POLSKI INFORMATOR

DZIEWIĘTNASTOWIECZNIK
REDAGUJĄ: MILENA RUDZKA ORAZ MAGDALENA NIEŚCIEROWICZ

Wyd.III, Dwumiesięcznik XIX w. 22.06.1849r.

OD
OD REDAKCJI
REDAKCJI

Z OSTATNIEJ CHWILI
W DNIU WCZORAJSZYM, 21 czerwca spłoszyły się konie ciągnące pojazd pani Hawrankowej. W
szalonym pędzie wpadły na ulicę Chałubińskiego i biegły dalej na oślep, ku przerażeniu
zaskoczonych przechodniów. Udało się je zatrzymać dopiero u wylotu Sienkiewicza,
niestety, potłukły kilka osób. Już niedłuGo okres wakacji, pamietajmy, że drewniane wozy i
powozy należy konserwować i SPRAWDZAĆ ICH STAN PRZED każdą podróżą. MOGĄ SIĘ NAM
ZERWAĆ skórzane pasy, połamać dyszle i koła. Zachęcamy TEŻ do lektury słowniczka z 1829
r., pt. „Książka dla podróżnych, z której się łatwo wyrazów potrzebnych w podróży i w
zdarzeniach ludzkiego życia nauczyć można”. Jakież tam można znaleźć CIEKAWE
INFORMACJE związane z wypadkami na drogach i z zasadami udzielania pierwszej pomocy!
GOŚĆ
GOŚĆ SPECJALNY
SPECJALNY
Nasz gość specjalny Józef Bem, generał ,strateg
oraz bohater narodowy uczestniczący w
powstaniu listopadowym, opowie nam o
stoczonych bitwach, które są emocjonujące
i pełne wrażeń.
Dzień dobry, drodzy czytelnicy, gościmy dziś specjalnego gościa: Józefa
Bema. Proszę Pana, zanim zaczniemy zadawać Panu pytania, proszę
powiedzieć kilka słów o sobie.

J.B. - Dzień dobry, państwu. Zacznę od tego, że jestem generałem

I strategiem. Uczestniczyłem w powstaniu listopadowym, oraz objąłem
dowództwo jednej z armii węgierskich. MAM bardzo duże doświadczenie
militarne, z czego jestem bardzo dumny.

Panie Józefie, czy JEST Pan zadowolony ze swoich oddziałow?

J.B. - Oczywiście że tak. Jak by tu nie być uradowanym

i dumnym postawą Polaków. Dzielni oni jak lwy!

Jak wygląda Rola Dowódcy?

J.B.-Żądam od Żołnierzy bezwarunkowego posłuszeństwa. Kto nie

posłucha, może być nawet rozstrzelany. Potrafię także nagradzać za
odwagę i BOHATERSTWO” jestem bardzo szorstki w obyciu. ludzie sie mnie
boja przez moja aparycję, mam poparzoną twarz. uważam siebie za bardzo
dobrego stratega, moi żólnierze wiedzą, że nawet jeżeli nie mamy
przewagi liczebnej nad siłami wroga, możemy przeważyć szalę
zwycięstwa na nasza stronę.

Z czego jest Pan najbardziej dumny?

J.B.-doszły mnie słuchy, że jestem uznawany za bohatera dwóch narodów.

Koleje życia tak się potoczyły, że zostalem naczelnym wodzem
węgierskiej Wiosny Ludów, Co sprawiło, że otrzymałem od narodu
węgierskiego niezwykłe odznaczenie w postaci diamentu z narodowej
relikwii, korony Świętego Stefana.

CZYM SIĘ PAN INTERESUJE?

J.B.-Mój umysł łączy zamiłowanie do wojny I talent dowódczy, Mam

jednak też spryt wynalazcy i konstruktora. interesujA MNIE też sprawy
polityczne.

GDZIE PAN OBECNIE MIESZKA?

J.B. - w koszarach wojskowych, w Aleppo w północnej Syrii Wraz z grupą

polskich i węgierskich powstańców.

DZIĘKUJEMY Panu ZA WYWIAD!

 europa xix wieku
Skrót wydarzeń 1814 - 1830

Kongres Wiedeński
Czy wiecie,że w 1814 r, po klęsce Napoleona, rozpoczął się w stolicy Austrii,
Kongres Wiedeński? Był to zjazd monarchów i dyplomatów, którzy mieli
zadecydować o przyszłości Europy. Decydujący głos należał do 5 państw:
Wielkiej Brytanii, Francji, Austrii, Prus i Rosji. Mówiono, że głównym celem
było utrzymanie pokoju w Europie, ale tak naprawdę chodziło o przywrócenie
na kontynencie “starego ładu”.

Legitymizm
Czym jest dla nas? Jest to założenie, że władcą nie może być zwykły człowiek.
Musi to być ktoś z rodziny królewskiej, książęcej, ponieważ taka osoba rządzi
,,z Bożej łaski”. Czy się zgadzamy z taka teorią? Absolutnie nie!

księstwo Warszawskie

Niestety jedną z decyzji Kongresu Wiedeńskiego była

likwidacja naszego Księstwa Warszawskiego, którego
większość terytorium przypadło w udziale Rosji.

Święte Przymierze
Zastanawialiście się może czym jest Święte Przymierze zawarte
jeszcze w 1815 roku, a trwające po dzień dzisiejszy? Oficjalnie
jest to sojusz wszystkich krajów europejskich, lecz w praktyce
sojusz Rosji, Austrii i Prus przeciwko wszystkim ruchom
niepodległościowym i rewolucyjnym.
 europa xix wieku
Skrót wydarzeń 1814 - 1830

Ruchy narodowe
Nie poddaliśmy się ani my Polacy, ani inne kraje niezjednoczone jak Włochy,
czy Niemcy. Z tego własnie powodu zaczęły powstawać liczne tajne
stowarzyszenia, by przygotowywać powstanie przeciwko zaborcom oraz już
na zawsze obalić “stary ład”. Walczono o równe prawa dla wszystkich grup
społecznych. Niestraszna nam była cenzura, policja, czy nadzór szkół.

Rewolucja lipcowa we Francji

trwała od 27 do 29 lipca 1830
(stąd nazwa : Les Trois
Glorieuses czyli trzy dni
chwały).

Rewolucja udaremniła próbę

powrotu do absolutyzmu
dokonaną przez Karola X
i zaprowadziła we Francji
monarchię lipcową.

Gdy Francja kicha, cała Europa dostaje kataru" to metafora pozycji Francji na
arenie międzynarodowej w XIX wieku.

Autorem tych słów jest jeden z najwybitniejszych polityków i dyplomatów naszej

epoki - Klemens Metternich, który jako zwolennik konserwatyzmu jest
całkowitym przeciwnikiem wszelkich rewolucji i powstań.

Rewolucja belgijska
Zapoczątkowana w nocy z 25 na 26 sierpnia 1830 rozruchami
antyrządowymi w Brukseli, która wybuchła pod wpływem
rewolucji lipcowej we Francji, pod hasłami obrony swobód
obywatelskich i oderwania Belgii od Holandii. Po krótkim czasie
rewolucja przerodziła się w powstanie ludowe, a wobec interwencji
wojsk holenderskich – w walkę wyzwoleńczą ogarniającą całą
Belgię

POWSTANIE LISTOPADOWE
Powstanie listopadowe, wojna polsko-rosyjska, polskie powstanie
narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Powstanie wybuchło
w nocy z 29 na 30 listopada 1830, a zakończyło się 21 października
1831r.Główną przyczyną wybuchu powstania listopadowego było
nieprzestrzeganie przez władców Imperium Rosyjskiego
postanowień konstytucji Królestwa Polskiego z 1815r.
 Wiosna Ludów
(1848 - 1849)

Wydarzenia, które wpływają na nasze dzisiejsze Życie

Rok temu zaczeła się dobrze nam znana Wiosna Ludów. Wszystko
zapoczątkowała Francja, rewolucją lutową. Walczyliśmy i walczymy
bezustannie o równość obywateli, o prawa dla chłopów i mieszczaństwa,
walczymy po dzień dzisiejszy z postanowieniami Kongresu Wiedeńskiego
oraz ze Świętym Przymierzem.

W marcu 1848r. wybuchły walki uliczne mieszkańców Wiednia, Berlina i

Mediolanu. Do walki dołączyły także Wegry, gdzie powstańcami dowodził
nasz rodak - Józef Bem.

Przyczyny
Przyczynami Wiosny Ludów są:
Głód spowodowany nieurodzajem,
Dążenia Narodów do niepodległości (Polacy, Węgrzy) lub Zjednoczenia
(Niemcy, Włosi)
Żądania swobód demokratycznych

o co walczymy?

Węgry - o autonomię, własny rząd i armię

Francja - o zastapienie monarchii, republiką, o wolność
Włochy - o wyzwolenie północno-wschodniej część kraju spod panowania Austrii
Austria - Wiedeńczycy domagają się końca starego ładu, wolności i demokracji
Rewolucja Przemysłowa
1750-1825

,,Warsztat świata”
Rewolucja przemysłowa to wszystkie przemiany techniczne i ekonomiczne,
które doprowadziły do powstania wielkiego przemysłu w Europie i Stanach
Zjednoczonych. Jest ona największym przełomem w dziejach od czasów
rewolucji neolitycznej. Rozpoczęła się w Wielkiej Brytanii w drugiej połowie
XVIII wieku i trwała do ok. 1830 r. Dzięki rewolucji przemysłowej Wielka
Brytania zyskała dużą przewagę gospodarczą nad innymi państwami.
Obecnie nazywamy ją ,,warsztatem świata”. Brytyjczycy wytwarzają połowę
artykułów przemysłowych na kuli ziemskiej, a 1/4 światowego handlu
znajduje się w ich rękach.

Dlaczego akurat Wielka Brytania zyskała

taką przewage?
Zadecydowało o tym kilka czynników:
1. Stabilność Wielkiej Brytanii i zamożność brytyjskich przedsiębiorców
2. Dostatek surowców z kraju i z Kolonii
3. Wystarczająca liczba robotników – dzięki chłopom, którzy szukali pracy w miastach
4. Znacznie wyższe plony po rewolucji agrarnej i możliwość wyżywienia większej liczby ludzi
5. Zapotrzebowanie na maszyny rolnicze oraz inne wyroby przemysłowe, wynikające ze wzrostu
liczby ludności
6. Ulepszenia i wynalazki, przede wszystkim maszyna parowa.

Rewolucja Agrarna - Czym była i jej

skutki
W XVIII w. Wielkiej Brytanii nastąpiła rewolucja Agrarna, tzn.
rolna: zamożni właściciele gospodarstw zastąpili trójpolówkę
płodozmianem – zamiast zostawiać odłogiem 1/3 pola, obszywali
całość najpierw zbożami, a potem roślinami, które zapobiegały
wyjałowieniu gleby.Zaczęli też używać prostych maszyn rolniczych
i uprawiać ziemniaki chroniące najuboższych przed głodem.

Dzięki rewolucji agrarnej plony w latach 1700-1850 wzrosły prawie

czterokrotnie, co pozwoliło wyżywić więcej ludzi.

W 1751 r. Wyspy Brytyjskie liczyły ok. 11 milionów mieszkańców,

w 1851 r. –już 27,4 miliona.
Najważniejsze Wynalazki
1750-1825
wynalazki, które zrewolucjonizują świat
Telegraf (1837 r.)
Samuel Morse opracował praktyczny system telegrafu elektromagnetycznego.
Wprowadził też kod Morse'a, czyli serię kropek i kresek, do kodowania wiadomości
i do przesyłania ich na duże odległości za pomocą sygnałów elektrycznych. Telegraf
zrewolucjonizuje komunikację, umożliwiając nam niemal natychmiastową
transmisję wiadomości. To z kolei oznacza dla nas znaczący postęp w wielu
dziedzinach życia.

Fotografia (1826 r.)

W 1826 roku Niépce wykonał pierwszą na świecie trwałą fotografię za pomocą
procesu zwanego heliografią. Jednak to Louis Daguerre udoskonalił później tą
technikę fotograficzną, wprowadzając dagerotyp w 1839 roku. Jest to znaczący
przełomem w fotografii, bo jest dla nas bardziej praktyczna
i powszechnie dostępna.

Maszyna do szycia (1846 r.)

3 lata temu Amerykański konstruktor Elias Howe opatentował funkcjonalną
maszynę do szycia, która używa igły z oczkiem na ostrym końcu i czółenka pod
tkaniną, aby wykonać stębnówkę. Ta innowacja znacznie poprawi naszą
wydajność szycia i zrewolucjonizuje przemysł odzieżowy, prowadząc do
masowej produkcji i czyniąc odzież bardziej dostępną dla ludzi.

Rower (1817r.)

„Maszyna do biegania" skonstruowana w 1817 roku przez Karla

Draisa rozpoczęła epokę cyklistów. Wynalazek Draisa, zwany
również welocypedem, tworzy drewniana rama z dwoma kołami,
które można napędzać, odpychając stopy od ziemi. Taki rower
znacznie przyczynia się do rozwoju transportu osobowego
i pozwoli wielu osobom znaleźć pracę w większej odległości od
miejsca zamieszania.

Polecamy go zakupić!
 Moda damska
w XIX wieku

Koniec z gorsetami!

Jest nam niezmiernie miło pisać ten artykuł.

Po wielu latach udało się przeprowadzić reformę ubioru.
Przestała sie liczyć jedynie elegancja, czy styl, a zaczęło
zdrowie. Dlatego już dziś pozbądźcie się niewygodnych,
kosztownych i ciasnych gorsetów. Zastąpcie je strojami wygodniejszymi,
bardziej praktycznymi i nieszkodliwymi. W Paryżu polecamy odwiedzić
pierwszy dom mody Worth et Bobergh otworzony przez Anglika Charlesa
Fredericka Worth. Szyje on z drogich, ale lekkich i zdobionych materiałów, co
przyciąga publiczność wyższych sfer. Krążą plotki, że Pan Worth pracuje także
jako nadworny projektant cesarzowej Eugenii i Elżbiety Austriaczki. Na swoich
strojach naszywa autorskie logo, a jako wielki krawiec zamienił krynolinę (czyli
sztywną, szeroką spódnicę uszytą na metalowych obręczach) na turniurę, która
podkreśla u kobiet tył bioder i nadaje sylwetce kształt litery S. Worth zajmuje
się tworzeniem ubrań na miarę, na zamówienie klienta. Naszym zdaniem jego
kreacje są idealne i na miarę naszej epoki wiktoriańskiej.

Domoteka
Zajrzeliśmy do wnętrza mieszkania w
Warszawie, aby sprawdzić, jak żyją
mieszkańcy stolicy. I co zobaczyliśmy?
Wnętrza zachwycające wystrojem i...
niezliczoną liczbą świec.

Jaki Wystrój jest najmodniejszy dziś!

Mieszkanie, które odwiedziliśmy, przy ul. Marszałkowskiej 150
należy do Józefy Łąckiej. W salonie, na fotografii siedzi wnuk
właścicielki mieszkania. Eleganckie meble, żyrandol,stół,
sekretarzyk, zegar, a takżę pianino lub fortepian to elementy
jakich nie może zabraknąć teraz w naszych wnętrzach,
szczególnie w salonie, gdzie przyjmujemy gości.
Kolejnym niezwykle ważnym pomieszczeniem
w domu mieszczańskim jest jadalnia, gdzie
podstawowym elementem jest duży stół.

W mieszkaniach dominuja świece, im ich

więcej, tym dostojniej!
 Przyjaciel matek - groźny dla dziecka

stanowczo odradzamy !

Przyjaciel matek", "opiekunka ubogich dzieci" to obecnie bardzo

popularny, syrop na bazie laudanum (mieszanki alkoholu i
opium). Dzięki niemu dzieci przesypiają kamiennym snem
naprawdę wiele godzin, co jest wybawieniem dla matek czy
opiekunek. Niestety dla samych dzieci syrop jest niekiedy bardzo
niebezpieczny. Odnotowano ostatnio przypadki, gdy maluchy po
jego zażyciu, nigdy się już nie obudziły.

polecamy !
Lalki - ubrane zgodnie z ostatnim krzykiem mody, z
doczepionymi ludzkimi włosami, wyposażone w
kapelusze, parasolki, bukieciki i kwiaty!

Polecamy!

Fotografię ślubną oraz komunijną wykonaną w

zakładzie fotograficznym Pana M. Kiemskiego w
Krakowie.

Polecamy !
Papierowe wycinanki dla dzieci oraz stroje
do konnej jazdy.