Hoc sinh Ha N6i tim hiéu vé nang luc phap luat cua eee Muctigu ~~ ----- >> => 7a ooo = Nam duge dinh nghia nang Ive phdp luat cla ngudi lao dong. — Néu duoc quyén va nghia vy co bain cia ngudi lao dong theo quy dinh ciia phap luat. | — Lién hé duge vé quyén va nghia vy cla ban than véi tu céich la nguéi lao dOng trong | tuong lai ‘ Ngui lao déng la mét cd nhan, cé mong muén va truc tiép tham gia xac lap, thyc hién quan hé phap luat gitra ngudi lao dong va ngudi sir dung lao déng. Trong qua trinh lao dong, ngu®i lao déng la ngudi lam viée cho ngudi st dung lao dong theo thoa thuan, duge tra Ivong va chiu sy quan Ii, didu hanh, giam sat cla ngudi ss dyng lao déng. Vi vay, Nha nuéc da c6 nhing quy dinh phdp luat dé bao vé tét nhat cc quyén va Ii ich ca ngudi lao d6ng, trong 46 c6 quy dinh vé nang lyc phap luat cua ngudi lao déng. Trén co sd cdc quy dinh cia phdp Iuat lao dong, tai Ha NGi, Sé Lao déng — ‘Thuong binh va Xa hoi Ha N6i va Lién doain Lao dng thanh phé thong xuyén trao dei, théng tin bao cdo dinh ki vé tinh hinh cdc don vi, doanh nghiép trong viéc thyc hin phap Iuat lao déng néi chung va bao vé quyn loi cho ngudi lao déng néi riéng. > — Em hay cho biét 9 tudi tdi thiu dugc tham gia lao déng 6 nuoc ta la bao nhiéu? — Theo em, khi tham gia lao déng, ngudi lao déng 06 nhéing quyén va nghia vu gi? 4 Kién thc méi ) @ h nghia nang Iyc phap luat cia ngudi lao dong Nang luc phap luat ctia ngudi lao déng [a kha nang ma phap luat quy dinh cho nguéi lao déng c6 quyén dugc lam viéc va dugc hung cdc quyén khac phat sinh tir quan hé lao déng va phai thy hién nhéng nghia vu ctia minh trong qua trinh lao dong theo hop dng lao déng da giao két. Tuy nhién, dé tham gia vao quan hé phap luat lao dong, ngoai nang lye phdp luat lao dong, ngudi lao dong edn phdi c6 nang lye hanh vi lao dong. 7> Nang Ive hanh vi lao — déng la kha nang nguoi EM CO BIET? lao dong bang chinh Mt ngudi duge coi Ia cé nang lye phép luat lao dong, cb hanh vi ctia ban than thé tham gia m@t quan hé lao déng cu thé khi da di 15 tudi. Tuy minh true tiép tham gia nhién, cGing cé nhimng ngoai Ig phdp Ii nh&m dam bao quyén vo quan hé phép luat lao déng cho ning nguéi khac khi chua dil 15 tudi. Ngoai ra, trong mét sé trureng hep, tuéi lao déng cén duge phap luat guy dinh cao hon 15 tuéi dé phuc vu nh@ng myc tiéu quan Ii ° m ve lao dong cia Nha nuée nhu trvdng hyp ngudi nue ngoai nghfa vu phdp If trong lam vigc tai Viét Nam hoa ngudi Vist Nam di lam vige & qua trinh lao dong, usc ngoai, nhiing trudng hep nay phap luat quy dinh ngudi lao dong phai dui 18 tudi tré én. lao déng dé thyc hién quyén va ganh vac cde ° — Em hay cho biét ngudi lao déng can cé nhirng didu kién gi dé tham gia quan hé phap luat lao dong? — Theo em, tai sao phép luat quy dinh d6 tudi lao déng tdi thiéu cla ngudi lao déng 6 nude ta la di 15 tudi? — Em hay dgc théng tin duge dura ra va hoan thanh bang theo mau duéi day: “Theo quy dinh cia B6 luat Lao dng nam 2019: lao déng chwa thanh nién la ngudi lao dong chua dil 18 tudi; ngudi tir di 15 tudi dén chua dui 18 tudi khong duge lam c6ng viée hoac lam viée & noi lam viéc quy dinh tai Diéu 147 cia BO luat nay; ngwéi tir dU 13 tudi dén chua di 15 tudi chi dug lam céng viée nhe theo danh muc do Bé truéng Bé Lao déng - Thuong binh va XA héi ban han. Ngwai str dung lao dong khéng dugc tuyén dung va sir dung ngwai chwa ati 13 tudi lam vide, triv cdc céng viée nghé thuat, thé duc, thé thao nhung khéng lam tdn hai dén sy phat trign thé lye, tri luc, nhan cach cia ngwdi chua dil 13 tudi va phai cé sy dong y cla co quan chuyén mén vé lao déng thuéc Uy ban nhan dan cp tinh." (Bidu 143, 145, 147 BO luat Lao dong nm 2019) Nhém tuéi cia nguwéi lao dong Céng viéc duc phép tuyén dung Ngudi lao d6ng tir di 18 tudi tro: 1én Ty do wa chon viée lam, nghé nghiép, hoc nghé va khéng bi phan biét déi xi Nguoi lao déng tir du 15 tudi dén ? du6i 18 tudi Nguoi lao déng tr du 13 tudi dén 2 du6i 15 tui Ngudi lao déng dudi 13 tudi 2 18© auyén cita ngudi lao dong Nguoi lao déng c6 quyén dug lam viée, duge huéng cdc quyén khdc phat sinh tir méi quan hé gitra ngud’ lao déng va ngudi si dung lao déng: Ngudi lao déng cé quyén lam viéc; tye do Iva chon viéc lam, noi lam viée, nghé nghiép, Age nghé, nang cao trinh dé nghé nghiép. Viéc lam la nhééng hoat déng tao ra, dem lai Igi ich va thu nhap cho ngudi lao dong khéng bj phap luat cm. Bao vé quyén va Igi ich cho ngudi lao dong trudc hét la gidi quyét viée lam cho ho dé ho cé thé dam bao cuéc séng cla ban than, gia dinh, déng thoi dong gop cho x hGi. Quyén lam viée odn la quyén co ban cla con nguéi, quyén nay 43 duge thira nhan va quy dinh trong nhiéu van ban php li quéc té va Hinh 3.1. Naud lao dong ding ky théng tn tuyén dung tai Trung tam Dich vu viée lam He NO quéc gia. Tai Viét Nam, Hién phap va phap luat Lao déng Vit Nam quy dinh quyén lam viéc, Ilva chon nghé nghiép, viéc lam va noi lam viéc cla ngudi lao dong. Bén canh 6, phdp luat Lao déng cdn quy dinh ngwdi lao déng cé quyén hoc nghé va nang cao trinh dé nghé nghiép dé ho c6 nhiéng kién thtrc va ki nding can thiét vé nghé nghiép, dap tng yéu cau clia thj trvéng lao déng. Nguoi lao dong cb quyén huéng Iwong. Tién Ivong la sé tién ma ngudi sir dung lao déng tra cho ngudi lao déng 8 thc hién céng viéc theo thoa thuan, cn clr vao nang suat lao dong, khéi lwgng va chat lugng céng viéc. Tién lwong 06 ¥ nghia gitp ngwdi lao dong 6 thé duy tri duc cudc séng hang ngay cila ho va gia dinh, tai sn xudt strc lao déng va c6 thé dy phong cho cudc séng lau dai; tién lwong con la Ong luc thic day ngudi lao dong nang cao nang suat, trinh do, chat lueng va Hinh 3.2. Nguoi lao ding lam viée tai xi nghiép so mi, veston ca Téng Gong ty May 10 tai phuéng Sai Béng, Quén Long Bién, Ha NéI higu qua lao déng. Vi vay, phap luat Lao dong 44 quy dinh ngudi lao déng 6 quyén huéng Iuong phi hyp véi trinh 46, ki nang nghé trén co’ sé thoa thuan véi nguéi str dung lao déng va ngudi str dung lao déng phai bao dam tra lvong binh dang, khong phan biét gid’ tinh d6i voi ngudi lao dng lam céng vige o6 gia tri nhur nhau (khoan 3 ‘Didu 90 BG luat Lao dong ndm 2019). Chinh phd quy dinh vé mirc Iwong t6i thiéu thang 19va mire long tdi thiéu gio") lam co sé dé ngudi sir dung lao déng va ngudi lao dong thoa thuan va tra lvong trong hop déng lao dng. Muc Ivong t6i thiéu ap dung vi doanh nghiép trén dia ban Thanh phé Ha N6i hién nay nhu sau: + Ving | (gdm cac quan va cac huyén: Gia Lam, Déng Anh, Séc Son, Thanh Tri, Thuong Tin, Hoai Dire, Thach That, Quéc Oai, Thanh Oai, Mé Linh, Chuong My va thi x Son Tay thudc thanh phé Ha NGi): 4p dung mire Ivong tdi thiéu theo thang la 4.680.000 déng/ thang va mivc luong tdi thiéu theo gio bang 22.500 déng/ gid. + Ving II (gdm cdc huyén can lai thuéc thanh phé Ha NGi): ép dung mic lrong tdi thiéu theo thang la 4.160.000 déng/ thang va mirc Iwong t6i thiéu theo gié bang 20.000 déng/ gid > t Theo em, tai sao Nha nu@c lai quy dinh mirc lwong t6i thiéu? } — Nguoi lao déng cb quyén duoc bao hé lao dong, lam viée trong diéu kién bao dam vé an toan, vé sinh lao déng. Méi truéng lam viée cé kha nang gay nh huéng t6i strc khoé ctia ngui lao 6ng bdi trong qua trinh lao dng, ngwoi lao dng tryrc tiép lam viéc va tiép xtic voi cdc may méc, thiét bi o6 thé chia dung nhérng yéu té nguy hiém, déc hai, tiém An nguy co’ tai nan lao déng hoa bénh nghé nghiép. Dé bao vé strc khoé, tinh mang va bao. dam higu qua lao déng lau dai cho ngudi lao dong, phap luat Lao d6ng quy dinh ngudi lao dong cd auyén dug bao hd lao dong va quyén dug lam viéc trong diéu kién bdo dam vé an toan, vé sinh lao dng. Ciing voi quy dinh nay, Nha nuée cling dura ra nhirng quy dinh cu thé mang tinh bat budc vé cac tiéu chuan an toan, vé sinh lao déng nhdm han ché ti 16 nguéi lao déng mac bénh nghé nghiép Hinh 3.3. Mbt s6 dé diing béio hé va kha nang phat sinh tai nan lao déng. {rong lao dng. (1) Bay 1a mirc Ivong thdp nhat lam co’ sé dé thoa thudn va tra lurong déi voi ngudi lao dong lam vie ii tho’ gig lam viée binh thuréng va hoan thanh dinh mic lao dong hode céng vige da thoa thuan. Mac lwong t6i thiéu duo xéc lap theo ving. 20EM CO BIET? Bao h@ lao déng la vigc dim bao an toan lao ding, vé sinh lao dong nh’m bao vé tinh mang, stro khoé, nhdn céch cila ngwbi lao dong. An toan lao déng la céc giai phap phong, chéng téc dong ciia ce yéu t6 nguy hiém & mdi trrdng lam vige nham bao dam khong xay ra thyong tat, tir vong, bénh tat di v6i con ngudi trong qua trinh lao dong. Vé sinh lao dng la gid phap phong, chéng tac dong cia yéu t6 c6 hai gay bénh tat, lam suy gidm stre khod cho con gud trong qua trinh lao dong. BE dim bao an toan, vé sinh lao déng, cdc co quan Nha nu6c 6 tréch nhiém va thm quyén Iighién oiru cac tiéu chun an toan lao dong, vé sinh lao déng. Théng thuréng, cac tiéu chudn an ton, vé sinh lao dng do cdc bd chuyén nganh két hop v6i BO Lao dng — Thuong binh va Xa hi, BO Y té ban hanh tuy thude vao dc thi ngh& nghigp va didu kign lao déng cia nganh dé. Ngudi sir dung lao déng phai can ci? vao cdc tiéu chun an toan, vé sinh lao dong dé xay dung 1n6i quy, quy tinh lam vigc bao dm an toan lao déng, vé sinh lao déng phi hop vi noi lam viée Vi dy: Danh muc phuong tién bao vé ca nhan trang trong mét sé céng viée: ho ngudi lao déng lam viée (Ngudn: Phu luc 1, Théng tw sé 04/2014/TT-BLBTBXH ngay 12/02/2014 cia BO Lao déng — Thuong binh va Xé h6i vé hung dn thu hién ché d6 trang bi phurong tién béo vé c4 nhén) Gido vién, hwéng Bac si, y si kham Thg siva chira, van hanh trang dn vién, hudn luyén_—_chira bénh va diéu thiét bj bay mat dat vién, van déng vién tr tai cdc bénh vién, thé thao tram xa — Quan ao lao déng phé théng; — Quan do, mi, giay, — Quan ao vai trang; —Ung cao su chéng dau; tat chuyén nganh_—_ Mi vai trang ho&e _ Ma vai thé thao; mii bao téc; — Giay mai sét chéng tron trugt; ~ Bae dau géi, c6 — Gang tay cao su chan, khuyu ta 5 — Gang tay chéng dau; rename méng; — Gang tay vai bat; —Kinh trang chéng bui hoac chéng chan thwong co’ hoc; — Gang tay len 6 gai; — Nat tai chéng 6n; ao chong rét (trang bi khi lam viéc tai ving rét - Ao mua; — Xa phong. —Kinh chuyén nganh _ pép nhya c6 thé thao; xa phong. quai hau; — Ung cao su; — Khau trang loc bul; —Yém hoae tap dé chéng wot, ban; —Xa phong Em hay tim hiéu va chia sé voi cdc ban quy dinh vé thy hién ché dé trang bi phurong tign bao vé cé nhan déi véi mot ngh& nghiép ma em yéu thich? 2— Nguwsi lao déng 6 quyén nghi theo ché dé, nghi hang nam cé huéng Ivong va duoc hudng phic Ioi tap thé. Nham muc dich dam bao ngu@i lao déng cé thdi gian dé tai san xuét strc lao déng, trénh su lam dung sire lao déng va han ché tai nan lao déng, bén canh quy dinh thei gid lam viéc, phap luat obn quy dinh ngudi lao déng ¢6 quyén nghi ngoi theo nhiéu ché d6: nghi trong gié lam viée, nghi hang tuan, nghi |8, nghi hang nam,... c6 hudng lwong va hung phuc Igi tap thé. ? s Em hay doc théng tin duéi day va tra loi cau héi B6 luat Lao d6ng nam 2019 quy dinh: Ngudi lao déng dug nghi lam viéc, hung nguyén long trong nhieng ngay I, tét sau day: Tét Duong lich: 01 ngay (ngay 01 thang 01 duong lich), Tét Am lich: 05 ngay, Ngay Chién thang: 01 ngay (ngay 30 thang 4 duong lich), Ngay Quéc té lao déng: 01 ngay (ngay 01 thang 5 duong lich), Quée khanh: 02 ngay (ngay 02 thang 9 duong lich va 01 ngay lién ké trudc hoac sau), Ngay Gid T6 Hing Vuong: 01 ngay (ngay 10 thang 3 Am lich) (Didu 112). Ngu@i lao déng lam viéc di 12 thang cho mét ngudi sir dung lao déng thi dug nghi hang nam, huéng nguyén krong theo hop ding lao dong nhu sau: 12 ngay lam viée déi vei nguéi lam céng viée trong digu kién binh thuong; 14 ngay lam viéc déi véi ngudi lao déng chua thanh nién, lao déng la ngudi khuyét tat, ngwai lam ngh&, cdng vie nang nhoe, déc hai, nguy hiém; 16 ngay lam viée déi voi ngudi lam nghé, cdng viée dac biét nang nhgc, déc hai, nguy hiém; ngudi lao déng lam viéc chura du 12 thang cho mét ngudi str dung lao déng thi 6 ngay nghi hang nam theo ti1é tong tng véi sé thang lam viée (Biéu 113). Cir di 05 nam lam viée cho mét ngudi sir dung lao déng thi sé ngay nghi hang ndm cia ngudi lao déng theo quy dinh tai khoan 4 Diéu 113 clia BO luat nay duge tang thém tuong ting 01 ngay (Bidu 114). ‘Anh X la nhan vién van phéng tai Céng ty truyén théng Big Vision. Anh d& lam viéc lién tuc tai day tir ngay 01/4/2012. Em hay xac dinh thdi gian duoc nghi cla anh X va hoan thanh bang theo mau dudi day: Loai ngay nghi Thdi gian nghi Nahi hang tuan 2 Nghi hang nim ? Nghi Ié ? Nghi Tét 2 22— Nguwdi lao déng cé quyén dinh céng. Dinh céng [a mt trong nhieng quyén co ban va quan trong ma Nha nude quy dinh cho ngudi lao déng nhu la mot trong nhiing “vii khi” cudi cling dé bao vé quyén va I9i ich hop. phép cia minh trong quan he fi lao dong & nhiing trong hop = me = xung dt Igi ich xay ra ma viée DINH CONG giai quyét théng qua cdc bién phap khac (thurong lvong, hoa gidi, trong tai,...) Khéng dat két qua. Day la bién phap dau tranh Hinh 3.4. Nguéi lao dong c6 quyén dinh cong. kinh té cla ngurdi lao déng bang cach nging viéc tap thé nham gay thiét hai hoac de doa gay thiét hai vé kinh té déi voi ngwdi sir dung lao dong, bude ngwdi str dung lao dong phai dap ng nhirng yéu cau chii yéu lién quan dén quyén, Igi ich clla tap thé ngudi lao déng. Tuy nhién, quyén dinh céng chi gidi han trong khudn khd php luat cho phép. va phai tuan theo nhéing trinh ty, tha: tye nhat dinh do phdp luat quy dinh. Thém vao 46, 48 bao vé quyén I9i cua Nhan dan va dat nuée, phap luat quy dinh nguéi lao d6ng khong duge dinh céng tai nhizng doanh nghiép, b6 phan doanh nghiép ma viéc dinh céng 6 thé de doa dén quéc phong, an ninh, trat ty céng céng, strc khoé con ngudi nhu: 3 don vj thudc céng ty me - Tap doan Bién Ive Viét Nam gdm: Céng ty Thuy dién Hoa Binh, Céng ty Thuy dién Son La, Trung tam Diéu dé hé théng dién quéc gia; cc co sé cung cp dich vu bao dam hoat dong bay thuéc Téng céng ty Quan Ii bay Viét Nam. Tai Ha Ni, dé gidm thiéu tranh chap lao déng, ngirng viéc tap thé, dinh céng ty phat xay ra, Lién doan Lao déng thanh phé yéu cau cac céng doan cp trén trurc tiép cos phéi hop véi co quan chuyén mén, chinh quyén déng cap ra soat, lp danh sch doanh nghiép c6 nguy co’ pha san, gidi thé, ng Irong, khéng cé kha nang tra thuéng, cé nguy co’ tranh chdp lao déng dé cé phuong an ngan chan, hé tro, gia quyét kip thoi © Theo em, tai sao phép luat lai khng cho phép ngudi lao déng dinh céng tai mot 86 noi sir dung lao déng? — Ngoai cdc quyén trén, ngudi lao déng cén duc hudng cdc quy&n khac theo quy dinh tia phap luat nhu: quyén don phyong chdm dit hop déng lao déng; quyén khdng bi phan biét déi xtr, cwéng birc lao déng, quay réi tinh duc tai noi lam viée; quyén thanh lap, gia nhap, hoat d6ng trong té chtrc dai dién ngudi lao dong, td chtrc nghé nghiép 23va t6 chtre khac theo quy dinh cua phap luat; quyén tir chdi lam viéc néu c6 nguy co’ 1 rang de doa tryc tiép dén tinh mang, strc khoé trong qua trinh thy hién cong viéc; quyén dugc phép luat bao vé danh dy, nhan pham, uy tin; quyén duge tham gia, duge ngudi str dung lao déng dong bao hiém xa héi, bao hiém that nghiép, bao hiém y té bat bude; > ‘© Em hay doc thong tin dui day va cho biét doan théng tin dé cap dén quyén gi clia ngudi lao dong? ‘Doan 1: “Theo quy dinh cia B6 luat Lao déng nam 2019, ngudi lao déng o6 quyén don phuong cham dirt hop déng lao déng nhung phai bao truéc cho ngudi str dung lao déng. Tuy nhién, d6i voi hing truéng hop ngudi lao déng can cham dust hyp déng lao dong cang sém cang tdt ho&c ngudi sir dung lao dong cé Idi nén ngudi lao déng o6 quyén chdm dist hop dng lao dong ngay ma khéng can bao truéc. Bé la nhizng trudng hop quy dinh tai khoan 2 Diéu 35 B6 luat Lao dong nam 2019," ‘Doan 2: ‘Theo cac Biéu 170, 171 ca BS luat Lao déng nam 2019, ngudi lao dong 6 quyén thanh lap, gia nhap va hoat déng céng doan theo quy dinh cla Lut Céng doan. Céng doan co’ sé thude hé théng t chive Céng doan Viét Nam duroe than lap 6 cac co’ quan, t8 chic, don vi, doanh nghiép. Ngudi lao déng trong doanh nghiép cé quyén thanh lap, gia nhap va tham gia hoat déng cla t6 chic tia ngudi lao dong tai doanh nghiép.” Q)Nghia vu cia ngudi lao dong Bén canh viéc duoc hung quyén I9i, trong quan hé phap luat lao dong, nguoi lao déng c6 nghia vy thyc hién hyp déng lao déng, thoa usc lao déng tap thé va thoa thuan hgp phap khac voi ngudi str dung lao d6ng. Ngoai ra, xudt phat tir quyén s& hitu déi v6i tai sn va cdc quy&n nang phap Ii khac ma phdp luat trao cho ngudi sl? dung lao déng, ngudi sir dung lao déng cé quyén kiém soat qua trinh thy hién Ong viée cia ngudi lao déng. Vi vay, ngudi lao déng cé nghia vy chdp hanh ki luat lao déng, ngi quy lao déng; tuan theo sy quan li, diéu hanh, gidm sat ca ngudi st dung lao déng. Bé bao dam chat lvong c6ng viée, quyén Igi va sy an toan cia ban than trong qua trinh lao déng, ngudi lao déng cén cé nghia vu thyc hién quy dinh cla phap luat vé lao dong, viée lam, giéo duc nghé nghigp, bao hiém x4 hgi, bao hiém y té, bao hiém that nghiép va an toan, vé sinh lao déng. > © Em hay néu mét sé nghia vu cla ngudi lao déng 244. Em hay phan biét nang lye phdp luat véi nang lyre hanh vi lao dng? 2. Em hay hoan thanh so dé theo mau dui day vé cac quyén va nghia vu cua nguoi lao ding Quyén Nghia vu 41. Chap hanh ki luat lao déng, néi quy lao déng, 1. Quyén dug lam viée va ty do Iva chon viée lam. 2. 3... 3. Em hay cho biét nhiing quyén nao cla ngui lao déng da bi vi pham trong cac tinh huéng doi day? — Tinh huéng 1: Anh Hai lam viéc tai mét céng ty san xuat gidy da cia Ha Néi. Do khéng di lam ding ngay phat lvong nén Giém déc néi rang sé khéng phat Ivong cho anh Hai — Tinh huéng 2: Chi Lan lam viéc tai m6t c6ng ty xuat khdu thuy hai san tai Ha Ndi. Theo. hop déng lam viéc ¢6 thdi han cia chi Lan véi céng ty, chi Lan duoc nhan lvong vao ngay 20 hang thang v6i mire tién | 7 500 000 déng/thang. Nhung da 5 thang nay céng ty ng lvong cila chi Lan va mét sé nhan vign khac ma khéng cé Idi gidi thich. Chi Lan va mét sé dng nghiép 44 gap céng doan dé nghi can thiép nhung cing khéng at duge két qua. Chi Lan da nép don xin nghi viée va yéu cau céng ty tra phan tién Iwong céng ty dang ng cho chi. Tuy nhién, céng ty da ttr chdi gidi quyét nghi viée cho chi Lan v6i Ii do hop déng lam viée gitra céng ty va chi Lan chua hét han. — Tinh huéng 3: Tai céng ty may noi anh Tuan lam vige, do 66 don hang gp nén tat ca c6éng nhan déu duoc yéu cau lam thém gia. Cong nhan nao khéng muén lam thém gid thi phai dua ra li do chinh dang va phai dug xwdng trudng ki duyét thi mdi durgc ra v8, Néu céng nhdn ra vé ma khéng c6 gidy ra céng do xwéng truéng ki thi sé nhan duge thu canh cdo vao ngay hém sau va bi phat bang cach trir 50% tin lam thém gio cia thang dé. — Tinh huéng 4: Chi Linh lam nhan vién lai xe cho mét doanh nghiép tur nhan trén dia ban Ha Ni. Trong qua trinh tuyén dung, dai dién doanh nghiép thoa thudn véi chi Linh rang chi sé nhan duge khoan tién long hang thang la 10 trigu déng, bang 90% tién Iwong ciia cdo nhan vién lai xe khac tai doanh nghiép, voi li do chi Linh la né gidi nén ‘strc lao déng cila chi thdp hon cdc nhan vién nam gidi khac. Em hy déng vai mét nguoi tu van d8 tu van va gidi dap thac mac cho ngudi lao dong vé cdc quyén va nghia vu ctia ho khi tham gia quan hé phap luat lao dong. 25Hoc sinh Ha N6i tham gia phong, chong té nan xa a — Trinh bay duge tinh hinh t8 nan xa hdi trén dia ban Ha NOi hign nay. | = Néu dugc mét sé giai phap phéng, chéng té nan x4 h6i ciia thanh phé Ha N6i, — Lit k@ dug nhiing viée hoc sinh Ha Néi can lam gép phan vao viéc phong, chéng +8 nan xa hdi. — Banh gia duoc nhiing viée lam cy thé lién quan dén phong, chéng té nan xa hdi cla ban than va ngudi khde. = Thyc hién dugc mét sé viée lam cu thé gép phan phong, chéng té nan xa hdi trong nha rung va ngoai xa hd. Quisaan Ha N@i la dia ban cé vi tri huyét mach v8 giao théng duréng bd, duéng khéng, duong thuy, tiép giap voi nhigu tinh nhu: Phi Tho, Vinh Phuc, Hoa Binh, Ha Nam, Bac Ninh, Hung Yén,... Hon nia, dan ou trén dia ban thanh phé lai rét dong diic, 06 nhiéu ngu@i tir noi khac dén hoc tap, lam viéc va sinh séng. Voi dac diém nay, bén canh nhiing yéu t6 thuan Igi, Ha Néi cén Ia dia ban tiém an nhiéu nguy co’ phat sinh ce t@ nan xa hoi > >) s Hay chia sé nhiing hiéu biét cla em vé tinh hinh té nan xa hdi tai dia phwong. @ dei nét vé tinh hinh té nan xa héi & Ha NGi hién nay Hoat dong mai dam trén dia ban thanh phé Ha Néi tuy d& dug kiém ché song dién bién ngay cang phirc tap, dui nhiéu hinh thtrc. Déi tugng tham gia hoat déng mai dam sir dung nhiéu phuong thie, thi doan tinh vi, thdng qua cdc “nhém kin’ trén mang internet, mang xa hdi, cdc dién dan,... Bac biét, nhiéu hoat dong mai dam tré hinh trong cac co’ sé dich vu van khé kiém soat. Hién nay, Ha Noi od gan 3 700 co so kinh doanh dich vy cé diéu kién, dé phat sinh té nan mai dam. Trong nam 2021, Doi kiém tra ligén nganh vé phéng, chong té nan mai dam (B@i lién nganh 178) cac cap da 26kiém tra hon 2 600 co sé kinh doanh dich vu dé phat sinh té nan mai dam, qua d6 phat hign, xtr phat, dinh chi kinh doanh 407 co sé vi pham, Trong 6 thang dau nam 2022, cdc Déi da kiém tra gan 1 800 co sd; trong dé phat hién 100 co’ sé vi pham. Céng an cae cp cing da phat hién, dau tranh, triét pha 84 vu an lién quan dén hoat dong mai dam; bat git? 360 déi tang, trong do xw li hinh sy 82 vu, 92 déi tugng (tdi danh chira mai dam, mdi gigi mai dam). Vé té nan ma tuy, s6 ngurdi nghién ma tuy ciia thanh phd Ha Néi van tang hang nam. Déi tweng mua, ban, sir dung ma tuy ngay cang tré hod va hoat déng dudi nhéng chiéu thirc hét strc tinh vi. Nhi¢ng déi tung nay thuréng hoat déng & cac dia ban gidp ranh hoc nhiing khu dé thi méi x4y dung cé nhiéu nha bi bd hoang, gay khé khan cho cac co’ quan chtre nang trong qua trinh quan li, diéu tra, phat hién, xi Ii. Thém vao dé, thdi gian qua, co quan chic nang da phat hién thém nhidu vu viée lién quan dén cac chat ma tuy méi hoac cdc vy ngé déc ma tuy trén dja ban thanh phé. Cac chat ma tuy nay durgc “tim wep”, “ché bién” trong thudc Ia diéu, dung dich tinh dau ding cho thudc Ia dién tlr hoac trén [An trong mét sé loai thyc phdm nhu’ baénh lw0i, socola can sa, keo mut can sa, “nude vui’, “crispy fruit’ — nude xoai,... hoac tron nhiéu loai ma tuy vao voi nhau déng thanh ting géi bét nhd vdi bao bi cé hinh anh, mau sc bat mat. Nhirng loai thy phdm nay dang dug bay ban kha phé bién, ké ca tai cdc cdng truéng hoc, c6 nguy co x4m nhap hoc duéng. V8 t@ nan cd bac, qua cdc vy viée duge phat hign, co quan céng an thanh phd Ha Ndi nhan dinh t@ nan cé bac trén dia ban dang dién bién phic tap, ting cd vé 86 long va mie d9, kéo theo nhiéu hau qua xdu vé trat ty an toan x4 héi. Theo danh gid clia co quan céng an, bén canh sy gia tang vé sé long, ngoai nhiing loai hinh cd bac “truy&n théng", nhiéu duéng day danh bac dudi hinh thirc cé dé bong da qua mang internet cing hoat déng kha manh, voi s6 Iwong tién chuyén ra nuéc ngoai rt l6n trong théi gian qua. Nghién trd choi dién tly cfing durgc coi la mét loai té nan xa hdi hién nay. Ngay 18 — 6 — 2019, Té chive Y té Thé gidi (WHO) cong nhan chteng nghién trd choi ign ti la mét bénh |i trong danh sach phan loai bénh quéc té. Trong nhiéu nam qua, nghién trd choi dién tir va nhiing hé qua do nghién tro choi dién tiv gay ra la van dé xa hi nhize nhéi Viét Nam néi chung va Ha N6i néi riéng. $6 ngwdi nghién trd choi dign tiv trén dia ban thanh phé Ha NGi dac biét la & a6 tudi hoc sinh ngay cang tang lén, nhat la sau thdi gian hoe tryc tuyén do anh huéng clia dich Covid-19. Nhieng ngudi nghién tro choi dién tl, dac biét la gidi tré, cd thé bj suy giém sc khoé thé chat va tam li, xao nhang hoc hanh, cng viée, xa roi cde quan hé gia dinh, x4 hdi, tham chi dan dén nhieng hanh vi vi pham phdp lat. (Nguén: Téng hop) ® — Xac dinh cdc loai t nan xa hoi duge dé cp dén trong thong tin trén va néu ro thye trang cla nhéng loai té nan xa hdi do. — Vi sao Ha N6i la dia phuong tiém An nhiéu nguy co’ phat sinh cdc té nan xa hdi? J 27Qt sé hoat 46ng phong, chéng té nan xa hdi ciia thanh phé Ha Noi hién nay 28 ‘é tich cy dau tranh day Ii t@ nan xa héi, cdc co quan chire nang ciia thanh phd a ting cng kiém tra, giém sat va xy dyng mé hinh xa, phudng, thi tran khong co 18 nan x4 hi, kéu ggi ngudi dan tham gia phan anh, t6 gidc khi phat hién nhting sy viéc, tinh huéng nghi nge. Ha Ndi hién cé nhiéu mé hinh phéng, chéng tdi pham, ma tuy, mai dam,... du¢e trién khai 6 100% cdc xa, phudng, thi tran. Co thé ké dén la mé hinh “Cau lac bd phong, chéng tdi pham”, “Xa, phuéng, thi tran khong cé té nan ma tuy’”, “Ddi céng tac x4 hdi tinh nguyén’,... Trong thdi gian qua, d6i céng téc xa héi tinh nguyén dugc xc dinh la di ng ndng cét lam céng tac tuyén truyén phong, chéng té nan xa héi, nhat 1a cdc t8 nan ma tuy, mai dm, mua ban ngudi, HIV/ AIDS & dia phuong, Doi da lam t6t vai tro. cu ndi gira cac cap chinh quyén, t6 chic chinh tri — x4 hi voi ngurdi mac té nan x4 hi va gia dinh ngudi mac t8 nan xa héi, gép phan lam cho cng tac phdng, chéng 18 nan xa hoi ngay cang higu qua. Hién tai, 579/ 579 xa, phudng, thi tran trén dia ban Ha Ni da c6 d6i céng tac xa hdi tinh nguyén véi gan 4 400 tinh nguyén vign. Cac d9i cOng tac xa héi tinh nguyén trién khai cdc hoat dong tuyén truyén phong, chéng té nan x4 héi bang nhiéu hinh thtrc, c6 néi dung phong phd phu hyp vi diéu kién hoan canh, tinh chat, Ita tudi lia tizng déi tugng, dac biét cht trong dén cac gia dinh c6 ngudi trong dign c6 nguy co’ cao, gia dinh c6 ngudi nghién ma tuy. Béi céng tac xa hoi tinh nguyén cc xa, phudng, thi trAn cling phéi hop voi cac Ie long chtrc nang thc hién hang nghin lwot tuan tra, ra soat cdc dia ban, khu vue gidp ranh; thu hang tram théng tin phan anh, 16 gic t6i pham dé cung cp cho chinh quyén, co quan céng an. Hiinh 4.1. Céc thanh vién cila Cau fac bo Hinh 4.2. Cong an xé Phuong Ti “Phong, chéng t6i pham vé ma tu" trién khai tudn tra, gdm sat dia ban xa Phuong Ti (huyén Ung Hoa) nhén gidy hen sau mét nm hoat dngCtng voi dé, cdc don vi, dia phwong da, dang trién khai thi diém nhigu m6 hinh phong, chéng té nan x4 héi dya vao céng ding, nhu: “Cau lac bé Quan li, gido duc, tw van, gitip d& nguéi sau cai nghién ma tuy hoa nhap céng dong’, “Biém tw van, cham séc, hé tro diéu tri nghién ma tuy tai céng déng’”, “Hé tro’ nham bao dam quyén cilia ngui lao dong trong cdc co’ sé kinh doanh dich vu d& phat sinh t@ nan xa héi", “Hé tro tng cuéng nang lye ctia nhém ty Ive gitip d ngudi ban dam trong vise tiép cn, truyén théng va hé tro giam hai, phong, chéng bao lyc gidi”,. Hinh 4.3, B6i céng tac xa h6i tinh nguyén Hinh 4.4. Tur vin cho ngui ting cling dai dign cdc co quan chirc nang cia sit dung ma tuy (nguei ngdi ghé) phuéng Ha Binh (quan Thanh Xuén) trao a6i tai diém tw vin phursng Nguyén Ou Phuong an hé tre ngubi nghién ma tuy (quén Hai Ba Trung) trén dia ban Dé phat huy hiéu qua hoat dng ctia di céng tac x4 hdi tinh nguyén, thdi gian téi, Chi cuc Phong, chéng té nan x hdi Ha Ndi tiép tuc t3 chtrc tap hudn nang cao nang lye phang, chéng té nan x4 hgi cho cdc tinh nguyén vién. Chinh quyén cdc dia phuong eting tao diéu kién thuan Igi dé cdc d6i céng tac x4 héi tinh nguyén hoat déng tét, tré thanh “canh tay néi dai” clia cdc co quan chire nang trong céng tac phang, chéng té nan x hdi 00 sé. Nham dy lai cc hoat dgng mai dm, dat muc tiéu triét xoa 100% diém phite tap v t nan mai dam, Uy ban nhan dan Thanh phé Ha Ndi da ban hanh Ké hoach vé phong, chéng mai dam trén dia ban thanh phé giai doan 2021 — 2025 sé 255/KH-UBND ngay 26-11-2021. Theo d6, Ha N6i xéc dinh 13 chi tiéu cn thy hign dén nam 2025, cy thé: 100% cdc quan, huyén, thi x4 va xa, phurong, thi tran xay dyng ké hoach va 18 chive thyc hign cdc hoat déng phéng, chéng mai dam; 100% xa, phuréng, thi trén trién khai mé hinh phdng, chéng mai dam cAp xa; It nhat 50% cdc quan, huyén, thi x4 lng ghép nhiém vy phéng, chéng té nan mai dam véi viéc thye hién céc churong trinh phat trién kinh té — x4 héi, cc chuong trinh an sinh tro giup xa hdi, chuong trinh phdng, chéng ma tuy, chong trinh phang, chéng HIV/AIDS... Ngai ra, dé ting buée day Idi cdc loai t8 nan xa hdi ra khéi doi séng, cdc co quan chive nang trén dia ban thanh phé Ha N6i a tng cong tuyén truyén, van dong, gido duc va thuyét phuc ngurdi dan nhadm nang cao nhan thtrc, gidp ngudi dan hiéu 2930 dug tac hai clia t8 nan xa hdi, tir 46 kiém soat hanh vi cla minh, déng thoi van dong nhérng nguéi xung quanh cing tham gia phdng, chéng té nan x4 héi; tranh suy nghi, I6i séng léch lac. Vide tuyén truyén, gido due dang duge thy hién théng qua sach, bao, cdc phwong tién thong tin dai chting, mang internet, hoat dng day va hoc tai nha truéng cling nhur cdc hoat déng x4 héi cia cdc td chive, hgi, nhém, Hinh 4.5. Hoe sinh Truéng THES Tét Béng (huyén Chong My) trong buéi sinh hoat ngoai khos véi chi diém “Tuyén truyén phd bién phép ludt, phéng, chéng (@ nan xé hgi, (6 nan ma tuy hoe dvéng”. Hinh 4.6, Hoe sinh trréng THCS Phi Thuong (quan Tay Hé) {6 chtie hoat déng ngoai khod tuyén truyén phé bién phap luét vé phéng, chéng ma tuy hoe dung. Trén thy té, viée ngudi dan tich cye tham gia dau tranh, phan anh, td gidc cdc truéng hop nghi ngé da gidip cae co quan chire nang phat hién, xiv i nhidu vy viée. (Nguén: Téng hep)? 7 * — Dé du tranh day Idi t nan xa hdi, cdc co quan chirc nding Thi do da lam gi? — Qua nhiing hinh anh va théng tin trén, em hay danh gia vai tro cla cdc “Bdi cng tac x hdi tinh nguyén” trong viéc phong, chéng té nan xa hdi trén dia ban thanh phé. — Cac trudng hoc trén dia ban thanh phé Ha Ndi da lam gi dé tham gia phong, chéng t@ nan xa hoi? Hay gidi thigu vé nhiing vic ma trudng, lp em da lam gop phan vao céng viée nay. @ Hoc sinh Ha Néi véi viée phong, chéng té nan xa hdi ‘Dé gop phan phéng, chéng té nan x4 héi, hoc sinh néi chung va hoe sinh trén dia ban thanh phé Ha NOi can: — Y thc duge trach nhiém clia ban than trong viéc tham gia phéng, chéng té nan x4 héi. — Tich cy tim hiéu théng tin vé cdc loai té nan xa hdi, dc biét la hau qua cia té nan xa héi déi véi ban than, gia dinh va x4 héi. — X@y dyng Idi sng lanh manh, tham gia hoat déng van nghé, thé duc, thé thao, — Chap hanh tét cdc quy dinh cla phap luat, cla nha nu@c, cia nha truvéng va cla dia phuong noi cu tri — Khéng dua déi, bat chuéc cac thoi hu tat xu. = Tich oye tuyén truyén, van dong ngudi than trong gia dinh, ban bé va nhiing ngudi xung quanh cling tham gia phéng, chéng té nan xa hdi. — Giip d6 co quan chize nang trong viée phdng, chéng té nan xa hdi, ? 5 — Theo em, dé tham gia phong, chéng té nan x4 hdi, hoc sinh can phai lam gi? | — Hay ké nhirng viéc ma em da lam gop phan phong, chéng té nan xa hdi. 4. Hay trinh bay suy nghi cia em vé nhGng quan niém dudi day: — Té nan xa héi chi anh hudng tdi cudc séng cia ban than nguoi mac té nan xa hdi. — Thiéu ban linh la mét trong nhéyng nguyén nhan dan dén té nan xa hdi. — Chi co quan chirc néing mi c6 nhiém vu phang, chéng t nan xa héi — Hoc sinh cén nhé tudi chu cé khd nding tham gia phong, chéng t@ nan xa hi — Mi ngudi dan déu 6 vai tré quan trong trong vige phdng, chéng t6 nan xa héi. a2. Em dong y hay khéng déng y véi nhing suy nghi, ic lam nao dudi day? Vi sao? Khéng Vigéc lam Déng y ding y thich La té truéng td dan phd, 6ng H. thudng xuyén thm héi, dong vién nhiing gia dinh cé nguai mac té nan xa héi. Ba N. khéng ddng y cho con tham gia déi céng tac x4 hdi tinh nguyén cla phudng T. danh nhiéu thdi gian tham gia cau lac bé gitip ngwdi sau cai nghién ma tuy hoa nhap cng dong. M, luén trénh xa nhiing nguwdi nhiém HIV/ AIDS. H. cho rang cac budi hoat déng ngoai khoa tuyén truyén vé phéng, chéng té nan xa hdi la khéng can thiét va khong mudn tham gia. Q. cho rang hau qua cia nghién trd choi dién tir chi don gidn la mat thoi gian. V. cho rang c4 dé béng dé la mot loai cia té nan c& bac. 3. Em sé lam gi trong nhi#ng tinh huéng sau: Tinh hudéng 1: Phat hién ra mét ban trong truéng thuréng xuyén qua lai véi nhieng d6i tugng nghién hut, cd mét sé biéu hién la trong sinh hoat hang ngay. Tinh huéng 2: Anh trai muén tham gia vao cau lac bé gitip 4 ngudi sau cai nghién ma tuy hoa nhap céng déng nhung bé me khéng dong y vi khéng muén anh trai tiép xtic voi nhiing déi tueng dé. Tinh hudng 3: Em vé tinh phat hién ra mét nhom chuyén td chtrc danh bac. @ Vandung ) Em hay chon mét trong 2 nhiém vu sau: 41. Ciing ban swu tam tranh anh, tur ligu hoac thiét ké dp phich vé cac loai té nan xa hdi va cach phéng, chéng cdc t6 nan nay. Cling cdc ban td chire gidi thigu két qua trong lop hoa trong trvdng, 2. Hay tim hiéu va gidi thigu vé mét td chic tinh nguyén dang tham gia vao hoat déng phdng, chéng cdc loai t@ nan xa hdi trén dia ban em séng. 32