🚰

wejściówka - wydalanie i gosp.

wodno-elektrolitowa
Created @January 4, 2023 2:36 PM

Tags 11 stycznia

Person

budowa i funkcjonowanie nerek ssaków

Najważniejszą funkcją nerek nie jest wydalanie zbędnych produktów przemiany
materii a utrzymanie homeostatycznej równowagi wody i elektrolitów, objętości
płynu zew,-tk., ciśnienia krwi, pH - mocz to tylko 5% pracy
Uwalniają też erytropoetynę i reinę, przekształcają wit. D3

wejściówka - wydalanie i gosp. wodno-elektrolitowa 1

 budowa i funkcjonowanie nefronu

wejściówka - wydalanie i gosp. wodno-elektrolitowa 2

wejściówka - wydalanie i gosp. wodno-elektrolitowa 3
 etapy powstawania moczu (ilustracje do tego wyżej)

1. Filtracja

zachodzi w kłębuszku nerkowym

tętniczki doprowadzające mają większą średnicę niż tętniczki odprowadzające

→ wysokie ciśnienie → krew napiera na ściany naczyń → przesączenie
płynnych składników krwi i substancji drobnocząsteczkowychdo światła torebki
Bowmana

spadek ciśnienia krwi → słabsze przesączanie; poniżej 40 mmHg występuje

anuria/bezmocz (mocz no longer produced)

po filtracji → ultraprzesącz, zwany moczem pierwotnym → głównie H2O,

węglowodany, sole min., mocznik, aa

nie przenikają krwinki i większość białek osocza (za duze)

2. Resorpcja (wchłanianie zwrotne)

chcemy odzyskać jak najwięcej z moczu

gdzie: kanalik proksymalny, pętla Henlego, kanalik dystalny

w kanaliku dystalnym = resorpcja nadobowiązkowa

resorpcja w kanaliku proksy: wchłaniane do krwi (transportu aktywny) są:

glukoza,
aminokwasy, jony Na i K , a na drodze transportu biernego: woda, jony Cl ,
mocznik,
kreatynina i inne substancje; mocz pierwotny traci około 90% wody, jednak
pomimo tak znacznej utraty wody pozostaje płynem izotonicznym w stosunku
do osocza

pętla Henlego: intensywne wchłanianie wody → znaczne zagęszczanie moczu

→ mocz ostateczny zawiera tylko wodę, związki azotowe, chlorki, jony Na ,
siarczyny, fosforany

resorpcja nadobowiązkowa, kanalik dystalny: w zależności od aktualnego

zapotrzebowania organizmu (w sytuacji występowania niedoborów) →
resorpcja → do krwi wchłaniana jest dodatkowa ilość wody i jonów Na+

wejściówka - wydalanie i gosp. wodno-elektrolitowa 4

 3. Sekrecja - wydzielanie

charakter bierny lub aktywny

bierny: sole amonowe i słabe kwasy (np. kwas salicylowy); wydzielane są w

celu przeciwdziałania nadmiernym zmianom pH moczu
pierwotnego

aktywny: kreatynina, hormony steroidowe oraz niektóre związki o charakterze

egzogennym, np. leki (penicylina, sulfonamidy).

Na końcu wiele kanalikó dystalnych wchodzi do kanalika zbiorczego

wzmacniacz i wymiennik przeciwprądowy

Wzmacniacz to mechanizm zagęszczania moczu, związany jest z budową pętli

Henlego

przeciwprądowy, bo mocz pierwotny płynie w przeciwnych kierunkach w obu

ramionach pętli a wzmacniacz, bo resorpcja jonów w ramieniu wstępującym (2)
sprawia, że rdzeń jest bardziej słony niż kora <yummy>, co napędza reabsorpcję
wody w ram. zstępującym (1)

w tk. śródmiąższowej nerki usuwane sa składniki (poza nerkę), żeby utrzymać

osmolarność - stałe stęż. H2O i jonów
(śródmiąższ to to, co nie jest kanalikiem ani pętlą ani nacz. krwionośnym - tak jakby
ta przestrzeń pomiędzy pętlami)

1. ramię zstepujące: woda idzie ze światła kanalika do płynu śródmiąższ., jony

Na+ odwrotnie - woda na zew., Na+ do środka → wzrasta osmolarność

2. r. wstępujące: nieprzepuszczalne dla wody!! Na+ i Cl- uciekają na zew. do płynu

śródmiąższ. → obniża sie osmolarność

podział zwierząt ze względu na azotowe produkty przemiany materii

amonioteliczne -amoniak - silnie toksyczny → zwierzęta wodne (wodne

bezkręgowce, ryby kostnoszkieletowe i larwy płazów, krokodyle) wydalają go z
dużą ilością wody, rozcieńczony, bezpośrednio do środowiska wodnego, gdzie
ulega dalszemu rozcieńczeniu

wejściówka - wydalanie i gosp. wodno-elektrolitowa 5

 ureoteliczne - urea – mocznik → wydalają mocznik - - - ludzie i ssaki ogółem,
ryby chrzęstnoszkieletowe (u których wytwarzanie mocznika jest
częścią osmoregulacji), dorosłe płazy, niektóre lądowe skąpszczety (np.
dżdżownica)

urykoteliczne - acidum uricum

– kwas moczowy → te zwierzaki, które muszą oszczędzać wodę, mają bardzo
zagęszczony mocz - gady (poza krokodylem) owady, ptaki, zwierzęta pustynne,
lądowe ślimaki, pajęczaki, wije

wejściówka - wydalanie i gosp. wodno-elektrolitowa 6