- ART.

224 KK –
[Wywieranie wpływu na czynności urzędowe]
§ 1. Kto przemocą lub groźbą bezprawną wywiera wpływ na czynności urzędowe organu
administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3.

 przestępstwo materialne (skutkowe)

§ 2. Tej samej karze podlega, kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia
funkcjonariusza publicznego albo osoby do pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub
zaniechania prawnej czynności służbowej.

 przestępstwo formalne (bezskutkowe)

Dla jego dokonania wystarczające jest bowiem zastosowanie przemocy lub groźby
bezprawnej w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu
przybranej do określonego postępowania.

§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest skutek określony w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

 przestępstwo materialne (skutkowe)

Przestępstwo określone w art. 224 § 3 jest kwalifikowane przez następstwo w postaci
ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub naruszenia czynności narządu ciała na czas powyżej 7
dni.
Skutek jest następstwem czynu określonego w § 2 i musi być wynikiem przemocy, jaką
sprawca zastosował wobec funkcjonariusza publicznego lub osoby przybranej mu do
pomocy.
 Jeśli natomiast sprawca zmuszania stosuje groźbę bezprawną, to wystąpienie
kwalifikującego następstwa opisanego w § 3 należy raczej uznać za niemożliwe.

Przedmiot ochrony: swoboda podejmowania czynności urzędowych przez

odpowiednie organy (§ 1), a także swoboda podejmowania decyzji przez funkcjonariuszy
publicznych co do przedsięwzięcia lub zaniechania czynności służbowej (§ 2).
Podmiot czynu zabronionego: Przestępstwa stypizowane w art. 224 mają charakter
przestępstw powszechnych  ich sprawcą może być każdy człowiek.

Znamiona strony przedmiotowej:

1. Znamię czynnościowe przestępstwa z § 1 to wywieranie wpływu na czynności
urzędowe organów administracji rządowej, innych organów państwowych i JST.
  Wywieranie wpływu - zakłócenie wykonywania czynności urzędowych, zmuszanie
organu do podjęcia konkretnych czynności czy też do zaprzestania już
podjętych.

2. Czynnością czasownikową przestępstwa z § 2 jest stosowanie przemocy lub groźby

bezprawnej, której celem jest wymuszenie podjęcia lub zaniechania prawnej
czynności służbowej.
 Czynność urzędowa organu lub funkcjonariusza - zachowanie podjęte w
ramach jego kompetencji władczych.
 Czynność służbowa – każda czynność, która realizuje zadania instytucji państwowych
lub samorządowych i dla której wykonania przewidziane są jakieś normy
proceduralne, a powierzana jest z reguły do wykonywania funkcjonariuszom
publicznym. Do jej przeprowadzenia kompetentny jest dany funkcjonariusz publiczny.

 PRZEMOC => stosowanie środków fizycznego oddziaływania w celu

przełamania oporu podmiotu (na który wywiera się wpływ lub zmusza do określonego
zachowania; chodzi o przełamanie woli osoby zmuszanej lub uniemożliwienie jej
powzięcia woli). Środki te musi charakteryzować pewien stopień intensywności.
o Przemoc wyróżnia też obiektywna zdolność wywołania przymusu, który
jest dolegliwością dla ofiary.
o Brak zawężenia stosowania przemocy wyłącznie w stosunku do osoby;
przemoc może być też skierowana na rzecz.

 Legalna definicja „GROŹBY BEZPRAWNEJ” – ujęta w art. 115 § 12  jej

konstrukcję tworzą 3 elementy:
i) groźba, o której mowa w art. 190 k.k., czyli tzw. groźba karalna,
ii) groźba spowodowania postępowania karnego,
iii) groźba rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub
jego osoby najbliższej.

Zgodnie z art. 190 z groźbą karalną mamy do czynienia wówczas, gdy sprawca grozi
innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej,
jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona.
 Przepis art. 224 § 2, inaczej niż art. 190 § 1 k.k., jako znamienia przestępstwa
nie traktuje zaistnienia u adresata groźby obawy jej spełnienia.

 Stosowanie tzw. biernego oporu, uniemożliwiającego lub utrudniającego

funkcjonariuszowi wykonanie czynności służbowe NIE jest równoznaczne ze
stosowaniem przemocy, nawet jeśli wymaga od osoby opierającej się
wykorzystania nawet dość znacznej siły fizycznej  gdyż – opierając się – osoba
taka używa siły, aby przeciwstawić się stosowanej wobec niej przemocy, nie zaś
by ją zastosować.

Znamiona strony podmiotowej:

  Strona podmiotowa przestępstwa stypizowanego w § 1 obejmuje umyślność -
w postaci zamiaru bezpośredniego, jak i ewentualnego.
 Przestępstwo z § 2 – poprzez znamię „w celu” - przybiera postać przestępstwa
kierunkowego, a więc takiego, które może zostać popełnione jedynie w zamiarze
bezpośrednim.
 Typ kwalifikowany przez następstwo (art. 224 § 3) jest natomiast przestępstwem
umyślno-nieumyślnym, do którego zastosowanie znajduje norma wyrażona w art. 9 §
3.
o Gdyby wymienione w tym przepisie następstwa objęte zostały zamiarem
sprawcy, to jego zachowanie musiałoby zostać zakwalifikowane kumulatywnie
z art. 156 § 1 lub art. 157 § 1 KK.

Sankcja karna:
 Przestępstwa z art. 224 § 1 oraz z art. 224 § 2 zagrożone są karą pozbawienia
wolności od 1 miesiąca do 3 lat.
o Ze względu na rozmiar sankcji – możliwość zastosowania art. 37a § 1 oraz art.
59 KK - jeśli społeczna szkodliwość popełnionego czynu nie byłaby znaczna.
 W przypadku przestępstwa z art. 224 § 3, kwalifikowanego przez następstwa
określone w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1, sankcja karna wynosi od 3 miesięcy do 5
lat pozbawienia wolności, co otwiera możliwość zastosowania art. 37a § 1.

Możliwość pozostawania w zbiegu z innymi przepisami:

 Zbieg jednoczynowy (zazwyczaj kumulatywny): art. 224 § 2 z wieloma przepisami
z rozdziału XXIX:
o ZK z art. 222 § 1 KK [Naruszenie nietykalności cielesnej
funkcjonariusza];
Działanie sprawcy, polegające na zastosowaniu przemocy wiążącej się
z naruszeniem nietykalności cielesnej funkcjonariusza lub osoby mu
do pomocy przybranej, realizuje jednocześnie znamiona przestępstwa
określonego w art. 224 § 1 i 2 k.k. oraz w art. 222 § 1 k.k.,
stanowi jedno przestępstwo kwalifikowane z tych przepisów
pozostających w zbiegu kumulatywnym.

o ZK z art. 223 § 1 KK [Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego];

o ZK z art. 225 KK [Zakłócanie kontroli przeprowadzanej w zakresie
ochrony środowiska i inspekcji pracy];
o ZK z art. 226 § 1 KK [Znieważenie funkcjonariusza lub konstytucyjnego
organu].
Jeśli sprawca stosujący przemoc w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo osoby do
pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub zaniechania prawnej czynności służbowej doprowadzi w ten
sposób do skutku opisanego w art. 156 § 1 lub art. 157 § 1, a skutek ten zostanie objęty zamiarem
bezpośrednim lub – co najmniej – ewentualnym, to zachowanie takie należy zakwalifikować z art. 224 § 2
oraz – odpowiednio – z art. 156 § 1 lub art. 157 § 1 w zw. z art. 11 § 2.