nay, phố cổ
Hà Nội vẫn cần giữ những nét cổ kính lãng mạn, trầm tư như vốn có. Đừng phá đi không
gian trên những con phố cổ.
CĐ: khẳng định
TĐ: sự cần thiết của nét cổ
c. Sáng 18/12/1972, Xưởng phim nhận được tin Mỹ sẽ đánh bằng không lực. Chiều
ngày 18/12, ông Lê Huân, lúc đó là giám đốc kiêm tổng chỉ huy ở địa chỉ 122 Hoàng
Hoa Thám họp với anh em quay phim. (…) Anh em được mang máy quay bên mình như
các chiến sỹ. Riêng quay phim chính và phụ quay không ai được đi sơ tán. (…) Mục tiêu

1
của quay phim là trực 24/24. Nếu ở đâu có bom rơi đạn nổ là tới đó ghi lại. Bởi Mỹ đánh
Hà Nội không biết bao nhiêu lâu nên giám đốc phân công cứ sáng nay điều đi trận địa
này trong thành phố, sáng mai lại điều đi trận địa khác. Anh em quay phim thay nhau
khắp thành phố.
=> ca ngợi + khẳng định
d. Không phải cả Châu Âu muốn thắt chặt kiểm soát biên giới. Sự kiện “đóng cửa”
biên giới từng phần ngay trong những ngày tuyết rơi dày này tại Cựu lục địa dường như
chỉ là một giải pháp tình thế trong cơn khẩn cấp. Dòng người di cư đổ vào châu Âu
đang vượt lên trên khả năng kiểm soát của từng quốc gia đơn lẻ. Đây là lý do EU buộc
phải để một số quốc gia tham gia Schengen (Hiệp ước về tự do đi lại Schengen) tái kiểm
soát biên giới trong hai năm như một cách bảo vệ một Châu Âu không biên giới.
=> CĐ: khẳng định sự cần thiết của thắt chặt ksbg
2. Xác định chủ đề chung và các chủ đề bộ phận
a. Làng- Họ: những vấn đề của quá khứ và hiện tại
Một trong những tổ chức chính trị - xã hội mang đặc sắc Việt Nam là tổ chức
Làng- Họ. Trong lịch sử lâu dài, Làng- Họ đã là một chỗ dựa vững chắc cho người Việt
Nam thích ứng với nền sản xuất lúa nước ở đồng bằng và đương đầu với những thử thách
gay go của miền đất nhiều bão lụt, thiên tai của nạn ngoại xâm thường đe dọa ập tới.
Việc lựa chọn làm cho làng định hình ít khác nhau, ít thay đổi qua nhiều thời gian và
không gian. Do đó, tổ chức Làng - Họ tạo ra trong cuộc sống những mẫu người, những
cung cách làm ăn, ứng xử, sống thành nếp. Ngày nay, khi tiến hành xây dựng chủ nghĩa
xã hội trên quy mô rộng lớn, chúng ta phải xét duyệt lại các tổ chức cũ, những giá trị cũ,
thẩm định lại những khả năng thích ứng, hiện đại hóa để phù hợp với thực tế ngày nay và
tương lai.
Trần Đình Hượu - Đến hiện tại từ truyền thống)
CĐ chung:

2
Các CĐ bộ phận:

b. Có lẽ trên thế giới, hiếm có một đất nước nào vừa thật đa dạng mà cũng vừa thật
thống nhất như Indonesia. Sự đa dạng và thống nhất ấy được biểu hiện trên nhiều yếu tố:
từ địa hình, khí hậu tới thành phần dân tộc, từ đời sống con người tới lịch sử văn hoá.
c. Soạn thảo và xử lý văn bản là một công việc quan trọng diễn ra hằng ngày trong tất
cả các cơ quan hành chính nhà nước thuộc các ngành, các cấp ở trung ương và địa
phương. Công việc này có ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và chất lượng của lao động
quản lý.

2. Tập hợp ngữ liệu dưới đây có phải là văn bản không? Tại sao?
Xét
- Có cùng chủ đề thống nhất, chỉnh thể, liên kết và có mục đích
a. Cắm bơi một mình trong đêm. Đêm tối như bưng không nhìn rõ mặt đường. Trên
con đường ấy chiếc xe lăn bánh rất êm. Khung cửa xe phía cô gái ngồi lồng đầy ánh
trăng. Trăng bồng bềnh nổi lên qua dãy Pú Hồng. Dãy núi này có ảnh hưởng quyết định
tới gió mùa đông bắc ở miền Bắc nước ta. Nước ta bây giờ của ta rồi, cuộc đời đã bắt đầu
hửng sáng. X (Dẫn theo Trần Ngọc Thêm)
b. Xấu như ma. Đẹp như tiên. Có tiền mua tiên cũng được. Đồng tiền đi trước là đồng
tiền khôn. Khôn nhà dại chợ. Gái thương chồng đang đông buổi chợ. Trai thương vợ
nắng quái chiều hôm. X
4. Thêm các chủ đề bộ phận thích hợp để hoàn thiện các câu luận đề sau:
a. Vai trò của phụ nữ Việt Nam đang được khẳng định.
-
b. Trong xã hội hiện đại, ngày càng có nhiều nhân tố thúc đẩy sự giao lưu văn hoá.

3
c. Dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống xã hội toàn cầu.

5. Xác định loại hình văn bản của đoạn văn sau. Nêu cơ sở (căn cứ) của việc xác
định đó (Giải thích lý do xếp vào loại hình đó)
- Văn bản hành chính công vụ: hình thức quy phạm, đúng mẫu nhất định, khuôn mẫu,
chính xác- minh bạch, nghiêm túc khách quan
- Văn bản khoa học: tính trừu tượng khái quát, logic nghiêm ngặt, chính xác khách quan
- Chính luận:bình giá công khai, lập luận chặt chẽ, truyền cảm mạnh mẽ
- Báo chí: Tính thời sự, ngắn gọn, nhiều thủ pháp, câu ngắn, mạch lạch, lớp từ phong phú
- Sinh hoạt hằng ngày
- Nghệ thuật: tính hình tượng, thẩm mỹ, kiểu câu đa dạng, biện pháp tu từ, từ láy, từ
tượng hình được lựa chọn kỹ lưỡng.

a. Sông Đà dài 910 km, từ Vân Nam vào nước ta theo hướng tây bắc đông nam, hầu
như song song với sông Hồng. Đoạn chảy ở địa phận nước ta dài trên 500 km. Qua Lai
Châu, dòng sông chảy trong một thung lũng sâu giữa khối cao nguyên đá vôi vùng Tây
Bắc nên lắm thác ghềnh và đi qua những hẻm hùng vĩ. Đến Hòa Bình, gặp núi Ba Vì,
sông quặt lên phía bắc rồi đổ vào sông Hồng ở Trung Hà.
- VB: KH: => có số liệu cụ thể, có logic, có sự chính xác khách quan, có
b. Sông Đà khai sinh ở huyện Cảnh Đông tỉnh Vân Nam, lấy tên là Li Tiên mà đi qua
một vùng núi ác, rồi đến gần nửa đường thi xin nhập quốc tịch Việt Nam, trưởng
thành mãi lên và đến ngã ba Trung Hà thì chan hòa vào sông Hồng. Từ biên giới Trung
– Việt tới ngã ba Trung Hà là 500 cây số lượn rồng rắn và tính toàn sông Đà thì chiều dài
là 888 nghìn thước mét. (Nguyễn Tuân)
VB: NT => là

4
c. Chúng ta phải chống bệnh chủ quan, chống bệnh hẹp hòi, đồng thời cũng phải
chống thói ba hoa. Vì thói này cũng hại như hai bệnh kia. Vì ba thứ đó thường đi với
nhau. Vì thói ba hoa còn, tức là bệnh chủ quan và bệnh hẹp hòi cũng chưa khỏi hẳn.
VB: chính luận => có sự bình luận, lập luận chặt chẽ, truyền cảm mạnh mẽ
d. Ngay từ thế kỷ XI – XII, ở các bờ biển Pháp, Anh và Xcôtlen, người ta đã biết lợi
dụng thủy triều để làm chuyển động cối xay bột, thế mà chỉ mới hơn 30 năm trở lại đây
người ta mới tạo ra những trạm điện thủy triều. So với thủy điện trên sông, điện thủy
triều có một số điểm ưu việt. Điện sông còn có mùa khô, mùa cạn, thời tiết tác động nên
sản lượng điện không đều. Trong khi đó, thủy triều cho ta một điện năng tương đối ổn
định. Tất nhiên hoạt động của nhà máy điện dùng năng lượng thủy triều cũng có những
phức tạp riêng, vì thủy triều lại liên quan đến quy luật vận hành của mặt trăng. Ngoài ra,
sóng to, gió lớn, bão biển cũng ảnh hưởng đến nguồn năng lượng này. Các nhà năng
lượng học cũng tiên đoán một viễn cảnh đẹp đối với ngành năng lượng thủy triều. Trong
tương lai, điện thủy triều sẽ có một vị trí đáng kể trong việc cung cấp điện năng.
(Địa lý giải trí)
VB khoa học: có sự chính xác khách quan, logic, truyền đạt kiến thức về …, thuật ngữ
chuyên ngành địa lý,…
-----

5
 PHIẾU BÀI TẬP (Số 2)
Môn Tiếng Việt thực hành
I. Dạng bài tập diễn đạt.
1. Một văn bản có phần đặt vấn đề được viết như dưới đây. Hãy chọn và biến đổi một
câu trong phần đặt vấn đề đó thành ít nhất 2 cách diễn đạt khác nhau sao cho đảm
bảo được hiệu quả diễn đạt.
Có lẽ trên thế giới hiếm có một đất nước nào vừa thật đa dạng mà cũng vừa thật
thống nhất như ở Inđônêxia. Sự đa dạng và thống nhất đó được biểu hiện trên nhiều yếu
tố: từ địa hình, khí hậu tới thành phần dân tộc, từ đời sống con người tới lịch sử văn hóa.
2. Chúng ta đang sống trong một thời đại mà loài người đang xích lại gần nhau và sự
giao lưu văn hóa diễn ra trên toàn thế giới. Không một sức mạnh nào có thể cản trở được
chiều hướng này. Không một dân tộc nào có thể tồn tại và phát triển nếu không đặt mình
trong sự tiến bộ chung, nếu không tiếp thu những thành tựu trí tuệ của nhân loại. Trên
lĩnh vực văn hóa, sự tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa Đông và Tây lại trở thành
một vấn đề cấp thiết. Trong bối cảnh đó, việc đánh giá lại vai trò của Nho giáo trong lịch
sử tư tưởng và ảnh hưởng của nó trong xã hội ngày nay đang có một ý nghĩa đặc biệt.
Yêu cầu: Diễn đạt lại câu “Chúng ta đang sống trong một thời đại mà loài người
đang xích lại gần nhau và sự giao lưu văn hóa diễn ra trên toàn thế giới” bằng ít nhất 3
cách khác nhau.
3. Bằng cách vận dụng từ đồng nghĩa, trái nghĩa, hãy viết lại đoạn văn dưới đây. Hãy chỉ
ra trong đoạn văn anh chị viết lại đó, những từ ngữ đã được thay thế.
Ngay từ thế kỷ XI – XII, ở các bờ biển Pháp, Anh và Xcôtlen, người ta đã biết lợi
dụng thủy triều để làm chuyển động cối xay bột, thế mà chỉ mới hơn 30 năm trở lại đây
người ta mới tạo ra những trạm điện thủy triều. So với thủy điện trên sông, điện thủy
triều có một số điểm ưu việt. Điện sông còn có mùa khô, mùa cạn, thời tiết tác động nên
sản lượng điện không đều. Trong khi đó, thủy triều cho ta một điện năng tương đối ổn

6
định. Tất nhiên hoạt động của nhà máy điện dùng năng lượng thủy triều cũng có những
phức tạp riêng, vì thủy triều lại liên quan đến quy luật vận hành của mặt trăng. Ngoài ra,
sóng to, gió lớn, bão biển cũng ảnh hưởng đến nguồn năng lượng này. Các nhà năng
lượng học cũng tiên đoán một viễn cảnh đẹp đối với ngành năng lượng thủy triều. Trong
tương lai, điện thủy triều sẽ có một vị trí đáng kể trong việc cung cấp điện năng.
II. Dạng bài tập tóm tắt; xác định chủ đề và đặt tiêu đề cho đoạn văn/ văn bản
1. Hãy tóm tắt nội dung đoạn văn/văn bản sau:
a. Sáng 18/12/1972, Xưởng phim nhận được tin Mỹ sẽ đánh bằng không lực. Chiều
ngày 18/12, ông Lê Huân, lúc đó là giám đốc kiêm tổng chỉ huy ở địa chỉ 122 Hoàng
Hoa Thám họp với anh em quay phim. (…) Anh em được mang máy quay bên mình như
các chiến sỹ. Riêng quay phim chính và phụ quay không ai được đi sơ tán. (…) Mục tiêu
của quay phim là trực 24/24. Nếu ở đâu có bom rơi đạn nổ là tới đó ghi lại. Bởi Mỹ đánh
Hà Nội không biết bao nhiêu lâu nên giám đốc phân công cứ sáng nay điều đi trận địa
này trong thành phố, sáng mai lại điều đi trận địa khác. Anh em quay phim thay nhau
khắp thành phố”
b. Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người
yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.
2. Xác định ý chính của đoạn văn bản sau. Đặt tiêu đề cho đoạn văn này.
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà loài người đang xích lại gần nhau và sự
giao lưu văn hóa diễn ra trên toàn thế giới. Không một sức mạnh nào có thể cản trở được
chiều hướng này. Không một dân tộc nào có thể tồn tại và phát triển nếu không đặt mình
trong sự tiến bộ chung, nếu không tiếp thu những thành tựu trí tuệ của nhân loại. Trên
lĩnh vực văn hóa, sự tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa Đông và Tây lại trở thành
một vấn đề cấp thiết. Trong bối cảnh đó, việc đánh giá lại vai trò của Nho giáo trong lịch
sử tư tưởng và ảnh hưởng của nó trong xã hội ngày nay đang có một ý nghĩa đặc biệt

III. Dạng bài tập phân tích đoạn văn:

7
 Nhiệm vụ: Phân tích từng đoạn văn/ văn bản sau. Chỉ rõ các biểu hiện mạch lạc
(logic nội dung) và liên kết hình thức trong đoạn văn/ văn bản:
1. Đoạn văn dưới đây cần phải có sự liên kết với nội dung (hoặc những nội dung) nào
trước đó?
-
Cho dù thế nào chăng nữa, trong dòng chảy của sự phát triển đô thị hiện nay, phố cổ
Hà Nội vẫn cần giữ những nét cổ kính lãng mạn, trầm tư như vốn có. Đừng phá đi không
gian trên những con phố cổ.
2. Phân tích đoạn văn bản sau. Chỉ rõ các biểu hiện mạch lạc (logic nội dung) và liên kết
hình thức trong đoạn văn sau:
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà loài người đang xích lại gần nhau và
sự giao lưu văn hóa diễn ra trên toàn thế giới. Không một sức mạnh nào có thể cản trở
được chiều hướng này. Không một dân tộc nào có thể tồn tại và phát triển nếu không đặt
mình trong sự tiến bộ chung, nếu không tiếp thu những thành tựu trí tuệ của nhân loại.
Trên lĩnh vực văn hóa, sự tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa Đông và Tây lại trở
thành một vấn đề cấp thiết. Trong bối cảnh đó, việc đánh giá lại vai trò của của Nho giáo
trong lịch sử tư tưởng và ảnh hưởng của nó trong xã hội ngày nay đang có một ý nghĩa
đặc biệt.
- Liên kết hình thức:
+ Lặp từ “không”, “nếu không” -> khẳng định, nhấn mạnh
+ Phép thế
- Liên kết nội dung:
+ Đều hướng đênns 1 chủ đề chung
+ Logic giữa các câu
3. Hãy phân tích văn bản dưới đây, từ đó xác định chủ đề của văn bản đó. Từ chủ đề
vừa xác định, anh/ chị hãy đặt tiêu đề cho văn bản này

8
 Không phải cả Châu Âu muốn thắt chặt kiểm soát biên giới. Sự kiện “đóng cửa”
biên giới từng phần ngay trong những ngày tuyết rơi dày này tại Cựu lục địa dường như
chỉ là một giải pháp tình thế trong cơn khẩn cấp. Dòng người di cư đổ vào châu Âu đang
vượt lên trên khả năng kiểm soát của từng quốc gia đơn lẻ. Đây là lý do EU buộc phải để
một số quốc gia tham gia Schengen (Hiệp ước về tự do đi lại Schengen) tái kiểm soát
biên giới trong hai năm như một cách bảo vệ một Châu Âu không biên giới”
IV. Dạng bài tập về sắp xếp các câu để thành đoạn văn hoàn chỉnh.
1. Hãy sắp xếp lại trật tự các câu sau để hoàn thành một đoạn văn hoàn chỉnh về nội dung
và hình thức. Hãy giải thích ngắn gọn về lý do sắp xếp đó:
a. Nói như vậy, có nghĩa là, một từ mới hay một thuật ngữ mới, khi được dùng trên báo
chí hay các chương trình phát thanh và truyền hình thì thường đã được chuẩn hóa về mặt
ngữ âm, cách viết, về mặt ngữ nghĩa, cảnh huống sử dụng.
b. Vai trò quan trọng khác của các phương tiện thông tin đại chúng trong việc phát triển
ngôn ngữ là việc chuẩn hóa ngôn ngữ.
c. Hoặc có những từ trước đó công chúng dùng chưa đúng, phát âm hay viết chưa đúng,
nhưng nay qua các phương tiện thông tin đại chúng, họ đã tự sửa được những sai sót đó.
d. Người nghe hay độc giả khi tiếp thu các từ mới này đã tiếp thu ngay dạng chuẩn của
nó và cách sử dụng.
2. Hãy sắp xếp trật tự các câu sau để hoàn thành một đoạn văn hoàn chỉnh về nội dung và
hình thức. Hãy giải thích ngắn gọn về lý do sắp xếp đó:
(a) Nhưng tại sao dân gian chỉ toàn sáng tạo truyện tiếu lâm để gây cười mà không tạo ra
truyện tiếu lâm để gây khóc.
(b) Kể cũng lạ, con người sinh ra từ lúc chào đời là khóc chứ không phải là cười.
(c) Vậy thì, xem ra tiếng khóc không phải ít cung bậc và càng không có ý nghĩa so với
tiếng cười.

9
(d) Rồi từ khi sinh ra cho tới khi giã từ cõi trần còn có bao nhiêu điều cần khóc, phải
khóc.
(e) Khóc vì đau khổ, oan ức, buồn tủi, giận hờn, thương cảm, trái ngang và lại cả vì vui
mừng, sung sướng, hạnh phúc.

Các dạng bài tập cơ bản về đoạn văn, văn bản.

1) Xác định câu chủ đề/ chủ đề của đoạn văn.
2) Đặt tên (đầu đề/ title) cho đoạn văn/VB.
3) Từ nội dung (chủ đề) cho sẵn/ tự chọn viết thành đoạn văn/ VB
4) Tóm tắt, rút gọn / mở rộng, chia tách đoạn văn.
5) Xác định, phân tích và sửa lỗi đoạn văn.
6) Sắp xếp các câu cho sẵn thành đoạn văn/VB hoàn chỉnh.
7) Diễn đạt/ biến đổi các câu trong đoạn sao cho phù hợp hơn.
8) Xác định cấu trúc, phương thức lập luận của đoạn văn.
Diễn dịch, quy nạp, đối lập, quan hệ nhân quả

9) Xác định thể loại của đoạn văn/VB.

10) Chỉ ra các từ ngữ, câu sai; từ đó thay thế, sửa và hoàn thiện
11) Nhận xét (phân tích) về tính mạch lạc (nội dung, hình thức), tính liên kết của đoạn
văn/VB.
-----

10
 PHIẾU BÀI TẬP (Số 3)
Môn Tiếng Việt thực hành.
I. Dạng bài tập xác định lỗi câu, đoạn văn. Sửa và hoàn thiện.
1. Hãy phát hiện (chỉ ra) lỗi của các câu sau và sửa lại cho đúng
a. Với bộ răng khỏe cứng, loài nhện này có thể cắn thủng cả giầy da. Thế nhưng mọi
biện pháp chống lại nó vẫn chưa có kết quả vì chúng sống sâu dưới mặt đất. Hiện nay,
người ta đang thử tìm cách bắt chúng để điều trị cho những người bị nó cắn.
- Thiếu dấu phẩy
- Câu không phù hợp với logic tư duy, chưa rõ nghĩa và sự liên kết giữa các câu.
- câu sai quy chiếu: chữ nó và chúng
b. Hằng ngày, cô bé học trò ấy ngoài việc tham gia các chương trình người mẫu thời
trang, âm nhạc, còn đánh đàn Piano kiếm ăn ở khách sạn Omni, Tân thế giới.
- dùng từ ko đúng ngữ cảnh, không phù hợp với văn bản báo chí
- không nên dùng từ “kiếm ăn” ở đây => cẩn viết và nói phù hợp với các đặc trưng và
chuẩn mực trong từng phong cách chức năng.
c. Muốn bảo vệ môi trường, trước hết, ta phải hiểu môi trường là gì. Môi trường là mọi
thứ bao quanh ta. Nó gồm hai loại: môi trường trong cơ thể và môi trường ngoài cơ thể.
- Lặp từ
d. Đã 50 năm kể từ ngày những người lính trong đoàn tàu không số trở về với cuộc sống
đời thường. Những ngày tháng 10 này, họ lại có dịp hội ngộ ở ngay tại nơi mà cái chết
cận kề với sự sống.
- thiếu chủ ngữ cả vị ngữ
2. Hãy phát hiện (chỉ ra) lỗi của các câu sau và sửa lại cho đúng trong các đoạn văn
sau:

11
a. Không có máu, trái tim của muôn loài sẽ ngừng đập. Thế giới hoang vu, lạnh cóng vì
cái chết hãi hùng sẽ ngự trị muôn đời. Vì thế, máu – tình yêu và sự sống là sự thật không
thể tách rời. Vì thế, hiến máu nhân đạo luôn là một nghĩa cử cao đẹp.
b. Tại trụ sở, đồng chí Bộ trưởng đã gặp gỡ một số bà con để trao đổi ý kiến về một số
chính sách mới của Chính phủ. Mỗi lúc, bà con kéo đến hội trường một đông.
c. Về biển cũng vậy. Nhiều vấn đề chưa được giải quyết triệt để, ví dụ như: tần suất tiêu;
tần suất tổ hợp mưa – lũ; không gian mưa; dao động mức nước triều; sự biến đổi mức
nước ngoài sông theo thời gian…Đó là những vấn đề rất khó, phức tạp. Không thể giải
quyết cùng một lúc. Đòi hỏi sự hợp lực của nhiều nhà nghiên cứu, nhiều cơ quan quan
tâm đầu tư tiền của thích đáng mới hy vọng có kết quả sớm trong một ngày gần nhất.
d. Trước đây, thiên nhiên thật phong phú, giàu đẹp ghê gớm, nhưng ngày nay, nó còn giữ
được sự phong phú giàu đẹp hay không? Chắc hẳn là không rồi. Vậy ta phải làm một cái
gì đó cho thiên nhiên chứ nhỉ.
e. Đã 50 năm kể từ ngày những người lính trong đoàn tàu không số trở về với cuộc sống
đời thường. Những ngày tháng 10 này, họ lại có dịp hội ngộ ở ngay tại nơi mà cái chết
cận kề với sự sống.
3. Hãy phát hiện (chỉ ra) lỗi của các câu sau và sửa lại cho đúng
a. Mắt đăm đăm nhìn ra cửa bể, ta thấy Thúy Kiều dõi theo cánh buồm thấp thoáng mà
nghĩ đến cảnh cô đơn của mình.
b. Tại một cuộc triển lãm xe ô tô được tổ chức tại Giơ-ne-vơ mới đây. Các nhà sản xuất
đã trưng bày nhiều mẫu trông thật là mô-đen, hiện đại nhất.
c. Hội diễn năm nay chẳng có gì thay đổi mấy, vẫn những vòng hoa tươi chất đầy sân
khấu.
d. Dường như ham chơi cổ vật đã trở thành một căn bệnh nghiền. Anh không sao bỏ
được. Chợ hoa Tết tôi vẫn gặp anh lảng vảng bên các quầy đồ cũ để tìm mua những cái
mà mình say sưa.

12
e. Thành Cổ nay mang tên thị xã Quảng Trị, điểm dừng chân đầu tiên của nhà Nguyễn
thời khai thiên lập địa, mở mang bờ cõi đất nước. Là một thị xã nhỏ nhưng đã trải qua
trận chiến sinh tử quyết liệt, dữ dội thời kỳ chống Mỹ cứu nước mà đỉnh cao là 82 ngày
đêm giữ thành năm 1972 của quân và dân ta.
f. Lời nhận xét ấy có đúng không? Đúng quá đi ấy chứ! Nào, bạn hãy cùng tôi đi phân
tích tác phẩm để hiểu rõ vấn đề.
II. Dạng tóm tắt văn bản
1. Hãy tóm tắt văn bản sau bằng hai cách:
- Tóm tắt bằng một câu văn.
- Tóm tắt bằng cách khái quát ý chính.
Chức năng của quảng cáo là thông tin và tạo sự chú ý. Để thực hiện được các chức
năng này, quảng cáo phải thỏa mãn một số yêu cầu nhất định.
Trước hết quảng cáo phải có tính thông tin. Thông tin này cần ngắn gọn, rõ ràng
và tập trung. Bên cạnh đó, quảng cáo phải đảm bảo tính hợp lý và pháp lý. Tính hợp lý
giúp cho người tiêu dùng nhanh nhất. Tính pháp lý bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo
vệ khả năng cạnh tranh cũng như tiêu chuẩn đạo đức.Thêm vào đó, quảng cáo cũng phải
tính đến tính nghệ thuật, phải phù hợp với thẩm mỹ người xem, người nghe, người đọc,
phải chú ý đến sự chuyển dịch ngôn ngữ giữa các quốc gia. Ngoài ra, quảng cáo còn phải
đảm bảo tính tiêu chuẩn hóa để tiết kiệm chi phí và có khả năng thâm nhập nhanh chóng
vào các quốc gia.
Nói tóm lại, tiêu chuẩn quyết định sự thành công của quảng cáo chính là phải đi
vào lòng người.
2. Cho đoạn văn sau:
Con gà rừng có lông vũ nhiều sắc nhưng chỉ bay được trăm bước, đó là vì thịt và
xương của nó quá nhiều, mà sức của nó ít. Con chim ưng, con diều ó thiếu màu sắc,
nhưng bay thì tung trời, đó là vì xương nó cứng và khí mạnh. Tài sức trong văn chương

13
cũng giống như vậy. Nếu có phong cốt mà thiếu đi vẻ đẹp thì cũng như chim ưng trong
rừng bút. Nếu cái đẹp mà thiếu phong cốt thì cũng như con gà rừng nhảy ở giữa vườn
hoa. Chỉ có vũ đẹp mà lại bay cao thì mới là con phượng hoàng cất tiếng trên đàn vậy.
a. Xác định câu chủ đề và mô hình lập luận của đoạn văn trên.
b. Tìm ý chính cho cả đoạn văn.
3. Hãy tóm tắt nội dung đoạn văn bản sau:
Sáng 18/12/1972, xưởng phim nhận được tin Mỹ sẽ đánh bằng không lực. Chiều
ngày 18/12, ông Lê Huân, lúc đó là giám đốc kiêm tổng chỉ huy ở địa chỉ 122 Hoàng
Hoa Thám họp với anh em quay phim. (…) Anh em được mang máy quay bên mình như
các chiến sĩ. Riêng quay phim chính và phụ quay không ai được đi sơ tán. (…) Mục tiêu
của quay phim là trực 24/24. Nếu ở đâu có bom rơi đạn nổ là tới đó ghi lại. Bởi Mỹ đánh
Hà Nội không biết bao nhiêu lâu nên giám đốc phân công cứ sáng nay điều đi trận địa
này trong thành phố, sáng mai lại điều đi trận địa khác. Anh em quay phim thay nhau
khắp thành phố.
a. Hãy tóm tắt nội dung đoạn tự sự của nhà quay phim Nguyễn Văn Nẫm.
b. Hãy nêu chủ đề của đoạn văn bằng cách đặt cho đoạn văn một title phù hợp.
III. Tổng thuật văn bản
B1: Xác định: bối cảnh ra đời văn bản, lịch sử đối tượng, ý chính
B2: Phân loại nội dung chính
B3: Lập dàn ý tóm tắt
B4: Viết tổng thuật
Hãy tổng thuật (theo vấn đề) các văn bản dưới đây:
Hội thảo: Phát triển loại hình đào tạo từ xa, tạo cơ hội học tập cho nhiều người.
Văn bản 1. Tạo cơ hội học tập cho tất cả những người có nhu cầu (GS Nguyễn Kim
Truy)

14
 Hiện nay, khi điều kiện kinh tế và mức sống đã nâng cao thì nhu cầu được học tập,
đào tạo và đào tạo lại, nâng cao dân trí của nhiều người đang gia tăng mạnh mẽ. Những
áp lực trên đây phần nào tạo ra sự bất cập, quá tải của hệ thống giáo dục, đặc biệt là hệ
đại học và THCN. Việc tăng ngân sách Nhà nước, đầu tư mở rộng nhưng vẫn không đáp
ứng được yêu cầu thực tiễn. Vì vậy, việc xã hội hóa giáo dục phải là tất yếu.
Để thực hiện việc xã hội hóa này, hàng loạt nước phát triển đã và đang áp dụng hệ
thống giáo dục mở cùng với việc thành lập các Viện đại học đào tạo từ xa. Mô hình đại
học mở có nhiều hình thức học khác nhau nhưng hình thức chủ yếu nhất là đào tạo từ xa.
Hiện nay, Viện đại học mở Hà Nội đã xây dựng được 8 chuyên ngành học từ xa như:
kinh tế, luật, ngoại ngữ, công nghệ thông tin, du lịch,… Chúng tôi đã phối hơp với Đài
truyền hình Việt Nam, Đài phát thanh tiếng nói VN thực hiện các chương trình giáo dục
từ xa nhằm nâng cao dân trí, bồi dưỡng nghiệp vụ, cập nhật kiến thức, mở rộng hiểu biết
trên nhiều lĩnh vực khác nhau cho những người có nhu cầu ở các vùng sâu, xa.
Văn bản 2. Giáo dục từ xa có vai trò lớn (GS Vương Nhất Bình)
Năm 1998, tại Pháp chúng tôi tổ chức một hội nghị quốc tế lớn về giáo dục đại
học, với sự tham dự của 500 đại biểu, 150 bộ trưởng, thứ trưởng của các nước. Đây là
một hội nghị lớn nhất trong lịch sử UNETSCO tổ chức. Tuyên bố của Hội nghị giáo dục
đại học thế giới nêu lên rằng giáo dục đại học phải tiếp cận với mọi người trên cơ sở bình
đẳng, không có sự phân biệt mà còn phải tạo cho người học sự lựa chọn tối đa, có nhiều
điểm vào và điểm ra trong hệ thống. Điều đó có nghĩa là giáo dục đại học phải được đại
chúng hóa, đa dạng hóa thông qua một hệ thống năng động và mở cửa.
Có 5 nước Châu Á thực hiện tốt chính sách đại chúng hóa giáo dục, phát triển
nhanh nhờ các trường tự thục, đó là Triều Tiên, Đài Loan, Philippin, Nhật Bản và Thái
Lan. Tại đây, chính phủ tập trung nguồn ngân sách hạn hẹp vào việc xây dựng những
trường đại học quốc gia trọng điểm, đóng vai trò trụ cột trong hệ thống giáo dục, còn các
trường tư thục, giáo dục mở, giáo dục từ xa nhằm nâng cao dân trí. Các cơ sở đào tạo mở
và từ xa ở các nước châu Á không chỉ là sự phát triển giáo dục đại học về số lượng mà

15
còn đóng vai trò cách mạng trong tiến trình điều chỉnh hệ thống giáo dục, nâng cao chất
lượng, nhờ vào tính linh hoạt và hợp lý trong việc tạo ra và điểu chỉnh những chương
trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của nền kinh tế. Số trường có chương
trình đào tạo qua mạng ngày càng tăng dần lên ở các nước châu Á như đại học quốc gia
Singapore, trường Đại học đa phương diện Malaysia và chương trình quốc gia giáo dục
mở và từ xa của Chính phủ Trung Quốc.
Văn bản 3. Hệ tại chức nên áp dụng phương pháp học từ xa (Lâm Quang Thiệp)
Có một vấn đề nhức nhối của giáo dục đại học hiện nay là chất lượng của hệ đào tạo
tại chức còn rất thấp. Theo chúng tôi, nguyên nhân chính của tình trạng trên do chúng ta
chưa xác định rõ hệ đào tạo này được thực hiện theo hình thức giáo dục truyền thống hay
giáo dục từ xa. Theo tôi, nếu học sinh học hệ này theo phương thức giáo dục từ xa sẽ rất
thuận lợi cho sinh viên tập trung học trong khoảng thời gian ngắn. Tính chát của giáo dục
từ xa thường thiết kế không có những quy định bắt buộc, do đó nó có khả năng thích ứng
cao phù hợp với hệ đào tạo không tập trung. Có nhiều người, ở những điều kiện khác
nhau đều được dự học, do đó lớp học có thể thu nhận được số lượng học viên lớn. Hiện
nay, hầu hết các trường đại học đều quản lý hệ tại chức giữa kiểu giáo dục truyền thống
và giáo dục từ xa nên dẫn đến chất lượng thấp.

-----

16
 PHIẾU BÀI TẬP (Số 4)
Môn: Tiếng Việt thực hành.
----***----
DẠNG BÀI TẬP: Lập đề cương, viết đoạn văn, viết văn bản ngắn.
I. MỘT SỐ DẠNG CHỦ ĐỀ
1. Hoạt động phòng chống dịch Covid -19 ở Việt Nam hiện nay.
2. Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất, tiện lợi nhất, hiệu quả nhất, phổ
biến nhất.
3. Biến đổi khí hậu và những hệ lụy của nó đối với chúng ta.
4. Thành công là một hành trình, không phải là đích đến”
5. Điều quan trọng nhất không phải là kết quả mà là mình đã nỗ lực để đạt kết quả đó”
6. Lạc quan cũng là tin vào sức bản thân mình có thể đạt được mục tiêu chính đáng mình
đặt ra, mặc dầu có thể thất bại nhiều phen
7. Hiện tượng “lẩu” văn hóa trong xã hội Việt Nam hiện nay.
8. Sự xung đột văn hóa trong thời đại toàn cầu hóa ở Việt Nam hiện nay.
9. Rộng mở cánh cửa hội nhập: Tận dụng để bứt phá.
10. Sự mơ hồ lý tưởng trong một bộ phận không nhỏ của sinh viên Việt Nam hiện nay –
một thực trạng đáng báo động.
II. YÊU CẦU
1) Lập đề cương sơ lược hoặc chi tiết cho các vấn đề/ chủ đề nêu trên.
2) Chọn một ý (một thành tố nội dung) trong đề cương đã lập để viết/ triển khai thành
MỘT đoạn văn (khoảng 18 - 20 câu) hoặc một văn bản ngắn (khoảng 23- 25 câu) theo
một phương thức lập luận nhất định
(Các phương thức lập luận gồm: diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, so sánh,
nhân quả, nêu phản đề,…)
-----
17
 PHIẾU BÀI TẬP (số 5)
THỰC HÀNH SỬA LỖI CÂU

Chỉ ra và sửa lỗi của các câu sau:

1. Trong truyện Trạng Quỳnh đã thể hiện tinh thần phản phong quyết liệt của nhân dân
ta.
2. Bằng tất cả những hiểu biết của anh và bạn bè cùng trang lứa, đều có chung nhận xét
là cuộc sống của sinh viên ở kí túc xá hiện nay có rất nhiều thuận lợi so với những
năm trước đây.
3. Với bài điếu Trương Công Định của Nguyễn Đình Chiểu đã nói lên lòng yêu nước sâu
sắc của tầng lớp sĩ phu lúc bấy giờ.
4. Nguyễn Đình Chiểu, thi sĩ mù yêu nước của dân tộc Việt Nam.
5. Nguyết Viết Xuân, người anh hùng liệt sĩ nổi tiếng với câu nói còn vang mãi trên trận
địa “nhằm thẳng quân thù mà bắn”.
6. Trước sự áp đảo liên tiếp của các cầu thủ Braxin bằng các đường bóng phối hợp nhỏ
bật tường khiến các cầu thủ Thụy Điển chống lại rất khó khăn.
7. Cân nhắc những điều kiện của hợp đồng khiến Ban Giám đốc đã chọn phương án thứ
nhất.
8. Dịch Covid -19, một loại dịch bệnh ảnh hưởng lớn đến toàn cầu.
9. Việt Nam, đất nước của những con người anh hùng, của những bài ca bất diệt, những
điệu hát câu hò thắm đượm tình quê.
10. Đọc truyện ngắn này khiến tôi nghĩ nhiều tới công lao của Đảng.
11. Từ những chị dân quân, ngày đêm canh giữ đồng quê đến và bầu trời Tổ quốc đến
những bà mẹ chèo đò anh dũng trên dòng sông đầy bom đạn.
12. Nhằm ghi lại di tích lịch sử oai hùng của quân dân Trà Vinh trong cuộc chiến tranh
chống Mĩ cũng như để lại hình ảnh truyền thống oai hùng giáo dục cho thế hệ hôm
nay và mai sau.
18
13. Mặc dầu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, họ gặp bao nhiêu khó khăn gian
khổ về vật chất, bao nhiêu luận điệu xáo trá, nham hiểm của kẻ thù nhằm phá hoại
công cuộc cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.
14. Sống trong cái xã hội đầy bất công như vậy đã giúp ông thấu hiểu nỗi thống khổ của
quần chúng nhân dân lao động.
15. Quân phục không còn gắn trên ve áo bạc màu.
16. Khác với “Dế mèn phiêu lưu ký”, truyện ngắn “Vợ chồng A phủ” là một tác phẩm
đã đem lại nhiều tiếng vang lớn cho nhà văn Tô Hoài.
17. Phan Bội Châu đã tố cáo bọn thực dân Pháp bóc lột nhân dân ta về thuế má nhưng
ông cũng không ngần ngại mà vạch mặt bọn thực dân Pháp cướp bóc nhân dân ta.
18. Cho đến thời điểm này, nhân dân tất cả các quận huyện của Thủ đô, đặc biệt là Quỹ
Tấm lòng vàng đã tích cực đóng góp ủng hộ đồng bào bị lũ lụt.
19. Đó là niềm tự hào, niềm tin tất thắng vào sự lãnh đạo tài tình của Đảng, của Bác Hồ,
của đồng bào Việt Bắc.
20. Đây là thứ thuốc duy nhất có thể chữa lành bệnh hen suyễn của bà.
21. Nhân dịp tôi đến thành phố Hồ Chí Minh công tác.
22. Nhằm tăng cường các hoạt động giáo dục về bảo việc thiên nhiên trong nhà trường,
ngày 08/5/1993 đã tiến hành đại hội thành lập chi hội bảo vệ thiên nhiên.
23. Thúc Sinh cảm thương số phận Thuý Kiều, bỏ tiền cứu thoát và làm vợ lẽ cho hắn.
24. Khoa học tự nhiên nói chung, môn Ngữ văn nói riêng đòi hỏi chúng ta phải đọc
nhiều, ghi chép nhiều.
25. Cuộc sống mới tạm chấm dứt những ngày đau khổ, dưới lưỡi gươm che chở của Từ
Hải thì không may Thuý Kiều lại bị mắc lừa Hồ Tôn Hiến.
26. Vừa đi học về, mẹ đã bảo nó đạp xe xuống xí nghiệp nhờ cô Đông mua cho hai bao
mùn cưa. Nó cất vội cặp sách rồi đi ngay.

19
27. Kết hợp với công an tỉnh, thành phố bạn, cả ba tên cướp đã bị bắt cách nơi chúng gây
án hơn nghìn kilômét.
28. Nhà văn ưu tú của giai cấp vô sản khi sáng tạo ra tác phẩm nghệ thuật để phục vụ
cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp vô sản, để giác ngộ quyền lợi giai cấp cho
những người bị áp bức, bóc lột và làm rung động sâu xa tình cảm giai cấp của họ.
29. Trên cương vị công tác mới, PGS.TS Đặng Trần đề nghị đồng chí Nguyễn Văn Hiến
phát huy tinh thần cầu thị, sớm nắm bắt tình hình, làm chủ công việc, tham mưu hiệu
quả, góp phần vào sự thành công chung của công tác cán bộ.
-----

20
 PHIẾU THỰC HÀNH (SỐ 6)
Xác định và sửa lỗi dùng từ
1. Xác định và sửa lỗi dùng từ
a. Hàng ngày, nó ngủ dậy lúc 5 giờ sáng để tập thể dục.
b. Có lẽ, giám đốc công ty mình sắp đi bước nữa. Ông ấy muốn tái giá với một phụ nữ trẻ.=> tái
hôn
c. Vì vậy, muốn tìm con đường phát triển chính quyền địa phương Tây Nguyên cần cùng với bà
con các dân tộc bàn bạc, trao đổi rất cụ thể. Cái đầu của bà con có ưng thì mọi việc mới trót
lọt được.
d. Nếu câu chuyện vui sau đây có động chạm đến tập quán của vùng miền nào đó, thì xin quý
vị bỏ qua cho tôi.
e. Nhiều hộ dân đã thoát nghèo được 1 năm, song do lũ làm mất mùa khiến họ tái nghèo trở lại.
g. Maradona và Pélé là hai huyền thoại bóng đá.
2. Xác định và sửa lỗi dùng từ
a. Du khách và hướng dẫn viên dắt nhau thăm thành phố.
b. Bọn tham nhũng nhận được sự cộng tác của đám xã hội đen.
c. Giám đốc trung tâm xúc tiến thương mại và đầu tư TP. Hồ Chí Minh cho biết sẽ rút ngắn thời
gian trả lời từ 5 ngày xuống còn 3 ngày.
d. Đội bóng của họ chỉ là một thành phần tạm bợ, do chấn thương và do một số vị trí không hợp
lệ.
3. Xác định và sửa lỗi dùng từ
a) Bà chủ rất ác nghiệp, bắt thợ làm quần quật mà cho họ ăn uống rất kham khổ.
b) Thực tế đã bãi bỏ những luận điểm sau trái đó.
c) Làm xong công việc, nó cất lên một nụ cười sung sướng.
d) Chồng nàng là một chàng trai cao to vạm vỡ, đẹp trai nức nở, kiếm tiền như rác.
e) Đó là những khoảng khắc sung sướng nhất trong đời tôi.

21
g) Ông cha ta đã kể lại cho chúng ta những câu tục ngữ cao cả để chúng ta vận dụng trong thực
tế.
h) Quân Thanh do Tô Sĩ Nghị lãnh đạo sang xâm lược nước ta.
i) Bình Ngô đại cáo là một bảng tổng kết đánh giá đầy đủ các súc tích sắc sảo về cuộc kháng
chiến chống quân Minh của nhân dân ta.
4. Hãy xác định và chữa các lỗi dùng từ
a) Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai về những vấn đề mà thầy giáo truyền tụng.
b) Danh ngôn của các nhà vật lí học nổi tiếng của nhân loại đã xúc tác tới trí óc em mãnh liệt
biết nhường nào.
c) Bộ phim này giúp chúng ta nhận thức thêm được tính chất dai dẳng của tư tưởng cũ bảo thủ
rất có thể thâm nhập vào mỗi người lúc nào, nhất là trong buổi giao thừa.
d) Sau 1945 dân tộc ta đi lên trừ trong đêm mờ xa xơi lạnh cóng của lịch sử, bước đi siêu vẹo,
khoắc tấm áo tả tơi nhiều vảnh vá.
e) Người chiến sĩ ấy trong cuộc sống hằng ngày rất hiền lành nhưng đến lúc ra trận thì táo tợn
vô cùng.
g) Trong những năm khôi phục kinh tế, mới có ít ngày thôi mà đất nước ta đã thay lòng đổi dạ,
những mái nhà dạ cứ lùi dần cho ngói mới.
h) Công ty chúng tôi xin phiền các anh ở Sở giúp giải quyết cho ngay vấn đề này. Được như thế
chúng tôi rất lấy làm cảm ơn.
5. Xác định và sửa lỗi dùng từ
a) Hà Tây hiện có 2.388 di tích. Xấp xỉ gần 100 dân có 1 di tích. Đó là những địa điểm tốt thuận
lợi để tổ chức các diễn xướng văn hoá dân gian.
b) Đề tài, chủ đề, nội dung của các bài thơ đa dạng, khác nhau.
c) Chúng ta cần ra sức học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, đáp ứng nhu cầu đòi hỏi của
công cuộc kiến thiết xây dựng nước nhà.
h) Đứng trước gương, tôi chợt nhớ tới một kỉ niệm từ hơn hai chục năm trước. Lần đó tôi chưa
vị thành niên, ở một vùng quê đã táo tợn đã ra cách xưng hô lạ hoắc: Ba !
d) Hắn quát lên một tiếng rồi tống luôn một cú đá vào bụng ông Hoạt.
22
e) Lòng yêu mến thiên nhiên say đắm đã làm người quên nỗi vất vả trên đường đi.
g) Người dân đã mượn trí tưởng tượng của mình để xây dựng nên những hình tượng kì vĩ.
h) Bọn giặc rất ngoan cường,không chịu đầu hàng, mặc dù bị bao vây tứ phía.
k) Nhiều người dân trong thành phố sử dụng phế thải không hợp lí, như tự tiện vứt rác ra hồ ao.
l) Đó là một bài thơ chữ tình sâu xa thể hiện dưới hình thức tự sự.
m) Chị Ngô Thị Tuyển đã vác hòm đạn nặng gấp đôi khối lượng của cơ thể.
i. Ánh sáng cung cấp năng lượng cho cây xanh quang hợp. Các quá trình sinh trưởng khác của
cây cũng cần những tia sáng ấm áp trong lành. Không có ánh sáng cây xanh sẽ chết ngay tức
khắc.
6. Xác định và sửa lỗi dùng từ Hán Việt
1) Nó là đứa trẻ chưa vị thành niên.
2) Đó là phương án tối ưu nhất.
3) Việc ký duyệt sai nguyên tắc của giám đốc công ty đã gây thất thu đến hàng tỷ đồng.
4) Trước tình hình khốn khổ của đứa bé, ai cũng thấy trong lòng bất nhất.
5) Trong báo cáo này có những yếu điểm ta không mần răng tha thứ được.
6) Lúc sinh thời tôi đã gặp anh An.
7) Nhiều người dân trong thành phố sử dụng phế thải không hợp lí, như tự tiện vứt rác ra hồ ao.
8) Đó là một bài thơ chữ tình sâu xa thể hiện dưới hình thức tự sự.
9) Chị Ngô Thị Tuyển đã vác hòm đạn nặng gấp đôi khối lượng của cơ thể.
10) Ánh sáng cung cấp năng lượng cho cây xanh quang hợp. Các quá trình sinh trưởng khác của
cây cũng cần những tia sáng ấm áp trong lành. Không có ánh sáng cây xanh sẽ chết ngay tức
khắc.

7. Cho đoạn văn sau:

Chúng ta đang sống trong một thời đại mà loài người đang xích lại gần nhau và sự
giao lưu văn hóa diễn ra trên toàn thế giới. Không một sức mạnh nào có thể cản trở
được chiều hướng này. Không một dân tộc nào có thể tồn tại và phát triển nếu không đặt
mình trong sự tiến bộ chung, nếu không tiếp thu những thành tựu trí tuệ của nhân loại.

23
Trên lĩnh vực văn hóa, sự tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa Đông và Tây lại trở
thành một vấn đề cấp thiết. Trong bối cảnh đó, việc đánh giá lại vai trò của Nho giáo
trong lịch sử tư tưởng và ảnh hưởng của nó trong xã hội ngày nay đang có một ý nghĩa
đặc biệt.
a. Tìm từ đồng nghĩa với các từ sau trong đoạn văn: thời đại, cản trở, tiếp thu, ngày nay.
b. Tìm từ trái nghĩa với các từ, cụm từ sau trong đoạn văn: xích lại gần nhau, tồn tại, tiếp
nối.
8. Cho văn bản sau:
Không phải cả Châu Âu muốn thắt chặt kiểm soát biên giới. Sự kiện “đóng cửa”
biên giới từng phần ngay trong những ngày tuyết rơi dày này tại Cựu lục địa dường như
chỉ là một giải pháp tình thế trong cơn khẩn cấp. Dòng người di cư đổ vào châu Âu đang
vượt lên khả năng kiểm soát của từng quốc gia đơn lẻ. Đây là lý do EU buộc phải để một
số quốc gia tham gia Schengen (Hiệp ước về tự do đi lại Schengen) tái kiểm soát biên
giới trong hai năm như một cách bảo vệ một Châu Âu không biên giới.
Hãy tìm từ, ngữ có thể thay thế cho vị trí của các từ, cụm từ sau: thắt chặt, đóng
cửa, cơn khẩn cấp, vượt lên khả năng kiểm soát.

24
 TÓM TẮT các phần kiến thức trọng tâm theo CTĐT
* Chủ đề, câu chủ đề
1. Xác định chủ đề, câu chủ đề của đoạn văn, văn bản.
2. Nêu chủ đề của đoạn văn bằng cách đặt cho đoạn văn một tiêu đề phù hợp.
* Tóm tắt, thuật lại nội dung đoạn văn, văn bản
3. Hãy tóm tắt nội dung đoạn văn hoặc văn bản.
* Lập luận và diễn đạt bằng các cách khác nhau
4. Chọn biến đổi một câu (bất kỳ hoặc được chỉ định) thành ít nhất 2-3 cách diễn đạt
khác nhau sao cho đảm bảo được hiệu quả diễn đạt, hiệu quả giao tiếp.
- Chỉ ra các kiểu lập luận của đoạn văn/ văn bản.
* Từ ngữ (từ đồng nghĩa, trái nghĩa)
- Tìm từ đồng nghĩa (hoặc có nghĩa tương đương) với các từ sau: thời đại, cản trở, tiếp
thu.
- Hãy tìm từ, ngữ có thể thay thế cho các từ/ cụm từ sau: thắt chặt, đóng cửa, cơn khẩn
cấp, vượt lên khả năng kiểm soát.
b. Bằng cách vận dụng từ đồng nghĩa, trái nghĩa, hãy viết lại đoạn văn (gạch chân các từ
ngữ đã được thay thế).
* Đề cương
- Lập (xây dựng) đề cương chi tiết/ khái quát (sơ lược) cho chủ đề tự chọn hoặc cho sẵn
(chỉ định)
* Đoạn văn
- Xác định chủ đề/ ý chính (chủ đề chung, bộ phận), câu chủ đề.
- Kết cấu, các kiểu đoạn văn.
- Hãy chỉ ra loại hình văn bản của đoạn văn.
- Chỉ rõ các biểu hiện mạch lạc (liên kết nội dung) và liên kết hình thức trong đoạn văn.

25
- Các phương tiện liên kết câu trong đoạn văn/ văn bản: phương thức lặp, thế, nối, liên
tưởng, dùng câu hỏi tu từ (và đơn thoại),…
- Các phương thức lập luận (so sánh, phản đề…
- Viết một đoạn văn theo chủ đề/ câu chủ đề cho sẵn theo các kết cấu khác nhau.
- Chỉ ra lỗi và chữa lại những đoạn văn chưa chuẩn bằng ít nhất hai cách khác nhau.
- Hãy sắp xếp lại trật tự các câu để hoàn thành một đoạn văn chuẩn, giải thích ngắn gọn
về lý do/cách sắp xếp đó:
- Đặt tít/ tiêu đề đoạn văn.
* Văn bản
- Phân tích, chỉ ra chủ đề, kết cấu, yếu tố mạch lạc v liên kết.
- Phân tích lỗi và sửa lại để văn bản hoàn chỉnh
- Đặt đầu đề (tiêu đề, nhan đề) văn bản.
- Sắp xếp lại các đoạn văn để thành văn bản hoàn chỉnh.
- Viết văn bản.

26