Wymagania edukacyjne klasy 2F

J. polski

Wymagania edukacyjne z języka polskiego XV LO - klasa druga F czteroletniego liceum – poziom podstawowy
Niżej przedstawione kryteria ocen należy rozumieć koniunktywnie.

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który spełnia następujące wymagania z czterech obszarów:

1. Kształcenie literackie i kulturowe. Wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans,
barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm.
2. Rozpoznaje konwencje literackie w utworach (fantastyczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną).
3. Rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne, w tym gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, tragedię antyczną, dramat
szekspirowski, komedię molierowską, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, odmiany powieści; wymienia ich podstawowe cechy
gatunkowe.
4. Rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz frazeologizmy, antytezę, wyliczenie.
5. Rozpoznaje w tekście literackim komizm, tragizm, humor, patos.
6. Wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe tj. Adam
Mickiewicz, Oda do młodości, Romantyczność i inne wybrane ballady, Sonety krymskie (wybrane utwory); Konrad Wallenrod; Dziady cz. III;
Juliusz Słowacki, Kordian, Grób Agamemnona (fragmenty), Testament mój i inne wybrane wiersze; Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia;
Cyprian Kamil Norwid, wybrane wiersze; Henryk Sienkiewicz, Potop; Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu; Eliza Orzeszkowa,
Gloria victis; Adam Asnyk, wybór wierszy; Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara; wybrane teksty publicystyczne oraz lektura uzupełniająca,
przy czym wybór pozostaje w gestii nauczyciela, który jest zobowiązany omówić w każdej klasie dwie pozycje książkowe z listy ministerialnej.
Są to: Johann Wolfgang Goethe, Faust (fragmenty); George Byron, Giaur (fragmenty); Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV (fragm.)
7. Rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, a także zjawiskami społecznymi i
historycznymi.
8. Rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków), narracji, sytuacji lirycznej.
9. Dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich.
10. Wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty: historycznoliteracki, biograficzny, religijny, społeczny, historyczny.
11. Rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe.
12. Przetwarza informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych.
13. Odczytuje sens tekstu, główną myśl oraz argumentację.
14. Rozpoznaje specyfikę tekstów publicystycznych i retorycznych (przemówienie) i rozpoznaje typowe dla nich środki językowe.

2. Kształcenie językowe- wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1.Rozróżnia style funkcjonalne polszczyzny.
2. Zna i rozumie biblizmy, mitologizmy, sentencje, przysłowia i aforyzmy obecne w polskim dziedzictwie kulturowym.
3. Rozpoznaje rodzaje stylizacji (archaizacja, stylizacja środowiskowa, biblijna).
4. Odróżnia słownictwo oficjalne od potocznego.
5. Rozumie pojęcie znaku językowego oraz języka jako systemu znaków.
6. Zna pojęcie aktu komunikacji językowej oraz jego składowe (komunikat, nadawca, odbiorca, kod, kontekst, kontakt).
7. Rozpoznaje i określa funkcje tekstu (informatywną, ekspresywną, impresywną)
8. Stosuje zasady etyki wypowiedzi.
9. Stosuje zasady ortografii i interpunkcji.

3. Tworzenie wypowiedzi - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej.
2. Wskazuje cele perswazyjne w wypowiedzi literackiej i nieliterackiej.
3. Stosuje logikę i konsekwencję toku rozumowania we własnych wypowiedziach argumentacyjnych
4. Odróżnia dyskusję od sporu i kłótni.
5. Buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata
6. Zgodnie z normami formułuje odpowiedzi, redaguje informacje, uzasadnienia.
7. Tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: wypowiedź o charakterze argumentacyjnym, referat.
8. Streszcza tekst.
9. W interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu.
10. Stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu.

4. Samokształcenie.
1. Rozwija umiejętność samodzielnej pracy.
2. Porządkuje informacje.
3. Gromadzi i przetwarza informacje, sporządza bazę danych.

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania z czterech obszarów na ocenę dopuszczającą, a ponadto:

1. Kształcenie literackie i kulturowe - wymagania szczegółowe z podstawy programowej

1. Określa cechy konwencji literackich w utworach (fantastycznej, mimetycznej, realistycznej, naturalistycznej).
2. Rozróżnia gatunki: psalm, satyrę i sielankę, kronikę, odę; wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe.
3. Określa funkcje frazeologizmów, wyliczenia, antytezy.
4. Rozpoznaje w tekście literackim hiperbolę, peryfrazę, oksymoron, przerzutnię, paralelizm.
5. Rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy (w tym biblijne i antyczne) w utworach literackich
oraz określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych.
6. W interpretacji utworów literackich odwołuje się do tekstów poznanych w szkole podstawowej, w tym: trenów i pieśni Jana Kochanowskiego,
bajek Ignacego Krasickiego, Dziadów cz. II oraz Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, Zemsty Aleksandra Fredry, Balladyny Juliusza
Słowackiego.
7. Przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji
interpretacyjnej.
8. Wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty: mitologiczny, biblijny.
9. Określa związek wartości uniwersalnych i narodowych z problematyką utworu.
10. Rozpoznaje specyfikę tekstów publicystycznych (artykuł, felieton, reportaż).
11. Rozróżnia wiadomość i komentarz w tekstach retorycznych i publicystycznych; określa funkcje środków językowych zastosowanych w
tekstach, w tekstach pozaliterackich odczytuje informacje i przekazy jawne.
12. Charakteryzuje główne prądy filozoficzne.
13. Odczytuje teksty kultury z różnych dziedzin sztuki.

2. Kształcenie językowe - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych
wypowiedzi.
2.Rozumie rolę szyku wyrazów w zdaniu.
3. Rozróżnia pojęcie stylu i stylizacji, rozumie ich znaczenie w tekście.
4.Rozumie zasady stosowania stylów funkcjonalnych polszczyzny.
5. Funkcjonalnie wykorzystuje biblizmy, mitologizmy, sentencje, przysłowia i aforyzmy obecne w polskim dziedzictwie kulturowym.
6. Rozpoznaje stylizacje (dialektyzacja, kolokwializacja)
7. Rozpoznaje słownictwo o charakterze wartościującym; odróżnia słownictwo neutralne od słownictwa o zabarwieniu emocjonalnym.
8. Rozróżnia typy znaków.
9. Rozpoznaje i określa funkcję poetycką tekstu.
10. Wartościuje wypowiedzi językowe, stosując kryteria, np. prawda – fałsz, poprawność – niepoprawność.

3. Tworzenie wypowiedzi - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Wyjaśnia, w jaki sposób użyte środki retoryczne (np. powtórzenia, wyliczenia, wykrzyknienia, apostrofy) oddziałują na odbiorcę.
2.Rozróżnia typy argumentów, w tym argumenty pozamerytoryczne (np. odwołujące się do litości, groźby, autorytetu).
3. Zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie.
4. Zgodnie z normami formułuje pytania, oceny.
5. Tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach: definicja, hasło encyklopedyczne.
6. Tworzy plan dekompozycyjny tekstów o charakterze argumentacyjnym.

4. Samokształcenie -wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1.Wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi
2. Posługuje się słownikami ogólnymi języka polskiego i słownikiem frazeologicznym

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania z czterech obszarów na ocenę dostateczną, a ponadto:

1. Kształcenie literackie i kulturowe - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Określa funkcje hiperboli, peryfrazy, oksymoronu, przerzutni, paralelizmu w tekście literackim.

2. Interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego
3. Rozumie wartościujący charakter komizmu, tragizmu, humoru i patosu.
4. Określa funkcje komizmu, tragizmu, humoru i patosu w tekstach literackich.
5. Rozpoznaje ironię i autoironię w tekstach literackich.
6. Rozumie pojęcie groteski, rozpoznaje ją w tekstach.
7. Interpretuje rozpoznane w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego, narracji, sytuacji lirycznej.
8. Porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i
różne.
9. Wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty: filozoficzny, polityczny, literacki.
10. Określa rolę wartości uniwersalnych i narodowych obecnych w utworze.
11. Hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych.
12. W tekstach pozaliterackich odczytuje informacje i przekazy jawne i ukryte
13. Określa wpływ starożytnego teatru greckiego na rozwój sztuki teatralnej.
14. Określa wpływ prądów filozoficznych na kulturę epoki.
15. Odczytując pozaliterackie teksty kultury, stosuje kod właściwy w danej dziedzinie sztuki.

2. Kształcenie językowe - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Określa rolę przekształceń szyku wyrazów w zdaniu w budowaniu znaczenia wypowiedzi.

2. Określa rodzaje zapożyczeń i sposób ich funkcjonowania w polszczyźnie różnych epok.
3. Określa funkcje stylizacji językowych (archaizacji, dialektyzacji, kolokwializacji, stylizacji środowiskowej, biblijnej i mitologicznej).
4. Określa funkcje znaków.
5. Rozpoznaje i określa funkcję metajęzykową tekstu.
6. Dba o jasność i precyzję komunikatu.

3. Tworzenie wypowiedzi - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Rozumie i stosuje w tekstach retorycznych zasadę kompozycyjną (np. teza, argumenty, apel, pointa).
2. Wyjaśnia, w jaki sposób użyte środki retoryczne ( pytania retoryczne, inwersje) oddziałują na odbiorcę.
3. Rozróżnia typy argumentów, w tym argumenty pozamerytoryczne (ad personam i odwołujące się do niewiedzy).
4. Buduje wypowiedź z zachowaniem zasad retoryki.
5. Poprawnie formułuje komentarze, głos w dyskusji
6. Tworzy spójne wypowiedzi realizując formę gatunkową szkicu interpretacyjnego.
7. Tworzy plan kompozycyjny tekstów o charakterze argumentacyjnym.
8. W interpretacji formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów,

4. Samokształcenie - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Porządkuje informacje w problemowe całości oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach
2. Posługuje się słownikami specjalistycznymi (np. etymologicznymi, frazeologicznymi, skrótów, gwarowymi).
3. Wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania z czterech obszarów na ocenę dobrą, a ponadto:

1. Kształcenie literackie i kulturowe - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Rozpoznaje konwencje literackie w utworach (symboliczną, groteskową) i określa ich cechy.
2. Rozpoznaje w tekście literackim elipsę, eufonię, epiforę i określa ich funkcje.
3. Określa funkcje ironii i autoironii.
4. Określa artystyczny i wartościujący charakter groteski w tekstach literackich.
5. Rozumie związek poznanych tekstów ze zjawiskami egzystencjalnymi i estetycznymi.
6. Wartościuje rozpoznane w utworze i zinterpretowane sposoby kreowania świata przedstawionego, narracji, sytuacji lirycznej.
7. Wykorzystuje w interpretacji utworów literackich kontekst egzystencjalny, kulturowy.
8. Określa znaczenie wartości uniwersalnych i narodowych obecnych w utworze dla budowania własnego systemu wartości.
9. Analizuje strukturę tekstu, sposób prowadzenia wywodu.
10. Rozpoznaje specyfikę tekstów popularnonaukowych, rozpoznaje środki językowe i ich funkcje zastosowane w tekstach.
11. Odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki.

2. Kształcenie językowe - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Rozumie zróżnicowanie składniowe zdań wielokrotnie złożonych, rozpoznaje ich funkcje w tekście i wykorzystuje je w budowie
wypowiedzi o różnym charakterze.
2. Odnosi zjawiska zapożyczeń językowych do współczesnej polszczyzny.
3. Wykorzystuje składniowo-znaczeniowy charakter interpunkcji do uwypuklenia sensów redagowanego przez siebie tekstu.

3. Tworzenie wypowiedzi - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Wyjaśnia, w jaki sposób użyte środki retoryczne (paralelizmy, , przerzutnie) oddziałują na odbiorcę.
2. Rozróżnia typy argumentów pozamerytorycznych (np. odwołujące się do litości, niewiedzy, groźby, autorytetu, argumenty ad personam).
3.Reaguje na przejawy agresji językowej, np. zadając pytania, prosząc o rozwinięcie lub uzasadnienie stanowiska, wykazując sprzeczność
wypowiedzi.
4. Tworzy spójną wypowiedź w formie notatki syntetyzującej.

4. Samokształcenie - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie prezentacji własnego stanowiska.
2. Korzysta z literatury naukowej lub popularnonaukowej.
3.Wzbogaca swoją wypowiedź pozajęzykowymi środkami wypowiedzi.
4. Korzysta z zasobów multimedialnych, np. z: bibliotek, słowników on-line, wydawnictw e-book, autorskich stron internetowych;
dokonuje wyboru źródeł internetowych, uwzględniając kryterium poprawności rzeczowej .

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania z czterech obszarów na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:

1. Kształcenie literackie i kulturowe - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Poddaje samodzielnej refleksji tematykę i problematykę tekstów literackich oraz ich związek z programami epoki literackiej, zjawiskami
społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi.
2. Rozpoznaje specyfikę tekstów naukowych, rozpoznaje środki językowe i ich funkcje zastosowane w tekstach.
3. Odróżnia dzieła kultury wysokiej od tekstów kultury popularnej, stosuje kryteria pozwalające odróżnić arcydzieło od kiczu.

2. Kształcenie językowe - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1.Rozpoznaje argumentacyjny charakter różnych konstrukcji składniowych i ich funkcje w tekście; wykorzystuje je w budowie własnych
wypowiedzi.
2. Stosuje zasady etykiety językowej w wypowiedziach ustnych i pisemnych odpowiednie do sytuacji.

3. Tworzenie wypowiedzi- wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Rozpoznaje elementy erystyki w dyskusji oraz ocenia je pod względem etycznym.
2.Tworzy spójną wypowiedź w formie szkicu krytycznego.
3. Stosuje retoryczne zasady kompozycyjne w tworzeniu własnego tekstu, wygłasza mowę z uwzględnieniem środków pozajęzykowych.
4.W interpretacji przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów.
5.Potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe w tworzeniu własnego tekstu.
6. Wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym.

4. Samokształcenie - wymagania szczegółowe z podstawy programowej:

1. Rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska.
2. Dokonuje krytycznej selekcji źródeł.
3. Korzystając z zasobów multimedialnych, krytycznie ocenia ich zawartość.
 4.Wykorzystuje formę projektu w przygotowaniu i prezentowaniu oraz popularyzowaniu swoich zainteresowań i osiągnięć.

SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW NA JĘZYKU POLSKIM W KLASIE II F

Formy sprawdzania osiągnięć edukacyjnych (wiadomości i umiejętności) na języku polskim w XV LO

Ustne wypowiedzi
● Odpowiedź ustna (dot. bieżącego materiału i/lub omówionego na poprzednich lekcjach
● Wypowiedź ustna typu maturalnego – formuła 2023
● Inne (np. aktywność, praca w grupach, referat, prezentacja, quiz, konkurs)
Pisemne wypowiedzi
1. Praca klasowa tj.
a. praca z tekstem nieliterackim
b. wypracowanie
2. Sprawdzian wiadomości i/lub umiejętności
3. Kartkówka (z treści lektury lub określonej przez nauczyciela partii materiału, nie więcej niż z trzech ostatnich lekcji)
4. Karta pracy na lekcji (np. czytanie ze zrozumieniem - do 30 min., analiza tekstu lit.)
5. Zadanie domowe:
a. z lekcji na lekcję (bieżący materiał)
b. praca terminowa (np. z tekstem nieliterackim, wypracowanie, innego typu)
c. dla ochotników (np. referat, prezentacja, projekt, gazetka, plakat, komiks, grafika)
Badanie kompetencji dla klas II (zgodnie z terminarzem szkoły – maj)
Matura próbna (w ostatniej klasie LO - zgodnie z terminarzem CKE)

J. angielski rozszerzony

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO 2F1A

Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych

1. Nauczyciel sprawdza osiągnięcia edukacyjne ucznia możliwie często (odpowiedzi ustne, zadania domowe, prace pisemne, prezentacje, projekty)

2. Uzyskane oceny są jawne, podlegają uzasadnieniu, a ocenione prace pisemne wglądowi.

3. Każdą oceną można poprawić w terminie tygodnia od dnia jej otrzymania w terminie ustalonym przez nauczyciela.
4. Sprawdziany i ich zakres są zapowiadane z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem, kartkówki z bieżącego materiału nie podlegają tej
zasadzie.

5. Sprawdziany, kartkówki i prace pisemne zapowiadane przez nauczyciela są obowiązkowe.

6. O terminach i zakresie prac domowych nauczyciel informuje na bieżąco.

7. Uczeń ma prawo zgłosić nieprzygotowanie do zajęć trzy razy w semestrze.

8. Uczeń ma prawo do uzyskania pomocy nauczyciela w nadrobieniu zaległości wynikających z długotrwałej nieobecności w szkole. Termin
nadrobienia zaległości podlega indywidualnym ustaleniom (adekwatnym do długości i przyczyny nieobecności).

Okres I (ocena śródroczna)

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobry i ponadto :

● z łatwością buduje spójne zdania proste i złożone, bezbłędne pod względem gramatycznym i logicznym
● posiada bogaty zasób słownictwa i potrafi go poprawnie wykorzystać w trakcie wykonywania zadań na lekcji
● zna i stosuje w praktyce zwroty i wyrażenia poznane podczas zajęć przy tworzeniu dłuższych wypowiedzi argumentacyjnych zarówno ustnych jak i pisemnych
● z łatwością rozwiązuje zadania z czytania ze zrozumieniem oraz słuchania, dokonując trafnej analizy i interpretacji podanych treści
● tworzy poprawne, rozbudowane,logiczne wypowiedzi ustne w których z łatwością wypowiada się na zadawane przez nauczyciela pytania dotyczące przyswajanych treści.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

· zna i stosuje wszystkie wprowadzone zwroty

i wyrażenia wprowadzanych treści

· poprawnie je zapisuje i wymawia poznane słownictwo

· zna i stosuje wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne

· popełnia sporadyczne błędy leksykalno-gramatyczne, które zwykle potrafi samodzielnie poprawić

· w pełni rozumie polecenia nauczyciela

· poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie

· potrafi uzasadnić swoje odpowiedzi

· poprawnie reaguje na pytania i wypowiedzi w prostych sytuacjach życia codziennego

 · samodzielnie zadaje pytania i wyczerpująco odpowiada na nie

· zapisuje lub przekazuje ustnie informacje z tekstu słuchanego lub czytanego

· przekazuje wszystkie informacje

· wypowiedzi są płynne i mają odpowiednią długość

· wypowiedzi są logiczne i spójne

· stosuje bogate słownictwo i struktury

· popełnia sporadyczne błędy, które potrafi poprawić

1. W zakresie następujących treści dotyczących gramatyki: Mowa Zależna, Strona Bierna, Have sth done, Struktury do określania obecnych i
przeszłych nawyków, Składnia czasownika, Czasy Past Perfect i Past Perfect Continuous, Zdania podrzędnie definiujące.

2. W zakresie następujących treści dotyczących słownictwa: Przestępczość, więzienie, kary, resocjalizacja, nazwy przestępców, Przymiotniki opisujące
nauczycieli i uczniów, dalsza edukacja, nazwy szkół kursów, Przymiotniki opisujące typy osobowości.

3. W zakresie Środków Językowych: Zaimki zwrotne, Język formalny oraz nieformalny, Kolokacje.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych: Wyrażanie opinii na temat wad i zalet, Opis obrazka; spekulowanie, Opowiadanie krótkiej anegdoty.

5. W zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnych: Rozprawka przedstawiająca opinię, Artykuł, List motywacyjny.

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

· zna i stosuje większość wprowadzonych słów i wyrażeń

· zwykle poprawnie je zapisuje i wymawia

· zna i stosuje wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne

· popełnia nieliczne błędy leksykalno-gramatyczne

· rozumie polecenia nauczyciela

· poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie

· zwykle poprawnie reaguje na wypowiedzi w prostych sytuacjach życia codziennego

 · zadaje pytania i odpowiada na nie

· zapisuje lub przekazuje ustnie większość informacji z tekstu słuchanego lub czytanego

· przekazuje wszystkie istotne informacje

· wypowiedzi są zwykle płynne i mają odpowiednią długość

· wypowiedzi są logiczne i zwykle spójne

· stosuje bogate słownictwo i struktury

· popełnia nieliczne błędy

1. W zakresie następujących treści dotyczących gramatyki: Mowa Zależna, Strona Bierna, Have sth done, Struktury do określania obecnych i
przeszłych nawyków, Składnia czasownika, Czasy Past Perfect i Past Perfect Continuous, Zdania podrzędnie definiujące.

2. W zakresie następujących treści dotyczących słownictwa: Przestępczość, więzienie, kary, resocjalizacja, nazwy przestępców, Przymiotniki opisujące
nauczycieli i uczniów, dalsza edukacja, nazwy szkół kursów, Przymiotniki opisujące typy osobowości.

3. W zakresie Środków Językowych: Zaimki zwrotne, Język formalny oraz nieformalny, Kolokacje.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych: Wyrażanie opinii na temat wad i zalet, Opis obrazka; spekulowanie, Opowiadanie krótkiej anegdoty.

5. W zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnych: Rozprawka przedstawiająca opinię, Artykuł, List motywacyjny.

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

· zna i stosuje część wprowadzonych słów

i wyrażeń

· popełnia sporo błędów w ich zapisie i wymowie

· zna i stosuje większość wprowadzonych struktur gramatycznych

· popełnia sporo błędów leksykalno-gramatycznych w trudniejszych zadaniach

· rozumie polecenia nauczyciela

· częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie

 · zwykle reaguje na wypowiedzi w prostych
i typowych sytuacjach życia codziennego

· odpowiada na większość pytań oraz zadaje niektóre z nich

· zapisuje część informacji z tekstu słuchanego lub czytanego

· przekazuje część istotnych informacji

· wypowiedzi nie są zbyt płynne i są dość krótkie

· wypowiedzi są czasami nielogiczne

i niespójne

· stosuje słownictwo
i struktury odpowiednie do formy wypowiedzi

· popełnia sporo błędów, które nie zakłócają komunikacji

1. W zakresie następujących treści dotyczących gramatyki: Mowa Zależna, Strona Bierna, Have sth done, Struktury do określania obecnych i
przeszłych nawyków, Składnia czasownika, Czasy Past Perfect i Past Perfect Continuous, Zdania podrzędnie definiujące.

2. W zakresie następujących treści dotyczących słownictwa: Przestępczość, więzienie, kary, resocjalizacja, nazwy przestępców, Przymiotniki opisujące
nauczycieli i uczniów, dalsza edukacja, nazwy szkół kursów, Przymiotniki opisujące typy osobowości.

3. W zakresie Środków Językowych: Zaimki zwrotne, Język formalny oraz nieformalny, Kolokacje.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych: Wyrażanie opinii na temat wad i zalet, Opis obrazka; spekulowanie, Opowiadanie krótkiej anegdoty.

5. W zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnych: Rozprawka przedstawiająca opinię, Artykuł, List motywacyjny.

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

· zna i stosuje podstawowe słowa

i wyrażenia

· popełnia liczne błędy w ich zapisie i wymowie

· zna i stosuje część wprowadzonych struktur gramatycznych

· popełnia liczne błędy leksykalno-gramatyczne we wszystkich typach zadań

· rozumie polecenia nauczyciela, ale

w niewielkim stopniu rozwiązuje zadania na słuchanie

· rozumie ogólny sens przeczytanych tekstów, ale

w niewielkim stopniu rozwiązuje zadania na czytanie

· czasami reaguje na wypowiedzi w prostych i typowych sytuacjach życia codziennego

· zadaje najprostsze pytania, które wprowadzono w podręczniku i czasami odpowiada na nie

· zapisuje niewielką część informacji z tekstu słuchanego lub czytanego

· przekazuje niewielką część istotnych informacji

· wypowiedzi nie są płynne i są bardzo krótkie

· wypowiedzi są w dużym stopniu nielogiczne oraz bywają niespójne

· stosuje wąski zakres słownictwa i struktur

· liczne błędy czasami zakłócają komunikację

1. W zakresie następujących treści dotyczących gramatyki: Mowa Zależna, Strona Bierna, Have sth done, Struktury do określania obecnych i
przeszłych nawyków, Składnia czasownika, Czasy Past Perfect i Past Perfect Continuous, Zdania podrzędnie definiujące.

2. W zakresie następujących treści dotyczących słownictwa: Przestępczość, więzienie, kary, resocjalizacja, nazwy przestępców, Przymiotniki opisujące
nauczycieli i uczniów, dalsza edukacja, nazwy szkół kursów, Przymiotniki opisujące typy osobowości.

3. W zakresie Środków Językowych: Zaimki zwrotne, Język formalny oraz nieformalny, Kolokacje.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych: Wyrażanie opinii na temat wad i zalet, Opis obrazka; spekulowanie, Opowiadanie krótkiej anegdoty.

5. W zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnych: Rozprawka przedstawiająca opinię, Artykuł, List motywacyjny.
Okres II (ocena roczna)

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobry i ponadto :

● z łatwością buduje spójne zdania proste i złożone, bezbłędne pod względem gramatycznym i logicznym
● posiada bogaty zasób słownictwa i potrafi go poprawnie wykorzystać w trakcie wykonywania zadań na lekcji
● zna i stosuje w praktyce zwroty i wyrażenia poznane podczas zajęć przy tworzeniu dłuższych wypowiedzi argumentacyjnych zarówno ustnych jak i pisemnych
● z łatwością rozwiązuje zadania z czytania ze zrozumieniem oraz słuchania, dokonując trafnej analizy i interpretacji podanych treści
● tworzy poprawne, rozbudowane,logiczne wypowiedzi ustne w których z łatwością wypowiada się na zadawane przez nauczyciela pytania dotyczące przyswajanych treści.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

· zna i stosuje wszystkie wprowadzone zwroty

i wyrażenia wprowadzanych treści

· poprawnie je zapisuje i wymawia poznane słownictwo

· zna i stosuje wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne

· popełnia sporadyczne błędy leksykalno-gramatyczne, które zwykle potrafi samodzielnie poprawić

· w pełni rozumie polecenia nauczyciela

· poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie

· potrafi uzasadnić swoje odpowiedzi

· poprawnie reaguje na pytania i wypowiedzi w prostych sytuacjach życia codziennego

· samodzielnie zadaje pytania i wyczerpująco odpowiada na nie

· zapisuje lub przekazuje ustnie informacje z tekstu słuchanego lub czytanego

· przekazuje wszystkie informacje

· wypowiedzi są płynne i mają odpowiednią długość

· wypowiedzi są logiczne i spójne

· stosuje bogate słownictwo i struktury

 · popełnia sporadyczne błędy, które potrafi poprawić

1. W zakresie następujących treści dotyczących gramatyki: Mowa Zależna, Strona Bierna, Have sth done, Struktury do określania obecnych i przeszłych
nawyków, Składnia czasownika, Czasy Past Perfect i Past Perfect Continuous, Zdania podrzędnie definiujące, Czasy Przyszłe w tym Future
Continuous, Określenia Ilości z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi, Stosowanie pytań rozłącznych i reply questions. Mowa zależna:
czasowników do przytaczania wypowiedzi w mowie zależnej.

2. W zakresie następujących treści dotyczących słownictwa: Przestępczość, więzienie, kary, resocjalizacja, nazwy przestępców, Przymiotniki opisujące
nauczycieli i uczniów, dalsza edukacja, nazwy szkół kursów, Przymiotniki opisujące typy osobowości, Praca, Zatrudnienie, Zakupy, Sklepy, Miasto,
Zycie miejskie.

3. W zakresie Środków Językowych: Zaimki zwrotne, Język formalny oraz nieformalny, Kolokacje, Używanie określników both, each, every, all, whole,
another, other, others, each other, one another, Użycie zwrotów wyrażających modalność w wypowiedziach, Używanie trzyczęściowych czasowników
frazowych.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych: Wyrażanie opinii na temat wad i zalet, Opis obrazka; spekulowanie, Opowiadanie krótkiej anegdoty, Dyskutowanie o
problemach i ich rozwiązaniach oraz wyrażanie poirytowania,

5. W zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnych: Rozprawka przedstawiająca opinię, Artykuł, List motywacyjny, List formalny ze skargą, Rozprawka za i
przeciw.

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

· zna i stosuje większość wprowadzonych słów i wyrażeń

· zwykle poprawnie je zapisuje i wymawia

· zna i stosuje wszystkie wprowadzone struktury gramatyczne

· popełnia nieliczne błędy leksykalno-gramatyczne

· rozumie polecenia nauczyciela

· poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie

· zwykle poprawnie reaguje na wypowiedzi w prostych sytuacjach życia codziennego

· zadaje pytania i odpowiada na nie

· zapisuje lub przekazuje ustnie większość informacji z tekstu słuchanego lub czytanego
 · przekazuje wszystkie istotne informacje

· wypowiedzi są zwykle płynne i mają odpowiednią długość

· wypowiedzi są logiczne i zwykle spójne

· stosuje bogate słownictwo i struktury

· popełnia nieliczne błędy

1. W zakresie następujących treści dotyczących gramatyki: Mowa Zależna, Strona Bierna, Have sth done, Struktury do określania obecnych i przeszłych
nawyków, Składnia czasownika, Czasy Past Perfect i Past Perfect Continuous, Zdania podrzędnie definiujące, Czasy Przyszłe w tym Future
Continuous, Określenia Ilości z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi, Stosowanie pytań rozłącznych i reply questions. Mowa zależna:
czasowników do przytaczania wypowiedzi w mowie zależnej.

2. W zakresie następujących treści dotyczących słownictwa: Przestępczość, więzienie, kary, resocjalizacja, nazwy przestępców, Przymiotniki opisujące
nauczycieli i uczniów, dalsza edukacja, nazwy szkół kursów, Przymiotniki opisujące typy osobowości, Praca, Zatrudnienie, Zakupy, Sklepy, Miasto,
Zycie miejskie.

3. W zakresie Środków Językowych: Zaimki zwrotne, Język formalny oraz nieformalny, Kolokacje, Używanie określników both, each, every, all, whole,
another, other, others, each other, one another, Użycie zwrotów wyrażających modalność w wypowiedziach, Używanie trzyczęściowych czasowników
frazowych.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych: Wyrażanie opinii na temat wad i zalet, Opis obrazka; spekulowanie, Opowiadanie krótkiej anegdoty, Dyskutowanie o
problemach i ich rozwiązaniach oraz wyrażanie poirytowania,

5. W zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnych: Rozprawka przedstawiająca opinię, Artykuł, List motywacyjny, List formalny ze skargą, Rozprawka za i
przeciw.

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

· zna i stosuje część wprowadzonych słów

i wyrażeń

· popełnia sporo błędów w ich zapisie i wymowie

· zna i stosuje większość wprowadzonych struktur gramatycznych

· popełnia sporo błędów leksykalno-gramatycznych w trudniejszych zadaniach

· rozumie polecenia nauczyciela

· częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na czytanie i słuchanie

· zwykle reaguje na wypowiedzi w prostych

i typowych sytuacjach życia codziennego

· odpowiada na większość pytań oraz zadaje niektóre z nich

· zapisuje część informacji z tekstu słuchanego lub czytanego

· przekazuje część istotnych informacji

· wypowiedzi nie są zbyt płynne i są dość krótkie

· wypowiedzi są czasami nielogiczne

i niespójne

· stosuje słownictwo
i struktury odpowiednie do formy wypowiedzi

· popełnia sporo błędów, które nie zakłócają komunikacji

1. W zakresie następujących treści dotyczących gramatyki: Mowa Zależna, Strona Bierna, Have sth done, Struktury do określania obecnych i przeszłych
nawyków, Składnia czasownika, Czasy Past Perfect i Past Perfect Continuous, Zdania podrzędnie definiujące, Czasy Przyszłe w tym Future
Continuous, Określenia Ilości z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi, Stosowanie pytań rozłącznych i reply questions. Mowa zależna:
czasowników do przytaczania wypowiedzi w mowie zależnej.

2. W zakresie następujących treści dotyczących słownictwa: Przestępczość, więzienie, kary, resocjalizacja, nazwy przestępców, Przymiotniki opisujące
nauczycieli i uczniów, dalsza edukacja, nazwy szkół kursów, Przymiotniki opisujące typy osobowości, Praca, Zatrudnienie, Zakupy, Sklepy, Miasto,
Zycie miejskie.

3. W zakresie Środków Językowych: Zaimki zwrotne, Język formalny oraz nieformalny, Kolokacje, Używanie określników both, each, every, all, whole,
another, other, others, each other, one another, Użycie zwrotów wyrażających modalność w wypowiedziach, Używanie trzyczęściowych czasowników
frazowych.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych: Wyrażanie opinii na temat wad i zalet, Opis obrazka; spekulowanie, Opowiadanie krótkiej anegdoty, Dyskutowanie o
problemach i ich rozwiązaniach oraz wyrażanie poirytowania,

5. W zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnych: Rozprawka przedstawiająca opinię, Artykuł, List motywacyjny, List formalny ze skargą, Rozprawka za i
przeciw.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

· zna i stosuje podstawowe słowa

i wyrażenia

· popełnia liczne błędy w ich zapisie i wymowie

· zna i stosuje część wprowadzonych struktur gramatycznych

· popełnia liczne błędy leksykalno-gramatyczne we wszystkich typach zadań

· rozumie polecenia nauczyciela, ale

w niewielkim stopniu rozwiązuje zadania na słuchanie

· rozumie ogólny sens przeczytanych tekstów, ale

w niewielkim stopniu rozwiązuje zadania na czytanie

· czasami reaguje na wypowiedzi w prostych i typowych sytuacjach życia codziennego

· zadaje najprostsze pytania, które wprowadzono w podręczniku i czasami odpowiada na nie

· zapisuje niewielką część informacji z tekstu słuchanego lub czytanego

· przekazuje niewielką część istotnych informacji

· wypowiedzi nie są płynne i są bardzo krótkie

· wypowiedzi są w dużym stopniu nielogiczne oraz bywają niespójne

· stosuje wąski zakres słownictwa i struktur

· liczne błędy czasami zakłócają komunikację

1. W zakresie następujących treści dotyczących gramatyki: Mowa Zależna, Strona Bierna, Have sth done, Struktury do określania obecnych i przeszłych
nawyków, Składnia czasownika, Czasy Past Perfect i Past Perfect Continuous, Zdania podrzędnie definiujące, Czasy Przyszłe w tym Future
Continuous, Określenia Ilości z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi, Stosowanie pytań rozłącznych i reply questions. Mowa zależna:
czasowników do przytaczania wypowiedzi w mowie zależnej.
 2. W zakresie następujących treści dotyczących słownictwa: Przestępczość, więzienie, kary, resocjalizacja, nazwy przestępców, Przymiotniki opisujące
nauczycieli i uczniów, dalsza edukacja, nazwy szkół kursów, Przymiotniki opisujące typy osobowości, Praca, Zatrudnienie, Zakupy, Sklepy, Miasto,
Zycie miejskie.

3. W zakresie Środków Językowych: Zaimki zwrotne, Język formalny i nieformalny, Kolokacje, Używanie określników both, each, every, all, whole,
another, other, others, each other, one another, Użycie zwrotów wyrażających modalność w wypowiedziach, Używanie trzyczęściowych czasowników
frazowych.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych: Wyrażanie opinii na temat wad i zalet, Opis obrazka; spekulowanie, Opowiadanie krótkiej anegdoty, Dyskutowanie o
problemach i ich rozwiązaniach oraz wyrażanie poirytowania,

5. W zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnych: Rozprawka przedstawiająca opinię, Artykuł, List motywacyjny, List formalny ze skargą, Rozprawka za i
przeciw.

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASIE 2F2 w roku szkolnym 2023/2024

Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów z j. angielskiego:

- wypowiedzi ustnej (temat wypowiedzi związany jest z omawianą tematyką na lekcji)
- kartkówek – krótkie prace pisemne obejmujące zagadnienia leksykalno-gramatyczne z podanego zakresu oraz zadania na rozumienie
ze słuchu oraz rozumienie tekstu pisanego
- sprawdzianów – z większego materiału (zapowiadane tydzień wcześniej) oraz z rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstu pisanego
- wypracowań (na podany temat, zgodnie z omówioną i wymaganą formą)
- pracy na lekcji\ w zespole –oceniana jest zdobyta wiedza i umiejętności

. Zasady ogólne
● Nauczyciel ma prawo sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów w formie pisemnej oraz ustnej na każdej
lekcji.
● Uczeń ma prawo do poprawy oceny końcoworocznej, na zasadach określonych w Statucie Szkoły.
● Uczeń ma prawo do zgłaszania nieprzygotowania na początku lekcji (oprócz zapowiedzianych sprawdzianów,
kartkówek i lekcji powtórzeniowych) bez usprawiedliwienia 3 razy w okresie przy pięciu godzinach lekcyjnych w
tygodniu, a 2 razy przy czterech.
 ● Uczeń na lekcji ma obowiązek posiadać podręcznik (SB i WB) i zeszyt przedmiotowy. Jeśli uczeń nie wykonał
zadania domowego, ten brak jest traktowany jako nieprzygotowanie do lekcji.
● Uczeń, który był nieobecny na ostatniej lekcji, ma obowiązek przygotować się do zajęć we własnym zakresie
(zadanie domowe + omawiane zagadnienia). Wyjątek stanowi przypadek, gdy uczeń przychodzi do szkoły po
dłuższej nieobecności spowodowanej chorobą. W przypadku tygodniowej nieobecności ucznia w szkole, uczeń
ma prawo być nieprzygotowany na pierwszej lekcji. Dłuższa nieobecność – uczeń w porozumieniu z
nauczycielem nadrabia zaległości w uzgodnionym terminie.
● Jeśli uczeń otrzymał ocenę niedostateczną z zadania domowego, może poprawić tę ocenę, przygotowując
zadanie, które wskazuje nauczyciel, na następną lekcję.
● O proponowanej ocenie niedostatecznej śródrocznej lub końcoworocznej, uczeń i rodzice lub opiekun prawny
są informowani osobiście, poprzez dziennik librus i wychowawcę na zebraniu z rodzicami.
Uczeń otrzymuje informacje od nauczyciela o sposobie nadrobienia zaległości i poprawie oceny niedostatecznej.
● O proponowanych, wyższych niż niedostateczna, ocenach klasyfikacyjnych nauczyciel informuje ucznia, a
wychowawca rodziców na zebraniu z rodzicami. Uczeń otrzymuje też informację od nauczyciela o możliwości i
sposobie uzyskania oceny wyższej niż proponowana.
● Zaległości skutkujące śródroczną oceną niedostateczną uczeń ma prawo poprawić w terminie oraz formie
pisemnej i/ lub ustnej określonych przez nauczyciela.
● Uczeń, który opuścił więcej niż 50% lekcji, może być nieklasyfikowany z przedmiotu.
Uczeń nieklasyfikowany przystępuje do egzaminu klasyfikacyjnego
Wymagania na ocenę śródroczną (I okres )
Ocenę celujący otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobry i ponadto :
1. posiada wiedzę o krajach , społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się językiem angielskim i potrafi przekazać ją
odbiorcy w formie ustnej i pisemnej używając zasobu leksykalnego i gramatycznego w oparciu o podstawę programową w
odniesieniu do interesujących ucznia zagadnień lub
2. posiada wiedzę i umiejętności nabyte poprzez samodzielne uczenie się i doskonalenie lub
3. posiada wiedzę i umiejętności nabyte poprzez przygotowanie się i udział w konkursach i olimpiadach z j. angielskiego oraz
projektach europejskich lub
4. potrafi przedstawiać odbiorcy Polskę wieloaspektowo, w kontekście lokalnym, europejskim i globalnym zgdonie z realizowanymi
treściami

Ocenę bardzo dobry otrzymuje uczeń, który posługując się bogatym zasobem słownictwa odnoszącym się do zagadnień dotyczących:
1. człowieka,
2. sportu,
3. podróżowania,
4. żywienia
z bezbłędnym zastosowaniem poznanych struktur gramatycznych: (Present Simple i Present Continuous, Present Perfect Continuous,
Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Past Simple i Present Perfect, Future Continuous i Future Perfect, be going to, użycie
konstrukcji used to oraz would, pierwszy tryb warunkowy, kolejność przymiotników w zdaniu, rzeczowniki i czasowniki złożone, użycie
czasowników modalnych, różne konstrukcje czasownikowe) oraz zasad ortografii i fonetyki potrafi w formie ustnej i pisemnej
poprawnie i wyczerpująco:

1. opisać: ludzi i ich cechy charakteru, znaczenie przyjaźni, swoje emocje, doświadczenia związane z podróżowaniem, różne formy
wypoczynku;
2. podać informacje o sobie; przekazać informacje rozmówcy dotyczące zaplanowanych czynności;
3. wyrazić i uzasadnić swoją opinię na temat sportów i sportowców, zdrowego odżywiania się, korzyści płynących z podróżowania;
4. opowiedzieć o nawykach i preferencjach żywieniowych;
5. odpowiedzieć na ofertę pracy;
6. odpowiadać na pytania i zadawać je (np. w odniesieniu do przedstawianych zdjęć);
7. prosić o radę i udzielać rad;
8. rozpocząć, prowadzić i kończyć rozmowę w restauracji, zamówić jedzenie, uzasadnić swój wybór;
9 . relacjonować wydarzenia sportowe, doświadczenia z podróży w formie pisemnej i ustnej używając czasów przeszłych
10. zrozumieć polecenia nauczyciela i poprawnie rozwiązać zadania na czytanie i słuchanie,
11. uzasadnić swoje odpowiedzi;
12. reagować na pytania i wypowiedzi w prostych i bardziej złożonych sytuacjach życia codziennego
13. tworzyć wypowiedź na podstawie materiału stymulującego, przedstawiać argumenty za i przeciw w logicznym porządku, kończyć
wypowiedź konkluzją
14. określać główną myśl tekstu pisanego, kontekst wypowiedzi, znajdować w tekście określonego informacje
15. rozpoznawać w tekście słuchanym właściwe informacje, oddzielać fakty od opinii, rozpoznawać informacje wyrażone pośrednio,
16. tworzyć wypowiedzi pisemne w formie maila, bloga, opowiadania, listu formalnego i nieformalnego, stosując się do kryteriów
określonych przez formę wypowiedzi,
17. stosować w tekstach znajomość zasad tworzenia wyrazów ( słowotwórstwo)

Ocenę dobry otrzymuje uczeń, który posługując się dość bogatym zasobem słownictwa odnoszącym się do zagadnień
dotyczących:
1. człowieka,
2. sportu,
3. podróżowania,
4. żywienia
z nielicznymi błędami w zastosowaniu poznanych struktur gramatycznych (Present Simple i Present Continuous, Present Perfect
Continuous, Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Past Simple i Present Perfect, Future Continuous i Future Perfect, be going
to, użycie konstrukcji used to oraz would, pierwszy tryb warunkowy, kolejność przymiotników w zdaniu, rzeczowniki i czasowniki
złożone, użycie czasowników modalnych, różne konstrukcje czasownikowe) oraz zasad ortografii i fonetyki potrafi w formie ustnej i
pisemnej dość poprawnie i w miarę wyczerpująco:

1. opisać: ludzi i ich cechy charakteru, znaczenie przyjaźni, swoje emocje, doświadczenia związane z podróżowaniem, różne formy
wypoczynku;
2. podać informacje o sobie; przekazać informacje rozmówcy dotyczące zaplanowanych czynności;
3. wyrazić i uzasadnić swoją opinię na temat sportów i sportowców, zdrowego odżywiania się, korzyści płynących z podróżowania;
4. opowiedzieć o nawykach i preferencjach żywieniowych;
5. odpowiedzieć na ofertę pracy;
6. odpowiadać na pytania i zadawać je (np. w odniesieniu do przedstawianych zdjęć);
7. prosić o radę i udzielać rad;
8. rozpocząć, prowadzić i kończyć rozmowę w restauracji, zamówić jedzenie, uzasadnić swój wybór;
9 . relacjonować wydarzenia sportowe, doświadczenia z podróży w formie pisemnej i ustnej używając czasów przeszłych
10. zrozumieć polecenia nauczyciela i poprawnie rozwiązać zadania na czytanie i słuchanie,
11. uzasadnić swoje odpowiedzi;
12. reagować na pytania i wypowiedzi w prostych i bardziej złożonych sytuacjach życia codziennego
13. tworzyć wypowiedź na podstawie materiału stymulującego, przedstawiać argumenty za i przeciw w logicznym porządku, kończyć
wypowiedź konkluzją
14. określać główną myśl tekstu pisanego, kontekst wypowiedzi, znajdować w tekście określonego informacje
15. rozpoznawać w tekście słuchanym właściwe informacje, oddzielać fakty od opinii, rozpoznawać informacje wyrażone pośrednio,
16. tworzyć wypowiedzi pisemne w formie maila, bloga, opowiadania, listu formalnego i nieformalnego, stosując się do kryteriów
określonych przez formę wypowiedzi,
17. stosować w tekstach znajomość zasad tworzenia wyrazów ( słowotwórstwo
Ocenę dostateczny otrzymuje uczeń, który posługując się zasobem słownictwa umożliwiającym komunikowanie się w odniesieniu do
zagadnień dotyczących:
1. człowieka,
2. sportu,
3. podróżowania,
4. żywienia
z błędami w zastosowaniu poznanych struktur gramatycznych (Present Simple i Present Continuous, Present Perfect Continuous,
Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Past Simple i Present Perfect, Future Continuous i Future Perfect, be going to, użycie
konstrukcji used to oraz would, pierwszy tryb warunkowy, kolejność przymiotników w zdaniu, rzeczowniki i czasowniki złożone, użycie
czasowników modalnych, różne konstrukcje czasownikowe) oraz zasad ortografii i fonetyki potrafi w miarę poprawnie i zadowalająco
w formie ustnej
i pisemnej:

1. opisać: ludzi i ich cechy charakteru, znaczenie przyjaźni, swoje emocje, doświadczenia związane z podróżowaniem, różne formy
wypoczynku;
2. podać informacje o sobie; przekazać informacje rozmówcy dotyczące zaplanowanych czynności;
3. wyrazić i uzasadnić swoją opinię na temat sportów i sportowców, zdrowego odżywiania się, korzyści płynących z podróżowania;
4. opowiedzieć o nawykach i preferencjach żywieniowych;
5. odpowiedzieć na ofertę pracy;
6. odpowiadać na pytania i zadawać je (np. w odniesieniu do przedstawianych zdjęć);
7. prosić o radę i udzielać rad;
8. rozpocząć, prowadzić i kończyć rozmowę w restauracji, zamówić jedzenie, uzasadnić swój wybór;
9 . relacjonować wydarzenia sportowe, doświadczenia z podróży w formie pisemnej i ustnej używając czasów przeszłych
10. zrozumieć polecenia nauczyciela i poprawnie rozwiązać zadania na czytanie i słuchanie,
11. uzasadnić swoje odpowiedzi;
12. reagować na pytania i wypowiedzi w prostych i bardziej złożonych sytuacjach życia codziennego
13. tworzyć wypowiedź na podstawie materiału stymulującego, przedstawiać argumenty za i przeciw w logicznym porządku, kończyć
wypowiedź konkluzją
14. określać główną myśl tekstu pisanego, kontekst wypowiedzi, znajdować w tekście określonego informacje
15. rozpoznawać w tekście słuchanym właściwe informacje, oddzielać fakty od opinii, rozpoznawać informacje wyrażone pośrednio,
16. tworzyć wypowiedzi pisemne w formie maila, bloga, opowiadania, listu formalnego i nieformalnego, stosując się do kryteriów
określonych przez formę wypowiedzi,
17. stosować w tekstach znajomość zasad tworzenia wyrazów ( słowotwórstwo
Ocenę dopuszczający otrzymuje uczeń, który posługując się podstawowym zasobem słownictwa w odniesieniu do zagadnień
dotyczących:
1. człowieka,
2. sportu,
3. podróżowania,
4. żywienia,
z licznymi błędami w zastosowaniu wybranych struktur gramatycznych (Present Simple i Present Continuous, Present Perfect
Continuous, Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Past Simple i Present Perfect, Future Continuous i Future Perfect, be going
to, użycie konstrukcji used to oraz would, pierwszy tryb warunkowy, kolejność przymiotników w zdaniu, rzeczowniki i czasowniki
złożone, użycie czasowników modalnych, różne konstrukcje czasownikowe) oraz z licznymi błędami w przestrzeganiu zasad ortografii
i fonetyki potrafi w formie ustnej i pisemnej:
1. opisać: ludzi i ich cechy charakteru, znaczenie przyjaźni, swoje emocje, doświadczenia związane z podróżowaniem, różne formy
wypoczynku;
2. podać informacje o sobie; przekazać informacje rozmówcy dotyczące zaplanowanych czynności;
3. wyrazić i uzasadnić swoją opinię na temat sportów i sportowców, zdrowego odżywiania się, korzyści płynących z podróżowania;
4. opowiedzieć o nawykach i preferencjach żywieniowych;
5. odpowiedzieć na ofertę pracy;
6. odpowiadać na pytania i zadawać je (np. w odniesieniu do przedstawianych zdjęć);
7. prosić o radę i udzielać rad;
8. rozpocząć, prowadzić i kończyć rozmowę w restauracji, zamówić jedzenie, uzasadnić swój wybór;
9 . relacjonować wydarzenia sportowe, doświadczenia z podróży w formie pisemnej i ustnej używając czasów przeszłych
10. zrozumieć polecenia nauczyciela i poprawnie rozwiązać zadania na czytanie i słuchanie,
11. uzasadnić swoje odpowiedzi;
12. reagować na pytania i wypowiedzi w prostych i bardziej złożonych sytuacjach życia codziennego
13. tworzyć wypowiedź na podstawie materiału stymulującego, przedstawiać argumenty za i przeciw w logicznym porządku, kończyć
wypowiedź konkluzją
14. określać główną myśl tekstu pisanego, kontekst wypowiedzi, znajdować w tekście określonego informacje
15. rozpoznawać w tekście słuchanym właściwe informacje, oddzielać fakty od opinii, rozpoznawać informacje wyrażone pośrednio,
16. tworzyć wypowiedzi pisemne w formie maila, bloga, opowiadania, listu formalnego i nieformalnego, stosując się do kryteriów
określonych przez formę wypowiedzi,
17. stosować w tekstach znajomość zasad tworzenia wyrazów ( słowotwórstwo

Wymagania na ocenę roczną w kl. 2F2

Ocenę celujący otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobry i ponadto :
1. posiada wiedzę o krajach , społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się językiem angielskim i potrafi przekazać ją
odbiorcy w formie ustnej i pisemnej używając zasobu leksykalnego i gramatycznego w oparciu o podstawę programową w odniesieniu
do interesujących ucznia zagadnień lub
2. posiada wiedzę i umiejętności nabyte poprzez samodzielne uczenie się i doskonalenie lub
3. posiada wiedzę i umiejętności nabyte poprzez przygotowanie się
i udział w konkursach i olimpiadach z j. angielskiego oraz projektach europejskich lub
4. potrafi przedstawiać odbiorcy Polskę wieloaspektowo, w kontekście lokalnym, europejskim i globalnym zgodnie z realizowanymi
treściami

Ocenę bardzo dobry otrzymuje uczeń, który posługując się bogatym zasobem słownictwa odnoszącym się do zagadnień dotyczących:
1. człowieka,
2. sportu,
3. podróżowania,
4. żywienia,
5. świata przyrody,
6. zdrowia,
7. kultury
z bezbłędnym zastosowaniem poznanych struktur gramatycznych: (Present Simple i Present Continuous, Present Perfect Continuous,
Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Past Simple i Present Perfect, Future Continuous i Future Perfect, be going to, użycie
konstrukcji used to oraz would, pierwszy tryb warunkowy, kolejność przymiotników w zdaniu, rzeczowniki i czasowniki złożone, użycie
czasowników modalnych, różne konstrukcje czasownikowe, przedimki a/an/the lub brak przedimka, zdania przydawkowe
niedefiniujące, drugi tryb warunkowy, wyrażenia wish/if only, trzeci tryb warunkowy, mowa zależna, czasowniki frazowe przysłówki
wyrażające opinie) oraz zasad ortografii i fonetyki potrafi w formie ustnej i pisemnej poprawnie i wyczerpująco:

1. opisać: ludzi i ich cechy charakteru, znaczenie przyjaźni, swoje emocje swoje doświadczenia związane z podróżowaniem, różne
formy wypoczynku,sposoby udzielania pierwszej pomocy,
2. podać informacje o sobie; przekazać informacje rozmówcy dotyczące zaplanowanych czynności, na temat przebytych chorób,
3. wyrazić i uzasadnić swoją opinię i poglądy na temat sportów i sportowców, zdrowego odżywiania się, korzyści płynących z
podróżowania, na temat zjawisk geograficznych i organizmów endemicznych na świecie i we własnym kraju, klęsk żywiołowych na
świecie i we własnym kraju, zagrożeń i ochrony środowiska, trzymania zwierząt w ogrodach zoologicznych, na temat działalności
charytatywnej, swojej przyszłości, dotyczącą zdrowia i radzenia sobie z problemami zdrowotnymi,na temat ulubionych rozrywek i
mediów oraz sztuk I nowoczesnych aplikacji związanych ze sztuką.różnych rozwiązań ekologicznych.
4. opowiedzieć o nawykach i preferencjach żywieniowych, o doświadczeniach związanych z pomaganiem innym ludziom,.
5. odpowiedzieć na ofertę pracy;
6. wyrazić swoje emocje i przedstawić swoje opinie w liście do kolegi;
7. odpowiadać na pytania i zadawać je (np. w odniesieniu do przedstawianych zdjęć);
8. prosić o radę i udzielać rad;
9. rozpocząć, prowadzić i kończyć rozmowę w restauracji, zamówić jedzenie, uzasadnić swój wybór;
10. relacjonować wydarzenia sportowe, kulturalne, doświadczenia z podróży, wydarzenia z życia ludzi w formie pisemnej i ustnej,
używając czasów przeszłych i mowy zależnej
11. zapisać informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów i przekazać je ustnie;
12. zrozumieć polecenia nauczyciela i poprawnie rozwiązać zadania na czytanie i słuchanie,
13. uzasadnić swoje odpowiedzi;
14. reagować na pytania i wypowiedzi w prostych i bardziej złożonych sytuacjach życia codziennego
15. tworzyć wypowiedź na podstawie materiału stymulującego, przedstawiać argumenty za i przeciw w logicznym porządku, kończyć
wypowiedź konkluzją
16. określać główną myśl tekstu pisanego, kontekst wypowiedzi, znajdować w tekście określonego informacje
17. rozpoznawać w tekście słuchanym właściwe informacje, oddzielać fakty od opinii, rozpoznawać informacje wyrażone pośrednio,
18. tworzyć wypowiedzi pisemne w formie bloga maila, opowiadania, listu formalnego i nieformalnego, artykułu, rozprawki za i
przeciw, stosując się do kryteriów określonych przez formę wypowiedzi,
19. stosować w tekstach znajomość zasad tworzenia wyrazów ( słowotwórstwo)
20.opisywać zaprezentowany materiał wizualny, podając argumenty przemawiające za wyborem lub odrzuceniem przedstawionych
opcji
Ocenę dobry otrzymuje uczeń, który posługując się dość bogatym zasobem słownictwa odnoszącym się do zagadnień dotyczących:
1. człowieka,
2. sportu,
3. podróżowania,
4. żywienia
5. świata przyrody,
6. zdrowia,
7. kultury,
z nielicznymi błędami w zastosowaniu poznanych struktur gramatycznych
(Present Simple i Present Continuous, Present Perfect Continuous, Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Past Simple i Present
Perfect, Future Continuous i Future Perfect, be going to, użycie konstrukcji used to oraz would, pierwszy tryb warunkowy, kolejność
przymiotników w zdaniu, rzeczowniki i czasowniki złożone, użycie czasowników modalnych, różne konstrukcje czasownikowe,
przedimki a/an/the lub brak przedimka, zdania przydawkowe niedefiniujące, drugi tryb warunkowy, wyrażenia wish/if only, trzeci tryb
warunkowy, mowa zależna, czasowniki frazowe przysłówki wyrażające opinie) oraz zasad ortografii i fonetyki potrafi w formie ustnej i
pisemnej dość poprawnie i w miarę wyczerpująco:

1. opisać: ludzi i ich cechy charakteru, znaczenie przyjaźni, swoje emocje swoje doświadczenia związane z podróżowaniem, różne
formy wypoczynku,sposoby udzielania pierwszej pomocy,
2. podać informacje o sobie; przekazać informacje rozmówcy dotyczące zaplanowanych czynności, na temat przebytych chorób,
3. wyrazić i uzasadnić swoją opinię i poglądy na temat sportów i sportowców, zdrowego odżywiania się, korzyści płynących z
podróżowania, na temat zjawisk geograficznych i organizmów endemicznych na świecie i we własnym kraju, klęsk żywiołowych na
świecie i we własnym kraju, zagrożeń i ochrony środowiska, trzymania zwierząt w ogrodach zoologicznych, na temat działalności
charytatywnej, swojej przyszłości, dotyczącą zdrowia i radzenia sobie z problemami zdrowotnymi,na temat ulubionych rozrywek i
mediów oraz sztuk I nowoczesnych aplikacji związanych ze sztuką.różnych rozwiązań ekologicznych.
4. opowiedzieć o nawykach i preferencjach żywieniowych, o doświadczeniach związanych z pomaganiem innym ludziom,.
5. odpowiedzieć na ofertę pracy;
6. wyrazić swoje emocje i przedstawić swoje opinie w liście do kolegi;
7. odpowiadać na pytania i zadawać je (np. w odniesieniu do przedstawianych zdjęć);
8. prosić o radę i udzielać rad;
9. rozpocząć, prowadzić i kończyć rozmowę w restauracji, zamówić jedzenie, uzasadnić swój wybór;
10. relacjonować wydarzenia sportowe, kulturalne, doświadczenia z podróży, wydarzenia z życia ludzi w formie pisemnej i ustnej,
używając czasów przeszłych i mowy zależnej
11. zapisać informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów i przekazać je ustnie;
12. zrozumieć polecenia nauczyciela i poprawnie rozwiązać zadania na czytanie i słuchanie,
13. uzasadnić swoje odpowiedzi;
14. reagować na pytania i wypowiedzi w prostych i bardziej złożonych sytuacjach życia codziennego
15. tworzyć wypowiedź na podstawie materiału stymulującego, przedstawiać argumenty za i przeciw w logicznym porządku, kończyć
wypowiedź konkluzją
16. określać główną myśl tekstu pisanego, kontekst wypowiedzi, znajdować w tekście określonego informacje
17. rozpoznawać w tekście słuchanym właściwe informacje, oddzielać fakty od opinii, rozpoznawać informacje wyrażone pośrednio,
18. tworzyć wypowiedzi pisemne w formie bloga maila, opowiadania, listu formalnego i nieformalnego, artykułu, rozprawki za i
przeciw, stosując się do kryteriów określonych przez formę wypowiedzi,
19. stosować w tekstach znajomość zasad tworzenia wyrazów ( słowotwórstwo)
20.opisywać zaprezentowany materiał wizualny, podając argumenty przemawiające za wyborem lub odrzuceniem przedstawionych
opcji

Ocenę dostateczny otrzymuje uczeń, który posługując się zasobem słownictwa umożliwiającym komunikowanie się w odniesieniu do
zagadnień dotyczących:
1. człowieka,
2. sportu,
3. podróżowania,
4. żywienia
5. świata przyrody,
6. zdrowia,
7. kultury
z błędami w zastosowaniu poznanych struktur gramatycznych (Present Simple i Present Continuous, Present Perfect Continuous,
Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Past Simple i Present Perfect, Future Continuous i Future Perfect, be going to, użycie
konstrukcji used to oraz would, pierwszy tryb warunkowy, kolejność przymiotników w zdaniu, rzeczowniki i czasowniki złożone, użycie
czasowników modalnych, różne konstrukcje czasownikowe, przedimki a/an/the lub brak przedimka, zdania przydawkowe
niedefiniujące, drugi tryb warunkowy, wyrażenia wish/if only, trzeci tryb warunkowy, mowa zależna, czasowniki frazowe przysłówki
wyrażające opinie) oraz zasad ortografii i fonetyki potrafi w miarę poprawnie i zadowalająco w formie ustnej i pisemnej :

1. opisać: ludzi i ich cechy charakteru, znaczenie przyjaźni, swoje emocje swoje doświadczenia związane z podróżowaniem, różne
formy wypoczynku,sposoby udzielania pierwszej pomocy,
2. podać informacje o sobie; przekazać informacje rozmówcy dotyczące zaplanowanych czynności, na temat przebytych chorób,
3. wyrazić i uzasadnić swoją opinię i poglądy na temat sportów i sportowców, zdrowego odżywiania się, korzyści płynących z
podróżowania, na temat zjawisk geograficznych i organizmów endemicznych na świecie i we własnym kraju, klęsk żywiołowych na
świecie i we własnym kraju, zagrożeń i ochrony środowiska, trzymania zwierząt w ogrodach zoologicznych, na temat działalności
charytatywnej, swojej przyszłości, dotyczącą zdrowia i radzenia sobie z problemami zdrowotnymi,na temat ulubionych rozrywek i
mediów oraz sztuk I nowoczesnych aplikacji związanych ze sztuką.różnych rozwiązań ekologicznych.
4. opowiedzieć o nawykach i preferencjach żywieniowych, o doświadczeniach związanych z pomaganiem innym ludziom,.
5. odpowiedzieć na ofertę pracy;
6. wyrazić swoje emocje i przedstawić swoje opinie w liście do kolegi;
7. odpowiadać na pytania i zadawać je (np. w odniesieniu do przedstawianych zdjęć);
8. prosić o radę i udzielać rad;
9. rozpocząć, prowadzić i kończyć rozmowę w restauracji, zamówić jedzenie, uzasadnić swój wybór;
10. relacjonować wydarzenia sportowe, kulturalne, doświadczenia z podróży, wydarzenia z życia ludzi w formie pisemnej i ustnej,
używając czasów przeszłych i mowy zależnej
11. zapisać informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów i przekazać je ustnie;
12. zrozumieć polecenia nauczyciela i poprawnie rozwiązać zadania na czytanie i słuchanie,
13. uzasadnić swoje odpowiedzi;
14. reagować na pytania i wypowiedzi w prostych i bardziej złożonych sytuacjach życia codziennego
15. tworzyć wypowiedź na podstawie materiału stymulującego, przedstawiać argumenty za i przeciw w logicznym porządku, kończyć
wypowiedź konkluzją
16. określać główną myśl tekstu pisanego, kontekst wypowiedzi, znajdować w tekście określonego informacje
17. rozpoznawać w tekście słuchanym właściwe informacje, oddzielać fakty od opinii, rozpoznawać informacje wyrażone pośrednio,
18. tworzyć wypowiedzi pisemne w formie bloga maila, opowiadania, listu formalnego i nieformalnego, artykułu, rozprawki za i
przeciw, stosując się do kryteriów określonych przez formę wypowiedzi,
19. stosować w tekstach znajomość zasad tworzenia wyrazów ( słowotwórstwo)
20.opisywać zaprezentowany materiał wizualny, podając argumenty przemawiające za wyborem lub odrzuceniem przedstawionych
opcji
Ocenę dopuszczający otrzymuje uczeń, który posługując się podstawowym zasobem słownictwa w odniesieniu do zagadnień
dotyczących:
1. człowieka,
2. sportu,
3. podróżowania,
4. żywienia,
5. świata przyrody,
6. zdrowia,
7. kultury
z licznymi błędami w zastosowaniu wybranych struktur gramatycznych (Present Simple i Present Continuous, Present Perfect
Continuous, Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Past Simple i Present Perfect, Future Continuous i Future Perfect, be going
to, użycie konstrukcji used to oraz would, pierwszy tryb warunkowy, kolejność przymiotników w zdaniu, rzeczowniki i czasowniki
złożone, użycie czasowników modalnych, różne konstrukcje czasownikowe, przedimki a/an/the lub brak przedimka, zdania
przydawkowe niedefiniujące, drugi tryb warunkowy, wyrażenia wish/if only, trzeci tryb warunkowy, mowa zależna, czasowniki frazowe
przysłówki wyrażające opinie) oraz z licznymi błędami w przestrzeganiu zasad ortografii i fonetyki potrafi w formie ustnej i pisemnej

1. opisać: ludzi i ich cechy charakteru, znaczenie przyjaźni, swoje emocje swoje doświadczenia związane z podróżowaniem, różne
formy wypoczynku,sposoby udzielania pierwszej pomocy,
2. podać informacje o sobie; przekazać informacje rozmówcy dotyczące zaplanowanych czynności, na temat przebytych chorób,
3. wyrazić i uzasadnić swoją opinię i poglądy na temat sportów i sportowców, zdrowego odżywiania się, korzyści płynących z
podróżowania, na temat zjawisk geograficznych i organizmów endemicznych na świecie i we własnym kraju, klęsk żywiołowych na
świecie i we własnym kraju, zagrożeń i ochrony środowiska, trzymania zwierząt w ogrodach zoologicznych, na temat działalności
charytatywnej, swojej przyszłości, dotyczącą zdrowia i radzenia sobie z problemami zdrowotnymi,na temat ulubionych rozrywek i
mediów oraz sztuk I nowoczesnych aplikacji związanych ze sztuką.różnych rozwiązań ekologicznych.
4. opowiedzieć o nawykach i preferencjach żywieniowych, o doświadczeniach związanych z pomaganiem innym ludziom,.
5. odpowiedzieć na ofertę pracy;
6. wyrazić swoje emocje i przedstawić swoje opinie w liście do kolegi;
7. odpowiadać na pytania i zadawać je (np. w odniesieniu do przedstawianych zdjęć);
8. prosić o radę i udzielać rad;
9. rozpocząć, prowadzić i kończyć rozmowę w restauracji, zamówić jedzenie, uzasadnić swój wybór;
10. relacjonować wydarzenia sportowe, kulturalne, doświadczenia z podróży, wydarzenia z życia ludzi w formie pisemnej i ustnej,
używając czasów przeszłych i mowy zależnej
11. zapisać informacje z przeczytanych i wysłuchanych tekstów i przekazać je ustnie;
12. zrozumieć polecenia nauczyciela i poprawnie rozwiązać zadania na czytanie i słuchanie,
13. uzasadnić swoje odpowiedzi;
14. reagować na pytania i wypowiedzi w prostych i bardziej złożonych sytuacjach życia codziennego
15. tworzyć wypowiedź na podstawie materiału stymulującego, przedstawiać argumenty za i przeciw w logicznym porządku, kończyć
wypowiedź konkluzją
16. określać główną myśl tekstu pisanego, kontekst wypowiedzi, znajdować w tekście określonego informacje
17. rozpoznawać w tekście słuchanym właściwe informacje, oddzielać fakty od opinii, rozpoznawać informacje wyrażone pośrednio,
18. tworzyć wypowiedzi pisemne w formie bloga maila, opowiadania, listu formalnego i nieformalnego, artykułu, rozprawki za i
przeciw, stosując się do kryteriów określonych przez formę wypowiedzi,
19. stosować w tekstach znajomość zasad tworzenia wyrazów ( słowotwórstwo)
20.opisywać zaprezentowany materiał wizualny, podając argumenty przemawiające za wyborem lub odrzuceniem przedstawionych
opcji

Warunki i tryb otrzymania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych:

§ 43 Statutu szkoły
1. O uzyskanie wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych oraz zachowania może ubiegać się
każdy uczeń.
2. Warunkiem uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych może być:
1) nieobecności na zajęciach edukacyjnych w większości usprawiedliwione;
2) inne ważne sytuacje życiowe.
1. Tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych:
1) o uzyskanie wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych, uczeń (lub w jego imieniu rodzice) zwraca się
w tej sprawie z wnioskiem (ustnym lub na piśmie) do nauczyciela danych zajęć edukacyjnych w terminie 2 dni roboczych, licząc od dnia
przekazania informacji o ocenie przewidywanej.
J. obcy II

Wymagania edukacyjne z języka niemieckiego, klasa II

Zakres tematyczny i struktury gramatyczne podlegające ocenie w klasie drugiej

Wymagania edukacyjne podlegające ocenie:

1. Środki leksykalne:

● życie prywatne (przebieg dnia, godzinyproblemy i trudności, umawianie się, czynności życia codziennego, wydarzenia przeszłe z własnego
życia, święta i uroczystości),

● podróżowanie i turystyka ( informacja turystyczna, spędzanie wakacji),

● edukacja,

● sport (popularne dyscypliny sportowe, sportowcy, wydarzenia sportowe),

● zdrowie (części ciała, choroby i dolegliwości, choroby, ich objawy i leczenie, tryb życia, niepełnosprawni),

● świat przyrody (klęski żywiołowe),

● kultura (znani twórcy i ludzie kultury, tradycje i zwyczaje),

● człowiek (uczucia i emocje).

● podróżowanie i turystyka: sposoby spędzania wakacji, zwiedzanie, planowanie i przebieg podróży;

● świat przyrody: pogoda, krajobraz;

● miejsce zamieszkania: wyposażenie domu;

● człowiek: rzeczy osobiste;

● człowiek: wygląd zewnętrzny, cechy charakteru,

● uczucia i emocje;

● praca: zawody i związane z nimi czynności;

● zakupy i usługi: rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, wymiana i zwrot towarów, promocje;

● praca: zawody i związane z nimi czynności,

● miejsce pracy, praca dorywcza, wybór zawodu;

● człowiek: cechy charakteru, umiejętności;

● życie społeczne: obawy związane z sytuacją na rynku pracy i bezrobociem.

2. Środki gramatyczne:

● czasowniki rozdzielnie złożone

● odmiana i znaczenie czasowników modalnych können, müssen, dürfen, wollen, sollen,

● czasowniki modalne w zdaniu,

● zdania podrzędnie złożone ze spójnikiem weil,

● zaimek man z czasownikiem modalnym,

● zaimek osobowy w celowniku,

● czasowniki rozdzielnie złożone w zdaniach,

● zdania pytające,

● czas przeszły Perfekt czasowników regularnych i nieregularnych,

● tworzenie form Partizip Perfekt czasowników regularnych i nieregularnych,

● Präteritum czasowników sein i haben,

● czas przeszły Perfekt czasowników zakończonych na -ieren,

● okoliczniki czasu (przysłówki, wyrażenia przyimkowe),

● rzeczowniki w bierniku,

● liczebniki porządkowe,

● przyimek czasowy seit,

● tryb rozkazujący,

● zaimek zwrotny sich w celowniku i bierniku,

● czasownik lassen

● określanie miejsca

● szyk wyrazów w zdaniu podrzędnie złożonym

● przyimki łączące się z biernikiem lub celownikiem

● zdania porównawcze

● stopień wyższy przymiotników

● stopień najwyższy przymiotników

● przymiotnik w funkcji przydawki

● czasownik gefallen

● czasownik werden

● odmiana rzeczownika (dopełniacz)

● dopełniacz nazw własnych

● odmiana słaba rzeczownika

● zdanie okolicznikowe celu,

● konstrukcja bezokolicznikowa um ... zu

Poziom wymagań edukacyjnych do powyższych zakresów tematycznych i struktur gramatycznych

 Zakres wiedzy i Poziom wymagań edukacyjnych na ocenę śródroczną i roczną
umiejętności Postawa
ucznia

Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Wiedza (słownictwo/ Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

struktury
gramatyczne) - zna niewielką liczbę - zna podstawowe - zna większość słownictwa - zna wszystkie wprowadzone
podstawowych słówek słownictwo i wyrażenia, ale słówka i wyrażenia, bezbłędnie je
popełnia błędy w ich i wyrażeń i z reguły poprawnie wymawia i zapisuje
i wyrażeń wymowie i zapisie je wymawia i zapisuje
- zna wszystkie struktury
- w wymowie i w piśmie - zna większość - zna wszystkie struktury gramatyczno-leksykalne i zadania
popełnia liczne błędy podstawowych struktur gramatyczno-leksykalne i wykonuje z reguły bezbłędnie
gramatyczno-leksykalnych rzadko popełnia błędy w
- zna tylko podstawowe zadaniach
reguły gramatyczne - zadania wykonuje powoli

- z trudem wykonuje i z namysłem

zadania leksykalno-gram.
Umiejętności Uczeń:
receptywne - rozumie podstawowe
(słuchanie/czytanie) polecenia nauczyciela
i bardzo proste i krótkie
teksty odsłuchowe
- rozumie ogólny sens
tekstów pisanych
- nie potrafi lub wykonuje
częściowo zadania
odsłuchowe i na
rozumienie tekstów
pisanych
Umiejętności - wypowiada się krótkimi
produktywne zdaniami i frazami
(mówienie/pisanie)
- wypowiada się bardzo
powoli
- tworzy niespójne i proste
teksty pisane
- jego niewielki zakres
słownictwa i struktur
ogranicza wypowiedź
- popełniane błędy
leksykalno-
-gramatyczne często
zakłócają komunikację
Uczeń:
- rozumie polecenia
nauczyciela
- potrafi częściowo wykonać
bezbłędnie zadania
odsłuchowe i na rozumienie
tekstów pisanych
- wypowiada się dość powoli,
ale dłuższymi zdaniami
- tworzy bardzo proste teksty
pisane, z niewielką liczbą
błędów
- posiada wystarczający
zasób słownictwa i struktur,
żeby przekazać bardzo prostą
informację
- potrafi wypowiedzieć się
logicznie i spójnie, choć
z błędami, nie zakłócającymi
ogólnego sensu wypowiedzi
Uczeń:
- rozumie wszystkie polecenia
nauczyciela i poprawnie
wykonuje zadania odsłuchowe
i na rozumienie tekstów
pisanych
- wypowiada się dość płynnie,
odpowiednio długimi zdaniami
- tworzy proste spójne teksty
pisane - posiada urozmaicony
zasób słownictwa,
umożliwiający przekazanie
prostej informacji w logiczny
i spójny sposób
- popełnia nieliczne błędy nie
zakłócające komunikacji
Uczeń:
- rozumie wszystkie polecenia
nauczyciela i bezbłędnie
wykonuje zadania odsłuchowe i
na rozumienie tekstów pisanych
- wypowiada się płynnie, stosując
poznane struktury
gramatyczno-leksykalne
- tworzy proste, logiczne i spójne
teksty pisane, wykorzystując
poznane słownictwo i struktury
- nie popełnia błędów
gramatycznych i leksykalnych
 Umiejętności - nie stosuje strategii - stosuje proste kompetencje - stosuje strategie - stosuje strategie komunikacyjne
strategiczne – strategie komunikacyjnych komunikacyjne komunikacyjne oraz kompensacyjne
komunikacyjne

Postawa ucznia nie uczestniczy dosyć systematycznie jest aktywny na zajęciach, - jest aktywny na zajęciach,
systematycznie ani uczestniczy w zajęciach systematyczny systematyczny,
aktywnie w zajęciach

Kryteria uzyskania oceny celującej:

Rozumienie czytanego tekstu: zdolność do zrozumienia i interpretacji trudniejszych tekstów literackich, artykułów prasowych, czy tekstów autentycznych w języku
niemieckim.
Umiejętność pisania: zdolność do składania spójnych i logicznych tekstów w języku niemieckim, które wykazują bezbłędną znajomość gramatyki, ortografii, interpunkcji
oraz bogactwa słownictwa.
Rozumienie ze słuchu: zdolność do zrozumienia mówionego języka niemieckiego oraz umiejętność wyodrębnienia kluczowych informacji z rozmów, prezentacji, czy innych
nagrań.
Umiejętność konwersacji: zdolność do płynnej komunikacji w języku niemieckim, zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej, wykazująca szeroki zasób słownictwa,
gramatyczną poprawność oraz umiejętność wyrażania własnych myśli i argumentów.
Zrozumienie kultury i historii niemieckojęzycznych krajów: zdolność do zrozumienia aspektów kulturowych, historycznych i społecznych związanych z niemieckojęzycznymi
krajami, co obejmuje znajomość literatury, sztuki, muzyki i innych dziedzin kultury.

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia kryteriów oceny dopuszczającej, a deficyty w zakresie wiedzy i umiejętności nie pozwalają na kontynuację nauki
na kolejnym etapie nauczania.

J. obcy II - język hiszpański

Ogólne kryteria oceny biegłości językowej w zakresie szkolnych wymagań edukacyjnych : język hiszpański, klasa II
Liceum – 2 godziny tygodniowo

I. słownictwo: dział I: zwierzęta, rodzina, kolory, wygląd zewnętrzny, części ciała, czas wolny, cechy charakteru, instrumenty muzyczne,
sport, części ciała, styl życia, aktywność fizyczna, czasowniki ruchu, choroby i ich symptomy, odczucia fizyczne, środki lecznicze i leki.
dział II: jedzenia i napoje, dania i ich składniki, przepisy kulinarne, sposoby przygotowania jedzenia, sztućce i zastawa stołowa,
ubrania, obuwie i dodatki, style ubierania się, kolory złożone, liczebniki powyżej 2000000, podróże, środki transportu, przymiotniki
opisujące środki transportu, stacje metra, pociągów i autobusów, czynności związane z kulturą oraz czasem wolnym, urodziny,
podstawowe zwroty w rozmowie telefonicznej, miasto i najważniejsze miejsca w mieście, godziny, czynności związane z pracami
domowymi, czynności życia codziennego, kradzież i składania zeznań, dokumenty oficjalne, podróżowanie, sporty ekstremalne, rynek
pracy, wykształcenie, wygląd fizyczny i charakter, samopoczucie

II. gramatyka: rozumie odmianę czasowników: ser, estar, haber, saber, doler, tener, encontarse, potrafi używać i rozumie różnicę między
czasownikami ser i estar, peryfrazy werbalne oznaczające powinność lub obowiązek, różnice pomiędzy czasownikami ser i estar w
zależoności od form gramatycznych stojących obok, czasownik doler i soler, formy i użycie trybu rozkazującego w formie twierdzącej
Imperativo afirmativo, I okres warunkowy, przyimek para, zaimki dopełnienia bliższego, struktury porównawcze z przymiotnikiem,
zaimki dzierżawcze, zaimki i przymiotniki wskazujące, zaimki dopełnienia bliższego i dalszego, tryb rozkazujący Imperativo,
odmieniana czasowników nieregularnych (oboczności samogłoskowe e/ie, o/ue, e/i), tryb rozkazujący twierdzący, połączenie zaimków
dopełnienie bliższego i dalszego (zamiana le/se), struktury wyrażające opinię, czasowniki llevar, lleverse, ponerse, vestir, costar,
czasowniki z zaimkami dopełnienia bliższego, przymiotniki i zaimki wskazujące, czasowniki ruchu, przyimki a, en, konstrukcja ir + a
+ bezokolicznik, struktury porównawcze (z przymiotnikami), stopień najwyższy, wyrażenia do udzielenia opinii, konektory, peryfrazy
estar/seguir + gerundio, czasownik estar + przymiotnik, czas przeszły P. Perfecto de Indicativo, struktury służące do usprawiedliwiania
się,

III. umiejętności komunikacyjne: uczeń potrafi opisać wygląd fizyczny np. osoby z ilustracji, wymienia cechy fizyczne oraz opisuje
charakter ludzi, zapisuje podstawowe informacje o sobie, dopasowuje obrazek do opisu lub dialogu, potrafi powiedzieć co mu/jej dolega,
potrafi udzielić rada innym osobą, podaje szczegółowe informacje (np. ubiór), wyraża swoją opinię na jakiś temat, używa wyrażeń
porządkujących wypowiedź, podaje szczegółowe informacje (cechy charakteru, samopoczucie), mówi o czynności, które miały miejsce w
niedalekiej przeszłości, potrafi podać wymówkę, mówi o doświadczeniach życiowych, potrafi napisać podstawowe informacje w curriculum
vitae, potrafi odegrać rozmowę kwalifikacyjną

Zakres wiedzy i Poziom wymagań edukacyjnych

umiejętności
Postawa ucznia

Ocena Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra

dopuszczająca

Wiedza Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

(słownictwo/
struktury - zna niewielką liczbę - zna podstawowe - zna większość - zna wszystkie
gramatyczne) podstawowych słownictwo i słownictwa wprowadzone słówka i
słówek wyrażenia, ale wyrażenia, bezbłędnie je
popełnia błędy w ich i wyrażeń i z reguły wymawia i zapisuje
i wyrażeń wymowie i zapisie poprawnie je wymawia i
zapisuje - zna wszystkie struktury
- w wymowie i w - zna większość gramatyczno-leksykalne i
piśmie popełnia podstawowych - zna wszystkie zadania wykonuje z
liczne błędy struktur struktury reguły bezbłędnie
gramatyczno-leksykaln gramatyczno-leksykalne
- zna tylko i rzadko popełnia błędy
ych
podstawowe reguły w zadaniach
gramatyczne - zadania wykonuje
powoli
 - z trudem wykonuje i z namysłem
zadania
leksykalno-gram.

Umiejętności Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

receptywne - rozumie - rozumie polecenia - rozumie wszystkie - rozumie wszystkie

(słuchanie/czytan podstawowe nauczyciela polecenia nauczyciela i polecenia nauczyciela i
ie) polecenia poprawnie wykonuje bezbłędnie wykonuje
nauczyciela - potrafi częściowo zadania odsłuchowe zadania odsłuchowe i na
wykonać bezbłędnie rozumienie tekstów
i bardzo proste i zadania odsłuchowe i i na rozumienie tekstów pisanych
krótkie teksty na rozumienie tekstów pisanych
odsłuchowe pisanych

- rozumie ogólny
sens tekstów
pisanych

- nie potrafi lub

wykonuje częściowo
zadania odsłuchowe
i na rozumienie
tekstów pisanych
Umiejętności - wypowiada się - wypowiada się dość - wypowiada się dość - wypowiada się płynnie,
produktywne krótkimi zdaniami i powoli, ale dłuższymi płynnie, odpowiednio stosując poznane
(mówienie/pisani frazami zdaniami długimi zdaniami struktury
e) gramatyczno-leksykalne
- wypowiada się - tworzy bardzo proste - tworzy proste spójne
bardzo powoli teksty pisane, z teksty pisane - posiada - tworzy proste, logiczne i
niewielką liczbą urozmaicony spójne teksty pisane,
- tworzy niespójne i błędów wykorzystując poznane
proste teksty pisane zasób słownictwa, słownictwo i struktury
- posiada umożliwiający
- jego niewielki wystarczający zasób przekazanie prostej - nie popełnia błędów
zakres słownictwa i słownictwa i struktur, informacji w logiczny gramatycznych i
struktur ogranicza żeby przekazać bardzo leksykalnych
wypowiedź prostą informację i spójny sposób

- popełniane błędy - potrafi wypowiedzieć - popełnia nieliczne

leksykalno- się logicznie i spójnie, błędy nie zakłócające
choć komunikacji
-gramatyczne często
zakłócają z błędami, nie
komunikację zakłócającymi
ogólnego sensu
wypowiedzi

Umiejętności - nie stosuje strategii - stosuje proste - stosuje strategie - stosuje strategie
strategiczne – komunikacyjnych kompetencje komunikacyjne komunikacyjne oraz
strategie komunikacyjne kompensacyjne
komunikacyjne

Postawa ucznia nie uczestniczy dosyć systematycznie jest aktywny na - jest aktywny na
systematycznie ani uczestniczy w zajęciach, zajęciach, systematyczny,
aktywnie w zajęciach zajęciach, ale nie systematyczny bierze bierze udział
udział
 zawsze odrabia
i tylko sporadycznie zadania domowe w pracach w pracach projektowych
odrabia zadania projektowych oraz oraz systematycznie
domowe systematycznie odrabia odrabia zadania domowe
zadania domowe

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą i ponadto posiada wiedzę i umiejętności z zakresu
podstawy programowej nabyte poprzez samodzielne uczenie się i doskonalenie. Z łatwością buduje spójne zdania proste i złożone,
poprawne pod względem gramatycznym i logicznym, posiada bogaty zasób słownictwa i potrafi go wykorzystać w praktyce, zna i
stosuje w praktyce wyrażenia potoczne przedstawione w podręczniku a także wykonuje starannie dodatkowe prace projektowe o
wyjątkowych walorach językowych

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia kryteriów oceny dopuszczającej, nie uczestniczy
systematycznie ani aktywnie w zajęciach i nie odrabia prac domowych. Jego deficyty w zakresie wiedzy i umiejętności nie
pozwalają na kontynuację nauki na kolejnym etapie nauczania.

1. Ocenianie wiadomości i sprawności językowych:

Ocenie podlegają następujące sprawności językowe:

- znajomość środków leksykalno-gramatycznych

- rozumienie wypowiedzi

- tworzenie wypowiedzi
- reagowanie na wypowiedzi

- przetwarzanie wypowiedzi

Wszystkie te sprawności oceniane są w zakresach tematycznych dla każdej klasy. Końcowa ocena jest wystawiona na
podstawie ocen cząstkowych wskazujących na opanowanie i zrozumienie wiadomości oraz za każdą sprawność językową.

Ocenie podlegają także:

- wiadomości dotyczące kultury Hiszpanii

- zadania domowe

- praca na lekcji

- projekty edukacyjne

a) Sprawność czytania

Sprawność czytania ze zrozumieniem, czyli uchwycenia głównej myśli przekazu oraz informacji szczegółowych sprawdzana
jest za pomocą następujących technik:

Zadania zamknięte: zadania wielokrotnego wyboru , dobieranie, prawda/fałsz

Zadania otwarte: odpowiedzi na pytania, wstawianie informacji

b) Sprawność rozumienia ze słuchu

 Sprawność rozumienia ze słuchu, czyli uchwycenia głównej myśli przekazu, odszukania w tekście określonych informacji,
określenia intencji nadawcy, kontekstu wypowiedzi, rozróżnieniu formalnego i nieformalnego stylu wypowiedzi, oddzielanie
faktów od opinii sprawdzana jest za pomocą następujących technik:

Zadania zamknięte: zadania wielokrotnego wyboru, na dobieranie, prawda/fałsz

Zadania otwarte: odpowiedzi na pytania, wstawianie informacji

c) sprawność mówienia

Sprawność mówienia sprawdzana jest za pomocą następujących zadań: odgrywanie ról, tworzenie dialogów, odpowiedzi na
pytania, opis obrazka, wypowiedź na podstawie materiału stymulującego, prezentacja wybranego tematu, udział w dyskusji

d) Sprawność pisania

Sprawność pisania sprawdzana jest za pomocą następujących form:

1. Tekst użytkowy (list w formie tradycyjnej albo elektronicznej (e-mail), wiadomość umieszczana na blogu lub forum
internetowym z elementami np. opisu, relacjonowania, uzasadniania opinii, w tym przedstawiania zalet i wad różnych rozwiązań
i poglądów)

2. Swobodna wypowiedź pisemna

2. Formy, kryteria, skala oceniania:

a) formy oceniania

Kontrola opanowania przez uczniów treści nauczania może mieć charakter bieżący i okresowy. Kontrola bieżąca, o której

przeprowadzeniu uczniowie mogą, ale nie muszą być poinformowani, przyjmować może następujące formy:

1. Odpowiedź ustna, której celem najczęściej jest sprawdzenie szeroko rozumianej kompetencji komunikacyjnej,
sprawności mówienia i rozumienia ze słuchu oraz znajomości pewnych funkcji językowych. Odpowiedź dotyczyć może
zasadniczo trzech ostatnich jednostek lekcyjnych, jednakże w związku ze specyfiką przedmiotu, silnymi powiązaniami
pomiędzy poszczególnymi elementami treści nauczania może czasami obejmować również inne podstawowe umiejętności
językowe. Uczeń może zostać wywołany do odpowiedzi w każdym etapie lekcji. Oceny niedostateczne z odpowiedzi ustnej
uczeń może poprawić w terminie ustalonym przez nauczyciela.

2. Kartkówka – mająca najczęściej na celu sprawdzenie słownictwa oraz struktur gramatycznych z trzech ostatnich
jednostek lekcyjnych. Może ona również obejmować polecenie sformułowania krótkiej wypowiedzi pisemnej dotyczącej
tematyki tychże lekcji lub związanej z nimi pracy domowej. Kartkówka nie musi być zapowiedziana. Uczeń ma możliwość
poprawy na zasadach ustalonych przez nauczyciela.

3. Wypowiedź pisemna niewymagająca uprzedniego przygotowania, a mająca na celu sprawdzenie opanowania

sprawności pisania.

4. Kontrola pisemnych prac domowych - w formie ćwiczeń, wypracowań itp. Praca może być oceniana w sposób tradycyjny
albo za pomocą komentarza – do decyzji nauczyciela.

Kontrola okresowa, o której przeprowadzeniu uczniowie informowani są z co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem,

przyjmować może następujące formy:

1. Sprawdzian kilku aspektów kompetencji komunikacyjnych bądź sprawności językowych jednocześnie.

2. Testy gramatyczne i leksykalne

3. E-maile, listy lub inna forma wypowiedzi pisemnej związanej z tematami określonymi przez nauczyciela

4. Odpowiedzi ustne dotyczące tematów, funkcji językowych z określonego zakresu bądź całości treści nauczania.

5. Testy diagnostyczne ze względu na specyfikę przedmiotową mogą kontrolować funkcje językowe z określonego zakresu
bądź całości treści

nauczania.

Sprawdziany: Zapowiadane przez nauczyciela co najmniej tydzień wcześniej, z wyjątkiem sprawdzianów umiejętności
językowych: czytanie, słuchanie i pisanie (w przypadku pisania zadania muszą być oparte na przerobionym materiale)

- Nieobecność ucznia - nauczyciel ustala z uczniem II termin

- Ocena ze sprawdzianu może być poprawiona (jednokrotnie) przez ucznia w terminie ustalonym przez nauczyciela z
uczniem. Uczeń jest

zobowiązany do pisania w ustalonym terminie.

- Uczeń może poprawić ocenę na zasadach określonych przez nauczyciela.

- Przy pisaniu sprawdzianu w drugim terminie wymagania są zgodne z wewnątrzszkolnym ocenianiem (WO), a otrzymana
ocena jest wpisana do

dziennika librus.
b) Ocenianie w zakresie motywacji i postaw ucznia

· Uczniowie zachęcani są do aktywnego udziału w zajęciach. Na podstawie systematycznego, aktywnego uczestnictwa w

dyskusjach lub pracy w grupach nauczyciel może podwyższyć końcową ocenę z przedmiotu.

· Udział w konkursach przedmiotowych, w zależności od uzyskanych wyników, nagradza się oceną cząstkową, co może
wpłynąć na podwyższenie oceny z przedmiotu.

· Brak zadania domowego odnotowuje się w dzienniku. Uczeń zobowiązany jest do uzupełnienia braków.

· Nauczyciel może podnieść ocenę końcoworoczną ucznia, doceniając jego zaangażowanie, postępy i systematyczność.

4. Ocena końcoworoczna – wynika z wszystkich ocen uzyskanych przez ucznia w ciągu roku, czyli ze sprawdzianów, prac
pisemnych, wypowiedzi ustnych, sprawdzianów umiejętności, prezentacji, projektów, kartkówek, aktywności na lekcji i
zaangażowania ucznia w proces edukacji.

Końcoworoczną ocenę celującą może otrzymać uczeń, który w ciągu roku zdobywa oceny celujące i bardzo dobre, a także
wyróżnia się wyjątkowym bogactwem słownictwa, zasobem struktur leksykalno – gramatycznych, ciekawym ujęciem tematu w
wypowiedziach ustnych i pisemnych oraz udziałem i osiągnięciami w konkursach, projektach i olimpiadach przedmiotowych.

5. Zasady ogólne

1. Nauczyciel ma prawo sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów w formie pisemnej oraz ustnej na każdej lekcji.
2. Uczeń ma prawo do zgłaszania nieprzygotowania na początku lekcji (oprócz zapowiedzianych sprawdzianów, kartkówek
i lekcji powtórzeniowych) bez usprawiedliwienia 2 razy w okresie. ( w przypadku skumulowanych zajeć 2 lekcje /1 dzień ) np.
tylko 1x w semestrze

3. Uczeń na lekcji ma obowiązek posiadać podręcznik i zeszyt przedmiotowy. Jeśli uczeń nie wykonał zadania domowego,
ten brak jest traktowany jako nieprzygotowanie do lekcji.

4. Uczeń, który był nieobecny na ostatniej lekcji, ma obowiązek przygotować się do zajęć we własnym zakresie (zadanie
domowe + omawiane zagadnienia). Wyjątek stanowi przypadek, gdy uczeń przychodzi do szkoły po dłuższej nieobecności
spowodowanej chorobą. W przypadku tygodniowej nieobecności ucznia w szkole, uczeń ma prawo być nieprzygotowany na
pierwszej lekcji. Dłuższa nieobecność – uczeń w porozumieniu z nauczycielem nadrabia zaległości w uzgodnionym terminie.

5. O proponowanej ocenie niedostatecznej śródrocznej lub końcoworocznej, uczeń i rodzice lub opiekun prawny są
informowani poprzez dziennik librus i wychowawcę na zebraniu z rodzicami.

Uczeń otrzymuje informacje od nauczyciela o sposobie nadrobienia zaległości i poprawie oceny niedostatecznej.

6. O proponowanych, wyższych niż niedostateczna, ocenach klasyfikacyjnych nauczyciel informuje ucznia, a wychowawca
rodziców na zebraniu z rodzicami. Uczeń otrzymuje też informację od nauczyciela o możliwości i sposobie uzyskania oceny
wyższej niż proponowana.

7. Zaległości skutkujące śródroczną oceną niedostateczną uczeń ma prawo poprawić w terminie oraz formie pisemnej i/ lub
ustnej określonych przez nauczyciela.

8. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% lekcji, może być nieklasyfikowany z przedmiotu.

9. Uczeń nieklasyfikowany przystępuje do egzaminu klasyfikacyjnego.

J. obcy II

Historia rozszerzona
WYMAGANIA EDUKACYJNE
HISTORIA ZAKRES ROZSZERZONY
KLASA II
 1. Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z
zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego programu nauczania w oparciu o podstawę programową.

* W czteroletnim cyklu nauczania przedmiotu rozwijamy kompetencje historyczne ucznia w trzech obszarach:
a. chronologia historyczna
b. analiza i interpretacja historyczna
c. tworzenie narracji historycznej
* Uczeń w procesie edukacyjnym wykorzystuje wiedzę i umiejętności zdobyte na wcześniejszych etapach kształcenia.
* Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji
o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak
wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć. Rytmiczność oceniania ma zmotywować ucznia do pracy.
A). Przy ustalaniu oceny śródrocznej i rocznej decydującą rolę odgrywa to, czy zostały spełnione wymagania edukacyjne
na poszczególne oceny, co znajduje wyraz w odpowiednich ocenach (oceny bieżące) uzyskanych ze sprawdzianów i prac
przekrojowych, powtórzeń ustnych, bieżących odpowiedzi i kartkówek, wypowiedzi argumentacyjnych
B). Nauczyciel bierze również pod uwagę systematyczność pracy, solidność, wysiłek i zaangażowanie ucznia w pracę na
lekcji a także postęp lub brak postępu jakiego dokonał w danym okresie.
C). Ocena na I okres ma jedynie charakter informacyjny. Przy ustalaniu oceny rocznej brane są pod uwagę oceny z całego
roku.
D). Nadrobienie zaległości wynikających z otrzymania oceny niedostatecznej lub nieklasyfikowania po pierwszym okresie
należy przeprowadzić w terminie do miesiąca (uwzględniając dni robocze) od wystawienia oceny śródrocznej. W
szczególnych przypadkach może trwać dłużej (za zgodą Dyrekcji).
E). Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny:
Klasa II – treści nauczania z zakresu rozszerzonego dotyczą dziejów ojczystych i historii powszechnej od XV do XIX
wieku.

Dopuszczający:
Uczeń
- definiuje poprawnie pojęcia historyczne, polityczne, gospodarcze, społeczne i kulturowe,
- identyfikuje źródła historyczne,
- czyta ze zrozumieniem i wskazuje fakty historyczne ze źródeł historycznych,
- wymienia przyczyny i skutki wydarzeń historycznych, politycznych, gospodarczych, społecznych i kulturowych,
- wskazuje na mapie miejsca związane z wydarzeniami historycznymi, politycznymi, gospodarczymi i kulturowymi,
- wymienia postacie historyczne związane z daną epoką historyczną,
- rozróżnia style architektoniczne związane z omawianą epoką,
- porządkuje wydarzenia związane z historią powszechną i dziejami ojczystymi,
- umiejscawia fakty historyczne w porządku chronologicznym i przestrzennym,
- odróżnia fakty od opinii,
- wymienia zdobycze cywilizacyjne danej epoki historycznej.

Dostateczny:
Uczeń
- umiejscawia fakty historyczne w relacjach przyczynowo –skutkowych,
- umieszcza w czasie i przestrzeni wydarzenia z historii powszechnej i Polski,
- wykazuje różnice pomiędzy epokami historycznymi,
- wskazuje różnice i podobieństwa w stylach architektonicznych charakterystycznych dla danej epoki,
- wymienia główne prądy kulturowe danej epoki,
- wymienia główne przemiany społeczno- gospodarcze danej epoki,
- wyciąga wnioski po analizie źródeł historycznych,
- opisuje przebieg wydarzeń historycznych,
- właściwie konstruuje wypowiedź ustną i pisemną,
- rozróżnia modele ustrojowe w danej epoce,
- wymienia i porównuje zdobycze cywilizacyjne danej epoki historycznej.

Dobry:
Uczeń
- rozumie i ocenia najważniejsze ideologie w tym koncepcje polityczne,
- analizuje i interpretuje tekst źródłowy,
- łączy wydarzenia w związki przyczynowo – skutkowe,
- posługuje się pojęciami historycznymi tworząc logiczną wypowiedź,
- potrafi prawidłowo tworzyć narrację historyczną,
- rozumie zmienność i rozwój różnych sfer życia społecznego, gospodarczego i kulturowego
- analizuje i syntezuje wiedzę historyczną,
- ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego.

Bardzo dobry:
Uczeń
- synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej i Polski,
- przeprowadza porównawcze analizy faktów historycznych (osiągnięć kultury, ustrojów politycznych, struktur
społecznych, systemów gospodarczych),
- dokonuje selekcji i hierarchizacji wydarzeń historycznych,
- analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok,
- łączy zdolność krytycznego i logicznego myślenia,
-ocenia działalność grup i jednostek w kategoriach moralnych i etycznych właściwych dla epoki.

Celujący:
Uczeń
- dokonuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych krytyki źródeł z różnych perspektyw historycznych

- interpretuje różne opinie historyczne dotyczące wybranego zagadnienia

- przedstawia i ocenia różne procesy historyczne, ich przyczyny i skutki

- zajmuje stanowisko wobec różnych źródeł historycznych, dokonuje rozstrzygnięcia i uzasadnienia problemu

- spełnił wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą, opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych
programem nauczania

2. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów

Ocenianie bieżące odbywa się w formie pisemnej (sprawdziany, kartkówki, zadania domowe, ćwiczenia) i ustnej
(odpowiedzi, referaty, praca w grupach, mini projekty, praca na lekcji).
A). Sprawdzian wiadomości.
- ocena ze sprawdzianu jest najważniejsza.
- termin i zakres sprawdzianu wiadomości podlegają zapowiedzi z minimum tygodniowym wyprzedzeniem. Zapowiedziany
termin sprawdzianu nauczyciel zapisuje w dzienniku elektronicznym.
- uczeń nieobecny na pisemnym sprawdzianie ma obowiązek nadrobić zaległości, natomiast ten, który otrzymał ze
sprawdzianu ocenę niedostateczną ma obowiązek poprawić ją (w formie pisemnej lub ustnej) we wskazanym przez
nauczyciela terminie.
B). Kartkówka z trzech ostatnich lekcji nie musi być zapowiedziana.
C). Uczniowi, który pisze pracę niesamodzielnie (np. ściąga, korzysta z telefonu komórkowego, itd.) unieważnia się pracę,
co jest jednoznaczne z otrzymaniem przez ucznia oceny niedostatecznej.
D). Nauczyciele umożliwiają uczniom uzupełnienie braków, zwłaszcza w przypadku długotrwałej nieobecności ucznia
(problemy zdrowotne, rodzinne). Nauczyciel ustala z uczniem formę oraz termin nadrobienia zaległości, np. proponuje
konsultacje i bierze pod uwagę problemy ucznia.
E). W szczególnych przypadkach istnieje również możliwość stworzenia dla ucznia specjalnych ścieżek edukacyjnych
pozwalających na dostosowanie metod i tempa pracy do możliwości ucznia.
F). Odpowiedź ustna- z 3 ostatnich lekcji.
G). Prace dodatkowe: plansze, wykresy, zadania o podwyższonym stopniu trudności, prezentacje, projekty.
H). Rozszerzona pisemna wypowiedź argumentacyjna
I). Praca z różnymi rodzajami źródeł historycznych

3.Warunki i tryb otrzymania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych określa statut
szkoły- paragraf 43, ustęp 3, punkty 1-5.
“1. O uzyskanie wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych oraz zachowania może
ubiegać się każdy uczeń.
2. Warunkiem uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych może być:
1) nieobecności na zajęciach edukacyjnych w większości usprawiedliwione;
2) inne ważne sytuacje życiowe.
3). Tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych:
1. O uzyskanie wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych, uczeń (lub w jego
imieniu rodzice) zwraca się w tej sprawie z wnioskiem (ustnym lub na piśmie) do nauczyciela danych zajęć
edukacyjnych w terminie 2 dni roboczych, licząc od dnia przekazania informacji o ocenie przewidywanej;
2. Nauczyciel danych zajęć edukacyjnych podejmuje decyzję, czy uczeń spełnia warunki, o których mowa w ust.2;
 3. Jeśli uczeń spełnia warunki, o których mowa w ust. 2, nauczyciel danych zajęć edukacyjnych określa zakres, formę
i termin sprawdzania wiadomości i umiejętności ucznia;
4. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia musi nastąpić przed zebraniem klasyfikacyjnym rady
pedagogicznej;
5. Nauczyciel po sprawdzeniu wiadomości i umiejętności ucznia utrzymuje bądź ustala wyższą niż przewidywaną
roczną ocenę klasyfikacyjną z zajęć edukacyjnych”.
Źródło: Statut szkoły.

Temat lekcji Ocena

dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca

Źródła do historii Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
nowożytnej • wymienia różne podaje przykłady • wymienia nowe • wyjaśnia rolę • dokonuje analizy
rodzaje źródeł ródeł historycznych formy źródeł ikonografii jako przykładowego
historycznych; należących do ikonograficznych i ródła historycznego źródła
• wymienia nowe różnych kategorii; możliwości ich w epoce nowożytnej; ikonograficznego,
odzaje źródeł, które • wyjaśnia, co rozprzestrzeniania • wyjaśnia, co formułując również
pojawiły się w epoce wpłynęło na się; powoduje, że w pytania badawcze
nowożytnej; listy, zwiększenie się • wyjaśnia, jaki epoce nowożytnej
relacje, raporty. liczby źródeł wynalazek się do jest większa
• wymienia nauki pisanych w epoce tego przyczynił; różnorodność
pomocnicze historii, nowożytnej przedstawia zmiany autorów źródeł i jak
z których korzysta w zasobie źródeł o może wpływać na
historyk zajmujący między ich wiarygodność;
ię epoką nowożytną średniowieczem a • wyjaśnia, czym
epoką nowożytną zajmuje się
archeologia pól
bitewnych i jak
historyk może
wykorzystać jej
ustalenia

I. Kształtowanie się nowożytnego świata

 2. Cywilizacje Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
ozaeuropejskie u wymienia czynniki, • charakteryzuje • przedstawia • charakteryzuje przedstawia ślady,
progu epoki które wpłynęły na cywilizację Japonii i zróżnicowanie kultury jakie na innych
nowożytnej poszerzenie Indii u progu cywilizacyjne Afryki prekolumbijskie u kontynentach
horyzontów nowożytności, i wyjaśnia jego rogu nowożytności, ozostawiły chińskie
geograficznych zwracając uwagę na przyczyny; zwracając uwagę na wyprawy z XV w.
Europejczyków; ustrój, religię i • porównuje ustrój, religię i
• charakteryzuje kulturę; cywilizacje w Azji i kulturę;
ywilizację chińską u • wymienia strefy Afryce; • porównuje
rogu nowożytności, cywilizacyjne w • porównuje ywilizacje Azteków i
zwracając uwagę na Afryce i wskazuje na wyobrażenia istot z Inków;
ustrój, religię i óżnice między nimi; nieznanych stron w • wyjaśnia, jaki
kulturę; • wyjaśnia, jak średniowieczu i element wierzeń
• przedstawia, jak poszerzenie współcześnie ludów Ameryki
udzie średniowiecza horyzontów ułatwił ich podbój
wyobrażali sobie geograficznych przez Hiszpanów
udzi mieszkających Europejczyków
poza Europą wpływało na ich
wyobrażenia o
świecie
Wielkie odkrycia Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
geograficzne pokazuje na mapie wymienia polityczne wymienia społeczne • wyjaśnia związki • charakteryzuje
trasy wypraw i gospodarcze i kulturalne między przyczynami pierwsze wyprawy
Portugalczyków i przyczyny wielkich przyczyny wielkich wielkich odkryć odkrywcze
Hiszpanów oraz odkryć odkryć geograficznych a Francuzów i
odkryte przez nich geograficznych; geograficznych; sytuacją na Anglików;
obszary; • wyjaśnia, w jaki wyjaśnia, dlaczego Półwyspie porównuje wyprawy
• wymienia sposób zmiany tereny odkryte w Iberyjskim; Francuzów i
przykładowe techniczne i Ameryce zostały ocenia, czy zostały Anglików z
wynalazki, które wynalazki pozwoliły nazwane Indiami zrealizowane cele, wyprawami
umożliwiły Europejczykom na Zachodnimi; tóre stawiano przed Hiszpanów i
Europejczykom podróże przedstawia wpływ odkrywcami; Portugalczyków
podróże oceaniczne; dalekomorskie; wielkich odkryć wyjaśnia, dlaczego
karawele i karaki, przedstawia skutki geograficznych na potrzebne były dwa
rozwój kartografii i wielkich odkryć różne dziedziny traktaty dotyczące
nawigacji geograficznych życia; podziału świata
• wymienia • wymienia zawarte pomiędzy
przykładowe postanowienia Hiszpanią a
przyczyny i skutki traktatu z Portugalią;
odkryć Tordesillas • przedstawia
geograficznych: stosunek innych
potwierdzenie państw do
informacji o porozumienia
kulistości ziemi, hiszpańsko-portugal
poznanie nowych skiego i wyjaśnia
obszarów, jego przyczyny
zniszczenie
cywilizacji Indian,
sprowadzenie do
Europy - złota
 4. Ekspansja Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
onialna Hiszpanii i • charakteryzuje przedstawia sposób przedstawia proces wskazuje i wyjaśnia • przedstawia
ortugalii w XVI w. podboje Hernána zajmowania nowych chrystianizacji przyczyny pozostałości
Cortésa i Francisca terenów przez podbijanych ludów; podobieństw oraz panowania
Pizarra w Ameryce; Portugalczyków; porównuje politykę óżnic w sposobach hiszpańskiego i
• przedstawia • przedstawia, jak Portugalii i ekspansji, a także portugalskiego w
organizację terenów udność miejscowa Hiszpanii wobec organizacji terenów Nowym Świecie;
zajętych przez przyjmowała ludności podbitych przez • przedstawia, jak
Hiszpanów i Europejczyków; miejscowej; Portugalię i współcześnie jest
Portugalczyków; wymienia zmiany, • przedstawia Hiszpanię; oceniane panowanie
• wymienia skutki które zaszły w XVI-wieczne oceny • ocenia, które ze hiszpańskie i
XVI-wiecznej Nowym Świecie w ekspansji zmian, portugalskie w
kspansji kolonialnej wyniku jego podboju europejskiej zachodzących w Nowym Świecie;
dla Europy przez Nowym Świecie pod • porównuje
Europejczyków wpływem współczesne oceny
Europejczyków, z ocenami
mogły być dobre dla XVI-wiecznymi i
udności miejscowej wyjaśnia, co wpływa
na różnice

5. Gospodarka Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

opy w XVI stuleciu przedstawia zmianę • charakteryzuje rzedstawia zmiany, harakteryzuje różne • ocenia, która
zlaków handlowych proces urbanizacji które zaszły w egiony gospodarcze polityka
i pokazuje to na Europy; sposobie produkcji Europy; konomiczna (Anglii,
mapie; wyjaśnia przyczyny na kontynencie przedstawia związki Hiszpanii czy
pokazuje na mapie zmiany szlaków europejskim, i między różnym Niderlandów) była
miasta, które handlowych i wyjaśnia przyczyny rozwojem ajkorzystniejsza dla
rozwinęły się w procesu urbanizacji; tego zjawiska; gospodarczym rozwoju
wyniku wielkich definiuje pojęcia: przedstawia zmiany poszczególnych gospodarczego
odkryć rewolucja cen i w rolnictwie regionów Europy; kraju, i wyjaśnia
geograficznych; dualizm angielskim i ich • wyjaśnia wpływ dlaczego
wymienia instytucje, gospodarczy przyczyny; wielkich odkryć
które przyczyniły się wyjaśnia pojęcia: geograficznych na
do rozwoju handlu; dualizm przemiany w
• przedstawia, na gospodarczy i gospodarce
zym polegał system rewolucja cen europejskiej;
nakładczy • przedstawia
działalność
gospodarczą ludzi w
XVI w. na przykładzie
rodziny Fuggerów
Kształtowanie się Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
ltury odrodzenia • wymienia cechy wymienia czynniki wyjaśnia, dlaczego wskazuje na różnice • rozpoznaje na
rchitektury, rzeźby i sprzyjające enesans rozpoczął i podobieństwa przykładach dzieł
malarstwa rozwojowi się w miastach sztuki renesansu w sztuki (malarstwo,
renesansowego; renesansu i włoskich; różnych regionach rzeźba) zabytki
wymienia twórców humanizmu; rozpoznaje dzieła Europy; sztuki gotyckiej i
enesansu i niektóre charakteryzuje rolę sztuki • wyjaśnia związki renesansowej oraz
ich dzieła; mecenatu w rozwoju renesansowej myśli politycznej XVI wyjaśnia różnice
rozpoznaje zabytki sztuki renesansu; malarstwo, rzeźba) w. z sytuacją między nimi;
architektury charakteryzuje myśl z obszaru Włoch; olityczną w Europie ocenia, twórczość
renesansowej polityczną • porównuje myśl tego okresu; których pisarzy
odrodzenia polityczną Niccoló • porównuje różne renesansu jest
Machiavellego, wizje utopijnego aktualna także
Jeana Bodina i społeczeństwa obecnie, i wyjaśnia
Andrzeja Frycza prezentowane przez dlaczego
Modrzewskiego; Tomasza Morusa i
• charakteryzuje Tomasza
teraturę renesansu Campanellę;
przedstawia zasługi
Erazma z
Rotterdamu dla
kultury
 7. Cywilizacja Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
ropejska w XVI w. przedstawia zmiany przedstawia zmiany, wyjaśnia związek • charakteryzuje • porównuje
w sposobie które zaszły w między zmianami w edukację dziewcząt przedstawienia
mierzenia czasu – Europie w technice echnice wojennej a w XVI w.; rodzin na obrazach
zegar, kalendarz wojennej; formacjami wyjaśnia, dlaczego gotyckich i
gregoriański; przedstawia rozwój wojskowymi i mperium osmańskie enesansowych oraz
• charakteryzuje edukacji w XVI w.; kształtem i Wielkie Księstwo wyjaśnia, jak to
rozwój kartografii; • charakteryzuje fortyfikacji Moskiewskie wpływało na
• charakteryzuje organizację państwa miejskich; zamknęły się na postrzeganie roli
sytuację na Rusi osmańskiego wyjaśnia znaczenie wpływy Europy dziecka i kobiety;
teorii Zachodniej analizuje atrybuty, z
heliocentrycznej którymi się
Kopernika dla portretowano, i
eformy kalendarza; wyjaśnia ich
• przedstawia znaczenie
sytuację innych
religii niż islam w
imperium
osmańskim
 8. Rozłam Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
zachodniego pokazuje na mapie • dzieli przyczyny przedstawia związki wyjaśnia, dlaczego wyjaśnia symbolikę
hrześcijaństwa – zasięg wyznań reformacji na między religijnymi, część książąt propagandy
reformacja protestanckich; religijne, gospodarczo--społe niemieckich poparła protestanckiej na
• wymienia ospodarczo--społec cznymi i Marcina Lutra; przykładowych
przykładowe zne, polityczne; politycznymi wyjaśnia stosunek źródłach
przyczyny • przedstawia przyczynami Marcina Lutra i ikonograficznych;
reformacji; organizację reformacji; książąt Rzeszy do przedstawia związki
wymienia zasady kościołów porównuje zasady wojny chłopskiej; propagandy
wyznań protestanckich: wyznań i • wyjaśnia, gdzie i protestanckiej z
protestanckich: luterańskiego i organizację dlaczego poparcie zasadami wyznań
luteranizmu i kalwińskiego; kościołów uzyskało wyznanie protestanckich
kalwinizmu; przedstawia zasady protestanckich; kalwińskie;
• wymienia wyznania i • porównuje wyjaśnia, jaki wpływ
postanowienia organizację kościoła postanowienia na różne dziedziny
pokoju anglikańskiego; pokoju ycia miały wyznania
augsburskiego i • charakteryzuje augsburskiego i protestanckie, np.
edyktu nantejskiego przebieg wojen dyktu nantejskiego edukacja,
religijnych w gospodarka
Niemczech i we
Francji
Reforma Kościoła Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
katolickiego • wymienia rzedstawia sposoby • charakteryzuje • ocenia, które z cenia efekty działań
postanowienia zwalczania formy propagandy reform soboru kontrreformacji;
soboru protestantyzmu wiary; trydenckiego były • porównuje
trydenckiego; przez Kościół wyjaśnia, jaką rolę reakcją na zarzuty propagandę religijną
• wymienia formy katolicki; w propagandzie tawiane Kościołowi kościołów
działalności wyjaśnia, jaką rolę wiary odgrywała katolickiemu przez protestanckich i
jezuitów; odgrywały: sztuka; protestantów; Kościoła
pokazuje na mapie Kongregacja wyjaśnia, na czym • wyjaśnia, w jaki katolickiego
obszary działalności Powszechnej polegała reforma w sposób jezuici
jezuitów; Inkwizycji oraz zakonach; działający na innych
wyjaśnia, co to jest Indeks Ksiąg • wymienia nowo kontynentach
rydenckie wyznanie Zakazanych; powstałe zakony i dostosowywali się
wiary dzieli przykładowe ich zadania do miejscowych
postanowienia zwyczajów, i
oboru trydenckiego dlaczego to robili
na dotyczące
doktryny wiary i
reformy kleru
10. Przemiany Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
społeczno- przedstawia proces przedstawia proces porównuje proces wyjaśnia przyczyny • charakteryzuje
-polityczne w centralizacji władzy centralizacji władzy centralizacji władzy kształtowania się politykę Filipa II i
Europie XVI w. państwowej na państwowej na na przykładzie szlachty i jej księcia Alby w
przykładzie Francji; przykładzie Anglii; Anglii i Francji; wewnętrznego Niderlandach, a
przedstawia poglądy wymienia zmiany w • wyjaśnia, czym zróżnicowania; także wyjaśnia, jak
na władzę Jeana strukturze różniło się • wyjaśnia, w jaki wpłynęła ona na
Bodina; społecznej, które samodzierżawie w posób przemiany w wybuch wojny
• charakteryzuje zaszły w XVI w.; Rosji od stanie szlacheckim
samodzierżawie w • wymienia scentralizowanych sprzyjały
Rosji przykładowe monarchii Europy centralizacji władzy
przyczyny i skutki Zachodniej; państwowej;
wojny o przedstawia, w jaki • wymienia różne
niepodległość sposób XVI-wieczni przyczyny wojny o
Niderlandów; lozofowie wspierali niepodległość
harakteryzuje ustrój proces centralizacji Niderlandów i
Holandii władzy wskazuje na
zależności między
nimi;
• przedstawia
specyfikę ustroju
Holandii na tle
Europy Zachodniej
 11. Stosunki Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
ędzynarodowe w pokazuje na mapie • charakteryzuje • wyjaśnia, kto i przedstawia różnice rzedstawia stosunki
-wiecznej Europie tereny ekspansji olitykę dynastyczną dlaczego mógł się w polityce władców Holandii z Wielką
imperium Habsburgów; czuć zagrożony europejskich wobec Brytanią w XVI w. i
osmańskiego; wymienia przyczyny polityką imperium ch wpływ na relacje
pokazuje na mapie konfliktów między dynastyczną osmańskiego i Wielkiej Brytanii z
tereny ekspansji Hiszpanią a Anglią Habsburgów; wyjaśnia ich Hiszpanią
Wielkiego Księstwa • przedstawia przyczyny;
Moskiewskiego; stosunek wyjaśnia przyczyny
pokazuje na mapie Habsburgów do ekspansji Wielkiego
obszary, które w XVI imperium Księstwa
w. były we władzy osmańskiego; Moskiewskiego
Habsburgów, dzieląc • charakteryzuje
je na te, które były układ sił w Europie
pod panowaniem w XVI w.
linii hiszpańskiej,
oraz te – pod
panowaniem linii
austriackiej

II. Rzeczpospolita w XVI stuleciu

Polska i Litwa pod Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

panowaniem • wymienia • przedstawia • przedstawia • pokazuje związki • przedstawia
atnich Jagiellonów uprawnienia, które rozwarstwienie ywalizację szlachty między sukcesami specyfikę
sejm uzyskał w XVI stanu szlacheckiego i władców w ruchu demokracji
w.; w Polsce; procesie egzekucyjnego a szlacheckiej na tle
wymienia sukcesy przedstawia pozycję kształtowania się zmianą polityki Europy Zachodniej;
ruchu polityczną szlachty; pozycji polskiego królewskiej; • ocenia politykę
egzekucyjnego; • wymienia skutki sejmu w XVI w.; • przedstawia zagraniczną
wymienia warunki wojny północnej (o wyjaśnia genezę założenia polskiego ostatnich
pokoju Inflanty); powstania programu dominium Jagiellonów
krakowskiego szlacheckiego Maris Baltici;
ruchu • ocenia, jakie
egzekucyjnego korzyści miałaby
Polska z realizacji
programu dominium
Maris Baltici
 13. Początki Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
zeczypospolitej • wymienia wymienia przyczyny rzedstawia dążenia • wyjaśnia, w jaki przedstawia pozycję
bojga Narodów postanowienia unii przekształcenia unii szlachty polskiej i sposób szlachta Gdańska w
lubelskiej; personalnej w unię litewskiej do zabezpieczyła swoje Rzeczypospolitej w II
• przedstawia realną; zawarcia unii prawa przed połowie XVI w.;
organizację wolnych przedstawia wojny realnej; absolutystycznymi ocenia, jak pozycja
elekcji po Stefana Batorego z wyjaśnia przyczyny dążeniami Gdańska wpływała
wygaśnięciu dynastii Rosją; oporu magnatów kandydatów do na stosunki między
Jagiellonów; przedstawia politykę litewskich tronu polskiego; miastem a królami
• wymienia sądową Stefana przeciwko unii • przedstawia olskimi w II połowie
postanowienia Batorego realnej; okoliczności dwóch XVI w.
artykułów • przedstawia pierwszych wolnych
henrykowsk ich organizację elekcji;
państwa omawia przyczyny i
polsko-litewskiego skutki konfliktu
w okresie Stefana Batorego z
bezkrólewia; Gdańskiem;
przedstawia cele • ocenia politykę
polityki wewnętrzną Stefana
zagranicznej Batorego
Stefana Batorego i
cenia ich realizację
14. Terytorium, Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
ność i gospodarka pokazuje na mapie rzedstawia sytuację wyjaśnia przyczyny • charakteryzuje • porównuje
aństwa polsko- obszar demograficzną kształtowania się pozycję miast w gospodarkę i proces
-litewskiego Rzeczypospolitej z Rzeczypospolitej; folwarku Rzeczypospolitej; urbanizacji
podziałem na tereny przedstawia proces pańszczyźnianego z wyjaśnia, na czym Rzeczypospolitej z
Korony i Wielkiego powiększania ziemi uwzględnieniem polegało podobnymi
Księstwa folwarcznej; sytuacji uprzywilejowanie zjawiskami
Litewskiego; przedstawia pozycję gospodarczej na gospodarcze zachodzącymi w
pokazuje na mapie Gdańska w Zachodzie Europy; szlachty; Europie Zachodniej
rejony wydobycia gospodarce • przedstawia • ocenia, czy XVI w.;
surowców i kierunki Rzeczypospolitej ograniczenia uprzywilejowanie ocenia zależność
handlu nakładane na inne gospodarcze gospodarki
Rzeczypospolitej; tany przez szlachtę szlachty było Rzeczypospolitej od
wymienia przyczyny i wyjaśnia, czym korzystne dla koniunktury
kształtowania się było to rozwoju gospodarczej w
folwarku spowodowane; gospodarczego Europie
pańszczyźnianego przedstawia bilans Rzeczypospolitej
handlowy
Rzeczypospolitej
Religie, wyznania, Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
arody Korony i • przedstawia wyjaśnia różnice w • wyjaśnia, które wyjaśnia, dlaczego • charakteryzuje
Litwy w XVI w. strukturę etniczną i trukturze etnicznej i wyznania rianie byli potępiani pecyfikę stosunków
wyznaniową Polski wyznaniowej Polski protestanckie rzez inne wyznania; religijnych w
w XV i XVI w.; XV i XVI w.; cieszyły się przedstawia wpływ Rzeczypospolitej na
wymienia przyczyny rzedstawia sytuację popularnością w wyznań tle Europy;
reformacji w Kościoła poszczególnych protestanckich na przedstawia zmiany
Rzeczypospolitej; katolickiego w grupach rozwój kultury polityki królewskiej
wymienia wyznania Polsce na przełomie społeczeństwa polskiej i języka wobec reformacji w
protestanckie, które XV i XVI w.; Rzeczypospolitej; polskiego; XVI i początku XVII
stały się popularne wymienia sukcesy • wyjaśnia, co omawia znaczenie w.;
wśród ruchu sprzyjało szerzeniu szkolnictwa • wyjaśnia, co
społeczeństwa egzekucyjnego, się reformacji w protestanckiego i wpływało na
Rzeczypospolitej; które sprzyjały Rzeczypospolitej i jezuickiego na postawy władców
• wymienia rozwojowi istnieniu poziom polskich wobec
postanowienia reformacji; różnorodności wykształcenia reformacji;
konfederacji • wymienia dzieła wyznań społeczeństwa i ocenia, czy można
warszawskiej kultury polskiej protestanckich; rozwój kultury; mówić o
związane z • przedstawia • ocenia politykę Rzeczypospolitej
protestantyzmem; okoliczności eligijną Zygmunta III ako o „państwie bez
• wymienia formy uchwalenia Wazy stosów”
działań jezuitów w konfederacji
Polsce warszawskiej;
• wymienia
postanowienia unii
brzeskiej
 System rządów w Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
Rzeczypospolitej wymienia organy • przedstawia wymienia organy • ocenia, w jakim • uzasadnia, który
władzy centralnej w strukturę stanu władzy centralnej i stopniu król mógł termin uważa za
Rzeczypospolitej i szlacheckiego i jej lokalnej w prowadzić właściwszy do
ich przykładowe przemiany w XVI w.; Rzeczypospolitej i samodzielną określenia ustroju
kompetencje; • wymienia ich kompetencje; politykę; Rzeczypospolitej w
przedstawia sposób uprawnienia sądu • przedstawia • charakteryzuje XVI w.: demokracja
powoływania i skład sejmowego; wzajemne sądownictwo szlachecka czy
sejmu; • wymienia źródła zależności szlacheckie; monarchia mieszana
• wymienia dochodów pomiędzy organami cenia skuteczność i
podstawowe rodzaje monarszych władzy w efektywność
wojsk w Rzeczypospolitej w systemu obrony
Rzeczypospolitej w XVI w., ze Rzeczypospolitej w
XVI w. szczególnym XVI w.;
uwzględnieniem • przedstawia rolę
wzajemnych relacji ana Zamoyskiego u
między królem a boku Stefana
sejmem; Batorego
• wyjaśnia rolę
artykułów
henrykowskich w
kształtowaniu się
ustroju
Rzeczypospolitej
7. Kultura polska Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
poki odrodzenia • wymienia cechy • wymienia cechy • omawia rolę porównuje poglądy przedstawia wkład
architektury sztuki renesansowej mecenatu na państwo i ana Zamoyskiego w
renesansowej w (malarstwo, rzeźba) królewskiego i społeczeństwo rozwój kultury i
Polsce; w Polsce oraz magnackiego w Andrzeja Frycza oświaty polskiego
ozpoznaje budowle podaje przykłady rozwoju kultury Modrzewskiego i odrodzenia;
renesansowe; zabytków; polskiego Stanisława • ocenia, w jakim
• wymienia • przedstawia rolę odrodzenia; Orzechowskiego z stopniu Zamość
przykładowych Krakowa jako • przedstawia poglądami założony przez Jana
pisarzy odrodzenia ośrodka życia przykładowe Stanisława Zamoyskiego
w Polsce i ich dzieła; kulturalnego i osiągnięcia Hozjusza; spełniał założenia
• wymienia naukowego; polskich uczonych • omawia rolę idealnego miasta
siągnięcia naukowe przedstawia poglądy epoki odrodzenia; mecenatu renesansowego
Mikołaja Kopernika na funkcjonowanie porównuje poglądy królewskiego i
państwa i na państwo i magnackiego w
społeczeństwo społeczeństwo rozwoju kultury
Andrzeja Frycza Andrzeja Frycza polskiego
Modrzewskiego i Modrzewskiego i odrodzenia;
Stanisława Stanisława przedstawia zmiany,
Orzechowskiego Orzechowskiego; które zaszły w
przedstawia wzorce szkolnictwie w
osobowe, które Rzeczypospolitej w
funkcjonowały w XVI w., i rolę fundacji
polskiej literaturze magnackich w tych
okresu odrodzenia zmianach;
• wyjaśnia, gdzie
kronikarze polscy
szukali korzeni
szlachty polskiej,
litewskiej i ruskiej

III. Europa i świat w „wieku wiary i rozumu”

 8. Gospodarka Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
uropy i świata w pokazuje na mapie • wyjaśnia rolę przedstawia wpływ • przedstawia • przedstawia
XVII w. obszary kompanii ekspansji naczenie Holandii w konsekwencje
kolonizowane przez handlowych w kolonialnej na gospodarce powiązań i
państwa europejskie rozwoju gospodarki rozwój gospodarki europejskiej XVII w.; zależności
w XVII w.; państw Europy; • wyjaśnia, w jaki gospodarczych
• definiuje pojęcie europejskich; • przedstawia sposób starano się między
merkantylizm; • przedstawia rolę założenia ograniczyć pozycję poszczególnymi
wymienia zmiany w banku emisyjnego w merkantylizmu i handlową Holandii; regionami;
rzemiośle i ozwoju gospodarki; jego realizację na wyjaśnia przyczyny rzedstawia przykład
rolnictwie w XVII w. wyjaśnia rolę aktów przykładzie Francji i zmian XVII-wiecznej
nawigacyjnych dla Anglii; demograficznych w spekulacji
gospodarki • przedstawia XVII-wiecznej
angielskiej zależności między Europie
zmianami
zachodzącymi w
rolnictwie i
zemiośle w XVII w.;
wymienia przyczyny
migracji ludności w
XVII w.
 19. Wojna Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
rzydziestoletnia wymienia przyczyny • dzieli przyczyny • charakteryzuje ocenia, czy wojna • wyjaśnia, czego
wojny wojny strój Rzeszy w XVII trzydziestoletnia symbolem jest dla
trzydziestoletniej; rzydziestoletniej na w.; miała bardziej Czechów bitwa pod
• wymienia obozy eligijne, ustrojowe i przedstawia udział charakter wojny Białą Górą;
walczące w wojnie polityczne; Francji i Polaków w religijnej, czy • porównuje, jak
trzydziestoletniej i • wymienia etapy wojnie politycznej; zmienił się obraz
państwa je wojny trzydziestoletniej; przedstawia wpływ wojny w malarstwie i
popierające; trzydziestoletniej, porównuje układ sił wojny rafice XVII-wiecznej
pokazuje na mapie ajważniejsze bitwy i w Europie przed rzydziestoletniej na w stosunku do
zmiany terytorialne, przykładowych wojną państwowość i wcześniejszych epok
tóre zaszły na mocy dowódców; trzydziestoletnią i kulturę Czechów;
pokoju pokazuje na mapie po jej zakończeniu; • przedstawia
westfalskiego miejsca • wymienia stosunek
najważniejszych postanowienia wojskowych do
bitew wojny pokoju udności cywilnej w
trzydziestoletniej; westfalskiego trakcie wojny
• przedstawia trzydziestoletniej
najważniejsze
miany w układzie sił
w Europie po wojnie
trzydziestoletniej
0. Absolutyzm i Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
potyzm w Europie • wymienia wymienia czynniki, rzedstawia sposoby wymienia prawa i zasadnia określenie
XVII w. przykładowe które utrudniały ograniczania roli sił i graniczenia, którym Ludwika XIV jako
centralne organy centralizację władzy środowisk podlegał król Króla Słońce i
władzy we Francji; we Francji; odśrodkowych w Francji; ocenia jego
• wymienia • wyjaśnia, kto i monarchii • charakteryzuje zasadność;
przykładowe dlaczego wspierał francuskiej; znaczenie Wersalu • przedstawia
kompetencje monarchę w przedstawia proces jako symbolu ddziaływanie dworu
monarchy i dążeniach do entralizacji władzy i absolutyzmu w Wersalu na inne
intendentów absolutyzmu ujednolicania rancuskiego i potęgi dwory europejskie
państwa Francji;
francuskiego; harakteryzuje ustrój
przedstawia pozycję i sytuację
monarchy w wewnętrzną w
monarchii imperium
absolutnej; smańskim w XVII w.
• charakteryzuje
samodzierżawie w
Rosji XVII w.

21. Rewolucja Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

angielska wymienia przyczyny • przedstawia wyjaśnia, dlaczego • wyjaśnia, w jaki porównuje pozycję
rewolucji w Anglii; okoliczności doszło do zwołania sposób konflikty oraz uprawnienia
wymienia zmiany, owrotu Stuartów do Krótkiego i religijne w Anglii parlamentu i króla w
które zaszły w Anglii władzy; Długiego wpłynęły na jej Anglii na przełomie
w wyniku wojny wymienia przyczyny Parlamentu; sytuację polityczną XVII i XVIII w. z
domowej; Sławetnej Rewolucji; przedstawia rolę w XVII w.; pozycją oraz
• wymienia cechy • wymienia Olivera Cromwella wyjaśnia przyczyny uprawnieniami
monarchii dokumenty, które w trakcie rewolucji Sławetnej Rewolucji; sejmu i króla w
parlamentarnej w ukształtowały ustrój angielskiej i po jej • wyjaśnia Rzeczypospolitej w
Anglii na przełomie angielski na zakończeniu; sformułowanie „król końcu XVI w.
XVII i XVIII w. przełomie XVII i XVIII rzedstawia pozycję panuje, lecz nie
w. i uprawnienia rządzi”
parlamentu oraz
króla w Anglii, a
akże ich wzajemne
elacje na przełomie
XVII i XVIII w.
22. Rewolucja Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
lektualna XVII w. i • wymienia przedstawia rozwój • przedstawia • porównuje różne • przedstawia
kultura baroku przykładowych nauk znaczenie sposoby badawcze, działalność
uczonych i ich matematyczno--przyr wynalazków i odkryć tóre rozwinęły się w Królewskiego
odkrycia; odniczych; XVII-wiecznych dla XVII w.; Towarzystwa w
definiuje pojęcia: rozpoznaje dzieła rozwoju nauki; • porównuje różne Londynie i Akademii
racjonalizm i sztuki barokowej; • przedstawia rolę nurty w sztuce Nauk w Paryżu
empiryzm; przedstawia poglądy akademii nauk baroku;
• wymienia cechy Thomasa Hobbesa i zakładanych w • przedstawia rolę
rchitektury baroku i Johna Locke’a na różnych państwach; Francji i
podaje przykłady państwo i porównuje poglądy Niderlandów w
zabytków społeczeństwo pisarzy politycznych rozwoju kultury
XVII w. na państwo i epoki baroku
społeczeństwo

IV. Rzeczpospolita w dobie wielkich wojen XVII w.

23. Konflikty Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

wnętrzne i wojny pokazuje na mapie wymienia przyczyny • przedstawia wyjaśnia, jaki wpływ ocenia możliwość
ze Szwecją za iemie, które utraciła konfliktu Zygmunta koliczności objęcia na stosunki króla ze wypowiedzenia
owania Zygmunta Rzeczpospolita po II Wazy ze szlachtą; władzy przez szlachtą miały jego posłuszeństwa
i Władysława IV wojnach ze Szwecją • wymienia skutki ygmunta III Wazę w dążenia do objęcia królowi przy
w I połowie XVII w.; rokoszu Polsce; tronu w Szwecji i zastosowaniu
pokazuje na mapie Zebrzydowskiego; • przedstawia polityka religijna; procedury przyjętej
miejsca wymienia przyczyny przebieg rokoszu • przedstawia przez szlachtę po
najważniejszych wojen Zebrzydowskiego i procedurę rokoszu
bitew z wojen polsko-szwedzkich radykalizację wypowiadania Zebrzydowskiego;
polsko-szwedzkich w I połowie XVII w.; postaw szlachty w posłuszeństwa porównuje sylwetki i
w I połowie XVII w. • porównuje jego trakcie; królowi przyjętą działalność biskupa
(Kircholm, Oliwa); postanowienia wyjaśnia, jaki wpływ przez szlachtę po Stanisława
wymienia warunki rozejmów w Starym na warunki rokoszu Karnkowskiego i
rozejmu w Targu i Sztumskiej rozejmów Zebrzydowskiego; siędza Piotra Skargi
Sztumskiej Wsi Wsi Rzeczypospolitej ze przedstawia związki
Szwecją miała Wazów z
sytuacja Habsburgami i
międzynarodowa wyjaśnia ich wpływ
na politykę
zagraniczną
Rzeczypospolitej
 24. Stosunki Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
zeczypospolitej z pokazuje na mapie wymienia przyczyny • charakteryzuje • ocenia szanse ocenia poprawność
Rosją, Turcją i ziemie, które wojen z Rosją i dymitriady; realizacji umowy występującego w
henzollernami za uzyskała Turcją w I połowie wyjaśnia, dlaczego Stanisława ublicystyce polskiej
owania Zygmunta Rzeczpospolita po XVII w.; dymitriady nie są Żółkiewskiego z kreślenia „hołd” dla
i Władysława IV wojnach z Rosją w I wskazuje związki traktowane jako bojarami; rezentacji na sejmie
połowie XVII w.; między przyczynami wojna • wyjaśnia, co cara Wasyla
pokazuje na mapie wojen a sytuacją Rzeczypospolitej z wpłynęło na politykę Szujskiego i jego
miejsca międzynarodową Rosją; Zygmunta III Wazy braci
najważniejszych rzedstawia warunki wobec Prus
bitew z Rosją i umowy Stanisława Książęcych
Turcją w I połowie Żółkiewskiego z
XVII w. ojarami rosyjskimi;
rzedstawia politykę
Zygmunta III Wazy
wobec władców
Prus Książęcych
 Rzeczpospolita w Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
kresie powstania pokazuje na mapie wymienia przyczyny • charakteryzuje • charakteryzuje • przedstawia
Chmielnickiego i zasięg powstania potopu podłoże postawę szlachty okoliczności
topu szwedzkiego Chmielnickiego i szwedzkiego; różnorodnych wobec Kozaków odpisania traktatów
miejsca • charakteryzuje konfliktów na podczas potopu welawsko-bydgoskic
najważniejszych postawy szlachty Ukrainie i szwedzkiego; h i ugody w
bitew; wobec Szwedów w przedstawia jego wyjaśnia, na pomoc Hadziaczu oraz
pokazuje na mapie czasie potopu związek z których państw wyjaśnia ich cele
zasięg potopu szwedzkiego; wybuchem mogła liczyć
szwedzkiego i • wymienia powstania Rzeczpospolita w
miejsca sojuszników Chmielnickiego; walce ze Szwedami;
najważniejszych Rzeczypospolitej w • charakteryzuje ocenia skutki wojen
bitew; trakcie potopu postawę szlachty e Szwedami i Rosją
pokazuje na mapie szwedzkiego; wobec Kozaków w dla
straty terytorialne wymienia przyczyny czasie powstania Rzeczypospolitej,
Rzeczypospolitej po wojny z Rosją w II Chmielnickiego; biorąc pod uwagę
wojnie z Rosją na połowie XVII w. przestawia reakcję kwestie polityczne,
mocy rozejmu w państw Europy gospodarcze i
Andruszowie; Środkowo--Wschod kulturalne
wymienia przyczyny niej na potop
powstania szwedzki
Chmielnickiego
 26. Kryzys Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
zeczypospolitej i wymienia przyczyny • wymienia • przedstawia • wyjaśnia, w jaki • wyjaśnia związki
onflikt z Turcją w wojen z Turcją w II przykładowe skutki program reform sposób magnaci między skutkami
ugiej połowie XVII połowie XVII w.; ospodarczo--społec ustrojowych decydowali o gospodarczo-społec
w. pokazuje na mapie zne i kulturalne podejmowany przez polityce państwa w znymi XVII-
miejsca bitew z XVII-wiecznych Jana Kazimierza; XVII w.; -wiecznych wojen a
Turkami w II połowie wojen dla • wyjaśnia cele • przedstawia kryzysem
XVII w.; Rzeczypospolitej; eform ustrojowych zależności między ustrojowym
pokazuje na mapie • przedstawia proponowanych gospodarczymi i Rzeczypospolitej w II
zmiany terytorialne funkcjonowanie przez Jana społecznymi połowie XVII w.
po poszczególnych sejmu walnego w Kazimierza; skutkami
wojnach z Turcją w II XVII w.; • charakteryzuje XVII-wiecznych
połowie XVII w.; • wyjaśnia, co politykę wojen dla
pokazuje na mapie utrudniało agraniczną Jana III Rzeczypospolitej;
straty terytorialne przyjmowanie Sobieskiego • ocenia, czy w II
Rzeczypospolitej po konstytucji na połowie XVII w.
wojnie z Rosją na sejmie walnym możemy mówić o
mocy pokoju oligarchii
Grzymułtowskiego magnackiej jako
formie ustroju
Rzeczypospolitej
 27. Barok i Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
sarmatyzm w • wymienia cechy ozpoznaje budowle przedstawia nurty • wyjaśnia, w jaki wyjaśnia, dlaczego
Rzeczypospolitej architektury barokowe; polskiego baroku; sposób ideologia wśród szlachty
bojga Narodów barokowej; przedstawia wpływ • wyjaśnia, w jaki sarmatyzmu panowało
• wymienia mecenatu sposób Kościół wpływała na życie przekonanie, że
przykładowych królewskiego i wykorzystywał polityczne i Polska jest
wórców baroku i ich kościelnego na sztukę baroku; obyczajowość przedmurzem
dzieła; rozwój sztuki • wyjaśnia, w jaki szlachty; chrześcijaństwa;
• wymienia cechy barokowej w sposób mecenat przedstawia, w jaki • ocenia, w jakim
sarmatyzmu; Rzeczypospolitej; woru królewskiego sposób autorzy stopniu Nowe
wymienia gatunki wymienia tematykę Kościoła wpływał epoki baroku Ateny… księdza
literackie, które piśmiennictwa a rozwój mecenatu reagowali na Benedykta
rozwinęły się w polskiego epoki magnackiego roblemy ludzi sobie Chmielowskiego
epoce baroku baroku i współczesnych; oddają poziom
przykładowych przedstawia zmiany wykształcenia
twórców w szkolnictwie szlachty polskiej
Rzeczypospolitej XVII w.
epoki baroku;
• ocenia stosunek
szlachty polskiej do
innowierców w
Rzeczypospolitej w
XVII w.

V. Europa i świat w epoce oświecenia

28. Przemiany Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
społeczno- wymienia czynniki, wyjaśnia, jaką rolę w • wyjaśnia, w jaki • wyjaśnia związki • wyjaśnia, w jaki
spodarcze w XVIII które sprzyjały rozwoju przemysłu sposób warunki między rewolucją sposób zmiany w
stuleciu wzrostowi odegrała maszyna życia i przemiany w agrarną a rewolucją transporcie
demograficznemu w parowa; rolnictwie wpłynęły przemysłową; przyczyniły się do
XVIII w.; • wymienia skutki na wzrost wyjaśnia, dlaczego w rozwoju przemysłu;
wymienia zmiany, społeczne przemian demograficzny w Wielkiej Brytanii przedstawia teorię
które zaszły w gospodarczych w XVIII w.; najwcześniej doszło Malthusa i wyjaśnia,
olnictwie w XVIII w.; XVIII w.; • wyjaśnia, jak do przemian co spowodowało, że
• przedstawia • wyjaśnia w jaki zmieniało się gospodarczych na ego przewidywania
ałożenia liberalizmu sposób zmiany w rozmieszczenie dużą skalę; się nie sprawdziły
ekonomicznego rolnictwie wpłynęły ludności i co było porównuje założenia
na demografię przyczyną zmian; fizjokratyzmu i
• przedstawia liberalizmu
przemiany w ekonomicznego
rzemyśle w XVIII w.
ich wpływ na życie
ludzi;
wymienia założenia
fizjokratyzmu
. Filozofia i myśl Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
polityczna wymienia czynniki • wyjaśnia różnicę wyjaśnia przyczyny porównuje poglądy • wskazuje we
oświecenia rozwoju myśli między deizmem a rozwoju filozofii lozofów oświecenia współczesnych
oświeceniowej; ateizmem; oświecenia; na władzę; nurtach
• wymienia prawa przedstawia poglądy • przedstawia • wyjaśnia, co dla filozoficznych
naturalne; Jeana-Jacques’a poglądy filozofów filozofów tej epoki odniesienia do
przedstawia poglądy Rousseau; oświecenia na było najważniejszą filozofów
Monteskiusza • przedstawia rolę religię; wartością w XVIII-wiecznych
Encyklopedii... w wyjaśnia ideę praw stosunkach między
rozwoju myśli naturalnych; władzą a
oświeceniowej • przedstawia społeczeństwem;
poglądy Immanuela • przedstawia rolę
Kanta Woltera w
propagowaniu myśli
oświeceniowej;
rzedstawia sposoby
docierania myśli
oświeceniowej do
społeczeństwa
Edukacja, nauka i Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
kultura XVIII w. • wymienia • przedstawia • wyjaśnia, w jaki • przedstawia • przedstawia rolę
najważniejsze założenia i cele sposób zastosowanie alonów literackich i
odkrycia z dziedziny eformy szkolnictwa udostępniano wyników kobiet w rozwoju
chemii i fizyki oraz w XVIII w.; osiągnięcia doświadczeń nauk kultury i nauki w
ich autorów; rozpoznaje dzieła naukowe szerszej matematyczno-przyr XVIII w.;
wymienia rodzaje sztuki w stylu publiczności; odniczych w życiu • wyjaśnia, jak
szkół, które były rokokowym i przedstawia rozwój codziennym w XVIII zainteresowanie
akładane w XVIII w.; klasycystycznym; nauk w.; kulturą starożytną
• wymienia cechy przedstawia nurty w matematyczno- • wyjaśnia, co wpłynęło na rozwój
architektury literaturze XVIII w. i -przyrodniczych; wpłynęło na nauk
rokokowej i wymienia pisarzy • wyjaśnia rolę pojawienie się humanistycznych
klasycystycznej tworzących w odkryć odwołań do antyku
tamtym czasie geograficznych w w sztuce
poszerzaniu wiedzy klasycystycznej;
o świecie przedstawia modele
wychowania w XVIII
w. i wyjaśnia, na co
kładziono nacisk
przy wychowaniu
dzieci
31. Mocarstwa Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
opejskie i polityka pokazuje na mapie wymienia przyczyny wymienia przyczyny • wyjaśnia, jak na rzedstawia przebieg
równowagi sił zmiany terytorialne wojny północnej i i skutki wojny o układ sił w Europie wojny siedmioletniej
w Europie po wojny sukcesję wpłynęła wojna o w koloniach;
wojnach toczonych siedmioletniej; hiszpańską; sukcesję polską; • wyjaśnia, w jaki
w XVIII w.; • przedstawia wymienia przyczyny wyjaśnia, dlaczego sposób wojna
pokazuje na mapie momenty zwrotne w i skutki wojny o przed wojną siedmioletnia
miejsca czasie wojny sukcesję iedmioletnią doszło wpłynęła na pozycję
najważniejszych północnej i wojny austriacką; do odwrócenia Anglii i Francji w
bitew; siedmioletniej; porównuje układ sił przymierzy; Ameryce i Azji
• wymienia skutki wyjaśnia wpływ tych w Europie na • przedstawia
wojny północnej i momentów na początku i pod realizację zasady
wojny siedmioletniej przebieg działań koniec XVIII w. równowagi sił,
wojennych przywołując
odpowiednie
postanowienia
traktatów
pokojowych
kończących
XVIII-wieczne wojny

32. Sąsiedzi Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

eczypospolitej w • wyjaśnia pojęcie • dzieli reformy przedstawia cele uzasadnia, że mimo wymienia reformy
XVIII w. – Prusy, oświecony przeprowadzone w wprowadzania przeprowadzanych obyczajowe Piotra I;
Austria, Rosja absolutyzm Prusach, Austrii i poszczególnych reform w przypadku • wyjaśnia, w jaki
(absolutyzm doby Rosji na grup reform w Rosji możemy w sposób Piotr I
oświecenia); administracyjne, Prusach, Austrii i dalszym ciągu europeizował Rosję;
• wymienia gospodarcze i Rosji; mówić o wyjaśnia, dlaczego
rzykładowe reformy związane z epoką • przedstawia samodzierżawiu; Petersburg był
przeprowadzone w oświecenia; wydarzenia, które • przedstawia rolę nazywany Wenecją
Prusach, Austrii i przedstawia cele i doprowadziły do Petersburga; Północy, a Katarzyna
Rosji; ekspansję wzrostu pozycji porównuje poglądy II Semiramidą
pokazuje na mapie terytorialną Prus i Prus na arenie Fryderyka II i Józefa Północy
rozrost terytorialny Rosji; międzynarodowej w II na rolę władcy w
Prus i Rosji • charakteryzuje XVIII w.; państwie
politykę józefinizmu • charakteryzuje
politykę carów
wobec cerkwi
prawosławnej
Powstanie Stanów Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
Zjednoczonych wymienia przyczyny rzedstawia sytuację • przedstawia przedstawia proces rzedstawia sylwetki
Ameryki wojny o gospodarczą kolonii organizację kształtowania się ojców założycieli
niepodległość angielskich w angielskich kolonii narodu
Stanów połowie XVIII w.; w Ameryce; amerykańskiego;
Zjednoczonych; • wyjaśnia, w jaki • charakteryzuje • przedstawia
pokazuje na mapie sposób polityka różne przyczyny stosunek państw i
miejsca gospodarcza wojny o społeczeństw
najważniejszych Wielkiej Brytanii niepodległość i Europy do wojny o
bitew; wobec kolonii wskazuje związki niepodległość
pokazuje na mapie doprowadziła do między nimi; Stanów
granice Stanów konfliktu kolonii z • przedstawia Zjednoczonych;
Zjednoczonych po metropolią; realizację idei • przedstawia
pokoju paryskim; • przedstawia oświeceniowych w znaczenie rewolucji
wymienia federalne wzajemne relacje Deklaracji amerykańskiej;
organy władzy i ich między federalnymi Niepodległości i wymienia różnice
przykładowe organami władzy w Konstytucji Stanów między
kompetencje Stanach Zjednoczonych społeczeństwem
Zjednoczonych Ameryki amerykańskim a
społeczeństwami
europejskimi
34. Przyczyny i Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
wybuch Wielkiej • wymienia • dzieli przyczyny wskazuje związki • charakteryzuje wyjaśnia znaczenie
Rewolucji przykładowe wybuchu Wielkiej przyczynowo-skutk przemiany symboli Wielkiej
Francuskiej przyczyny wybuchu Rewolucji we między różnymi połeczno-gospodar Rewolucji
Wielkiej Rewolucji Francuskiej na wydarzeniami, które cze, które zaszły we Francuskiej;
Francuskiej; ustrojowe, doprowadziły do Francji w latach • wymienia kręgi
• wymienia gospodarcze i wybuchu Wielkiej 1789–1790; cywilizacyjne, z
postanowienia społeczne; Rewolucji przedstawia wpływ których wywodziła
Deklaracji Praw przedstawia proces Francuskiej; klubów politycznych się część z tych
Człowieka i kształtowania się wyjaśnia wpływ idei na przemiany symboli
Obywatela Konstytuanty; oświeceniowych na polityczne i
wymienia organy wybuch Wielkiej połeczno-gospodar
władzy i ich Rewolucji cze we Francji;
kompetencje Francuskiej; • wskazuje na
wprowadzone na • wymienia kluby realizację idei
mocy konstytucji z polityczne oświeceniowych w
1791 r. działające w czasie dokumentach
Wielkiej Rewolucji przyjętych przez
Francuskiej i ich Konstytuantę
działaczy
 35. Rewolucja Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
francuska – od wymienia przyczyny • przedstawia • przedstawia przedstawia opór interpretuje źródła
ustanowienia wojny Francji z I okoliczności okoliczności społeczeństwa ikonograficzne
publiki do rządów koalicją; wprowadzenia we przejęcia władzy rancuskiego wobec wiązane z dyktaturą
dyrektoriatu • wymienia Francji republiki; przez jakobinów; rządów jakobinów; jakobinów
postanowienia wyjaśnia, na czym rzedstawia politykę • charakteryzuje
konstytucji polegał terror gospodarczą stosunek jakobinów
jakobińskiej; jakobiński; jakobinów; do Kościoła
• wymienia wymienia przyczyny • charakteryzuje katolickiego i do
postanowienia zamachu politykę dawnego porządku
konstytucji termidoriańskiego; zagraniczną oraz wyjaśnia, jak
dyrektoriatu • porównuje dyrektoriatu się on przejawiał;
postanowienia ocenia znaczenie
konstytucji: Wielkiej Rewolucji
jakobińskiej i Francuskiej
dyrektoriatu pod
względem władzy
ustawodawczej i
praw obywateli

VI. Rzeczpospolita w XVIII w.

Korona i Litwa w Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

bie unii z Saksonią przedstawia udział • wyjaśnia, w jaki • wyjaśnia, co • charakteryzuje porównuje politykę
Rzeczypospolitej w sposób i w jakich łatwiało ingerencję politykę zagraniczną Augusta II i Augusta
wojnie północnej; okolicznościach państw ościennych Wettinów; III w
• wymienia Szwecja i Rosja w wewnętrzne przedstawia skutki Rzeczypospolitej;
postanowienia ingerowały w sprawy polityki zagranicznej • przestawia
sejmu niemego; wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej; Wettinów dla działalność
wymienia przykłady Rzeczypospolitej; porównuje projekty Rzeczypospolitej Stanisława
ngerowania Szwecji wymienia przyczyny reform Leszczyńskiego jako
Rosji w wewnętrzne konfliktu Augusta II przedstawione władcy Lotaryngii
sprawy ze szlachtą; przez Stanisława
Rzeczypospolitej wyjaśnia, co było Leszczyńskiego i
przyczyną kryzysu Stanisława
ustrojowego Konarskiego
Rzeczypospolitej w I
połowie XVIII w.
7. Rzeczpospolita Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
pod rosyjską • wymienia • wyjaśnia, jaki cel rzedstawia reformy • wyjaśnia, jak na przedstawia reakcję
protekcją. rzykładowe reformy miało założenie pierwszych lat poprawę sytuacji w władców i elity
ostatniego sejmu Szkoły Rycerskiej; panowania miastach wpłynęła państw europejskich
I rozbiór konwokacyjnego; wymienia przyczyny Stanisława Augusta polityka Stanisława na konfederację
• wymienia prawa konfederacji Poniatowskiego; Augusta barską i I rozbiór
kardynalne; barskiej; wyjaśnia, dlaczego Poniatowskiego; Rzeczypospolitej
pokazuje na mapie wymienia argumenty prawa dysydentów • ocenia szanse
tereny utracone użyte przez Austrię, była łatwym zrealizowania celów
przez Prusy i Rosję na pretekstem dla stawianych przez
Rzeczpospolitą uzasadnienie I państw ościennych konfederatów
podczas I rozbioru; rozbioru do ingerowania w barskich;
• wymienia Rzeczypospolitej wewnętrzne sprawy przedstawia różne
postanowienia Rzeczypospolitej; reakcje na
sejmu rozbiorowego przedstawia rolę podpisanie aktu I
sejmu rozbioru
rozbiorowego;
wyjaśnia, jaką rolę
miała odgrywać
Rada Nieustająca
 Społeczeństwo, Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
spodarka i kultura • przedstawia • przedstawia • przedstawia • charakteryzuje porównuje sytuację
eczypospolitej w działalność i działalność i odbudowę zmiany, które zaszły gospodarczą
XVIII w. znaczenie Komisji znaczenie gospodarki w rolnictwie i Rzeczypospolitej w
Edukacji Narodowej; Towarzystwa do Rzeczypospolitej ze rzemiośle w okresie saskim i za
wymienia przykłady Ksiąg zniszczeń po Rzeczypospolitej w panowania
zieł sztuki z XVIII w. Elementarnych; wojnach; XVIII w.; Stanisława Augusta
i ich twórców; przedstawia rozwój rzedstawia zmiany w • wyjaśnia cele i Poniatowskiego;
wymienia przykłady manufaktur za strukturze trudności, jakie • wyjaśnia, w jaki
mecenatu panowania społeczeństwa trzeba było sposób mecenat
Stanisława Augusta Stanisława Augusta polskiego, które przezwyciężać królewski wpływał
Poniatowskiego Poniatowskiego; zaszły w XVIII w., i podczas zakładania na działania
• wyjaśnia rolę wyjaśnia ich wpływ manufaktur; magnaterii w
mecenatu na funkcjonowanie przedstawia wkład dziedzinie kultury
Stanisława Augusta państwa; szlachty w rozwój
Poniatowskiego w wyjaśnia rolę, jaką gospodarczy i
rozwoju sztuki w II miały odegrać w kulturalny
połowie XVIII w. edukacji Rzeczypospolitej w
społeczeństwa XVIII w.;
Collegium Nobilium i • wyjaśnia, w jaki
Szkoła Rycerska; posób następowała
przedstawia rozwój demokratyzacja
kultury w kultury
Rzeczypospolitej
XVIII w.
 Państwo polsko- Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
itewskie w dobie • charakteryzuje • wyjaśnia, jak wyjaśnia, dlaczego • charakteryzuje rzedstawia sylwetki
Sejmu Wielkiego sytuację sytuacja Sejm Wielki jest postawy szlachty, przywódców
międzynarodową międzynarodowa nazywany też które sprzyjały stronnictw i
Rzeczypospolitej w wpłynęła na Sejmem przeprowadzeniu eformatorów Sejmu
czasie obrad Sejmu swobodę Czteroletnim i jak to reform w państwie; Wielkiego;
Wielkiego; podejmowania wpłynęło na jego • ocenia, w jakim • przedstawia
• wymienia decyzji na sejmie; skład; stopniu program sylwetkę Jana
stronnictwa • wymienia • przedstawia stronnictwa Dekerta
działające w czasie postanowienia stosunek patriotycznego był
Sejmu Wielkiego i prawa o miastach; Stanisława Augusta realny do
najważniejsze wskazuje nawiązania do stronnictwa zrealizowania w
punkty ich do myśli patriotycznego i ówczesnych
programów; oświeceniowej w ego chęci sojuszu z warunkach;
• wymienia uchwałach Sejmu Prusami; • ocenia szanse
postanowienia Wielkiego; wymienia reformy wprowadzenia w
Konstytucji 3 maja; wymienia przyczyny Sejmu Wielkiego z życie reform
• wymienia skutki konfederacji pierwszych lat jego przyjętych na Sejmie
konfederacji targowickiej unkcjonowania (do Wielkim;
targowickiej 1790 r.); • przedstawia
• przedstawia stosunek innych
przebieg państw do reform
konfederacji Sejmu Wielkiego
targowickiej
0. Kres istnienia Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
zeczypospolitej wymienia przyczyny • wymienia • wymienia przedstawia proces • porównuje
II rozbioru postanowienia postanowienia radykalizacji postaw działalność Jana
Rzeczypospolitej; uniwersału sejmu Polaków w czasie Kilińskiego i Jakuba
pokazuje na mapie połanieckiego; rozbiorowego; insurekcji asińskiego w czasie
tereny • ocenia, które z • charakteryzuje kościuszkowskiej; insurekcji
Rzeczypospolitej, państw sytuację • charakteryzuje kościuszkowskiej;
które zostały zajęte rozbiorowych Rzeczypospolitej po działania Tadeusza ocenia, czy Polacy
w II i III rozbiorze; osiągnęło II rozbiorze; Kościuszki mogli uniknąć
wymienia przyczyny największe korzyści • przedstawia zmierzające do rozbiorów swojego
insurekcji z zajętych ziem konsekwencje objęcia powstaniem państwa
kościuszkowskiej Rzeczypospolitej; insurekcji jak najszerszych
• przedstawia kościuszkowskiej i kręgów społecznych;
problemy, przed III rozbioru; • charakteryzuje
którymi stanęła przedstawia udział poglądy historyków
szlachta polska po chłopów w polskich na
rozbiorach insurekcji przyczyny rozbiorów
kościuszkowskiej Rzeczypospolitej;
• ocenia znaczenie
insurekcji
kościuszkowskiej

VII. Epoka napoleońska

Kształtowanie się Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

systemu pokazuje na mapie • wymienia • charakteryzuje • charakteryzuje wyjaśnia symbolikę
apoleońskiego w nabytki terytorialne postanowienia ytuację wewnętrzną politykę Napoleona na obrazach z
Europie Francji w wyniku konstytucji we Francji w okresie wobec Wielkiej różnych okresów
wojen wprowadzającej konsulatu i Brytanii; kariery Napoleona
napoleońskich i konsulat we Francji; cesarstwa; wyjaśnia, dlaczego Bonaparte;
miejsca przedstawia, w jaki • przedstawia cele blokada • wymienia kręgi
decydujących bitew; sposób Napoleon polityki Napoleona kontynentalna nie cywilizacyjne, z
• wymienia wprowadził wobec państw przyniosła których wywodziła
przykładowe esarstwo we Francji zależnych i sposoby spodziewanych się część z tych
elementy polityki ich realizacji; rezultatów; symboli
Napoleona wobec wyjaśnia, dlaczego przedstawia wzrost
państw zależnych Napoleon wpływów
wprowadził blokadę francuskich w
kontynentalną Europie w różnych
sferach życia w
wyniku polityki
Napoleona
 42. Księstwo Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
rszawskie i udział pokazuje na mapie przedstawia walki • charakteryzuje harakteryzuje różne • przedstawia
laków w wojnach obszar Księstwa Legionów Polskich stosunek postawy Polaków koncepcję Adama
napoleońskich Warszawskiego w powstałych we apoleona do dążeń wobec Napoleona; Czartoryskiego
1808 r. i 1810 r.; Włoszech; Polaków do • wskazuje wzorce odbudowy państwa
pokazuje na mapie przedstawia wpływ odzyskania rancuskie i tradycje polskiego;
miejsca haseł Wielkiej niepodległości; olskie w konstytucji porównuje działania
ważniejszych bitew, Rewolucji • przedstawia Księstwa Jana Henryka
w których walczyli Francuskiej na ozwiązanie kwestii Warszawskiego Dąbrowskiego i
Polacy u boku funkcjonowanie chłopskiej w Adama Jerzego
Napoleona lub w Legionów Polskich; Księstwie Czartoryskiego
sojuszu z nim; • wymienia Warszawskim; mające na celu
przedstawia proces postanowienia rzedstawia miejsce odzyskanie przez
powstawania onstytucji Księstwa Księstwa Polaków
Legionów Polskich Warszawskiego; Warszawskiego w niepodległości
we Włoszech • charakteryzuje systemie
trudności napoleońskim;
gospodarcze przedstawia udział
Księstwa Polaków w wojnach
Warszawskiego napoleońskich do
1811 r.

43. Upadek Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

apoleona i bilans wymienia przyczyny wymienia warunki przedstawia, jakie ocenia, czy nadzieje ocenia znaczenie
epoki wojny z Rosją w pokoju paryskiego; nadzieje wiązali Polaków związane z epoki napoleońskiej
1812 r.; wymienia zmiany Polacy z wyprawą wyprawą na Rosję w dziejach Francji i
pokazuje na mapie wprowadzone przez Napoleona na miały szanse się Europy;
miejsca bitew z Napoleona, które Rosję; urzeczywistnić; wymienia zmiany
ostatnich lat przetrwały po jego • wyjaśnia, co porównuje sytuację wprowadzone przez
panowania upadku przyczyniło się do Napoleona po I i II Napoleona, które
Napoleona klęski Napoleona w pokoju paryskim; przetrwały jego
Rosji; rzedstawia korzyści upadek
przedstawia próbę i straty, jakie dało
odzyskania władzy Polakom
przez Napoleona opowiedzenie się po
stronie Napoleona
Wiedza o społeczeństwie rozszerzona

WYMAGANIA EDUKACYJNE.

WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZAKRES ROZSZERZONY

KLASA II

1.Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych

i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania.

a) W dwuletnim cyklu nauczania tego interdyscyplinarnego przedmiotu łączymy wiedzę

z zakresu podstawowego wiedzy o społeczeństwie, a także treści z obszaru nauk społecznych, politycznych i prawnych oraz aparatu
pojęciowy, który umożliwia uczniom analizę problemów historii najnowszej. Przedmiot ten umożliwi uczniom poznanie dziejów
politycznych, społecznych i przemian cywilizacyjno - kulturowych Polski i świata oraz przygotuje ich do świadomego oraz
odpowiedzialnego udziału w życiu publicznym.

· Uczeń w procesie edukacyjnym wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności zdobyte na wcześniejszych etapach kształcenia (lekcje
historii oraz wiedzy o społeczeństwie).

· Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego
osiągnięciach edukacyjnych pomagających
w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć. Rytmiczność
oceniania ma zmotywować ucznia do pracy.
· Przy ustalaniu oceny śródrocznej i rocznej decydującą rolę odgrywa to, czy zostały spełnione wymagania edukacyjne na
poszczególne oceny, co znajduje wyraz w odpowiednich ocenach (oceny bieżące) uzyskanych ze sprawdzianów i prac przekrojowych,
powtórzeń ustnych, bieżących odpowiedzi i kartkówek, wypowiedzi argumentacyjnych, prezentacji.

· Dodatkowo nauczyciel bierze również pod uwagę:

a) systematyczność pracy, wysiłek oraz zaangażowanie ucznia w pracę na lekcji,

b. Wkład pracy włożonej przez niego, a także postęp (brak postępu lub regresja) jakiego dokonał w danym okresie.

· Ocena śródroczna ma charakter jedynie informacyjny. Przy ustalaniu oceny rocznej brane są pod uwagę oceny z całego roku.

· Zaległości wynikające z otrzymania oceny niedostatecznej lub nieklasyfikowania po pierwszym semestrze należy nadrobić w
terminie 1 miesiąca (uwzględniając dni robocze) od daty wystawienia oceny śródrocznej. W szczególnych przypadkach termin ten
może ulec wydłużeniu (za zgodą Dyrekcji).

Klasa II - treści nauczania z zakresu rozszerzonego obejmują rozdziały: I. Aktywność obywatelska; II. Polityka; III. Komunikowanie i
media; IV Prawo i prawa człowieka.

Dopuszczający:

Uczeń

- wymienia „zasady ogólne” i katalog praw człowieka zapisane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

- wymienia organizacje pozarządowe, społecznozawodowe, rozumie na czym polega współdzielczość

- potrafi wymienić problemy i zagrożenia współczesnej demokracji,

- zna systemy totalitarne,

- rozpoznaje sprawy regulowane przez prawo cywilne, rodzinne, administracyjne i karne

-identyfikuje zależności / relacje występujące w świecie polityki oraz prawa

-identyfikuje podmioty prawa cywilnego, formy czynności prawnych

-definiuje i klasyfikuje poznane terminy i pojęcia z zakresu polityki i prawa

-wskazuje istotne wydarzenia oraz procesy społeczne i ekonomiczne na mapie

-wymienia znane postacie z kraju i ze świata, potrafi wskazać ich rolę i znaczenie

- zna ważne wydarzenia z geopolityki Polski i świata, potrafi je poszeregować dokonać hierarchizacji

- rozumuje w kategoriach przyczynowo – skutkowych

- rozpoznaje rodzaje aktów prawnych, zna procedury legislacyjne

- potrafi sporządzić pismo urzędowe posiłkując sie wzorem

Dostateczny:

Uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą oraz

- wyjaśnia podstawowe instytucje prawne części ogólnej prawa cywilnego i prawa zobowiązaniowego w Rzeczypospolitej Polskiej,
- uzasadnia znaczenie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w kontekście Europejskiego Trybunału Praw
Człowieka,

- analizuje kwestię godności ludzkiej i przedstawia prawa, które mu przysługują oraz mechanizmy ich dochodzenia,

- definiuje podstawowe pojęcia prawne, urzędnicze

- potrafi powiązać wiedzę teoretyczną z praktyką

- umiejscawia wydarzenia i procesy w czasie i przestrzeni

-odróżnia akty administracyjne od innego rodzaju dokumentów,

- wykazuje różnice i podobieństwa w formułowaniu opinii, potrafi odróżnić opinie od faktów

- opisuje konsekwencje wydarzeń oraz podejmowanych decyzji w świetle społecznym, politycznym i prawnym

- interpretuje i analizuje tekst źródłowy

- potrafi obserwować zjawiska i opisywać je

- rozpoznaje źródła

- wskazuje, do jakich organów i instytucji można się zwrócić w Rzeczypospolitej Polskiej o pomoc prawną w konkretnych sytuacjach,

- buduje własne wypowiedzi na temat zagadnień życia społecznego, potrafi poprzeć je argumentami

- potrafi uogólniać i formułować wnioski

- dokonuje selekcji i hierarchizacji

- potrafi formułować argumentacyjną wypowiedź ustną i pisemną

- sporządza pisma formalne

Dobry:

Uczeń spełnia wymagania na ocenę dostateczną oraz

- formułuje swoje argumenty na forum publicznym, szanując odmienne poglądy

- łączy wydarzenia w związki przyczynowo - skutkowe

- posługuje się pojęciami historycznymi, ekonomicznymi, prawnymi itp. tworząc logiczną wypowiedź argumentacyjną w formie ustnej i
pisemnej

- porównuje ze sobą różne teksty źródłowe

- rozpoznaje,kiedy decyzja administracyjna w Rzeczypospolitej Polskiej jest ważna

- rozumie omawianą problematykę oraz w sposób logiczny i spójny ją prezentuje

- analizuje i syntezuje wiedzę

- interpretuje fakty

- umie poprawnie wykorzystać wiedzę zdobytą w praktyce

- poprawnie interpretuje diagramy, wykresy, tabele itp.

- sporządza pisma do organów władz

-formułuje oceny i wnioski, potrafi je uzasadnić

Bardzo dobry:

Uczeń spełnia wymagania na ocenę dobrą oraz

- uzasadnia i broni własne stanowisko na forum publicznym

- diagnozuje problemy społeczno-polityczne na poziomie lokalnym, państwowym, europejskim i globalnym oraz ocenia wybrane
rozwiązania tych problemów i diagnozuje możliwość własnego wpływu na ich rozwiązanie,

- umiejętnie wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce

- potrafi logicznie i rzeczowo argumentować

- posługuje się poprawnym językiem

- sprawnie posługuje się terminologią naukową

- potrafi dokonać analizy różnorodnych interpretacji wydarzeń oraz uzasadnić własny sposób oceny

- wykazuje zainteresowanie omawianą tematyką

- korzysta z różnych źródeł ( prasa, radio, telewizja, Internet) w celu poszerzenia wiedzy zdobytej w szkole czemu daje wyraz na
lekcjach oraz w pracach domowych

- wykazuje zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową dotyczącą omawianych treści

Celujący:

Uczeń

- w wypowiedziach ustnych i pisemnych dokonuje krytyki i analizy procesów dotyczących funkcjonowania państwa i społeczeństwa
- w mowie i piśmie sprawnie i właściwie posługuje się terminologią adekwatną dla danego problemu lub zjawiska
- bierze udział i potrafi uzasadniać swoje stanowisko w debacie lub wystąpieniach publicznych
- ocenia zjawiska życia społecznego w świetle ich związku z polska wspólnotą kulturową i polityczną oraz z cywilizacją europejską

- interesuje się życiem zbiorowym, wyraża gotowość lub jest zaangażowany w podejmowanie zadań społecznych

- spełnił wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą, opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych programem nauczania

2. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów

Ocenianie bieżące odbywa się w formie pisemnej (sprawdziany, kartkówki, zadania domowe, ćwiczenia) i ustnej (odpowiedzi, referaty,
praca w grupach, mini projekty, praca na lekcji).

A). Sprawdzian wiadomości.

- ocena ze sprawdzianu jest najważniejsza.

- termin i zakres sprawdzianu wiadomości podlegają zapowiedzi z minimum tygodniowym wyprzedzeniem. Zapowiedziany termin
sprawdzianu nauczyciel zapisuje w dzienniku elektronicznym.

- uczeń nieobecny na pisemnym sprawdzianie ma obowiązek nadrobić zaległości, natomiast ten, który otrzymał ze sprawdzianu ocenę
niedostateczną ma obowiązek poprawić ją (w formie pisemnej lub ustnej) we wskazanym przez nauczyciela terminie.

B). Kartkówka z trzech ostatnich lekcji nie musi być zapowiedziana.

C).Uczniowi, który pisze pracę niesamodzielnie (np. ściąga, korzysta z telefonu komórkowego, itd.) unieważnia się pracę, co jest
jednoznaczne z otrzymaniem przez ucznia oceny niedostatecznej.

D). Nauczyciele umożliwiają uczniom uzupełnienie braków, zwłaszcza w przypadku długotrwałej nieobecności ucznia (problemy
zdrowotne, rodzinne). Nauczyciel ustala z uczniem formę oraz termin nadrobienia zaległości, np. proponuje konsultacje i bierze pod
uwagę problemy ucznia.

E). W szczególnych przypadkach istnieje również możliwość stworzenia dla ucznia specjalnych ścieżek edukacyjnych pozwalających na
dostosowanie metod i tempa pracy do możliwości ucznia.

F). Odpowiedź ustna

G). Prace dodatkowe: plansze, wykresy, zadania o podwyższonym stopniu trudności, prezentacje, projekty.

H). Pisemna wypowiedź argumentacyjna

3.Warunki i tryb otrzymania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych określa statut szkoły-
paragraf 43, ustęp 3, punkty 1-5.

“1. O uzyskanie wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych oraz zachowania może ubiegać się każdy
uczeń.

2. Warunkiem uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych może być:

1) nieobecności na zajęciach edukacyjnych w większości usprawiedliwione;

2) inne ważne sytuacje życiowe.

3). Tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych:

1. O uzyskanie wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych, uczeń (lub w jego imieniu rodzice)
zwraca się w tej sprawie z wnioskiem (ustnym lub na piśmie) do nauczyciela danych zajęć edukacyjnych w terminie 2 dni roboczych,
licząc od dnia przekazania informacji o ocenie przewidywanej;

2. Nauczyciel danych zajęć edukacyjnych podejmuje decyzję, czy uczeń spełnia warunki, o których mowa w ust.2;

3. Jeśli uczeń spełnia warunki, o których mowa w ust. 2, nauczyciel danych zajęć edukacyjnych określa zakres, formę i termin
sprawdzania wiadomości i umiejętności ucznia;

4. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia musi nastąpić przed zebraniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej;

5. Nauczyciel po sprawdzeniu wiadomości i umiejętności ucznia utrzymuje bądź ustala wyższą niż przewidywaną roczną ocenę
klasyfikacyjną z zajęć edukacyjnych”.

Źródło: Statut szkoły

Zagadnie Wymagania na poszczególne oceny
nia konieczne podstawowe rozszerzające (ocena dopełniające (ocena bardzo dobra) wykraczające
(ocena (ocena dobra) (ocena celująca)
dopuszczająca) dostateczna) Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz:
Uczeń potrafi to, co na Uczeń potrafi
Uczeń: Uczeń potrafi to, ocenę dostateczną, oraz: to, co na ocenę
co na ocenę bardzo dobrą,
dopuszczającą, oraz:
oraz:
2 3 4 5 6
I. Aktywność obywatelska
Temat lekcji: Społeczeństwo obywatelskie
§ istota i § wymienia § wymienia główne § charakteryzuje główne § porównuje ze sobą różne koncepcje/idee dotyczące społeczeństwa § organizuje na
idee główne cechy formy aktywności funkcje społeczeństwa obywatelskiego; forum
społeczeńs społeczeństwa obywatelskiej; obywatelskiego; § porównuje postawy i działania podejmowane w ramach społeczeństwa społeczności
twa obywatelskiego; § wymienia warunki § przedstawia XIX-wieczne obywatelskiego w Polsce w różnych epokach historycznych oraz dokonuje szkolnej debatę
obywatelsk § podaje konieczne do tradycje polskiego krytycznej analizy tych aktywności; dotyczącą
iego przykłady ukształtowania się społeczeństwa § charakteryzuje formy funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego w wybranych
§ polskie codziennych społeczeństwa obywatelskiego, ze Polsce w czasach komunistycznych; aspektów
tradycje zachowań obywatelskiego; szczególnym § formułuje argumenty i kontrargumenty w dyskusji dotyczącej funkcjonowania
społeczeńs świadczących o § podaje przykłady uwzględnieniem ruchu społeczeństwa obywatelskiego we współczesnej Polsce. społeczeństwa
twa funkcjonowaniu postaw i działań organicznikowskiego; obywatelskiego
obywatelsk społeczeństwa charakterystycznyc § wyjaśnia, jakie znaczenie w Polsce oraz
iego obywatelskiego h dla mają zaufanie społeczne i aktywnie
§ ruch we współczesnej społeczeństwa kapitał społeczny dla uczestniczy w
organiczni Polsce; obywatelskiego w właściwego funkcjonowania zainicjowanej
kowski § rozpoznaje różnych okresach demokracji; dyskusji;
§ postawy i historii Polski [I § dokonuje krytycznej § gromadzi,
społeczeńs działania Rzeczypospolita i analizy informacji analizuje i
two właściwe dla XIX wiek]; zawartych w różnorodnych prezentuje
obywatelsk społeczeństwa § wymienia główne materiałach źródłowych informacje na
ie w Polsce obywatelskiego etapy procesu dotyczących społeczeństwa temat idei i
w XX i XXI w różnych kształtowania się obywatelskiego w różnych funkcjonowania
wieku epokach społeczeństwa okresach historycznych społeczeństwa
historycznych. obywatelskiego w oraz współcześnie [tabele, obywatelskiego
Polsce w XX w. wykresy i schematy na różnych
oraz związane z prezentujące wyniki badań etapach
tym procesem opinii publicznej, dane historycznych,
problemy; statystyczne, źródła Polsce
§ odczytuje z ikonograficzne, współczesnej
różnorodnych normatywne i narracyjne, lub w
materiałów teksty publicystyczne]. wybranych
źródłowych [tabele, państwach
wykresy i świata.
schematy
prezentujące
wyniki badań opinii
publicznej, dane
statystyczne,
źródła
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje
dotyczące
społeczeństwa
obywatelskiego.
Temat lekcji: Organizacje pozarządowe
§ trzeci § podaje § porównuje § charakteryzuje trzy § określa, jakie znaczenie ma funkcjonowanie organizacji z trzeciego § przygotowuje
sektor przykłady status prawny sektory działalności sektora życia publicznego dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego; i przeprowadza
działalnośc stowarzyszeń i stowarzyszeń, społeczno-gospodarczej w § formułuje argumenty i kontrargumenty w dyskusji poświęconej np. roli wraz z
i fundacji o fundacji i państwie; organizacji pozarządowych we współczesnym świecie. rówieśnikami
społeczno- zasięgu organizacji pożytku § omawia procedurę kampanię
-gospodarc ogólnopolskim; publicznego w rejestracji stowarzyszeń w społeczną
zej § wymienia Polsce; Polsce; mającą na celu
§ podstawowe § odszukuje i § porównuje procedury wypromowanie
stowarzysz cechy organizacji prezentuje zakładania oraz zasady wybranej
enia pozarządowych; informacje na funkcjonowania fundacji i organizacji
§ fundacje § wskazuje temat stowarzyszeń w Polsce; pozarządowej;
§ główne kierunki funkcjonowania § interpretuje przepisy § organizuje na
organizacj aktywności wybranej prawne dotyczące forum
e pożytku organizacji organizacji z funkcjonowania społeczności
publiczneg pozarządowych trzeciego sektora; stowarzyszeń, fundacji i szkolnej debatę
o w § charakteryzuje organizacji pożytku poświęconą np.
§ think Rzeczypospolitej główne kierunki publicznego w roli organizacji
tank Polskiej; aktywności Rzeczypospolitej Polskiej; pozarządowych
§ wymienia organizacji § opracowuje projekt we
główne formy pozarządowych w działań społecznych na współczesnym
aktywności Polsce; rzecz wspólnoty lokalnej; świecie oraz
organizacji § przygotowuje § dokonuje krytycznej aktywnie
pozarządowych według wzoru analizy informacji uczestniczy w
we współczesnej projekt statutu zawartych w różnorodnych zainicjowanej
Polsce; stowarzyszenia lub materiałach źródłowych dyskusji,
§ podaje fundacji; dotyczących organizacji z formułując
przykłady działań § odczytuje z trzeciego sektora życia właściwe
oddolnych na różnorodnych publicznego [tabele, argumenty i
rzecz materiałów wykresy i schematy kontrargumenty;
społeczności źródłowych [tabele, przedstawiające wyniki § aktywnie
lokalnej. wykresy i badań opinii publicznej, działa w jednej z
schematy dane statystyczne, źródła organizacji
prezentujące ikonograficzne, pozarządowych.
wyniki badań opinii normatywne i narracyjne,
publicznej, dane teksty publicystyczne];
statystyczne, § przedstawia działalność
źródła wybranego think tanku.
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje
dotyczące
funkcjonowania
organizacji z
trzeciego sektora
życia publicznego;
§ wymienia zakres
niezbędnych
uregulowań, które
muszą zostać
uwzględnione w
statucie
stowarzyszenia;
§ przygotowuje
według wzoru
 projekt statutu
stowarzyszenia lub
fundacji;
§ wyjaśnia, czym
są think tanki i jaką
rolę odgrywają.
Temat lekcji: Spółdzielczość
§ § wyjaśnia, na § wymienia rodzaje § omawia cele, formy § przedstawia tradycje ruchu spółdzielczego w Polsce i w wybranych § organizuje na
spółdzielnia czym polega spółdzielni organizacji i działania państwach [np. w Wielkiej Brytanii]; forum
§ spółdzielczość; funkcjonujących wybranego typu spółdzielni § wyjaśnia, czym się różni spółdzielnia od spółki; społeczności
spółdzielczo § podaje współcześnie w we współczesnej Polsce; § przedstawia wady i zalety ruchu spółdzielczego we współczesnym szkolnej debatę,
ść w Polsce przykłady Polsce; § dokonuje krytycznej świecie. np. na temat roli
§ rodzaje spółdzielni § odczytuje z analizy informacji zawartych ruchu
spółdzielni w funkcjonujących dostępnych w różnych materiałach spółdzielczego w
Polsce współcześnie w materiałów źródłowych dotyczących Polsce
Polsce. źródłowych [tabele, historii i współczesności § gromadzi,
wykresy i schematy ruchu spółdzielczego [tabele, analizuje i
prezentujące wyniki wykresy i schematy prezentuje
badań opinii przedstawiające wyniki badań informacje na
publicznej, dane opinii publicznej, dane temat wybranych
statystyczne, źródła statystyczne źródła spółdzielni.
ikonograficzne, ikonograficzne, normatywne i
normatywne i narracyjne, teksty
narracyjne, teksty publicystyczne].
publicystyczne]
informacje dotyczące
spółdzielni.
Temat lekcji: Organizacje społeczno-zawodowe
§ związki § przedstawia cele § przedstawia cele § charakteryzuje związki § formułuje argumenty i kontrargumenty w dyskusji poświęconej np. roli § organizuje na
zawodowe związków działalności zawodowe i centrale związków zawodowych we współczesnych państwach demokratycznych. forum
§ centrale zawodowych i związków związkowe funkcjonujące społeczności
związkowe przykłady działań zawodowych, współcześnie w szkolnej debatę
§ dialog podejmowanych organizacji Rzeczypospolitej Polskiej; poświęconą np.
społeczny przez te pracodawców i § przedstawia organizacje roli związków
§ organizacje; samorządów pracodawców funkcjonujące zawodowych we
organizacje § wymienia zawodowych; współcześnie w współczesnych
pracodawcó główne centrale § podaje przykłady Rzeczypospolitej Polskiej; państwach
w związków działań typowych dla § porównuje ze sobą cele i demokratycznych
§ zawodowych w związków formy działania związków oraz aktywnie
samorządy Polsce. zawodowych, zawodowych i organizacji uczestniczy w
zawodowe organizacji pracodawców; zainicjowanej
§ grupy pracodawców i § wyjaśnia, czym jest dyskusji,
interesów samorządów lobbing; formułując
zawodowych; § wyjaśnia, jakie znaczenie właściwe
§ wyjaśnia, czym we współczesnym argumenty i
jest grupa interesu; społeczeństwie kontrargumenty;
§ odczytuje z demokratycznym ma dialog § gromadzi,
dostępnych społeczny; analizuje i
materiałów § interpretuje przepisy prezentuje
źródłowych [tabele, prawne dotyczące informacje na
wykresy i schematy funkcjonowania związków temat wybranych
prezentujące wyniki zawodowych, organizacji związku
badań opinii pracodawców i samorządów zawodowego,
publicznej, dane zawodowych w organizacji
statystyczne, źródła Rzeczypospolitej Polskiej; pracodawców,
ikonograficzne, § dokonuje krytycznej samorządu
normatywne i analizy informacji zawartych zawodowego lub
narracyjne, teksty w różnorodnych materiałach spółdzielni.
publicystyczne] źródłowych dotyczących
informacje dotyczące związków zawodowych
związków [tabele, wykresy i schematy
zawodowych, prezentujące wyniki badań
organizacji opinii publicznej, dane
pracodawców oraz statystyczne, źródła
samorządów ikonograficzne, normatywne i
zawodowych. narracyjne, teksty
publicystyczne].

II. POLITYKA
Temat lekcji: Istota polityki
§ definicje § podaje § przedstawia wybrane § porównuje różne definicje i koncepcje polityki; § analizuje i § gromadzi,
polityki przykłady działań definicje i koncepcje § wyjaśnia, co oznacza wyrażenie „polityka bez ideologii”; porównuje analizuje i
§ koncepcje charakterystycznyc polityki; § analizuje przyczyny, przebieg i konsekwencje przykładowych konfliktów historyczne prezentuje na
polityki h dla polityki; § wskazuje przyczyny politycznych; definicje pojęcia forum informacje
§ § przedstawia konfliktów politycznych; § wymienia podstawowe strategie postępowania stosowane przez uczestników „polityka”; na temat
politykierstw przykładowe § wyjaśnia, na jakich konfliktów politycznych; § omawia, wybranych
o definicje polityki; zasadach i w jakich § dostrzega różnicę pomiędzy polityką a politykierstwem; analizuje i konfliktów
§ podaje okolicznościach § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w różnorodnych materiałach porównuje różne politycznych we
przykłady wypracowano wybrane źródłowych dotyczących polityki [tabele, wykresy i schematy prezentujące wyniki strategie współczesnym
konfliktów kompromisy polityczne badań opinii publicznej, dane statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i postępowania świecie.
politycznych i we współczesnym narracyjne, teksty publicystyczne]. stosowane przez
wymienia ich świecie; uczestników
przyczyny. § odczytuje z konfliktu
różnorodnych politycznego [m.in.
materiałów źródłowych wskazuje ich
[tabele, wykresy i mocne i słabe
schematy prezentujące strony];
wyniki badań opinii § wyjaśnia, na
publicznej, dane czym polega
statystyczne, źródła różnica pomiędzy
ikonograficzne, polityką a
normatywne i politykierstwem.
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
polityki.

Temat lekcji: Myśl polityczna

§ liberalizm § wymienia § przedstawia § porównuje założenia liberalizmu, konserwatyzmu, socjalizmu, chrześcijańskiej § przedstawia § odszukuje,
§ podstawowe podstawowe założenia demokracji i nacjonalizmu; genezę myśli analizuje i
konserwatyz założenia liberalizmu, § wskazuje różnice w definiowaniu równości, wolności i sprawiedliwości w ramach liberalnej, prezentuje
m liberalizmu, konserwatyzmu, poszczególnych nurtów myśli politycznej; konserwatywnej, informacje na
§ socjalizm konserwatyzmu, socjalizmu, § wyjaśnia, na czym polega podział poglądów politycznych na lewicowe i socjalistycznej, temat wybranych
§ socjalizmu, chrześcijańskiej prawicowe; nacjonalistycznej i nurtów myśli
chrześcijańs chrześcijańskiej demokracji i § dokonuje krytycznej analizy poszczególnych nurtów myśli politycznej z chadeckiej, a także politycznej we
ka demokracji i nacjonalizmu; uwzględnieniem poglądów dotyczących praw człowieka i zasad demokracji; wymienia głównych współczesnym
demokracja nacjonalizmu. § odczytuje z § dostrzega różnicę pomiędzy pojęciami ideologia i program polityczny; ideologów i świecie;
§ nacjonalizm różnorodnych § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w różnorodnych materiałach współczesnych § organizuje na
§ materiałów źródłowych źródłowych [tabele, wykresy i schematy przedstawiające wyniki badań opinii przedstawicieli tych forum
ideologizacja [tabele, wykresy i publicznej, dane statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i narracyjne, nurtów; społeczności
schematy teksty publicystyczne] i dotyczących współczesnych poglądów politycznych. § wyjaśnia, na czym szkolnej debatę
przedstawiające wyniki polega różnica w poświęconą
badań opinii publicznej, znaczeniu pojęć założeniom
dane statystyczne, „ideologia”, wybranych nurtów
źródła ikonograficzne, „doktryna myśli politycznej
normatywne i polityczna” oraz oraz aktywnie
narracyjne, teksty „program uczestniczy w
publicystyczne] polityczny”; zainicjowanej
informacje dotyczące § tłumaczy, jakie są dyskusji,
współczesnych ideologii przyczyny i formułując
politycznych. konsekwencje poprawne
ideologizacji życia argumenty i
społecznego. kontrargumenty.

Temat lekcji: Totalitaryzm

§ cechy § wymienia § wymienia główne § wymienia historyczne źródła totalitaryzmu; § analizuje genezę § odszukuje,
państwa podstawowe cechy cechy ustroju ZSRS i III § porównuje założenia faszyzmu i komunizmu; oraz przyczyny analizuje i
totalitarnego państwa Rzeszy; § porównuje założenia faszyzmu i nazizmu; rozwoju ideologii prezentuje
§ źródła totalitarnego; § wskazuje różnice § wyjaśnia, jakie są konsekwencje postawy określanej jako „ucieczka od faszystowskiej i informacje na
totalitaryzmu § wymienia pomiędzy wolności”; komunistycznej; temat
§ komunizm podstawowe autorytaryzmem a § wyjaśnia znaczenie pojęć: „umasowienie” i „ideologizacja życia społecznego”; § analizuje genezę historycznych i
§ faszyzm założenia faszyzmu totalitaryzmem; § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w różnorodnych materiałach oraz konsekwencje współczesnych
§ nazizm i komunizmu. § prawidłowo posługuje źródłowych dotyczących autorytaryzmu, totalitaryzmu, faszyzmu, nazizmu i funkcjonowania przykładów
§ ustrój się pojęciami: komunizmu [tabele, wykresy i schematy przedstawiające wyniki badań opinii państw państw i
ZSRS i III „dyktatura”, „kult publicznej, dane statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i narracyjne, autorytarnych i społeczeństw
Rzeszy jednostki”, teksty publicystyczne]. totalitarnych. autorytarnych i
§ „monopartyjność”, totalitarnych;
autorytaryzm „ucieczka od wolności” § odszukuje,
oraz „świeckie religie”; analizuje i
§ odczytuje z prezentuje
różnorodnych informacje na
materiałów źródłowych temat wybranych
[tabele, wykresy i współczesnych
schematy ruchów
przedstawiające wyniki politycznych
badań opinii publicznej, odwołujących się
dane statystyczne, do założeń
źródła ikonograficzne, komunizmu i
normatywne i faszyzmu.
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
autorytaryzmu,
totalitaryzmu, faszyzmu,
nazizmu i komunizmu.

Temat lekcji: Demokracja

§ formy i § wymienia § przedstawia § wyjaśnia, na czym polega różnica między demokracją formalną a demokracją § charakteryzuje § organizuje
zasady podstawowe podstawowe zasady realną, średniowieczne debatę na forum
demokracji zasady demokracji demokracji § przedstawia antyczne korzenie demokracji i republikanizmu; reprezentacje społeczności
§ geneza [suwerenność [suwerenności ludu, § wyjaśnia wpływ etyki chrześcijańskiej na proces kształtowania się ustroju stanowe, w tym szkolnej
demokracji ludu, trójpodział i trójpodziału i równowagi demokratycznego; przedstawia genezę poświęconą np.:
§ równowaga władz, władz, § omawia wpływ myśli oświeceniowej na proces kształtowania się fundamentów współczesnego - wadom i zaletom
demokracja konstytucjonalizm, konstytucjonalizmu, współczesnej demokracji; parlamentaryzmu; demokracji;
formalna i praworządność, praworządności, § udowadnia, że rozwiązania § dokonuje - wyzwaniom
realna pluralizm]; pluralizmu]; polityczno-ustrojowe z okresu tzw. Polski Ludowej [monizm, kierownicza rola krytycznej analizy stojącym przed
§ polskie § wskazuje § wyjaśnia etymologię gremiów decyzyjnych PZPR, system fikcji ustrojowych] miały charakter ustroju demokracją we
tradycje przykładowe formy słowa „demokracja”; niedemokratyczny; demokratycznego, współczesnym
demokratycz demokracji § wyjaśnia, na czym § porównuje ze sobą zasady i przepisy prawne zawarte w konstytucjach polskich z w tym wskazuje świecie,
ne bezpośredniej i polega różnica między lat 1921, 1935 i 1952; pozytywne i a także aktywnie
§ pośredniej; demokracją § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w materiałach źródłowych negatywne aspekty uczestniczy w
parlamentary § wyjaśnia, na bezpośrednią a dotyczących zasad i form demokracji w różnych okresach historycznych oraz jego zainicjowanej
zm czym polega demokracją pośrednią; współcześnie [tabele, wykresy i schematy przedstawiające wyniki badań opinii funkcjonowania; dyskusji, budując
§ powszechne prawo § rozpoznaje publicznej, dane statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i narracyjne, § przedstawia poprawne
republikaniz wyborcze podstawowe formy teksty publicystyczne]. polskie tradycje argumenty i
m demokracji demokratyczne i kontrargumenty.
bezpośredniej poddaje je
[referendum, plebiscyt, krytycznej analizie.
inicjatywa ludowa, weto
ludowe];
§ wymienia główne fazy
procesu kształtowania
się demokracji;
§ przedstawia
podstawowe zasady
ustrojowe zawarte w
artykułach
henrykowskich oraz
Konstytucji 3 maja;
§ przyporządkowuje do
podstawowych zasad
demokracji konkretne
przepisy konstytucji
marcowej i współczesnej
Konstytucji
Rzeczypospolitej
Polskiej;
§ odczytuje z
materiałów źródłowych
[tabele, wykresy i
schematy
przedstawiające wyniki
badań opinii publicznej,
dane statystyczne,
źródła ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
zasad i form demokracji
w różnych okresach
historycznych oraz
współcześnie.
 Temat lekcji: Współczesna demokracja – problemy i zagrożenia
§ korupcja § wyjaśnia, na § wymienia cechy § porównuje populizm i demagogię; § charakteryzuje i § organizuje na
§ nepotyzm czym polega populizmu; § przedstawia czynniki sprzyjające rozwojowi korupcji oraz skutki tego zjawiska; porównuje różne forum
§ populizm populizm we § przedstawia § charakteryzuje metody przeciwdziałania korupcji i wymienia instytucje powołane formy nepotyzmu, społeczności
§ współczesnej konsekwencje zjawiska do zwalczania tego zjawiska; demagogii, szkolnej debatę
demagogia polityce; populizmu we § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w różnorodnych materiałach klientelizmu, poświęconą np.
§ klientelizm § rozpoznaje współczesnej polityce; źródłowych dotyczące korupcji, nepotyzmu, populizmu, demagogii, klientelizmu i kumoterstwa [w współczesnym
§ przejawy patologii § odczytuje z kumoterstwa [tabele, wykresy i schematy przedstawiające wyniki badań opinii tym formy formom populizmu
kumoterstwo życia publicznego: różnorodnych publicznej, dane statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i narracyjne, historyczne tych i aktywnie
korupcji, materiałów źródłowych teksty publicystyczne]. zjawisk]; uczestniczy w
nepotyzmu, [tabele, wykresy, zainicjowanej
demagogii, schematy prezentujące § analizuje dyskusji,
klientelizmu i wyniki badań opinii problemy w formułując
kumoterstwa. publicznej, dane funkcjonowaniu poprawne
statystyczne, źródła demokracji w skali argumenty i
ikonograficzne, globalnej i kontrargumenty;
normatywne i najpoważniejsze § gromadzi,
narracyjne, teksty zagrożenia dla tego analizuje i
publicystyczne] ustroju; prezentuje
informacje dotyczące informacje na
korupcji, nepotyzmu, § buduje temat wybranego
populizmu, demagogii, argumenty w współczesnego
klientelizmu i sporze dotyczącym ruchu
kumoterstwa. znaczenia populistycznego.
populizmu we
współczesnym
świecie.

Temat lekcji: Kultura polityczna

§ § podaje § wyjaśnia, czym jest § charakteryzuje proces kształtowania się kultury politycznej jednostki i § charakteryzuje § organizuje na
elementy przykłady kultura polityczna społeczeństwa; typy polityków forum
kultury zachowań społeczeństwa; § analizuje – z wykorzystaniem wyników badań opinii publicznej – kulturę według społeczności
politycznej świadczących o § charakteryzuje polityczną wybranych społeczeństw, grup społecznych lub formacji politycznych; klasyfikacji Maxa szkolnej debatę
§ typy poziomie kultury poszczególne typy § przedstawia poszczególne formy partycypacji politycznej; Webera; poświęconą np.
kultury politycznej w kultury politycznej § charakteryzuje formy obywatelskiego nieposłuszeństwa; § formułuje kulturze
politycznej danym w ujęciu klasycznym; § wymienia formy badania opinii publicznej; argumenty i politycznej
§ kultura społeczeństwie; § prawidłowo § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w różnorodnych materiałach kontrargumenty współczesnego
polityczna § wymienia posługuje się pojęciem źródłowych dotyczących kultury politycznej oraz partycypacji politycznej [tabele, w dyskusji społeczeństwa
w Polsce podstawowe typy partycypacja wykresy i schematy przedstawiające wyniki badań opinii publicznej, dane poświęconej polskiego i
§ kultury polityczna, petycja, statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i narracyjne, teksty kulturze aktywnie
partycypac politycznej; zgromadzenie, publicystyczne]. politycznej uczestniczy w
ja § przedstawia obywatelskie współczesnego zainicjowanej
polityczna przykłady nieposłuszeństwo, społeczeństwa dyskusji,
§ opinia partycypacji opinia publiczna; polskiego; formułując
publiczna politycznej. § wymienia § dokonuje poprawne
historyczne i krytycznej analizy argumenty i
współczesne fory działań służących kontrargumenty;
obywatelskiego podniesieniu § realizuje na
nieposłuszeństwa; poziomu forum
§ odczytuje z partycypacji społeczności
różnorodnych politycznej; szkolnej
materiałów źródłowych § przedstawia kampanię
[tabele, wykresy i pozytywny i społeczną
schematy negatywny wpływ promującą
przedstawiające wyniki sondaży na wartości,
badań opinii kształtowanie się działania lub
publicznej, dane opinii publicznej i postawy
statystyczne, źródła wybrane aspekty charakterystycz
ikonograficzne, życia ne dla
normatywne i publicznego, a obywatelskiej
narracyjne, teksty także dokonuje kultury
publicystyczne] krytycznej oceny politycznej.
informacje dotyczące wiarygodności
postaw niektórych badań
przyjmowanych przez sondażowych;
członków § dokonuje
społeczeństwa krytycznej analizy
polskiego wobec informacji
instytucji publicznych i zawartych w
polityków. różnorodnych
materiałach
źródłowych
dotyczących
kultury
politycznej oraz
partycypacji
politycznej
[tabele, wykresy i
schematy
przedstawiające
wyniki badań
opinii publicznej,
dane
statystyczne,
źródła
 ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne].
Temat lekcji: Wspólnota polityczna
§ wspólnota § wymienia cechy § wyjaśnia znaczenie § wyjaśnia, na czym polega koncepcja wspólnoty politycznej wynikająca z § porównuje różne § organizuje na
polityczna wspólnoty twierdzenia – człowiek przepisów obowiązującej Konstytucji RP; koncepcje forum
§ kultura a politycznej; jest istotą społeczną; § charakteryzuje elementy tworzące i wzmacniające wspólnotę polityczną; wspólnoty społeczności
wspólnota § przedstawia § wyjaśnia, co oznacza § prawidłowo posługuje się pojęciami: „socjologia humanistyczna”, „socjologia politycznej [w tym szkolnej debatę
polityczna podstawowe stwierdzenie: „Człowiek moralności”, „więź społeczna”; koncepcje poświęconą
§ teoria elementy polskiej jest istotą społeczną”; § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w różnorodnych materiałach historyczne]; różnym
cywilizacji tożsamości § odczytuje z źródłowych dotyczących zagadnienia wspólnoty politycznej [tabele, wykresy i § analizuje wyniki koncepcjom
§ narodowej. różnorodnych schematy przedstawiające wyniki badań opinii publicznej, dane statystyczne, źródła badań naukowych wspólnoty
współczynni materiałów źródłowych ikonograficzne, normatywne i narracyjne, teksty publicystyczne]. dotyczących roli politycznej lub
k [dane statystyczne, kultury w procesie tożsamości
humanistycz tabele, wykresy i kształtowania się politycznej
ny schematy wspólnoty współczesnych
§ przedstawiające wyniki politycznej; Polaków oraz
dziedzictwo badań opinii publicznej, § przedstawia aktywnie
kulturowe dane statystyczne, czynniki uczestniczy w
§ socjologia źródła ikonograficzne, kształtujące polską zainicjowanej
moralności normatywne i tożsamość dyskusji,
§ awans narracyjne, teksty narodową; formułując
społeczny publicystyczne] § omawia poprawne
informacje dotyczące koncepcje argumenty i
wspólnot politycznych. wspólnoty kontrargumenty.
politycznej
sformułowane
przez Ludwika
Krzywickiego i
Feliksa
Konecznego;
§ wyjaśnia, jakie
było znaczenie
koncepcji Floriana
Znanieckiego i
Stanisława
Ossowskiego, Marii
Ossowskiej, Józefa
Chałasińskiego w
rozwoju badań
socjologicznych.
III. KOMUNIKOWANIE I MEDIA
Temat lekcji: Komunikacja społeczna
§ kody § wskazuje w § wymienia podstawowe § charakteryzuje poszczególne funkcje komunikowania § przedstawia klasyfikacji procesów § realizuje na
komunikacyj swoim otoczeniu aspekty komunikacji się; komunikowania się; forum
ne elementy społecznej; § prawidłowo interpretuje pozawerbalne sygnały w § dokonuje krytycznej analizy konkretnych społeczności
§ kodowanie komunikacji § wyjaśnia, na czym komunikacji; sytuacji komunikacyjnych, wskazując błędy szkolnej kampanię
i społecznej; polega różnica pomiędzy § wskazuje wady i zalety poszczególnych kodów popełnione przez ich uczestników i sposoby społeczną
dekodowanie § identyfikuje w komunikowaniem a komunikacyjnych; na wyeliminowanie napotkanych przez nich promującą zasady
§ kody konkretnych komunikowaniem się; § omawia bariery poznawcze w obszarze komunikacji; trudności; skutecznej
pozajęzykow sytuacjach § wymienia funkcje § przedstawia zasady skutecznej komunikacji; § wykazuje wady i zalety różnych form komunikacji
e nadawcę i komunikowania się; § wskazuje wady i zalety stereotypowego myślenia; komunikowania się; społecznej.
§ odbiorcę § identyfikuje § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w § charakteryzuje metody i techniki
komunikacja komunikatu; podstawowe rodzaje różnorodnych materiałach źródłowych dotyczących wspomagające proces prawidłowego
werbalna § podaje przykłady kodów komunikacji społecznej [tabele, wykresy i schematy komunikowania się, np. aktywne słuchanie.
§ komunikacji komunikacyjnych; przedstawiające wyniki badań opinii publicznej, dane
komunikacja niewerbalnej; § rozpoznaje formy statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i
niewerbalna § wymienia komunikacji werbalnej i narracyjne, teksty publicystyczne.
§ podstawowe niewerbalnej;
przeszkody czynniki § rozpoznaje
komunikacyj utrudniające poszczególne etapy
ne proces procesu komunikacji;
komunikacji § odczytuje z
społecznej i podaje różnorodnych
konkretne materiałów źródłowych
przykłady ich [tabele, wykresy i
działania; schematy
§ podaje przykłady przedstawiające wyniki
stereotypów. badań opinii publicznej,
dane statystyczne,
źródła ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
komunikacji społecznej.

Temat lekcji: Media masowe

§ funkcje § podaje § wyjaśnia, jaką rolę § przedstawia główne etapy § charakteryzuje i ocenia funkcjonowanie wybranych mediów § gromadzi,
mediów przykłady mediów odgrywają rozwoju mediów masowych; społecznościowych; analizuje i
§ masowych; współczesne media § charakteryzuje, ocenia i § formułuje argumenty i kontrargumenty w dyskusji na temat wpływu prezentuje
komunikowa § wymienia w debacie publicznej; porównuje rolę mediów mediów społecznościowych na: informacje na
nie masowe główne funkcje § zbiera i różnego typu w debacie - na życie młodych ludzi w Polsce, temat przypadków
a mediów; przedstawia publicznej; - funkcjonowanie społeczeństw demokratycznych, ograniczania
komunikowa § podaje informacje na temat § wykazuje, że przekaz - przemiany społeczno-polityczne na świecie; wolności mediów
nie medialne przykłady sytuacji i przebiegu debaty prezentowany przez media - charakter debaty publicznej w Polsce. we współczesnych
§ media wydarzeń, które publicznej często zależy od ich orientacji państwach
społeczności dowodzą, że media dotyczącej politycznej; demokratycznych i
owe wywierają wpływ wybranego § dokonuje krytycznej niedemokratyczny
§ czwarta na sposób problemu; analizy informacji zawartych ch;
władza sprawowania § omawia główne w różnorodnych materiałach § organizuje na
§ media w władzy przez funkcje mediów; źródłowych dotyczących forum
Polsce polityków. § charakteryzuje mediów masowych [tabele, społeczności
§ media a główne typy mediów wykresy i schematy szkolnej debatę na
debata działających w przedstawiające wyniki badań temat wpływu
publiczna Polsce; opinii publicznej, dane mediów
§ charakteryzuje statystyczne, źródła społecznościowyc
wybrany tygodnik ikonograficzne, normatywne i h na:
społeczno-polityczny narracyjne, teksty - życie młodych
wychodzący w publicystyczne]. ludzi w Polsce,
Polsce [z - funkcjonowanie
uwzględnieniem społeczeństw
grupy odbiorców, demokratycznych,
formy przekazu, - przemiany
orientacji społeczno-politycz
ideologicznej, typu ne na świecie;
własności]; - charakter debaty
§ wyjaśnia publicznej w
znaczenie terminów: Polsce,
„media masowe”, a także aktywnie
„media uczestniczy w
społecznościowe”, zainicjowanej
„czwarta władza” i dyskusji.
właściwie używa tych
pojęć w swoich
wypowiedziach;
§ wskazuje
przykładowe
sytuacje, w których
media realizują
funkcję kontrolną
wobec organów
władzy;
§ odczytuje z
różnorodnych
materiałów
źródłowych [tabele,
wykresy i schematy
przedstawiające
wyniki badań opinii
publicznej, dane
statystyczne, źródła
ikonograficzne,
normatywne i
 narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
mediów masowych.
Temat lekcji: Komunikacja perswazyjna
§ perswazja § odróżnia w § wskazuje § dokonuje krytycznej analizy § porównuje różnorodne przekazy medialne dotyczące wybranego problemu § realizuje, np. na
§ przekazach podstawowe wybranego przekazu z życia publicznego, [ze szczególnym uwzględnieniem zastosowanych metod forum
socjotechnik medialnych fakty mechanizmy medialnego; perswazji lub manipulacji]; społeczności
a od opinii; manipulacji § omawia wybrane § porównuje wybrane kampanie społeczne; szkolnej,
§ § podaje przykłady wykorzystywane w mechanizmy manipulacji § ocenia – z uwzględnieniem zasad etyki dziennikarskiej – wybrany tygodnik kampanię
propaganda manipulacji mediach; medialnej; społeczno-polityczny wydawany w Polsce. społeczną
§ marketing stosowanych w § wymienia zasady § wymienia cechy dotyczącą
polityczny przekazach krytycznej analizy propagandy; wybranego
§ bańka medialnych; przekazów § wskazuje przyczyny problemu życia
informacyjna § wymienia medialnych; powstawania baniek społecznego.
§ podstawowe § przedstawia rolę informacyjnych i zagrożenia
manipulacja zasady etyki Rady Etyki Mediów w wynikające z ich istnienia;
w mediach dziennikarskiej; Polsce; § analizuje przepisy prawne z
§ etyka § wskazuje § właściwie Karty etycznej mediów,
dziennikarsk przykłady zagrożeń posługuje się w obowiązującej w Polsce;
a wynikających z swoich § analizuje przebieg wybranej
§ kampanie bezkrytycznego wypowiedziach kampanii społecznej, w tym
społeczne korzystania ze pojęciami: ocenia trafność i efektywność
współczesnych „perswazja”, działań podjętych w jej
mediów. „socjotechnika” ramach;
„propaganda”, § opracowuje ramowy
„manipulacja”, program kampanii społecznej
„bańka dotyczącej wybranego
informacyjna”, problemu z życia
„kampania społecznego;
społeczna”; § wyjaśnia, jakie są
§ przedstawia mechanizmy działania
zagrożenia marketingu politycznego;
wynikające z § dokonuje krytycznej analizy
bezkrytycznego informacji zawartych w
korzystania ze różnorodnych materiałach
współczesnych źródłowych dotyczących
mediów; komunikacji perswazyjnej
§ podaje cechy [tabele, wykresy i schematy
kampanii przedstawiające wyniki badań
społecznych; opinii publicznej, dane
§ omawia statystyczne, źródła
poszczególne etapy ikonograficzne, normatywne i
realizacji kampanii narracyjne, teksty
społecznej; publicystyczne].
§ przedstawia cele
wybranej kampanii
społecznej;
§ wyjaśnia, jaką rolę
odgrywają media
społecznościowe we
współczesnym życiu
politycznym;
§ odczytuje z
różnorodnych
materiałów
 źródłowych [tabele,
wykresy i schematy
przedstawiające
wyniki badań opinii
publicznej, dane
statystyczne, źródła
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
komunikacji
perswazyjnej.
Temat lekcji: Międzynarodowe public relations
§ soft power § wymienia § wymienia uczestników § opisuje działania różnych państw na rzecz § ocenia i porównuje działania różnych § gromadzi,
§ podstawowe międzynarodowych upowszechnienia za granicą korzystnego wizerunku państw na rzecz upowszechnienia za analizuje i
międzynarod narzędzia public public relations; rodzimej kultury narodowej; granicą korzystnego wizerunku rodzimej prezentuje
owy relations; § podaje przykłady § omawia metody walki z dyfamacją, w tym działania Ligi kultury narodowej; informacje na
wizerunek § rozpoznaje działań różnych państw Antydefamacyjnej i Reduty Dobrego Imienia; temat
państwa działania służące na rzecz § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w § przedstawia cele i zakres działalności międzynarodowyc
§ budowaniu upowszechnienia za różnorodnych materiałach źródłowych dotyczących British Council, Instytutów Konfucjusza, h public relations,
państwowe międzynarodoweg granicą korzystnego międzynarodowych public relations [tabele, wykresy i Instytutu Goethego, Instytutu Adama np. dotyczące
instytuty o wizerunku wizerunku rodzimej schematy przedstawiające wyniki badań opinii publicznej, Mickiewicza. wybranych
kultury państwa; kultury narodowej (np. dane statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i kampanii
§ dyfamacja § wskazuje w British Council, Instytuty narracyjne, teksty publicystyczne. wizerunkowych
przestrzeni Konfucjusza, Instytut zrealizowanych
publicznej Goethego, Instytut przez państwo
przykłady działań Adama Mickiewicza); polskie;
dyfamacyjnych. § wskazuje elementy
składające się na soft § organizuje
power danego państwa; debatę na forum
§ prawidłowo posługuje społeczności
się w swoich szkolnej
wypowiedziach poświęconą
pojęciami: soft power, międzynarodowym
public relations, public relations i
„dyfamacja”; aktywnie
§ podaje przykłady uczestniczy w
przekazów zainicjowanej
propagandowych o dyskusji.
charakterze
dyfamacyjnym;
§ przedstawia przykłady
działań zwalczających
dyfamację;
§ wymienia instytucje,
których zadaniem jest
walka z dyfamacją
skierowaną przeciwko
państwu polskiemu;
§ odczytuje z
różnorodnych
materiałów źródłowych
[tabele, wykresy i
schematy
przedstawiające wyniki
 badań opinii publicznej,
dane statystyczne,
źródła ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
międzynarodowych
public relations.
Temat lekcji: Wolność słowa
§ gwarancje § uzasadnia § wymienia elementy § przedstawia konstytucyjne gwarancje wolności słowa i § omawia formy odpowiedzialności mediów § organizuje na
wolności konieczność składowe prawa do wolności mediów; i dziennikarzy za słowo; forum
słowa ochrony wolności wolności słowa; § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w § opisuje, porównuje i ocenia poszczególne społeczności
§ wolność słowa; § rozpoznaje różnorodnych materiałach źródłowych dotyczących typy cenzury; szkolnej debatę
mediów § wskazuje, że współczesne przykłady wolności słowa [tabele, wykresy i schematy § charakteryzuje historyczne formy cenzury, poświęconą
§ wolność każdy człowiek cenzury; przedstawiające wyniki badań opinii publicznej, dane w tym te funkcjonujące w okresie PRL; związkom między
słowa powinien ponosić § wyjaśnia, jaki jest statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i § przedstawia problem ochrony wolności wolnością słowa a
§ odpowiedzialność związek między narracyjne, teksty publicystyczne]. słowa w wybranych współczesnych odpowiedzialności
odpowiedzial za słowo. wolnością słowa a państwach świata. ą za słowo i
ność za odpowiedzialnością za aktywnie
słowo słowo; uczestniczy w
§ cenzura § odczytuje z zainicjowanej
różnorodnych dyskusji,
materiałów źródłowych formułując
[tabele, wykresy i poprawne
schematy argumenty
przedstawiające wyniki i kontrargumenty;
badań opinii publicznej, § realizuje, np. na
dane statystyczne, forum
źródła ikonograficzne, społeczności
normatywne i szkolnej,
narracyjne, teksty kampanię
publicystyczne] społeczną
informacje dotyczące dotyczącą
wolności słowa. problemów
związanych z
ochroną wolności
słowa.
IV PRAWO I PRAWA CZŁOWIEKA
Temat lekcji: Prawo i jego rodzaje
§ prawo § prawidłowo § wyjaśnia znaczenie § porównuje z różnych § wyjaśnia, na czym polega różnica między przedmiotowym a podmiotowym § gromadzi,
pozytywne posługuje się terminów: „prawo”, perspektyw [wg różnych rozumieniem pojęcia „prawo”; analizuje i
§ prawo pojęciem „prawo”; „norma prawna”, kryteriów] koncepcje prawa § tłumaczy, na czym polegają różnice w rozumieniu prawa między prezentuje
naturalne § wymienia „przepis prawny” pozytywnego oraz prawa zwolennikami naturalizmu i pozytywizmu; informacje
§ normy podstawowe oraz prawidłowo naturalnego; § porównuje poszczególne rodzaje norm prawnych. dotyczące
społeczne rodzaje norm używa tych pojęć w § charakteryzuje szczegółowych i
§ norma społecznych; swoich poszczególne rodzaje norm złożonych
prawna § wskazuje wypowiedziach; prawnych; zagadnień
§ przepis przykłady norm § wyjaśnia, czym § rozpoznaje i omawia prawnych.
prawny prawnych; normy prawne różnią poszczególne elementy
§ rodzaje § wymienia się od innych budowy normy prawnej
prawa podstawowe rodzajów norm [hipoteza, dyspozycja,
§ gałęzie gałęzie prawa. społecznych; sankcja];
prawa § rozpoznaje i § dokonuje krytycznej analizy
charakteryzuje informacji zawartych w
poszczególne typy różnorodnych materiałach
norm społecznych; źródłowych dotyczących
§ wymienia główne prawa i jego rodzajów [tabele,
rodzaje i gałęzie wykresy i schematy
prawa; przedstawiające wyniki badań
§ odczytuje z opinii publicznej, dane
różnorodnych statystyczne, źródła
materiałów ikonograficzne, normatywne i
źródłowych [tabele, narracyjne, teksty
wykresy i schematy publicystyczne].
przedstawiające
wyniki badań opinii
publicznej, dane
statystyczne, źródła
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
prawa i jego
rodzajów.
Temat lekcji: System prawa
§ zasady § wymienia § właściwie używa w § wyjaśnia znaczenie § porównuje systemy prawa pozytywnego i prawa precedensowego; § gromadzi,
systemu podstawowe swoich terminów „luka prawna” i § charakteryzuje systemy prawne funkcjonujące w wybranych państwach analizuje i
prawa zasady wypowiedziach „spójność prawa”, świata [prawo pozytywne, precedensowe, zwyczajowe, religijne]; prezentuje
§ luka funkcjonowania pojęć: „luka prawna”, „hierarchiczność prawa”, § podaje przykłady reguł kolizyjnych stosowanych w systemie prawa. informacje
prawna systemu prawa; „spójność prawa”, „zupełność prawa”; dotyczące
§ reguły § wymienia cechy „hierarchiczność § dokonuje krytycznej analizy szczegółowych i
kolizyjne systemu prawa prawa”, „zupełność informacji zawartych w złożonych
§ zasady funkcjonującego prawa”; różnorodnych materiałach zagadnień
prawa we współczesnej § tłumaczy, jakie są źródłowych [tabele, wykresy i prawnych.
§ prawo Polsce. źródła norm schematy przedstawiające
pozytywne obowiązujących w wyniki badań opinii
§ prawo różnych systemach publicznej, dane statystyczne,
precedensow prawnych [prawo: źródła ikonograficzne,
e zwyczajowe, normatywne i narracyjne,
§ prawo precedensowe, teksty publicystyczne]
zwyczajowe religijne, pozytywne]; dotyczących systemów
§ prawo § wyjaśnia znaczenie prawa.
religijne zasad
hierarchiczności,
spójności i
zupełności oraz
podaje przykłady ich
stosowania [lub
wskazuje sytuacje, w
których zostały one
naruszone];
§ odczytuje z
różnorodnych
materiałów
źródłowych [tabele,
wykresy i schematy
przedstawiające
wyniki badań opinii
publicznej, dane
statystyczne, źródła
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
systemów prawa.
Temat lekcji: Źródła prawa
§ akty § prawidłowo § wyjaśnia § wyjaśnia różnicę między § przedstawia zasady ogólne prawa międzynarodowego; § gromadzi,
normatywne stosuje w swoich znaczenie terminów: aktami normatywnymi a § prezentuje istotę sporu dotyczącego hierarchicznej zależności między analizuje i
i wypowiedziach „akt normatywny”, aktami nienormatywnymi; Konstytucją RP a prawem Unii Europejskiej; prezentuje
nienormatyw pojęcia: „kodeks”, „źródło prawa”, § porównuje różne typy § porównuje różne rodzaje aktów prawa wtórnego Unii Europejskiej. informacje
ne „akt „kodeks”, „akt źródeł prawa obowiązującego dotyczące
§ administracyjny”, administracyjny”, w Polsce [z uwzględnieniem szczegółowych i
obowiązywa „orzeczenie „orzeczenie sposobu stanowienia, złożonych
nie prawa sądowe”; sądowe”, „prawo sposobu wprowadzenia do zagadnień
§ źródła § wymienia wtórne UE”, „prawo porządku prawnego, zasięgu prawnych.
prawa podstawowe pierwotne UE” oraz obowiązywania, adresatów
§ kodeks rodzaje źródeł prawidłowo używa norm, miejsca w hierarchii
§ dzienniki prawa tych pojęć w swoich źródeł prawa];
urzędowe obowiązującego w wypowiedziach; § charakteryzuje rodzaje
Polsce; § charakteryzuje umów międzynarodowych i
§ wskazuje cechy poszczególne źródła pozycję tych porozumień w
Konstytucji RP i prawa powszechnie polskim porządku prawnym
wyjaśnia, na czym obowiązującego w [buduje wnioski na podstawie
polega jej Polsce; analizy przepisów prawnych z
szczególna moc; § rozpoznaje i Konstytucji RP];
§ podaje charakteryzuje akty § porównuje różne rodzaje
przykłady prawne niebędące aktów prawa miejscowego;
kodeksów źródłami prawa; § wyjaśnia znaczenie zasady
funkcjonujących w § wymienia vacatio legis;
polskim porządku poszczególne § dokonuje krytycznej
prawnym. rodzaje prawa Unii analizy informacji zawartych
Europejskiej; w różnorodnych materiałach
§ rozpoznaje akty źródłowych [tabele, wykresy i
prawa pierwotnego schematy przedstawiające
Unii Europejskiej; wyniki badań opinii
§ wyjaśnia, na czym publicznej, dane statystyczne,
polega zasada źródła ikonograficzne,
pierwszeństwa normatywne i narracyjne,
stosowania prawa teksty publicystyczne]
unijnego przed dotyczących źródeł prawa.
prawem krajowym;
§ przedstawia rolę
Trybunału
Sprawiedliwości Unii
Europejskiej [TSUE]
w unijnym porządku
prawnym;
§ charakteryzuje
kodeksy
funkcjonujące w
polskim porządku
prawnym [nazwa,
rodzaj i zakres
regulacji];
§ podaje przykłady
aktów prawa
miejscowego;
§ wymienia
dzienniki urzędowe
prowadzone w
Polsce;
§ odczytuje z
różnorodnych
materiałów
źródłowych [tabele,
wykresy i schematy
przedstawiające
wyniki badań opinii
publicznej, dane
statystyczne, źródła
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
źródeł prawa.
Temat lekcji: Prawo cywilne i rodzinne
§ osoba § rozpoznaje § wyjaśnia § wyjaśnia znaczenie § analizuje proste kazusy z zakresu prawa cywilnego; § gromadzi,
fizyczna i przykłady spraw znaczenie terminów: terminu § analizuje proste kazusy z zakresu prawa rodzinnego; analizuje i
osoba regulowanych „osoba fizyczna”, „ubezwłasnowolnienie” i § wymienia prawne przeszkody małżeńskie i przyczyny unieważnienia prezentuje
prawna przez prawo „osoba prawna”, właściwie używa tego pojęcia małżeństwa. informacje
§ zdolność cywilne i prawo „zdolność prawna”, w swoich wypowiedziach; dotyczące
prawna rodzinne; „zdolność do § buduje wnioski na szczegółowych i
§ § właściwie czynności podstawie analizy przepisów złożonych
zobowiązani stosuje w swoich prawnych”, prawnych z Kodeksu zagadnień z
e wypowiedziach „zobowiązanie”, cywilnego; zakresu prawa
§ własność pojęcia: „osoba „rozwód”, § wymienia rodzaje cywilnego i
§ spadek fizyczna”, „osoba „separacja”, czynności prawnych; rodzinnego.
§ testament prawna”, „wspólnota § buduje wnioski na
§ „zdolność majątkowa”; podstawie analizy przepisów
małżeństwo prawna”, § odszukuje i prawnych z Kodeksu
§ wspólnota „zdolność do interpretuje proste rodzinnego i opiekuńczego;
majątkowa czynności przepisy prawne z § przedstawia różne sposoby
§ rozwód prawnych”, zakresu prawa zawarcia małżeństwa zgodne
§ separacja „zobowiązanie”, cywilnego i z polskim prawem;
„rozwód”, rodzinnego; § charakteryzuje
„separacja”, § wymienia poszczególne rodzaje
„wspólnota konsekwencje postępowań cywilnych;
majątkowa”; wynikające z § właściwie posługuje się w
§ podaje posiadania pełnej i swoich wypowiedziach
przykłady działań, ograniczonej pojęciami: „powód”,
które są możliwie zdolności do „pozwany”, „pozew”;
dzięki posiadaniu czynności prawnych; § dokonuje krytycznej
zdolności do § wymienia zasady analizy informacji zawartych
czynności poprawnego w różnorodnych materiałach
prawnych;:; sporządzania źródłowych [tabele, wykresy i
§ wymienia pełnomocnictwa;; schematy przedstawiające
warunki prawne, § odczytuje z wyniki badań opinii
których spełnienie różnorodnych publicznej, dane statystyczne,
jest niezbędne do materiałów źródła ikonograficzne,
zawarcia źródłowych [tabele, normatywne i narracyjne,
małżeństwa w wykresy i schematy teksty publicystyczne]
Polsce; przedstawiające dotyczących prawa cywilnego
§ przedstawia wyniki badań opinii i prawa rodzinnego.
obowiązki i prawa publicznej, dane
rodziców i dzieci. statystyczne, źródła
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
prawa cywilnego i
prawa rodzinnego.

Temat lekcji: Prawo karne

§ podział § wyjaśnia § odszukuje § buduje wnioski na § analizuje proste kazusy z zakresu prawa karnego; § gromadzi,
prawa znaczenie przepisy prawne z podstawie analizy przepisów analizuje i
karnego terminów: „czyn zakresu prawa prawnych z Kodeksu karnego § porównuje kary stosowane dawniej i współcześnie; prezentuje
§ zasady zabroniony”, karnego;; i Kodeksu wykroczeń; § przedstawia ewolucję systemu karnego w Europie; informacje
prawa „kara”, „środek § formułuje argumenty i kontrargumenty w dyskusji na temat zasad i celów dotyczące
karnego karny” § wyjaśnia § wyjaśnia, jaki jest cel stosowania kar w prawie karnym. szczegółowych i
§ „przestępstwo”, znaczenie obowiązywania złożonych
przestępstwo „wykroczenie” oraz podstawowych zasad podstawowych zasad prawa zagadnień z
§ właściwie używa prawa karnego; karnego; zakresu prawa
wykroczenie tych pojęć w § wymienia § wymienia podstawowe karnego;
§ kary i swoich podstawowe działy etapy i zasady postępowania § organizuje na
środki karne wypowiedziach; prawa karnego; karnego, w tym postępowania forum
§ § rozpoznaje § tłumaczy, jakie są w sprawach dotyczących społeczności
postępowani sprawy regulowane funkcje kar i środków nieletnich; szkolnej debatę
e karne przez prawo karne; karnych § dokonuje krytycznej poświęconą np.
§ wskazuje źródła przewidzianych w analizy informacji celom i zasadom
prawa karnego; polskim prawie wynikających z różnych stosowania kar w
§ wymienia karnym; źródeł [tabele, wykresy i prawie karnym
funkcje kary w § odczytuje z schematy przedstawiające oraz aktywnie
polskim prawie różnorodnych wyniki badań opinii uczestniczy w
karnym. materiałów publicznej, teksty zainicjowanej
źródłowych [tabele, publicystyczne i normatywne, dyskusji.
wykresy i schematy źródła ikonograficzne]
przedstawiające dotyczących prawa karnego.
wyniki badań opinii
publicznej, dane
statystyczne źródła
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
prawa karnego.
Temat lekcji: Prawo administracyjne
§ § wymienia § wyjaśnia § przedstawia poszczególne § wymienia źródła prawa administracyjnego; § gromadzi,
administracj rodzaje znaczenie terminów: środki zaskarżenia decyzji analizuje i
administracji „administracja administracyjnej; § analizuje proste kazusy z zakresu prawa administracyjnego; prezentuje
a publiczna
§ akt publicznej; publiczna”, „organ informacje
§ wskazuje administracji § buduje wnioski na § charakteryzuje przewidziane w prawie formy aktów administracyjnych. dotyczące
administracy
przykłady spraw publicznej”, „urząd”, podstawie analizy przepisów szczegółowych i
jny
rozstrzyganych „akt prawnych z zakresu prawa złożonych
§ decyzja
przez sądy administracyjny”, administracyjnego; zagadnień z
administracy
jna administracyjne. „decyzja zakresu prawa
administracyjna” § porównuje cechy aktów administracyjnego
§ zażalenie
oraz właściwie używa administracyjnych i aktów .
§ skarga do
tych pojęć w swoich normatywnych;
sądu
wypowiedziach; § dokonuje krytycznej
administracy
§ podaje analizy informacji zawartych
jnego
podstawowe cechy w różnorodnych materiałach
prawa źródłowych dotyczących
administracyjnego; prawa administracyjnego
§ wymienia rządowe [tabele, wykresy i schematy
i samorządowe przedstawiające wyniki badań
organy administracji opinii publicznej, dane
publicznej; statystyczne, źródła
§ przedstawia ikonograficzne, normatywne i
podstawowe cechy narracyjne, teksty
stosunku publicystyczne].
administracyjnopraw
nego;
§ określa, czy
decyzja
administracyjna
została właściwie
skonstruowana pod
względem
formalnym;
§ wymienia główne
etapy postępowań
administracyjnego i
sądowoadministracyj
nego;
§ odczytuje z
różnorodnych
materiałów
źródłowych [tabele,
wykresy i schematy
przedstawiające
wyniki badań opinii
publicznej, dane
statystyczne, źródła
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
prawa
administracyjnego.
Temat lekcji: Prawa człowieka
§ cechy § podaje cechy § przedstawia § wyjaśnia, z czego wynikają § wykazuje, że zakres i sposób ochrony danego prawa człowieka są § dokonuje
praw praw człowieka; pozycję jednostki w przypadki łamania praw uzależnione od kategorii i generacji, do których jest ono zaliczane; krytycznej analizy
człowieka § charakteryzuje państwach człowieka w państwach § ocenia skalę łamania praw człowieka na świecie; wybranych
§ historia system praw autorytarnych i demokratycznych; § rozwiązuje złożone zadania otwarte, w których wykorzystano materiał problemów
praw człowieka w totalitarnych; § uzasadnia, że istnienie źródłowy dotyczący praw człowieka. dotyczących
człowieka państwie § omawia systemu ochrony praw przestrzegania
§ generacje demokratycznym; historyczne człowieka jest koniecznym praw człowieka na
praw § wskazuje uwarunkowania warunkiem prawidłowego świecie;
człowieka przykłady naruszeń rozwoju praw funkcjonowania państw § samodzielnie
§ prawa praw człowieka w człowieka; demokratycznych; gromadzi,
pozytywne i państwach § przyporządkowuje § wyjaśnia, na czym polega analizuje i
negatywne autorytarnych; poszczególne prawa różnica między prawami prezentuje
§ łamanie § rozpoznaje człowieka do negatywnymi a prawami materiały
praw przypadki łamania odpowiadających im pozytywnymi; dotyczące praw
człowieka praw człowieka w kategorii i generacji § aktywnie uczestniczy w człowieka;
państwach wyróżnianych w debatach/dyskusjach na § organizuje na
demokratycznych; prawie temat uniwersalności praw forum
§ wymienia międzynarodowym; człowieka; społeczności
okoliczności, w § rozróżnia prawa § dokonuje krytycznej szkolnej debatę na
których możliwe negatywne i prawa analizy informacji zawartych temat praw
jest ograniczenie pozytywne; w różnorodnych materiałach człowieka i
praw i wolności § buduje argumenty źródłowych dotyczących aktywnie w niej
człowieka w potwierdzające praw człowieka [tabele, uczestniczy.
państwie uniwersalność praw wykresy i schematy
demokratycznym. człowieka; przedstawiające wyniki badań
§ odczytuje z opinii publicznej, dane
różnorodnych statystyczne, źródła
materiałów ikonograficzne, normatywne i
źródłowych [tabele, narracyjne, teksty
wykresy i schematy publicystyczne].
przedstawiające
wyniki badań opinii
publicznej, dane
statystyczne, źródła
ikonograficzne,
normatywne i
narracyjne, teksty
publicystyczne]
informacje dotyczące
praw człowieka.
Temat lekcji: Ochrona praw człowieka
§ katalog § § wymienia wskazane w § przedstawia wskazane w Konstytucji RP zasady ogólne § dokonuje krytycznej analizy wybranych § organizuje na
praw i przyporządkowuje Konstytucji RP zasady dotyczące funkcjonowania systemu ochrony praw problemów dotyczących ochrony praw forum
wolności w poszczególne ogólne dotyczące człowieka; człowieka w Polsce; społeczności
Konstytucji prawa człowieka funkcjonowania systemu § tłumaczy, jaka jest różnica między prawami człowieka a § formułuje argumenty i kontrargumenty szkolnej debatę na
RP do ochrony praw człowieka; prawami obywatela; dotyczące zasadności i skuteczności temat wybranych
§ środki odpowiadających § wyjaśnia, jakie § przedstawia warunki dopuszczalności skargi funkcjonowania europejskiego i światowego zagadnień
ochrony im znaczenie w systemie indywidualnej do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka systemu ochrony praw człowieka; dotyczących
§ system konstytucyjnych ochrony praw człowieka § przedstawia cele i zadania poszczególnych organów § przedstawia uwarunkowania, które ochrony praw
europejski kategorii praw i ma indywidualna skarga ONZ tworzących światowy system ochrony praw wpłynęły na ukształtowanie się systemów człowieka;
§ system wolności; konstytucyjna; człowieka; ochrony praw człowieka funkcjonujących w § realizuje, np. na
światowy § wymienia § podaje przykłady § dokonuje krytycznej analizy informacji zawartych w ramach Rady Europy, OBWE, Unii forum
§ prawo wskazane w praw i wolności różnorodnych materiałach źródłowych dotyczących Europejskie i ONZ. społeczności
humanitarne Konstytucji RP gwarantowanych na ochrony praw człowieka [tabele, wykresy i schematy szkolnej,
§ konwencje środki ochrony mocy: przedstawiające wyniki badań opinii publicznej, dane kampanię
haskie i wolności i praw; - Konwencji o ochronie statystyczne, źródła ikonograficzne, normatywne i społeczną
genewskie § przedstawia praw człowieka i narracyjne, teksty publicystyczne]. dotyczącą
zadania i formy podstawowych wolności, problemów
działania - Międzynarodowego związanych z
Rzecznika Praw paktu praw ochroną prawa
Obywatelskich; obywatelskich i człowieka i
§ wymienia politycznych; aktywnie
organizacje § wymienia uczestniczy w
międzynarodowe podstawowe dokumenty zainicjowanej
tworzące określające zasady dyskusji;
fundament międzynarodowego § gromadzi,
europejskiego prawa humanitarnego; analizuje i
systemu ochrony § odczytuje z prezentuje
praw człowieka; różnorodnych informacje
§ podaje cele materiałów źródłowych dotyczące
funkcjonowania [tabele, wykresy i wybranych
Europejskiego schematy zagadnień
Trybunału Praw przedstawiające wyniki dotyczących
Człowieka, badań opinii publicznej, ochrony praw
§ omawia dane statystyczne, człowieka.
okoliczności, które źródła ikonograficzne,
doprowadziły do normatywne i
uchwalenia narracyjne, teksty
Powszechnej publicystyczne]
deklaracji praw informacje dotyczące
człowieka oraz ochrony opraw
przedstawia cele i człowieka.
zasady określone
w tym dokumencie.
Historia i Teraźniejszość

Historia i teraźniejszość

ZAKRES PODSTAWOWY

Klasa II

1.Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych

i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania.

a) W dwuletnim cyklu nauczania tego interdyscyplinarnego przedmiotu łączymy wiedzę

z zakresu podstawowego wiedzy o społeczeństwie, a także treści z obszaru nauk społecznych, politycznych i prawnych oraz aparatu
pojęciowy, który umożliwia uczniom analizę problemów historii najnowszej. Przedmiot ten umożliwi uczniom poznanie dziejów
politycznych, społecznych i przemian cywilizacyjno - kulturowych Polski i świata oraz przygotuje ich do świadomego oraz
odpowiedzialnego udziału w życiu publicznym.
· Uczeń w procesie edukacyjnym wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności zdobyte na wcześniejszych etapach kształcenia (lekcje
historii oraz wiedzy o społeczeństwie).

· Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego
osiągnięciach edukacyjnych pomagających
w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć. Rytmiczność
oceniania ma zmotywować ucznia do pracy.

· Przy ustalaniu oceny śródrocznej i rocznej decydującą rolę odgrywa to, czy zostały spełnione wymagania edukacyjne na
poszczególne oceny, co znajduje wyraz w odpowiednich ocenach (oceny bieżące) uzyskanych ze sprawdzianów i prac przekrojowych,
powtórzeń ustnych, bieżących odpowiedzi i kartkówek, wypowiedzi argumentacyjnych, prezentacji.

· Dodatkowo nauczyciel bierze również pod uwagę:

a) systematyczność pracy, wysiłek oraz zaangażowanie ucznia w pracę na lekcji,

b. Wkład pracy włożonej przez niego, a także postęp (brak postępu lub regresja) jakiego dokonał w danym okresie.

· Ocena śródroczna ma charakter jedynie informacyjny. Przy ustalaniu oceny rocznej brane są pod uwagę oceny z całego roku.

· Zaległości wynikające z otrzymania oceny niedostatecznej lub nieklasyfikowania po pierwszym semestrze należy nadrobić w
terminie 1 miesiąca (uwzględniając dni robocze) od daty wystawienia oceny śródrocznej. W szczególnych przypadkach termin ten
może ulec wydłużeniu (za zgodą Dyrekcji).

2.Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny śródroczne/roczne:

W klasie II realizowane są treści nauczania dotyczące dziejów ojczystych i historii powszechnej od roku 1980 do 2020.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

- poprawnie definiuje pojęcia historyczne oraz te z obszaru nauk społecznych, politycznych

i prawnych;

-identyfikuje źródła historyczne;

- czyta ze zrozumieniem i wskazuje fakty historyczne ze źródeł historycznych,

-wymienia przyczyny i skutki wydarzeń historycznych, politycznych, społecznych, gospodarczych i kulturowych

-wskazuje na mapie miejsca związane z wydarzeniami historycznymi, politycznymi, gospodarczymi i społecznymi

-wymienia postacie historyczne związane ze współczesną historią Polski i świata

- porządkuje wydarzenia związane z historią powszechną oraz dziejami ojczystymi.

- rozróżnia fakty od opinii

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

- umieszcza w czasie i przestrzeni wydarzenia z historii powszechnej oraz Polski;

- rozumie główne zagadnienia życia społecznego, gospodarczego, kulturowego, polityki i prawa;

- wymienia najważniejsze przemiany kulturowe, polityczne, społeczne oraz gospodarcze

w Polsce i na świecie po 1945 r.;

- ocenia zmiany zachodzące w Polsce i na świecie od zakończenia II wojny światowej;

- wyciąga wnioski po analizie źródeł historycznych;

- opisuje przebieg wydarzeń historycznych, politycznych, społecznych, gospodarczych oraz kulturowych

- właściwie konstruuje wypowiedź ustną i pisemną;

- interesuje się życiem publicznym.

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

- analizuje i interpretuje tekst źródłowy;

- łączy wydarzenia w związki przyczynowo – skutkowe;

- posługuje się pojęciami historycznymi, politycznymi, społecznymi, kulturowymi oraz ekonomicznymi tworząc logiczną wypowiedź;

- potrafi prawidłowo tworzyć narrację historyczną;

- analizuje i syntezuje wiedzę historyczną oraz z dziedziny nauk społecznych;

- ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego;

-orientuje się w przemianach w życiu narodów i państw oraz genezie i naturze wielkich problemów współczesnego świata;

-rozumie przemiany współczesności w kategoriach ciągłości i zmiany względem podstaw,

z których wyrasta Polska (korzenie klasycznej cywilizacji grecko-rzymskiej i chrześcijaństwa);

-wyraża gotowość do osobistego podejmowania zadań społecznych i zaangażowania obywatelskiego.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

- potrafi synchronizować wydarzenia z historii powszechnej i Polski;

- dokonuje selekcji i hierarchizacji wydarzeń historycznych, politycznych, kulturowych i społecznych

- analizuje wydarzenia, zjawiska, a także procesy historyczne w kontekście epok;

- łączy zdolność krytycznego oraz logicznego myślenia;

-odróżnia w życiu społecznym oraz w pojęciach i doktrynach politycznych oraz prawnych to, co trwałe, od tego, co zmienne, a także to,
co uniwersalne od tego, co partykularne;

-rozumie znaczenie cnót indywidualnych i społecznych;

-rozumie znaczenie praw i obowiązków obywatela w rozwoju ludzkich wspólnot;

-buduje własne wypowiedzi na temat życia społecznego, politycznego i kulturalnego

-aktywnie uczestniczy w dyskusji, debacie.

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

- potrafi odróżnić i ocenić w życiu społecznym oraz w pojęciach i doktrynach prawnych to, co trwałe, od tego, co zmienne, a także to, co
uniwersalne, od tego, co partykularne i związane z tradycjami lokalnymi
- interesuje się życiem zbiorowym oraz wyraża gotowość do osobistego podejmowania zadań społecznych i zaangażowania
obywatelskiego

- buduje własne wypowiedzi na temat zagadnień życia społecznego, formułuje oceny i je uzasadnia

- spełnił wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą, opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych programem nauczania

3.Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów.

Ocenianie bieżące odbywa się w formie pisemnej (sprawdziany, kartkówki, zadania domowe, ćwiczenia) i ustnej (odpowiedzi, referaty,
praca w grupach, mini projekty, praca na lekcji, prezentacje).

· Sprawdzian wiadomości:

- ocena ze sprawdzianu jest najważniejsza;

- termin i zakres sprawdzianu jest podawany przez nauczyciela z minimum tygodniowym wyprzedzeniem;

- termin sprawdzianu nauczyciel zapisuje w dzienniku elektronicznym;

- uczeń nieobecny na pisemnym sprawdzianie ma obowiązek nadrobić zaległości, natomiast ten, który otrzymał ze sprawdzianu ocenę
niedostateczną ma obowiązek poprawić ją (w formie pisemnej lub ustnej) we wskazanym przez nauczyciela terminie.

· Kartkówka z trzech ostatnich lekcji nie musi być zapowiedziana.

· Uczniowi, który pisze pracę niesamodzielnie (np. ściąga, korzysta z telefonu komórkowego, itd.) unieważnia się pracę, co jest
jednoznaczne z otrzymaniem przez ucznia oceny niedostatecznej.
· Nauczyciele umożliwiają uczniom uzupełnienie braków, zwłaszcza w przypadku długotrwałej nieobecności ucznia (problemy
zdrowotne, rodzinne). Nauczyciel ustala z uczniem formę oraz termin nadrobienia zaległości, np. proponuje konsultacje i bierze pod
uwagę problemy ucznia.

· W szczególnych przypadkach istnieje również możliwość utworzenia dla ucznia specjalnych ścieżek edukacyjnych pozwalających na
dostosowanie metod i tempa pracy do możliwości ucznia.

4.Warunki i tryb otrzymania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej

z zajęć edukacyjnych określa statut szkoły- paragraf 43, ustęp 3, punkty 1-5.

“1. O uzyskanie wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych oraz zachowania może ubiegać się każdy
uczeń.

2. Warunkiem uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych może być:

1) nieobecności na zajęciach edukacyjnych w większości usprawiedliwione;

2) inne ważne sytuacje życiowe.

3. Tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych:

1. O uzyskanie wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych, uczeń (lub w jego imieniu rodzice)
zwraca się w tej sprawie z wnioskiem (ustnym lub na piśmie) do nauczyciela danych zajęć edukacyjnych w terminie 2 dni roboczych,
licząc od dnia przekazania informacji o ocenie przewidywanej;

2. Nauczyciel danych zajęć edukacyjnych podejmuje decyzję, czy uczeń spełnia warunki, o których mowa w ust.2;

3. Jeśli uczeń spełnia warunki, o których mowa w ust. 2, nauczyciel danych zajęć edukacyjnych określa zakres, formę i termin
sprawdzania wiadomości i umiejętności ucznia;
4. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia musi nastąpić przed zebraniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej;

5. Nauczyciel po sprawdzeniu wiadomości i umiejętności ucznia utrzymuje bądź ustala wyższą niż przewidywaną roczną ocenę
klasyfikacyjną z zajęć edukacyjnych”.

Źródło: Statut szkoły

Temat Wymagania Wymagania Wymagania Wymagania Wymagania

konieczne – podstawowe – rozszerzające – dopełniające – ocena wyczerpujące –
ocena ocena dobra. bardzo dobra ocena celująca
ocena dostateczna.
dopuszczająca. Uczeń wie i potrafi to, Uczeń wie i potrafi to, Uczeń wie i potrafi
Uczeń wie i potrafi co na co na to, co na ocenę
Uczeń: to, co na bardzo dobrą,
ocenę dostateczną, ocenę dobrą, oraz: oraz:
ocenę oraz:
dopuszczającą,
oraz:
II. ŚWIAT I POLSKA W LATACH 1980–1991
11. Powstanie · wymienia · przedstawia · charakteryzuje · ocenia, które z · ocenia, które
Solidarności najważniejsze postulaty sytuację postulatów z postulatów
problemy strajkujących gospodarczą w robotniczych z robotniczych z
gospodarcze robotników z Polsce w 1980 r.; sierpnia 1980 r. sierpnia 1980 r.
Polski na lipca i sierpnia były możliwe do były najbardziej
przełomie lat 70. 1980 r.; · wyjaśnia rolę spełnienia; niewygodne dla
I 80. XX w.; Międzyzakładowy władzy i
· dzieli je na ch Komitetów · wyjaśnia, na uzasadnia
· wymienia polityczne i Strajkowych w czym polegała swoje
przykładowe ekonomiczne; rozmowach różnica między stanowisko;
postulaty strajkujących strajkami z
strajkujących · wymienia robotników z sierpnia 1980 r. a · zbiera
robotników z postanowienia władzami; wcześniejszymi informacje o
sierpnia 1980 r.; porozumień wystąpieniami działalności
sierpniowych; · przedstawia robotników; NSZZ
· wie, kim były / konsekwencje „Solidarność”
są wymienione · zna i wyjaśnia zawarcia · przedstawia lub NSZZ
postacie, oraz pojęcia: porozumień reakcję władz „Solidarność”
przedstawia ich Międzyzakłado sierpniowych; PZPR na RI, lub NZS w
polityczną rolę: wy Komitet porozumienia swoim
Lech Wałęsa, Strajkowy, · zna i wyjaśnia sierpniowe; regionie;
Tadeusz porozumienia pojęcia: „przerwy
Mazowiecki sierpniowe; w pracy”, · przedstawia przedstawia
karnawał znaczenie reakcję władz
· wie, kim były „Solidarności”; Posłania I państw bloku
wymienione Krajowego Zjazdu wschodniego
postacie, oraz · wie, kim są Delegatów NSZZ na Posłanie I
przedstawia wymienione „Solidarność” do Krajowego
ich historyczną postacie, oraz ludzi pracy Zjazdu
rolę: Anna przedstawia ich Europy Delegatów
Walentynowicz polityczną rolę: Wschodniej; NSZZ
, Bronisław Bogdan
„Solidarność”
Geremek, Borusewicz, · zna i wyjaśnia
do ludzi pracy
pojęcie Niezależne
Mieczysław Andrzej Gwiazda, Zrzeszenie Europy
Jagielski Bogdan Lis Studentów; Wschodniej;

· wie, kim były · wie, kim były

wymienione wymienione
postacie, oraz postacie, oraz
przedstawia ich przedstawia ich
historyczną rolę: historyczną
Jan Olszewski, rolę: Władysław
Lech Kaczyński Siła-Nowicki,
Marian Jurczyk
12. Stan · wymienia · · przedstawia · ocenia legalność · ocenia, czy
wojenny w przyczyny charakteryzuje stosunek PZPR i zasadność władze PRL,
Polsce i jego
wprowadzenia ograniczenia do wprowadzenia wprowadzając
następstwa
stanu nałożone na „Solidarności”; stanu wojennego; stan wojenny,
wojennego; obywateli w osiągnęły
czasie stanu · charakteryzuje · ocenia znaczenie zamierzone
· wymienia wojennego; formy oporu powstania cele i
przykładowe społeczeństwa po nielegalnych przywróciły
ograniczenia · przedstawia wprowadzeniu organizacji, w tym pełną kontrolę
nałożone na represje władz stanu wojennego; struktur nad
obywateli w wobec „Solidarności” dla społeczeństwe
czasie stanu społeczeństwa · przestawia rolę i umacniania oporu m;
wojennego; po działania Kościoła społeczeństwa;
wprowadzeniu po wprowadzeniu · zbiera
· wymienia stanu stanu wojennego; · przedstawia informacje, jak
przykładowe wojennego; reakcję ZSRS na wyglądały
represje władz · przedstawia wprowadzenie realia stanu
wobec · wymienia reakcję państw stanu wojennego wojennego w
społeczeństwa przykładowe zachodnich na w Polsce; jego regionie
po formy oporu wprowadzenie
wprowadzeniu społeczeństwa stanu wojennego · przedstawia
stanu po w Polsce; pomoc
wojennego; wprowadzeniu społeczeństw
· zna i wyjaśnia zachodnich i
stanu
· zna i wyjaśnia pojęcia: środowisk
wojennego;
pojęcia: prowokacja emigracyjnych dla
Wojskowa Rada · wyjaśnia, jaką bydgoska, Polaków w czasie
Ocalenia rolę odgrywała „Solidarność stanu wojennego
Narodowego, militaryzacja Walcząca”;
internowanie, niektórych
· wie, kim były / są
godzina zakładów
wymienione
milicyjna, pracy i
postacie, oraz
środków
przedstawia ich
· wie, kim był masowego polityczną rolę:
gen. Wojciech przekazu; płk Ryszard
Jaruzelski, i Kukliński, Józef
przedstawia jego · zna i wyjaśnia kard. Glemp,
historyczną rolę pojęcia: Władysław
Patriotyczny Frasyniuk, Kornel
Ruch Morawiecki
Odrodzenia
Narodowego,
Tymczasowa
Komisja
Koordynacyjna
, pacyfikacja
kopalni
„Wujek”;

· wie, kim były

wymienione
postacie, oraz
przedstawia
ich historyczną
rolę: gen.
Czesław
Kiszczak, Jan
Dobraczyński,
Jerzy
Popiełuszko
13. Kryzys w · charakteryzuje · wyjaśnia · wyjaśnia · charakteryzuje · zbiera
ZSRS i kryzys przyczyny przyczyny politykę władz informacje o
państwach
gospodarczy w kryzysu wyścigu zbrojeń ZSRS wobec kontaktach
bloku
wschodniego ZSRS i krajach gospodarczeg na początku lat ludzi, którzy się z polskich
bloku o w ZSRS i 80. XX w.; nimi nie zgadzali; organizacji
wschodniego; krajach bloku opozycyjnych z
wschodniego; · wymienia · przedstawia organizacjami
· charakteryzuje przykładowe zasięg wpływów opozycyjnymi
kryzys · organizacje organizacji w krajach bloku
społeczny w charakteryzuje opozycyjne w opozycyjnych w wschodniego;
ZSRS; kryzys krajach bloku społeczeństwach
społeczny w wschodniego; państw · porównuje
· zna i wyjaśnia krajach bloku komunistycznych wpływy
pojęcia: wschodniego; · przedstawia i wyjaśnia jego organizacji
bumelant, postawy przyczyny; opozycyjnych
amnestia, · społeczeństw na
indoktrynacja charakteryzuje państw · wie, kim były społeczeństwo
relacje między komunistycznych wymienione w Polsce i
ZSRS a wobec władzy; postacie, oraz innych krajach
Stanami przedstawia ich bloku
Zjednoczonymi · zna i wyjaśnia historyczną rolę: wschodniego
; pojęcia: dysydent, Jurij Andropow,
azyl polityczny, Konstantin
· zna i wyjaśnia Karta 77, Czernienko
pojęcia: Konfederacja
„imperium Polski
zła”, Niepodległej;
„gwiezdne
wojny” · wie, kim były
wymienione
postacie, oraz
przedstawia ich
historyczną rolę:
Aleksander
 Sołżenicyn,
Andriej Sacharow
14. Pierestrojka · wymienia · wyjaśnia, na · przedstawia · ocenia efekty · ocenia, czy
w ZSRS i jej reformy czym polegały wpływ reform w reform Michaił
konsekwencje
wewnętrzne reformy ZSRS na sytuację wewnętrznych Gorbaczow
w krajach
bloku przeprowadzone wewnętrzne w krajach bloku wprowadzonych zrealizował cele
w ZSRS przez wprowadzane wschodniego; przez Michaiła swojej polityki i
wschodniego Michaiła przez Michaiła Gorbaczowa; uzasadnia
Gorbaczowa; Gorbaczowa; · charakteryzuje swoje
politykę · wyjaśnia wpływ stanowisko;
· przedstawia · przedstawia zagraniczną rządów Michaiła
relacje między konsekwencje Michaiła Gorbaczowa na · ocenia relacje
ZSRS a Stanami katastrofy Gorbaczowa; pozycję ZSRS w między
Zjednoczonymi elektrowni świecie państwami
za rządów atomowej w · wyjaśnia bloku
Michaiła Czarnobylu; przyczyny zmian wschodniego a
Gorbaczowa; relacji między ZSRS za
· zna i wyjaśnia ZSRS a Stanami rządów
· zna i wyjaśnia pojęcie Zjednoczonymi za Michaiła
pojęcia: uwłaszczenie rządów Michaiła Gorbaczowa i
pierestrojka, nomenklatury Gorbaczowa; porównuje je z
głasnost’; relacjami za
· wie, kim był
rządów Leonida
· wie, kim były Mieczysław
Breżniewa
wymienione Rakowski
postacie, oraz
przedstawia ich
historyczną rolę:
Michaił
Gorbaczow,
Ronald Reagan,
George Bush
15. · wymienia · przedstawia · charakteryzuje · przedstawia · wyjaśnia,
Przełomowy problemy problemy próby reakcje dlaczego
rok 1989
gospodarcze gospodarcze przezwyciężenia społeczeństwa na określenie
Polski w II poł. Polski w II poł. trudności postanowienia gruba kreska
lat 80. XX w.; lat 80. XX w.; gospodarczych Okrągłego Stołu; jest różnie
podejmowane rozumiane;
· wymienia · wymienia przez władze; · ocenia zakres
przykładowe działania zmian · wyjaśnia,
postanowienia podejmowane · przedstawia ustrojowych dlaczego
Okrągłego Stołu; przez władze, genezę Okrągłego przeprowadzonyc niektóre
aby Stołu; h na mocy organizacje
· zna i wyjaśnia przezwyciężyć postanowień opozycyjne
pojęcia: Okrągły trudności · przedstawia Okrągłego Stołu; krytycznie
Stół, pluralizm, gospodarcze; realizację odnosiły się do
wybory postanowień · wyjaśnia, co ustaleń
kontraktowe; · wymienia Okrągłego Stołu; spowodowało, że Okrągłego
postanowienia obóz Stołu i ich
· wie, kim były Okrągłego · zna i wyjaśnia solidarnościowy realizacji;
/są wymienione Stołu; pojęcia: gruba zdecydował się na
postacie, oraz kreska, utworzenie rządu · zbiera
przedstawia ich · zna i wyjaśnia desygnacja, informacje na
polityczną rolę: pojęcia: Obywatelski Klub temat wyborów
Lech Wałęsa, Ogólnopolskie Parlamentarny 4 czerwca w
gen. Wojciech Porozumienie jego regionie
Jaruzelski Związków · wie, kim był
Zawodowych, Tadeusz
Komitet Mazowiecki
Obywatelski,

· wie, kim był

Alfred
Miodowicz
16. Jesień · wymienia etapy · przedstawia · wyjaśnia · omawia genezę · wyjaśnia,
Narodów w przejmowania proces przyczyny powstania dlaczego
Europie
władzy przez przejmowania wzrostu pozycji Wspólnoty upadek muru
Środkowo-
opozycję w władzy przez opozycji w Niepodległych berlińskiego
-Wschodniej i Czechosłowacji, opozycję w krajach bloku Państw; stał się
rozpad ZSRS na Węgrzech i w Czechosłowacj wschodniego; symbolem
Bułgarii; i, na Węgrzech · porównuje upadku
i w Bułgarii; · przedstawia procesy przemian komunizmu w
· wymienia etapy proces obalenia ustrojowych w Europie
procesu · wymienia Nicolae krajach bloku Środkowo-Wsc
jednoczenia przyczyny Ceauşescu w wschodniego, hodniej;
Niemiec; rozpadu ZSRS Rumunii; wskazując
i Jugosławii; podobieństwa i · ocenia, które
· zna i wyjaśnia · wyjaśnia różnice między czynniki
pojęcia: Karta · wymienia trudności procesami odegrały
77, aksamitna etapy procesu związane z zachodzącymi w największą rolę
rewolucja, rozpadu ZSRS procesem poszczególnych w procesie
Fidesz, Trójkątny i Jugosławii; jednoczenia państwach; rozpadu ZSRS i
Stół, Okrągły Niemiec; Jugosławii oraz
Stół; · zna i wyjaśnia · porównuje jak to wpłynęło
pojęcia: pucz, · przedstawia przyczyny na przebieg
· wie, kim były czystki proces rozpadu rozpadu ZSRS i tych procesów
wymienione etniczne, ZSRS i Jugosławii;
postacie, oraz Jugosławii;
przedstawia ich · wie, kim były · wyjaśnia,
historyczną rolę: wymienione · zna i wyjaśnia dlaczego procesy
Václav Havel, postacie, oraz pojęcie przemian
Erich Honecker, przedstawia Wspólnota ustrojowych w
Helmut Kohl ich historyczną Niepodległych krajach bloku
rolę: Borys Państw wschodniego
Jelcyn, zostały określone
Giennadij · wie, kim był
jako Jesień
Janajew Nicolae
Narodów
Ceauşescu
17. · wymienia · wyjaśnia, · charakteryzuje · charakteryzuje · przedstawia
Transformacja problemy które problemy proces proces realizację planu
gospodarczo- Balcerowicza i
gospodarcze wynikały z prywatyzacji i dekomunizacji,
jego skutki w
-ustrojowa Polski na polityki reprywatyzacji; odwołując się do swoim regionie
początku lat 90. gospodarczej przykładów ze
1989–1990 XX w.; władz · wyjaśnia swojego regionu;
komunistyczny problemy i
· przedstawia ch; konsekwencje · przedstawia
założenia planu procesu konsekwencje
Balcerowicza; · omawia prywatyzacji i polityczne
społeczne reprywatyzacji; wyborów
· przedstawia skutki prezydenckich w
wyniki wyborów realizacji planu · przedstawia 1990 r.;
prezydenckich w Balcerowicza; przyczyny i
1990 r. przebieg wyborów · zna i wyjaśnia
· zna i wyjaśnia prezydenckich w pojęcie
· zna i wyjaśnia pojęcia: 1990 r.; dekomunizacja
pojęcie plan transformacja,
Balcerowicza; bezrobocie · zna i wyjaśnia
strukturalne, pojęcia:
· wie, kim jest prywatyzacja,
hiperinflacja,
Leszek reprywatyzacja;
kuroniówka
Balcerowicz
· wie, kim był · wie, kim były / są
Jacek Kuroń wymienione
postacie, oraz
przedstawia ich
polityczną rolę:
Jarosław
Kaczyński,
Stanisław
Tymiński
18. Ku · zna definicję · · wyjaśnia, · porównuje różne · ocenia, czy
społeczeństwu społeczeństwa charakteryzuje dlaczego dla typy organizacji społeczeństwo
obywatelskiem
obywatelskiego; czynniki, które rozwoju pozarządowych; polskie jest
u
wpływają na społeczeństwa społeczeństwe
· wymienia formy rozwój obywatelskiego · omawia m
aktywności społeczeństwa ważne są kapitał działalność obywatelskim i
społecznej; obywatelskieg społeczny i organizacji uzasadnia
o; zaufanie pozarządowych i swoje
· wymienia ich rolę w
społeczne; stanowisko;
sektory działania · wymienia kształtowaniu
organizacji w przykładowe · wyjaśnia różnice społeczeństwa · daje przykłady
społeczeństwie organizacje między obywatelskiego obywatelskiego
obywatelskim; pozarządowe i stowarzyszeniem na przykładach ze nieposłuszeńst
przedstawia a fundacją; swojego regionu; wa, biorąc pod
· zna pojęcia:
ich działania; uwagę
społeczeństwo · charakteryzuje · ocenia rolę klasyczną jego
obywatelskie, · wyjaśnia, organizacje wolontariatu w definicję
referendum, dlaczego dla pożytku kształtowaniu się
organizacje rozwoju publicznego; społeczeństwa
pozarządowe społeczeństwa obywatelskiego
obywatelskieg · zna i wyjaśnia
o największe pojęcia: kapitał
znaczenie mają społeczny,
organizacje zaufanie
pozarządowe; społeczne,
obywatelskie
· zna i wyjaśnia nieposłuszeństwo
pojęcia: , wolontariat
społeczeństwo
obywatelskie,
organizacje
pozarządowe,
stowarzyszenie
 , fundacja,
organizacje
pożytku
publicznego
19. · zna definicje · wymienia · wymienia · charakteryzuje rolę · daje przykłady z
Sprawiedliwoś demokratyczneg różne typy różnice pomiędzy sprawiedliwości działań władz
ć jako moralny społecznej w państwowych i
o państwa prawa sprawiedliwoś różnymi typami
fundament funkcjonowaniu samorządowych
ładu i ci; sprawiedliwości; państwa i stosowania
społecznego sprawiedliwości społeczeństwa; sprawiedliwości
społecznej; · wyjaśnia · wyjaśnia różnice · uzasadnia, że rozdzielczej i
pojęcia: pomiędzy państwo polskie jest sprawiedliwości
· wymienia różne demokratyczne sprawiedliwością demokratycznym wyrównawczej
państwem prawa
możliwości państwo rozdzielczą a
rozumienia prawa, sprawiedliwością
terminu sprawiedliwoś wyrównawczą;
sprawiedliwość ć społeczna
· zna i wyjaśnia
pojęcia:
sprawiedliwość
rozdzielcza,
sprawiedliwość
wyrównawcza

III. ŚWIAT I POLSKA W LATACH 1991–2001

20. Nowy ład · wymienia · wymienia · wskazuje · ocenia, czy · ocenia, która
światowy działania Stanów koncepcje różnice pomiędzy można określić z koncepcji
Zjednoczonych świata w końcu koncepcjami Stany świata w końcu
zmierzające do XX w. i ich świata w końcu Zjednoczone jako XX w. okazała
utrzymania ładu autorów; XX w.; żandarma ładu na się najbliższa
na świecie w świecie w końcu rzeczywistości i
końcu XX w.; · wyjaśnia, na · charakteryzuje XX w.; uzasadnia
czym polega proces swoje
· przedstawia proces globalizacji w · wyjaśnia, w jaki stanowisko
proces globalizacji; różnych sposób ZSRS
globalizacji w dziedzinach życia usiłował utrzymać
gospodarce; · wpływy na
charakteryzuje świecie;
· zna i wyjaśnia politykę
pojęcia: Stanów · wie, kim był
Pustynna Burza, Zjednoczonych Michaił
globalizacja; na Bliskim Gorbaczow
Wschodzie;
· wie, kim były
wymienione · zna i wyjaśnia
postacie, oraz pojęcia: koniec
przedstawia ich historii,
historyczną rolę: zderzenie
George Bush, cywilizacji,
Saddam Husajn globalna
wioska;

· wie, kim były /

są wymienione
postacie, oraz
przedstawia
ich polityczną
rolę: Francis
Fukuyama,
 Samuel
Huntington,
Zbigniew
Brzeziński
21. Blaski i · wymienia · wymienia · wyjaśnia · wyjaśnia · przedstawia i
cienie zmian na najważniejsze najważniejsze przyczyny przyczyny ocenia rolę wojsk
świecie na ONZ w czasie
konflikty zbrojne przyczyny konfliktów konfliktów
przełomie konfliktu w
tysiącleci na przełomie XX konfliktów zbrojnych na religijnych na Rwandzie
i XXI w.; zbrojnych na przełomie XX i XXI świecie na
przełomie XX i w.; przełomie XX i XXI
· wymienia XXI w.; w.;
różnice · wyjaśnia
pomiędzy · przedstawia przyczyny · charakteryzuje
globalną proces upadku podziału świata sytuację w Afryce
Północą a apartheidu w na globalną na przełomie XX i
globalnym RPA; Północ i globalne XXI w.
Południem Południe;
· zna i wyjaśnia
pojęcia: · wyjaśnia
apartheid, przyczyny
bantustany; konfliktu w
Rwandzie;
· wie, kim były
wymienione · zna i wyjaśnia
postacie, oraz pojęcie konflikt
przedstawia Północ–Południe
ich historyczną
rolę: Nelson
Mandela,
Frederik de
Klerk
22. Integracja · wymienia · wymienia · przedstawia · wyjaśnia, · wyjaśnia
europejska dokumenty kryteria zakres dlaczego strefa znaczenie
tworzące Unię przyjmowania współpracy Schengen i strefa Jednolitego
Europejską i ich nowych pomiędzy euro nie pokrywa Aktu
najważniejsze państw do Unii państwami Unii się z krajami Unii Europejskiego i
postanowienia; Europejskiej; Europejskiej; Europejskiej; traktatu z
Maastricht;
· wymienia · wymienia · wskazuje · wyjaśnia
organy Unii płaszczyzny różnice pomiędzy przyczyny · wyjaśnia,
Europejskiej; współpracy poszczególnymi rozszerzania dlaczego został
między krajami dokumentami zakresu zawarty traktat
· wymienia Unii tworzącymi współpracy lizboński;
państwa strefy Europejskiej; podstawy prawne pomiędzy
euro; Unii Europejskiej; państwami Unii · wyjaśnia,
· wymienia Europejskiej; dlaczego
· pokazuje na państwa strefy · wyjaśnia Finlandia
mapie proces Schengen; znaczenie strefy · przedstawia starała się o
rozszerzania się Schengen i strefy współpracę Unii członkostwo w
Unii · zna i wyjaśnia euro; Europejskiej ze Unii
Europejskiej; pojęcia: Szwajcarią i Europejskiej
kryteria · przedstawia wyjaśnia stosunek dopiero w
· zna i wyjaśnia kopenhaskie, współpracę Unii Szwajcarii do Unii latach 90. XX w.
pojęcia: strefa Europejskiej z Europejskiej
Jednolity Akt Schengen Norwegią i
Europejski, wyjaśnia jej
traktat z stosunek do Unii
Maastricht, Unia Europejskiej
Europejska,
traktat nicejski,
traktat lizboński,
strefa euro
23. Polska · wymienia · wymienia · wyjaśnia · ocenia, czy · przedstawia
droga do najważniejsze ruchy przyczyny zmian reformy rządu relacje między
demokracji
partie w Polsce polityczne w rządów po 1990 r.; Jerzego Buzka rządem a
1991–2005
po 1990 r.; Polsce po 1990 spełniły Prezydentem w
r.; · przedstawia oczekiwania Polsce w latach
· wymienia przebieg prac nad Polaków; 1991–2005;
zmiany · wyjaśnia nową konstytucją;
ustrojowe, które przyczyny · przedstawia · ocenia
wprowadziła zmian na · charakteryzuje proces podpisania funkcjonowanie
Mała polskiej scenie reformy rządu i ratyfikowania rządów w
Konstytucja; politycznej po Jerzego Buzka; konkordatu; Polsce w latach
1990 r.; 1991–2005,
· wymienia · przedstawia · ocenia przywołując ich
reformy rządu · wyjaśnia, jak stosunki stabilność sukcesy i
Jerzego Buzka; chciano wyznaniowe w polskiej sceny porażki
zapobiec Polsce; politycznej i jej
· zna i wyjaśnia rozdrobnieniu wpływ na
pojęcia: Sojusz · zna i wyjaśnia
politycznemu funkcjonowanie
Lewicy pojęcia: recesja,
w Polsce; państwa;
Demokratycznej, lustracja;
Unia · wymienia · wie, kim jest
· wie, kim były / są
Demokratyczna, podstawy Hanna Suchocka
wymienione
Mała prawne, na
postacie, oraz
Konstytucja; których
przedstawia ich
opierają się
· wie, kim jest polityczną rolę:
relacje między
Jerzy Buzek Jan K. Bielecki,
państwem
Aleksander
polskim a
Kwaśniewski,
kościołami i
Leszek Miller, Jan
związkami
Olszewski, Antoni
wyznaniowymi;
Macierewicz
· zna i wyjaśnia
pojęcia:
Bezpartyjny
Blok
Wspierania
Reform,
konkordat,
próg wyborczy
24. III · wymienia · wyjaśnia · charakteryzuje · wyjaśnia · wskazuje
Rzeczpospolita zasady zasady uprawnienia wzajemne różnice w
–
ustrojowe ustrojowe władzy zależności między procesie
konstytucyjne
zasady zawarte w zawarte w ustawodawczej i organami władzy legislacyjnym
ustrojowe konstytucji konstytucji wykonawczej w wykonawczej i w zależności od
polskiej; polskiej; Polsce z ustawodawczej typu ustawy
zastosowaniem oraz podaje (np. ustawa
· wymienia · wyjaśnia, na podziału tych przykłady ich zwykła i ustawa
prawa i czym polegają uprawnień; zastosowania; budżetowa);
obowiązki prawa i
obywatela obowiązki · wymienia etapy · wyjaśnia zasady · ocenia
zawarte w obywatela procesu sądownictwa w skuteczność
konstytucji; zawarte w legislacyjnego; Polsce; funkcjonowania
konstytucji; Trybunału
· wymienia · przedstawia · charakteryzuje Stanu
organy władzy · wymienia strukturę pozycję Trybunału
ustawodawczej i przykładowe sądownictwa w Konstytucyjnego i
ich dwie kompetencje Polsce; Trybunału Stanu
kompetencje; organów w polskim
władzy · wymienia zasady systemie
· wymienia ustawodawczej sadownictwa w ustrojowym;
organy władzy ; Polsce;
wykonawczej i · zna i wyjaśnia
ich dwie · wymienia · wymienia pojęcie
kompetencje; podstawowe przykładowe konstruktywne
kompetencje uprawnienia votum nieufności
· zna i wyjaśnia organów Trybunału
pojęcia: zasada władzy Konstytucyjnego i
suwerenności wykonawczej; Trybunału Stanu;
narodu, zasada
trójpodziału · wymienia · zna i wyjaśnia
władzy przykładowe pojęcia:
zasady preambuła,
proces
sadownictwa w legislacyjny,
Polsce; Trybunał
Konstytucyjny,
· zna i wyjaśnia Trybunał Stanu
pojęcia:
zasada
demokratyczne
go państwa
prawa, zasada
pluralizmu
politycznego,
zasada
niezawisłości
sędziów
25. · wymienia · wymienia · wymienia organy · wyjaśnia ·
Rzeczpospolita organy władzy organy władzy władzy podstawy prawne charakteryzuje
samorządna
samorządu samorządu samorządu i zasady proces
gminnego i powiatowego i wojewódzkiego i funkcjonowania odwoławczy od
sposób ich sposób ich sposób ich samorządu decyzji
powoływania; powoływania; powoływania; terytorialnego; jednostek
samorządu
· przedstawia · przedstawia · przedstawia · wyjaśnia, na terytorialnego;
przykładowe przykładowe przykładowe jakie zadania
kompetencje kompetencje kompetencje jednostki · przedstawia
organów organów organów samorządu działania
samorządu samorządu samorządu terytorialnego podejmowane
gminnego; powiatowego; wojewódzkiego; mogą mieć różne przez samorząd
źródła swojej gminy,
· zna i wyjaśnia · zna i wyjaśnia · wymienia źródła finansowania; powiatu i
pojęcia: pojęcia: finansowania województwa
samorząd powiat, jednostek · zna i wyjaśnia
terytorialny, starosta samorządu pojęcia:
domniemanie terytorialnego; decentralizacja,
kompetencji, zasada
zadania własne, · zna i wyjaśnia pomocniczości
zadania zlecone, pojęcia:
gmina, subwencja,
burmistrz, wójt dotacja,
marszałek
sejmiku
wojewódzkiego,
sejmik
województwa
26. System · wymienia · wyjaśnia · rozumie · charakteryzuje · wyjaśnia
prawny podmioty i różnice podstawowe relacje między różnicę między
współczesnej
zakres spraw, pomiędzy terminy związane organami władzy prawem
Polski
które obejmuje prawem z naukami albo organami materialnym a
prawo cywilne; naturalnym a prawnymi; władzy a procesowym;
prawem obywatelami,
· wymienia stanowionym; · przedstawia które reguluje · analizuje
sprawy sprawy pomiędzy prawo przykładowe
pomiędzy · członkami administracyjne; pisma z
członkami charakteryzuje rodziny, które są zakresu prawa
rodziny, które są podmioty i regulowane · wyjaśnia różnicę cywilnego,
regulowane zakres spraw, prawem między karnego i
prawem które obejmuje rodzinnym; wykroczeniem, administracyjn
rodzinnym; prawo cywilne; występkiem i ego (np. pozew,
· omawia zbrodnią; zawiadomienie
· zna i wyjaśnia · wymienia najważniejsze o popełnieniu
pojęcia: norma najważniejsze zapisy prawa · zna i wyjaśnia przestępstwa,
prawna, osoba zapisy prawa karnego; pojęcia: decyzję
fizyczna, osoba karnego; odwołanie, administracyjn
prawna, · zna i wyjaśnia wniosek o ą)
zdolność · zna i wyjaśnia pojęcia: ponowne
prawna, pojęcia: przysposobienie, rozpatrzenie
zdolność do własność, obowiązek sprawy
czynności służebność, alimentacyjny
prawnych hipoteka,
wykroczenie,
występek,
zbrodnia,
odpowiedzialn
ość karna
27. Prawa · definiuje prawa · omawia · przedstawia · przedstawia · wyjaśnia,
człowieka oraz człowieka, cechy praw proces proces które prawa
ich ochrona w
wymieniając ich człowieka; kształtowania się kształtowania się człowieka są
Polsce i na
świecie cechy; praw człowieka praw człowieka do negatywne, a
· po II wojnie II wojny które
· wymienia charakteryzuje światowej; światowej; pozytywne;
przykładowe trzy generacje
prawa człowieka, praw · wymienia · porównuje · wyjaśnia, w
przyporządkowuj człowieka; dokumenty zawartość i rolę przypadku
ąc je do chroniące prawa dokumentów których praw
odpowiednich · wymienia człowieka na chroniących człowieka
generacji; dokumenty świecie; prawa człowieka; obywatel może
chroniące dochodzić
· wymienia prawa · wymienia organy · przedstawia swych praw;
polskie człowieka w ONZ, zajmujące proces
dokumenty, w Europie; się ochroną praw postępowania · ocenia
których zawarte człowieka i obywatela skuteczność
są prawa · wymienia wyjaśnia, w jaki polskiego, który decyzji lub
człowieka; europejskie sposób je oskarża instytucje wyroków
instytucje chronią; państwowe o różnych
· wymienia zajmujące się złamanie praw instytucji
polskie ochroną praw · zna i wyjaśnia człowieka chroniących
instytucje człowieka i pojęcia: (rozpatruje prawa
zajmujące się wyjaśnia, w Powszechna wszystkie człowieka
ochroną praw jaki sposób je Deklaracja Praw możliwości
człowieka i chronią; Człowieka, Rada odwoławcze);
wyjaśnia, w jaki Praw Człowieka,
sposób je · zna i wyjaśnia Wysoki Komisarz · wyjaśnia, które
chronią; pojęcia: Narodów prawa człowieka i
Europejska Zjednoczonych w jakich
· zna i wyjaśnia konwencja o ds. Praw okolicznościach
pojęcia: prawa ochronie praw Człowieka, mogą być
człowieka, trzy człowieka i ograniczone
generacje praw podstawowych
 człowieka, wolności, Międzynarodowy
Rzecznik Praw Europejski Trybunał Karny;
Obywatelskich Trybunał Praw
Człowieka · wie, kim była
Eleanor Roosevelt
28. Rozliczenie · wymienia · przedstawia · omawia różne · wyjaśnia · porównuje
dziedzictwa sposoby działania formy działalności problemy proces
PRL po 1989 r.
upamiętnienia podejmowane Instytutu Pamięci związane z rozliczenia
żołnierzy przez polskie Narodowej; przeprowadzenie władz
podziemia władze w celu m procesu komunistyczny
niepodległościo rozliczenia · zna i wyjaśnia lustracji; ch w Polsce z
wego i osób postępowania pojęcia: Instytut podobnymi
represjonowany władz PRL-u; Pamięci · zna i wyjaśnia procesami w
ch w okresie Narodowej, pojęcie kłamstwo innych były
PRL-u; · wyjaśnia, Rzecznik Interesu lustracyjne państwach
dlaczego było Publicznego, komunistyczny
· zna i wyjaśnia trudno uzyskać status osoby ch;
pojęcie wyroki pokrzywdzonej
rehabilitacja skazujące w · ocenia, czy
procesach można było
autorów stanu proces
wojennego i w dekomunizacji
sprawie użycia przeprowadzić
broni w kopalni lepiej i
„Wujek” uzasadnia
swoje
stanowisko
29. Polska · wymienia etapy · omawia etapy · przedstawia · charakteryzuje · przedstawia
droga do NATO przystąpienia przystąpienia współpracę Polski stosunki działania
i Unii
Polski do NATO i Polski do z innymi krajami polsko-rosyjskiej Polaków w
Europejskiej
Unii NATO i Unii regionu w celu w latach 90. XX w.; ramach
Europejskiej; Europejskiej; wstąpienia do Partnerstwa dla
NATO i Unii · przedstawia Pokoju;
· podaje · wyjaśnia, Europejskiej; aktywność Polski
przykładowe dlaczego w rejonie Europy · porównuje
przyczyny, Polsce zależało · charakteryzuje Środkowej w argumenty
dlaczego Polsce na relacje latach 90. XX w.; euroentuzjastó
zależało na członkostwie w polsko-niemieckie wi
członkostwie w NATO i Unii w latach 90. XX · wyjaśnia, jakie eurosceptyków
NATO i Unii Europejskiej; w.; czynniki wpływały w czasie
Europejskiej; na relacje Polski z starania się
· zna i wyjaśnia · zna i wyjaśnia innymi państwami Polski o
· zna i wyjaśnia pojęcie pojęcia: Trójkąt członkostwo w
pojęcie traktat Partnerstwo Weimarski, Unii
akcesyjny dla Pokoju Trójkąt Europejskiej
Wyszehradzki /
Grupa
Wyszehradzka
IV. ŚWIAT I POLSKA W PIERWSZYCH DWÓCH DEKADACH XXI W.
30. Świat na · wymienia · przedstawia · charakteryzuje · przedstawia · ocenia skutki
początku XXI czynniki, które pozycję Chin sytuację w Korei skutki kryzysu pandemii
w.
wpływają na na początku Północnej na finansowego z COVID-19 dla
pozycję Chin na XXI w.; początku XXI w.; początku XXI w.; życia
początku XXI w.; społecznego;
· przedstawia · przedstawia · wyjaśnia
· wymienia skutki skutki Arabskiej przyczyny · ocenia wpływ
przykładowe globalizacji; Wiosny; Arabskiej Wiosny Arabskiej
skutki Wiosny na
globalizacji · wymienia · przedstawia stabilizację w
sposoby sposoby radzenia rejonie
radzenia sobie sobie z pandemią Bliskiego
z pandemią COVID-19; Wschodu
COVID-19;
· zna i wyjaśnia
· zna i wyjaśnia pojęcie Arabska
pojęcia: Wiosna
COVID-19,
SARS-CoV-2,
pandemia
31. Wojna z · wymienia różne · · omawia · przedstawia · ocenia
terroryzmem w nurty terroryzmu charakteryzuje interwencję wojsk udział Polaków w skuteczność
XXI w.
w XXI w. różne nurty koalicji w Iraku; walkach w interwencji
terroryzmu w Afganistanie i wojsk koalicji w
· wymienia XXI w. · charakteryzuje Iraku; Afganistanie i
przykładowe działalność Iraku;
zamachy · omawia Państwa · wyjaśnia związek
terrorystyczne w interwencję Islamskiego; między · przedstawia
XXI w. i ich wojsk koalicji zamachami rolę i dążenia
konsekwencje; w · przedstawia terrorystycznymi Kurdów w
Afganistanie; znaczenie Stanów w Europie a wojną trakcie wojny z
· zna i wyjaśnia Zjednoczonych w z terroryzmem na terroryzmem
pojęcia: · zna i wyjaśnia wojnie z Bliskim
terroryzm, World pojęcia: terroryzmem; Wschodzie;
Trade Center
Al-Kaida, · zna i wyjaśnia · wymienia skutki
talibowie, pojęcia: szariat, wojny z
Państwo terroryzmem dla
· wie, kim były / Islamskie państw
są wymienione
muzułmańskich,
postacie, oraz
Stanów
przedstawia
Zjednoczonych i
ich polityczną
Europy
rolę: Osama
bin Laden,
George W.
Bush
32. Unia · wymienia · wymienia · przedstawia · porównuje · ocenia
Europejska w organy władzy dokumenty koncepcje koncepcje koncepcje
XXI w.
Unii Europejskiej unijne zawarte integracji Europy; integracji Europy; integracji
i ich na początku europejskiej
przykładowe XXI w. i ich · przedstawia · charakteryzuje pod kątem
uprawnienia; główne postawy państw przyczyny i skutki korzyści, które
założenia; Unii Europejskiej wystąpienia niosą one ze
· wymienia wobec kryzysu Wielkiej Brytanii z sobą dla
przykładowe · wyjaśnia migracyjnego; Unii Europejskiej; poszczególnyc
przyczyny i przyczyny h grup państw
skutki kryzysu kryzysu · wymienia · ocenia politykę
członkowski;
migracyjnego w migracyjnego przyczyny i skutki Unii Europejskiej
Unii w Unii wystąpienia wobec pandemii · przedstawia
Europejskiej; Europejskiej; Wielkiej Brytanii z COVID-19; możliwości
Unii Europejskiej; działania
· wymienia · · wyjaśnia wpływ
obywateli
przykładowe charakteryzuje · zna i wyjaśnia problemów, z
państw
działania Unii politykę Unii pojęcia: Stany którymi mierzy się
członkowskich
Europejskiej Europejskiej Zjednoczone Unia Europejska,
w ramach Unii
wobec pandemii wobec Europy, Europa na jej
Europejskiej
COVID-19; pandemii Ojczyzn, Europa funkcjonowanie i
COVID-19; wielu prędkości pozycję w niej
· zna i wyjaśnia poszczególnych
pojęcia: · zna i wyjaśnia państw
Przewodniczący pojęcia: Karta
Rady Praw
Europejskiej, Podstawowych
Wysoki Unii
Przedstawiciel Europejskiej,
Unii ds. traktat nicejski,
Zagranicznych i traktat
Polityki lizboński,
 Bezpieczeństwa, tarcza
lockdown antykryzysowa
33. Rosja i jej · wymienia · omawia · przedstawia, w · przedstawia · przedstawia
ekspansja w przyczyny i sytuację w jaki sposób możliwości działalność
XXI w.
skutki wojny w Gruzji; przywódcy Rosji działania opozycji „Memoriału”
Czeczenii; dążą do w Rosji; jako organizacji
· przedstawia wzmocnienia opozycyjnej w
· wymienia przebieg wojny władzy; · wyjaśnia wpływ Rosji
przyczyny i w Ukrainie; różnych form
skutki konfliktu · przedstawia prowadzenia
w Gruzji; · wie, kim były / proces aneksji wojny przez Rosję
są wymienione Krymu; na sytuację w
· wymienia postacie, oraz Europie;
przyczyny wojny przedstawia · przedstawia
w Ukrainie; ich historyczną stosunek państw · wyjaśnia, od
rolę: Dżochar środkowoeuropej czego zależy
· zna i wyjaśnia Dudajew, skich do polityki polityka Rosji
pojęcie Achmat rosyjskiej na wobec Ukrainy;
Euromajdan; Kadyrow, Kaukazie i
Ramzan Ukrainie; · przedstawia
· wie, kim są stosunek państw
Kadyrow
wymienione · charakteryzuje zachodnioeuropej
postacie, oraz różne formy skich i Stanów
przedstawia ich prowadzenia Zjednoczonych do
polityczną rolę: wojny przez polityki rosyjskiej
Władimir Putin, Rosję; na Kaukazie i
Wołodymyr Ukrainie;
Zełenski · zna i wyjaśnia
pojęcia; „zielone · zna i wyjaśnia
ludziki”, wojna pojęcie kolonia
hybrydowa, karna;
szantaż gazowy;
 · wie, kim był · wie, kim jest
Borys Jelcyn Wiktor
Janukowycz
34. Polska na · wymienia · wymienia · charakteryzuje · ocenia, jak afery, · przedstawia
początku XXI przykładowe główne polską scenę do których działania
w.
sukcesy i założenia polityczną na dochodziło za wybranego
porażki poszczególnyc początku XXI w.; poszczególnych przez siebie
poszczególnych h rządów w rządów, wpływały rządu z
rządów na polityce · wyjaśnia na ich ocenę początku XXI w.
początku XXI w.; wewnętrznej i przyczyny zmian przez w polityce
zagranicznej; rządów na społeczeństwo; wewnętrznej i
· wymienia początku XXI w.; zagranicznej
główne partie · wymienia · ocenia realizację oraz ocenia je
polityczne przyczyny · zna i wyjaśnia założeń pod kątem
działające w zmian rządów pojęcia: Liga poszczególnych rozwoju
Polsce na na początku Polskich Rodzin, rządów w polityce wewnętrznego
początku XXI w.; XXI w.; Samoobrona, wewnętrznej i Polski i jej racji
katastrofa zagranicznej stanu
· zna i wyjaśnia · zna i wyjaśnia smoleńska;
pojęcia: pojęcia:
Platforma postkomunizm, · wie, kim były / są
Obywatelska, kohabitacja wymienione
Prawo i polityczna, postacie, oraz
Sprawiedliwość, dług publiczny; przedstawia ich
Zjednoczona polityczną rolę:
Prawica · wie, kim są Donald Tusk,
wymienione Andrzej Lepper
postacie, oraz
przedstawia
ich polityczną
rolę: Kazimierz
Marcinkiewicz,
Bronisław
Komorowski,
Andrzej Duda
35. Polonia i · pokazuje na · wymienia · wyjaśnia rolę, · charakteryzuje · przedstawia
Polacy na mapie skupiska przykładowe jaką odgrywały sytuację Polaków działania
świecie
Polaków i instytucje instytucje w ZSRS i byłych organizacji
Polonii po II polskie emigracyjne po II republikach polonijnych
wojnie działające na wojnie światowej; radzieckich; funkcjonującyc
światowej; emigracji; h w różnych
· przedstawia · wyjaśnia, w jaki państwach (np.
· wymienia · przedstawia podstawy prawne sposób rząd Kongres
przyczyny znaczenie i możliwości polski wspiera Polonii
emigracji z organizacji działania polskich Polaków na Amerykańskiej
Polski po II tworzonych władz terenie byłego w Stanach
wojnie światowej przez Polaków emigracyjnych; ZSRS; Zjednoczonych
na emigracji czy Związek
dla · zna i wyjaśnia · zna i wyjaśnia
Polaków w
podtrzymywani pojęcia: pojęcie Karta
Niemczech)
a polskości i depozytariusz, Polaka;
rozwoju miesięcznik
„Kultura”; · wie, jest
kultury
Andżelika Borys
polskiej;
· wie, kim były
· zna i wyjaśnia wymienione
pojęcia: postacie, oraz
Instytut Polski przedstawia ich
i Muzeum im. historyczną rolę:
gen. Edward
Sikorskiego, Raczyński,
Instytut Józefa August Zaleski,
Piłsudskiego, Ryszard
Maisons-Laffitt Kaczorowski,
e, Rozgłośnia Władysław
Polska Radia Anders
Wolna Europa;
 · wie, kim były
wymienione
postacie, oraz
przedstawia
ich historyczną
rolę: Jerzy
Giedroyć, Jan
Nowak
Jeziorański
36. Zmiany · wymienia zalety · przedstawia · wyjaśnia · ocenia korzyści i · wyjaśnia, w
kulturowe w i wady polityki zalety i wady założenia polityki zagrożenia jaki sposób
świecie końca
wielokulturowoś polityki wielokulturowości płynące z polityki zmiany
XX w. i
początku XXI ci; wielokulturowo ; wielokulturowości kulturowe
w. ści; ; końca XX i
· wymienia · wyjaśnia, jakie początku XXI w.
główne · przedstawia znaczenie ma · porównuje znajdują
płaszczyzny znaczenie obecnie postawa główne argumenty odzwierciedleni
współczesnych dziedzictwa tolerancji i w współczesnych e w tekstach
sporów kulturalnego czym się ona sporów kultury z tego
światopoglądow dla przejawia; światopoglądowy okresu
ych; współczesnej ch
kultury; · zna i wyjaśnia
· zna i wyjaśnia pojęcia:
pojęcie polityka · zna i wyjaśnia poprawność
wielokulturowoś pojęcia: polityczna,
ci segregacja asymilacja,
rasowa, tolerancja,
dziedzictwo dyskryminacja
kulturowe
37. · zna definicję · wyjaśnia · wyjaśnia wpływ · wyjaśnia wpływ · ocenia, czy
Społeczeństwo społeczeństwa przyczyny rozwoju usług rozwoju usług we
cyfrowe
cyfrowego / rozwoju cyfrowych na cyfrowych na współczesnym
społeczeństwa komunikacji gospodarkę, kulturę; świecie można
informacyjnego; cyfrowej; edukację; funkcjonować
· wyjaśnia, w jaki bez korzystania
· wymienia · · charakteryzuje sposób można z mediów
korzyści i charakteryzuje korzyści i nadużywać społecznościo
zagrożenia korzyści i zagrożenia wolności słowa w wych
wynikające z zagrożenia wynikające z Internecie, i
komunikacji wynikające z komunikacji przedstawia
cyfrowej dla komunikacji cyfrowej dla działania
jednostki; cyfrowej dla społeczeństwa; zapobiegające
jednostki; temu zjawisku;
· zna i wyjaśnia · zna i wyjaśnia
pojęcia: · zna i wyjaśnia pojęcia: · zna i wyjaśnia
społeczeństwo pojęcia: wykluczenie pojęcie netykieta
cyfrowe, siecioholizm, cyfrowe,
społeczeństwo fake newsy dezinformacja,
informacyjne bańka filtrująca
38. Media jako · wymienia typy · wymienia · charakteryzuje · wyjaśnia, · podaje
czwarta władza komunikacji zasady, na zasady, na dlaczego środki przykłady
społecznej; których opiera których opiera się masowego pełnienia przez
się komunikacja przekazu określa media funkcji
· wymienia komunikacja społeczna; się jako czwartą czwartej władzy
środki społeczna; władzę; na podstawie
masowego · charakteryzuje publicystyki,
przekazu; · wymienia funkcje środków · wymienia prawa i literatury czy
funkcje masowego obowiązki filmu
· zna i wyjaśnia środków przekazu; pracowników
pojęcia: masowego mediów
komunikacja przekazu;
 społeczna, mass · wymienia · wymienia
media prawa mediów obowiązki
mediów
39. Nasza · wymienia · przedstawia · przedstawia · ocenia dorobek · przedstawia
przyszłość przykładowe działania dorobek Polski w Polski w końcu XX działania
działania Polski Polski w końcu XX i na i na początku XXI zmierzające do
w polityce polityce początku XXI w.; w.; rozwiązania
zagranicznej; zagranicznej; problemów
· wyjaśnia · charakteryzuje przedstawionyc
· wymienia · przedstawia przyczyny działania podjęte h w rozdziale
przykładowe działania wojsk kryzysu przez Polskę w (demografia,
działania wojsk polskich w demograficznego; celu zapewnienia zmiany
polskich w ramach NATO; bezpieczeństwa klimatyczne) w
ramach NATO; · przedstawia energetycznego; swoim regionie
· przedstawia podejmowane
· wymienia sposoby przez państwa · ocenia
przyczyny przezwyciężeni próby skuteczność
kryzysu a kryzysu zahamowania podejmowanych
demograficzneg demograficzne zachodzących przez państwa
o; go; zmian prób
klimatycznych; zahamowania
· wymienia · przedstawia zachodzących
zmiany zmiany · zna i wyjaśnia zmian
klimatyczne klimatyczne pojęcia: klimatycznych
zachodzące na zachodzące na geopolityka,
świecie; świecie protokół z Kioto

· zna i wyjaśnia
pojęcia: kryzys
demograficzny,
ocieplenie
klimatu
Matematyka

Wymagania na ocenę dopuszczającą.

Wymagania na ocenę dostateczną zawierają wymagania na ocenę dopuszczającą.

Wymagania na ocenę dobrą zawierają wymagania na ocenę dostateczną I dopuszczającą

Wymagania na ocenę bardzo dobrą zawierają wymagania na ocenę dobrą, dostateczną i dopuszczającą

Wymagania na ocenę celującą zawierają wymagania na oceną bardzo dobrą, dobrą, dostateczną i dopuszczającą

GEOMETRIA PŁASKA – POJĘCIA WSTĘPNE. TRÓJKĄTY.

1 Punkt, prosta, odcinek, półprosta, kąt, figura wypukła, figura ograniczona

2 Wzajemne położenie prostych na płaszczyźnie, odległość punktu od prostej, odległość między prostymi równoległymi,
symetralna odcinka, dwusieczna kąta

3 Dwie proste przecięte trzecią prostą. Suma kątów w trójkącie

4 Wielokąt. Wielokąt foremny. Suma kątów w wielokącie

5 Twierdzenie Talesa

6 Podział trójkątów. Nierówność trójkąta. Odcinek łączący środki dwóch boków w trójkącie

7 Twierdzenie Pitagorasa. Twierdzenie odwrotne do twierdzenia Pitagorasa

8 Wysokości w trójkącie. Środkowe w trójkącie

9 Przystawanie trójkątów

10 Podobieństwo trójkątów

11 Podobieństwo trójkątów – zastosowanie w zadaniach

zna figury podstawowe (punkt, prosta, płaszczyzna, przestrzeń) i potrafi zapisać relacje między nimi;

zna pojęcie figury wypukłej i wklęsłej; potrafi podać przykłady takich figur;

zna pojęcie figury ograniczonej i figury nieograniczonej, potrafi podać przykłady takich figur;

zna i rozumie pojęcie współliniowości punktów;

zna określenie kąta i podział kątów ze względu na ich miarę;

zna pojęcie kątów przyległych i kątów wierzchołkowych oraz potrafi zastosować własności tych kątów w rozwiązywaniu
prostych zadań;

umie określić położenie prostych na płaszczyźnie;

rozumie pojęcie odległości, umie wyznaczyć odległość dwóch punktów, punktu od prostej;

zna pojęcie dwusiecznej kąta i symetralnej odcinka, potrafi zastosować własność dwusiecznej kąta oraz symetralnej odcinka w
rozwiązywaniu prostych zadań;

umie skonstruować dwusieczną danego kąta i symetralną danego odcinka;

zna własności kątów utworzonych między dwiema prostymi równoległymi, przeciętymi trzecią prostą i umie zastosować je w
rozwiązywaniu prostych zadań;

potrafi uzasadnić równoległość dwóch prostych, znajdując równe kąty odpowiadające;

potrafi obliczyć sumę miar kątów w wielokącie;

zna podział trójkątów ze względu na boki i kąty;

wie, ile wynosi suma miar kątów w trójkącie;

zna warunek na długość odcinków, z których można zbudować trójkąt;

zna twierdzenie dotyczące odcinka łączącego środki dwóch boków trójkąta i potrafi je zastosować w rozwiązywaniu prostych
zadań;

zna twierdzenie Pitagorasa i umie je zastosować w rozwiązywaniu prostych zadań;

zna twierdzenie odwrotne do twierdzenia Pitagorasa i wykorzystuje je do sprawdzenia, czy dany trójkąt jest prostokątny;

zna twierdzenie Talesa; potrafi je stosować do podziału odcinka w danym stosunku, do konstrukcji odcinka o danej długości,
do obliczania długości odcinka w prostych zadaniach;

zna twierdzenie odwrotne do twierdzenia Talesa i potrafi je stosować do uzasadnienia równoległości odpowiednich odcinków
lub prostych;

zna wnioski z twierdzenia Talesa i potrafi je stosować w rozwiązywaniu prostych zadań;

umie określić na podstawie długości boków trójkąta, czy trójkąt jest ostrokątny, czy rozwartokątny;

umie narysować wysokości w trójkącie i wie, że wysokości (lub ich przedłużenia) przecinają się w jednym punkcie -
ortocentrum;

zna twierdzenie o środkowych w trójkącie oraz potrafi je zastosować przy rozwiązywaniu prostych zadań;

zna pojęcie środka ciężkości trójkąta;

zna twierdzenie o symetralnych boków w trójkącie;

zna trzy cechy przystawania trójkątów i potrafi je zastosować przy rozwiązywaniu prostych zadań;

zna cechy podobieństwa trójkątów; potrafi je stosować do rozpoznawania trójkątów podobnych i przy rozwiązaniach prostych
zadań;

umie obliczyć skalę podobieństwa trójkątów podobnych;

zna pojęcie łamanej, łamanej zwyczajnej, łamanej zwyczajnej zamkniętej;

zna definicję wielokąta;

zna i potrafi stosować wzór na liczbę przekątnych wielokąta;

wie, jaki wielokąt nazywamy foremnym;

potrafi udowodnić twierdzenie dotyczące sumy miar kątów wewnętrznych wielokąta wypukłego;

potrafi udowodnić, że suma miar kątów zewnętrznych wielokąta wypukłego jest stała;

zna zależności między bokami w trójkącie (nierówności trójkąta) i stosuje je przy rozwiązywaniu zadań;

potrafi udowodnić twierdzenie o odcinku łączącym środki boków w trójkącie;

zna i umie zastosować w zadaniach własność wysokości w trójkącie prostokątnym, poprowadzonej na przeciwprostokątną;

potrafi udowodnić proste własności trójkątów, wykorzystując cechy przystawania trójkątów;

potrafi uzasadnić, że symetralna odcinka jest zbiorem punktów płaszczyzny równoodległych od końców odcinka;

potrafi uzasadnić, że każdy punkt należący do dwusiecznej kąta leży w równej odległości od ramion tego kąta;

potrafi udowodnić twierdzenie o symetralnych boków;

potrafi stosować cechy podobieństwa trójkątów do rozwiązania zadań z wykorzysta­niem innych, wcześniej poznanych
własności;
potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności dotyczące trójkątów, z zastosowaniem poznanych do tej pory
twierdzeń;

potrafi rozwiązywać zadania geometryczne, wykorzystując cechy podobieństwa trójkątów, twierdzenie o polach figur
podobnych;

potrafi rozwiązywać zadania dotyczące trójkątów, w których wykorzystuje twierdzenia poznane wcześniej (tw. Pitagorasa, tw.
Talesa);

potrafi rozwiązywać nietypowe zadania o podwyższonym stopniu trudności dotyczące odcinków, prostych, półprostych, kątów
i kół, w tym z zastosowaniem poznanych twierdzeń;

zna i potrafi udowodnić twierdzenie o dwusiecznych kątów przyległych;

umie udowodnić własności figur geometrycznych w oparciu o poznane twierdzenia;

potrafi rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności, dotyczących trójkątów, z wykorzystaniem poznanych
twierdzeń;

potrafi udowodnić twierdzenie o środkowych w trójkącie;

potrafi udowodnić twierdzenie dotyczące wysokości w trójkącie prostokątnym, poprowadzonej na przeciwprostokątną;

potrafi udowodnić twierdzenie Pitagorasa oraz twierdzenie Talesa z wykorzystaniem pól odpowiednich trójkątów;

potrafi rozwiązywać nietypowe zadania geometryczne o podwyższonym stopniu trudności z wykorzystaniem poznanych pojęć
geometrii;

TRYGONOMETRIA KĄTA OSTREGO

1 Określenie sinusa, cosinusa, tangensa i cotangensa w trójkącie prostokątnym

2 Wartości sinusa, cosinusa, tangensa i cotangensa kątów 30, 45, 60 stopni

3 Zależności między funkcjami trygonometrycznymi tego samego kąta ostrego

zna definicje funkcji trygonometrycznych w trójkącie prostokątnym;

potrafi obliczyć wartości funkcji trygonometrycznych kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o danych długościach
boków;

potrafi korzystać z przybliżonych wartości funkcji trygonometrycznych (odczytanych z tablic lub obliczonych za pomocą
kalkulatora);

potrafi rozwiązywać trójkąty prostokątne;

zna wartości funkcji trygonometrycznych kątów o miarach 30°, 45°, 60°;

potrafi obliczać wartości wyrażeń zawierających funkcje trygonometryczne kątów o miarach 30°, 45°, 60°;

zna zależności między funkcjami trygonometrycznymi tego samego kąta ostrego;

potrafi obliczyć wartości pozostałych funkcji trygonometrycznych kąta wypukłego, gdy dana jest jedna z nich;

potrafi skonstruować kąt, jeżeli dana jest wartość jednej z funkcji trygonometrycznych;

potrafi przeprowadzać dowody tożsamości trygonometrycznych;

potrafi rozwiązywać zadania z kontekstem praktycznym stosując trygonometrię kąta ostrego;

potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności, wykorzystując wiedzę o figurach geometrycznych oraz
trygonometrię kąta ostrego;

potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności, wykorzystując wcześniej zdobytą wiedzę (np. wzory
skróconego mnożenia) oraz trygonometrię kąta ostrego;

potrafi rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności, wymagające niekonwencjonalnych pomysłów i metod.
 PRZEKSZTAŁCENIA WYKRESÓW FUNKCJI

1 Wektor w układzie współrzędnych – podstawowe informacje

2 Przesunięcie równoległe. Przesunięcie równoległe wzdłuż osi OX

3 Przesunięcie równoległe wzdłuż osi OY

4 Symetria osiowa. Symetria osiowa względem osi OX i OY

5 Symetria środkowa. Symetria środkowa względem punktu (0,0)

zna określenie wektora i potrafi podać jego cechy;

potrafi obliczyć współrzędne wektora, mając dane współrzędne początku i końca wektora

potrafi wyznaczyć długość wektora (odległość między punktami na płaszczyźnie kartezjańskiej)

zna określenie wektorów równych i wektorów przeciwnych

potrafi wykonywać działania na wektorach: dodawanie, odejmowanie oraz mnożenie przez liczbę (analitycznie)

potrafi podać współrzędne punktu, który jest obrazem danego punktu w symetrii osiowej względem osi OX oraz osi OY

potrafi podać współrzędne punktu, który jest obrazem danego punktu w symetrii środkowej względem punktu (0,0)

potrafi narysować wykres funkcji y = f(x) + q, y = f(x – p),

y = f(x – p) + q, y = –f(x), y = f(–x) oraz y = –f(–x) w przypadku, gdy dany jest wykres funkcji y = f(x)

potrafi obliczyć współrzędne początku wektora (końca wektora), gdy dane ma współrzędne wektora oraz współrzędne końca
(początku) wektora
potrafi stosować własności wektorów równych i przeciwnych do rozwiązywania zadań

potrafi podać współrzędne punktu, który jest obrazem danego punktu w przesunięciu równoległym o dany wektor

potrafi narysować wykres funkcji y = f(x) + q, y = f(x – p), y = f(x – p) + q, y = –f(x), y = f(–x) oraz y = –f(–x) w przypadku, gdy
dany jest wykres funkcji y = f(x)

umie podać własności funkcji: y = f(x) + q, y = f(x – p), y = f(x – p) + q, y = –f(x), y = f(–x), y = –f(–x) w oparciu o dane własności
funkcji y = f(x)

potrafi zapisać wzór funkcji, której wykres otrzymano w wyniku przekształcenia wykresu funkcji f przez symetrię osiową
względem osi OX, symetrię osiową względem osi OY, symetrię środkową względem początku układu współrzędnych,
przesunięcie równoległe o dany wektor.

potrafi stosować własności działań na wektorach w rozwiązywaniu zadań o średnim stopniu trudności

potrafi stosować własności przekształceń geometrycznych przy rozwiązywaniu zadań o średnim stopniu trudności

potrafi stosować własności działań na wektorach w rozwiązywaniu zadań o średnim stopniu trudności

wie, jakie wektory są równe, a jakie przeciwne;

potrafi wektory dodawać, odejmować i mnożyć przez liczbę;

zna prawa dotyczące działań na wektorach;

potrafi stosować wiedzę o wektorach w rozwiązywaniu zadań geometrycznych;

potrafi naszkicować wykres funkcji, którego sporządzenie wymaga kilku poznanych przekształceń

potrafi stosować własności działań na wektorach w rozwiązywaniu zadań typowych o podwyższonym stopniu trudności

potrafi stosować własności przekształceń geometrycznych przy rozwiązywaniu zadań o podwyższonym stopniu trudności

potrafi rozwiązywać nietypowe zadania (o podwyższonym stopniu trudności), dotyczące przekształceń wykresów funkcji oraz
własności funkcji

RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI Z WARTOŚCIĄ BEZWZGLĘDNĄ I PARAMETREM.

1 Wartość bezwzględna liczby rzeczywistej

2 Odległość między liczbami na osi liczbowej
3 Geometryczna interpretacja wartości bezwzględnej na osi liczbowej
4 Proste równania z wartością bezwzględną
5 Proste nierówności z wartością bezwzględną
6 Własności wartości bezwzględnej
7 Równania z wartością bezwzględną
8 Nierówności z wartością bezwzględną

zna definicję wartości bezwzględnej liczby rzeczywistej i jej interpretację geometryczną

potrafi obliczyć wartość bezwzględną liczby
umie zapisać i obliczyć odległość na osi liczbowej między dwoma dowolnymi punktami
rozwiązuje proste równania z wartością bezwzględną typu
|x–a|=b
zaznacza na osi liczbowej liczby o danej wartości bezwzględnej
potrafi zaznaczyć na osi liczbowej zbiory opisane za pomocą równań i nierówności z wartością bezwzględną typu: | x – a | = b, | x – a |
< b, | x – a | > b
potrafi uprościć wyrażenie z wartością bezwzględną dla zmiennej z danego przedziału
potrafi na podstawie zbioru rozwiązań nierówności z wartością bezwzględną zapisać tę nierówność
wyznacza na osi liczbowej współrzędne punktu odległego od punktu o danej współrzędnej o daną wartość
rozwiązuje równania oraz nierówności z wartością bezwzględną metodą graficzną
potrafi przeprowadzić dyskusję liczby rozwiązań równania liniowego z parametrem
rozwiązuje algebraicznie i graficznie równania oraz nierówności z wartością bezwzględną o podwyższonym stopniu trudności
rozwiązuje zadania nietypowe, o podwyższonym stopniu trudności
 FUNKCJA KWADRATOWA.

1 Związek między wzorem funkcji kwadratowej w postaci ogólnej, a wzorem funkcji kwadratowej w postaci kanonicznej
2 Miejsce zerowe funkcji kwadratowej. Wzór funkcji kwadratowej w postaci iloczynowej
3 Szkicowanie wykresów funkcji kwadratowych. Odczytywanie własności funkcji kwadratowej na podstawie wykresu
4 Wyznaczanie wzoru funkcji kwadratowej na podstawie jej własności.
5 Najmniejsza oraz największa wartość funkcji kwadratowej w przedziale domkniętym
6 Badanie funkcji kwadratowej – zadania optymalizacyjne
7 Równania kwadratowe
8 Równania prowadzące do równań kwadratowych
9 Nierówności kwadratowe
10 Zadania prowadzące do równań i nierówności kwadratowych

zna wzór funkcji kwadratowej w postaci iloczynowej y = a(x – x1)(x – x2), gdzie a≠0
zna wzory pozwalające obliczyć: wyróżnik funkcji kwadratowej, współrzędne wierzchołka paraboli, miejsca zerowe funkcji
kwadratowej (o ile istnieją)
odczytuje wartości pierwiastków na podstawie postaci iloczynowej
potrafi obliczyć miejsca zerowe funkcji kwadratowej lub uzasadnić, że funkcja kwadratowa nie ma miejsc zerowych;
potrafi sprawnie zamieniać wzór funkcji kwadratowej (wzór w postaci kanonicznej na wzór w postaci ogólnej i odwrotnie, wzór w
postaci iloczynowej na wzór w postaci kanonicznej itp.)
interpretuje współczynniki występujące we wzorze funkcji kwadratowej w postaci kanonicznej, w postaci ogólnej i w postaci
iloczynowej (o ile istnieje)
potrafi naszkicować wykres dowolnej funkcji kwadratowej, korzystając z jej wzoru;
potrafi na podstawie wykresu funkcji kwadratowej omówić jej własności;
potrafi algebraicznie rozwiązywać równania kwadratowe z jedną niewiadomą;
potrafi graficznie rozwiązywać równania i nierówności kwadratowe z jedną niewiadomą;
rozwiązuje algebraicznie nierówność kwadratową, jeżeli Δ > 0
potrafi obliczyć współrzędne wierzchołka paraboli na podstawie poznanego wzoru oraz na podstawie znajomości miejsc zerowych
funkcji kwadratowej;
rozwiązuje nierówność kwadratową, jeżeli Δ ≤ 0
potrafi napisać wzór funkcji kwadratowej o zadanych własnościach;
potrafi podać niektóre własności funkcji kwadratowej (bez szkicowania jej wykresu) na podstawie wzoru funkcji w postaci kanonicznej
(np. przedziały monotoniczności funkcji, równanie osi symetrii paraboli, zbiór wartości funkcji) oraz na podstawie wzoru funkcji w
postaci iloczynowej (np. zbiór tych argumentów, dla których funkcja przyjmuje wartości dodatnie czy ujemne);
potrafi napisać wzór funkcji kwadratowej na podstawie informacji o jej wykresie;
potrafi wyznaczyć najmniejszą oraz największą wartość funkcji kwadratowej w danym przedziale domkniętym;
potrafi rozwiązywać zadania optymalizacyjne
potrafi rozwiązywać równania prowadzące do równań kwadratowych
potrafi rozwiązywać zadania z parametrem o podwyższonym stopniu trudności dotyczące własności funkcji kwadratowej;
potrafi rozwiązywać zadania na dowodzenie dotyczące własności funkcji kwadratowej;
potrafi rozwiązywać różne problemy dotyczące funkcji kwadratowej, które wymagają niestandardowych metod pracy oraz
niekonwencjonalnych pomysłów

GEOMETRIA PŁASKA – OKRĘGI I KOŁA.

1 Okrąg. Położenie prostej i okręgu

2 Wzajemne położenie dwóch okręgów
3 Koła i kąty
4 Twierdzenie o stycznej i siecznej
5 Wybrane konstrukcje geometryczne
6 Symetralne boków trójkąta. Okrąg opisany na trójkącie
7 Dwusieczne kątów trójkąta. Okrąg wpisany w trójkąt

zna figury podstawowe (punkt, prosta, płaszczyzna, przestrzeń)

i potrafi zapisać relacje między nimi;
zna pojęcie figury wypukłej i wklęsłej; potrafi podać przykłady takich figur;
zna pojęcie figury ograniczonej i figury nieograniczonej, potrafi podać przykłady takich figur;
zna i rozumie pojęcie współliniowości punktów;
zna określenie kąta i podział kątów ze względu na ich miarę;
zna pojęcie kątów przyległych i kątów wierzchołkowych oraz potrafi zastosować własności tych kątów w rozwiązywaniu prostych
zadań;
umie określić położenie prostych na płaszczyźnie;
rozumie pojęcie odległości, umie wyznaczyć odległość dwóch punktów, punktu od prostej;
zna pojęcie dwusiecznej kąta i symetralnej odcinka, potrafi zastosować własność dwusiecznej kąta oraz symetralnej odcinka w
rozwiązywaniu prostych zadań,
umie skonstruować dwusieczną danego kąta i symetralną danego odcinka;
zna własności kątów utworzonych między dwiema prostymi równoległymi, przeciętymi trzecią prostą i umie zastosować je w
rozwiązywaniu prostych zadań;
potrafi uzasadnić równoległość dwóch prostych, znajdując równe kąty odpowiadające;
potrafi obliczyć sumę miar kątów w wielokącie;
zna definicję koła i okręgu, poprawnie posługuje się terminami: promień, środek okręgu, cięciwa, średnica, łuk okręgu;
potrafi określić wzajemne położenie prostej i okręgu, podaje poprawnie nazwy siecznej i stycznej;
zna definicję stycznej do okręgu;
zna twierdzenie o stycznej do okręgu;
zna twierdzenie o odcinkach stycznych;
umie określić wzajemne położenie dwóch okręgów;
posługuje się terminami: kąt wpisany w koło, kąt środkowy koła;
zna twierdzenie o stycznej i siecznej;
zna twierdzenie o cięciwach;
zna pojęcia okręgu opisanego na trójkącie i okręgu wpisanego w trójkąt;
potrafi opisać okrąg na trójkącie i wpisać okrąg w trójkąt;
zna twierdzenie Talesa; potrafi je stosować do podziału odcinka w danym stosunku, do konstrukcji odcinka o danej długości, do
obliczania długości odcinka w prostych zadaniach;
zna twierdzenie odwrotne do twierdzenia Talesa i potrafi je stosować do uzasadnienia równoległości odpowiednich odcinków lub
prostych;
zna wnioski z twierdzenia Talesa i potrafi je stosować w rozwiązywaniu prostych zadań;
zna podział trójkątów ze względu na boki i kąty;
umie określić na podstawie długości boków trójkąta, czy trójkąt jest ostrokątny, czy rozwartokątny;
umie narysować wysokości w trójkącie i wie, że wysokości (lub ich przedłużenia) przecinają się w jednym punkcie - ortocentrum;
zna twierdzenie o środkowych w trójkącie oraz potrafi je zastosować przy rozwiązywaniu prostych zadań;
zna pojęcie środka ciężkości trójkąta;
zna twierdzenie o symetralnych boków w trójkącie;
zna trzy cechy przystawania trójkątów i potrafi je zastosować przy rozwiązywaniu prostych zadań;
zna cechy podobieństwa trójkątów; potrafi je stosować do rozpoznawania trójkątów podobnych i przy rozwiązaniach prostych zadań;
umie obliczyć skalę podobieństwa trójkątów podobnych.
potrafi wykorzystywać twierdzenie o stycznej do okręgu przy rozwiązywaniu prostych zadań;
zna twierdzenia dotyczące kątów wpisanych i środkowych i umie je zastosować przy rozwiązywaniu prostych zadań
potrafi zastosować twierdzenie o stycznej i siecznej w rozwiązywaniu prostych zadań;
potrafi zastosować twierdzenie o cięciwach;
rozwiązuje zadania związane z okręgiem opisanym na trójkącie
rozwiązuje zadania dotyczące okręgu wpisanego w trójkąt prostokątny
zna pojęcie łamanej, łamanej zwyczajnej, łamanej zwyczajnej zamkniętej;
zna definicję wielokąta;
zna i potrafi stosować wzór na liczbę przekątnych wielokąta;
wie, jaki wielokąt nazywamy foremnym;
potrafi udowodnić twierdzenie dotyczące sumy miar kątów wewnętrznych wielokąta wypukłego;
potrafi udowodnić, że suma miar kątów zewnętrznych wielokąta wypukłego jest stała;
zna zależności między bokami w trójkącie (nierówności trójkąta) i stosuje je przy rozwiązywaniu zadań;
potrafi udowodnić twierdzenie o odcinku łączącym środki boków w trójkącie;
zna i umie zastosować w zadaniach własność wysokości w trójkącie prostokątnym, poprowadzonej na przeciwprostokątną;
potrafi skonstruować styczną do okręgu, przechodzącą przez punkt leżący w odległości większej od środka okręgu niż długość
promienia okręgu;
potrafi skonstruować styczną do okręgu przechodzącą przez punkt leżący na okręgu;
wie, co to jest kąt dopisany do okręgu;
zna twierdzenie o kątach wpisanym i dopisanym do okręgu, opartych na tym samym łuku;
potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności dotyczące okręgów, stycznych, kątów środkowych, wpisanych i dopisanych,
z zastosowaniem poznanych twierdzeń;
potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności dotyczące położenia dwóch okręgów;
potrafi przeprowadzać konstrukcje geometryczne
stosuje własności środka okręgu opisanego na trójkącie w zadaniach
rozwiązuje zadania związane z okręgiem wpisanym w trójkąt;
potrafi udowodnić proste własności trójkątów, wykorzystując cechy przystawania trójkątów;
potrafi uzasadnić, że symetralna odcinka jest zbiorem punktów płaszczyzny równoodległych od końców odcinka;
potrafi uzasadnić, że każdy punkt należący do dwusiecznej kąta leży w równej odległości od ramion tego kąta;
potrafi udowodnić twierdzenie o symetralnych boków;
potrafi stosować cechy podobieństwa trójkątów do rozwiązania zadań z wykorzystaniem innych, wcześniej poznanych własności;
potrafi rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności dotyczące trójkątów, z zastosowaniem poznanych do tej pory twierdzeń;
potrafi rozwiązywać zadania geometryczne, wykorzystując cechy podobieństwa trójkątów, twierdzenie o polach figur podobnych;
potrafi rozwiązywać zadania dotyczące trójkątów, w których wykorzystuje twierdzenia poznane wcześniej ( tw. Pitagorasa, tw. Talesa,
potrafi rozwiązywać zadania dotyczące okręgów, stycznych, kątów środkowych, wpisanych i dopisanych, z zastosowaniem poznanych
twierdzeń;
potrafi rozwiązywać zadania dotyczące położenia dwóch okręgów;
potrafi rozwiązywać zadania złożone, wymagające wykorzystania równocześnie kilku poznanych własności;
potrafi rozwiązywać zadania o dotyczące stycznych i siecznych;
przeprowadza dowody dotyczące okregu wpisanego w trójkąt oraz okręgu opisanego na trójkącie;
potrafi rozwiązywać nietypowe zadania o podwyższonym stopniu trudności dotyczące odcinków, prostych, półprostych, kątów i kół, w
tym z zastosowaniem poznanych twierdzeń;
zna i potrafi udowodnić twierdzenie o dwusiecznych kątów przyległych;
umie udowodnić własności figur geometrycznych w oparciu o poznane twierdzenia.
potrafi rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności, dotyczących trójkątów, z wykorzystaniem poznanych twierdzeń;
potrafi udowodnić twierdzenie o środkowych w trójkącie;
potrafi udowodnić twierdzenie dotyczące wysokości w trójkącie prostokątnym, poprowadzonej na przeciwprostokątną.
potrafi udowodnić twierdzenie Pitagorasa oraz twierdzenie Talesa z wykorzystaniem pól odpowiednich trójkątów;
potrafi rozwiązywać nietypowe zadania geometryczne o podwyższonym stopniu trudności z wykorzystaniem poznanych pojęć
geometrii;
potrafi rozwiązywać nietypowe zadania o podwyższonym stopniu trudności dotyczące odcinków, prostych, półprostych, kątów i kół, w
tym z zastosowaniem poznanych twierdzeń;
umie udowodnić twierdzenia o kątach środkowych i wpisanych w koło;
umie udowodnić twierdzenie o kącie dopisanym do okręgu;
umie udowodnić własności figur geometrycznych w oparciu o poznane twierdzenia.

TRYGONOMETRIA.

1 Sinus, cosinus, tangens i cotangens dowolnego kąta

2 Podstawowe tożsamości trygonometryczne
3 Wybrane wzory redukcyjne
zna definicje funkcji trygonometrycznych dowolnego kąta;
potrafi obliczać wartości funkcji trygonometrycznych kąta, gdy dane są współrzędne punktu leżącego na drugim ramieniu kąta
zna tożsamości i związki pomiędzy funkcjami trygonometrycznymi tego samego kąta;
zna wzory redukcyjne;

potrafi stosować wzory redukcyjne kątów: w obliczaniu wartości wyrażeń;

umie zbudować w układzie współrzędnych dowolny kąt o mierze a, gdy dana jest wartość jednej funkcji trygonometrycznej tego kąta;
potrafi posługiwać się definicjami funkcji trygonometrycznych dowolnego kąta w rozwiązywaniu zadań;
potrafi wyznaczyć wartości pozostałych funkcji trygonometrycznych kąta, gdy dana jest jedna z nich;
potrafi upraszczać wyrażenia zawierające funkcje trygonometryczne;

potrafi stosować podstawowe tożsamości trygonometryczne (dla dowolnego kąta, dla którego funkcje trygonometryczne są
określone)
potrafi dowodzić tożsamości trygonometryczne:
potrafi stosować wybrane wzory redukcyjne w zadaniach o podwyższonym stopniu trudności;

potrafi rozwiązywać trudne zadania, korzystając ze wzorów redukcyjnych;

potrafi rozwiązywać trudne zadania, wykorzystując podstawowe tożsamości trygonometryczne;

potrafi rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności, wymagające niekonwencjonalnych pomysłów i metod.
potrafi rozwiązywać różne zadania z innych działów matematyki, w których wykorzystuje się wiadomości i umiejętności z
trygonometrii.

GEOMETRIA ANALITYCZNA.
1 Odcinek w układzie współrzędnych
2 Równanie kierunkowe prostej
3 Równanie ogólne prostej
4 Równanie okręgu
5 Wyznaczanie w układzie współrzędnych punktów wspólnych prostych, okręgów i parabol
6 Zastosowanie układów równań do rozwiązywania zadań z geometrii analitycznej

potrafi obliczyć długość odcinka, znając współrzędne jego końców

zna definicję równania kierunkowego prostej oraz znaczenie współczynników występujących w tym równaniu (w tym również związek
z kątem nachylenia prostej do osi OX);
zna definicję równania ogólnego prostej;
potrafi napisać równanie ogólne prostej przechodzącej przez dwa punkty;
zna warunek równoległości oraz prostopadłości prostych danych równaniami kierunkowymi/ogólnymi;
rozpoznaje równanie okręgu w postaci kanonicznej i zredukowanej;
potrafi sprowadzić równanie okręgu z postaci kanonicznej do zredukowanej;
potrafi odczytać z równania okręgu współrzędne środka i promień okręgu;
potrafi napisać równanie okręgu, gdy zna współrzędne środka i promień tego okręgu;
umie sprawdzić czy punkt należy do okręgu w postaci kanonicznej oraz zredukowanej;
potrafi narysować w układzie współrzędnych okrąg na podstawie danego równania opisującego okrąg;
potrafi wyznaczyć miarę kąta nachylenia do osi OX prostej opisanej równaniem kierunkowym;
potrafi napisać równanie kierunkowe prostej znając jej kąt nachylenia do osi OX i współrzędne punktu, który należy do prostej;
potrafi napisać równanie kierunkowe prostej przechodzącej przez dane dwa punkty (o różnych odciętych);
potrafi stosować warunek równoległości oraz prostopadłości prostych opisanych równaniami kierunkowymi/ogólnymi do wyznaczenia
równania prostej równoległej/prostopadłej i przechodzącej przez dany punkt;
potrafi sprowadzić równanie okręgu z postaci zredukowanej do kanonicznej;
potrafi napisać równanie okręgu mając trzy punkty należące do tego okręgu;
potrafi określić wzajemne położenie prostej o danym równaniu względem okręgu o danym równaniu (po wykonaniu stosownych
obliczeń);
potrafi określić wzajemne położenie dwóch okręgów danych równaniami (na podstawie stosownych obliczeń);
potrafi rozwiązywać zadania z parametrem dotyczące równoległości/prostopadłości prostych
potrafi obliczyć współrzędne punktów wspólnych prostej i okręgu lub stwierdzić, że prosta i okrąg nie mają punktów wspólnych;
potrafi obliczyć współrzędne punktów wspólnych paraboli i okręgu;
potrafi rozwiązywać algebraicznie oraz podać jego interpretację graficzną układ równań;
potrafi zastosować układy równań do rozwiązywania zadań z geometrii analitycznej o średnim stopniu trudności;
potrafi rozwiązywać zadania z parametrem dotyczące punktu przecięcia prostych;
potrafi zastosować układy równań do rozwiązywania zadań z geometrii analitycznej o wysokim stopniu trudności;
potrafi rozwiązać różne zadania dotyczące okręgów, w których koniczne jest zastosowanie wiadomości z różnych działów matematyki;
potrafi rozwiązywać zadania z geometrii analitycznej o podwyższonym stopniu trudności
potrafi rozwiązywać zadania z geometrii analitycznej wymagające nieszablonowych rozwiązań;

GEOMETRIA PŁASKA – ROZWIĄZYWANIE TRÓJKĄTÓW, POLE KOŁA, POLE TRÓJKĄTA.

1 Twierdzenie sinusów
2 Twierdzenie cosinusów
3 Zastosowanie twierdzenia sinusów i twierdzenia cosinusów do rozwiązywania zadań
4 Pole figury geometrycznej
5 Pole trójkąta, cz.1
6 Pole trójkąta, cz.2
7 Pola trójkątów podobnych
8 Pole koła, pole wycinka koła
9 Zastosowanie pojęcia pola w dowodzeniu twierdzeń

zna twierdzenie sinusów;

zna twierdzenie cosinusów;
rozumie pojęcie pola figury; zna wzór na pole kwadratu i pole prostokąta;
zna co najmniej 4 wzory na pola trójkąta;
potrafi obliczyć wysokość trójkąta, korzystając ze wzoru na pole;
zna twierdzenie o polach figur podobnych;
zna wzór na pole koła i pole wycinka koła;
wie, że pole wycinka koła jest wprost proporcjonalne do miary odpowiadającego mu kąta środkowego koła i jest wprost
proporcjonalne do długości odpowiadającego mu łuku okręgu oraz umie zastosować tę wiedzę przy rozwiązywaniu prostych zadań
potrafi stosować twierdzenie sinusów w rozwiązywaniu trójkątów;
potrafi stosować twierdzenie cosinusów w rozwiązywaniu trójkątów;
potrafi rozwiązywać proste zadania geometryczne dotyczące trójkątów, wykorzystując wzory na pole trójkąta i poznane wcześniej
twierdzenia;
potrafi rozwiązywać proste zadania geometryczne dotyczące trójkątów, wykorzystując wzory na ich pola i poznane wcześniej
twierdzenia, w szczególności twierdzenie Pitagorasa oraz własności okręgu wpisanego w trójkąt i okręgu opisanego na trójkącie;
potrafi stosować twierdzenia o polach figur podobnych przy rozwiązywaniu prostych zadań;
umie zastosować wzory na pole koła i pole wycinka koła przy rozwiązywaniu prostych zadań;
potrafi stosować twierdzenie sinusów w zadaniach geometrycznych;
potrafi stosować twierdzenie cosinusów w zadaniach geometrycznych;
potrafi rozwiązywać zadania geometryczne o średnim stopniu trudności, stosując wzory na pola trójkątów, w tym również z
wykorzystaniem poznanych wcześniej własności trójkątów;
potrafi rozwiązywać zadania geometryczne, wykorzystując cechy podobieństwa trójkątów, twierdzenie o polach figur podobnych;
potrafi stosować w danym zadaniu geometrycznym twierdzenie sinusów i cosinusów;
rozwiązuje zadania dotyczące trójkątów, w których wykorzystuje twierdzenia poznane wcześniej (tw. Pitagorasa, tw. Talesa, tw.
sinusów, tw. cosinusów, twierdzenia o kątach w kole, itp.)
potrafi dowodzić twierdzenia, w których wykorzystuje pojęcie pola.
potrafi rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności lub wymagające niekonwencjonalnych pomysłów i metod
rozwiązywania.
potrafi udowodnić twierdzenie Pitagorasa oraz twierdzenie Talesa z wykorzystaniem pól odpowiednich trójkątów;
potrafi rozwiązywać nietypowe zadania geometryczne o podwyższonym stopniu trudności z wykorzystaniem wzorów na pola figur i
innych twierdzeń

WIELOMIANY

1. Wielomiany jednej zmiennej rzeczywistej.

2. Dodawanie, odejmowanie i mnożenie wielomianów

3. Równość wielomianów

4. Wzory skróconego mnożenia stopnia 3. Wzór an - bn

5. Podzielność wielomianów

6.Dzielenie wielomianów przez dwumian liniowy. Schemat Hornera

7. Pierwiastek wielomianu. Twierdzenie Bezouta

8. Pierwiastki wymierne wielomianu

9. Pierwiastek wielokrotny

10. Rozkład wielomianu na czynniki

11. Równania wielomianowe

12. Zadania prowadzące do równań wielomianowych

zna pojęcie jednomianu jednej zmiennej;

potrafi wskazać jednomiany podobne;
potrafi rozpoznać wielomian jednej zmiennej rzeczywistej;
potrafi uporządkować wielomian (malejąco lub rosnąco);

potrafi określić stopień wielomianu jednej zmiennej;

potrafi podać przykład wielomianu uporządkowanego, określonego stopnia

potrafi obliczyć wartość wielomianu dla danego argumentu;

potrafi obliczyć wartość wielomianu dla danej wartości zmiennej;

potrafi wykonać dodawanie, odejmowanie i mnożenie wielomianów;

rozumie pojęcie wielomianów równych i potrafi podać przykłady takich wielomianów;

potrafi rozpoznać wielomiany równe;

3
zna następujące wzory skróconego mnożenia: (a + b)3= a3 + 3a2b + 3ab2 + b3, a – b3= (a – b)(a2+ ab + b2),

3 n
a + b3= (a + b)(a2– ab + b2); zna wzór a - bn

potrafi podzielić wielomian przez dwumian

potrafi podzielić wielomian przez dowolny wielomian;

potrafi określić krotność pierwiastka wielomianu;

zna twierdzenie Bezouta;

zna twierdzenie o reszcie;

potrafi rozłożyć wielomian na czynniki poprzez wyłączanie wspólnego czynnika poza nawias, zastosowanie wzorów
skróconego mnożenia, zastosowanie metody grupowania wyrazów;

potrafi sprawdzić czy wielomiany są równe;

potrafi rozwiązywać proste zadania, w których wykorzystuje się twierdzenie o równości wielomianów;

sprawnie przekształca wyrażenia zawierające wzory skróconego mnożenia stopnia 3;

potrafi usunąć niewymierność z mianownika ułamka, stosując wzór skróconego mnożenia na sumę (różnicę sześcianów)

potrafi zastosować wzór an - bn

potrafi podzielić wielomian przez dwumian liniowy za pomocą schematu Hornera;

potrafi sprawdzić, czy podana liczba jest pierwiastkiem wielomianu;

potrafi stosować twierdzenie Bezouta w rozwiązywaniu zadań;

potrafi stosować twierdzenie o reszcie w rozwiązywaniu zadań;

potrafi wyznaczyć wielomian, który jest resztą z dzielenia wielomianu o danych własnościach przez inny wielomian;

potrafi rozłożyć wielomian na czynniki gdy ma podany jeden z pierwiastków wielomianu i konieczne jest znalezienie
pozostałych z wykorzystaniem twierdzenia Bezouta;

potrafi rozwiązywać równania wielomianowe, które wymagają umiejętności rozkładania wielomianów na czynniki poprzez
wyłączanie wspólnego czynnika przed nawias, zastosowanie wzorów skróconego mnożenia lub metody grupowania
wyrazów;

potrafi rozwiązywać nierówności wielomianowe (korzystając z siatki znaków, posługując się przybliżonym wykresem
funkcji wielomianowej) w przypadku gdy wielomian jest przedstawiony w postaci iloczynowej;

potrafi wyznaczyć wartość parametru dla którego wielomiany są równe;

potrafi sprawnie wykonywać działania na wielomianach;

rozkłada wyrażenia na czynniki stosując wzory skróconego mnożenia na sześciany;

stosuje wzory skróconego mnożenia na sześciany do rozwiązywania różnych zadań;

 przeprowadza dowody algebraiczne z wykorzystaniem wzorów skróconego mnożenia stopnia wyższego niż 2;

potrafi wykorzystać podzielność wielomianów w rozwiązywaniu zadań;

zna i potrafi stosować twierdzenie o wymiernych pierwiastkach wielomianu o współczynnikach całkowitych;

potrafi sprawnie rozkładać wielomiany na czynniki (w tym stosując „metodę prób”);

potrafi rozwiązywać równania i nierówności wielomianowe;

potrafi rozwiązywać zadania tekstowe prowadzące do równań i nierówności wielomianowych;

potrafi rozwiązywać różne problemy dotyczące wielomianów, które wymagają niestandardowych metod pracy oraz
niekonwencjonalnych pomysłów

Fizyka

Wymagania edukacyjne poziom podstawowy

Ocena
 Stopień dopuszczający
Uczeń:
Uczeń:
• opisuje na przykładach elektryzowanie
ciał przez potarcie i dotyk; wyjaśnia, że
te zjawiska polegają na przemieszczaniu
się elektronów
• informuje, kiedy naelektryzowane ciała
się przyciągają, a kiedy odpychają;
opisuje jakościowo
oddziaływanie ładunków
jednoimiennych i różnoimiennych
• analizuje zjawiska elektryzowania ciał,
posługując się pojęciem ładunku
elektrycznego; rozróżnia dwa rodzaje
ładunków elektrycznych
• posługuje się pojęciem ładunku
elektrycznego jako wielokrotnością
ładunku elementarnego; stosuje
jednostkę ładunku elektrycznego
• podaje zasadę zachowania ładunku
elektrycznego
Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry
4. Elektrostatyka
Uczeń: Uczeń:
• wyjaśnia mechanizm zjawiska • opisuje na wybranych przykładach rozwiązuje złożone (nietypowe)
elektryzowania ciał, odwołując się do budowy praktyczne wykorzystanie zadania lub problemy dotyczące
materii i modelu atomu; określa ładunek oddziaływań elektrostatycznych treści rozdziału Elektrostatyka, w
protonu, elektronu i atomu (np. kserograf, drukarka laserowa) szczególności:
• informuje, że ładunek 1 C to ładunek około • wyjaśnia mechanizm przyciągania - związane z wykorzystaniem
6,24 1018 protonów; posługuje się wartością ciała elektrycznie obojętnego prawa
ładunku elementarnego równą w Coulomba
(przewodnika lub izolatora) przez
przybliżeniu 1,6 10-19 C do opisu zjawisk i
obliczeń ciało naelektryzowane - związane z opisem pola
• posługuje się zasadą zachowania ładunku i • uzasadnia, że zmiana w polu elektrycznego
stosuje ją do obliczania ładunku elektrycznym nie następuje - związane z rozkładem
naelektryzowanych ciał natychmiast, lecz rozchodzi się z ładunków w przewodnikach
• opisuje budowę elektroskopu i zasadę jego prędkością światła - dotyczące kondensatorów;
działania • interpretuje zagęszczenie linii pola uzasadnia stwierdzenia i
• formułuje i interpretuje prawo Coulomba elektrycznego odpowiedzi
oraz zapisuje wzór opisujący to prawo; D realizuje i prezentuje
• opisuje pole centralne; szkicuje linie
porównuje prawo Coulomba z prawem własny projekt związany z
pola centralnego
powszechnego ciążenia tematyką rozdziału
• oblicza wartość siły wzajemnego • uzasadnia, że w nienaładowanym Elektrostatyka (inny niż
oddziaływania ładunków, stosując prawo przewodniku ładunki elektryczne opisany w podręczniku);
Coulomba; posługuje się rozmieszczone są formułuje i weryfikuje
• posługuje się pojęciem siły elektrycznej i
wyjaśnia, od czego ona zależy
• odróżnia przewodniki od izolatorów i
wskazuje ich przykłady
• informuje, kiedy mamy do czynienia z
polem elektrycznym, i wskazuje
przykłady jego występowania w
otaczającej rzeczywistości
• informuje, że w nienaładowanym
przewodniku ładunki elektryczne
rozmieszczone są równomiernie, a
nadmiarowe ładunki – bez względu na
znak – powodują elektryzowanie tylko
zewnętrznej powierzchni przewodnika
• omawia zasady ochrony przed burzą
• posługuje się pojęciem napięcia
elektrycznego wraz z jego jednostką
• doświadczalnie bada oddziaływania ciał
naelektryzowanych, korzystając z opisu
doświadczenia; opisuje wyniki
obserwacji, formułuje wnioski
• rozwiązuje proste zadania lub problemy:
- dotyczące ładunków elektrycznych i
oddziaływań ciał
naelektryzowanych
- związane z obliczaniem ładunku
naelektryzowanych ciał i
wykorzystaniem zasady
zachowania ładunku
- związane z wykorzystaniem prawa
Coulomba
- związane z opisem pola
elektrycznego
- związane z rozkładem ładunków w
przewodnikach
- dotyczące kondensatorów,
w szczególności: wyodrębnia z tekstów i
ilustracji informacje kluczowe dla
opisywanego zjawiska bądź problemu,
przedstawia je w różnych
postaciach, przelicza wielokrotności i
podwielokrotności, przeprowadza
obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z
zasadami zaokrąglania, z zachowaniem
liczby cyfr znaczących wynikającej z
danych
analizuje tekst Ciekawa nauka
wokół nas; wyodrębnia z
niego informacje kluczowe i
posługuje się nimi
pojęciem stałej elektrycznej; zaznacza wektory sił
elektrycznych i opisuje je
• opisuje przemieszczanie się ładunków w
przewodnikach pod wpływem oddziaływania
ładunku zewnętrznego
• posługuje się pojęciem pola elektrycznego do
opisu oddziaływań elektrycznych
• wymienia źródła wysokiego napięcia
używane w doświadczeniach z elektrostatyki
i opisuje zasady bezpiecznego korzystania z
nich
• informuje, że zmiana w polu elektrycznym
nie następuje natychmiast, lecz rozchodzi się
z prędkością światła
• posługuje się pojęciem linii pola
elektrycznego; ilustruje graficznie pole
elektryczne za pomocą linii pola, określa i
zaznacza ich zwrot na schematycznych
rysunkach
• opisuje pole jednorodne; szkicuje linie pola
jednorodnego i zaznacza ich zwrot; określa
kierunek i zwrot sił elektrycznych na
podstawie rysunku linii pola
• opisuje jakościowo rozkład ładunków w
przewodnikach i znikanie pola elektrycznego
wewnątrz przewodnika (klatka Faradaya)
• opisuje kondensator jako układ dwóch
przeciwnie naładowanych przewodników,
między którymi istnieje napięcie elektryczne,
oraz jako urządzenie magazynujące energię
• określa miarę napięcia jako różnicę energii w
przeliczeniu na jednostkę ładunku;
interpretuje i stosuje w obliczeniach wzór 𝑈
𝐸 - związane z rozkładem ładunków
=∆
𝑞 - dotyczące kondensatorów;
• wskazuje praktyczne zastosowania
kondensatorów przeprowadza
doświadczenia, korzystając z ich opisu:
- bada oddziaływanie ciała
naelektryzowanego i ciał elektrycznie
obojętnych
- doświadczalnie ilustruje pole elektryczne
oraz układ linii pola wokół przewodnika
- bada rozkład ładunków w przewodniku
- doświadczalnie demonstruje przekaz
energii podczas rozładowywania się
kondensatora
(np. lampa błyskowa, przeskok iskry);
przedstawia, opisuje, analizuje i wyjaśnia
równomiernie, a nadmiarowe ładunki – hipotezy; planuje i modyfikuje
bez względu na znak – powodują przebieg doświadczenia
elektryzowanie tylko zewnętrznej
powierzchni przewodnika
D
• wyjaśnia działanie metalowego ostrza
i opisuje zjawisko jonizacji oraz
właściwości zjonizowanego powietrza
D
• opisuje – na przykładzie
piorunochronu – wykorzystanie
właściwości metalowego ostrza
• wyjaśnia działanie kondensatora jako
układu dwóch przeciwnie
naładowanych przewodników, między
którymi istnieje napięcie elektryczne,
oraz jako urządzenia magazynującego
energię
• omawia na wybranych przykładach
(np. lampy błyskowej, defibrylatora)
praktyczne zastosowania
kondensatorów; omawia wykorzystanie
superkondensatorów
• wykorzystuje informacje dotyczące
kondensatorów do rozwiązywania
zadań lub problemów i wyjaśniania
zjawisk
• rozwiązuje złożone (typowe) zadania
lub problemy dotyczące treści rozdziału
Elektrostatyka, w szczególności:
- związane z wykorzystaniem
prawa Coulomba
- związane z opisem pola
elektrycznego
w przewodnikach
uzasadnia odpowiedzi
przeprowadza doświadczenia, korzystając
z ich opisów:
- bada znak ładunku
naelektryzowanych ciał
- buduje elektroskop i wykorzystuje go
do przeprowadzenia doświadczenia,
opisuje i wyjaśnia wyniki obserwacji
• poszukuje materiałów źródłowych, w
tym tekstów popularnonaukowych,
dotyczących treści rozdziału
Elektrostatyka, i analizuje je; posługuje
się informacjami pochodzącymi z tych
 wyniki obserwacji lub doświadczenia, formułuje
wnioski
rozwiązuje typowe zadania lub problemy
dotyczące treści rozdziału Elektrostatyka, w
szczególności:
materiałów i wykorzystuje je do
rozwiązywania zadań lub problemów
• realizuje i prezentuje opisany w
podręczniku

Ocena

Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry

- dotyczące ładunków elektrycznych i projekt Burze małe i duże; prezentuje

oddziaływań ciał naelektryzowanych wyniki doświadczeń domowych;
- związane z obliczaniem ładunku formułuje i weryfikuje hipotezy
naelektryzowanych ciał i wykorzystaniem
zasady zachowania ładunku
- związane z wykorzystaniem prawa
Coulomba
- związane z opisem pola elektrycznego
- związane z rozkładem ładunków w
przewodnikach; posługuje się kartą
wybranych wzorów i stałych oraz
kalkulatorem; tworzy teksty i rysunki
schematyczne w celu zilustrowania
zjawiska bądź problemu, prowadzi
obliczenia szacunkowe i poddaje analizie
otrzymany wynik; uzasadnia odpowiedzi
• dokonuje syntezy wiedzy z elektrostatyki;
przedstawia najważniejsze pojęcia, zasady i
zależności
• analizuje przedstawione materiały źródłowe,
w tym teksty popularnonaukowe lub
zaczerpnięte z Internetu, dotyczące treści
rozdziału Elektrostatyka,
w szczególności: ładunków elektrycznych i
oddziaływań elektrostatycznych, rozkładu
ładunków w przewodnikach oraz
kondensatorów; przedstawia własnymi słowami
główne tezy; posługuje się informacjami
pochodzącymi z tych materiałów i wykorzystuje
je do rozwiązywania zadań
5. Prąd elektryczny
 Uczeń: Uczeń: Uczeń:
Uczeń: • rysuje schematy obwodów składających się z D • opisuje przepływ prądu w
• odróżnia pojęcia amperogodziny i
• opisuje przepływ prądu w obwodach jednego źródła energii, jednego odbiornika i obwodach jako ruch elektronów
wyłączników, posługując się symbolami miliamperogodziny używane do swobodnych albo jonów w
jako ruch elektronów swobodnych albo
graficznymi tych elementów; zaznacza określania pojemności baterii od przewodnikach; opisuje warunki
jonów w przewodnikach; opisuje
kierunek przepływu prądu elektrycznego pojęcia pojemności kondensatora przepływu prądu elektrycznego i
warunki przepływu prądu elektrycznego
i określa jego kierunek • podaje definicję napięcia elektrycznego i • posługuje się miernikiem określa jego kierunek
wzór na jego obliczanie uniwersalnym, wybiera odpowiedni • rozróżnia symbole graficzne
• rozróżnia symbole graficzne
• interpretuje oraz stosuje w obliczeniach zakres pomiaru i odczytuje wynik; podstawowych elementów obwodów
podstawowych elementów obwodów
związek między natężeniem prądu a oblicza (szacuje) niepewność pomiaru elektrycznych
elektrycznych
ładunkiem i czasem jego przepływu przez napięcia lub natężenia prądu, stosując • posługuje się pojęciem napięcia
• posługuje się pojęciem napięcia
przekrój poprzeczny przewodnika uproszczone reguły elektrycznego wraz z jego jednostką
elektrycznego wraz z jego jednostką
• omawia funkcję baterii w obwodzie • uzasadnia, że zasada dodawania napięć • rozróżnia pojęcia natężenie prądu i
• rozróżnia pojęcia natężenie prądu i
elektrycznym i porównuje ją z w układzie ogniw połączonych napięcie elektryczne; posługuje się
napięcie elektryczne; posługuje się
kondensatorem szeregowo wynika z zasady zachowania pojęciem natężenia prądu wraz z
pojęciem natężenia prądu wraz z jego
energii jego jednostką
jednostką • posługuje się pojęciami amperogodziny i
miliamperogodziny jako jednostkami • uzasadnia sumowanie napięć na • wskazuje przyrządy pomiarowe
• wskazuje przyrządy pomiarowe służące
ładunku używanymi do określania przykładzie szeregowego połączenia służące do pomiaru napięcia i
do pomiaru napięcia i natężenia prądu
pojemności baterii odbiorników energii elektrycznej natężenia prądu elektrycznego oraz
elektrycznego oraz ich symbole
graficzne • wyjaśnia, jak zmierzyć napięcie między • interpretuje pierwsze prawo Kirchhoffa ich symbole graficzne
punktami w obwodzie, w którym płynie prąd jako przykład zasady zachowania • wymienia sposoby łączenia
• wymienia sposoby łączenia elementów
elektryczny; opisuje ładunku elementów obwodu elektrycznego;
obwodu elektrycznego; rozróżnia
połączenia szeregowe i równoległe, rozróżnia połączenia
wskazuje ich przykłady
• posługuje się pojęciem węzła (połączenia
przewodów); wskazuje węzły w
przedstawionym obwodzie elektrycznym
• formułuje pierwsze prawo Kirchhoffa
jako przykład zasady zachowania
ładunku; wskazuje zastosowanie tego
prawa m.in. w przypadku obwodu
składającego się z połączonych
równolegle odbiorników prądu
• formułuje prawo Ohma
• posługuje się pojęciem oporu
elektrycznego jako własnością
przewodnika; posługuje się jednostką
oporu
• rozróżnia metale i półprzewodniki
• wyróżnia formy energii, na jakie jest
zamieniana energia elektryczna;
wskazuje źródła energii elektrycznej i
odbiorniki; omawia przykłady
zastosowania energii elektrycznej
• posługuje się pojęciami energii
elektrycznej i mocy prądu elektrycznego
wraz z ich jednostkami
• analizuje tekst Energia na czarną
godzinę; wyodrębnia informacje
kluczowe i posługuje się nimi
• przeprowadza doświadczenie,
korzystając z jego opisu: buduje – według
podanego schematu – obwód elektryczny
składający się ze źródła napięcia,
odbiornika – żarówki, wyłącznika i
przewodów; opisuje wyniki obserwacji,
formułuje wnioski
• posługuje się informacjami
pochodzącymi z analizy przedstawionych
materiałów źródłowych, w tym tekstów
popularnonaukowych, dotyczących
obwodów elektrycznych i prądu
elektrycznego
• rozwiązuje proste zadania lub problemy
dotyczące treści rozdziału Prąd
elektryczny, w szczególności:
- związane z opisywaniem,
rysowaniem i analizowaniem
obwodów elektrycznych
- związane z wykorzystaniem
wzorów na napięcie elektryczne i
natężenie prądu elektrycznego
- związane z pomiarem napięcia i
natężenia prądu
sposób podłączania do obwodu
woltomierza i amperomierza
• omawia różnice między połączeniem
szeregowym a połączeniem równoległym
elementów obwodu elektrycznego
• uzasadnia na podstawie zasady zachowania
ładunku, że przy połączeniu szeregowym
natężenie prądu jest takie samo w każdym
punkcie obwodu
• opisuje zasadę dodawania napięć w układzie
ogniw połączonych szeregowo i jej związek z
zasadą zachowania energii; opisuje jej
wykorzystanie
• opisuje sumowanie napięć w obwodzie na
przykładzie szeregowego połączenia
odbiorników energii elektrycznej
• stosuje pierwsze prawo Kirchhoffa do
wyznaczania natężeń prądów płynących w
rozgałęzionym obwodzie
• sporządza wykres zależności I(U); właściwie
skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi;
dopasowuje prostą do danych
przedstawionych w postaci wykresu;
rozpoznaje proporcjonalność prostą na
podstawie wykresu
• interpretuje prawo Ohma i opisuje warunki, w
jakich ono obowiązuje
• stosuje w obliczeniach proporcjonalność
natężenia prądu stałego do napięcia dla
przewodników (prawo Ohma)
• interpretuje pojęcie oporu elektrycznego
• wyjaśnia, skąd się bierze opór elektryczny;
opisuje jakościowo zależność oporu od
wymiarów przewodnika i rodzaju substancji, z
jakiej go wykonano
• stosuje w obliczeniach związek między
napięciem a natężeniem prądu i oporem
elektrycznym
• wyjaśnia, czym są oporniki i potencjometry,
wskazuje ich przykłady i zastosowania;
omawia zastosowanie omomierza
• omawia zależność oporu od temperatury dla
metali i półprzewodników
• porównuje przewodniki, izolatory i
półprzewodniki, wskazuje ich przykłady i
zastosowania
• interpretuje i stosuje w obliczeniach związek
między energią elektryczną a mocą prądu
elektrycznego
• wyjaśnia, od czego zależy moc prądu
elektrycznego; interpretuje i stosuje w
D szeregowe i równoległe, wskazuje ich
• uwzględnia niepewności pomiarowe
przy sporządzaniu wykresu zależności
I(U); interpretuje nachylenie prostej
dopasowanej do danych
przedstawionych w postaci tego
wykresu
• uzasadnia zależność oporu od
wymiarów przewodnika i rodzaju
substancji, z jakiej go wykonano
• wyznacza opór elektryczny na
podstawie wykresu zależności I(U);
stawia hipotezy
• buduje potencjometr i bada jego
działanie w obwodzie elektrycznym z
żarówkami, korzystając z opisu
doświadczenia; formułuje wnioski
• przedstawia i porównuje na wykresach
zależność oporu od temperatury dla
metali i półprzewodników
• wyjaśnia, dlaczego wraz ze wzrostem
temperatury opór przewodnika rośnie,
a opór półprzewodnika maleje (do
pewnej granicy); opisuje na
wybranych przykładach praktyczne
wykorzystanie tych zależności
• uwzględnia straty energii w
obliczeniach związanych z
wykorzystaniem związku między
energią i mocą prądu a napięciem i
natężeniem prądu oraz danych
znamionowych urządzeń
elektrycznych
• rozwiązuje złożone (typowe) zadania
lub problemy dotyczące treści
rozdziału Prąd elektryczny, w
szczególności:
- związane z wykorzystaniem wzorów
na napięcie elektryczne i natężenie
prądu elektrycznego
- związane z pomiarem napięcia
elektrycznego i natężenia prądu
- związane z połączeniami szeregowym
i równoległym elementów obwodu
elektrycznego
- związane z wykorzystaniem
pierwszego prawa Kirchhoffa
- związane z wykorzystaniem prawa
Ohma
- związane z oporem elektrycznym
przykłady
posługuje się pojęciem węzła
(połączenia przewodów); wskazuje
węzły
w przedstawionym obwodzie
elektrycznym
• formułuje pierwsze prawo
Kirchhoffa jako przykład zasady
zachowania ładunku; wskazuje
zastosowanie tego prawa m.in. w
przypadku obwodu składającego
się z połączonych równolegle
odbiorników prądu
• formułuje prawo Ohma
• posługuje się pojęciem oporu
elektrycznego jako własnością
przewodnika; posługuje się
jednostką oporu
• rozróżnia metale i półprzewodniki
• wyróżnia formy energii, na jakie
jest zamieniana energia
elektryczna; wskazuje źródła
energii elektrycznej i odbiorniki;
omawia przykłady zastosowania
energii elektrycznej
• posługuje się pojęciami energii
elektrycznej i mocy prądu
elektrycznego wraz z ich
jednostkami
• analizuje tekst Energia na czarną
godzinę; wyodrębnia informacje
kluczowe i posługuje się nimi
• przeprowadza doświadczenie,
korzystając z jego opisu: buduje –
według podanego schematu –
obwód elektryczny składający się
ze źródła napięcia, odbiornika –
żarówki, wyłącznika i przewodów;
opisuje wyniki obserwacji,
formułuje wnioski
• posługuje się informacjami
pochodzącymi z analizy
przedstawionych materiałów
źródłowych, w tym tekstów
popularnonaukowych, dotyczących
obwodów elektrycznych i prądu
elektrycznego
• rozwiązuje proste zadania lub
problemy dotyczące treści
rozdziału Prąd elektryczny, w
szczególności:
 - związane z połączeniami
szeregowym i równoległym
elementów obwodów
elektrycznych
- związane z wykorzystaniem
pierwszego prawa Kirchhoffa
- związane z wykorzystaniem prawa
Ohma
- związane z oporem elektrycznym
- związane z zależnością oporu
elektrycznego od temperatury
- dotyczące energii elektrycznej i mocy
prądu elektrycznego;
wyodrębnia z tekstów, tabel, wykresów i
ilustracji informacje kluczowe dla
opisywanego zjawiska bądź problemu,
przedstawia je w różnych
postaciach, przelicza wielokrotności i
podwielokrotności, przeprowadza
obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z
zasadami zaokrąglania, z zachowaniem
liczby cyfr znaczących wynikającej z
dokładności pomiaru lub danych
Kirchhoffa i bada połączenie równoległe baterii
obliczeniach związek między mocą prądu a
napięciem i natężeniem prądu
• wykorzystuje w obliczeniach dane
znamionowe urządzeń elektrycznych
• analizuje tekst z podręcznika Pożytek z
pomyłek i przypadków; przedstawia wybrane
informacje z historii odkryć kluczowych dla
rozwoju elektryczności
• posługuje się informacjami pochodzącymi z
analizy przedstawionych materiałów
źródłowych, w tym tekstów
popularnonaukowych lub zaczerpniętych z
Internetu, związanych z zależnością oporu od
temperatury oraz energią elektryczną i mocą
prądu elektrycznego
• przeprowadza doświadczenia, korzystając z
ich opisów:
- porównuje napięcia uzyskane na bateriach
nieobciążonej i obciążonej
- mierzy natężenie prądu w różnych
punktach obwodu i bada dodawanie napięć
w układzie ogniw połączonych szeregowo
- doświadczalnie demonstruje pierwsze
prawo
- bada zależność między napięciem a
natężeniem prądu
- sprawdza prawo Ohma dla żarówki i
grafitu; buduje obwody elektryczne według
przedstawionych schematów, odczytuje
wskazania mierników, zapisuje wyniki
pomiarów wraz z jednostką, z
uwzględnieniem informacji o niepewności
pomiarowej, analizuje wyniki pomiarów,
formułuje wnioski
rozwiązuje typowe zadania lub problemy
dotyczące treści rozdziału Prąd elektryczny, w
szczególności:
- związane z opisywaniem, rysowaniem i
analizowaniem obwodów elektrycznych
- związane z wykorzystaniem wzorów na
napięcie elektryczne i natężenie prądu
elektrycznego
- związane z pomiarami napięcia i natężenia
prądu
- związane z zależnością oporu od
temperatury
dotyczące energii elektrycznej i mocy
prądu elektrycznego;
uzasadnia odpowiedzi
• planuje i modyfikuje przebieg
doświadczeń opisanych w
podręczniku, formułuje i weryfikuje
hipotezy, opracowuje i analizuje
wyniki pomiarów z uwzględnieniem
niepewności pomiarowych
• poszukuje materiałów źródłowych, w
tym tekstów popularnonaukowych
lub z Internetu, dotyczących treści
rozdziału Prąd elektryczny, i analizuje
je. Dotyczy to w szczególności
materiałów:
- dotyczących obwodów elektrycznych i
prądu elektrycznego
- związanych z zależnością oporu od
temperatury
- związanych z energią elektryczną i
mocą prądu elektrycznego;
posługuje się informacjami pochodzącymi
z tych materiałów i wykorzystuje je do
rozwiązywania zadań lub problemów
• realizuje i prezentuje opisany w
podręczniku projekt Jak działają
baterie; prezentuje wyniki
doświadczeń domowych
związane z opisywaniem,
rysowaniem i analizowaniem
obwodów elektrycznych
- związane z wykorzystaniem
wzorów na napięcie elektryczne i
natężenie prądu elektrycznego
- związane z pomiarem napięcia i
natężenia prądu
- związane z połączeniami
szeregowym i równoległym
elementów obwodów
elektrycznych
- związane z wykorzystaniem
pierwszego prawa Kirchhoffa
- związane z wykorzystaniem prawa
Ohma
- związane z oporem elektrycznym
- związane z zależnością oporu
elektrycznego od temperatury
- dotyczące energii elektrycznej i
mocy prądu elektrycznego;
wyodrębnia z tekstów, tabel,
wykresów i ilustracji informacje
kluczowe dla opisywanego
zjawiska bądź problemu,
przedstawia je w różnych
postaciach, przelicza
wielokrotności i
podwielokrotności, przeprowadza
obliczenia i zapisuje wynik
zgodnie z zasadami zaokrąglania,
z zachowaniem liczby cyfr
znaczących wynikającej z
dokładności pomiaru lub danych
 - związane z połączeniami szeregowym i
równoległym elementów obwodu
elektrycznego
- związane z wykorzystaniem pierwszego
prawa Kirchhoffa
- związane z wykorzystaniem prawa Ohma
- związane z oporem elektrycznym
- związane z zależnością oporu od
temperatury
- dotyczące energii elektrycznej i mocy prądu
elektrycznego;

Ocena

Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry

posługuje się kartą wybranych wzorów i

stałych oraz kalkulatorem, analizuje
otrzymany wynik; rysuje i analizuje schematy
obwodów elektrycznych, posługując się
symbolami graficznymi; uzasadnia odpowiedzi
dokonuje syntezy wiedzy o prądzie
elektrycznym; przedstawia najważniejsze
pojęcia, zasady i zależności
6. Elektryczność i magnetyzm
 Uczeń:
Uczeń:
• rozróżnia pojęcia napięcie stałe i napięcie
przemienne
• przelicza ilość energii elektrycznej
wyrażoną w kilowatogodzinach na dżule
• opisuje rolę izolacji i bezpieczników
przeciążeniowych w domowej sieci
elektrycznej oraz warunki bezpiecznego
korzystania z energii elektrycznej
• wymienia zasady postępowania w
przypadku porażenia elektrycznego
• nazywa bieguny magnesów stałych i
opisuje oddziaływanie między nimi;
opisuje zachowanie się igły magnetycznej
w obecności magnesu oraz zasadę
działania kompasu; posługuje się
pojęciem biegunów magnetycznych Ziemi;
opisuje na przykładzie żelaza
oddziaływanie magnesów na materiały
magnetyczne
• porównuje oddziaływanie magnesów z
oddziaływaniem ładunków
elektrycznych; wskazuje podobieństwa i
różnice
• opisuje oddziaływanie magnesu na różne
substancje; wskazuje przykłady
substancji, które magnes silnie przyciąga
– ferromagnetyków
• opisuje budowę elektromagnesu; podaje
przykłady zastosowania
elektromagnesów i zwojnic
• wskazuje oddziaływanie magnetyczne
jako podstawę działania silników
elektrycznych
• rozpoznaje symbole diody i tranzystora
na schematach obwodów elektronicznych
• przeprowadza doświadczenia,
korzystając z ich opisu:
- bada napięcie przemienne
- bada oddziaływanie magnesu na
przedmioty wykonane z różnych
substancji oraz oddziaływanie
dwóch magnesów
Uczeń:
• opisuje cechy prądu przemiennego, posługuje
się pojęciami napięcia skutecznego i natężenia
skutecznego
• opisuje domową sieć elektryczną jako
przykład obwodu rozgałęzionego; stwierdza,
że odbiorniki w sieci domowej są połączone
równolegle, a łączna moc pobierana z sieci jest
równa sumie mocy poszczególnych urządzeń
• wykorzystuje w obliczeniach dane
znamionowe urządzeń elektrycznych; oblicza
zużycie energii elektrycznej i jego koszt
• wyjaśnia funkcję bezpieczników różnicowych
– wyłączników różnicowoprądowych i
przewodu uziemiającego
• stosuje w obliczeniach wzory na moc prądu
(urządzenia) elektrycznego i łączną moc
pobieraną z sieci elektrycznej
• opisuje zachowanie się igły magnetycznej w
otoczeniu prostoliniowego przewodnika z
prądem
• posługuje się pojęciami pola magnetycznego i
siły magnetycznej; wymienia źródła pola
magnetycznego: magnesy oraz prąd
elektryczny, a ogólnie – poruszający się
ładunek elektryczny
• podaje przykłady zastosowania
ferromagnetyków
• rysuje linie pola magnetycznego w pobliżu
magnesów stałych i przewodników z prądem
(przewodnika prostoliniowego i zwojnicy)
• opisuje działanie elektromagnesu
• opisuje jakościowo oddziaływanie pola
magnetycznego na przewodniki z prądem i
poruszające się cząstki naładowane
• porównuje siłę magnetyczną z siłą elektryczną,
wskazuje różnice
• omawia funkcję pola magnetycznego Ziemi
jako osłony przed wiatrem słonecznym
Uczeń:
• analizuje i opisuje wykres prądu • rozróżnia pojęcia napięcie stałe i
przemiennego napięcie przemienne
• uzasadnia, że odbiorniki w sieci • przelicza ilość energii elektrycznej
domowej są połączone równolegle, a wyrażoną w kilowatogodzinach na
łączna moc pobierana z sieci jest równa dżule
sumie mocy poszczególnych urządzeń • opisuje rolę izolacji i bezpieczników
D przeciążeniowych w domowej sieci
• opisuje budowę ferromagnetyków,
elektrycznej oraz warunki
posługując się pojęciem domen bezpiecznego korzystania z energii
magnetycznych; opisuje zachowanie się elektrycznej
domen w polu magnetycznym i proces • wymienia zasady postępowania w
magnesowania żelaza przypadku porażenia elektrycznego
D • nazywa bieguny magnesów stałych i
• wyjaśnia mechanizm przyciągania
opisuje oddziaływanie między nimi;
nienamagnesowanej sztabki żelaza
opisuje zachowanie się igły
przez magnes, posługując się pojęciem
magnetycznej w obecności magnesu
domen magnetycznych
oraz zasadę działania kompasu;
• określa i zaznacza zwrot linii pola
posługuje się pojęciem biegunów
magnetycznego w pobliżu magnesów
magnetycznych Ziemi; opisuje na
stałych i przewodników z prądem
przykładzie żelaza oddziaływanie
(przewodnik prostoliniowy, zwojnica),
magnesów na materiały
stosując regułę prawej ręki
magnetyczne
• wyjaśnia zasadę działania wybranego
• porównuje oddziaływanie
urządzenia zawierającego
magnesów z oddziaływaniem
elektromagnes
ładunków elektrycznych; wskazuje
• określa kierunek i zwrot siły podobieństwa i różnice
magnetycznej; analizuje zmiany toru
• opisuje oddziaływanie magnesu na
cząstki w polu magnetycznym w
różne substancje; wskazuje
zależności od kierunku jej ruchu
przykłady substancji, które magnes
• opisuje powstawanie zorzy polarnej silnie przyciąga – ferromagnetyków
• opisuje budowę prądnicy i wyjaśnia • opisuje budowę elektromagnesu;
zasadę jej działania na modelu lub podaje przykłady zastosowania
schemacie elektromagnesów i zwojnic
D • wskazuje oddziaływanie
• omawia – na schemacie – działanie
magnetyczne jako podstawę
mikrofonu i układu mikrofon-głośnik
działania silników elektrycznych
oraz funkcję wzmacniacza
• rozpoznaje symbole diody i
• wyjaśnia – na modelu lub schemacie –
tranzystora na schematach
zasadę działania transformatora i rolę
obwodów elektronicznych
rdzenia w kształcie ramki
• przeprowadza doświadczenia,
• wykazuje, że transformator nie
korzystając z ich opisu:
pozwala uzyskać na wyjściu wyższej
mocy niż na wejściu;
 - bada odpychanie grafitu przez magnes • opisuje zjawisko indukcji wyjaśnia, do czego służą linie wysokiego - bada napięcie przemienne
- demonstruje magnesowanie się żelaza elektromagnetycznej i jej związek ze napięcia; omawia przesyłanie energii - bada oddziaływanie magnesu na
w polu magnetycznym względnym ruchem magnesu i zwojnicy; elektrycznej przedmioty wykonane z różnych
- doświadczalnie ilustruje układ linii podaje przykłady jego praktycznego • porównuje źródła światła: tradycyjne substancji oraz oddziaływanie
pola magnetycznego wokół magnesu; wykorzystania żarówki, świetlówki (tzw. żarówki dwóch magnesów
opisuje i przedstawia na (np. prądnica, mikrofon i głośnik, kuchenka energooszczędne) i diody świecące - bada odpychanie grafitu przez
schematycznych rysunkach wyniki indukcyjna) (LED) magnes
obserwacji, odczytuje wyniki • opisuje przemiany energii podczas działania • przedstawia zastosowanie diody w - demonstruje magnesowanie się
pomiarów napięcia, formułuje prądnicy prostownikach; wyjaśnia, do czego żelaza w polu magnetycznym
wnioski • opisuje zjawisko indukcji służy prostownik i wskazuje jego - doświadczalnie ilustruje układ
rozwiązuje proste zadania lub problemy elektromagnetycznej i jej związek ze zmianą zastosowanie linii pola magnetycznego wokół
dotyczące treści rozdziału Elektryczność natężenia prądu w elektromagnesie • omawia zastosowania tranzystorów magnesu;
i magnetyzm, w szczególności związane • opisuje budowę i zasadę działania • posługuje się informacjami opisuje i przedstawia na
z: transformatora, podaje przykłady jego pochodzącymi z analizy schematycznych rysunkach wyniki
- domową siecią elektryczną i zastosowania przedstawionych materiałów obserwacji, odczytuje wyniki
zapewnieniem bezpiecznego • opisuje funkcję diody półprzewodnikowej źródłowych, w tym tekstów pomiarów napięcia, formułuje
korzystania z energii elektrycznej jako elementu przewodzącego w jedną stronę popularnonaukowych, dotyczących wnioski
- oddziaływaniem magnetycznym i oraz jako źródła światła; zaznacza symbol układów z mostkiem prostowniczym rozwiązuje proste zadania lub
magnetyzmem diody na schematach obwodów elektrycznych oraz tranzystorów i ich zastosowań; problemy dotyczące treści
• opisuje tranzystor jako trójelektrodowy, wykorzystuje te informacje do rozdziału Elektryczność i
- opisem pola magnetycznego
półprzewodnikowy element wzmacniający rozwiązywania zadań lub problemów magnetyzm, w szczególności
- siłą magnetyczną
sygnały elektryczne • wyszukuje i analizuje materiały związane z:
- indukcją elektromagnetyczną
• wskazuje zastosowania tranzystorów; źródłowe, w tym teksty - domową siecią elektryczną i
- transformatorem
przedstawia i opisuje ogólny schemat popularnonaukowe, dotyczące treści zapewnieniem bezpiecznego
- diodami rozdziału Elektryczność i magnetyzm, w
działania wzmacniacza korzystania z energii elektrycznej
- tranzystorami; szczególności:
• posługuje się informacjami pochodzącymi z - oddziaływaniem magnetycznym i
wyodrębnia z tekstów i ilustracji - magnetyzmu oraz historii odkryć
analizy przedstawionych materiałów magnetyzmem
informacje kluczowe dla dotyczących magnetyzmu
źródłowych, dotyczących: - opisem pola magnetycznego
opisywanego zjawiska bądź - oddziaływania pola magnetycznego
- bezpieczeństwa sieci elektrycznej - siłą magnetyczną
problemu, przedstawia je w różnych na poruszające się cząstki
postaciach, przeprowadza - magnetyzmu - indukcją elektromagnetyczną
naładowane
obliczenia, posługując się - historii odkryć w dziedzinie magnetyzmu - transformatorem
- zjawiska indukcji
kalkulatorem, i zapisuje wynik - oddziaływania pola magnetycznego na - diodami
elektromagnetycznej
zgodnie z zasadami zaokrąglania, z poruszające się cząstki naładowane - tranzystorami;
- diod i ich zastosowań
zachowaniem liczby cyfr znaczących - zjawiska indukcji elektromagnetycznej wyodrębnia z tekstów i ilustracji
- tranzystorów i ich zastosowań;
- diod i ich zastosowania informacje kluczowe dla
posługuje się informacjami
przeprowadza doświadczenia, korzystając z ich pochodzącymi z tych materiałów i opisywanego zjawiska bądź
opisu: wykorzystuje je do rozwiązywania problemu, przedstawia je w
- bada zwarcie i działanie bezpiecznika zadań lub problemów różnych postaciach,
- magnesuje gwóźdź i buduje kompas przeprowadza obliczenia,
rozwiązuje złożone (typowe) zadania lub
- buduje elektromagnes i bada jego działanie problemy dotyczące treści rozdziału posługując się kalkulatorem, i
Elektryczność i magnetyzm, w zapisuje wynik zgodnie z
- bada siłę działającą na przewodnik z
szczególności związane z: zasadami zaokrąglania, z
prądem; buduje prosty pojazd elektryczny
zachowaniem liczby cyfr
bada straty energii powodowane przez diodę; - domową siecią elektryczną i
znaczących
opisuje, analizuje i wyjaśnia wyniki obserwacji, zapewnieniem bezpiecznego
analizuje wyniki pomiarów napięcia, formułuje korzystania z energii elektrycznej
wnioski - oddziaływaniem magnetycznym i
rozwiązuje typowe zadania lub problemy magnetyzmem
dotyczące treści rozdziału Elektryczność i - opisem pola magnetycznego i siłą
magnetyzm, w szczególności związane z: magnetyczną
 - domową siecią elektryczną i zapewnieniem
bezpiecznego korzystania z energii elektrycznej
- oddziaływaniem magnetycznym i magnetyzmem
- opisem pola magnetycznego
- siłą magnetyczną
- indukcją elektromagnetyczną
- transformatorem
- diodami tranzystorami;
posługuje się kartą wybranych wzorów i stałych oraz
kalkulatorem; analizuje otrzymany wynik obliczeń;
analizuje schematy obwodów zawierających diodę;
uzasadnia odpowiedzi lub stwierdzenia
• analizuje tekst Szósty zmysł? Magnetyczny! i
rozwiązuje związane z nim zadania
dokonuje syntezy wiedzy o elektryczności i
magnetyzmie; przedstawia najważniejsze
pojęcia, zasady, prawa i zależności
Ocena celujący-dotyczy wszystkich działów zgodnie z wymaganiami edukacyjnymi.
Uczeń spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą a ponadto:
• jego wiedza z poszczególnych działów jest ugruntowana
• uczestniczy w dyskusji w czasie lekcji, bierze aktywny udział w rozwiązywaniu omawianych problemów
• podejmuje z sukcesem rozwiązanie zadań rozbudowanych
- indukcją elektromagnetyczną i
transformatorem
- diodami i wykorzystaniem diod oraz
mostków prostowniczych
-tranzystorami;
analizuje schematy obwodów elektronicznych
zawierających diody i tranzystory; wyjaśnia,
jakie diody przewodzą, i wskazuje kierunek
przepływu prądu; uzasadnia odpowiedzi
przeprowadza doświadczenia, korzystając z ich
opisu:
- bada działanie mikrofonu i głośnika
- bada świecenie diody zasilanej z
kondensatora
- bada wzmacniające działanie tranzystora
planuje i modyfikuje przebieg doświadczeń:
- zbudowanie elektromagnesu i badanie
jego działania
- badanie siły działającej na przewodnik
z prądem oraz zbudowanie prostego
pojazdu elektrycznego
- badanie działania diody; formułuje i
weryfikuje hipotezy
realizuje i prezentuje opisany w
podręczniku projekt Ziemskie pole
magnetyczne; prezentuje wyniki
doświadczeń domowych
 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia kryteriów oceny dopuszczającej, a deficyty w zakresie wiedzy i umiejętności nie pozwalają na kontynuację nauki
na kolejnym etapie nauczania.

Chemia

Podstawa prawna:
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami (Dz. U. z 2018 r. poz. 1457, 1560 i 1669)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i
promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U.z 2017r. poz 1534)
Statut XV Liceum Ogólnokształcącego im. M. Skłodowskiej- Curie w Krakowie

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych

Poniżej przedstawiony został podział wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Na ocenę dopuszczający

Roztwory

Uczeń:

− definiuje pojęcia: roztwór, mieszanina jednorodna, mieszanina niejednorodna, rozpuszczalnik, substancja rozpuszczana,
roztwór właściwy, roztwór ciekły, roztwór stały, roztwór gazowy, zawiesina, roztwór nasycony, roztwór nienasycony,
roztwór przesycony, rozpuszczanie, rozpuszczalność, krystalizacja

− wymienia metody rozdzielania na składniki mieszanin niejednorodnych i jednorodnych

− wymienia czynniki przyspieszające rozpuszczanie substancji w wodzie

− wymienia przykłady roztworów znanych z życia codziennego

− definiuje pojęcia: koloid, zol, żel, peptyzacja, denaturacja

− wymienia różnice we właściwościach roztworów właściwych, koloidów i zawiesin

− odczytuje z wykresu rozpuszczalności informacje na temat wybranej substancji

− definiuje pojęcia stężenie procentowe i stężenie molowe

− wykonuje proste obliczenia związane z pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe

Reakcje chemiczne w roztworach wodnych

Uczeń:

− wyjaśnia pojęcia: dysocjacja elektrolityczna, elektrolity i nieelektrolity

− definiuje pojęcia reakcja odwracalna, reakcja nieodwracalna

− zapisuje proste równania dysocjacji jonowej elektrolitów i podaje nazwy powstających jonów

− definiuje pojęcie stopień dysocjacji elektrolitycznej

− zapisuje wzór na obliczanie stopnia dysocjacji elektrolitycznej

− wyjaśnia pojęcia mocne elektrolity, słabe elektrolity

− wymienia przykłady elektrolitów mocnych i słabych

− zapisuje ogólne równanie dysocjacji kwasów, zasad i soli

− wyjaśnia sposób dysocjacji kwasów, zasad i soli

− wyjaśnia pojęcia: odczyn roztworu, wskaźniki kwasowo-zasadowe, pH, pOH

− wymienia podstawowe wskaźniki kwasowo-zasadowe (pH) i omawia ich zastosowania

− wyjaśnia, co to jest skala pH i w jaki sposób można z niej korzystać

− opisuje, czym są właściwości sorpcyjne gleby oraz co to jest odczyn gleby

− wymienia przykłady nawozów naturalnych i sztucznych

− wymienia podstawowe rodzaje zanieczyszczeń gleby

− wyjaśnia, na czym polega reakcja zobojętniania i reakcja strącania osadów oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji
chemicznych w postaci cząsteczkowej
− wskazuje w tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie związki chemiczne trudno rozpuszczalne

Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych

Uczeń:

− definiuje pojęcia: układ, otoczenie, układ otwarty, układ zamknięty, układ izolowany, energia wewnętrzna układu, efekt
cieplny reakcji, reakcja egzotermiczna, reakcja endotermiczna, proces endoenergetyczny, proces egzoenergetyczny

− definiuje pojęcia: energia aktywacji, entalpia, szybkość reakcji chemicznej, kataliza, katalizator

− wymienia czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej

− definiuje pojęcie katalizator

− wymienia rodzaje katalizy

Wprowadzenie do chemii organicznej

Uczeń:

− dzieli chemię na organiczną i nieorganiczną

− definiuje pojęcie chemia organiczna

− wymienia pierwiastki chemiczne wchodzące w skład związków organicznych

− określa najważniejsze właściwości atomu węgla na podstawie położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie
okresowym pierwiastków
− wyjaśnia pojęcie alotropia

− wymienia odmiany alotropowe węgla

Węglowodory

Uczeń:

− definiuje pojęcia: węglowodory, alkany, alkeny, alkiny, homologi, szereg homologiczny węglowodorów, grupa alkilowa,
reakcje podstawiania (substytucji), przyłączania (addycji), polimeryzacji, spalania, izomeria, rodnik

− wymienia rodzaje izomerii

− zapisuje wzory ogólne alkanów, alkenów, alkinów

− zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne i podaje nazwy systematyczne węglowodorów nasyconych i nienasyconych o
liczbie atomów węgla od 1 do 10

− zapisuje wzory przedstawicieli poszczególnych szeregów homologicznych węglowodorów, podaje ich nazwy,
właściwości i zastosowania

− zapisuje równania reakcji spalania metanu, etenu, etynu

− zapisuje wzory benzenu

− wymienia właściwości i zastosowania węglowodorów aromatycznych

− wymienia źródła węglowodorów w środowisku przyrodniczym

– wymienia właściwości ropy naftowej i gazu ziemnego

− wymienia sposoby przeróbki ropy naftowej

− wymienia zastosowania produktów przeróbki ropy naftowej

− podaje przykłady węgli kopalnych

− wymienia zastosowania produktów pirolizy węgla

− omawia wpływ wydobycia i stosowania paliw kopalnych na stan środowiska przyrodniczego

Na ocenę dostateczny (wraz z wymaganiami na ocenę dopuszczający)

Roztwory

Uczeń:

− rozróżnia przykłady roztworów o różnym stanie skupienia rozpuszczalnika i substancji rozpuszczanej

− przedstawia sposoby rozdzielania roztworów właściwych (substancji stałych w cieczach, cieczy w cieczach) na składniki

− przestawia zastosowania koloidów

− rozróżnia proces rozpuszczania substancji w wodzie

− przestawia różnice między rozpuszczaniem a roztwarzaniem

− podaje zasady postępowania podczas sporządzanie roztworów o określonym stężeniu procentowym i molowym

− rozwiązuje zadanie związane z zatężaniem i rozcieńczaniem roztworów

Reakcje chemiczne w roztworach wodnych

Uczeń:

− rozróżnia substancje na elektrolity i nieelektrolity

− przetawia kryterium podziału elektrolitów na mocne i słabe

− wyjaśnia przebieg dysocjacji kwasów wieloprotonowych

− zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów, zasad i soli bez uwzględniania dysocjacji wielostopniowej

− wyjaśnia przebieg dysocjacji zasad wielowodorotlenowych

− porównuje moc elektrolitów na podstawie wartości ich stałych dysocjacji

− przedstawia przykłady reakcji odwracalnych i nieodwracalnych

− wyznacza pH roztworów z użyciem wskaźników kwasowo-zasadowych oraz określa ich odczyn

− oblicza pH i pOH na podstawie znanych stężeń molowych jonów H+ i OH− i odwrotnie

− opisuje znaczenie właściwości sorpcyjnych i odczynu gleby oraz wpływ pH gleby na wzrost wybranych roślin

− interpretuje, na czym polega zanieczyszczenie gleby

− przestawia źródła chemicznego zanieczyszczenia gleby

− przedstawia równania reakcji zobojętniania w postaci cząsteczkowej i jonowej i skróconego zapisu jonowego − analizuje
tabelę rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie pod kątem możliwości przeprowadzenia reakcji strącania osadów

− przedstawia równania reakcji strącania osadów w postaci cząsteczkowej, jonowej i skróconego zapisu jonowego

Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych

Uczeń:

− interpretuje pojęcia: układ, otoczenie, układ otwarty, układ zamknięty, układ izolowany, energia wewnętrzna układu, efekt
cieplny reakcji, reakcja egzotermiczna, reakcja endotermiczna, proces egzoenergetyczny, proces endoenergetyczny, ciepło,
energia całkowita układu

− przedstawia przykłady reakcji endo- i egzoenergetycznych

− określa efekt energetyczny reakcji chemicznej na podstawie wartości entalpii

− konstruuje wykres energetyczny reakcji chemicznej

− omawia wpływ różnych czynników na szybkość reakcji chemicznej

Wprowadzenie do chemii organicznej

Uczeń:

− określa właściwości węgla na podstawie położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie okresowym − omawia
występowanie węgla w środowisku przyrodniczym

− wymienia odmiany alotropowe węgla i ich właściwości

Węglowodory

Uczeń:

− rozróżnia pojęcia: wiązania typu σ i p, reakcje: substytucji, addycji, polimeryzacji

− przedstawia wzory ogólne alkanów, alkenów i alkinów, a na ich podstawie wyprowadza wzory sumaryczne
węglowodorów

− przedstawia sposoby otrzymywania metanu, etenu i etynu

− przedstawia właściwości metanu, etenu i etynu; zapisuje równania reakcji chemicznych, którym ulegają − rozróżnia
nazwy systematyczne izomerów na podstawie ich wzorów półstrukturalnych

− stosuje zasady nazewnictwa systematycznego alkanów (proste przykłady)

− przedstawia równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego alkanów, alkenów, alkinów

− przedstawia równania reakcji: bromowania, uwodorniania oraz polimeryzacji etenu i etynu

− wyjaśnia pojęcie aromatyczność na przykładzie benzenu

− przedstawia wzór ogólny szeregu homologicznego benzenu

− wymienia reakcje, którym ulega benzen

− przedstawia przebieg destylacji ropy naftowej

− przedstawia skład i omawia właściwości benzyny

− proponuje sposoby ochrony środowiska przyrodniczego przed degradacją

Na ocenę dobry (wraz z wymaganiami na ocenę dopuszczający, dostateczny)

Roztwory

Uczeń:
− porównuje rozpuszczalności z szybkością rozpuszczania substancji

− analizuje wykresy rozpuszczalności różnych substancji

− dobiera metody rozdzielania mieszanin jednorodnych na składniki, biorąc pod uwagę różnice we właściwościach
składników mieszanin

− sporządza roztwór nasycony i nienasycony wybranej substancji w określonej temperaturze, korzystając z wykresu
rozpuszczalności tej substancji

− wykonuje obliczenia związane z pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe, z uwzględnieniem gęstości roztworu

− oblicza stężenie procentowe lub molowe roztworu otrzymanego przez zmieszanie dwóch roztworów o różnych stężeniach

Reakcje chemiczne w roztworach wodnych

Uczeń:

− wyznacza równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów, zasad i soli, uwzględniając dysocjację stopniową niektórych
kwasów i zasad

− wykonuje obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęcia stopień dysocjacji

− wymienia czynniki wpływające na wartość stopnia dysocjacji elektrolitycznej

− wyjaśnia wielkość stopnia dysocjacji dla elektrolitów dysocjujących stopniowo

− porównuje przewodnictwo elektryczne roztworów różnych kwasów o takich samych stężeniach i interpretuje wyniki
doświadczeń chemicznych

− bada wpływ pH gleby na rozwój roślin

− uzasadnia potrzebę stosowania nawozów sztucznych i pestycydów i podaje ich przykłady

− wyjaśnia, na czym polega chemiczne zanieczyszczenie gleby

− bada przebieg reakcji zobojętniania z użyciem wskaźników kwasowo-zasadowych

− wyznacza sposoby otrzymywania wodorosoli i hydroksosoli oraz zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych

Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych

Uczeń:

− przeprowadza reakcje będące przykładami procesów egzoenergetycznych i endoenergetycznych oraz wyjaśnia istotę
zachodzących procesów

− używa pojęcia szybkość reakcji chemicznej i energia aktywacji

− rysuje wykres zmian stężenia substratów i produktów oraz szybkości reakcji chemicznej w funkcji czasu

Wprowadzenie do chemii organicznej

Uczeń:

− stosuje założenia teorii strukturalnej budowy związków organicznych

− określa przyczynę różnic między właściwościami odmian alotropowych węgla

− wybiera sposób zastosowania odmian alotropowych węgla wynikające z ich właściwości

− porównuje pojęcia: wzór szkieletowy, wzór empiryczny, wzór rzeczywisty

Węglowodory

Uczeń:

− określa przynależność węglowodoru do danego szeregu homologicznego na podstawie jego wzoru sumarycznego

− charakteryzuje zmianę właściwości fizycznych i chemicznych węglowodorów w zależności od długości łańcucha

węglowego

− zapisuje równania reakcji otrzymywania metanu, etenu i etynu

− stwierdza, na czym polega izomeria konstytucyjna; podaje jej przykłady

− wybiera nazwę systematyczną izomeru na podstawie jego wzoru półstrukturalnego i odwrotnie

− określa typy reakcji chemicznych, którym ulega dany węglowodór; zapisuje ich równania

− określa mechanizm reakcji substytucji na przykładzie bromowania metanu

− odróżnia doświadczalnie węglowodory nasycone od węglowodorów nienasyconych

− omawia budowę pierścienia benzenowego i wyjaśnia pojęcie delokalizacja elektronów

− omawia metody otrzymywania benzenu na przykładzie reakcji trimeryzacji etynu

− stosuje równania reakcji spalania benzenu

− wyjaśnia, dlaczego benzen nie odbarwia wody bromowej ani wodnego roztworu manganianu(VII) potasu

− wyjaśnia, na czym polegają procesy krakingu i reformingu

− wyjaśnia pojęcie zielona chemia

Na ocenę bardzo dobry (wraz z wymaganiami na ocenę dopuszczający, dostateczny i dobry)

Roztwory

Uczeń:

− projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające otrzymać roztwór o zadanym stężeniu procentowym lub molowym

− projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające rozdzielić mieszaninę niejednorodną (ciał stałych w cieczach) na
składniki

− formułuje sposoby otrzymywania roztworów nasyconych z roztworów nienasyconych i odwrotnie, korzystając z

wykresów rozpuszczalności substancji

− wykonuje odpowiednie obliczenia chemiczne, a następnie sporządza roztwory o określonym stężeniu procentowym i
molowym, zachowując poprawną kolejność wykonywanych czynności

− przelicza stężenia procentowych na molowe i odwrotnie

− przelicza stężenia roztworu na rozpuszczalność i odwrotnie

Reakcje chemiczne w roztworach wodnych

Uczeń:

− wyjaśnia proces dysocjacji jonowej z uwzględnieniem roli wody w tym procesie

− formułuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów, zasad i soli z uwzględnieniem dysocjacji wielostopniowej

− wyjaśnia przyczynę kwasowego odczynu roztworów kwasów oraz zasadowego odczynu roztworów wodorotlenków;
zapisuje odpowiednie równania reakcji chemicznych
− analizuje zależność stopnia dysocjacji od rodzaju elektrolitu i stężenia roztworu

− wykonuje obliczenia chemiczne, korzystając z definicji stopnia dysocjacji

− ustala skład ilościowy roztworów elektrolitów

− formułuje zależność między pH a iloczynem jonowym wody

− posługuje się pojęciem pH w odniesieniu do odczynu roztworu i stężenia jonów H+ i OH-

− konstruuje źródła zanieczyszczeń gleby, omawia ich skutki oraz podaje sposoby ochrony gleby przed degradacją

− sugeruje istotę reakcji zobojętniania i strącania osadów oraz podaje zastosowania tych reakcji chemicznych

− dowodzi działanie leków neutralizujących nadmiar kwasu w żołądku

Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych

Uczeń:

− udowadnia, że reakcje egzoenergetyczne należą do procesów samorzutnych, a reakcje endoenergetyczne do procesów

wymuszonych

− sugeruje pojęcie entalpia układu

− kwalifikuje podane przykłady reakcji chemicznych do reakcji egzoenergetycznych (ΔH < 0) lub endoenergetycznych (ΔH >
0) na podstawie różnicy entalpii substratów i produktów

− udowadnia zależność między rodzajem reakcji chemicznej a zasobem energii wewnętrznej substratów i produktów

− udowadnia wpływ temperatury, stężenia substratu, rozdrobnienia substancji i katalizatora na szybkość wybranych reakcji
chemicznych, przeprowadzając odpowiednie doświadczenia chemiczne
Wprowadzenie do chemii organicznej

Uczeń:

− wykrywa obecność węgla, wodoru, tlenu, azotu i siarki w związkach organicznych

− proponuje wzory empiryczny (elementarny) i rzeczywisty (sumaryczny) danego związku organicznego na podstawie jego
składu i masy molowej

Węglowodory

Uczeń:

− wyjaśnia na dowolnych przykładach mechanizm reakcji: substytucji, addycji, eliminacji, polimeryzacji i kondensacji

− proponuje kolejne etapy substytucji i zapisuje je na przykładzie chlorowania etanu

− tworzy mechanizm reakcji addycji na przykładzie reakcji etenu z chlorem

− tworzy wzory strukturalne dowolnych węglowodorów (izomerów); określa typ izomerii

− projektuje doświadczenie chemiczne i doświadczalnie identyfikuje produkty całkowitego spalania węglowodorów

− udowadnia, że dwa węglowodory o takim samym składzie procentowym mogą należeć do dwóch różnych szeregów
homologicznych

− tworzy równania reakcji chemicznych, którym ulega benzen (spalanie, bromowanie z użyciem i bez użycia katalizatora,
uwodornienie, nitrowanie i sulfonowanie)
− projektuje doświadczenia chemiczne dowodzące różnic we właściwościach węglowodorów: nasyconych, nienasyconych
i aromatycznych

Na ocenę celującą (wraz z wymaganiami na ocenę dopuszczający, dostateczny, dobry i bardzo dobry)

Uczeń:

○ opanował wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej w stopniu bardzo wysokim

○ doskonale posługuje się wiedzą i umiejętnościami w rozwiązywaniu zadań trudnych, problematycznych,
wymagających zastosowania nietypowych schematów i syntetycznego myślenia,
○ potrafi korzystać z różnych źródeł informacji nie tylko tych wskazanych przez nauczyciela,
○ potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych),
○ proponuje rozwiązania nietypowe,
○ umie formułować problemy i dokonywać analizy syntezy nowych zjawisk,
○ potrafi precyzyjnie rozumować posługujące się wieloma elementami wiedzy, nie tylko z zakresu chemii,
○ potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, będącej skutkiem zdobytej samodzielnie
wiedzy,
Biologia
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU BIOLOGIA DLA KLASY II

Podstawa prawna:
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami (Dz. U. z 2018 r. poz. 1457, 1560 i 1669)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i
promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U.z 2017r. poz 1534)
Statut XV Liceum Ogólnokształcącego im. M. Skłodowskiej- Curie w Krakowie

Poniżej przedstawiony został podział wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Na ocenę dopuszczający

Ocenę dopuszczający otrzymuję uczeń, który:

1.Organizm człowieka jako funkcjonalna całość

· przedstawia hierarchiczną budowę organizmu oraz definiuje pojęcia: komórka, tkanka, narząd, układ narządów, organizm

· wymienia nazwy układów narządów oraz podaje ich główne funkcje

· klasyfikuje tkanki zwierzęce

· przedstawia budowę i rolę tkanek: nabłonkowej, mięśniowej i nerwowej

· przedstawia budowę i rolę tkanki łącznej

· wymienia nazwy rodzajów tkanki łącznej

· omawia budowę tkanki chrzęstnej i tkanki kostnej

· charakteryzuje budowę i funkcje osocza oraz elementów morfotycznych krwi

2.Skóra- powłoka ciała

· wymienia nazwy warstw skóry

· podaje nazwy elementów skóry

· wymienia funkcje skóry

· wymienia nazwy wytworów naskórka

· wymienia rodzaje chorób skóry

· wymienia czynniki chorobotwórcze będące przyczynami wybranych chorób skóry

· przedstawia zasady profilaktyki wybranych chorób skóry

3. Układ ruchu

· rozróżnia część czynną i część bierną aparatu ruchu

· wymienia funkcje szkieletu oraz podaje nazwy głównych kości tworzących szkielet człowieka

· wymienia rodzaje połączeń ścisłych i ruchomych kości

· wymienia rodzaje stawów

· wymienia nazwy elementów szkieletu osiowego i podaje ich funkcje

· wymienia nazwy kości budujących klatkę piersiową

· dzieli kości czaszki na te, które tworzą mózgoczaszkę, i na te, z których składa się twarzoczaszka

· podaje nazwy odcinków kręgosłupa

· podaje nazwy krzywizn kręgosłupa i określa ich rolę

· podaje nazwy podstawowych mięśni I wymienia ich funkcje

· przedstawia budowę mięśnia szkieletowego

· definiuje pojęcie sarkomer

· wymienia rodzaje i budowę tkanek mięśniowych

· przedstawia antagonistyczne działanie mięśni

· wymienia źródła energii niezbędnej do skurczu mięśnia

· wymienia składniki pokarmowe, które mają pozytywny wpływ na stan układu ruchu

· rozpoznaje wady postawy na schematach lub na podstawie opisu

· przedstawia przyczyny powstawania wad postawy

· wymienia podstawowe urazy mechaniczne układu ruchu

4.Układ pokarmowy

· wymienia nazwy składników pokarmowych oraz wymienia przykłady produktów spożywczych bogatych w poszczególne składniki pokarmowe

· wymienia podstawowe funkcje poszczególnych składników pokarmowych

· definiuje pojęcie błonnik oraz podaje jego funkcję

· definiuje pojęcia: witamina, hiperwitaminoza, hipowitaminoza

i awitaminoza, bilans wodny

· wymienia nazwy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i witamin rozpuszczalnych w wodzie

· wymienia główne źródła witamin oraz zna podstawowe funkcje poszczególnych witamin

· wymienia skutki niedoboru wybranych witamin

· podaje kryteria podziału składników mineralnych

· wymienia nazwy makroelementów i mikroelementów

· wymienia funkcje wody w organizmie

· wyróżnia w układzie pokarmowym przewód pokarmowy i gruczoły trawienne

 · wymienia nazwy odcinków przewodu pokarmowego i gruczołów trawiennych oraz podaje ich funkcje

· przedstawia znaczenie ruchów perystaltycznych

· definiuje pojęcia: trawienie, enzymy trawienne

· określa lokalizację ośrodka głodu i ośrodka sytości

· definiuje pojęcie bilans energetyczny

· opisuje piramidę zdrowego żywienia i stylu życia

· wymienia podstawowe przyczyny i skutki otyłości

· oblicza wskaźnik masy ciała (BMI)

· wymienia podstawowe zaburzenia odżywiania (bulimia, anoreksja)

· podaje podstawowe metody diagnozowania chorób układu pokarmowego oraz sposoby ich zapobiegania

5. Układ oddechowy

· wymienia nazwy elementów budujących układ oddechowy oraz podaje ich funkcje

· przedstawia mechanizm wentylacji płuc

· definiuje pojęcia: całkowita pojemność płuc, pojemność życiowa płuc

· porównuje skład powietrza wdychanego ze składem powietrza wydychanego

· wyjaśnia znaczenie przepony i mięśni międzyżebrowych w wentylacji płuc

· przedstawia przebieg dyfuzji gazów w płucach

· omawia skutki palenia tytoniu

· wymienia metody diagnozowania chorób układu oddechowego

6.Układ krążenia
 · wymienia nazwy składników krwi

· wymienia podstawowe funkcje krwi

· przedstawia przebieg procesu krzepnięcia krwi

· wymienia funkcje układu krwionośnego

· podaje nazwy elementów układu krążenia

· podaje nazwy elementów serca człowieka

· wyjaśnia, na czym polega automatyzm serca i opisuje cykl pracy serca

· wymienia typy naczyń krwionośnych

· odróżnia krwiobieg duży od krwiobiegu małego

· wskazuje prawidłowe wartości ciśnienia krwi i tętna człowieka

· wymienia funkcje układu limfatycznego

· wymienia nazwy narządów układu limfatycznego

· wymienia sposoby zapobiegania chorobom układu krążenia

· wymienia metody diagnozowania chorób układu krążenia

7. Układ odpornościowy

· definiuje pojęcia: antygen, przeciwciało, infekcja, patogen

· opisuje budowe i funkcje układu odpornościowego

· wyjaśnia, na czym polega infekcja wirusowa

· określa znaczenie przeciwciał

· wymienia główne rodzaje odporności

· wymienia trzy linie obrony organizmu

 · wymienia mechanizmy odporności humoralnej i komórkowej

· definiuje pojęcie pamięć immunologiczna

· wyjaśnia znaczenie szczepień ochronnych

· wymienia sposoby nabierania odporności swoistej

· wyjaśnia na czym polega odpowiedź immunologiczna pierwotna i wtórna

· wymienia czynniki osłabiające układ odpornościowy

· wymienia nazwy chorób autoimmunologicznych

· przedstawia reakcje alergiczne jako nadmierną reakcję układu odpornościowego

· definiuje pojęcie główny układ zgodności tkankowej (MHC)

· przedstawia cel stosowania przeszczepów

· definiuje pojęcie immunosupresja

8.Układ moczowy

· wymienia funkcje układu moczowego

· wymienia nazwy zbędnych produktów przemiany materii

· wskazuje na schematach elementy układu moczowego i podaje ich nazwy

· podaje nazwy procesów zachodzących w nerkach podczas powstawania moczu

· określa lokalizację ośrodka wydalania

· podaje nazwę i miejsce powstawania i wydzielania hormonu regulującego produkcję moczu

· podaje nazwę hormonu produkowanego przez nerki i podaje jego rolę

· wymienia metody diagnozowania chorób układu moczowego

· wymienia nazwy substancji znajdujących się w moczu zdrowego człowieka

 · wymienia najczęstsze choroby układu moczowego oraz ich przyczyny

9.Układ nerwowy

· wymienia nazwy podstawowych elementów układu nerwowego

· wymienia funkcje układu nerwowego

· opisuje mechanizm przewodzenia impulsu nerwowego

· opisuje na podstawie schematu budowę i działanie synapsy chemicznej

· wymienia przykłady neuroprzekaźników

· podaje nazwy elementów ośrodkowego układu nerwowego

· wymienia funkcje mózgowia

· wymienia nazwy płatów mózgowych i wskazuje na schemacie ich położenie

· przedstawia budowę i rolę rdzenia kręgowego na podstawie schemata

· przedstawia budowę obwodowego układu nerwowego oraz funkcje

· wymienia rodzaje nerwów wyróżnione ze względu na kierunek przewodzenia informacji

· definiuje pojęcia: odruchy bezwarunkowe, odruchy warunkowe

· klasyfikuje części układu nerwowego pod względem funkcjonalnym

· wymienia elementy i funkcje układu autonomicznego

· podaje przykłady sytuacji, w których działa układ współczulny, oraz przykłady sytuacji, w których działa układ przywspółczulny

· wymienia konsekwencje uzależnienia się od substancji psychoaktywnych, w tym dopalaczy

· przedstawia wybrane choroby układu nerwowego oraz metody ich diagnozowania

10. Narządy zmysłów

 · wymienia rodzaje receptorów

· definiuje pojęcia: receptor, adaptacja oka, akomodacja oka

· wymienia elementy oka oraz określa funkcje poszczególnych elementów narządu wzroku

· wymienia przykłady chorób i zaburzeń widzenia

· wskazuje podstawowe zasady higieny wzroku

· wymienia nazwy elementów ucha

· przedstawia drogę, którą pokonuje dźwięk w uchu

· przedstawia budowę narządu równowagi

· określa podstawowe funkcje elementów narządu zmysły słuchu i zmysłu równowagi

· wymienia negatywne skutki oddziaływania hałasu na funkcjonowanie organizmu

· przedstawia budowę oraz funkcję narządu smaku

· przedstawia budowę narządu węchu oraz opisuje jego funkcje

11.Układ hormonalny

· przedstawia budowę układu hormonalnego

· określa położenie gruczołów dokrewnych

· definiuje pojęcia: hormon, gruczoł dokrewny

· wymienia gruczoły dokrewne

· wymienia nazwy hormonów wydzielanych przez poszczególne gruczoły dokrewne

· wymienia nazwy wybranych hormonów tkankowych dzieli hormony na steroidowe i niesteroidowe

· wyjaśnia pojęcie ujemne sprzężenie zwrotne

· przedstawia rolę podwzgórza i przysadki mózgowej w utrzymywaniu homeostazy

· wymienia nazwy hormonów podwzgórza i podaje ich funkcje

· wyjaśnia, jakie znaczenie dla funkcjonowania organizmu mają hormony tropowe

· przedstawia na podstawie schematu antagonistyczne działanie hormonów

· definiuje pojęcia: nadczynność gruczołu, niedoczynność gruczołu

· wymienia nazwy chorób wynikających z niedoboru i nadmiaru wybranych hormonów

· przedstawia profilaktykę i objawy cukrzycy

· wymienia różne typy stresorów

· podaje sposoby radzenia sobie ze stresem

12.Rozmnażanie i rozwój człowieka

· wymienia pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowe męskie i żeńskiecechy płciowe

· wymienia nazwy elementów męskiego i żeńskiego układu rozrodczego

· wymienia funkcje męskich i żeńskich narządów płciowych

· definiuje pojęcia: oogeneza, cykl miesiączkowy

· wymienia fazy cyklu menstruacyjnego

· wymienia nazwy hormonów regulujących przebieg cyklu menstruacyjnego

· definiuje pojęcia: zapłodnienie, implantacja

· wymienia nazwy etapów rozwoju zarodkowego i rozwoju płodowego

· wymienia nazwy błon płodowych

· wymienia funkcje łożyska

· wymienia czynniki wpływające na przebieg ciąży

· wymienia etapy rozwoju postnatalnego

 · wymienia metody diagnozowania chorób układu rozrodczego

· wymienia nazwy chorób układu rozrodczego i chorób przenoszonych drogą płciową

· wymienia zasady zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób przenoszonych drogą płciową

Na ocenę dostateczny (wraz z wymaganiami na ocenę dopuszczający)

Ocenę dostateczny otrzymuję uczeń, który:

1.Organizm człowieka jako funkcjonalna całość

· omawia główne funkcje poszczególnych układów narządów

· przedstawia podstawowe powiązania funkcjonalne między narządami w obrębie poszczególnych układów

· przedstawia podstawowe powiązania funkcjonalne między układami narządów w obrębie organizmu

· charakteryzuje poszczególne układy narządów i wymienia parametry istotne w utrzymywaniu homeostazy

· rozpoznaje tkanki: nabłonkową, mięśniową, nerwową podczas obserwacji preparatów pod mikroskopem, na schematach, mikrofotografiach
przedstawiających obraz spod mikroskopu oraz na podstawie opisu

· klasyfikuje tkanki na podstawie kształtu i liczby warstw komórek oraz pełnionych funkcji

· charakteryzuje tkankę mięśniową: przedstawia jej rodzaje, budowę, sposób funkcjonowania

· charakteryzuje tkankę nerwową

· podaje kryteria podziału tkanki łącznej

· charakteryzuje tkankę łączną z uwzględnieniem kryteriów jej podziału

· wymienia przykłady tkanek łącznych: właściwych, podporowych i płynnych

2. Skóra- powłoka ciała

· opisuje funkcje skóry

· charakteryzuje gruczoły skóry

 · przedstawia znaczenie skóry w termoregulacji

· przedstawia najważniejsze informacje dotyczące badań diagnostycznych chorób skóry

· klasyfikuje i charakteryzuje wybrane choroby skóry

3.Układ ruch

· rozpoznaje elementy szkieletu osiowego, szkieletu obręczy i szkieletu kończyn

· rozróżnia kości ze względu na ich kształt

· opisuje budowę kości długiej

· identyfikuje typy połączeń kości na schemacie przedstawiającym szkielet i podaje przykłady tych połączeń

· przedstawia rodzaje połączeń ścisłych

· omawia budowę stawu

· rozpoznaje na schemacie kości mózgoczaszki i twarzoczaszki

· rozpoznaje na schemacie kości klatki piersiowej

· rozróżnia i charakteryzuje odcinki kręgosłupa

· wyjaśnia znaczenie naturalnych krzywizn kręgosłupa i wskazuje na schemacie, w których miejscach się one znajdują

· rozpoznaje na schemacie kości obręczy barkowej i obręczy miedniczej

· rozpoznaje na schemacie kości kończyny górnej i kończyny dolnej

· porównuje rodzaje tkanek mięśniowych pod względem budowy i funkcji

· rozpoznaje najważniejsze mięśnie szkieletowe

· określa funkcje mięśni szkieletowych wynikające z ich położenia

· omawia budowę sarkomeru

· wyjaśnia, na czym polega mechanizm skurczu mięśnia szkieletowego

 · określa, w jakich warunkach w mięśniach powstaje kwas mlekowy

· charakteryzuje choroby oraz urazy układu ruchu

· wymienia składniki diety niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu ruchu

· przedstawia metody zapobiegania wadom postawy

4.Układ pokarmowy

· rozróżnia budulcowe i energetyczne składniki pokarmowe

· omawia rolę składników pokarmowych w organizmie

· podaje różnicę między białkami pełnowartościowymi a białkami niepełnowartościowymi

· definiuje pojęcia: aminokwasy egzogenne, aminokwasy endogenne

· podaje przykłady aminokwasów endogennych i aminokwasów egzogennych

· wyjaśnia znaczenie NNKT dla zdrowia człowieka

· wymienia kryteria podziału węglowodanów

· wyjaśnia znaczenie błonnika pokarmowego w diecie

· wyjaśnia zasady klasyfikacji i nazewnictwa witamin

· wymienia nazwy pokarmów będących źródłami witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i w wodzie

· omawia funkcje witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i w wodzie

· wymienia przyczyny awitaminozy i hipowitaminozy

· omawia znaczenie składników mineralnych dla organizmu

· omawia znaczenie wody dla organizmu

· wyjaśnia, na czym polega trawienie pokarmów

· wyjaśnia, jaką rolę odgrywa ślina wydzielana przez ślinianki

 · wymienia odcinki jelita cienkiego

· omawia funkcje wątroby i trzustki w trawieniu pokarmów

· wymienia składniki soku trzustkowego oraz soku jelitowego

· wyjaśnia funkcje kosmków jelitowych

· omawia funkcje jelita grubego

· wymienia funkcje mikrobiomu

· wskazuje substraty, produkty oraz miejsca działania enzymów trawiennych

· omawia procesy trawienia zachodzące w jamie ustnej, żołądku i jelicie

· wyjaśnia mechanizm wchłaniania produktów trawienia w kosmkach jelitowych

· wyjaśnia, czym są bilans energetyczny dodatni i bilans energetyczny ujemny

· charakteryzuje zasady racjonalnego odżywiania się oraz przyczyny i skutki otyłości

· wymienia przyczyny i objawy chorób układu pokarmowego

5.Układ oddechowy

· wyjaśnia różnicę między wymianą gazową a oddychaniem komórkowym

· omawia funkcje głośni i nagłośni

· omawia związek między budową a funkcją płuc

· wyjaśnia związek między budową pęcherzyków płucnych a wymianą gazową

· wyjaśnia, na czym polega mechanizm wentylacji płuc

· porównuje mechanizm wdechu z mechanizmem wydechu

· omawia mechanizm wymiany gazowej zewnętrznej i mechanizm wymiany gazowej wewnętrznej

· wskazuje różnicę między całkowitą a życiową pojemnością płuc

 · omawia rolę krwi w transporcie gazów oddechowych – tlenu i dwutlenku węgla

· przeprowadza doświadczenie sprawdzające zawartość dwutlenku węgla w powietrzu wdychanym i wydychanym

· klasyfikuje rodzaje zanieczyszczeń powietrza i wymienia ich źródła

· wyjaśnia wpływ zanieczyszczeń powietrza na układ oddechowy

· wymienia źródła czadu

· wykazuje szkodliwość palenia papierosów, także elektronicznych

· charakteryzuje choroby układu oddechowego (nieżyt nosa, przeziębienie, grypę, anginę, gruźlicę płuc, raka płuc, astmę oskrzelową, przewlekłą
obturacyjną chorobę płuc)

· wskazuje sposoby zapobiegania chorobom układu oddechowego

6. Układ krążenia

· charakteryzuje składniki krwi

· omawia funkcje krwi

· porównuje elementy komórkowe krwi pod względem budowy

· wymienia nazwy i funkcje składników osocza

· wyjaśnia, na czym polega proces krzepnięcia krwi

· porównuje tętnice z żyłami pod względem budowy anatomicznej i pełnionych funkcji

· rozróżnia typy sieci naczyń krwionośnych

· rozróżnia rodzaje naczyń krwionośnych

· omawia przepływ krwi w krwiobiegu dużym i w krwiobiegu małym na podstawie schematu

· określa funkcje narządów wchodzących w skład układu limfatycznego

 · charakteryzuje cechy naczyń limfatycznych

· wymienia przyczyny chorób układu krążenia

· właściwie interpretuje wyniki morfologii krwi i lipidogramu

· charakteryzuje metody diagnozowania chorób układu krążenia

· wyjaśnia, dlaczego należy badać ciśnienie krwi

· charakteryzuje wybrane choroby układu krążenia

7.Odporność organizmu

· przedstawia rolę poszczególnych elementów układu odpornościowego

· wyjaśnia mechanizm infekcji

· opisuje działanie barier obronnych

· porównuje odporność nabytą z odpornością wrodzoną

· wyjaśnia mechanizm działania odporności wrodzonej

· porównuje odporność nieswoistą z odpornością swoistą

· wyjaśnia, na czym polegają humoralna i komórkowa odpowiedź immunologiczna rozróżnia rodzaje odporności swoistej

· przedstawia mechanizm reakcji alergicznej

· wykazuje, że alergia jest stanem nadwrażliwości organizmu

· podaje przyczyny konfliktu serologicznego

· analizuje na schemacie mechanizm stosowania immunosupresji w transplantacji szpiku kostnego

· charakteryzuje choroby autoimmunologiczne

· charakteryzuje przebieg zakażenia wirusem HIV

· omawia profilaktykę AIDS

 · podaje przyczyny alergii

· wymienia podstawowe zasady, których należy przestrzegać przy przeszczepach

8.Układ moczowy

· charakteryzuje narządy układu moczowego

· omawia budowę anatomiczną nerki

· opisuje na podstawie schematu cykl mocznikowy

· charakteryzuje procesy zachodzące w nefronie

· wymienia drogi wydalania zbędnych produktów przemiany materii

· omawia proces powstawania moczu

· charakteryzuje metody diagnozowania chorób układu moczowego

· analizuje wyniki badania składu moczu zdrowego człowieka

· wymienia cechy moczu zdrowego człowieka

· omawia zasady higieny układu moczowego

· omawia ogólną budowę układu nerwowego

· porównuje dendryty z aksonem

· rozróżnia neurony pod względem funkcjonalnym (neurony czuciowe, neurony ruchowe, neurony pośredniczące)

· charakteryzuje budowę synapsy chemicznej

· opisuje sposób przekazywania impulsu nerwowego przez neurony

· definiuje pojęcia: potencjał spoczynkowy, potencjał czynnościowy

· omawia rolę neuroprzekaźników pobudzających i neuroprzekaźników hamujących

· omawia budowę ośrodkowego układu nerwowego

 · omawia rolę poszczególnych części mózgowia

· rozróżnia płaty w korze mózgowej

· charakteryzuje budowę i funkcję rdzenia kręgowego

· porównuje położenie istoty szarej z położeniem istoty białej w mózgowiu i rdzeniu kręgowym

· omawia funkcje móżdżku

· omawia budowę nerwu

· przedstawia rolę nerwów czuciowych, nerwów ruchowych i nerwów mieszanych

· rozróżnia nerwy czaszkowe i nerwy rdzeniowe

· charakteryzuje elementy łuku odruchowego

· opisuje przebieg reakcji odruchowej na podstawie schemata

· rozróżnia somatyczny i autonomiczny układ nerwowy

· omawia funkcje układu autonomicznego

· wymienia struktury nerwowe autonomicznego układu nerwowego

· wyjaśnia, jakie znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ma antagonistyczne działanie części współczulnej i części
przywspółczulnej

· podaje sposoby zmniejszania ryzyka powstawania uzależnień

· ocenia znaczenie snu dla prawidłowego funkcjonowania organizmu

· wyjaśnia znaczenie wczesnej diagnostyki w ograniczaniu społecznych skutków chorób układu nerwowego

9.Narządy zmysłów

· charakteryzuje poszczególne receptory

· wymienia funkcje oka

 · omawia budowę anatomiczną gałki ocznej oraz przedstawia drogę, którą pokonuje światło w gałce ocznej

· wymienia cechy obrazu powstającego na siatkówce

· wyjaśnia, na czym polega akomodacja oka

· wymienia przyczyny wad wzroku

· omawia sposoby korygowania wad wzroku

· opisuje elementy ucha

· charakteryzuje budowę i funkcję narządu równowagi

· dowodzi szkodliwości hałasu dla zdrowia

· rozróżnia ucho zewnętrzne, ucho środkowe i ucho wewnętrzne

· opisuje drogę fal dźwiękowych i impulsu nerwowego prowadzącą do powstania wrażeń słuchowych

· wyjaśnia biologiczne znaczenie zmysłów smaku i węchu

· charakteryzuje budowę narządów smaku i węchu

10.Uklad hormonalny

· charakteryzuje gruczoły dokrewne

· rozróżnia hormony tkankowe

· przedstawia różnicę między działaniem hormonów steroidowych a działaniem hormonów niesteroidowych

· przedstawia rolę hormonów

· wyjaśnia, na czym polega antagonistyczne działanie hormonów

· podaje przykłady hormonów działających antagonistycznie

· omawia mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego na przykładzie regulacji pracy tarczycy

· przedstawia objawy nadczynności i niedoczynności wybranych gruczołów wydzielania wewnętrznego

 · omawia typy cukrzycy

· omawia objawy i przebieg choroby Hashimoto

· proponuje inne niż wymienione w podręczniku sposoby radzenia sobie ze stresem

11. Rozmnażanie i rozwój człowieka

· charakteryzuje budowę i funkcje męskich narządów rozrodczych

· rozpoznaje na schemacie elementy męskiego układu rozrodczego

· wymienia fazy spermatogenezy

· omawia budowę plemnika

· wyjaśnia funkcje testosterone

· charakteryzuje budowę i funkcje żeńskich narządów rozrodczych

· rozróżnia zewnętrzne i wewnętrzne narządy żeńskiego układu rozrodczego

· rozpoznaje na schemacie elementy żeńskiego układu rozrodczego

· wymienia fazy oogenezy

· wyjaśnia funkcje żeńskich hormonów płciowych

· opisuje przebieg okresu zarodkowego i okresu płodowego

· określa funkcje błon płodowych

· omawia znaczenie łożyska

· ocenia znaczenie diagnostyki prenatalnej

· charakteryzuje etapy rozwoju postnatalnego

· wymienia skutki wydłużania się okresu starości

· wymienia substancje, które są transportowane przez łożysko

 · ocenia zagrożenia wynikające z zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową

· charakteryzuje metody diagnozowania chorób układu rozrodczego

· przyporządkowuje chorobom układu rozrodczego źródła zakażenia

· przedstawia profilaktykę raka jąder i przerostu gruczołu krokowego

Ocena dobry( wraz z wymaganiami na ocenę dopuszczający i dostateczny)

Ocenę dobry otrzymuję uczeń, który:

1.Organizm człowieka jako funkcjonlna całość

· wykazuje związek budowy narządów z pełnionymi przez nie funkcjami

· przedstawia powiązania funkcjonalne między narządami w obrębie poszczególnych układów

· przedstawia powiązania funkcjonalne między układami narządów w obrębie organizmu

· wyjaśnia mechanizmy warunkujące homeostazę

· wykonuje schematyczne rysunki tkanek zwierzęcych

· charakteryzuje nabłonki pod względem budowy, roli i miejsca występowania

· porównuje tkankę mięśniową gładką z tkanką poprzecznie prążkowaną serca oraz tkanką poprzecznie prążkowaną szkieletową pod względem
budowy i sposobu funkcjonowania

· wskazuje różnice między tkankami: nerwową, mięśniową i nabłonkową

· dostrzega oraz omawia podobieństwa i różnice między neuronami a komórkami glejowymi

· charakteryzuje tkanki łączne właściwe pod względem budowy, roli i występowania

· określa, z których tkanek właściwych są zbudowane narządy występujące w organizmie człowieka

· opisuje funkcje poszczególnych wytworów naskórka

 · opisuje zależność między budową a funkcjami skóry

· analizuje rolę skóry jako narządu zmysłu

· wyjaśnia, czym są alergie skórne, grzybice i oparzenia

· omawia zaburzenia funkcjonowania gruczołów łojowych

· omawia przyczyny zachorowań na czerniaka, a także diagnostykę, sposób leczenia i profilaktykę tej choroby

2.Układ ruchu

· wyjaśnia związek między budową kości a jej właściwościami mechanicznymi porównuje tkankę kostną
z tkanką chrzęstną

· charakteryzuje połączenia kości

· rozpoznaje rodzaje stawów

· omawia funkcje poszczególnych elementów stawu

· charakteryzuje funkcje szkieletu osiowego

· wyjaśnia związek między budową a funkcjami czaszki

· wskazuje różnice między budową oraz funkcjami twarzoczaszki i mózgoczaszki

· porównuje budowę kończyny górnej z budową kończyny dolnej

· wykazuje związek budowy odcinków kręgosłupa z pełnionymi przez nie funkcjami

· wykazuje związek budowy kończyn z pełnionymi przez nie funkcjami

· wykazuje związek budowy tkanki mięśniowej z funkcją pełnioną przez tę tkankę

· analizuje molekularny mechanizm skurczu mięśnia

· omawia warunki prawidłowej pracy mięśni

· omawia przemiany biochemiczne zachodzące podczas długotrwałej pracy mięśnia

 · określa rolę mioglobiny

· omawia przyczyny i skutki wad kręgosłupa

· omawia przyczyny i skutki płaskostopia

· omawia przyczyny oraz sposoby diagnozowania i leczenia osteoporozy

· wyjaśnia wpływ dopingu na organizm człowieka

· wykazuje, że długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej jest niezdrowe dla układu ruchu

3.Układ pokarmowy

· porównuje pokarmy pełnowartościowe z pokarmami niepełnowartościowymi

· wskazuje czynniki decydujące o wartości odżywczej pokarmów

· klasyfikuje węglowodany na przyswajalne i nieprzyswajalne

· omawia skutki niedoboru i nadmiaru wybranych witamin w organizmie człowieka

· podaje przykłady naturalnych antyutleniaczy, którymi są niektóre witaminy (A, C, E)

· omawia znaczenie wybranych makro- i mikroelementów

· omawia objawy niedoboru wybranych makroelementów i mikroelementów

· wyjaśnia, na czym polega mechanizm regulacji bilansu wodnego człowieka

· wyjaśnia rolę żółci w trawieniu tłuszczów

· omawia działanie enzymów trzustkowych i enzymów jelitowych

· omawia budowę kosmków jelitowych

· analizuje mechanizm wchłaniania składników pokarmowych

· omawia znaczenie mikrobiomu dla prawidłowego funkcjonowania organizmu

· opisuje procesy trawienia i wchłaniania cukrów, białek oraz tłuszczów

 · omawia przebieg doświadczenia badającego wpływ pH roztworu na trawienie skrobi przez amylazę ślinową

· wyjaśnia, jaką rolę odgrywają ośrodek głodu i ośrodek sytości

· oblicza wskaźnik BMI dla osób obu płci w różnym wieku i określa, czy te osoby mają nadwagę, czy niedowagę

· analizuje piramidę zdrowego żywienia i stylu życia i przedstawia zalecenia dotyczące proporcji składników pokarmowych w spożywanych
posiłkach

· wyjaśnia różnice między bulimią a anoreksją

· charakteryzuje podstawowe metody diagnozowania chorób układu pokarmowego

· wymienia objawy chorób bakteryjnych, wirusowych i pasożytniczych oraz metody profilaktyki tych chorób

4.Układ oddechowy

· przeprowadza doświadczenie wykazujące działanie przepony

· wskazuje czynniki wpływające na wiązanie i oddawanie tlenu przez hemoglobin

· omawia transport dwutlenku węgla w organizmie człowieka

· wyjaśnia zależność między występowaniem chorób dróg oddechowych a stanem wdychanego powietrza

· omawia wpływ czadu na organizm człowieka

· omawia sposoby zapobiegania chorobom układu oddechowego

· omawia przebieg badań diagnostycznych chorób układu oddechowego

5.Układ krążenia

· klasyfikuje składniki krwi

· porównuje składniki krwi pod względem pełnionych przez nie funkcji

· podaje zasady podziału leukocytów ze względu na obecność ziarnistości w ich cytoplazmie

· analizuje proces krzepnięcia krwi

 · wyjaśnia związek między budową anatomiczną i morfologiczną naczyń krwionośnych a pełnionymi przez nie funkcjami (z uwzględnieniem
zastawek w żyłach)

· rozróżnia zastawki w sercu

· omawia budowę układu przewodzącego serca

· porównuje krwiobieg duży z krwiobiegiem małym pod względem pełnionych funkcji

· interpretuje wyniki pomiarów tętna

· interpretuje wyniki pomiaru ciśnienia krwi

· porównuje narządy układu limfatycznego pod względem pełnionych przez nie funkcji

· omawia skład limfy i jej rolę

· porównuje układ krwionośny z układem limfatycznym pod względem budowy i funkcji

· przedstawia argumenty potwierdzające tezę, że właściwy styl życia jest najważniejszym elementem profilaktyki chorób układu krążenia

· omawia przyczyny, objawy i profilaktykę chorób układu krążenia

6.Odporność organizmu

· klasyfikuje poszczególne elementy układu odpornościowego

· wyjaśnia, na czym polega swoistość przeciwciał

· porównuje odporność komórkową z odpornością humoralną

· wyjaśnia mechanizm działania odporności nabytej

· wyjaśnia znaczenie pamięci immunologicznej

· porównuje pierwotną odpowiedź immunologiczną z wtórną odpowiedzią immunologiczną

· wymienia przyczyny nieprawidłowych reakcji odpornościowych

· omawia znaczenie antygenów zgodności tkankowej w transplantacjach

 · przedstawia zasady przeszczepiania tkanek i narządów

7.Układ moczowy

· wyjaśnia, dlaczego cykl mocznikowy jest procesem anabolicznym

· porównuje sposoby wydalania trzech głównych produktów metabolizmu: amoniaku, dwutlenku węgla
i nadmiaru wody

· omawia budowę i funkcje nefronu

· porównuje procesy zachodzące w nefronie

· porównuje skład i ilość moczu pierwotnego ze składem i ilością moczu ostatecznego

· wyjaśnia, jaką rolę odgrywają nerki w osmoregulacji

· charakteryzuje najczęstsze choroby układu moczowego

· ocenia znaczenie dializy

· wymienia składniki moczu, które mogą wskazywać na chorobę lub uszkodzenie nerek

8.Układ nerwowy

· charakteryzuje elementy neuronu i omawia ich funkcje

· odróżnia potencjał spoczynkowy od potencjału czynnościowego

· wyjaśnia, na czym polegają: polaryzacja, depolaryzacja i repolaryzacja

· omawia proces przekazywania impulsów nerwowych między komórkami

· wykazuje, że mózg jest częścią mózgowia

· charakteryzuje poszczególne części mózgowia

· analizuje przebieg reakcji odruchowej

· porównuje odruchy warunkowe z odruchami bezwarunkowymi

 · dzieli przykładowe odruchy na warunkowe i bezwarunkowe

· opisuje drogę, którą pokonuje impuls w łuku odruchowym w dowolnej sytuacji, np. po ukłuciu palca igłą

· wyjaśnia, w jaki sposób można wyrobić w sobie odruch uczenia się

· porównuje część współczulną autonomicznego układu nerwowego z częścią przywspółczulną tego układu pod względem budowy i funkcji

· przedstawia rolę autonomicznego układu nerwowego w utrzymywaniu homeostazy

· omawia metody diagnozowania chorób układu nerwowego

· wyjaśnia, na czym polega mechanizm powstawania uzależnienia

· dowodzi, że uzależnienie to choroba układu nerwowego

· charakteryzuje przyczyny i objawy wybranych chorób układu nerwowego

9.Narządy zmysłów

· wskazuje kryterium podziału receptorów

· omawia funkcje elementów gałki ocznej

· wyjaśnia, dlaczego człowiek może widzieć przestrzennie

· porównuje funkcję pręcików z funkcją czopków

· charakteryzuje wady wzroku i sposoby ich korekcji

· uzasadnia, że właściwa dieta, właściwe oświetlenie, unikanie zanieczyszczeń pyłowych oraz inne czynniki mają istotny wpływ dla
utrzymywania oczu w dobrej kondycji

· charakteryzuje elementy ucha pod względem budowy i pełnionych funkcji

· omawia mechanizm powstawania wrażeń słuchowych

· wyjaśnia, dlaczego człowiek może słyszeć

· omawia sposób działania narządu równowagi

 · wyjaśnia zasadę działania narządu równowagi

· wyjaśnia, w jaki sposób powstają wrażenia smakowe i zapachowe

· omawia budowę narządów smaku i węchu

· opisuje mechanizm powstawania wrażeń węchowych i smakowych

· wyjaśnia znaczenie adaptacyjne narządu węchu

10.Układ hormonalny

· przedstawia różnicę między budową gruczołu zewnątrzwydzielniczego, a budową gruczołu wewnątrzwydzielniczego

· klasyfikuje hormony ze względu na ich działanie

· omawia działanie wybranych hormonów tkankowych

· omawia działanie hormonów podwzgórza

· omawia mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego na dowolnym przykładzie (tarczycy, kory nadnerczy)

· porównuje działanie układu hormonalnego z działaniem układu nerwowego

· omawia diagnostykę i sposób leczenia cukrzycy

· podaje argumenty przemawiające za stosowaniem hormonalnej terapii zastępczej i przeciwko tej terapii

· porównuje stres krótkotrwały ze stresem długotrwałym

· charakteryzuje przebieg reakcji stresowej

11.Rozmnażanie i rozwój

· omawia budowę poszczególnych elementów męskiego układu rozrodczego

· omawia przebieg spermatogenezy i określa funkcje elementów plemnika

· omawia budowę poszczególnych elementów żeńskiego układu rozrodczego

· charakteryzuje przebieg oogenezy

 · wyjaśnia, w jaki sposób żeński układ rozrodczy jest przystosowany do ciąży i porodu

· przedstawia zmiany zachodzące w błonie śluzowej macicy w czasie cyklu miesiączkowego

· określa zmiany zachodzące w jajnikach w czasie cyklu miesiączkowego

· omawia budowę i funkcje komórki jajowej

· omawia przebieg zapłodnienia

· charakteryzuje etapy rozwoju zarodkowego

· charakteryzuje rozwój płodowy

· omawia przebieg implantacji zarodka

· charakteryzuje budowę łożyska

· ocenia znaczenie bariery, którą tworzy łożysko

· przedstawia działania, dzięki którym można ograniczyć negatywne skutki wydłużania się okresu starości

· charakteryzuje wybrane choroby układu rozrodczego

· przedstawia działania, które pozwalają ustrzec się przed chorobami przenoszonymi drogą płciową

Ocena bardzo dobry (wraz z wymaganiami na ocenę dopuszczający, dostateczny,dobry)

Ocenę bardzo dobry otrzymuję uczeń, który:

1.Organizm człowieka jako funkcjonalna całość

· dowodzi, że ciało człowieka stanowi wielopoziomową strukturę

· podaje na podstawie różnych źródeł wiedzy przykłady narządów współpracujących ze sobą i wyjaśnia, na czym polega ich współpraca

· wykazuje związek między budową tkanek a pełnionymi przez nie funkcjami

 · rozpoznaje na podstawie obserwacji mikroskopowych tkanki: nabłonkową, mięśniową i nerwową
oraz porównuje jepod względem budowy i funkcji

· uzasadnia, że istnieje korelacja między funkcjonowaniem neuronów,a funkcjonowaniem komórek glejowych

· porównuje rodzaje tkanki łącznej

· wykazuje związek między budową danego rodzaju tkanki łącznej a pełnioną przez tę tkankę funkcją

· charakteryzuje rodzaje tkanki łącznej właściwej

· omawia kryteria podziału tkanki łącznej płynnej

2.Skóra- powłoka ciała

· wykazuje związek między budową a funkcjami skóry

· porównuje poszczególne warstwy skóry pod względem budowy i funkcji

· wskazuje na rolę skóry w termoregulacji

· ocenia wpływ nadmiaru promieniowania UV na skórę

· uzasadnia stwierdzenie, że czerniak jest groźną chorobą współczesnego świata

3.Układ ruchu

· wymienia czynniki wpływające na przebudowę kości

· określa, które właściwości kości wynikają z ich budowy tkankowej

· wykazuje związek między budową kości, a pełnionymi przez nie funkcjami

· klasyfikuje stawy ze względu na zakres wykonywanych ruchów i kształt powierzchni stawowych

· porównuje stawy pod względem zakresu wykonywanych ruchów i kształtu powierzchni stawowych

· omawia rolę chrząstek w budowie klatki piersiowej

· rozpoznaje na schemacie i porównuje kręgi znajdujące się w różnych odcinkach kręgosłupa

 · rozpoznaje na schemacie oraz klasyfikuje i charakteryzuje poszczególne żebra

· wyjaśnia znaczenie zatok

· klasyfikuje mięśnie ze względu na wykonywane czynności

· wyjaśnia, na czym polega antagonistyczne działanie mięśni

· omawia sposoby zapobiegania osteoporozie

· wskazuje przyczyny zmian zachodzących w układzie ruchu na skutek osteoporozy

· przewiduje skutki niewłaściwego wykonywania ćwiczeń fizycznych

· omawia działanie wybranych grup środków dopingujących

4.Uklad pokarmowy

· przewiduje skutki diety wegańskiej

· porównuje zawartość białek w poszczególnych produktach

· przewiduje skutki niedoboru i nadmiaru poszczególnych składników odżywczych

· wyjaśnia, że w przypadku stosowania diety bez białka zwierzęcego bardzo ważne dla zdrowia jest spożywanie urozmaiconych posiłków
bogatych w białko roślinne

· wyjaśnia, jakie znaczenie mają antyutleniacze dla prawidłowego funkcjonowania organizmu

· omawia znaczenie witamin jako naturalnych antyutleniaczy

· uzasadnia związek między właściwościami a funkcjami wody

· wyjaśnia, dlaczego dodawanie tłuszczów (oliwy lub oleju) do warzyw ma wpływ na przyswajalność witamin

· omawia mechanizm połykania pokarmu

· charakteryzuje funkcje gruczołów błony śluzowej żołądka

· wyjaśnia, dlaczego występowanie mikrobiomu ma duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu
 · charakteryzuje etapy trawienia poszczególnych składników pokarmowych w przewodzie pokarmowym

· analizuje wpływ odczynu roztworu na trawienie białek

· wyjaśnia, co się dzieje z wchłoniętymi produktami trawienia

· opracowuje jednodniowy jadłospis zgodny z zasadami racjonalnego odżywiania się

· przedstawia skutki otyłości u młodych osób

· rozpoznaje choroby układu pokarmowego na podstawie charakterystycznych objawów

· omawia szczegółowo metody diagnozowania chorób układu pokarmowego: gastroskopię i kolonoskopię

· dowodzi, że właściwa profilaktyka odgrywa ogromną rolę w walce z chorobami układu pokarmowego

5.Układ oddechowy

· wymienia czynniki decydujące o wysokości i natężeniu głosu

· wykazuje związek między budową hemoglobiny a jej rolą w transporcie gazów

· omawia mechanizm regulacji częstości oddechów

· wyjaśnia mechanizm wymiany gazowej w płucach i w tkankach na podstawie gradientu ciśnień parcjalnych tlenu i dwutlenku węgla

· przewiduje skutki chorób układu oddechowego

· omawia sposoby diagnozowania i leczenia wybranych chorób układu oddechowego

6.Układ krążenia

· uzasadnia związek między cechami elementów morfotycznych krwi a funkcjami pełnionymi przez te elementy

określa, jaką rolę w procesie krzepnięcia krwi odgrywa trombina

· charakteryzuje typy sieci naczyń krwionośnych

· analizuje sposób przepływu krwi w żyłach kończyn dolnych

· wyjaśnia, na czym polega automatyzm serca

 · omawia różnicę między wartościami ciśnienia skurczowego, a wartościami ciśnienia rozkurczowego krwi omawia sposób regulacji ciśnienia
krwi w naczyniach

· ocenia znaczenie prawidłowego funkcjonowania narządów tworzących układ limfatyczny

· omawia sposób powstawania limfy

· podaje argumenty potwierdzające, że układ krwionośny i układ limfatyczny stanowią integralną całość

· porównuje naczynia limfatyczne i żyły pod względem budowy

· rozróżnia objawy chorób układu krążenia

· wyjaśnia, na czym polega niewydolność układu krążenia

7.Odporność organizmu

· wyjaśnia, na czym polega rola poszczególnych tkanek, narządów, komórek i cząsteczek w reakcji odpornościowej

· określa rolę fagocytozy w reakcjach odpornościowych

· wskazuje różnice dotyczące czasu uruchamiania się mechanizmów odporności humoralnej i odporności komórkowej

wyjaśnia celowość stosowania szczepionek

· dowodzi, że AIDS jest chorobą układu odpornościowego

· omawia znaczenie antygenów zgodności tkankowej w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego

8.Układ moczowy

· omawia mechanizm wydalania moczu

· analizuje regulację objętości wydalanego moczu

· analizuje wpływ hormonów na funkcjonowanie nerek

· charakteryzuje wewnątrzwydzielniczą funkcję nerek

· opisuje rolę ADH w utrzymaniu równowagi wodnej organizmu

 · rozpoznaje objawy chorób układu moczowego

· wyjaśnia, na czym polegają hemodializa i dializa otrzewnowa

9.Układ nerwowy

· wyjaśnia funkcjonowanie synapsy chemicznej

· klasyfikuje i opisuje neuroprzekaźniki

· porównuje mózg i rdzeń kręgowy pod względem budowy i pełnionych funkcji

· wyjaśnia, w jaki sposób powstaje odruch warunkowy

· dowodzi znaczenia odruchów warunkowych w uczeniu się

· wykazuje antagonizm czynnościowy części współczulnej i części przywspółczulnej układu autonomicznego

· przedstawia lokalizację ośrodków nerwowych oraz zwojów nerwowych układu współczulnego i układu przywspółczulnego

· przedstawia profilaktykę wybranych chorób układu nerwowego

· ocenia na podstawie zdobytych informacji słuszność stwierdzenia, że telefony komórkowe mają negatywny wpływ na funkcjonowanie układu
nerwowego

10.Narządy zmysłów

· uzasadnia znaczenie widzenia dwuocznego

· charakteryzuje wybrane choroby wzroku

· wskazuje i wyjaśnia różnice między akomodacją, a adaptacją oka

· wykazuje, że receptory słuchu i równowagi są mechanoreceptorami

· określa zakres częstotliwości dźwięku, na który reaguje ludzkie ucho

· wyjaśnia, w jaki sposób trąbka słuchowa wyrównuje ciśnienie po obu stronach błony bębenkowej

· wykazuje związek między budową narządów smaku i węchu a ich funkcjami

 · dowodzi, że komórki zmysłowe występujące w narządach smaku i węchu należą do chemoreceptorów

· wykazuje znaczenie zmysłów węchu i smaku w ochronie organizmu przed zagrożeniami, np. przed zatruciem drogą oddechową lub drogą
pokarmową

11.Układ hormonalny

· wyjaśnia przyczyny różnic między działaniem hormonów steroidowych, a działaniem hormonów niesteroidowych

· przyporządkowuje hormony do odpowiednich gruczołów na podstawie przedstawionych funkcji

· charakteryzuje rolę różnych hormonów w regulacji tempa metabolizmu

· wykazuje, że podwzgórze i przysadka odgrywają nadrzędną rolę w regulacji hormonalnej

· dowodzi zasadności kontrolowania poziomu glukozy i wapnia we krwi

· porównuje typy cukrzycy

· wyjaśnia, jaką rolę odgrywa podwzgórze w reakcji stresowej

12.Rozmnażanie i rozwój

· wyjaśnia znaczenie budowy i funkcji prącia w dostarczaniu plemników do organizmu kobiety

· wyjaśnia, dlaczego jądra są zarówno gonadami, jak i narządami wydzielania wewnętrznego

· wyjaśnia, na czym polega hormonalna regulacja cyklu miesiączkowego

· opisuje zmiany, które zachodzą w jajniku i w macicy podczas poszczególnych faz cyklu miesiączkowego

· wyjaśnia rolę syntetycznych żeńskich hormonów płciowych w regulacji cyklu miesiączkowego

· omawia wędrówkę plemników w poszczególnych częściach żeńskiego układu rozrodczego

· omawia metody badań prenatalnych

· porządkuje informacje z różnych źródeł dotyczące stosowania właściwej diety i prowadzenia właściwego stylu życia przez kobietę w czasie
ciąży oraz przedstawia je na forum klasy
 · omawia metody diagnozowania, leczenia i profilaktyki raka szyjki macicy

· konstruuje zalecenia dotyczące przestrzegania zasad higieny okolic intymnych

Ocena celująca (wraz z wymaganiami na ocenę dopuszczający, dostateczny,dobry, bardzo dobry)

Ocenę celującą otrzymuję uczeń, który:

1.Organizm człowieka jako funkcjonalna calość

· przedstawia argumenty potwierdzające tezę, że między narządami w obrębie poszczególnych układów istnieją powiązania funkcjonalne

· ustala, które elementy tkanek: nabłonkowej, mięśniowej i nerwowej świadczą o ich przystosowaniu do pełnionych funkcji, oraz potwierdza
swoje zdanie argumentami

· ustala, które elementy tkanki łącznej świadczą o jej przystosowaniu do pełnionej funkcji, oraz potwierdza swoje zdanie argumentami

2. Skóra- powłoka ciała

· wyjaśnia mechanizm syntezy witaminy D3

· wyjaśnia, dlaczego osoby mieszkające na stałe w Polsce są narażone na niedobory witaminy D3

· wyjaśnia, na czym polega fotostarzenie się skóry

· analizuje i przedstawia na podstawie literatury uzupełniającej wpływ stresu oraz ilości snu
na prawidłowe funkcjonowanie skóry

3.Układ ruchu

· wyjaśnia, dlaczego szkielet człowieka jest zbudowany przede wszystkim

z tkanki kostnej

· porównuje zakres ruchów, który można wykonywać w obrębie stawów: biodrowego, barkowego, kolanowego
i obrotowego (między pierwszym a drugim kręgiem kręgosłupa) i wyjaśnia zaobserwowane różnice, odwołując się do budowy tych stawów.

· przedstawia argumenty potwierdzające tezę, że występowanie wielu mniejszych kości jest korzystniejsze dla organizmu niż występowanie
kilku kości dużych i długich
 · wyjaśnia znaczenie różnic w budowie miednicy u kobiet i u mężczyzn

· uzasadnia, że mięśnie szkieletowe mają budowę hierarchiczną

· wykazuje związek między budową mięśnia a mechanizmem jego skurczu

· wyjaśnia mechanizm skurczu mięśnia na poziomie miofibryli oraz rolę jonów wapnia i ATP w tym procesie

· wyjaśnia, w jaki sposób transfuzja krwi u sportowców może wpłynąć na uzyskiwanie przez nich lepszych wyników oraz jakie skutki zdrowotne
wywołuje ten rodzaj dopingu

· przedstawia argumenty przemawiające za stosowaniem manipulacji genetycznych u sportowców

w celu uzyskiwania przez nich lepszych wyników oraz argumenty przeciw stosowaniu takich manipulacji

4.Układ pokarmowy

· porównuje wartość energetyczną białek z wartością energetyczną węglowodanów i tłuszczów

· wyjaśnia zależność między stosowaną dietą a zapotrzebowaniem organizmu na poszczególne składniki pokarmowe

· uzasadnia znaczenie dostarczania do organizmu kwasów omega-3 i omega-6 we właściwych proporcjach

· analizuje zależności między uwodnieniem organizmu, a tempem metabolizmu

· określa na podstawie literatury zdrowotne konsekwencje spożywania nadmiernej ilości soli kuchennej

· porównuje skład i rolę wydzielin produkowanych przez ślinianki, wątrobę i trzustkę

· wyjaśnia, dlaczego przewód pokarmowy musi mieć złożoną budowę

· planuje i przeprowadza doświadczenie, którym można sprawdzić wpływ czynników chemicznych lub fizycznych na aktywność enzymatyczną
amylazy ślinowej trawiącej skrobię oraz formułuje wnioski na podstawie uzyskanych wyników

· wyjaśnia, dlaczego produkty trawienia tłuszczów są wchłaniane do naczyń limfatycznych, a nie do naczy krwionośnych

· dowodzi, że na odczuwanie głodu i sytości mogą wpływać różne czynniki, np. Stress

· przedstawia pięć propozycji działań, których podjęcie pozwoliłoby zmniejszyć ryzyko wystąpienia otyłości u nastolatków
 · przedstawia argumenty potwierdzające tezę, że choroby bakteryjne
i wirusowe mogą mieć wpływ na powstawanie, wzrost i rozwój komórek nowotworowych układu pokarmowego

· przeprowadza debatę na temat diety bezglutenowej z wykorzystaniem materiałów pochodzących z różnych źródeł popularnonaukowych i
naukowych

5.Układ oddechowy

· wykazuje, że wymiana gazowa oraz oddychanie komórkowe umożliwiają funkcjonowanie organizmu

· podaje argumenty potwierdzające duże znaczenie nagłośni podczas połykania pokarmu

· omawia wpływ różnych czynników na wiązanie i oddawanie tlenu przez hemoglobinę

· wyjaśnia, w jaki sposób ciśnienie atmosferyczne wpływa na wymianę gazową

· przewiduje skutki wpływu zbyt niskiego i zbyt wysokiego ciśnienia atmosferycznego na prawidłowe funkcjonowanie organizmu

· przeprowadza pomiar objętości płuc z wykorzystaniem samodzielnie zrobionej aparatury oraz formułuje wnioski na podstawie uzyskanych
wyników

· przedstawia, na podstawie różnych źródeł wiedzy, argumenty przemawiające za wyborem określonych metod diagnozowania i leczenia
niespecyficznych, nowych jednostek chorobowych lub nowych czynników wywołujących choroby układu oddechowego

6.Układ krążenia

· przewiduje skutki stanu chorobowego polegającego na krzepnięciu krwi wewnątrz naczyń

· wyjaśnia rolę układu krwionośnego w utrzymywaniu homeostazy

· wyjaśnia różnicę między układem wrotnym a siecią dziwną

· wyjaśnia przyczynę różnicy między wartościami ciśnienia skurczowego, a wartościami ciśnienia rozkurczowego krwi oraz podaje argumenty
potwierdzające, że nieprawidłowe wartości ciśnienia krwi mogą zagrażać zdrowiu, a nawet życiu

· wyjaśnia, na podstawie źródeł popularno- naukowych i naukowych, jakie znaczenie w utrzymywaniu homeostazy mają układ krwionośny i
układ limfatyczny

· wskazuje metody diagnozowania poszczególnych chorób układu krążenia

 · wyszukuje w różnych źródłach informacje na temat sposobów zapobiegania rozwojowi miażdżycy naczyń wieńcowych

7.Układ odpornościowy

· porównuje limfocyty biorące udział

w reakcji odpornościowej pod względem pełnionych przez nie funkcji

· przedstawia argumenty potwierdzające tezę, że apoptoza ma duże znaczenie dla zachowania homeostazy

· wyjaśnia, w jaki sposób oraz w jakich sytuacjach w organizmie tworzy się pamięć immunologiczna

· wykazuje związek zgodności tkankowej z immunosupresją oraz wykazuje ich znaczenie dla transplantologii

8.Układ moczowy

· wyjaśnia, jaką rolę odgrywa układ wydalniczy w utrzymywaniu homeostazy

· wyjaśnia mechanizm regulacji poziomu wody we krwi i w wydalanym moczu oraz wskazuje na rolę układu hormonalnego w tym mechanizmie

· dowodzi dużego znaczenia badań moczu w diagnostyce chorób nerek

· uzasadnia na podstawie różnych źródeł, że mocz może być wykorzystywany do stawiania szybkich diagnoz, np. potwierdzania ciąży

9.Układ nerwowy

· wykazuje związek budowy neuronu z funkcją przewodzenia impulsu nerwowego

· wyjaśnia na podstawie literatury popularnonaukowej, dlaczego istota szara i istota biała są umiejscowione w mózgu
i w rdzeniu kręgowym w odwrotny sposób

· weryfikuje na podstawie danych z czasopism popularnonaukowych prawdziwość stwierdzenia, że mózg wykorzystuje tylko 10% swoich
możliwości

· planuje przebieg doświadczenia, którego celem będzie nauczenie psa, aby spał na swoim legowisku, a nie w łóżku dziecka

· podaje przykłady odruchów bezwarunkowych oraz wyjaśnia, jakie mają one znaczenie dla funkcjonowania człowieka

· wykazuje, że powstanie odruchu warunkowego wymaga skojarzenia bodźca obojętnego z bodźcem kluczowym wywołującym odruch
bezwarunkowy
 · ocenia aktywność części współczulnej i części przywspółczulnej w nietypowych sytuacjach oraz uzasadnia swoją ocenę

· wyjaśnia, dlaczego po stresującym wydarzeniu, np. egzaminie, nie ma się ochoty na spożywanie posiłku

· wyszukuje w literaturze informacje na temat czynników ryzyka wystąpienia schizofrenii i depresji u człowieka

· wyjaśnia, że uzależnienie jest chorobą związaną ze zwiększeniem poziomu dopaminy w tzw. układzie nagrody, i omawia wpływ uzależnień na
organizm

10.Narządy zmysłów

· przedstawia mechanizm powstawania obrazu

· wyszukuje w dostępnych źródłach informacje dotyczące produktów, które powinny być spożywane przez osoby pracujące przez długi czas
przy monitorach

· wyjaśnia, w jaki sposób działa narząd równowagi, gdy człowiek się pochyla i gdy wykonuje ruchy obrotowe

· wyjaśnia, w jaki sposób narząd równowagi reaguje w nietypowych sytuacjach

· planuje i przeprowadza obserwację dotyczącą współdziałania narządu smaku z narządem węchu z wykorzystaniem np. musów
owocowo--warzywnych oraz formułuje wnioski na podstawie uzyskanych wyników obserwacji

11.Układ hormonalny

· dowodzi współdziałania różnych hormonów w regulacji tempa metabolizmu

· wyjaśnia na podstawie literatury, w jaki sposób współdziałanie hormonów wpływa na utrzymywanie homeostazy

· porównuje antagonistyczne działanie hormonów na przykładzie insuliny i glukagonu oraz kalcytoniny i parathormonu

· dowodzi istnienia związku między układem dokrewnym,a układem nerwowym oraz wyjaśnia rolę tych układów
w utrzymywaniu homeostazy

· wyjaśnia na podstawie różnych źródeł informacji zmiany, które zachodzą w organizmie podczas krótkotrwałego
i długotrwałego stresu

12.Rozmnażanie i rozwój
· uzasadnia związek między budową męskich narządów płciowych a ich funkcją

· wyjaśnia, jakie zmiany w ilości DNA w męskich komórkach płciowych zachodzą podczas spermatogenezy

· uzasadnia związek między budową, a funkcjami żeńskich narządów płciowych

· porównuje oogenezę ze spermatogenezą

· wyjaśnia, dlaczego podczas oogenezy w żeńskich komórkach płciowych zmienia się ilość DNA

· przedstawia propozycje obniżenia kosztów społecznych związanych z wydłużaniem się okresu starości

· podaje argumenty przemawiające za wykonywaniem badań prenatalnych

· wykazuje znaczenie, jakie dla zachowania zdrowia mają regularne wizyty kobiet u ginekologa, a mężczyzn –
u urologa

· podaje argumenty przemawiające za przeprowadzaniem częstych badań kontrolnych, dzięki którym można wykryć chorobę nowotworową w
stadium, w którym prawdopodobieństwo jej wyleczenia jest bardzo wysokie

DODATKOWE INFORMACJE:

DODATKOWE INFORMACJE:

I.Wystawienie oceny śródrocznej i rocznej dokonuje się na podstawie:

1) spełnionych wymagań edukacyjnych na poszczególne oceny, co znajduje wyraz w odpowiednich ocenach uzyskanych ze sprawdzianów i prac
przekrojowych, powtórzeń ustnych, bieżących odpowiedzi i kartkówek.

2) systematyczności pracy, solidności i wysiłku ucznia, poczynionych przez niego postępów (braku postępu lub regresji).

3) Nauczyciel ustalając ocenę śródroczną lub roczną może również brać pod uwagę frekwencję.

4) Przy ustaleniu oceny rocznej nauczyciel bierze pod uwagę rozwijanie zainteresowań przez ucznia – udział w konkursach, zawodach,
olimpiadach, warsztatach, projektach, kołach zainteresowań, zorganizowanych wykładach i zajęciach pozaszkolnych.

5) Ocena na I okres ma jedynie charakter informacyjny. Przy ustalaniu oceny końcoworocznej brane są pod uwagę oceny z całego roku.
6) Uczeń może być nieklasyfikowany z biologii, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny z powodu nieobecności ucznia na zajęciach
edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie edukacyjnym.

7) W przypadku uzyskania przez ucznia oceny niedostatecznej i nieklasyfikowania po pierwszym okresie uczeń wyrównuje braki wiedzy i
umiejętności po pierwszym okresie w terminie do miesiąca (uwzględniając dni robocze) od wystawienia oceny śródrocznej. W szczególnych
przypadkach może trwać dłużej (za zgodą Dyrekcji).

II. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów

1. Odpowiedzi ustne pod względem rzeczowości, stosowania języka biologicznego, umiejętności rozwiązywania problemów biologicznych.

2. Pisemne prace kontrolne:

a) Zapowiadane, co najmniej tydzień wcześniej, zapowiedziany termin sprawdzianu nauczyciel zapisuje w dzienniku elektronicznym,

b) Mogą zawierać dodatkowe zadania na ocenę celującą,

c) Czas trwania; 45 minut,

d) Pisemne prace kontrolne są obowiązkowe, uczeń nieobecny na pisemnym sprawdzianie ma obowiązek zaliczyć materiał (napisać lub
odpowiedzieć ustnie) we wskazanym przez nauczyciela terminie. Jeżeli uczeń nie może jej napisać w wyznaczonym terminie, wówczas w miejsce
oceny wpisuje się symbol „nb”. Uczeń zobowiązany jest do jej napisania w terminie wyznaczonym przez nauczyciela jako termin poprawy. Jeśli
uczeń nie przystąpi do pisania pisemnej pracy kontrolnej w terminie poprawy, wówczas musi ją napisać niezwłocznie po powrocie do szkoły,

e) Nauczyciel oddaje uczniom sprawdzone pisemne prace kontrolne w terminie do dwóch tygodni (z wyjątkiem sytuacji, gdy jest nieobecny w
szkole np. z powodu choroby, wyjazdu służbowego itp.),

f) Uczeń ma prawo poprawić ocenę niedostateczną ze sprawdzianu tylko raz, w terminie ustalonym przez nauczyciela, nie późnej jednak niż w
terminie dwutygodniowym od momentu otrzymania poprawionego sprawdzianu (z wyjątkiem sytuacji, gdy uczeń jest nieobecny w szkole np.: z
powodu choroby itp. W takim przypadku termin jest ustalany indywidualnie pomiędzy nauczycielem, a uczniem),

g) Uczniowi, który pisze pracę niesamodzielnie (np. ściąga, korzysta z telefonu komórkowego, itd.) unieważnia się pracę, co jest jednoznaczne z
otrzymaniem przez ucznia oceny niedostatecznej. W takim przypadku uczeń może być pozbawiony przywileju poprawienia oceny.

h) Do dziennika wpisuje się ocenę poprawioną obok oceny poprzednio otrzymanej

3. Krótkie pisemne prace kontrolne zwane kartkówkami:

a) Obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji,

b) Nie muszą być zapowiadane,

c)Czas trwania do 20 minut.

4. Prace dodatkowe: plansze, wykresy, zadania o podwyższonym stopniu trudności, prezentacje, projekty, prace badawcze

5. Uczeń w uzasadnionych przypadkach może zgłosić, że jest nieprzygotowany do lekcji na zasadach ustalonych z nauczycielem na pierwszej
lekcji wg. ustaleń pkt IV niniejszego opracowania (zgłoszenie pisemne na początku lekcji)

Ocena może mieć formę sumaryczną lub kształtującą (opisową). W przypadku niedostarczenia obowiązującej pracy terminowej (np.
wypracowania typu maturalnego) odnotowuje się ten fakt w Librusie (oceną kształtującą), a uczeń jest zobowiązany donieść zaległą pracę w
terminie ustalonym z nauczycielem.

III. Warunki uzyskania oceny wyższej niż przewidywana.

Aby uzyskać wyższą niż przewidywana ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych uczeń (lub w jego imieniu rodzice – opiekunowie prawni)
zwraca się w tej sprawie z wnioskiem (ustnym lub na piśmie) do nauczyciela biologii o ustalenie warunków w terminie 2 dni roboczych, licząc od
dnia przekazania informacji o ocenie przewidywanej. Nauczyciel rozpatruje złożony wniosek, biorąc pod uwagę ustalenia przekazane uczniom na
początku roku szkolnego i podejmuje decyzję:

O podwyższenie przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej z biologii może ubiegać się uczeń, który:

- systematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych,

- nieobecności na tych zajęciach są w większości usprawiedliwione,

- systematycznie wykonywał zadania zlecone przez nauczyciela

IV. Ustalenia dodatkowe

1) Ustala się następ. liczbę nieprzygotowań (w tym braków zadań), jeżeli biologia jest realizowana raz w tygodniu, istnieje jedno
nieprzygotowanie, przy 3, 4 - 2 np., przy 5, 6 godzinach – 3 np.

2) Uczeń na lekcji ma obowiązek posiadać podręcznik, zeszyt ćwiczeń, zeszyt przedmiotowy i inne pomoce wymagane przez nauczyciela i
wskazane na początku roku szkolnego, których brak jest traktowany jako nieprzygotowanie do lekcji.

3) Uczeń, który był nieobecny na ostatniej lekcji, ma obowiązek przygotować się do zajęć we własnym zakresie (zadanie domowe + omawiane
zagadnienia). Wyjątek stanowi przypadek, gdy uczeń przychodzi do szkoły po dłuższej nieobecności spowodowanej chorobą.

4) W przypadku tygodniowej nieobecności ucznia w szkole, uczeń ma prawo być nieprzygotowany na pierwszej lekcji. W przypadku dłuższej
nieobecności uczeń w porozumieniu z nauczycielem nadrabia zaległości w uzgodnionym terminie [o czym już wspominaliśmy wcześniej].
5) W szkole funkcjonuje szczęśliwy numerek ustalany losowo. Wylosowany uczeń/uczennica tego dnia może być zwolniony/zwolniona z pisania
niezapowiedzianych kartkówek i odpowiedzi ustnych.

6) Oceny wystawiane przez nauczyciela są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (prawnych opiekunów).

7) Nauczyciel powinien sprawdzić zadania domowe w formie wypracowań maksymalnie w terminie 3 tygodni, a następnie omówić je z uczniami.
W przypadku drobniejszych form termin nie powinien przekraczać 2 tygodni.

8) Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne są podczas zajęć edukacyjnych udostępniane do wglądu uczniom. Po omówieniu z uczniami,
nauczyciel przechowuje je w liceum do końca roku szkolnego jako dokumentację przebiegu nauczania.

9) Uczniowie i rodzice (podczas dyżuru lub w terminie ustalonym z nauczycielem) mają prawo do zapoznania się, na terenie liceum, z
poprawionymi i ocenionymi pracami kontrolnymi i uzyskania komentarza na temat tych prac od nauczyciela.

10) Możliwe jest również otrzymanie kserokopii prac pisemnych lub zrobienie zdjęcia tej pracy w obecności nauczyciela.

11) Ustalone przez nauczyciela oceny bieżące oraz z prac kontrolnych są wpisywane do dziennika.

12) Wymagania na poszczególne oceny bieżące znajdują się i są dostępne u nauczyciela przedmiotu.

13) Możliwość odwołania się od ustalonej oceny końcoworocznej oraz przeprowadzenia egzaminu klasyfikacyjnego reguluje Statut XV LO.
Geografia

Geografia – zakres podstawowy - wymagania edukacyjne na poszczególne oceny, wg działów tematycznych (wymagania
na ocenę wyższą zawierają wszystkie wymagania na ocenę niższą):

Zmiany na mapie politycznej

Ocena dopuszczająca: Uczeń wyjaśnia znaczenie terminów: państwo, eksklawa, terytorium zależne; wymienia i wskazuje na
mapie wielkie państwa i minipaństwa; określa pozycję Polski na świecie pod względem powierzchni; podaje aktualną liczbę państw
świata; wyjaśnia znaczenie terminów: kolonializm, dekolonizacja; wyjaśnia znaczenie terminów: integracja, dezintegracja; wymienia
przyczyny procesów integracyjnych na świecie; wymienia państwa w Europie powstałe po 1989 r.; podaje przykłady organizacji
międzynarodowych; wymienia przyczyny konfliktów zbrojnych na świecie; wyjaśnia różnice między terroryzmem a konfliktem
zbrojnym; wymienia wskaźniki rozwoju gospodarczego i społecznego państw

Ocena dostateczna: Uczeń: podaje przykłady eksklaw i wskazuje je na mapie; określa pozycję Polski w Europie pod względem
powierzchni; wskazuje na mapie świata obszary kolonialne krajów europejskich z połowy XX w.; podaje przykłady procesów
integracji i dezintegracji w Europie po 1989 r.; wskazuje na mapie świata miejsca ważniejszych konfliktów zbrojnych i ataków
terrorystycznych w wybranych regionach w XXI w.; podaje definicje wskaźników rozwoju krajów: PKB, HDI, MPI ; omawia na
wybranych przykładach cechy krajów o różnym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego.

Ocena dobra: Uczeń: podaje przykłady terytoriów zależnych w XXI w. na świecie; wyjaśnia przyczyny zmian na mapie politycznej
świata; omawia na przykładach procesy integracji i dezintegracji w Europie po 1989 r.; podaje przykłady organizacji
międzynarodowych, których członkiem jest Polska; omawia przyczyny konfliktów zbrojnych na świecie; charakteryzuje wybrane
konflikty na świecie w latach 90. XX w. i na początku XXI w.; omawia przyczyny dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym
państw świata; omawia składowe wskaźnika HDI na przykładzie Polski; opisuje zróżnicowanie przestrzenne państw świata według
wskaźników HD i MPI

Ocena bardzo dobra: Uczeń: podaje przykłady krajów nieuznawanych na arenie międzynarodowej, wymienia skutki kolonializmu;
omawia wpływ kolonializmu na współczesny podział polityczny świata; opisuje zmiany, które zaszły na mapie politycznej świata po
II wojnie światowej; analizuje przyczyny integracji politycznej, gospodarczej i militarnej na świecie na przykładzie Unii Europejskiej;
omawia skutki konfliktów zbrojnych i ataków terrorystycznych na świecie; ocenia strukturę PKB Polski na tle innych krajów;
porównuje strukturę PKB państw znajdujących się na różnych poziomach rozwoju społeczno- -gospodarczego

Ocena celująca: Uczeń: przedstawia przyczyny i skutki dekolonizacji; wykazuje związek między zasięgiem kolonii a językiem
urzędowym w państwach Ameryki Południowej; analizuje wpływ kolonizacji na dysproporcje w rozwoju państw; omawia pozytywne
i negatywne skutki integracji politycznej i gospodarczej na świecie; przedstawia wpływ mediów na społeczny odbiór przyczyn i
skutków konfliktów na świecie na wybranych przykładach; omawia konsekwencje zróżnicowania poziomu rozwoju
społeczno-gospodarczego

Ludność i urbanizacja

Ocena dopuszczająca: Uczeń: podaje aktualną liczbę ludności świata i prognozy zmian; porównuje kontynenty pod względem
liczby ludności; wymienia najludniejsze państwa na świecie; wyjaśnia znaczenie terminów: przyrost naturalny, współczynnik
urodzeń, współczynnik zgonów, współczynnik przyrostu naturalnego; opisuje model przejścia demograficznego; wyjaśnia
znaczenie terminów: eksplozja demograficzna, regres demograficzny; wymienia dominujące na świecie modele rodziny; wyjaśnia
znaczenie terminu współczynnik dzietności; wyjaśnia znaczenie terminów: ekumena, subekumena, anekumena; wymienia czynniki
rozmieszczenia ludności w podziale na przyrodnicze, społeczno-gospodarcze i polityczne; wymienia bariery osadnicze; wyjaśnia
znaczenie terminu wskaźnik gęstości zaludnienia; wymienia najgęściej zaludnione kraje na świecie; wyjaśnia znaczenie terminów:
imigracja, emigracja, reemigracja, saldo migracji; przedstawia podział migracji; podaje główne kierunki współczesnych migracji
ludności na świecie; wymienia odmiany ludzkie – główne i mieszane; wyjaśnia znaczenie terminów: naród, mniejszość narodowa,
mniejszość etniczna; wymienia mniejszości narodowe w Polsce; wyjaśnia znaczenie terminu religia; wymienia religie uniwersalne;
wymienia i wskazuje na mapie główne kręgi kulturowe na świecie; wymienia rodzaje jednostek osadniczych; wyjaśnia znaczenie
terminów: miasto, wieś; wymienia czynniki lokalizacji jednostek osadniczych i rozwoju sieci osadniczej; wyjaśnia znaczenie
terminów: urbanizacja, wskaźnik urbanizacji; wymienia płaszczyzny urbanizacji; podaje fazy urbanizacji; podaje typy zespołów
miejskich; podaje różnicę między wsią a obszarem wiejskim; wyjaśnia znaczenie terminów: wieś, obszar wiejski; wymienia kryteria
podziału jednostek osadniczych; podaje na wybranych przykładach funkcje wsi

Ocena dostateczna: Uczeń: przedstawia przyczyny zmian liczby ludności świata; podaje różnice w przyroście naturalnym w
krajach wysoko i słabo rozwiniętych pod względem społeczno-gospodarczym; oblicza współczynniki urodzeń, zgonów i przyrostu
naturalnego; opisuje fazy rozwoju demograficznego; podaje przykłady państw, w których występują eksplozja demograficzna i
regres demograficzny; porównuje piramidy wieku i płci w wybranych krajach wysoko i słabo rozwiniętych pod względem społeczno-
-gospodarczym; wymienia przyczyny starzenia się społeczeństw; podaje przykłady państw starzejących się; wymienia modele
rodziny i omawia ich występowanie na świecie; podaje wybrane czynniki rozmieszczenia ludności na świecie; opisuje ograniczenia
w rozmieszczeniu ludności; oblicza wskaźnik gęstości zaludnienia dla wybranego obszaru; wskazuje obszary słabo zaludnione i
bezludne; podaje główne przyczyny migracji na świecie; wskazuje na mapie kraje emigracyjne i imigracyjne; odróżnia uchodźstwo
od migracji ekonomicznej; charakteryzuje główne i mieszane odmiany ludzkie; wymienia przykłady krajów jednolitych oraz
zróżnicowanych pod względem narodowościowym; opisuje zróżnicowanie narodowościowe i etniczne w Polsce; charakteryzuje
wielkie religie i wskazuje na mapie obszary ich występowania; podaje cechy wybranych kręgów kulturowych ludności świata;
przedstawia strukturę wyznaniową w Polsce; charakteryzuje osadnictwo wiejskie; omawia czynniki kształtujące sieć miejską;
omawia płaszczyzny procesu urbanizacji; przedstawia wskaźnik urbanizacji i jego zróżnicowanie w Polsce i na świecie; opisuje fazy
urbanizacji; wymienia typy aglomeracji i podaje przykłady w Polsce i na świecie; wymienia czynniki wpływające na rozwój obszarów
wiejskich

Ocena dobra: Uczeń: analizuje dynamikę zmian liczby ludności świata; wyjaśnia przyczyny różnic między wartością przyrostu
naturalnego w krajach wysoko i słabo rozwiniętych pod względem społeczno- -gospodarczym; opisuje przyczyny występowania
eksplozji demograficznej i regresu demograficznego na świecie; omawia zróżnicowanie struktury wieku na świecie; wymienia
czynniki kształtujące strukturę wieku; omawia zróżnicowanie współczynnika dzietności; analizuje wpływ wybranych czynników na
rozmieszczenie ludności na świecie; opisuje bariery osadnicze; omawia cechy rozmieszczenia ludności na świecie; analizuje
zróżnicowanie gęstości zaludnienia na świecie; omawia obszary zamieszkane i niezamieszkane na świecie; omawia współczesne
migracje zagraniczne; analizuje saldo migracji zagranicznych na świecie; wyjaśnia przyczyny dodatniego lub ujemnego salda
migracji na świecie; opisuje zróżnicowanie narodowościowe wybranych krajów; omawia zróżnicowanie etniczne wybranych krajów;
omawia strukturę religijną w wybranych krajach; przedstawia zróżnicowanie religijne w Polsce; charakteryzuje kręgi kulturowe
ludności świata i wskazuje je na mapie; omawia zróżnicowanie typów wsi na przykładzie Europy; opisuje zróżnicowanie sieci
osadniczej na świecie; wymienia przyczyny urbanizacji wybranych regionów świata; charakteryzuje typy zespołów miejskich,
podaje ich przykłady w Polsce i na świecie oraz wskazuje je na mapie; charakteryzuje obszary wiejskie na świecie; omawia zmiany
funkcji współczesnych wsi

Ocena bardzo dobra: Uczeń: wyjaśnia przyczyny zmian tempa wzrostu liczby ludności na świecie; analizuje przestrzenne różnice
w wielkości wskaźników urodzeń, zgonów i przyrostu naturalnego na świecie; ocenia konsekwencje eksplozji demograficznej lub
regresu demograficznego w wybranych państwach; analizuje i porównuje piramidy wieku i płci w wybranych krajach świata;
omawia przyczyny i skutki starzenia się ludności oraz jego zróżnicowanie na świecie; określa społeczno-kulturowe uwarunkowania
zróżnicowania modelu rodziny; porównuje współczynnik dzietności w krajach wysoko i słabo rozwiniętych pod względem
społeczno- -gospodarczym; przedstawia prawidłowości w rozmieszczeniu ludności świata; opisuje problemy uchodźców w
wybranych państwach; przedstawia konsekwencje zróżnicowania narodowościowego i etnicznego ludności na wybranych
przykładach; przedstawia konsekwencje zróżnicowania religijnego i kulturowego ludności na świecie; analizuje sieć osadniczą
wybranych regionów świata na podstawie map cyfrowych; przedstawia gęstość zaludnienia obszarów miejskich na wybranych
etapach urbanizacji; wyjaśnia przyczyny przestrzennego zróżnicowania poziomu urbanizacji na świecie; wymienia skutki
urbanizacji wybranych regionów świata; podaje przyczyny zacierania się granic między miastem a wsią; wyjaśnia przyczyny
depopulacji niektórych wsi w Polsce i w Europie

Ocena celująca: Uczeń: przedstawia skutki zmian tempa wzrostu liczby ludności na świecie; ocenia konsekwencje eksplozji
demograficznej i regresu demograficznego w wybranych państwach; analizuje i ocenia zróżnicowanie ludności świata pod
względem dzietności w różnych regionach świata; przedstawia społeczno-ekonomiczne i ekologiczne skutki nadmiernej
koncentracji ludności; omawia skutki ruchów migracyjnych dla społeczeństw i gospodarki wybranych państw świata; podaje
przykłady działań, które mogą ograniczyć negatywne przejawy zróżnicowania rasowego, narodowościowego i etnicznego ludności
świata; analizuje wpływ religii na życie człowieka i na gospodarkę; omawia wkład kręgów kulturowych w dziedzictwo kulturowe
ludzkości; opisuje wpływ środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz rozwoju społeczno-gospodarczego na zróżnicowanie
poziomu rozwoju sieci osadniczej na świecie; analizuje przyczyny i skutki urbanizacji wybranych regionów świata; przedstawia
zależność między udziałem ludności wiejskiej w ogólnej liczbie ludności a poziomem rozwoju społeczno- -gospodarczego kraju

Sektory gospodarki. Globalizacja

Ocena dopuszczająca: Uczeń: przedstawia podział gospodarki na sektory; wymienia funkcje poszczególnych sektorów
gospodarki; wyjaśnia znaczenie terminów: globalizacja, indeks globalizacji, wymienia płaszczyzny globalizacji

Ocena dostateczna: Uczeń: omawia znaczenie poszczególnych sektorów gospodarki; opisuje funkcje poszczególnych sektorów
gospodarki; wyjaśnia, czym jest struktura zatrudnienia; wymienia kraje o najwyższym indeksie globalizacji na świecie

Ocena dobra: Uczeń: porównuje strukturę zatrudnienia w wybranych krajach w latach 90. XX w. i obecnie; opisuje zmiany w
strukturze zatrudnienia w Polsce po 1950 r.; omawia przebieg procesów globalizacji na płaszczyźnie gospodarczej, społecznej i
politycznej

Ocena bardzo dobra: Uczeń: omawia zmiany w strukturze zatrudnienia ludności Polski na tle krajów o różnym poziomie rozwoju
społeczno-gospodarczego; wykazuje zależność między wskaźnikiem indeksu globalizacji a poziomem rozwoju społeczno-
-gospodarczego kraju; analizuje skutki globalizacji na przykładzie Polski

Ocena celująca: Uczeń: przedstawia przyczyny i prawidłowości zmiany roli sektorów gospodarki w rozwoju cywilizacyjnym w
wybranych krajach świata i w Polsce; przedstawia wpływ globalizacji na gospodarkę światową i życie człowieka

Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo

Ocena dopuszczająca: Uczeń: wymienia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa; wymienia formy
użytkowania ziemi; wymienia elementy tworzące strukturę użytków rolnych; wymienia najważniejsze grupy roślin uprawnych i
podaje przykłady należących do nich roślin; wymienia czołowych producentów wybranych roślin uprawnych; wymienia
najważniejsze grupy zwierząt gospodarskich i podaje przykłady zwierząt należących do każdej grupy; wyjaśnia znaczenie terminu
pogłowie; podaje kraje o największym pogłowiu bydła, trzody chlewnej, owiec i drobiu na świecie; wymienia funkcje lasów;
wymienia czynniki decydujące o rozmieszczeniu lasów na Ziemi; wyjaśnia, czym jest wskaźnik lesistości; wyjaśnia znaczenie
terminów: rybactwo, rybołówstwo, akwakultura, marikultura; podaje kraje, w których rybołówstwo odgrywa istotna rolę wymienia
najczęściej poławiane organizmy wodne

Ocena dostateczna: Uczeń: przedstawia zróżnicowanie warunków przyrodniczych produkcji rolnej na świecie; omawia formy
użytkowania ziemi na świecie i w Polsce; opisuje strukturę użytków rolnych na świecie i w Polsce; omawia czynniki wpływające na
rozmieszczenie upraw; przedstawia podział i zastosowanie roślin uprawnych; przedstawia podział zwierząt gospodarskich i kierunki
ich chowu; wyjaśnia różnicę między chowem a hodowlą; omawia rozmieszczenie lasów na Ziemi; przedstawia rozmieszczenie
głównych łowisk na świecie; omawia rozmieszczenie najbardziej eksploatowanych łowisk na świecie wyjaśnia, czym jest
przełowienie

Ocena dobra: Uczeń: wyjaśnia wpływ czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na rozwój rolnictwa na świecie; porównuje
strukturę użytkowania ziemi w Polsce ze strukturą użytkowania ziemi w wybranych krajach; opisuje warunki i rejony upraw
wybranych roślin oraz ich głównych producentów; dostrzega różnicę między chowem intensywnym a chowem ekstensywnym;
omawia czynniki przyrodnicze wpływające na rozmieszczenie pogłowia zwierząt gospodarskich na świecie; omawia przestrzenne
zróżnicowanie wskaźnika lesistości na świecie i w Polsce; przedstawia sposoby wykorzystania lasów na świecie; opisuje wielkość i
znaczenie rybołówstwa na świecie; omawia znaczenie akwakultury w gospodarce morskiej świata

Ocena bardzo dobra: Uczeń: opisuje zróżnicowanie przyrodniczych warunków produkcji rolnej w wybranym kraju lub regionie;
omawia zmiany w strukturze użytkowania ziemi na świecie; omawia warunki i rejony uprawy oraz głównych producentów zbóż,
roślin przemysłowych, bulwiastych i korzeniowych; omawia uprawę warzyw i owoców oraz używek na świecie; omawia czynniki
gospodarcze i religijno-kulturowe wpływające na rozmieszczenie pogłowia zwierząt gospodarskich na świecie; charakteryzuje
rozmieszczenie i wielkość pogłowia bydła, trzody chlewnej, owiec i drobiu na świecie; opisuje skutki rabunkowej i racjonalnej
gospodarki leśnej w wybranych regionach świata omawia wpływ rybołówstwa i akwakultury na równowagę w środowisku

Ocena celująca: Uczeń: wyjaśnia zależność poziomu produkcji rolnej od warunków przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na
wybranych przykładach; porównuje obecny zasięg wybranych roślin uprawnych z obszarami ich pochodzenia; przedstawia
tendencje zmian w pogłowiu zwierząt gospodarskich na świecie; uzasadnia konieczność racjonalnego gospodarowania zasobami
leśnymi na świecie; rozumie zasady zrównoważonej gospodarki leśnej i ochrony przyrody dostrzega związek między
wykorzystaniem zasobów biologicznych mórz i wód śródlądowych a potrzebą zachowania równowagi w ekosystemach wodnych

Przemysł

Ocena dopuszczająca: Uczeń: wyjaśnia, czym jest przemysł; wymienia czynniki lokalizacji przemysłu; przedstawia działy
przemysłu high-tech; wyjaśnia znaczenie terminów: industrializacja, dezindustrializacja, reindustrializacja; podaje przykłady
procesów dezindustralizacji na świecie; wymienia źródła energii na świecie w podziale na odnawialne i nieodnawialne; wymienia
główne surowce energetyczne i przykłady ich wykorzystania; wymienia największych na świecie producentów surowców
energetycznych; wyjaśnia, na czym polega bilans energetyczny; podaje największych producentów energii elektrycznej; wymienia
rodzaje elektrowni wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych i nieodnawialnych; wymienia pozytywne i negatywne skutki
rozwoju energetyki jądrowej

Ocena dostateczna: Uczeń: przyporządkowuje rodzaj lokalizacji przemysłu do zakładów przemysłowych; podaje cechy przemysłu
tradycyjnego i jego rozmieszczenie na świecie; wymienia cechy przemysłu high-tech i jego rozmieszczenie na świecie; wymienia
cechy industrializacji, dezindustrializacji i reindustrializacji; podaje różnicę między industrializacją a reindustrializacją; omawia
odnawialne źródła energii; opisuje nieodnawialne źródła energii; przedstawia strukturę produkcji energii na świecie; podaje zalety i
wady elektrowni cieplnych i jądrowych; omawia zalety i wady wybranych elektrowni odnawialnych; wskazuje na mapie państwa
posiadające elektrownie jądrowe; przedstawia wielkość produkcji energii elektrycznej wytwarzanej w elektrowniach jądrowych

Ocena dobra: Uczeń: analizuje przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki lokalizacji przemysłu na świecie; omawia stopień
zależności lokalizacji przemysłu od bazy surowcowej i podaje przykłady tej zależności; porównuje cechy przemysłu tradycyjnego i
przemysłu zaawansowanych technologii; omawia przyczyny i skutki dezindustrializacji; podaje przykłady przejawów
reindustrializacji w Polsce i wybranych krajach Europy;przedstawia bilans energetyczny i jego zmiany na świecie; przedstawia
zmiany w bilansie energetycznym Polski w XX w. i XXI w.; omawia gospodarcze znaczenie energii elektrycznej; opisuje zmiany w
produkcji i w zużyciu energii elektrycznej na świecie; omawia rozwój energetyki jądrowej na świecie

Ocena bardzo dobra: Uczeń: omawia wpływ czynników lokalizacji przemysłu na rozmieszczenie i rozwój wybranych działów
przemysłu; omawia znaczenie przemysłu high-tech na świecie; omawia przyczyny i przebieg reindustrializacji; omawia przemiany
przemysłu w Polsce w XX w. i XXI w.; omawia skutki rosnącego zapotrzebowania na energię; opisuje strukturę produkcji energii
elektrycznej według rodzajów elektrowni na świecie, w wybranych krajach i w Polsce; omawia plany rozwoju energetyki jądrowej w
Polsce
Ocena celująca: Uczeń: przedstawia przyczyny zmian roli czynników lokalizacji przemysłu; ocenia wpływ przemysłu
zaawansowanych technologii na rozwój gospodarczy i jakość życia ludności; uzasadnia rolę procesów reindustrializacji na świecie,
w Europie i w Polsce; przedstawia działania podejmowane na rzecz ograniczenia tempa wzrostu zużycia energii; analizuje wpływ
struktury produkcji energii elektrycznej na bezpieczeństwo energetyczne państwa; uzasadnia potrzebę społecznej debaty nad
decyzją dotyczącą rozwoju energetyki jądrowej w Polsce

Usługi

Ocena dopuszczająca: Uczeń: klasyfikuje usługi; omawia usługi podstawowe i wyspecjalizowane; wyjaśnia znaczenie terminów:
transport, infrastruktura transportowa; przedstawia podział transportu; wymienia elementy infrastruktury; wyjaśnia znaczenie
terminu łączność; przedstawia podział łączności; wyjaśnia, czym są gospodarka oparta na wiedzy, kapitał ludzki, społeczeństwo
informacyjne; wymienia czynniki wpływające na rozwój gospodarki opartej na wiedzy; wymienia największe banki świata; wyjaśnia
znaczenie terminów: handel międzynarodowy (zagraniczny), eksport, import, bilans handlowy państwa; podaje przykłady państw o
dodatnim i ujemnym saldzie handlu międzynarodowego; wymienia najważniejsze produkty wymiany międzynarodowej; podaje
największych światowych importerów i eksporterów; wyjaśnia znaczenie terminów: turystyka, atrakcyjność turystyczna, walory
turystyczne, infrastruktura turystyczna; podaje państwa świata najliczniej odwiedzane przez turystów; wymienia państwa o
największych wpływach z turystyki zagranicznej

Ocena dostateczna: Uczeń: opisuje zróżnicowanie sektora usług na świecie; omawia etapy rozwoju usług; porównuje strukturę
zatrudnienia w usługach w Polsce ze strukturą zatrudnienia w wybranych krajach; omawia czynniki rozwoju transportu; wymienia
zalety i wady różnych rodzajów transportu; przedstawia rozwój telefonii i jej zróżnicowanie na świecie; wymienia cechy
społeczeństwa informacyjnego; omawia zróżnicowanie dostępu do usług bankowych na świecie; przedstawia zróżnicowanie salda
handlu międzynarodowego w wybranych państwach; podaje czynniki wpływające na strukturę towarową handlu zagranicznego
państw; wymienia negatywne skutki rozwoju handlu międzynarodowego; wymienia rodzaje turystyki; wyjaśnia znaczenie terminów:
walory turystyczne, infrastruktura turystyczna, dostępność turystyczna

Ocena dobra: Uczeń: określa stopień zaspokojenia zapotrzebowania na usługi w państwach o różnym poziomie rozwoju
społeczno-gospodarczego; przedstawia rozwój sektora usług w Polsce; charakteryzuje poszczególne rodzaje transportu i ich
uwarunkowania; opisuje sieć transportu na świecie; omawia czynniki rozwoju transportu w Polsce; omawia spadek znaczenia usług
pocztowych i rozwój telekomunikacji komputerowej; podaje cechy gospodarki opartej na wiedzy; omawia rolę władz w gospodarce
opartej na wiedzy; porównuje dostęp do internetu w gospodarstwach domowych w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej;
omawia zróżnicowanie usług edukacyjnych na świecie; opisuje kierunki międzynarodowej wymiany towarowej; przedstawia
strukturę handlu zagranicznego Polski; charakteryzuje główne regiony turystyczne świata
Ocena bardzo dobra: Uczeń: omawia znaczenie usług w gospodarce państw; wyjaśnia znaczenie poszczególnych rodzajów
transportu w rozwoju społeczno-gospodarczym państw; przedstawia prawidłowości w zróżnicowaniu dostępu do internetu na
świecie; opisuje rolę łączności w światowej gospodarce; omawia rozwój innowacyjności i gospodarki opartej na wiedzy w Polsce;
omawia znaczenie usług edukacyjnych w rozwoju społeczno-gospodarczym świata; omawia rosnącą rolę usług finansowych na
świecie; omawia rolę giełdy w systemach finansowych i gospodarkach państw; omawia miejsce Polski w handlu
międzynarodowym; opisuje zasady sprawiedliwego handlu i wyjaśnia, dlaczego należy ich przestrzegać; omawia przyrodnicze i
pozaprzyrodnicze walory turystyczne wpływające na atrakcyjność turystyczną wybranych regionów świata

Ocena celująca: Uczeń: formułuje wnioski na temat poziomu zaspokojenia zapotrzebowania na usługi w Polsce w porównaniu z
innymi krajami; przedstawia uwarunkowania rozwoju różnych rodzajów transportu w wybranych państwach świata i w Polsce;
omawia znaczenie łączności w rozwoju społeczno-gospodarczym świata i w życiu codziennym; omawia przejawy i skutki
kształtowania się społeczeństwa informacyjnego; omawia znaczenie usług edukacyjnych i finansowych w rozwoju społeczno-
-gospodarczym świata; omawia znaczenie handlu w rozwoju społeczno-gospodarczym świata; omawia rozwój turystyki i jej wpływ
na gospodarkę państw i na jakość życia mieszkańców regionów turystycznych

Wpływ człowieka na środowisko

Ocena dopuszczająca: Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminu antropopresja; podaje przykłady zagrożeń dla środowiska
przyrodniczego, wynikających z działalności człowieka; wymienia filary zrównoważonego rozwoju; podaje źródła zanieczyszczeń
atmosfery spowodowane działalnością człowieka; wymienia typy smogu; wymienia gazy cieplarniane oraz główne źródła ich emisji;
wymienia źródła zanieczyszczeń hydrosfery spowodowane działalnością człowieka; wymienia zagrożenia dla środowiska
przyrodniczego jakie niesie działalność rolnicza; wymienia rodzaje górnictwa; wyjaśnia znaczenie terminu rekultywacja; wymienia
kierunki rekultywacji terenów pogórniczych, wymienia zanieczyszczenia emitowane przez środki transportu; wyjaśnia znaczenie
terminu pojemność turystyczna; wyjaśnia znaczenie terminu krajobraz kulturowy; wymienia czynniki kształtujące krajobraz
kulturowy; wyjaśnia, czym jest degradacja krajobraz; wyjaśnia znaczenie terminu rewitalizacja; podaje przykłady rewitalizacji

Ocena dostateczna: Uczeń: omawia zasady i filary zrównoważonego rozwoju; podaje przyczyny występowania smogu; wymienia
inne przykłady wpływu działalności człowieka na atmosferę (globalne ocieplenie, kwaśne opady, dziura ozonowa) omawia zasoby
wody na Ziemi i ich wykorzystanie; podaje przyczyny deficytu wody na świecie; przedstawia wpływ nadmiernego wypasu zwierząt
na środowisko; wymienia zagrożenia związane z górnictwem; wyjaśnia, na czym polega rekultywacja terenów pogórniczych;
przedstawia wpływ awarii tankowców na środowisko przyrodnicze; wymienia cechy krajobrazu kulturowego terenów wiejskich i
miast; wymienia rodzaje rewitalizacji
Ocena dobra: Uczeń: podaje przykłady nieracjonalnego gospodarowania zasobami środowiska przyrodniczego; opisuje smog typu
londyńskiego i smog typu fotochemicznego; omawia pozytywne i negatywne skutki budowy tam na rzekach; przedstawia wpływ
płodozmianu i monokultury rolnej na środowisko przyrodnicze; wyjaśnia wpływ działalności górniczej na litosferę i rzeźbę terenu;
omawia wpływ kopalń na stosunki wodne; opisuje zmiany krajobrazu wywołane działalnością transportową; wymienia pozytywne i
negatywne skutki dynamicznego rozwoju turystyki; omawia degradację krajobrazu rolniczego i miejskiego; omawia przykłady
negatywnych zjawisk na obszarach zdegradowanych; opisuje rodzaje rewitalizacji i podaje przykład

Ocena bardzo dobra: Uczeń: omawia skutki wpływu człowieka na środowisko przyrodnicze; podaje skutki występowania smogu;
przedstawia przyrodnicze i społeczno- -gospodarcze skutki globalnego ocieplenia; omawia ingerencję człowieka w hydrosferę na
przykładzie Wysokiej Tamy na Nilu i zaniku Jeziora Aralskiego; omawia wpływ chemizacji i mechanizacji rolnictwa na środowisko
przyrodnicze; prezentuje wpływ melioracji na środowisko przyrodnicze na przykładzie Polski i świata; opisuje powstawanie leja
depresyjnego; omawia wpływ górnictwa na pozostałe elementy krajobrazu; wyjaśnia wpływ transportu na warunki życia ludności;
omawia wpływ dynamicznego rozwoju turystyki na środowisko geograficzne; podaje przykłady zagrożeń krajobrazu kulturowego na
świecie i w Polsce; omawia przykłady proekologicznych rozwiązań w działalności rolniczej, przemysłowej oraz usługowej; wyjaśnia,
na czym polega postawa współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego

Ocena celująca: Uczeń: dostrzega konflikt interesów w relacji człowiek – środowisko przyrodnicze; przedstawia przykłady
rozwiązań konfliktu interesów w relacji człowiek – środowisko; proponuje przykłady działań, które sprzyjają ochronie atmosfery;
ocenia wpływ inwestycji hydrotechnicznych na środowisko przyrodnicze; prezentuje na dowolnym przykładzie wpływ działalności
rolniczej na środowisko przyrodnicze; omawia sposoby ograniczenia wpływu górnictwa na środowisko przyrodnicze; przedstawia
możliwości stosowania w turystyce zasad zrównoważonego rozwoju; podaje przykłady działań służących ochronie krajobrazów
kulturowych na świecie, w Polsce i w najbliższej okolicy; przedstawia przykłady działań na rzecz środowiska

DODATKOWE INFORMACJE:

I. Wystawienie oceny śródrocznej i rocznej dokonuje się na podstawie:

1) spełnionych wymagań edukacyjnych na poszczególne oceny, co znajduje wyraz w odpowiednich ocenach uzyskanych ze
sprawdzianów i prac przekrojowych, powtórzeń ustnych, bieżących odpowiedzi i kartkówek.

2) systematyczności pracy, solidności i wysiłku ucznia, poczynionych przez niego postępów (braku postępu lub regresji).

3) Nauczyciel ustalając ocenę śródroczną lub roczną może również brać pod uwagę frekwencję.
4) Przy ustaleniu oceny rocznej nauczyciel bierze pod uwagę rozwijanie zainteresowań przez ucznia – udział w konkursach,
zawodach, olimpiadach, warsztatach, projektach, kołach zainteresowań, zorganizowanych wykładach i zajęciach pozaszkolnych.

5) Ocena na I okres ma jedynie charakter informacyjny. Przy ustalaniu oceny końcoworocznej brane są pod uwagę oceny z całego
roku.

6) Uczeń może być nieklasyfikowany z geografii, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny z powodu nieobecności ucznia na
zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie edukacyjnym.

7) W przypadku uzyskania przez ucznia oceny niedostatecznej i nieklasyfikowania po pierwszym okresie uczeń wyrównuje braki
wiedzy i umiejętności po pierwszym okresie w terminie do miesiąca (uwzględniając dni robocze) od wystawienia oceny śródrocznej.
W szczególnych przypadkach może trwać dłużej (za zgodą Dyrekcji).

II. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów:

1. Odpowiedzi ustne pod względem rzeczowości, stosowania języka geograficznego, umiejętności rozwiązywania problemów
geograficznych.

2. Pisemne prace kontrolne:

a) Zapowiadane, co najmniej tydzień wcześniej, zapowiedziany termin sprawdzianu nauczyciel zapisuje w dzienniku
elektronicznym,

b) Mogą zawierać dodatkowe zadania na ocenę celującą,

c) Czas trwania; 45 minut,

d) Pisemne prace kontrolne są obowiązkowe, uczeń nieobecny na pisemnym sprawdzianie ma obowiązek zaliczyć materiał
(napisać lub odpowiedzieć ustnie) we wskazanym przez nauczyciela terminie. Jeżeli uczeń nie może jej napisać w wyznaczonym
terminie, wówczas w miejsce oceny wpisuje się symbol „nb”. Uczeń zobowiązany jest do jej napisania w terminie wyznaczonym
przez nauczyciela jako termin poprawy. Jeśli uczeń nie przystąpi do pisania pisemnej pracy kontrolnej w terminie poprawy,
wówczas musi ją napisać niezwłocznie po powrocie do szkoły,

e) Nauczyciel oddaje uczniom sprawdzone pisemne prace kontrolne w terminie do dwóch tygodni (z wyjątkiem sytuacji, gdy jest
nieobecny w szkole np. z powodu choroby, wyjazdu służbowego itp.),
f) Uczeń ma prawo poprawić ocenę niedostateczną ze sprawdzianu, w terminie ustalonym przez nauczyciela, nie późnej jednak niż
w terminie dwutygodniowym od momentu otrzymania poprawionego sprawdzianu (z wyjątkiem sytuacji, gdy uczeń jest nieobecny w
szkole np.: z powodu choroby itp. W takim przypadku termin jest ustalany indywidualnie pomiędzy nauczycielem, a uczniem),

g) Uczniowi, który pisze pracę niesamodzielnie (np. ściąga, korzysta z telefonu komórkowego, itd.) unieważnia się pracę, co jest
jednoznaczne z otrzymaniem przez ucznia oceny niedostatecznej. W takim przypadku uczeń może być pozbawiony przywileju
poprawienia oceny.

h) Do dziennika wpisuje się ocenę poprawioną obok oceny poprzednio otrzymanej – ocena niedostateczna nie zostaje anulowana.

3. Krótkie pisemne prace kontrolne zwane kartkówkami:

a) Obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji,

b) Nie muszą być zapowiadane,

c) Czas trwania do 20 minut.

4. Prace dodatkowe: plansze, wykresy, zadania o podwyższonym stopniu trudności, prezentacje, projekty, prace badawcze

5. Zadania domowe z dokładnym terminem oddania. Po upływie tego terminu nauczyciel ma prawo postawić ocenę niedostateczną
za brak pracy, którą to ocenę uczeń może poprawić w terminie i na zasadach wyznaczonych przez nauczyciela. Jeżeli tego nie
zrobi, ocena niedostateczna zostaje utrzymana.

6. Praca ucznia na zajęciach.

7. Aktywne uczestniczenie w lekcji.

8. Uczeń ma obowiązek posiadania podręcznika i zeszytu.

9. Uczeń w uzasadnionych przypadkach może zgłosić, że jest nieprzygotowany do lekcji na zasadach ustalonych z nauczycielem
na pierwszej lekcji wg. ustaleń pkt IV niniejszego opracowania (zgłoszenie pisemne na początku lekcji)
Ocena może mieć formę sumaryczną lub kształtującą (opisową). W przypadku niedostarczenia obowiązującej pracy terminowej
(np. wypracowania typu maturalnego) odnotowuje się ten fakt w Librusie (oceną kształtującą), a uczeń jest zobowiązany donieść
zaległą pracę w terminie ustalonym z nauczycielem.

III. Warunki uzyskania oceny wyższej niż przewidywana

Aby uzyskać wyższą niż przewidywana ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych uczeń (lub w jego imieniu rodzice –
opiekunowie prawni) zwraca się w tej sprawie z wnioskiem (ustnym lub na piśmie) do nauczyciela geografii o ustalenie warunków w
terminie 2 dni roboczych, licząc od dnia przekazania informacji o ocenie przewidywanej. Nauczyciel rozpatruje złożony wniosek,
biorąc pod uwagę ustalenia przekazane uczniom na początku roku szkolnego i podejmuje decyzję:

O podwyższenie przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej z geografii może ubiegać się uczeń, który:

- systematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych,

- nieobecności na tych zajęciach są w większości usprawiedliwione,

- systematycznie wykonywał zadania zlecone przez nauczyciela

IV. Ustalenia dodatkowe

1) Ustala się następ. liczbę nieprzygotowań (w tym braków zadań), jeżeli geografia jest realizowana raz w tygodniu, istnieje jedno
nieprzygotowanie, przy 2, 3, 4 godzinach - 2 np.,

2) Uczeń na lekcji ma obowiązek posiadać podręcznik, zeszyt ćwiczeń, zeszyt przedmiotowy i inne pomoce wymagane przez
nauczyciela i wskazane na początku roku szkolnego, których brak jest traktowany jako nieprzygotowanie do lekcji.

3) Uczeń, który był nieobecny na ostatniej lekcji, ma obowiązek przygotować się do zajęć we własnym zakresie (zadanie domowe
+ omawiane zagadnienia). Wyjątek stanowi przypadek, gdy uczeń przychodzi do szkoły po dłuższej nieobecności spowodowanej
chorobą.

4) W przypadku tygodniowej nieobecności ucznia w szkole, uczeń ma prawo być nieprzygotowany na pierwszej lekcji. W
przypadku dłuższej nieobecności uczeń w porozumieniu z nauczycielem nadrabia zaległości w uzgodnionym terminie [o czym już
wspominaliśmy wcześniej].
5) W szkole funkcjonuje szczęśliwy numerek ustalany losowo. Wylosowany uczeń/uczennica tego dnia może być
zwolniony/zwolniona z pisania niezapowiedzianych kartkówek i odpowiedzi ustnych.

6) Oceny wystawiane przez nauczyciela są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (prawnych opiekunów).

7) Nauczyciel powinien sprawdzić zadania domowe w formie wypracowań maksymalnie w terminie 3 tygodni, a następnie omówić
je z uczniami. W przypadku drobniejszych form termin nie powinien przekraczać 2 tygodni.

8) Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne są podczas zajęć edukacyjnych udostępniane do wglądu uczniom. Po
omówieniu z uczniami, nauczyciel przechowuje je w liceum do końca roku szkolnego jako dokumentację przebiegu nauczania.

9) Uczniowie i rodzice (podczas godzin dostępności nauczyciela) mają prawo do zapoznania się, na terenie liceum, z
poprawionymi i ocenionymi pracami kontrolnymi i uzyskania komentarza na temat tych prac od nauczyciela.

10) Możliwe jest również otrzymanie kserokopii prac pisemnych lub zrobienie zdjęcia tej pracy w obecności nauczyciela.

11) Ustalone przez nauczyciela oceny bieżące oraz z prac kontrolnych są wpisywane do dziennika.

12) Wymagania na poszczególne oceny bieżące znajdują się i są dostępne u nauczyciela przedmiotu, na stronie szkoły.

13) Możliwość odwołania się od ustalonej oceny końcoworocznej oraz przeprowadzenia egzaminu klasyfikacyjnego reguluje Statut
XV LO.
Informatyka

Wychowanie fizyczne

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO - KLASA II- chłopcy

Wiadomości i postawa:

Ocena celująca

-Uczeń zna i potrafi omówić poszczególne systemy rozgrywek sportowych oraz zastosować je w turniejach klasowych oraz szkolnych.

-Uczeń potrafi przygotować prawidłową rozgrzewkę z uwzględnieniem poszczególnych partii mięśniowych z przyborem i bez przyboru.

-Uczeń potrafi samodzielnie wykazać zależności pomiędzy aktywnością fizyczną (wysiłkiem fizycznym), a fizjologią człowieka.

-Uczeń wskazuje możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii do oceny tygodniowej aktywności fizycznej.

Ocena bardzo dobra

-Uczeń omawia sposoby utrzymania odpowiedniej masy ciała we wszystkich okresach życia.
-Uczeń potrafi wykazać znajomość przepisów zespołowych gier sportowych w samodzielnym sędziowaniu.

-Uczeń wie, co to są ćwiczenia relaksacyjne, aerobowe, uspokajające, wzmacniające.

-Uczeń potrafi zauważyć i skorygować u współćwiczących błędy podczas wykonania pozycji wyjściowych do ćwiczeń ogólnorozwojowych, na bazie zdobytych
wiadomości.

-Uczeń wie, w której części boiska do piłki ręcznej wyznaczona jest strefa zmian zawodnika i bramkarza.

-Uczeń wie, w jakich konkurencjach lekkoatletycznych zawodnicy nie biegają po torach.

-Uczeń wie, jakie przybory i przyrządy można wykorzystać w fitnessie.

-Uczeń potrafi wykonać prawidłowo ćwiczenia na poszczególne zdolności motoryczne.

-Uczeń potrafi dokonać samooceny sprawności fizycznej w zależności od zainteresowań i charakteru pracy zawodowej.

Ocena dobra

-Uczeń zna zestaw ćwiczeń na przeprowadzenie rozgrzewki ukierunkowanej na wybraną formę aktywności fizycznej.

-Uczeń potrafi samodzielnie dokonywać pomiaru czasu i odległości.

-Uczeń zna i potrafi wymienić rodzaje biegów lekkoatletycznych (biegi krótkie, średnie, długie) oraz przyporządkować im odpowiednie dystanse.

-Uczeń potrafi podać przykłady kilku różnych ćwiczeń na poszczególne zdolności motoryczne.

-Uczeń zna pozycje wyjściowe do ćwiczeń podczas prowadzonej rozgrzewki.

-Uczeń wie, co to jest pole 3 sekund w piłce koszykowej.

-Uczeń potrafi podzielić ćwiczenia mięśni na rozciągające i wzmacniające.

-Uczeń wie w jakiej sytuacji sędzia może podyktować rzut karny w piłce nożnej oraz w piłce ręcznej.

-Uczeń wie , w jaki sposób następuje przekazanie pałeczki sztafetowej w strefie zmian.

-Uczeń zna ogólne zasady fitnessu.

-Uczeń zna zasady gry pojedynczej i deblowej w tenisie stołowym.

Ocena dostateczna

-Uczeń zna podstawowe przepisy zespołowych gier sportowych.

-Uczeń potrafi zaprezentować co najmniej jedno ćwiczenie na daną zdolność motoryczną.

-Uczeń potrafi podać przykłady ćwiczeń w poszczególnych płaszczyznach (strzałkowa, czołowa, złożona).

-Uczeń wie, jakie kary może otrzymać zawodnik za niesportowe zachowanie się w piłce koszykowej.

-Uczeń potrafi podać przykłady ćwiczeń przy muzyce kształtujących prawidłowa sylwetkę ciała.

-Uczeń zna zasady gry pojedynczej w tenisie stołowym.

Ocena dopuszczająca

-Uczeń zna zasady bezpiecznego udziału w zajęciach wychowania fizycznego.

-Uczeń wie, co to są zdolności motoryczne oraz potrafi je wymienić.

-Uczeń zna zasady asekuracji w czasie ćwiczeń.

-Uczeń wie, ilu sędziów prowadzi mecz siatkówki oraz zna ich funkcje.

-Uczeń wie, z ilu setów składa się mecz piłki siatkowej.

-Uczeń wie, jaka jest kolejność wykonywania ćwiczeń podczas rozgrzewki.

-Uczeń zna rodzaje biegów sztafetowych.

W zakresie umiejętności ruchowych: (piłka siatkowa, piłka koszykowa, piłka ręczna, piłka nożna, lekkoatletyka, fitness / taniec / gimnastyka):

Ocena celująca

Piłka siatkowa

-Uczeń umie i potrafi przeprowadzić prawidłową rozgrzewkę na poszczególne partie mięśniowe z piłką i bez piłki.

-Uczeń zna przepisy , systemy rozgrywek sportowych i potrafi je zastosować w turniejach klasowych.

-Uczeń doskonali umiejętności z zakresu piłki siatkowej na zajęciach dodatkowych , reprezentuje szkołę w zawodach szkolnych i międzyklasowych.

Piłka koszykowa

-Uczeń spełnia wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz reprezentuje szkołę w zawodach międzyklasowych, uczestniczy w zajęciach dodatkowych.

-Uczeń systematycznie robi postępy w podnoszeniu swojej sprawności.

Piłka ręczna

-Uczeń aktywnie uczestniczy w dodatkowych zajęciach z piłki ręcznej.

-Uczeń reprezentuje klasę w zawodach międzyklasowych.

-Uczeń systematycznie robi postępy w podnoszeniu swojej sprawności.

Piłka nożna
-Uczeń reprezentuje klasę w zawodach międzyklasowych w piłce nożnej.

-Uczeń systematycznie robi postępy w podnoszeniu swoich umiejętności piłkarskich.

Lekkoatletyka

-Uczeń spełnia wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz reprezentuje klasę w tej dyscyplinie.

-Systematycznie robi postępy w podnoszeniu swojej sprawności.

-Uczeń posiada umiejętności wyróżniające go na tle grupy współćwiczących.

Fitness / taniec / gimnastyka

-Uczeń potrafi przeprowadzić dowolnie zajęcia fitnessu z grupą ćwiczących.

-Uczeń sprawnie i starannie wykonuje ćwiczenia zwinnościowe.

-Uczeń wykazuje zainteresowania wyżej wymienioną dyscypliną.

Ocena bardzo dobra

Piłka siatkowa

-Uczeń umie i potrafi odbić piłkę jednorącz w wyskoku.

-Uczeń potrafi wystawić piłkę do zbicia.

-Uczeń ma kontrolę nad piłką podczas odbić.

-Uczeń wykonuje starannie ćwiczenia i bez błędów technicznych.

-Uczeń stosuje poznane elementy techniki w zespołowej formie aktywności fizycznej.

 Piłka koszykowa

-Uczeń potrafi poprawnie wykonać rzut z biegu na kosz z prawej i lewej strony .

-Uczeń zna rodzaje podań oraz rzut z biegu w grach zadaniowych.

-Uczeń wykonuje ćwiczenia panując nad piłką .

-Uczeń potrafi przeprowadzić rozgrzewkę z wykorzystaniem piłki.

-Uczeń zna przepisy gry i potrafi je egzekwować sędziując grę.

-Uczeń planuje i współorganizuje szkolne rozgrywki sportowe według systemu pucharowego.

Piłka ręczna

-Uczeń wykonuje ćwiczenia bez błędów, prawidłowo stosuje nabyte umiejętności .

-Uczeń zna i potrafi zademonstrować podstawowe ćwiczenia z zakresu podań , chwytów piłki w dwójkach.

-Uczeń zna system rozgrywek .

-Uczeń zna zasady obrony strefą.

Piłka nożna

-Uczeń opanował uderzenie prostym podbiciem.

-Uczeń potrafi poprawnie zastosować elementy techniczne w grach zadaniowych.

-Uczeń prawidłowo stosuje nabyte umiejętności, posiada wiedzę praktyczną i teoretyczną.

-Uczeń planuje i współorganizuje szkolne rozgrywki sportowe.

Lekkoatletyka
-Uczeń wykonuje ćwiczenia starannie i bez błędów, prawidłowo stosuje nabyte umiejętności.

-Uczeń zna i potrafi zademonstrować podstawowe ćwiczenia z zakresu poprawnej techniki przekazania pałeczki sztafetowej.

-Uczeń przeprowadza rozgrzewkę ukierunkowaną na wybraną formę aktywności fizycznej.

Fitness / taniec / gimnastyka

-Uczeń potrafi zaprezentować własny układ choreograficzny kroków bazowych z pracą rąk przy muzyce.

-Uczeń potrafi przeprowadzić układ taneczny z grupą ćwiczących.

-Uczeń zna i stosuje sposoby samoasekuracji i asekuracji w różnych sytuacjach życiowych min. w gimnastyce.

-Uczeń zna nazwy wykonywanych ćwiczeń gimnastycznych i potrafi przeprowadzić rozgrzewkę.

-Uczeń opracowuje i wykonuje indywidualnie dowolny układ tańca nowoczesnego.

Ocena dobra

Piłka siatkowa

-Uczeń umie i potrafi wykonać zagrywkę sposobem górnym w grze.

-Uczeń potrafi odebrać piłkę po zagrywce sposobem dolnym oburącz w grze.

-Uczeń potrafi korygować błędy po wskazówkach nauczyciela.

-Uczeń potrafi wykonać naskok do bloku pojedynczego w ćwiczeniach z piłką przy siatce.

Piłka koszykowa

-Uczeń opanował proste ćwiczenia techniczne min. podania , chwyty, poruszanie się po boisku .
-Uczeń potrafi prawidłowo chwycić i podać piłkę w trakcie gry szkolnej.

-Uczeń potrafi podać i chwycić piłkę , a następnie ją kozłować w biegu.

-Uczeń potrafi przeprowadzić prostą rozgrzewkę z wykorzystaniem piłki.

Piłka ręczna

-Uczeń wykonuje ćwiczenia poprawnie, ale zdarzają mu się błędy, wyciąga wnioski z tego co robi.

-Uczeń posiada wiedzę praktyczną i teoretyczną w stopniu podstawowym.

Piłka nożna

-Uczeń opanował prowadzenie piłki slalomem.

-Uczeń opanował przyjęcie i podanie piłki w biegu.

-Uczeń zna pojęcie zwodu pojedynczego, potrafi poprawnie zademonstrować.

Lekkoatletyka

-Uczeń wykonuje ćwiczenia poprawnie ale zdarzają mu się sporadycznie błędy.

-Uczeń potrafi zademonstrować ćwiczenia skocznościowe wspomagające siłę mięśni nóg potrzebną w konkurencjach lekkoatletycznych.

Fitness / taniec / gimnastyka

-Uczeń potrafi dokonać zmiany kroków w krótkim układzie choreograficznym – bez muzyki zaproponowanym przez nauczyciela.

-Uczeń potrafi połączyć układ kroków bazowych z pracą rąk w układzie , bez muzyki zaproponowanym przez nauczyciela.

-Potrafi przeprowadzić rozgrzewkę.

-Uczeń wykonuje ćwiczenia relaksacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb.

Ocena dostateczna

Piłka siatkowa

-Uczeń potrafi prawidłowo ustawić drużynę na boisku.

-Uczeń wykonuje ćwiczenia , ale często popełnia błędy wykonania i nie wyciąga wniosków z tego co robi.

Piłka koszykowa

-Uczeń opanował proste elementy techniczne (poruszanie się po boisku w ataku bez piłki , chwyty, podania, kozłowanie).

-Uczeń ćwiczenia wykonuje w umiarkowanym tempie, nie w pełni kontrolując piłkę.

-Uczeń potrafi przeprowadzić prostą rozgrzewkę bez wykorzystania piłek.

Piłka ręczna

-Uczeń potrafi kozłować piłkę w biegu.

-Uczeń potrafi chwycić oraz podać piłkę w biegu.

-Uczeń popełnia częste błędy.

Piłka nożna

-Uczeń potrafi prowadzić piłkę po linii prostej.

-Uczeń opanował przyjęcie i podanie piłki w biegu.

-Uczeń potrafi poprawnie uderzyć na bramkę piłkę własnego podrzutu rękami.

Lekkoatletyka

-Uczeń wykonuje niektóre z ćwiczeń, popełnia częste błędy.

-Uczeń potrafi zademonstrować zestaw ćwiczeń skocznościowych.

-Uczeń potrafi wykonać prawidłowo przekazanie pałeczki w strefie zmian biegu sztafetowego.

Fitness / taniec / gimnastyka

-Uczeń potrafi dokonać zmiany kroków bazowych w układzie choreograficznym.

-Uczeń zna nazwy wykonywanych ćwiczeń.

-Wykonuje poprawnie dwa ćwiczenia zwinnościowo – akrobatyczne.

Ocena dopuszczająca

Piłka siatkowa

-Uczeń wykonuje podstawowe ćwiczenia z zakresu piłki siatkowej.

-Potrafi wykonać zagrywkę za linii 3m.

-Próbuje łączyć odbicia sposobem górnym i dolnym.

Piłka koszykowa

-Uczeń opanował w stopniu podstawowym najprostsze elementy min. poruszanie się w ataku bez piłki , chwyty , podania , kozłowanie plus dowolny rzut .
-Uczeń ćwiczenia wykonuje w wolnym tempie , słabo kontroluje piłkę .

-Uczeń zna kilka przepisów , potrafi wymienić kilka elementów technicznych .

Piłka ręczna

-Uczeń potrafi prawidłowo wykonać kozłowanie piłki w miejscu.

-Uczeń opanował podanie i chwyt piłki w miejscu.

-Uczeń potrafi przygotować i przeprowadzić rozgrzewkę przed ćwiczeniami.

Piłka nożna

-Uczeń potrafi przetaczać piłkę, wykorzystując wszystkie powierzchnie stopy.

-Uczeń potrafi wykorzystać powyższe elementy w ćwiczeniach ze współćwiczącym.

-Uczeń zna podstawowe rodzaje uderzeń stopą na bramkę – potrafi poprawnie je zademonstrować.

Lekkoatletyka

-Uczeń próbuje wykonać niektóre ćwiczenia LA.

-Uczeń zna podstawowe zasady BHP podczas zajęć z LA, potrafi przygotować i przeprowadzić rozgrzewkę.

Fitness / taniec / gimnastyka

-Uczeń zna podstawowe kroki bazowe (marsz, bieg , step- touch, V-step, A- step ,heel- back , side to side , knee-up, chasse ,mambo.

-Uczeń prawidłowo wykonuje jedno z ćwiczeń zwinnościowe.

-Uczeń zna i stosuje sposoby asekuracji.

 WYMAGANIA EDUKACYJNE

Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

- KLASA II- dz.

Wiadomości:

Ocena celująca

-Uczeń zna i potrafi omówić poszczególne systemy rozgrywek sportowych oraz zastosować je w turniejach klasowych.

-Uczeń potrafi przygotować prawidłową rozgrzewkę z uwzględnieniem poszczególnych partii mięśniowych z przyborem i bez przyboru.

-Uczeń potrafi samodzielnie wykazać zależności pomiędzy aktywnością fizyczną (wysiłkiem fizycznym), a fizjologią człowieka.

-Uczeń wskazuje możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii do oceny tygodniowej aktywności fizycznej.

Ocena bardzo dobra

-Uczeń omawia sposoby utrzymania odpowiedniej masy ciała we wszystkich okresach życia.

-Uczeń potrafi wykazać znajomość przepisów zespołowych gier sportowych w samodzielnym sędziowaniu.

-Uczeń wie, co to są ćwiczenia relaksacyjne, aerobowe, uspokajające, wzmacniające.

-Uczeń potrafi zauważyć i skorygować u współćwiczących błędy podczas wykonania pozycji wyjściowych do ćwiczeń ogólnorozwojowych, na bazie zdobytych wiadomości.
-Uczeń wie, w której części boiska do piłki ręcznej wyznaczona jest strefa zmian zawodnika i bramkarza.

-Uczeń wie, w jakich konkurencjach lekkoatletycznych zawodnicy nie biegają po torach.

-Uczeń wie, jakie przybory i przyrządy można wykorzystać w fitnessie.

-Uczeń potrafi wykonać prawidłowo ćwiczenia na poszczególne zdolności motoryczne.

-Uczeń potrafi dokonać samooceny sprawności fizycznej w zależności od zainteresowań i charakteru pracy zawodowej.

Ocena dobra

-Uczeń zna zestaw ćwiczeń na przeprowadzenie rozgrzewki ukierunkowanej na wybraną formę aktywności fizycznej.

-Uczeń potrafi samodzielnie dokonywać pomiaru czasu i odległości.

-Uczeń zna i potrafi wymienić rodzaje biegów lekkoatletycznych (biegi krótkie, średnie, długie) oraz przyporządkować im odpowiednie dystanse.

-Uczeń potrafi podać przykłady kilku różnych ćwiczeń na poszczególne zdolności motoryczne.

-Uczeń zna pozycje wyjściowe do ćwiczeń podczas prowadzonej rozgrzewki.

-Uczeń wie, co to jest pole 3 sekund w piłce koszykowej.

-Uczeń potrafi podzielić ćwiczenia mięśni na rozciągające i wzmacniające.

-Uczeń wie w jakiej sytuacji sędzia może podyktować rzut karny w piłce nożnej oraz w piłce ręcznej.

-Uczeń wie , w jaki sposób następuje przekazanie pałeczki sztafetowej w strefie zmian.

-Uczeń zna ogólne zasady fitnessu.

-Uczeń zna zasady gry pojedynczej i deblowej w tenisie stołowym.

Ocena dostateczna
-Uczeń zna podstawowe przepisy zespołowych gier sportowych.

-Uczeń potrafi zaprezentować co najmniej jedno ćwiczenie na daną zdolność motoryczną.

-Uczeń potrafi podać przykłady ćwiczeń w poszczególnych płaszczyznach (strzałkowa, czołowa, złożona).

-Uczeń wie, jakie kary może otrzymać zawodnik za niesportowe zachowanie się w piłce koszykowej.

-Uczeń potrafi podać przykłady ćwiczeń przy muzyce kształtujących prawidłowa sylwetkę ciała.

-Uczeń zna zasady gry pojedynczej w tenisie stołowym.

Ocena dopuszczająca

-Uczeń zna zasady bezpiecznego udziału w zajęciach wychowania fizycznego.

-Uczeń wie, co to są zdolności motoryczne oraz potrafi je wymienić.

-Uczeń zna zasady asekuracji w czasie ćwiczeń.

-Uczeń wie, ilu sędziów prowadzi mecz siatkówki oraz zna ich funkcje.

-Uczeń wie, z ilu setów składa się mecz piłki siatkowej.

-Uczeń wie, jaka jest kolejność wykonywania ćwiczeń podczas rozgrzewki.

-Uczeń zna rodzaje biegów sztafetowych.

W zakresie umiejętności ruchowych: (piłka siatkowa, piłka koszykowa, piłka ręczna, piłka nożna, lekkoatletyka, fitness / taniec / gimnastyka):
 Ocena celująca

Piłka siatkowa

-Uczeń umie i potrafi przeprowadzić prawidłową rozgrzewkę na poszczególne partie mięśniowe z piłką i bez piłki.

-Uczeń zna przepisy , systemy rozgrywek sportowych i potrafi je zastosować w turniejach klasowych.

-Uczeń doskonali umiejętności z zakresu piłki siatkowej na zajęciach dodatkowych.

Piłka koszykowa

-Uczeń spełnia wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą i wybiega swoimi umiejętnościami technicznymi taktycznymi uczestniczy w zajęciach dodatkowych.

-Uczeń systematycznie robi postępy w podnoszeniu swojej sprawności.

Piłka ręczna

-Uczeń aktywnie uczestniczy w dodatkowych zajęciach z piłki ręcznej.

-Uczeń systematycznie robi postępy w podnoszeniu swojej sprawności.

Piłka nożna

-Uczeń systematycznie robi postępy w podnoszeniu swoich umiejętności piłkarskich.

Uczeń posiada umiejętności wyróżniające go na tle grupy współćwiczących

Lekkoatletyka

-Uczeń systematycznie robi postępy w podnoszeniu swojej sprawności.

-Uczeń posiada umiejętności wyróżniające go na tle grupy współćwiczących.

Fitness / taniec / gimnastyka

Uczeń potrafi przeprowadzić dowolnie wybrany rodzaj fitnessu z grupą ćwiczących.

Uczeń sprawnie i starannie wykonuje ćwiczenia zwinnościowo- akrobatyczne

-Uczeń wykazuje zainteresowania wyżej wymienioną dyscypliną.

Ocena bardzo dobra

Piłka siatkowa

-Uczeń umie i potrafi odbić piłkę jednorącz w wyskoku.

-Uczeń potrafi wystawić piłkę do zbicia.

-Uczeń ma kontrolę nad piłką podczas odbić.

-Uczeń wykonuje starannie ćwiczenia i bez błędów technicznych.

-Uczeń stosuje poznane elementy techniki w zespołowej formie aktywności fizycznej.

Piłka koszykowa

-Uczeń potrafi poprawnie wykonać rzut z biegu na kosz z prawej i lewej strony .

-Uczeń zna rodzaje podań oraz rzut z biegu w grach zadaniowych.

-Uczeń wykonuje ćwiczenia panując nad piłką .

-Uczeń potrafi przeprowadzić rozgrzewkę z wykorzystaniem piłki.

-Uczeń zna przepisy gry i potrafi je egzekwować sędziując grę.

-Uczeń planuje i współorganizuje szkolne rozgrywki sportowe według systemu pucharowego.

Piłka ręczna

-Uczeń wykonuje ćwiczenia bez błędów, prawidłowo stosuje nabyte umiejętności .

-Uczeń zna i potrafi zademonstrować podstawowe ćwiczenia z zakresu podań , chwytów piłki w dwójkach.

-Uczeń zna system rozgrywek .

-Uczeń zna zasady obrony strefą.

Piłka nożna

-Uczeń potrafi poprawnie zastosować elementy techniczne w grach zadaniowych.

Lekkoatletyka

-Uczeń wykonuje ćwiczenia starannie i bez błędów, prawidłowo stosuje nabyte umiejętności.

-Uczeń zna i potrafi zademonstrować podstawowe ćwiczenia z zakresu poprawnej techniki przekazania pałeczki sztafetowej.

-Uczeń przeprowadza rozgrzewkę ukierunkowaną na wybraną formę aktywności fizycznej.

Fitness / taniec / gimnastyka

-Uczeń potrafi zaprezentować własny układ choreograficzny kroków bazowych z pracą rąk przy muzyce.

-Uczeń potrafi przeprowadzić układ taneczny z grupą ćwiczących.

-Uczeń zna i stosuje sposoby samoasekuracji i asekuracji w gimnastyce.

-Uczeń zna nazwy wykonywanych ćwiczeń gimnastycznych i potrafi przeprowadzić rozgrzewkę.

-Uczeń opracowuje i wykonuje indywidualnie dowolny układ tańca nowoczesnego.

Ocena dobra

Piłka siatkowa

-Uczeń umie i potrafi wykonać zagrywkę sposobem górnym w grze.

-Uczeń potrafi odebrać piłkę po zagrywce sposobem dolnym oburącz w grze.

-Uczeń potrafi korygować błędy po wskazówkach nauczyciela.

-Uczeń potrafi wykonać naskok do bloku pojedynczego w ćwiczeniach z piłką przy siatce.

Piłka koszykowa

-Uczeń opanował proste ćwiczenia techniczne min. podania , chwyty, poruszanie się po boisku .

-Uczeń potrafi prawidłowo chwycić i podać piłkę w trakcie gry szkolnej.

-Uczeń potrafi podać i chwycić piłkę , a następnie ją kozłować w biegu.

-Uczeń potrafi przeprowadzić prostą rozgrzewkę z wykorzystaniem piłki.

Piłka ręczna

-Uczeń wykonuje ćwiczenia poprawnie, ale zdarzają mu się błędy, wyciąga wnioski z tego co robi.
-Uczeń posiada wiedzę praktyczną w stopniu podstawowym.

Piłka nożna

-Uczeń opanował prowadzenie piłki slalomem.

-Uczeń opanował przyjęcie i podanie piłki w biegu.

Lekkoatletyka

-Uczeń wykonuje ćwiczenia poprawnie ale zdarzają mu się sporadycznie błędy.

-Uczeń potrafi zademonstrować ćwiczenia skocznościowe wspomagające siłę mięśni nóg potrzebną w konkurencjach lekkoatletycznych.

Fitness / taniec / gimnastyka

-Uczeń potrafi dokonać zmiany kroków w krótkim układzie choreograficznym – bez muzyki zaproponowanym przez nauczyciela.

-Uczeń potrafi połączyć układ kroków bazowych z pracą rąk w układzie , bez muzyki zaproponowanym przez nauczyciela.

-Potrafi przeprowadzić rozgrzewkę.

-Uczeń wykonuje ćwiczenia relaksacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb.

Ocena dostateczna

Piłka siatkowa

-Uczeń potrafi prawidłowo ustawić drużynę na boisku.

-Uczeń wykonuje ćwiczenia , ale często popełnia błędy wykonania i nie wyciąga wniosków z tego co robi.

Piłka koszykowa

-Uczeń opanował proste elementy techniczne (poruszanie się po boisku w ataku bez piłki , chwyty, podania, kozłowanie).

-Uczeń ćwiczenia wykonuje w umiarkowanym tempie, nie w pełni kontrolując piłkę.

-Uczeń potrafi przeprowadzić prostą rozgrzewkę bez wykorzystania piłek.

Piłka ręczna

-Uczeń potrafi kozłować piłkę w biegu.

-Uczeń potrafi chwycić oraz podać piłkę w biegu.

-Uczeń popełnia częste błędy.

Piłka nożna

-Uczeń potrafi prowadzić piłkę po linii prostej.

-Uczeń opanował przyjęcie i podanie piłki w miejscu.

Lekkoatletyka

-Uczeń wykonuje niektóre z ćwiczeń, popełnia częste błędy.

-Uczeń potrafi zademonstrować zestaw ćwiczeń skocznościowych.

-Uczeń potrafi wykonać prawidłowo przekazanie pałeczki w strefie zmian biegu sztafetowego.

Fitness / taniec / gimnastyka

Uczeń potrafi dokonać zmiany kroków bazowych w układzie choreograficznym.

-Uczeń zna nazwy wykonywanych ćwiczeń.

-Wykonuje poprawnie dwa ćwiczenia zwinnościowo – akrobatyczne.

Ocena dopuszczająca

Piłka siatkowa

-Uczeń wykonuje podstawowe ćwiczenia z zakresu piłki siatkowej.

-Potrafi wykonać zagrywkę za linii 3m.

-Próbuje łączyć odbicia sposobem górnym i dolnym.

Piłka koszykowa

-Uczeń opanował w stopniu podstawowym najprostsze elementy min. poruszanie się w ataku bez piłki , chwyty , podania , kozłowanie plus dowolny rzut .

-Uczeń ćwiczenia wykonuje w wolnym tempie , słabo kontroluje piłkę .

-Uczeń zna kilka przepisów , potrafi wymienić kilka elementów technicznych .

Piłka ręczna

-Uczeń potrafi prawidłowo wykonać kozłowanie piłki w miejscu.

-Uczeń opanował podanie i chwyt piłki w miejscu.

-Uczeń potrafi przygotować i przeprowadzić rozgrzewkę przed ćwiczeniami.

 Piłka nożna

-Uczeń potrafi wykorzystać powyższe elementy w ćwiczeniach ze współćwiczącym.

-Uczeń zna podstawowe rodzaje uderzeń stopą.

Lekkoatletyka

-Uczeń próbuje wykonać niektóre ćwiczenia LA.

-Uczeń zna podstawowe zasady BHP podczas zajęć z LA, potrafi przygotować
i przeprowadzić rozgrzewkę.

Fitness / taniec / gimnastyka

-Uczeń zna podstawowe kroki bazowe (marsz, bieg , step- touch, V-step, A- step ,heel- back , side to side , knee-up, chasse ,mambo.

-Uczeń prawidłowo wykonuje jedno z ćwiczeń zwinnościowych.

-Uczeń zna i stosuje sposoby asekuracji.

Religia
Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy drugiej
liceum.
„Przedmiotowy System Oceniania z religii” został opracowany na podstawie ,,Programu Nauczania Religii
Rzymskokatolickiej w Przedszkolach i Szkołach” zatwierdzonego przez Komisję Wychowania Katolickiego Konferencji
Episkopatu Polski w Częstochowie 19 września 2019 roku.

Przedmiotowy System Oceniania z katechezy jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22
lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz. U. poz.
373).

Najważniejsze punkty przedmiotowego systemu oceniania z katechezy:

1. Cele.

2. Zasady.

3. Obszary podlegające ocenie na katechezie w klasie drugiej.

4. Prawa i obowiązki ucznia i katechety.

5. Wymagania programowe i kryteria oceniania.

6. Poprawa oceny.

Ad. 1. Cele
1. Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie.

2. Kształtowanie motywacji do uczenia się oraz wspieranie aktywności edukacyjnej ucznia.

3. Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swego rozwoju intelektualnego i duchowego.

4. Dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach, uzdolnieniach
ucznia.

5. Wychowanie do odpowiedzialności ucznia, co w konsekwencji ma prowadzić do samokontroli, samooceny i

samokształcenia.

6. Budzenie zainteresowania przesłaniem Bożym.

7. Uzdolnienie do odczytania w nauczaniu biblijnym wezwania Bożego dla swego życia.

8. Pogłębione przeżywanie roku liturgicznego i sakramentów.

9. Kształtowanie sumienia.

10. Gotowość otwarcia się na Boga w modlitwie.

11. Poczucie przynależności, posiadanie własnego miejsca i odczytywanie własnych zdań w społeczności Kościoła,
narodzie, rodzinie, grupie szkolnej i koleżeńskiej.

Ad. 2. Zasady
1. Nauczyciel, na początku roku szkolnego, informuje uczniów i rodziców (prawnych opiekunów) o wymaganiach
edukacyjnych z katechezy wynikających z realizowanego programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć
edukacyjnych uczniów o warunkach uzyskania oceny rocznej wyższej niż przewidywana.

2. Praktyki religijne nie podlegają ocenie.

3. Każda ocena jest jawna dla ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów), a także wystawiana według ustalonych
kryteriów.

4. Do wystawienia oceny śródrocznej wymagane są minimum trzy oceny bieżące.

5. Uczeń może być niesklasyfikowany w przypadku ponad 50% nieusprawiedliwionych nieobecności.

6. Nauczyciel jest zobowiązany dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i
edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się,
uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom.

7. Uczeń jest zobowiązany do noszenia zeszytu

8. Sprawdziany są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdziany są obowiązkowe, jeśli uczeń w tym czasie
był nieobecny na lekcji, powinien zaliczyć sprawdzian w terminie późniejszym, uzgodnionym z nauczycielem.

9. Zgodnie z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania i na określonych w nim zasadach uczeń może skorzystać ze
zwolnienia z odpowiedzi ustnej (np. tzw. ,,szczęśliwy numerek” i innych form przyjętych w danej szkole), nie dotyczy
to zapowiedzianych sprawdzianów lub kartkówek.

10. Jeśli uczeń ma trudności w opanowaniu materiału, ma prawo do pomocy ze strony nauczyciela lub innego ucznia.

11. O ocenie niedostatecznej śródrocznej czy rocznej uczeń i jego rodzice (prawni opiekunowie) w informowani są na dwa
tygodnie przed radą pedagogiczną klasyfikacyjną. Szczegółowe postępowanie określa Wewnątrzszkolny System
Oceniania.

12. Na 14 dni przed posiedzeniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej uczniowie są informowani o przewidywanych
ocenach rocznych.

13. Kryteria odpowiadające poszczególnym śródrocznym i rocznym stopniom szkolnym są zgodne z Wewnątrzszkolnym
Systemem Oceniania.

Ad. 3. Obszary podlegające ocenianiu na katechezie w klasie drugiej

1. Formy ustne:

– Odpowiedzi ustne.

– Opowiadania odtwórcze i twórcze.

– Prezentacja (referat, prezentacja multimedialna).

2. Formy pisemne:

– Sprawdziany, testy, kartkówki.

– Zadania domowe.

– Wypracowania (opowiadanie, charakterystyka, list, zaproszenie, telegram).

– Ćwiczenia wykonane podczas lekcji.

3. Formy praktyczne:

– Realizacja projektów (np. album, gazetka, przedstawienia).

– Podejmowanie działań wynikających z głównego celu katechezy szkolnej.

– Tworzenie pomocy dydaktycznych.

– Rozwijanie postawy religijnej (np. udział w przedstawieniach szkolnych o charakterze religijnym, konkursach
religijnych, poszerzanie wiadomości o literaturę religijną, korzystanie ze stron internetowych o tematyce religijnej).

– Aktywność ucznia na lekcji i współpraca w zespole.

Ad. 4. Prawa i obowiązki ucznia i katechety

Uczeń ma obowiązek:

– Prowadzić zeszyt przedmiotowy.

– Pozytywnie zdać wszystkie sprawdziany i testy.

– W razie nieobecności na sprawdzianie lub teście zaliczyć pracę w ciągu 2 tygodni od dnia powrotu do szkoły.

– Poprawić ocenę niedostateczną w ciągu tygodnia od otrzymania wyników sprawdzianu wiedzy.

Uczeń może:
– Uzyskać dodatkowe oceny (od dobrej do celującej po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem) za prace typu:
projekty, albumy, prezentacje multimedialne itp.

– Otrzymać ocenę celującą za zajęcie I, II, III miejsca lub wyróżnienia w konkursach religijnych.

– Za bardzo dobre wyniki nauczania, zajęcie najwyższych miejsc lub wyróżnień w konkursach przedmiotowych z religii
(np. Konkurs Biblijny, Olimpiada Teologii Katolickiej) na etapie dekanalnym, diecezjalnym, ogólnopolskim otrzymuje
ocenę celującą śródroczną lub roczną).

Katecheta ma obowiązek:

– Powiadomić ucznia o sprawdzianie lub teście na 1 tydzień przed terminem.

– Sprawdzić prace pisemne w ciągu 2 tygodni, z wynikami testu zapoznać rodziców (prawnych opiekunów) poprzez
dziennik elektroniczny, w czasie konsultacji, wywiadówek lub dni otwartych.

– Udzielać informacji rodzicom, (prawnym opiekunom) oraz uczniom na temat prac pisemnych i postępów ucznia.

Katecheci dostosowują wymagania do indywidualnych możliwości ucznia, uwzględniając opinie i orzeczenia wydane prze
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne. Przy stwierdzonych rodzajach dysfunkcji:

1. W przypadku dysortografii:

– Błędy ortograficzne nie mają wpływu na ocenę pracy pisemnej.

2. W przypadku dysgrafii:

– Nie ocenia się estetyki pisma w zeszycie przedmiotowym oraz na testach i kartkówkach.

– Uczeń ma prawo przeczytać nauczycielowi treść pracy pisemnej, gdy ten ma trudności z jej odczytaniem.

– Uczeń z głęboką dysgrafią może zaliczyć sprawdzian w formie odpowiedzi ustnej.

3. W przypadku dysleksji:

– Zachęcanie uczniów do czytania krótkich tekstów.

– Wydłużanie czasu pracy.

– Ograniczenie ilości wykonywanych w czasie zajęć ćwiczeń.

Oceny bieżące stanowią o śródrocznej i rocznej ocenie ucznia. Powiadamianie rodziców (prawnych opiekunów) o
ocenach ich dzieci lub podopiecznych odbywa się zgodnie z przyjętymi zasadami w Wewnątrzszkolnego Systemu
Oceniania.

Ad. 5. Wymagania programowe i kryteria oceniania

I. Podstawowe:

Na ocenę celującą uczeń:

– Opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych programem nauczania.

– Jego wiedza z poszczególnych działów jest ugruntowana.

– Buduje własne wypowiedzi na tematy religijne, formułuje oceny i je uzasadnia.

Na ocenę bardzo dobrą uczeń:

– Prezentuje wiedzę wypowiadając się swobodnie i wyczerpująco.

– W poruszanych tematach dostrzega związki między faktami, potrafi wyciągnąć wnioski, dokonać całościowej oceny
poruszanego zagadnienia.

– Odznacza się dużą aktywnością na katechezie (zabiera głos w dyskusji)

– Współpracuje w grupie.

Na ocenę dobrą uczeń:

– Samodzielnie udziela odpowiedzi (nie wyczerpuje poruszonego zagadnienia).

– Angażuje się w daną jednostkę lekcyjną.

– Opanował materiał programowy z religii.

– Konsekwentnie wykonuje zadaną pracę.

Na ocenę dostateczną uczeń:

– Przychodzi przygotowany do zajęć.

– Prowadzi zeszyt.

– Opanował łatwe, niezbędne wiadomości, umiejętności.

– Udziela odpowiedzi na pytania nauczyciela.

Na ocenę dopuszczającą uczeń:

– Opanował konieczne pojęcia religijne.

– Prowadzi zeszyt.

– Przy pomocy nauczyciela udziela odpowiedzi na postawione pytania.

– Prezentuje minimalny poziom postawy i umiejętności.

– Wykonuje jedynie część wyznaczonej pracy.

II. Szczegółowe:

Na ocenę bardzo dobrą uczeń:

· Umie scharakteryzować największe religie świata.

 · Charakteryzuje i porównuje poszczególne kościoły chrześcijańskie.

· Umie dokładnie scharakteryzować cechy Kościoła Katolickiego.

· Rozumie jakie jest posłannictwo świeckich katolików w Kościele i w świecie.

· Wyjaśnia jakie zagrożenia stanowią sekty.

· Zna biografię bł. Carlo Acutisa, św. Tomasza Morusa, św. s. Faustyny Kowalskiej.

· Wie co to jest Unia Brzeska, odsiecz wiedeńska.

· Wymienia postanowienia i okoliczności zwołania Soboru Trydenckiego i Soboru Watykańskiego.

· Potrafi krótko scharakteryzować historię Jasnej Góry.

· Umie wyjaśnić czym jest modlitwa oraz miłosierdzie

· Potrafi krótko scharakteryzować cnoty boskie oraz wyjaśnić naukę płynącą z Dekalogu

· Wie co to jest dogmat.

· Zna podstawowe zagadnienia z „Małego katechizmu”; potrafi je scharakteryzować.

Na ocenę dobrą uczeń:

· Umie scharakteryzować największe religie świata.

· Charakteryzuje i porównuje poszczególne kościoły chrześcijańskie.

· Umie dokładnie scharakteryzować cechy Kościoła Katolickiego.

· Wyjaśnia jakie zagrożenia stanowią sekty.

· Zna biografię bł. Carlo Acutisa, św. Tomasza Morusa, św. s. Faustyny Kowalskiej
 · Podaje okoliczności zwołania Soboru Trydenckiego i Soboru Watykańskiego II.

· Umie wyjaśnić czym jest modlitwa oraz miłosierdzie

· Potrafi krótko scharakteryzować cnoty boskie oraz wyjaśnić naukę płynącą z Dekalogu

· Wyjaśnia pojęcia: Unia Brzeska, odsiecz wiedeńska, obrona Jasnej Góry

· Zna podstawowe zagadnienia z „Małego katechizmu”; potrafi je scharakteryzować.

Na ocenę dostateczną uczeń:

· Wymienia i krótko charakteryzuje kościoły chrześcijańskie

· Potrafi wymienić największe religie świata i podać ich założyciela, księgę, pojęcie Boga i zbawienia.

· Wyjaśnia jakie zagrożenia stanowią sekty

· Zna biografię bł. Carlo Acutisa, św. Tomasza Morusa, św. s. Faustyny Kowalskiej

· Wie co to był Sobór Trydencki i Sobór Watykański II.

· Rozumie czym jest modlitwa i miłosierdzie

· Wie co to jest Unia Brzeska i odsiecz wiedeńska.

· Zna Credo i Dekalog;

Na ocenę dopuszczającą uczeń:

· Wymienia na jakie wyznania dzieli się chrześcijaństwo; potrafi wymienić największe religie świata.

· Krótko wyjaśnia dlaczego sekty stanowią zagrożenie dla człowieka

 · Wie kim był bł. Carlo Acutis.

· Wie co to był Sobór Trydencki i Sobór Watykański II.

· Zna Credo i Dekalog;

· Posiada uzupełniony zeszyt

Ad. 6. Poprawa oceny

– W przypadku otrzymania ze sprawdzianu oceny niedostatecznej, uczeń ma prawo do jej poprawy w terminie ustalonym
z nauczycielem, przy czym w dzienniku zachowane są dwie oceny.

– W przypadku otrzymania z odpowiedzi ustnej lub kartkówki oceny niedostatecznej uczeń ma prawo do jej poprawienia
w terminie uzgodnionym z nauczycielem.

– W przypadku otrzymania niesatysfakcjonującej oceny rocznej istnieje możliwość odwołania się zgodnie z procedurami
przewidzianymi w Statucie.

Etyka

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny śródroczne i roczne

z przedmiotu etyka dla klasy II F XV LO w Krakowie w roku szkolnym
2023/2024.
Etyka jest przedmiotem wyjątkowym i niezmiernie ważnym na wszystkich poziomach
kształcenia człowieka. Jest dziedziną fundamentalną dla rozwoju i kształtowania jednostki
ludzkiej jako podmiotu moralnego czyli osoby zdolnej do podejmowania decyzji, mądrej,
odpowiedzialnej, uczciwej, szlachetnej oraz wrażliwej na świat wartości w kontekście dobra
i zła. Edukacja etyczna, poprzez podejmowane treści i zagadnienia ukazuje bogactwo
osoby ludzkiej zanurzonej w świat wartości, której postawa i decyzje konstytuują istnienie
dobra w świecie i jej najbliższym otoczeniu. Celem nauczania etyki jest poznanie świata
wartości, pomoc w jego przyjęciu i interioryzacji jako postawy wobec samego siebie czyli
osoby posiadającej godność jak również pomoc w kształtowaniu pełnej szacunku postawy
wobec innych ludzi, otoczenia i środowiska w którym wzrasta.

W związku ze specyficznymi celami nauczania etyki w szkole skupionymi przede wszystkim

na wymiarze prakseologicznym jednostki ludzkiej czyli jej postawami i nawykami jak
również jej rozwoju kognitywnym i emancypacyjnym wymagania z etyki na każdym
poziomie nauczania obejmują przede wszystkim postawę ucznia na zajęciach etyki. Dlatego
ocenie podlega przestrzeganie przez ucznia zasad kulturalnego zachowania oraz przyjętych
norm społecznych, a więc pełna szacunku postawa ucznia wobec współuczniów i osoby
nauczyciela oraz dokładanie wszelkich starań w tworzenie życzliwej i koleżeńskiej
atmosfery podczas zajęć a także dbałość o otoczenie i mienie. W tym kontekście wyjątkowe
miejsce zajmuje praca ucznia nad swoimi nawykami, reakcjami, postawami, zwłaszcza w
relacjach interpersonalnych w grupie tzn. przestrzeganie zasad prowadzenia dialogu,
kształtowanie umiejętności słuchania oraz wyrażania i argumentowania swojego
stanowiska.

Pełna szacunku postawa dla siebie i innych uczestników zajęć wyraża stopień dojrzałości
moralnej i wrażliwości etycznej, których rozwój i kształtowanie stanowi naczelny cel
nauczania etyki w szkole.
Kolejnym istotnym elementem podlegającym ocenie jest postawa ucznia wobec
zaproponowanej i omawianej problematyki czyli poziom aktywności, zainteresowania
przedmiotem i zaangażowania w proces lekcyjny (wypowiedzi ustne, prace pisemnie,
kreatywność, współpraca z innymi uczniami, prezentacje, odpowiednie przygotowanie do
zajęć). Wśród wymagań edukacyjnych ważne miejsce zajmuje również stopień opanowania
treści programowych z przedmiotu. Przyswojenie przez ucznia treści programowych
pozwala mu na głębsze rozumienie rzeczywistości i dostrzeganie we współczesnym
świecie problemów natury moralnej. Umożliwia również w sposób racjonalny kształtować
własne stanowisko w zagadnieniach i sporach etycznych. Znajomość treści nauczania
pomaga również dostrzec praktyczne konsekwencje istniejących systemów etycznych.
Pozwala także na kreowanie własnej osoby jako dojrzałego i wrażliwego aksjologicznie
podmiotu moralnego.

Reasumując ocenie podlega:

1. Stopień opanowania treści programowych z przedmiotu etyka zrealizowanych na poszczególnych
poziomach edukacji.
2. Przestrzeganie kontraktu czyli sformułowanego przez uczestników zajęć kodeksu zasad
obowiązujących na etyce.

3. Praca nad nawykami i postawami w relacjach interpersonalnych np. postawa życzliwości,

słuchania, dialogu, tolerancji i otwartości na opinie współuczniów.

4. Stopień zaangażowania i zainteresowania procesem lekcyjnym:

● Wypowiedzi ustne – udział w dyskusjach, debatach, formułowanie, argumentowanie i
prezentowanie własnego stanowiska w omawianej kwestii.

● Wypowiedzi pisemne – zawartość merytoryczna tekstu, argumentacja, dowodzenie, stosowanie

odpowiednich pojęć.

Wykazanie znajomości aktualnych sporów natury moralnej we współczesnym świecie.

● Praca samodzielna – karty pracy, przygotowanie referatów, wystąpień, prelekcji, wypełnianie

poleceń nauczyciela.

● Współpraca z innymi uczniami – okazywanie szacunku, dialog, mowa budująca, wspólne dążenie
do prawdy, tolerancja dla odmiennych stanowisk.

● Kreatywność – chęć współdziałania, otwartość na podejmowanie wyzwań, zadań, odwaga w

ukazywaniu prawdy i konsekwencji różnych stanowisk i szkół etycznych, odwaga w poszukiwaniu
prawdy, dobra i piękna a także odwaga w obronie wartości i własnego stanowiska w danej
kwestii.

● Odpowiednie przygotowanie do zajęć zgodne ze wskazówkami nauczyciela.

● Prezentacje, referaty.

5. Stopień opanowania treści programowych z przedmiotu etyka zrealizowanych na

poszczególnych poziomach edukacji etycznej.

Formy i sposoby sprawdzenia opanowania treści przewidzianych

programem nauczania:
● sprawdzian wiadomości z większej partii materiału ( tj. z jednego działu lub zakresu wyznaczonego
przez nauczyciela). Sprawdzian może mieć formę testu;
 ● wypowiedź pisemna np. w formie eseju, rozprawki;
● kartkówki - krótkie prace pisemne nie wymagające wcześniejszego poinformowania uczniów z
bieżących treści nie przekraczających 3 ostatnich tematów;
● odpowiedź ustna;
● udział w debatach i dyskusjach, formułowanie argumentów popartych zdobytą wiedzą.

Ocenę celujący otrzymuje uczeń, który:

I. Wykazał się bardzo dobrą znajomością prezentowanych treści z przedmiotu etyka

przewidzianych do realizacji na poziomie klasy drugiej:

● zna, objaśnia i stosuje główne kategorie aretyczne: cnota, wada, charakter, wzór osobowy;

● objaśnia pojęcia: dobro i zło, wartość, godność, prawda, wolność, odpowiedzialność oraz
rozważa rolę tych pojęć w etyce;

● identyfikuje i analizuje problem sensu życia w kontekście klasycznego pytania etycznego: „jak
należy żyć?”;

● identyfikuje i analizuje problem szczęścia, rozważa relację szczęścia do moralności;

● wyjaśnia, dlaczego człowiekowi należy okazywać szacunek; kształtuje postawę szacunku wobec
każdego człowieka;

● analizuje fenomen śmierci, rozpoznaje biologiczne, psychiczne, społeczno-kulturowe aspekty

śmierci i umierania;

● identyfikuje i rozważa problemy moralne związane z początkiem ludzkiego życia (aborcja),

trwaniem i rozwojem ludzkiego życia oraz końcem ludzkiego życia (np. uporczywa terapia,
 opieka paliatywna, eutanazja, samobójstwo);

● rozważa relację między prawem a moralnością w kontekście sporu między teorią prawa
naturalnego a pozytywizmem prawniczym;

● wyjaśnia pojęcie kary kryminalnej, zna główne koncepcje kary kryminalnej, rozważa kwestię
uzasadnienia stosowania kary kryminalnej; rozważa argumenty za i przeciw karze śmierci,
formułuje ocenę moralną kary śmierci;

● rozważa znaczenie prawdy w życiu społecznym i politycznym;

● kształtuje postawę uczciwości;

● rozpoznaje różne przejawy kłamstwa, zna społeczne skutki kłamstwa i dokonuje moralnej oceny
kłamstwa;

● identyfikuje i analizuje problemy moralne dotyczące kwestii wolności słowa i jej granic;

● zna i analizuje pojęcie tolerancji, rozważa zagadnienie granic tolerancji, kształtuje postawę
otwartości i tolerancji;

● rozważa zagadnienie relacji: jednostka – społeczeństwo w kontekście sporu między

indywidualizmem a kolektywizmem;

● rozważa zagadnienie naczelnych wartości w życiu społecznym w kontekście sporu między

liberalizmem kulturowym a konserwatyzmem;

● zna pojęcie aksjologii;

● potrafi odtworzyć koncepcję wartości w ujęciu Maxa Schelera i Romana Ingardena.

● formułuje własną hierarchię wartości;

● definiuje odpowiednie terminy, rekonstruuje argument i zajmuje określone stanowisko w

sporze absolutyzmu z relatywizmem etycznym;

● wyjaśnia, na czym polega autonomia człowieka, podaje przykłady postaw autonomicznych i

nieautonomicznych;

● zna koncepcję zła w ujęciu św. Augustyna i manicheizmu;

● odróżnia zło ontyczne od moralnego;

● potrafi podjąć refleksję wokół istnienia zła w świecie i odpowiedzialności za zło.

● podaje przykłady właściwego i niewłaściwego wykorzystywania nowych technologii, w

szczególności technologii informatycznych;

● identyfikuje i analizuje wybrane problemy moralne związane z postępem naukowo-technicznym

(np. problem ochrony prywatności, ochrony praw autorskich, cyberprzemocy, rozwój sztucznej
inteligencji);

● określa czym jest bioróżnorodność, uzasadnia potrzebę ochrony bioróżnorodności;

● rozważa zagadnienie moralnego statusu zwierząt;

● formułuje argumenty na rzecz ochrony przyrody, angażuje się w działania na rzecz ochrony
środowiska.

II. Wykazał się znajomością szczególnym zainteresowaniem tematyką moralną poprzez:

1. znajomość obowiązkowej lektury poświęconej zagadnieniom natury etycznej;

2. znajomość aktualnych sporów natury etycznej (np. dziejących się na łamach prasy i szeroko
pojętych mass mediów);

3. opracowanie i przygotowanie wybranej kwestii etycznej w postaci - referatów, prezentacji lub w

innej formie zaakceptowanej przez nauczyciela prowadzącego;

III. Cechuje się abstrakcyjnym myśleniem tj.

● sprawnie posługuje się pojęciami filozoficznymi i etycznymi;

● nabył umiejętność analizy tekstów o treści etycznej;

● brał aktywny udział w dyskusjach i działaniach zaproponowanych przez nauczyciela;

● potrafi zaprezentować własne stanowisko w danej kwestii i samodzielnie zmierzyć się z danym
zagadnieniem;

● umiejętnie rozpoznaje problemy moralne związane z życiem społecznym, politycznym,

gospodarczym;
IV. Przestrzega zasad kulturalnego zachowania oraz przyjętego na lekcjach etyki kontraktu.
V. Dba o kulturę wypowiedzi – potrafi słuchać, dba o słownictwo, szanuje wypowiedzi i
stanowiska współuczniów
VI. Współtworzy życzliwą, koleżeńską i pełną szacunku atmosferę na zajęciach z etyki.

Ocenę bardzo dobry otrzymuje uczeń, który:

I. Wykazał się dogłębną znajomością prezentowanej na zajęciach problematyki

przewidzianej do realizacji na poziomie klasy drugiej.
Szczegółowe treści zostały umieszczone powyżej przy wymaganiach na ocenę celujący.
II. Wykazał się szczególnym zainteresowaniem przedmiotem poprzez znajomość tekstów i innych
dzieł kultury podejmujących zagadnienia natury etycznej ( literatura, sztuka, film).
III. Sprawnie i ze zrozumieniem używa pojęć filozoficznych i etycznych.
IV. Nabył umiejętność analizowania tekstów poruszających kwestie moralne, w tym artykułów
publikowanych na łamach prasy.
V. Rozpoznaje problemy moralne związane z życiem społecznym, gospodarczym, politycznym,
dostrzega ich złożoność.
VI. Jest żywo zainteresowany aktualnymi sporami etycznymi toczącymi się w mass mediach.
VII. Aktywnie uczestniczył w procesie lekcyjnym, brał udział w dyskusjach, chętnie podejmował
działania zaproponowane przez nauczyciela.
VIII. Potrafi samodzielnie sformułować własne stanowisko w zaproponowanej kwestii.

IX . Wykazał gotowość opracowania i przygotowania odpowiednich treści w formie referatów,

prezentacji i innych działań zaproponowanych przez nauczyciela prowadzącego.
X. Przestrzega zasad kulturalnego zachowania, przyjętego na zajęciach etyki kontraktu oraz
zasad kultury wypowiedzi ( umiejętność słuchania, troska o właściwe słowa i wyrażenia, postawa
pełna szacunku wobec uczestników lekcji).
XI. Dbał o życzliwą, koleżeńską i wypełnioną wzajemnym szacunkiem atmosferę podczas zajęć.

Ocenę dobry otrzymuje uczeń, który:

I. W stopniu dobrym opanował omawiane podczas zajęć zagadnienia:

● objaśnia pojęcia: dobro i zło, wartość, godność, prawda, wolność, odpowiedzialność oraz
rozważa rolę tych pojęć w etyce;

● zna, objaśnia i stosuje główne kategorie aretyczne: cnota, wada, charakter, wzór osobowy;
● identyfikuje i analizuje samodzielnie lub z pomocą nauczyciela problem sensu życia w
kontekście klasycznego pytania etycznego: „jak należy żyć?”;

● identyfikuje i analizuje problem szczęścia, rozważa relację szczęścia do moralności;

● wyjaśnia, dlaczego człowiekowi należy okazywać szacunek; kształtuje postawę szacunku wobec
każdego człowieka;

● wyjaśnia, na czym polega autonomia człowieka, podaje przykłady postaw autonomicznych i

nieautonomicznych;

● identyfikuje i rozważa problemy moralne związane z początkiem ludzkiego życia (aborcja),

trwaniem i rozwojem ludzkiego życia oraz końcem ludzkiego życia (np. uporczywa terapia,

opieka paliatywna, eutanazja, samobójstwo);

● wyjaśnia pojęcie kary kryminalnej, zna główne koncepcje kary kryminalnej, rozważa kwestię
uzasadnienia stosowania kary kryminalnej; rozważa argumenty za i przeciw karze śmierci,
formułuje ocenę moralną kary śmierci;

● rozważa znaczenie prawdy w życiu społecznym i politycznym;

● kształtuje postawę uczciwości;

● rozpoznaje różne przejawy kłamstwa, zna społeczne skutki kłamstwa i dokonuje moralnej oceny
kłamstwa;

● identyfikuje i analizuje problemy moralne dotyczące kwestii wolności słowa i jej granic;

● zna i analizuje pojęcie tolerancji, rozważa zagadnienie granic tolerancji, kształtuje postawę
otwartości i tolerancji;
● rozważa zagadnienie naczelnych wartości w życiu społecznym w kontekście sporu między
liberalizmem kulturowym a konserwatyzmem;

● zna pojęcie aksjologii;

● samodzielnie lub z niewielką pomocą nauczyciela potrafi odtworzyć koncepcję wartości w ujęciu
Maxa Schelera i Romana Ingardena.

● formułuje własną hierarchię wartości;

● definiuje odpowiednie terminy, rekonstruuje argument i zajmuje określone stanowisko w

sporze absolutyzmu z relatywizmem etycznym;

● zna koncepcję zła w ujęciu św. Augustyna i manicheizmu;

● odróżnia zło ontyczne od moralnego;

● potrafi podjąć refleksję wokół istnienia zła w świecie i odpowiedzialności za zło.

● podaje przykłady właściwego i niewłaściwego wykorzystywania nowych technologii, w

szczególności technologii informatycznych;

● identyfikuje i analizuje wybrane problemy moralne związane z postępem naukowo-technicznym

(np. problem ochrony prywatności, ochrony praw autorskich, cyberprzemocy, rozwój sztucznej
inteligencji);

● określa, czym jest bioróżnorodność, uzasadnia potrzebę ochrony bioróżnorodności;

● rozważa zagadnienie moralnego statusu zwierząt;

● formułuje argumenty na rzecz ochrony przyrody, angażuje się w działania na rzecz ochrony
środowiska.
 II. Używa sformułowań charakterystycznych dla filozofii i etyki.

III. Przy niewielkiej pomocy nauczyciela lub współuczestników zajęć potrafi dokonać
analizy prezentowanego tekstu.
IV. Jest otwarty na zaproponowaną problematykę i chętnie uczestniczy w dyskusjach.
V. Samodzielnie lub przy niewielkim wsparciu nauczyciela potrafi zaprezentować własne
stanowisko w podejmowanych kwestiach.
VI. Dostrzega złożoność i różnorodność zagadnień związanych z kwestiami etycznymi.
VII. Jest zorientowany w aktualnych sporach etycznych poruszanych w środkach masowego
przekazu.
VII. Dba o pełną życzliwości i wzajemnego szacunku atmosferę podczas zajęć.
VIII. Przestrzega zasad kulturalnego zachowania, przyjętego przez siebie i grupę
kontraktu oraz zasad kultury wypowiedzi.

Ocenę dostateczny otrzymuje uczeń, który:

I. W stopniu podstawowym opanował prezentowane na zajęciach treści:

● objaśnia pojęcia: dobro i zło, wartość, godność, prawda, wolność, odpowiedzialność oraz
rozważa rolę tych pojęć w etyce;

● zna pojęcie cnoty i autorytetu moralnego.

● samodzielnie lub z pomocą nauczyciela analizuje problem sensu życia w kontekście

klasycznego pytania – jak żyć

● wyjaśnia, dlaczego człowiekowi należy okazywać szacunek; kształtuje postawę szacunku wobec
każdego człowieka;

● potrafi podjąć rozważania wokół relacji szczęścia do moralności;

● wyjaśnia, dlaczego człowiekowi należy okazywać szacunek; kształtuje postawę szacunku wobec
każdego człowieka;

● rozważa problemy moralne związane z początkiem ludzkiego życia (aborcja), trwaniem i

rozwojem ludzkiego życia oraz końcem ludzkiego życia (np. uporczywa terapia, opieka
paliatywna, eutanazja, samobójstwo);

● wyjaśnia pojęcie kary kryminalnej, zna główne koncepcje kary kryminalnej, rozważa kwestię
uzasadnienia stosowania kary kryminalnej; rozważa argumenty za i przeciw karze śmierci,
formułuje ocenę moralną kary śmierci;

● rozważa znaczenie prawdy w życiu społecznym i politycznym;

● kształtuje postawę uczciwości;

● rozpoznaje różne przejawy kłamstwa, zna społeczne skutki kłamstwa i dokonuje moralnej oceny
kłamstwa;

● identyfikuje i analizuje problemy moralne dotyczące kwestii wolności słowa i jej granic;

● zna i analizuje pojęcie tolerancji, rozważa zagadnienie granic tolerancji, kształtuje postawę
otwartości i tolerancji;

● rozważa zagadnienie naczelnych wartości w życiu społecznym;

● zna pojęcie aksjologii;

● zna postać i ogólne idee Maxa Schelera i Romana Ingardena;

● potrafi sformułować własną hierarchię wartości, wskazać to co w życiu uważa za ważne.

● wyjaśnia pojęcie dobra wspólnego oraz podaje jego przykłady;

● angażuje się w realizację dobra wspólnego;

● z pomocą nauczyciela wyjaśnia znaczenie zasady solidaryzmu i kształtuje postawę solidarności;

● wyjaśnia pojęcie sprawiedliwości; kształtuje cnotę sprawiedliwości;

● podaje przykłady właściwego i niewłaściwego wykorzystywania nowych technologii,

w szczególności technologii informatycznych;

● identyfikuje i analizuje wybrane problemy moralne związane z postępem naukowo-technicznym

(np. problem ochrony prywatności, ochrony praw autorskich, cyberprzemocy, rozwój sztucznej
inteligencji);

● określa na czym jest bioróżnorodność, uzasadnia potrzebę ochrony bioróżnorodności;

● rozważa zagadnienie moralnego statusu zwierząt;

● formułuje argumenty na rzecz ochrony przyrody, angażuje się w działania na rzecz ochrony
środowiska.
II. Przy pomocy nauczyciela lub współuczestników potrafi podjąć się analizy dzieła kultury
obejmującego zagadnienia natury etycznej, wykazuje zrozumienie idei przewodniej dzieła oraz
przedstawionych argumentów.
III. Starał się brać czynny udział w proponowanych działaniach, nie unikał zabrania głosu
w dyskusji i zaprezentowania samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela własnego stanowiska.
IV. Wykazał umiarkowane zainteresowanie kwestiami etycznymi obecnymi w środkach
masowego przekazu.
V. W stopniu ogólnym dostrzega kwestie etyczne w środowisku w którym wzrasta oraz we
 współczesnym świecie.
VI. Przestrzega zasad kulturalnego zachowania, przyjętego przez siebie i grupę kontraktu
oraz kultury wypowiedzi.
VII. Dokłada starań, by atmosfera w czasie lekcji etyki była przepełniona szacunkiem do
wszystkich współuczestników. procesu lekcyjnego.

Ocenę dopuszczający otrzymuje uczeń, który:

● I. Nie opanował w stopniu satysfakcjonującym prezentowanych treści, ma duże braki i trudności
w przyswojeniu treści programowych z przedmiotu, ale:
● potrafi wyjaśnić podstawowe pojęcia etyki i wskazać desygnat tych pojęć – dobro, zło,
odpowiedzialność, godność, cnota, osoba, wartość, sprawiedliwość;

● wie, że ludzie posiadają godność i są osobami;

● dba o godność swoją i innych osób:

● wie czym jest aretologia, zna pojęcie cnoty i autorytetu moralnego;

● potrafi podjąć refleksję wokół zagadnienia sensu ludzkiego życia;

● potrafi połączyć szczęście z prawością moralną;

● jest zainteresowany problemami moralnymi związanymi z początkiem ludzkiego życia (aborcja),

trwaniem i rozwojem ludzkiego życia oraz końcem ludzkiego życia (np. uporczywa terapia,
opieka paliatywna, eutanazja, samobójstwo);

● potrafi z pomocą nauczyciela podjąć rozważania wokół zagadnienia kary śmierci, potrafi dokonać
oceny moralnej kary śmierci;

● dostrzega rolę i znaczenie prawdy w życiu społecznym i politycznym;

● kształtuje postawę uczciwości;

● rozpoznaje różne przejawy kłamstwa, zna społeczne skutki kłamstwa i dokonuje moralnej oceny
kłamstwa;

● potrafi podjąć analizuję problemu moralnego dotyczącego kwestii wolności słowa i jej granic;

● zna i analizuje pojęcie tolerancji, rozważa zagadnienie granic tolerancji, kształtuje postawę
otwartości i tolerancji;

● rozważa zagadnienie naczelnych wartości w życiu społecznym;

● potrafi określić co uważa za ważne w życiu;

● zna koncepcję zła w ujęciu św. Augustyna i manicheizmu;

● odróżnia zło ontyczne od moralnego;

● potrafi podjąć refleksję wokół istnienia zła w świecie i odpowiedzialności za zło.

● podaje przykłady właściwego i niewłaściwego wykorzystywania nowych technologii, w

szczególności technologii informatycznych;

● docenia środowisko naturalne człowieka, potrafi uzasadnić odpowiedź na pytanie dlaczego

należy troszczyć się o przyrodę i w jaki sposób.

II. W stopniu podstawowym używa pojęć charakterystycznych dla filozofii i etyki.

III. Stara się wypełniać polecenia nauczyciela i wykazuje otwartość na zaproponowane przez
nauczyciela działania.
IV. Z pomocą nauczyciela potrafi w stopniu podstawowym sformułować własne stanowisko w
danej kwestii moralnej.
V. Wykazuje słabe, ale nie znikome zainteresowanie sporami etycznymi obecnymi we
współczesnym świecie.
VI. Stara się współpracować z grupą i nauczycielem.
VII. Z trudem, ale stara się podjąć analizy tekstu kultury o tematyce moralnej.
VIII. Dba o pełną szacunku i życzliwości atmosferę podczas zajęć z etyki.
IX. Przestrzega zasad kulturalnego zachowania i wypowiedzi.
X. Dba o przestrzeganie przyjętego przez siebie i grupę kontraktu.
XI. Wykazuje chęć pracy nad swoją postawą i chęć zmiany stosunku do przedmiotu a świat
wartości ma dla niego pozytywne znaczenie.

Ocenę niedostateczny otrzymuje uczeń, który:

I. Ma znaczne braki w wiedzy, które uniemożliwiają mu orientację i zrozumienie problematyki

poruszanej w klasie programowo wyższej.
II. Nie zna lub nie potrafi używać pojęć właściwych dla filozofii i etyki.
III. Podczas procesu lekcyjnego nie podejmuje współpracy z nauczycielem i rówieśnikami.
IV. Nie stara się i nie wykonuje działań, zadań zaproponowanych przez nauczyciela, nie bierze
udziału w dyskusjach.
V. Okazuje całkowity brak zainteresowania treściami i problematyką omawianą podczas zajęć.
VI. Wykazuje niechęć do poznania dzieł kultury o tematyce etycznej.
VII. Wykazuje całkowity brak zainteresowania przedmiotem etyka oraz sporami natury etycznej
obecnymi w środkach masowego przekazu.
VIII. Łamie zasady kulturalnego zachowania i dialogu.
IX. Nie okazuje szacunku współuczniom i nauczycielowi.
X. Nie przestrzega zapisów zaakceptowanego przez siebie kontraktu.
 XI. Swoją postawą działa deprymująco na współuczniów.
XII. Nie stara się i nie chce zmienić swojej postawy wobec przedmiotu i współuczestników
zajęć lekcyjnych.

W przypadku zgłoszenia przez ucznia lub jego opiekuna prawnego prośby o ustalenie oceny
rocznej wyższej z przedmiotu etyka niż zaproponowana przez nauczyciela, nauczyciel w formie
pisemnej lub ustnej ustala termin, zakres materiału oraz formę zaliczenia.
Procedurę ustalania oceny wyższej niż proponowana zawiera paragraf 43 Statutu XV LO

w Krakowie.

Podstawy przedsiębiorczości

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU

Podstawy przedsiębiorczości. Zakres podstawowy klasa 2

Podstawa prawna:
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami (Dz. U. z 2018 r. poz. 1457, 1560 i 1669)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i
słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U.z 2017r. poz 1534)

Statut XV Liceum Ogólnokształcącego im. M. Skłodowskiej- Curie w Krakowie

 Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych
Wyróżnione zostały następujące wymagania programowe: konieczne (K), podstawowe (P), rozszerzające (R), dopełniające (D) i wykraczające
poza program nauczania (W). Wymienione poziomy wymagań odpowiadają w przybliżeniu ocenom szkolnym (2) – (6).

Poniżej przedstawiony został podział wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Na ocenę dopuszczającą – konieczne (K)

1.Człowiek przedsiębiorczy

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest przedsiębiorczość

• wyjaśnia znaczenie terminów: osobowość, empatia, aktywne słuchanie, komunikacja społeczna, komunikacja interpersonalna, komunikacja werbalna,
komunikacja niewerbalna, negocjacje, perswazja, kompromis, manipulacja

• wymienia podstawowe style negocjacji

• wyjaśnia, czym są bariery komunikacyjne, i podaje ich przykłady

• wskazuje cechy i umiejętności przydatne podczas negocjacji

2. Gospodarka rynkowa

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: gospodarka rynkowa, mechanizm rynkowy, popyt, podaż, cena, dobra komplementarne, dobra substytucyjne, rynek,
cena równowagi rynkowej, nadwyżka rynkowa, niedobór rynkowy, konsument, gwarancja, reklamacja, interwencjonizm państwowy, dobra publiczne, wzrost
gospodarczy, rozwój gospodarczy, siła nabywcza waluty, cykl koniunkturalny, budżet państwa, podatek, dług publiczny

• wymienia filary gospodarki centralnie sterowanej

i gospodarki rynkowej
• wymienia funkcje rynku

• wyróżnia rodzaje rynku ze względu na zasięg przestrzenny

• dzieli rynek ze względu na przedmiot wymiany

• wyjaśnia, czym jest prawo popytu i prawo podaży

• wyjaśnia znaczenie terminów polityka makroekonomiczna i polityka mikroekonomiczna

i charakteryzuje różnicę między nimi

3. Finanse

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: pieniądz, siła nabywcza, inflacja, stopa inflacji, rynek finansowy, bank, depozyt, limit debetowy, kapitalizacja odsetek,
karta płatnicza, kredyt, kredyt konsumencki, rzeczywista roczna stopa oprocentowania, pożyczka, zastaw hipoteczny, spread walutowy, zdolność kredytowa,
inwestowanie, instrument finansowy, papiery wartościowe, obligacje, akcje, dywidenda, makler, indeks giełdowy, ceduła giełdowa, hossa, bessa

• wyjaśnia różnicę między bankami komercyjnymi a bankami spółdzielczymi

• podaje funkcje banku centralnego

• wymienia podstawowe narzędzia polityki pieniężnej NBP

• wymienia podstawowe rodzaje usług finansowych oferowanych przez banki i SKOK-i

• rozróżnia rodzaje rachunków bieżących

• omawia zasady bezpiecznego korzystania z bankowości elektronicznej

• wskazuje różnice między kredytem a pożyczką

• wskazuje różnice między oszczędzaniem a inwestowaniem

• wyjaśnia, czym są fundusze inwestycyjne

Na ocenę dostateczną – konieczne i podstawowe (K) i (P)

1.Człowiek przedsiębiorczy

Uczeń:

• wymienia cechy osoby przedsiębiorczej

• wyjaśnia, czym jest komunikacja interpersonalna,

i omawia przebieg tego procesu, charakteryzując poszczególne jego elementy/fazy

• wyjaśnia znaczenie komunikacji niewerbalnej w życiu codziennym

• rozróżnia i charakteryzuje wybrane elementy mowy ciała

• wyjaśnia, na czym polega strategia „wygrana-wygrana” stosowana w negocjacjach

2. Gospodarka rynkowa

Uczeń:

• podaje najważniejsze różnice między gospodarką centralnie sterowaną a gospodarką rynkową

• wymienia główne podmioty gospodarki rynkowej

• podaje różnice między rynkiem producenta a rynkiem konsumenta

• wyróżnia typy rynku finansowego

• wymienia i charakteryzuje pozacenowe czynniki kształtujące popyt

• wymienia i charakteryzuje pozacenowe czynniki kształtujące podaż

• podaje różnice między reklamacją a gwarancją

• wymienia i charakteryzuje podstawowe prawa konsumenta

• wymienia, rozróżnia i charakteryzuje funkcje ekonomiczne państwa

• wymienia i charakteryzuje narzędzia oddziaływania państwa na gospodarkę

• wyjaśnia różnicę między nominalnym a realnym PKB

• wymienia główne źródła dochodów budżetu państwa

• wymienia główne wydatki z budżetu państwa

3.Finanse

Uczeń:

• omawia ewolucję form pieniądza

• wymienia, rozróżnia i charakteryzuje formy pieniądza

• przedstawia podział instytucji finansowych według wybranych kryteriów

• wymienia elementy systemu bankowego w Polsce

• rozróżnia rodzaje banków ze względu na dominującą działalność

• wyjaśnia rolę banku centralnego w gospodarce

• wyjaśnia zasady funkcjonowania lokat bankowych oraz wymienia i charakteryzuje ich rodzaje

• omawia podstawowe prawa przysługujące kredytobiorcy w przypadku umowy kredytu konsumenckiego

• wymienia i omawia kryteria wyboru najlepszego kredytu

• wskazuje różnice między poszczególnymi rodzajami papierów wartościowych

• wyjaśnia, czym jest emisja akcji i jakie są jej zasady

• rozróżnia formy inwestowania kapitału

• wyjaśnia znaczenie terminów: jednostka uczestnictwa, certyfikat inwestycyjny

• wymienia i charakteryzuje kryteria wyboru formy inwestycji

• wymienia i omawia rynki giełdowe na GPW w Warszawie

• podaje podstawowe indeksy na GPW

• wymienia i charakteryzuje instytucje rynku kapitałowego w Polsce

Na ocenę dobrą – konieczne, podstawowe i rozszerzające (K), (P) i (R)

1.Człowiek Przedsiębiorczy

Uczeń:

• analizuje mocne i słabe strony własnej osobowości

• rozróżnia i charakteryzuje wybrane formy komunikacji werbalnej i niewerbalnej

• wymienia i charakteryzuje elementy skutecznej komunikacji

• wskazuje różnice między poszczególnymi stylami negocjacji

• wymienia przykłady błędów w prowadzeniu negocjacji

2.Gospodarka rynkowa

Uczeń:

• wyjaśnia, czym był plan Balcerowicza

• wymienia i charakteryzuje główne modele struktur rynkowych (monopol, oligopol, konkurencja monopolistyczna, konkurencja doskonała)

• wskazuje zależność między cenami dóbr komplementarnych i dóbr substytucyjnych a wielkością popytu

• wyjaśnia zjawiska nadwyżki rynkowej i niedoboru rynkowego

• wymienia instytucje zajmujące się ochroną konsumentów oraz określa cele i zadania tych instytucji

• przedstawia drogę, którą dochodzi się własnych praw w roli konsumenta z uwzględnieniem metod pozasądowych
• wyróżnia prawa przysługujące konsumentom w wypadku zakupów na odległość, w tym także przez internet

• określa przyczyny ingerencji państwa w gospodarkę

• określa cele polityki gospodarczej, a w jej ramach – polityki fiskalnej i polityki monetarnej

• rozróżnia i opisuje wybrane mierniki wzrostu gospodarczego i wskaźniki rozwoju gospodarczego

• wymienia fazy cyklu koniunkturalnego

• charakteryzuje zjawiska recesji i dobrej koniunktury w gospodarce

• wymienia, rozróżnia i opisuje podstawowe zasady budżetowe

• wymienia, rozróżnia i charakteryzuje funkcje budżetu państwa

3. Finanse

Uczeń:

• wymienia i charakteryzuje właściwości (cechy) pieniądza

• wymienia i opisuje funkcje pieniądza

• omawia skutki inflacji

• przedstawia sposoby przeciwdziałania inflacji

• wymienia i charakteryzuje zakres działania najważniejszych instytucji rynku finansowego w Polsce, w tym m.in. Komisji Nadzoru Finansowego i
Rzecznika Finansowego, SKOK-ów, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, towarzystw funduszy inwestycyjnych, Ubezpieczeniowego Funduszu
Gwarancyjnego czy podmiotów świadczących usługi płatnicze

• charakteryzuje funkcje banku centralnego

• omawia podstawowe narzędzia polityki pieniężnej NBP

• określa znaczenie Rady Polityki Pieniężnej dla realizacji celu inflacyjnego poprzez kształtowanie stóp procentowych
• identyfikuje rodzaje kart płatniczych

• wyjaśnia zasady wyboru najlepszej lokaty

• identyfikuje rodzaje kredytów według kryteriów: okresu kredytowania, waluty kredytu, przeznaczenia kredytu

• ocenia możliwość spłaty zaciągniętego kredytu przy określonym dochodzie

• wskazuje rolę Biura Informacji Kredytowej (BIK) w procesie przyznawania kredytów,

• identyfikuje rodzaje inwestycji według różnych kryteriów (przedmiot inwestycji, podmiot inwestowania)

• rozróżnia i charakteryzuje inwestycje rzeczowe i finansowe

• wymienia rodzaje obligacji

ze względu na emitenta

• dostrzega zróżnicowanie stopnia ryzyka w zależności od rodzaju inwestycji oraz okresu inwestowania

• omawia rolę funduszy inwestycyjnych w gospodarce

• określa miejsce GPW w systemie rynku kapitałowego w Polsce

• omawia systemy notowań na GPW

• wyjaśnia znaczenie podstawowych indeksów giełdowych dla podejmowania decyzji dotyczących inwestowania na giełdzie

• omawia rolę giełdy w gospodarce

Na ocenę bardzo dobrą – konieczne, podstawowe, rozszerzające i dopełniające (K), (P), (R) i (D)

1.Człowiek przedsiębiorczy

Uczeń:

• wyjaśnia rolę przedsiębiorczości w gospodarce

• wyjaśnia znaczenie umiejętności komunikowania się w życiu codziennym

• omawia zasady prowadzenia skutecznych negocjacji

• wymienia przykłady technik manipulacyjnych stosowanych podczas negocjacji i omawia negatywne skutki ich stosowania

2. Gospodarka rynkowa

Uczeń:

• przedstawia argumenty świadczące o nieefektywności gospodarki centralnie sterowanej

• wskazuje zalety gospodarki rynkowej na tle gospodarki

nakazowo-rozdzielczej

• wykazuje zależności między podmiotami gospodarki

• określa rodzaje rynków występujących w najbliższym otoczeniu

• wymienia akty prawne dotyczące ochrony praw konsumenta

• wykazuje potrzebę wspierania konkurencji i walki z monopolem

• analizuje na przykładzie przebieg krzywej podaży i krzywej popytu,

• wyznacza punkt równowagi rynkowej na prostych przykładach

• przedstawia zasady składania reklamacji towaru

• przedstawia argumenty za ingerencją państwa w gospodarkę i przeciw niej

• porównuje wartości wybranych wskaźników wzrostu i rozwoju gospodarczego dla Polski z wartościami wskaźników dla innych państw

• formułuje wnioski dotyczące poziomu rozwoju gospodarczego państwa na podstawie analizy właściwych wskaźników ekonomicznych

• omawia przebieg klasycznego cyklu koniunkturalnego

• opisuje zachowania gospodarki w kolejnych fazach cyklu koniunkturalnego

• interpretuje wysokość i przyrost PKB

• ocenia znaczenie deficytu budżetowego i długu publicznego dla gospodarki

• formułuje wnioski na podstawie analizy danych statystycznych dotyczących wartości deficytu budżetowego i długu publicznego państwa w relacji do
PKB

3. Finanse

Uczeń:

• omawia przyczyny zmian wartości pieniądza (siła nabywcza)

• objaśnia obieg pieniądza w gospodarce

• identyfikuje rodzaje inflacji w zależności od przyczyn jej powstania oraz stopy inflacji

• wyjaśnia rolę instytucji finansowych w gospodarce i życiu człowieka

• wyjaśnia, na czym polega polityka pieniężna banku centralnego

• identyfikuje rodzaje polityki pieniężnej prowadzonej przez NBP

• wykazuje zależność między zmianą stóp procentowych przez NBP a oprocentowaniem kredytów udzielanych osobom fizycznym i przedsiębiorcom
przez banki

• oblicza należne odsetki od lokat terminowych z uwzględnieniem różnego oprocentowania i różnej kapitalizacji

• oblicza realną stopę procentową lokaty terminowej

• wykazuje zależność między częstotliwością kapitalizacji odsetek a wielkością należnych odsetek od lokaty bankowej

• porównuje oferty wybranych usług banków komercyjnych i spółdzielczych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i pozabankowych
instytucji pożyczkowych

• wymienia najważniejsze kryteria oceny zdolności kredytowej stosowane przez banki

• oblicza należne odsetki od zaciągniętego kredytu

• analizuje przykładową umowę pożyczki gotówkowej

• określa rodzaje akcji ze względu na sposób przenoszenia własności oraz według uprawnień właścicieli akcji

• wymienia wady i zalety wybranych instrumentów finansowych

• wykazuje zależność między czasem a zyskiem z inwestycji oraz między ryzykiem a zyskiem z inwestycji

• wyjaśnia znaczenie korzystania z różnorodnych i wiarygodnych źródeł informacji przy podejmowaniu decyzji finansowych

• wymienia rodzaje funduszy inwestycyjnych i charakteryzuje je, uwzględniając potencjalne zyski roczne oraz ryzyko wystąpienia strat

• oblicza przewidywany zysk z przykładowej inwestycji kapitałowej w krótkim i długim okresie

• analizuje tabele z informacjami giełdowymi

• wyjaśnia mechanizm funkcjonowania GPW

• omawia działania, które należy podjąć przed rozpoczęciem inwestowania na giełdzie

Na ocenę celującą – konieczne, podstawowe, rozszerzające, dopełniające i wykraczające (K), (P), (R), (D) i (W)

1.Człowiek przedsiębiorczy

Uczeń:

• wymienia sposoby zwiększania kreatywności pracowników

• podaje różnicę między technikami manipulacyjnymi a technikami negocjacyjnymi

2. Gospodarka rynkowa

Uczeń:
• charakteryzuje działania składające się na proces transformacji gospodarczej w Polsce

• wyjaśnia, jakie czynniki, oprócz popytu, wpływają na cenę (na przykładzie cen paliwa)

• wyjaśnia, na czym polega zjawisko zmowy cenowej

• dyskutuje na temat metod przeciwdziałania zjawiskom kryzysowym w gospodarce krajowej i gospodarce światowej

• klasyfikuje państwa na podstawie wartości wskaźnika rozwoju społecznego (HDI)

• wyjaśnia, dlaczego wskaźnik PKB per capita ma ograniczoną użyteczność dla porównywania jakości życia obywateli różnych państw

• określa fazę cyklu koniunkturalnego, w której znajduje się polska gospodarka, na podstawie analizy wskaźników aktywności gospodarczej

3. Finanse

Uczeń:

• wyjaśnia, czym są kryptowaluty

• opisuje, jak zmieni się funkcja banku centralnego w przypadku wejścia Polski do strefy euro

• wyjaśnia różnice między stałym a zmiennym oprocentowaniem lokat terminowych

• wymienia typy obligacji skarbowych w Polsce

• rozróżnia ceny akcji (nominalna, emisyjna, rynkowa)

• podaje przykłady etycznych oraz nieetycznych praktyk i zachowań na rynku finansowym

• wyjaśnia, na czym polega dywersyfikacja portfela inwestycyjnego

DODATKOWE INFORMACJE:
I.Wystawienie oceny śródrocznej i rocznej dokonuje się na podstawie:

1) spełnionych wymagań edukacyjnych na poszczególne oceny, co znajduje wyraz w odpowiednich ocenach uzyskanych ze sprawdzianów i prac
przekrojowych, powtórzeń ustnych, bieżących odpowiedzi i kartkówek.

2) systematyczności pracy, solidności i wysiłku ucznia, poczynionych przez niego postępów (braku postępu lub regresji).

3) Nauczyciel ustalając ocenę śródroczną lub roczną może również brać pod uwagę frekwencję.

4) Przy ustaleniu oceny rocznej nauczyciel bierze pod uwagę rozwijanie zainteresowań przez ucznia – udział w konkursach, zawodach, olimpiadach,
warsztatach, projektach, kołach zainteresowań, zorganizowanych wykładach i zajęciach pozaszkolnych.

5)Ocena na I okres ma jedynie charakter informacyjny. Przy ustalaniu oceny końcoworocznej brane są pod uwagę oceny z całego roku.

6)Uczeń może być nieklasyfikowany z podstawy przedsiębiorczości, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny z powodu nieobecności ucznia na zajęciach
edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie edukacyjnym.

7)W przypadku uzyskania przez ucznia oceny niedostatecznej i nieklasyfikowania po pierwszym okresie uczeń wyrównuje braki wiedzy i umiejętności po
pierwszym okresie w terminie do miesiąca (uwzględniając dni robocze) od wystawienia oceny śródrocznej. W szczególnych przypadkach może trwać dłużej
(za zgodą Dyrekcji).

II. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów:

1.Odpowiedzi ustne pod względem rzeczowości, stosowania języka ekonomicznego , umiejętności rozwiązywania problemów ekonomicznych.

2.Pisemne prace kontrolne:

a) Zapowiadane, co najmniej tydzień wcześniej, zapowiedziany termin sprawdzianu nauczyciel zapisuje w dzienniku elektronicznym,

b) Mogą zawierać dodatkowe zadania na ocenę celującą,

c) Czas trwania; 45 minut,

d) Pisemne prace kontrolne są obowiązkowe, uczeń nieobecny na pisemnym sprawdzianie ma obowiązek zaliczyć materiał (napisać lub odpowiedzieć ustnie)
we wskazanym przez nauczyciela terminie. Jeżeli uczeń nie może jej napisać w wyznaczonym terminie, wówczas w miejsce oceny wpisuje się symbol „nb”.
Uczeń zobowiązany jest do jej napisania w terminie wyznaczonym przez nauczyciela jako termin poprawy. Jeśli uczeń nie przystąpi do pisania pisemnej
pracy kontrolnej w terminie poprawy, wówczas musi ją napisać niezwłocznie po powrocie do szkoły,

e) Nauczyciel oddaje uczniom sprawdzone pisemne prace kontrolne w terminie do dwóch tygodni (z wyjątkiem sytuacji, gdy jest nieobecny w szkole np. z
powodu choroby, wyjazdu służbowego itp.),

f) Uczeń ma prawo poprawić ocenę niedostateczną ze sprawdzianu tylko raz, w terminie ustalonym przez nauczyciela, nie późnej jednak niż w terminie
dwutygodniowym od momentu otrzymania poprawionego sprawdzianu (z wyjątkiem sytuacji, gdy uczeń jest nieobecny w szkole np.: z powodu choroby itp.
W takim przypadku termin jest ustalany indywidualnie pomiędzy nauczycielem, a uczniem),

g) Uczniowi, który pisze pracę niesamodzielnie (np. ściąga, korzysta z telefonu komórkowego, itd.) unieważnia się pracę, co jest jednoznaczne z otrzymaniem
przez ucznia oceny niedostatecznej. W takim przypadku uczeń może być pozbawiony przywileju poprawienia oceny.

h) Do dziennika wpisuje się ocenę poprawioną obok oceny poprzednio otrzymanej – ocena niedostateczna nie zostaje anulowana.

3.Krótkie pisemne prace kontrolne zwane kartkówkami:

a) Obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji,

b) Nie muszą być zapowiadane,

c)Czas trwania do 20 minut.

4.Prace dodatkowe: plansze, wykresy, zadania o podwyższonym stopniu trudności, prezentacje, projekty

5.Zadania domowe z dokładnym terminem oddania. Po upływie tego terminu nauczyciel ma prawo postawić ocenę niedostateczną za brak pracy, którą to
ocenę uczeń może poprawić w terminie i na zasadach wyznaczonych przez nauczyciela. Jeżeli tego nie zrobi, ocena niedostateczna zostaje utrzymana.

6.Praca ucznia na zajęciach.

7.Aktywne uczestniczenie w lekcji.

8.Uczeń ma obowiązek posiadania zeszytu.

9.Uczeń w uzasadnionych przypadkach może zgłosić, że jest nieprzygotowany do lekcji na zasadach ustalonych z nauczycielem na pierwszej lekcji wg.
ustaleń pkt IV niniejszego opracowania (zgłoszenie pisemne na początku lekcji)
Ocena może mieć formę sumaryczną lub kształtującą (opisową). W przypadku niedostarczenia obowiązującej pracy terminowej (np. wypracowania typu
maturalnego) odnotowuje się ten fakt w Librusie (oceną kształtującą), a uczeń jest zobowiązany donieść zaległą pracę w terminie ustalonym z nauczycielem.

III. Warunki uzyskania oceny wyższej niż przewidywana.

Aby uzyskać wyższą niż przewidywana ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych uczeń (lub w jego imieniu rodzice – opiekunowie prawni) zwraca się w tej
sprawie z wnioskiem (ustnym lub na piśmie) do nauczyciela podstaw przedsiębiorczości o ustalenie warunków w terminie 2 dni roboczych, licząc od dnia
przekazania informacji o ocenie przewidywanej. Nauczyciel rozpatruje złożony wniosek, biorąc pod uwagę ustalenia przekazane uczniom na początku roku
szkolnego i podejmuje decyzję:

O podwyższenie przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej z podstawy przedsiębiorczości może ubiegać się uczeń, który:

- systematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych,

- nieobecności na tych zajęciach są w większości usprawiedliwione,

- systematycznie wykonywał zadania zlecone przez nauczyciela

IV. Ustalenia dodatkowe

1) Ustala się następ. liczbę nieprzygotowań (w tym braków zadań), jeżeli podstawy przedsiębiorczości jest realizowana raz w tygodniu, istnieje jedno
nieprzygotowanie,

2) Uczeń na lekcji ma obowiązek posiadać podręcznik, , zeszyt przedmiotowy i inne pomoce wymagane przez nauczyciela i wskazane na początku roku
szkolnego, których brak jest traktowany jako nieprzygotowanie do lekcji.

3) Uczeń, który był nieobecny na ostatniej lekcji, ma obowiązek przygotować się do zajęć we własnym zakresie (zadanie domowe + omawiane zagadnienia).
Wyjątek stanowi przypadek, gdy uczeń przychodzi do szkoły po dłuższej nieobecności spowodowanej chorobą.

4) W przypadku tygodniowej nieobecności ucznia w szkole, uczeń ma prawo być nieprzygotowany na pierwszej lekcji. W przypadku dłuższej nieobecności
uczeń w porozumieniu z nauczycielem nadrabia zaległości w uzgodnionym terminie [o czym już wspominaliśmy wcześniej].

5) W szkole funkcjonuje szczęśliwy numerek ustalany losowo. Wylosowany uczeń/uczennica tego dnia może być zwolniony/zwolniona z pisania
niezapowiedzianych kartkówek i odpowiedzi ustnych.

6) Oceny wystawiane przez nauczyciela są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (prawnych opiekunów).
7) Nauczyciel powinien sprawdzić zadania domowe w formie wypracowań maksymalnie w terminie 3 tygodni, a następnie omówić je z uczniami. W
przypadku drobniejszych form termin nie powinien przekraczać 2 tygodni.

8) Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne są podczas zajęć edukacyjnych udostępniane do wglądu uczniom. Po omówieniu z uczniami, nauczyciel
przechowuje je w liceum do końca roku szkolnego jako dokumentację przebiegu nauczania.

9) Uczniowie i rodzice (podczas dyżuru lub w terminie ustalonym z nauczycielem) mają prawo do zapoznania się, na terenie liceum, z poprawionymi i
ocenionymi pracami kontrolnymi i uzyskania komentarza na temat tych prac od nauczyciela.

10) Możliwe jest również otrzymanie kserokopii prac pisemnych lub zrobienie zdjęcia tej pracy w obecności nauczyciela.

11) Ustalone przez nauczyciela oceny bieżące oraz z prac kontrolnych są wpisywane do dziennika.

12) Wymagania na poszczególne oceny bieżące znajdują się i są dostępne u nauczyciela przedmiotu.

13) Możliwość odwołania się od ustalonej oceny końcoworocznej oraz przeprowadzenia egzaminu klasyfikacyjnego reguluje Statut XV LO.

Przedmiotowy system oceniania – informatyka podstawa.

Ogólnie

Ocena celująca (6) – uczeń posiada wiedzę i umiejętności pozwalające na udział w konkursach związanych z informatyką i odnosi w nich
sukcesy; wiedza pozwala na samodzielne i bezbłędne wykonywanie ćwiczeń z podręcznika oraz dodatkowych zadań na lekcjach.

Ocena bardzo dobra (5) – uczeń samodzielnie i bezbłędnie wykonuje ćwiczenia z podręcznika oraz łatwiejsze zadania dodatkowe; na lekcjach
jest aktywny; posiada wiadomości i umiejętności opisane w planie wynikowym.
Ocena dobra (4) – uczeń samodzielnie wykonuje wszystkie ćwiczenia z podręcznika; na lekcjach jest aktywny; posiada wiadomości i
umiejętności opisane w planie wynikowym.

Ocena dostateczna (3) – uczeń samodzielnie wykonuje łatwiejsze ćwiczenia z podręcznika, czasami z pomocą nauczyciela; stara się
pracować systematycznie, robi postępy; posiada wiadomości i umiejętności opisane w planie wynikowym.

Ocena dopuszczająca (2) – uczeń wykonuje łatwe ćwiczenia z podręcznika z pomocą nauczyciela; posiada wiadomości i umiejętności
opisane w planie wynikowym; ma problemy z systematycznością, niemniej jednak nie przekreśla to możliwości postępów w ciągu dalszej
nauki.

KLASA 2

Nr Temat Omawiane Ocen Zgodnie z wymaganiami programowymi

lekcji zagadnienia a uczeń:
lekc
ji
Wprowadzenie
1 Prawo w Zasady współżycia 2 • definiuje utwór w świetle ustawy o prawie
sieci społecznego, autorskim i prawach pokrewnych
wolność słowa. Prawo 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
autorskie • omawia zasady dotyczące dozwolonego użytku
i pojęcia z nim osobistego
związane. 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
Wykorzystywanie • omawia zasady dotyczące prawa do cytatu
utworów zgodnie 5 • spełnia kryteria oceny dobrej
z prawem. • wyjaśnia, czym jest wolne oprogramowanie i
podaje jego przykłady
• wyjaśnia zasady korzystania z licencji CC-BY-SA
3.0
• wyjaśnia zasady korzystania z domeny publicznej
 6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• omawia szkody, jakie mogą spowodować działania
pirackie w sieci w odniesieniu
do pojedynczych osób i instytucji oraz całego
społeczeństwa, kultury i gospodarki
• wyjaśnia, na jakich zasadach można korzystać z
utworów o charakterze abandonware
i dzieł osieroconych

Nr Temat Omawiane Ocen Zgodnie z wymaganiami programowymi

lekcji zagadnienia a uczeń:
lekc
ji
Algorytmika i programowanie w Pythonie | C++
2| Algorytm Pętla warunkowa while. 2 • z pomocą nauczyciela omawia algorytm Euklidesa
2A Euklidesa Zastosowanie algorytmu z odejmowaniem
w praktyce Euklidesa do 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
rozwiązywania zadań. • wykorzystuje pętlę while do rozwiązywania
Działania na ułamkach prostych problemów
z wykorzystaniem NWD 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
i NWW. • stosuje algorytm Euklidesa z odejmowaniem do
obliczania NWD i NWW
• stosuje algorytm Euklidesa z dzieleniem do
obliczania NWD i NWW
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• wykorzystuje NWD i NWW do działań na
ułamkach
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• implementuje w wybranym języku dodawanie,
odejmowanie, mnożenie i dzielenie dwóch
ułamków zwykłych z wykorzystaniem algorytmów
NWD i NWW
3| Badanie Sprawdzanie, czy liczba 2 • omawia algorytm znajdowania liczb pierwszych
3A własności jest pierwsza, czy metodą sita Eratostenesa
 liczb złożona. Porównywanie i
całkowitych ocena algorytmów.
Badanie szczególnych
własności liczb
całkowitych.
3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
• wykorzystuje algorytm sprawdzania pierwszości
liczby do rozwiązywania prostych zadań na temat
liczb
4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
• wykorzystuje algorytm sprawdzania pierwszości
liczby do rozwiązywania zadań na temat liczb
• analizuje i testuje rozwiązania prostych zadań
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• analizuje i testuje rozwiązania zadań
• szacuje czas działania algorytmu, biorąc pod
uwagę operacje dominujące
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• wykorzystuje poznane algorytmy do
rozwiązywania trudniejszych zadań na temat liczb,
np. dotyczących ciągu liczb Collatza

Nr Temat Omawiane Ocen Zgodnie z wymaganiami programowymi

lekcji zagadnienia a uczeń:
lekc
ji
4| Sortowanie Sortowanie danych. 2 • wymienia zastosowania sortowania w praktyce
4A bąbelkowe Sortowanie 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
i przez metodą bąbelkową. • omawia sortowanie metodą bąbelkową
wstawianie Sortowanie • omawia sortowanie metodą przez wstawianie
przez wstawianie. 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
• realizuje sortowanie metodą bąbelkową
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• realizuje sortowanie metodą przez wstawianie
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• analizuje i testuje różne metody sortowania
• realizuje sortowanie metodą przez wstawianie
 • realizuje sortowanie uproszczoną metodą
bąbelkową
5| Algorytmy Dzielenie problemu na 2 • z pomocą nauczyciela analizuje problem
5A zachłanne podproblemy. wydawania reszty
Wydawanie reszty 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
metodą zachłanną. • z pomocą nauczyciela formułuje algorytm
Podejście zachłanne wydawania reszty przy użyciu minimalnej liczby
kontra dynamiczne. monet
4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
• formułuje algorytm zachłanny wydawania reszty
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• stosuje programowanie dynamiczne
• dzieli problem na podproblemy
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• rozwiązuje trudniejsze zadania związane z
tematem, np. problem pakowania plecaka

Nr Temat Omawiane Ocen Zgodnie z wymaganiami

lekcji zagadnienia a programowymi uczeń:
lekc
ji
Projekt: multimedialny przewodnik, opracowywanie multimediów
6 Plan projektu Opracowanie 2 • wspólnie z innymi uczniami planuje zadania
koncepcji projektu. do wykonania
Podział prac i 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
harmonogram. • wyszukuje potrzebne informacje
Pozyskiwanie 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
informacji. • rozplanowuje podział zadań
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• analizuje i ocenia wyszukane informacje
 6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• stosuje zaawansowane wyszukiwanie
• tworzy wykres harmonogramu prac nad
projektem
7 Spersonalizowana Geograficzny System 2 • z pomocą nauczyciela tworzy
e-mapa Informacji spersonalizowaną mapę
i system nawigacji 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
satelitarnej GPS. • odczytuje i zapisuje geotagi we
Pozyskiwanie danych właściwościach zdjęcia
GPS. Tworzenie 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
spersonalizowanej • wymienia formaty plików przechowujących
mapy. dane GPS
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• samodzielnie tworzy spersonalizowaną mapę
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• przedstawia dane w różnych formach –
Google Maps, OpenStreetMap, Google Earth
lub Traseo.pl

Nr Temat Omawiane Ocen Zgodnie z wymaganiami programowymi

lekcji zagadnienia a uczeń:
lekc
ji
8 Wykresy na Pozyskiwanie danych 2 • pobiera dane statystyczne z ogólnodostępnych
mapie statystycznych. portali
Prezentacja danych 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
statystycznych • importuje dane do arkusza
 na mapie. Tworzenie 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
wykresów map. • dokonuje analizy danych
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• tworzy kartogramy
• przedstawia wykres mapy w sposób czytelny
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• wykorzystuje mapy 3D do prezentacji danych
9 Nagrywanie Planowanie nagrania 2 • z pomocą nauczyciela opracowuje scenariusz
i filmu. filmu
montowanie Nagrywanie filmu i 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
filmu montaż na osi • planuje i nagrywa ujęcia
czasu. Dodanie 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
podkładu muzycznego. • montuje film, wstawia przejścia, dodaje ścieżkę
dźwiękową
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• ocenia zmontowany film
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• stosuje zasady prawidłowego nagrywania filmu
• tworzy bardzo dobrej jakości filmy

Nr Temat Omawiane Ocena Zgodnie z wymaganiami programowymi

lekcji lekcji zagadnienia uczeń:
 10 Publikacja i Publikowanie filmu na 2 • publikuje nagrany film w serwisie YouTube
prezentacja YouTubie. Umieszczanie 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
projektu filmu i zdjęć na mapie • wstawia grafikę i film do wskaźników na
Google. Przygotowanie do interaktywnej mapie
prezentacji projektu. 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
• przygotowuje się do prezentacji projektu
• prezentuje projekt na forum klasy
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• dokonuje samooceny
• ocenia projekty innych zespołów
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• prezentuje bezbłędnie przygotowane wystąpienie
• doskonali swój warsztat pracy
10 Animacja Środowisko Blender. 2 • rozumie sposoby pracy w programie Blender
komputerowa Wprowadzenie do animacji 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
komputerowej. • tworzy statyczne obiekty w przestrzeni 3D
4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
• tworzy tekstowe obiekty 3D
• animuje stworzone obiekty i zapisuje je w postaci
filmu
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• tworzy obiekty tekstowe i dowolne bryły 3D
• tworzy animowane sekwencje według ustalonego
scenariusza
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• tworzy dowolne obiekty w przestrzeni 3D
• tworzy miniatury filmowe, prezentuje je publiczności,
wysyła na konkursy i przeglądy organizowane poza
szkołą

Arkusz kalkulacyjny
11 Wykresy funkcji Przygotowywanie danych 2 • z pomocą nauczyciela tworzy wykres funkcji liniowej
do wykresów. Opracowywanie
 wykresów funkcji na podstawie
danych. Automatyzacja
tworzenia wykresów.
3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
• tworzy wykres funkcji liniowej
4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
• tworzy wykres funkcji kwadratowej
• zmienia wartości za pomocą pokrętła lub suwaka
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• tworzy złożone wykresy funkcji
• automatyzuje proces tworzenia wykresów
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• przygotowuje trudniejsze wykresy, np. wykresy
przestrzenne funkcji dwóch zmiennych

12 Komputerowe Pozyskiwanie danych 2 • z pomocą nauczyciela pobiera surowe dane z

wspomaganie pomiarowych czujników
pomiarów z czujników. 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
Przygotowywanie • przygotowuje dane do analizy
surowych danych do 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
przetwarzania. • wykonuje eksperymenty w aplikacji Phyphox,
Uzyskiwanie danych eksportuje dane
liczbowych z materiału • opracowuje pobrane dane, dobiera odpowiednie
wideo. narzędzia
 5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• wykonuje eksperymenty w programie Tracker,
opracowuje wyniki
• wykorzystuje linie trendu w wykresach funkcji
liniowej
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• samodzielnie wykonuje doświadczenia i
eksperymenty
• analizuje wyniki dodatkowych doświadczeń i
eksperymentów
Nr Temat Omawiane Ocen Zgodnie z wymaganiami
lekcji zagadnienia a programowymi uczeń:
lekc
ji
13 Symulacje Budowanie modelu. 2 • z pomocą nauczyciela planuje kolejne kroki
Opracowywanie symulacji w arkuszu
arkusza. Prezentacja 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
wyników.
• korzysta z funkcji zaokrąglania wyników
4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej

• przeprowadza symulację

• samodzielnie korzysta z Pomocy arkusza

5 • spełnia kryteria oceny dobrej

• wprowadza dynamiczne tytuły osi wykresów

6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• samodzielnie planuje i realizuje symulacje, np. o
charakterze przyrodniczym

14 Tabele Stosowanie tabel 2 • porządkuje dane, aby móc utworzyć tabelę

przestawne przestawnych. przestawną
Analizowanie danych. 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
Wykres • tworzy wykresy przebiegu w czasie
przebiegu w czasie. 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
• tworzy tabele przestawne
 5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• prawidłowo dobiera pola do wyświetlania w
tabeli przestawnej
• dokonuje wizualizacji danych z wykorzystaniem
wykresów przebiegu w czasie
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• samodzielnie wykorzystuje tabele przestawne do
analizy różnych danych
15 Przetwarzanie Zbieranie danych za 2 • z pomocą nauczyciela tworzy ankietę w chmurze
danych pomocą ankiety. 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
Samodzielne • pobiera i importuje do arkusza wyniki ankiety
gromadzenie danych. 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
Generowanie raportów. • stosuje zaawansowane kryteria filtrowania
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• korzysta z fragmentatorów
• tworzy raporty z danych z wykorzystaniem tabeli
przestawnych i wykresów przebiegu
w czasie
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• samodzielnie planuje i realizuje badanie na
wybrany temat – przeprowadza ankietę,
porządkuje dane i tworzy raport

Nr Temat Omawiane Ocen Zgodnie z wymaganiami

lekcji zagadnienia a programowymi uczeń:
lekc
ji
Grafika wektorowa
16 Podstawy Cechy 2 • z pomocą nauczyciela wykonuje proste rysunki
edycji grafiki charakterystyczne z wykorzystaniem operacji na obiektach
wektorowej grafiki wektorowej. 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
Tworzenie • omawia pojęcie grafiki wektorowej, jej wady i
i przekształcanie zalety
rysunków 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
w programie Inkscape. • wykonuje podstawowe operacje na obiektach
 Operacje 5 • spełnia kryteria oceny dobrej
na obiektach. • korzysta z filtrów
• ustawia kontur i wypełnienie
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• wykorzystuje różne obiekty do wykonania
skomplikowanych rysunków
17 Praca z Krzywe Béziera. 2 • z pomocą nauczyciela rysuje krzywe z
krzywymi Modyfikowanie wykorzystaniem narzędzia Pióro
ścieżek, edycja węzłów. 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
Rozmieszczanie kopii • wyjaśnia, czym są krzywe Béziera i kiedy się je
wybranego obiektu. stosuje
4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
• rozróżnia rodzaje węzłów
• wygładza węzły
• zamienia obiekt w ścieżkę
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• rysuje proste wzory z wykorzystaniem
krzywych Béziera
• wstawia deseń wzdłuż ścieżki
• nakłada na ścieżkę tryb Spiro

6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej

• rysuje skomplikowane wzory z wykorzystaniem
krzywych Béziera
• wykorzystuje tutoriale w sieci do przygotowania
obrazków

18 Przekształcanie Kopiowanie i 2 • z pomocą nauczyciela tworzy kopię obiektu

obiektów klonowanie obiektów. 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
Edytowanie obiektów o • klonuje obiekty
nieregularnych 4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
kształtach. Tworzenie • tworzy układy klonów
układu klonów.

19 Projektowanie Opracowanie projektu
logo graficznego. Edycja
tekstu wzdłuż ścieżki.
Umieszczanie liter w
kształcie.
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• tworzy motywy wykorzystujące interpolację
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• wykorzystuje mechanizmy klonowania do
projektowania grafiki
2 • z pomocą nauczyciela wykorzystuje narzędzie
Tekst, tworzy obiekt tekstowy
3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
• wstawia tekst na ścieżkę
4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej
• omawia budowę logo
• charakteryzuje logotyp
• tworzy prosty logotyp
5 • spełnia kryteria oceny dobrej
• wykorzystuje deformację obwiedni
• projektuje logo tekstowo-graficzne
• tworzy wizytówkę
6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• tworzy różne wersje logo do użycia w różnych
okolicznościach

Nr Temat Omawiane Ocen Zgodnie z wymaganiami

lekcji zagadnienia a programowymi uczeń:
lekc
ji
20 Projektowanie Funkcje infografiki. 2 • omawia funkcje infografiki
infografiki Elementy składowe
infografiki. Narzędzia
do tworzenia 3 • spełnia kryteria oceny dopuszczającej
infografiki.
• przedstawia historię rozwoju infografiki oraz
jej najnowsze trendy
4 • spełnia kryteria oceny dostatecznej

• tworzy prostą infografikę

5 • spełnia kryteria oceny dobrej

• tworzy infografikę, stosując zasadę czterech

kroków

• ocenia infografikę własną i innych uczniów

6 • spełnia kryteria oceny bardzo dobrej
• swobodnie korzysta z wykorzystywanych
podczas zajęć edytorów, tworząc własne
zaawansowane projekty