I.

Funtional Anatomy
I.1. Các mặt phẳng chuyển động
- Khi đề cập đến chuyển động của con người, chúng ta cần xác định
một tư thế mốc làm hệ qui chiếu để có thể thống nhất thuật ngữ của
các chuyển động, vị trí này gọi là Anatomical position (Vị trí giải
phẫu/ vị trí mốc). Đây là vị trí mà cơ thể đứng ở tư thế thẳng, mặt
hướng về trước với bàn chân song song, tay duỗi thăng ở 2 bên
hông với long bàn tay hướng về phía trước. Lưu ý là tư thế tự
nhiên với 2 lòng bàn tay hướng vào nhau không phải là
Anatomical position.

- Ta quy chiếu chuyển động của cơ thể từ vị trí mốc vào 3 mặt
phẳng cơ bản:
 Mặt phẳng Sagittal (mặt phẳng đối xứng dọc): là mặt phẳng
đi qua và chia cơ thể thành 2 nửa trái phải như nhau.
 Mặt phẳng Frontal (mặt phẳng trước): là mặt phẳng đi qua
và chia cơ thể thành 2 nửa trước sau như nhau.
  Mặt phẳng Transverse/Horizontal (mặt phẳng ngang): là mặt
phẳng đi qua và chia cơ thể thành 2 nửa trên dưới như nhau.

I.2. Chuyển động cơ bản khớp vai:

- Khớp vai được tạo bởi 2 thành phần:
 Glenohumeral joint: khớp tạo bởi xương cánh tay (humerus)
và xương bả vai (scapula)
 Shoulder girdle: cấu tạo bởi xương quai xanh (clavicle) và
xương bả vai (scapula)
- Vì vậy khi nhắc đến chuyển động của khớp vai, ta sẽ chia thành 2
phần:
 Glenohumeral joint:
 Shoulder girdle:
 Elevation: đưa 2 xương bả vai lên
 Depression: đưa 2 xương bả vai xuống
 Retraction: khép chặt 2 xương bả vai
 Protraction: đưa 2 xương bả vai về trước, tưởng tượng
như đang ôm 1 ai đó
 Upward rotation: xoay xương bả vai lên trên. Chuyển
động này của xương bả vai đóng vai trò rất quan trọng
trong chuyển động giơ tay lên đầu (abduction)
 Downward rotation: xoai xương bả vai xuống dưới,
trong chuyển động khép tay sát người (adduction)
I.3. Khu vực xương sống và đốt sống cổ
- Cột sống được cấu tạo bởi 33 đốt sống liên kết với nhau bởi cấu
trúc cơ, dây chằng và đĩa đệm. Chúng đều có những đặc điểm
riêng biệt và được chia thành phần chính:
 Cervical spine (phần cổ): gồm 7 đốt sống từ C1-C7
 Thoracic spine (phần ngực, lựng trên): gồm 12 đốt sống từ
T1-T12, T1 tiếp giáp C7.
 Lumbar spine (phần lưng dưới): gồm 5 đốt sống từ L1-L5,
L1 tiếp giáp T12.
 Sacral spine/sacrum (phần xương cùng): gồm đốt sống từ
S1-S5, S1 tiếp giáp L5. Khi cơ thể phát triển, 5 đốt sống này
sẽ dính liền với nhau tạo thần xương cùng
 Coccyx (phần xương cụt): gồm 4 đốt sống, giống xương
cùng, khi lớn lên 4 đốt sống này sẽ dính với nhau tạo thành
xương cụt.
- Các chuyển động cơ bản:
I.4. Khớp hông và xương chậu
- Chuyển động của xương chậu có liên quan đến cột sống:
 Khi xương chậu xoay về trước (anterior tilt), độ cong của
lưng dưới (lordosis) sẽ lớn hơn, lưng dưới sẽ võng hơn.
 Khi xương chậu xoay về sau (posterior tilt), độ cong lưng
dưới sẽ giảm, lưng dưới trông sẽ thẳng hơn.

- Khớp hông được cấu tạo bởi xương chậu (pelvis) và xương đùi
(femur). Giống như khớp vai, khớp hông có thể chuyển động trong
cả 3 mặt phẳng, tuy nhiên lại ổn định hơn khớp vai rất nhiều do
cấu trúc của nó.
- Các chuyển động của khớp hông