Aralin 6

Pg. 97
Tuklasin A
1. Tagalog-1937
2. Pilipino-1959
3. Filipino-1987
Tuklasin B
1. Ang pag-unalad n gating wikang pambansa ay dahil sa mga salik salik na mga
pangyayari na natunghayan n gating bansa. Dahil sa mga pananakop ng iba’t ibang
mga bansa, sa mga problema, at iba pa. Mayroon itong malaking ambag sa pag-unlad
n gating wikang pambansa. At dahil sa modrnisasyon, mas lalong umunlad at lumaki
an gating wikang pambansa.
2. Kailangang matiyak ang sanhi at bunga ng pag-unlad ng ating wikang pambansa
para matutunan ng mga kabataan ngayon at ng mga kabataan sa kasalukuyan kung
ano ang kasaysayan ng ating wikang pambansa. Kung wala ito, hindi na malalaman
ng mga tao kung ano at kung paano nagawa at nagkaroon ng wikang pambansa.

Pg. 99
Simulan mo

1.
Konstitusyon
Dokumento Prinsipyo

Pinagbabatayan Saligang-Batas Itinakda

Implementasyon Alituntunin
Pinairal

Rehiyon
Kapangyarihan Distribusyon

Sistema Rehiyonalismo Pamahalaan

2.

Katimugang
3.
Rehiyon ng
Luzon
Katagalugan Katutubo

Tagalog Sinasalita

Wika ng Filipino Wikang Pambansa

Bokabularyong
Austronesian

4.

mula
kapanganakan
Pamana

Pagpapalaganap Katutubong Wika

Yaman Komunikasyon
Sariling atin

Page 100
Unawain Mo A

1. KAUTUSANG TAGAPAGPAGANAP BLG. 263 (Abtil 1, 1940)

-Ang pagpapalimbang ng diksyunaryong tagalog-ingles at ang balarila ng wikang pambansa upang

magamit sa mga paaralan

2. BATAS KOMONWELT BLG. 570 (1946)

-pinagtibay nito na ang pambansang wika (tagalog) ay maging isa sa mga wikang opisyal ng Pilipinas

3. PROKLAMASYON BLG. 12 (1954)

-isang kautusan na nagpapahayag ng pagdiriwang ng lingo ng wika simula Marso 29 hanggang Abril 4 at
araw ni Balagtas sa tuwing Abril 2

4. PROKLAMASYON BLG. 186 (1955)

-inilipat ang panahon ng pagdiriwang ng lingo ng wikang pambansa taon-taon sa ika-13 hanggang ika-19
ng Agosto bilang paggalang sa kaarawan ni Manuel L. Quezon, ama ng wikang pambansa

5. KAUTUSANG PANGKAGAWARAN BLG. 7 (1959)

-kung tutukuyin ang wikang pambansa ang Pilipino ang itatawag

6. ARTIKULO XIV SEK. 6 NG SALIGANG BATAS NG 1987

-ang Filipino, ang wikang pambansa, ay dapat paglinangin at pagyamanin pa salig sa mga umiiral pa na
mga wika sa Pilipinas

7. CHED MEMORANDUM BLG. 59 (1996)

-nagtatadhana ng siyam (9) na yunit na pangangailangan ng Filipino sa pangkalahatang edukasyon at

nagbabago sa deskripsyon at nilalaman ng mga kurso sa Pilipinas

8. PROKLAMASYON BLG. 1041 (1997)

-nagpapahayag ng taunang pagdiriwang tuwing Agosto 1-31 bilang buwan ng Wikang Pambansa
B.

Sa pamamagitan ng ilang mga kautusan ng ating pamahalaan,

nagsilbi itong tamang hakbang upang mapatungo sa tamang daan ang
pagpapaunlad ng ating wika. Dahil sa mga kautusan o mga saligang-
batas na kanilang itinakda, nakatutulong ito upang tunay na
magabayan nito ang mga mamamayan ng ating bansa sa kung ano ang
karapatdapat. Nagsisilbi itong regulasyon upang maipanatili ang ating
wika. Nagbibigay rin ito ng kahalagahan sa ating mga wika sapagkat
ipinapadama ng mga kautusang ito na hindi dapat natin kalimutan ang
wikang sa atin. Kahit na may iba rin tayong wikang nalalaman tulad ng
Ingles, dapat rin natin ipalaganap at maipahubog ang ating wikang
Filipino. Lahat ng iyan ay mas nagiging posible dahil sa mga kautusan
ng ating pamahalaan.

C.

* Naramdaman ko na maraming balakid kaugnay ng wikang

pambansa noong Panahon ng Espanyol dahil sa panahon na ito, inutos
na turuan ng wikang espanyol ang lahat ng indio at itinuro rin ang
Doctrina Christiana gamit ang wikang espanyol. Nagtakda ng isang
dekrito ang mga espanyol na nag-uutos na gumamit ng wikang
espanyol sa lahat ng paaralan na mas lalong naging dahilan na hindi
maisulong at maipaglaban ang wikang pambansa sa Panahon ng
Espanyol.
 * Naramdaman ko na maraming balakid kaugnay ng wikang
pambansa noong Panahon ng Rebolusyong Pilipino dahil sa panahong
ito, napukaw ang damdaming Nasyonalismo sa maraming Pilipino na
naging sanhi ng pagsiklab ng paghihimagsik laban sa mga Espanyol.
Kaya naman natuon ang pansin nila sa pakikipaglaban. Ayon naman sa
Konstitusyon ng Biak na Bato, ginawang opisyal na wika ang Tagalong
sa panahon na ito ngunit walang isinasaad ba ito ang magiging opisyal
na wikang pambansa ng republika.

*Naramdaman ko na maraming balakid kaugnay ng wikang

pambansa noong Panahon ng Amerikano dahil sa panahong ito, Ingles
ang naging wikang panturo. Ingles rin ang nakitang pag-asa upang
magkaroon ng pambansang pagkakaisa at ang ingles rin ang wika ng
pandaigdigang pangkalakalan. Kaya hindi basta bastang
maisasakatuparan na wikang tagalog dapat ang maging wikang
pambansa.

D.

Oo, dahil nagpapakita ito ng pagunlad at matibay na wikang

pambansa na bantay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika. Isa din
ito sa midyum ng opisyal na komunikasyon. Mag gamit din ito bilang
midyum ng komunikasyon sa iba't ibang larangan.
Ipaliwanag Mo
E.
OO
Sa kasalukuyan ay makikita pa
din natin o maririnig pa din
natin ang ilan sa mga batas,
kautusan, tagapagpaganap,
proklamasyon, at
memorandum. Kagaya na
lamang ng Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 263- ito
ang pagturo ng wikang Filipino
sa mga paaralang pampubliko
at pati na din sa pribado,
matutunghayan natin kung
gaano nakatutulong ang
kautusang ito para sa atin.
Dahil sa mga batas na na-
iimplementa pa din hanggang
ngayon ay natutunan lalong lalo
na ng mga kabataan na
tangkilikin at ipagpalaganap
ang wikang tagalog o ang ating
wikang pambansa.
Pg. 104 Table
Sanhi
 Kailangang may batayan ang
wikang pambansa
 Mapaunlad ang kalagayan ng
bansa
 Kulang na kulang ng mga aklat na
nasusulat sa alinmang wikang
katutubo
 Hindi kailangang Ingles ang
wikang panturo
HINDI
Napaka halaga ng mga batas o
anumang kautusan sa
pagpapaunlad ng ating wikang
pambansa. Dahil sa mga batas
na ito ay mas natutunan natin
na mahalin ang ating sariling
wika. Dapat lamang na ang mga
batas na ito ay may
implementasyon pa din sa
kasalukuyan upang
mapreserba, maipalaganap, at
mas matutunan pa ito sa ating
henerasyon ngayon. Ang mga
batas na ito ang
nagpapaliwanag sa mga
mamamayan kung gaano
kahalaga ang ating wikang
pambansa sa ating komunidad.
Bunga
 Filipino na ang wikang pambansa
batay sa Art. XIV Sek. 6 ng
Saligang-batas ng 1987
 Napili ang Tagalog na wikang
Pambansa
 Magkaroon sa lalong medaling
panahon ng mga aklat na
nasusulat sa Filipino
 Marami na ang nagsasalita ng
  Isang napakalaking hakbang sa wikang pambansa
pagsulong ang paggamit ng  Kaya naging daan ang wikang
wikang pambansa pambansa sa pagkakaunawaan
 Nagkaroon ng implementasyon
ang mga kautusang
pangkagawaran kaugnay ng
paggamit ng bagong ortograpiya

Pg. 107 Gramatika A

1. Ang sanhi ay tumutukoy sa ugat at dahilan ng pangyayari,
samantalang ang bunga naman ay tumutukoy sa resulta o sa
kinalabasan ng pangyayari.
2. Nakatuon sa iba't ibang mga pang-ugnay na ginagamit sa
pagbibigay ng sanhi at bunga na siyang ginagamit natin sa
mabisang paglalahad ng isang pangyayari. Malalaman din dito ang
kahalagahan ng pagbibigay ng malingaw na mensahe lalo na't
nakapaloob ang pagbibigay ng naging sanhi at ang magiging bunga
nito

Suriin Mo
1. Sanhi o ang pagbibigay-dahilan o paliwanag sa mga
pangyayari
2. Bunga o ang resulta o kinalabasan ng pangyayari.
3. Oo, may palatandaang salita o pahayag ng karaniwang
ginagamit sa pagpapahayag ng pagkakaroon ng sanhi at
bunga, ang mga salitang ito ay tinatawag ding mga pang-
ugnay.

Page 108 Pagsasanay 1

1. x

2. √

3. x

4. x

5. √

6. x

7. √

8. x

9. x
10. √

Pagsasanay 2
1. Kaya naman
2. Sapagkat
3. Dahil sa
4. Bunga ng
5. Sapagkat
6. Dahil dito
7. Bunga ng
8. Kaya
9. Para sa
10. Bunga ng

SINTESIS ARALIN 6

TAGALOG BILANG BATAYAN NG WIKANG PAMBANSA

Ang pagpili sa Tagalog bilang batayan ng wikang pambansa ay dapat mabatay sa isang simpleng dahilan
na kung muling bubuksan ang paksa ngayon tungkol sa kung aling wika ang dapat maging wikang
pambansa ay nangangahulugan lamang ng pag-antala salahat ng mga bentahang matatamo ng isang
bansa kung ito’y may wikang pambansa.

PAMARAAN NG KASAYSAYAN
Ang historiograpiya ay nangangahulugan ng pagsasakasaysayan o pagsusulat ng kasaysayan. Ito ay hindi
simpleng pagtatala lamang ng mga makabuluhang pangyayari sa nakaraan. Tulad ng iba pang disiplina sa
Agham Panlipunan, kinakailangan din ang paggamit sa proseso ng pagtiyak sa pagiging makatotohanan
ng mga sangguniang pangkasaysayan.

RETORIKA
Sa Pagsulat ng buod ng isang akda o teksto, tinutukoy ang pinakamahalagang ideya o pangyayaring
nakapaloob dito. Isinusulat sa sariling pangungusap ang buod. Nagtataglay ng mahahalagang pangyayari
ang isang mahusay na buod. Kahit gaano kaikli ang buod ng isang akda o teksto, hindi dapat nabawasan
ang kabuuan ng diwang nakapaloob dito.

PANAHON NG ESPANYOL
Nang sakupin ng mga Espanyol ang bansa, lalong nahati ang mga Pilipino. Ang pananakop sa
pamamagitan ng pagbubukod-bukod ang ginamit ng mga Espanyol upang magkalayo-layo ang mga
Pilipino. Walang isang winking pinairal noon sapagkat sa halip ituro ang wikang Espanyol, ang mga
paring dayuhan ang nag-aral ng mga katutubong wika. Sa huling dantaon ng pananakop ng mga
Espanyol, nagkaroon na ng pagtatangkang itaguyod ang Tagalog bilang wikang pambansa.

PANAHON NG REBOLUSYONG PILIPINO

Ang kilunsang propaganda ay magsimula ng paggamit ng tagalog sa pahayagang isinulat nila. Sinundan
ito ng Katipunan na tagalog din ang ginamit sa pagbuo nila ng mga kautusan.

PANAHON NG AMERIKANO
Sa panahong ito, sapilitang ipinagamit ang Ingles bilang wikang panturo at ipinagbabawal ang paggamit
ng bernakular.

MGA BATAS/ PROKLIMASYON

• Kautusang Tagapagpaganap blng. 263
• Batas ng Komonwelt Blg. 570
• Proklimasyon Blg. 12
• Kautusang Pangkagawaran Blg. 7

PAGLINANG NG WIKANG PAMBANSA

Nagsimula ang hakbang sa paglinang ng wikang pambansa sa bisa ng Saligang batas ng 1935. Artikulo
XIV, Seksyon 3. Kaugnayan nito, nanawagan ang Pangulo ng Asembleya na magtatag ng ahensiya na
magsasagawa ng mga hakbang para sa paglinang ng wikang pambansa.