Doküman No

AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi

TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
1 / 13

1. AMAÇ:
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ kazanlarında kontrol ve bakımında izlenecek yöntemleri tanımlamak.
2. KAPSAM:
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ kazanını kapsar.
3. SORUMLULUK:
Kazan Dairesinden sorumlu olan Tüm personel ve Firma sorumluları.
4. ÇEVRESEL ve İŞ GÜVENLİĞİNDE ALINAN ÖNLEMLER:
Kişisel koruyucu malzemeler:
 Çelik burunlu ayakkabı
 İş elbisesi
 Isıya dayanıklı eldiven
 Yüz speri
 Nitril eldiven
5. BAZI TARİFLER

Akışkan yatak kazandaki bazı ekipmanların tanımı ve kontrol edeceğimiz parametreler ;

Primer Hava Fanı: Taze hava fanı da dediğimiz bu fan tarafından sağlanan hava, yanma havasıdır. Primer hava fanı ,
üzerinde bir klape bulunan kanalla air-box’a bağlıdır.

Air-Box : Hava Kutusu. Brülör air-box’a akupledir. İlk yanma motorin brülörüyle air-box’ta gerçekleşir.

ΔP veya Karşı Basınç: Taze hava fanının air-box’ta oluşturduğu basınç farklıdır. Operatörün kolayca göreceği bir
manometreden okunur. Birimi mmSS’dur.

Yatak : Yanmanın gerçekleştiği kül kömür karışımıdır.

Yatak Sıcaklıkları: Yatak sıcaklıklarını 2 adet termokupl ile ölçeriz. Yatak 1 ve yatak 2 sıcaklığı arasında normalde 25-
30°C’ye kadar fark olabilir.

Yatağın Uyuması: İşletmenin İşletmenin kızgınyağ ihtiyacı çok azaldığı veya kalmadığı zaman aspiratör , fan ve kömür
vericiler durdurularak yanma durdurulur. Bu duruma yatak uyuması denir. Böylece kül kendi sıcaklığını uzun süre
muhafaza eder.

Vakum: Kazan içinde belli bir negatif basınç olmalıdır. Aksi halde duman geri tepmesi olur. Vakum değeri kazan PLC
ekranından görülebilir. Kazan içindeki vakum otomatik olarak PLC sistem tarafından baca gazı aspiratörü vasıtası ile
sağlanır.

Yatak Çökmesi: Akışkan yataklı kazanlarda ideal yanma sıcaklığı 850 ºC civarıdır. Eğer yatak sıcaklıkları kontrol
edilemez ve 900ºC’nin üzerine çıkarsa, yataktaki kül ergimeye başlar ve birbirine yapışır. Bu da yatakta cüruf
oluşumuna sebep olur. Artık yatakta kaynama olmayacağından Yatak 1 ve Yatak 2 arasındaki sıcaklık farkı da
artmaya başlar. Bu olaya yatak çökmesi denir. Yatakta cürufun başladığı farkedilirse erken müdahaleyle yatak
çökmesi engellenir. Cürufa neden olan en önemli etken yüksek sıcaklık ve bozuk yanma ayarlarıdır.

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
2 / 13

TEHLİKE VE DİKKAT

AŞAĞIDAKİ MADDELERİN TAMAMI ÇOK ÖNEMLİ OLUP, DİKKAT EDİLMEMESİ DURUMUNDA CAN GÜVENLİĞİ VE
MAL GÜVENLİĞİNİZ TEHLİKEYE GİRECEKTİR.

a) Kazan yağ çıkış hattındaki emniyet ventilinin açtığı ya da kaçırdığı fark edilirse; Derhal Fan, aspiratör ve kömür
vericileri durdurunuz. Kazanın basınç transmitterleri, basınç emniyet prosestadı ve emniyet ventillerinin ayarını
kalibrasyonlu laboratuarlarda veya imalatçılarında kontrol ettiriniz. Scada sistemindeki parametre ayarlarını kontrol
ediniz, YILDIZ kazanın ayar değerleri ile karşılaştırınız. Ayarlar farklı ise durumu teknik yetkililere bildiriniz.
b) Emniyet ventilleri çıkışları asla körlenmemelidir.
c) Kazanın her brülör çalıştırılması öncesinde air- box kapağını açarak içeride motorin birikmesi olup olmadığını
kontrol ediniz. Var ise sebebini araştırınız. Brülörü kesinlikle çalıştırmayınız. Patlama nedeni ile ölüm tehlikesi vardır.
d) Çalışan sistem üzerinde kesme, kaynak, delme işleri yapmayınız. Yaralanma ve ölüm tehlikesi vardır. Ölçüm ve
kontrol cihazları ile otomasyon panolarının zarar görerek sisteme zarar vermesine neden olabilirsiniz.
e) İlk ateşlemede brülör ile devreye girerken brülör iki defa arıza yaparsa, fan ve aspiratörü durdurup brülörü sökünüz.
İki defa arızaya geçildiği halde devam etmeniz durumunda patlama nedeni ile yaralanma ve ölüm riski vardır.
Elektrotları, türbülatörü ve memeleri kontrol ediniz. Air- box içinde motorin birikmesi olup olmadığını kontrol ediniz.
Motorin birikmesi var ise sistemin enerjisini kesip, air-box içini motorinden temizleyiniz.
f) Kazan borularında herhangi bir delinme görülürse fan, aspiratör ve kömür vericileri durdurunuz. Herhangi bir
şekilde müdahale etmeniz durumunda yanma ve patlama nedeni ile yaralanma ve ölüm tehlikesi vardır, durumu
teknik yetkililerinize bildiriniz.
g) Kazan, kömür hazırlama sistemi veya bunlara ait ekipmanlar üzerinde kaynak veya tamirat vs. yapılacaksa, elektrik
panosundan tüm enerjiyi kesiniz. Panonun başında bir kişi bulundurarak enerjinin başka kişiler tarafından bilinçsizce
açılıp elektrik çarpması, çalışan motor ve bağlı olduğu mekanik aksamın hareketi nedeni ile yaralanma ve ölüm
tehlikesi vardır. Kaynak akımı nedeni ile sistemdeki hassas cihazların yanması ve kullanılamaz hale gelmesi söz
konusudur.
h) Elektrik enerjisi kesilmeyen hiçbir motorlu aksama müdahale etmeyiniz.
i) Sıcak külün bulunduğu kazan, siklon, multisiklon, torbalı filtre, duman kanalları kül siloları gibi yerlerde sıcak külden
uzak durunuz. Yanma nedeni ile yaralanma ve ölüm tehlikesi vardır.
j) Kazan, elektrik kumanda panoları vb. cihazların topraklamasının mutlaka yapılmış olması gerekmektedir.
Topraklama olmayan sistemlerde maddi veya manevi zararlar oluşur. Derhal topraklamayı yaptırınız. Topraklamayı
senede bir kez ölçtürünüz.
k) Kazan kömür bunkeri içerisine kesinlikle girmeyiniz. Kömür gazlarından dolayı zehirlenme nedeni ile yaralanma ve
ölüm tehlikesi vardır.
l) Islak filtre içinde sülfürik asit ve gazları vardır. Kesinlikle içine girmeyiniz, zehirlenme nedeni ile yaralanma ve ölüm
tehlikesi vardır.
m) Kazan sıcak iken içine kesinlikle girmeyiniz, zehirlenme ve yanma nedeni ile yaralanma ve ölüm tehlikesi vardır.
n) Kazan çalışırken sistemin herhangi bir yerinde kesinlikle onarım- değişim- müdahale yapmayınız. Yaralanma ve
ölüm tehlikesi vardır.
o) Sistemdeki arızaları kazan dairesi teknik şeflerine ve YILDIZ KAZAN yetkililerine bildiriniz.
p) Kazan dairelerinde görevli personel dışında kimse bulunmamalıdır.
q) Elektrik kesintisi durumunda kazan içerisindeki yağ sirkülasyonunun devam ettirilmesi gerekmektedir. Yağın yüksek
sıcaklıkta durgun halde kalması, termal yağın bozulmasına ve kazan borularının yüksek sıcaklıktan deformasyonuna
sebep olacaktır. Bu nedenle sirkülasyon pompaları jeneratör üzerinden devreye alınabilir durumda olmalıdır.

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
3 / 13

r) Sistemdeki mekanik ve elektrikli veya elektromekanik cihazların bakımı ehil kişiler tarafından yapılmalıdır.
s) Sistemin garanti süresi dolduğunda genel bakım için YILDIZ KAZAN' dan kontrol talep ediniz.

KIZGIN YAĞ TESİSLERİ İÇİN GENEL BİLGİ:

Bu talimatname sadece Akışkan Yataklı kazanlar için değil genel olarak tüm kızgınyağ sistemlerinde kullanılan termal
yağlar ve kızgınyağ sisteminde bulunan ekipmanlar hakkında bilgi vermektedir. Akışkan yataklı kazanların yakıcı ve
kazan kısımları ile ilgili olarak ilgili talimatnameler bu talimatnamenin ayrılmaz bir parçasıdır.
1. ISI İLETİM YAĞLARI:
1.1. UYGULANIŞI

Isı ileticisi olarak kullanılan mineral esaslı yağlar ( termal yağlar ) tekstil ve endüstri tesislerinde büyük ölçüde
uygulanmış ve uzun yıllar dayandığı tespit edilmiştir. Bu yağlar yüksek sıcaklık dengesine malik olup işletmede en
yüksek kullanılabilme sıcaklığı olan 300°C’a kadar çıkabilir ve gayet ekonomik olarak kullanılırlar. İnsan sağlığı
üzerinde kötü bir etkisi olmayan bu yağlar, molekülleri bölünse dahi herhangi bir zehirlenme veya korozif özellik
göstermezler.
Kızgın yağ tesisini kurarken yağların özelliklerinin dikkate alınması gereklidir. Bu bilgiler üretici firmalardan temin
edilir ve ihtiyaç duyulan ısıyı çeşitli şartlarda özelliklerini kaybetmeden taşıyabilecek uygun yağ seçilir.
1.2. ISI İLETİM YAĞLARININ ÖZELLİKLERİ:
a) Viskozite
Viskozite yağların akıcılığı hakkında karar vermeye yarayacak fiziksel özelliktir. Mineral yağların viskozitesi sıcaklıkla
değişir. Yağ sıcaklığı arttıkça viskozite azalır ve akıcılık artar , yağ soğuduğu zaman tekrar eski viskozitesi ve
akıcılığına ulaşır. Isı iletiminde kullanılacak yağın viskozitesi mümkün olduğu kadar düşük seçilmelidir. Bu şekilde
ısıtıcıların ısıtma yüzeylerinde iyi bir ısı iletimi temin edilmiş olur. Aynı zamanda bütün ısı iletimi yapan sistemdeki
yağın sirkülasyonunda meydana gelecek basınç kaybı az olur , bu da bize maliyeti daha az olan sirkülasyon pompası
seçimini sağlar.
Modern tesislerde, bu yağlar için santrifüj pompa kullanılır. Isı iletim yağlarının pompalanmasını garanti altına almak
için, pompa firmalarının tayin ettiği pompa çalışma sıcaklığının altındaki sıcaklıklarda viskoziteyi seçmek mecburiyeti
vardır. Bununla beraber pompa firmalarının öngördüğü çalışma sıcaklığı azami değeri aşılmamalıdır. Akma veya
donma noktası pratik olarak yağların pompalanabilme derecesinin altında bulunmalıdır.
b) Yoğunluk;
Yoğunluk , belli bir sıcaklıktaki maddenin birim hacminin ağırlığıdır. Artan sıcaklık ile beraber yoğunluk pratik olarak
doğrusal bir azalma gösterir. Bu azalma da beher °C için yaklaşık olarak 0,00063 gr/ml'dir. Isı iletim yağının ısıtılması
ile yoğunluğu azalırken hacmi de artacağından genleşme tanklarında tesislerin yapımında bu özelliği dikkate
almalıdır.
c) Kaynama Noktası;
Mineral yağların yüksek sıcaklıklarda su buharına nazaran üstünlüğü buhar basınçlarının düşük oluşudur. Şöyle ki; su
100°C’da kaynamaya başladığı halde mineral yağlar genellikle 360°C veya bunun üzerinde kaynamaya başlar.
Tesisin mukavemeti hesaplanırken yağların ısıtılması esnasında buhar basıncı gibi ilave basınçlar meydana
getirmeyeceği için sadece pompanın statik ve dinamik basıncı dikkate alınır. Bu da bize basınçsız tesis yapmamızı
temin etmiş olur.
Mineral yağlar kaynama noktalarının altındaki derecelerde daima sıvı fazında çalışırlar.

d) Alevlenme Noktası;

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
4 / 13

Isı iletim yağlarının tercih veya seçiminde alevlenme noktası çok önemlidir. Bu özellik yağın buhar basıncının
durumunu, buharlaşmaya karşı meylini, hafif hidrokarbonların mevcudiyetini ve termik olarak yüksek tesirlere
dayanıklılığı hakkında fikir verir. Tecrübeyle bulunmuş olan bir alevlenme noktası, tesisin işletme şartlarına da uygun
düşmeyebilir. Termal yağların alevlenme noktasının yüksek olması arzu edilir.
e) Nötralizasyon Katsayısı;
Bu değer termal yağların içerisindeki asidik dengeyi ifade eder. Bu katsayının artması oksidasyonu hızlandırıcı
etkenlerden biridir.
f) Termal stabilite
Termal yağın sıcaklıkla bünyesinde bir değişikliğe uğramaması termal stabilitedir. Termal yağlarda bu özellik belirli bir
sıcaklığa kadar sağlanabilir. Bu maksimum akış sıcaklığı yağ üretici firmalardan bilgi edinilebilir. Bu sıcaklığın aşılması
halinde yağı teşkil eden moleküller ayrılır ve termik parçalanma dediğimiz ( Thermal cracking ) olay vuku bulur.
Bünyedeki C – C ve C – H bağlarının kopmasıyla değişik yapıda maddeler oluşur . Yağın molekül ağırlığı azalır,
alevlenme noktası ve viskozitesi düşer. Eğer alevlenme noktası çalışma sıcaklığının altına düşerse sıcak yağın hava ile
teması sonucunda yanma oluşur.
g) Oksidasyon;
Yüksek sıcaklıktaki yağ hava ile temas ettiği taktirde Oksidasyon olur. Oksidasyon neticesinde karbona benzeyen katı
partiküller oluşur ve bunlar ısı iletim yüzeylerinde birikerek ısı iletimini engeller. Bu olay şartlara göre kademe kademe
gerçekleşir. Fakat sonunda kesinlikle yağ özellikleri değişir. Bu süre oksidasyon stabilitesi yüksek yağlarda biraz daha
uzayabilir. Cu – Zn alaşımları termal yağın oksidasyonunda katalitik etki yaptıklarından kızgın yağ tesislerinde
kullanılmamalıdırlar.
h) Yağın değiştirilmesi;
Yağ ilk konduğu durumdaki özelliklerini kullanılma süresinde ağır ağır kaybeder, yani bozulur. Sistemde eksilen yağı
telafi maksadıyla yapılacak ilaveler her ne kadar yağın ömrünü uzatırsa da yüksek sıcaklıklarda yağa hava karışması
yağın oksidasyonunu hızlandırır. Okside olmuş yağda yapılacak nötralizasyon deneyi bize bu yağın durumu hakkında
bir fikir verebilir, yağ moleküllerinin yapısı için yüksek film sıcaklığı tehlikeli olup, yağda (cracking) bölünme vuku
bularak, netice de düşük kaynama noktalı ve bunlara ilaveten asfalten gibi yüksek moleküllü komponentler veya kok
husule gelir. Bunlarda organik olmayan pisliklerle birlikte sistemin çalışmasını bozabilir.
1.3. KIZGIN YAĞ SİSTEMLERİNDE KULLANILAN ANA ELEMANLAR:
a) Sirkülasyon Pompası;
En sık kullanılan pompalar santrifüj pompalardır. Pompa seçiminde dikkat edilmesi gereken husus pompa dayanım
sıcaklığının çalışma sıcaklığının üzerinde olmasıdır.
Sirkülasyon pompasının kapasitesi öyle seçilmelidir ki ısı kaynağı tarafından verilen ısı, ısıtılan yüzeyin her bir noktası
tarafından alınmalı ve iletilmelidir. Böylece boru duvarları için ayarlanan sıcaklık, emniyetli yağ filmi sıcaklığını hiçbir
zaman aşmaz.
b) Kazan Emniyeti ve Akış Kontrolü;
Kazan borularında olacak bir delinme sonrasında yağ direk olarak ateşe maruz kalır veya pompa herhangi bir
sebepten (mesela; ısıtıcının hava veya gaz yapması, borunun tıkanması sebebiyle borudaki akış mukavemetinin
artması, filtrelerin, vanaların kaçırması gibi) kafi kapasite ile çalışmaması halinde ısıtıcı tarafından aynı enerji yağa
verilir bu da yağ filmi sıcaklığının artmasına sebep olur. Bunlara ve sonuçlarına mani olmak için akış kontrol emniyeti
faaliyete geçirilerek yağın ısıtılması kesilir.
c) Borular;
Borulara kafi meyil verilmeli ve hava veya yağ içindeki suyun buharını kaçırma boşaltma tertibatlarını yaparak
tesisattaki su, pislik ve gazlar kaçırılmalıdır.
d) Kızgın Yağ Kazanı;

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
5 / 13

Bütün tesisatın ısı iletim yağı için en kritik yeri kazan veya ısıtıcıdır. Kızgın yağ kazanında , ısı transferinin iyi olması ve
içerdeki ısıyı mümkün olduğu kadar uzun süre muhafaza etmesi beklenen özelliklerdir.Eğer kızgın yağ sistemi iyi
kurulur ve otomasyonda problem olmazsa yağa hiçbir zarar gelmez.
e) Gaz Ayırıcısı;
Küçük tesislerde gaz ayırıcının büyük yardımı olur. Belirli zaman aralıklarında meydana gelen gaz, sıcaklık oranları
üzerinde kötü bir değiştirici rolü oynar. Ayırıcının esas faydası, sistemin doldurulması ve doldurmadan sonra yapılan
ilaveden sonra da uzun süre sistemin durgun(gazsız) çalışmasını temin etmektir.
f) Genleşme Kabı;
Genleşme kabı sirkülasyon pompasının emme tarafına bir boruyla bağlanmıştır. Böylece yağın ısınması esnasında
büyüyen hacmi karşılanmış olur. Genleşme kabının hacmi ve borular kafi büyüklükte seçilmelidir. Fazla yağ, taşma
borusu vasıtasıyla toplama tankına döndürülmelidir. Genleşme kabındaki en düşük yağ seviyesinin emniyetli seviyede
bulunması için tesisatta bir yağ seviye sınırlayıcısı konulur. Böylece tesisatın tamamen soğuması halinde, ısıtma
devresine hava girmemesi için genleşme kabında emniyetli seviyede yağ bulunacaktır.
g) Toplama Tankı;
Yağ boşaltmayı veya ilaveyi temin için bir toplama tankı konmalıdır. Böylece sadece doldurma için değil aynı zamanda
acil anlarda ve tamir maksatlarına kullanılabilecek yedek bir tank temin edilmiş olur. Genellikle nispeten büyük ve
havaya açık tanklarda suyun yoğunlaşmasını kesinlikle önleme her zaman mümkün değildir. Bu sebeple tanktaki su
mevcudiyeti muntazaman kontrol edilmelidir. Tankta su bulunduğu takdirde boşaltılması şarttır.
h) Doldurma Pompası;
Sisteme yağın doldurmasını veya acil durumlarda sistemdeki yağın boşaltılmasını sağlar.

2. TESİSATIN İŞLETME VE SERVİSİ İLE İLGİLİ HUSUSLAR:

2.1. DOLDURMADAN EVVEL YAPILACAK HAZIRLIKLAR:

2.1.1. TEMİZLEME;

Tesisat doldurulmadan evvel sistemin temizlenmesi ve kurutulması gerekir. Sistem boş iken hafifçe ısıtıldıktan sonra
içerisine tazyikli hava verilir ve bu şekilde hava sistemden çıkıncaya kadar devre sıcak olduğundan hiçbir yoğuşma
meydana gelmez. Eğer tesisatta gaz ayırıcı mevcut ise, böyle bir işleme lüzum yoktur. Bütün havalandırma ve diğer
vanalar açılarak devrede birikmiş olan sıvılar (yağ artıkları, tecrübe sıvısı kalıntıları vs) tesisattan atılmalı ve sonra
filtreler temizlenmelidir. Bütün havalandırma ve sudan temizleme işlemi bittikten sonra açılan bütün vanalar kapatılır
ve doldurma işlemi bundan sonra başlar.
2.1.2. SIZDIRMAZLIK TESTİ;

Tesisin sızdırmazlık testi yapılmalıdır. Bu testte basınçlı hava kullanılır. Test basıncı yaklaşık 1.5-2 bar arasıdır. Bütün
bağlantı noktaları, kaynaklar ve flanşlar sabun köpüğü ile kontrol edilir. Test basıncının 2 bar’ın üstüne çıkarılması
durumunda kaçak noktasından çıkan hava köpük teşekkül ettirmeden yüksek hızla fışkırır ve tehlike arz eder.
Test esnasında ısıyı kullanan cihazlar, tanklar, kollektörler körlenip test dışı bırakılmalıdır. Ayrıca sirkülasyon pompası
da test dışında tutulmalıdır. Salmastralarından gaz kaçabileceği için basınç sabit tutturulmaz.

2.2. DOLDURMA;
En iyi ve en doğru doldurma yolu sistemin en alçak noktasından doldurmaya başlamaktır. Böylece sisteme dolmaya
başlayan yağın üzerindeki havayı yukarı doğru itmesi sağlanır. Doldurulan yağ genleşme kabındaki asgari seviyeye
eriştiği zaman, doldurma pompası durdurulmalıdır. Kısa bir bekleme devresinden sonra, devrenin doldurulması
esnasında açılmış olan havalandırma vanalarından devrede birikmiş gazlar çıkar. Yağ gelinceye kadar, doldurma
Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
6 / 13

işlemi devam eder. Devredeki gazların tamamen çıktığından emin olunduğunda, havalandırma vanasından yağ
gelmesi devam ederken bu vana kapatılır. Böylece tesisatta devreden yağ en uzaktaki ısıtma mahalli borularını da
temizlemiş olur. Yağın kuru olup olmadığını anlamak için bir tecrübe daha yapılmalıdır. Kuru olarak tesisatta teslim
edilmiş olması icap eden yağın içerisinde su yoğuşması, yağın depolanma, nakli ve devreye sokulması esnasında vuku
olabilir. Yağın bulanık olması, yağın içerisinde su bulunduğunu ifade eder.

2.3. İLK İŞLETMEYE ALMA

Kızgın yağ kazanını işletmeye almadan önce aşağıdaki kontrolleri yapınız.
1. Ölçme, kontrol, izleme ve emniyet cihazlarını ayarlayınız.
2. Elektrik motoru koruma devreleri ve termikleri ayarlayınız.
3. Devredeki tüm vanaları açık pozisyona getiriniz.
4. Pompa pili ve kaplinini elle çevirerek rahat döndüğünden emin olunuz.
5. Elektrik panosu ana şalterini açınız.
6. Ana sirkülasyon pompasını çalıştırıp dönüş yönünü kontrol ediniz.
7. Sistemin havasını atmasını bekleyiniz, gerekirse üst noktadan bir miktar yağ akıtınız.
8. Fark basınç transmiterini ayarlayınız.
9. Pompa yarım saat çalıştıktan sonra durdurulup pislik tutucusundan biriken atıklar temizlenmelidir.

a)Pompa çalıştırma
b)Hava atma
c)Pisliklerin temizlenmesi
periyodu sırasıyla hiç pislik çıkmayıncaya kadar devam ettirilmelidir. Başlangıçta pislik tutucu filtresinin ince filtre
olması daha sonra, pislik kalmayınca kaba filtre ile değiştirilmesi tavsiye edilir.
10. Işıklı ve sesli alarm sisteminin devrede olduğu ve başlamadan önce herhangi bir alarm vermediği kontrol
edilmelidir.

İlk işletmeye alma için termostatı 100°C civarında ayarlayınız. Bu sıcaklığa ulaşır ulaşmaz termostatın devreyi kestiğini
izlemeniz gerekir. Sistem otomatik yapıp durunca şalteri kapatıp tekrar hava alınız, boru devrelerinin sağlam ve
sızdırmaz olduğunu kontrol ediniz. 100°C civarında su buharlaşacağından sistemde su varsa buharının atılması
gereklidir. Pompa basıncının da üzerine binmesiyle buharlaşma sıcaklığı genellikle max. 200°C’ye kayar. Genleşme
hattı ve genleşme tankında gazların atılması esnasında bunların soğuyarak yoğuşması tehlikesi mevcuttur. O nedenle
pompa basış tarafından Termostat ayarı 100°C ile 200°C arasında yavaş yavaş arttırılır ta ki sistemdeki basınç
dalgalanmalarının bittiği ve boruda gazların ve buharların kalmadığına emin olunduğu ana kadar.
Soğuk yağ depolama tankı ile genleşme tankı arasındaki hacimde havanın oksijen bir kez bile sıcak termoyağ ile
temas ettirilmemelidir.
Şimdi sistem dayanıklığı, sızdırmazlığı, boru uzaması, pompa soğutma suyu sıcaklığı kontrolleri yapılmalıdır. Bundan
sonra sistem normal işletme sıcaklığına yavaş yavaş yükseltilebilir İstenen işletme sıcaklığına ulaşıldığında, yukarıda
sayılan kontroller tekrar yapılır. Emniyet olarak konan ekipmanların çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.
Yapılacak kontrol ve ayarlar şunlardır.
1. Emniyet termostatı ayarı
2. Baca gazı termostatı ayarı
3. Genleşme tankı seviye şalteri
4. Prosestat ayarı

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
7 / 13

5. Kazandaki kaçak kontrol cihazı

6. Eğer varsa emniyet ventillerinin kontrolu
7. Genleşme tankındaki seviyenin kontrolu.
8. Akış kontrol emniyeti

2.4. YAĞ NUMUNELERİNİN KONTROLÜ

Isı iletim yağı muayyen işletme süresinde gerektiği takdirde değiştirilmesi icap eder. Bununla beraber işletme
tesirlerinin anormal oluşu yağın daha erken bozulmasını ve dolayısıyla değişmesini icap ettirebilir. En geç bir sene
çalışmadan sonra, yağın daha fazla kullanılıp kullanılamayacağını tayin için ait olduğu Petrol Şirketi laboratuarlarında
kontrol ettirmek icap eder.
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI TALİMATNAMESİ:
 Bu sistem sadece eğitimini almış operatörler tarafından çalıştırılmalıdır. Kazan dairesinde ehil olmayan personelin
bulunması ve sisteme müdahale etmesi kesinlikle yasaktır
 Genleşme Tankı, Depolama Tankı yağ seviyelerinin normal olduğu tank üzerinden ve PLC sistemden kontrol edilir.
Yağ eksik ise yağ transfer pompaları devreye alınarak normal seviyesine kadar doldurulur. Yağ transfer pompaları
tank üzerindeki seviye sezgi elemanlarına göre otomatik olarak tanka yağ dolumunu yapmaktadır.
 Kızgın yağ gidiş ve dönüş kolektörlerinde işletme yağ hatlarının kapalı, kollektörler arasındaki by-pass vanasının açık
olduğu kontrol edilir.
 Sistemde açık olması gereken yağ hattı vanaları kontrol edilir. Kapalı olan var ise açılır.
 Kazan PLC ekranından Kızgın yağ sirkülasyon pompalarından bir tanesi devreye alınır. Kızgın-yağ sirkülasyon
pompaları devreye alınmadan Baca Aspiratörü ile Taze hava fanı devreye alınamaz.
 Kızgın yağ sirkülasyon pompası devreye alındıktan sonra “DS11” ve “DS31” yağ akış emniyeti cihazlarından gelen
alarmlar kazan PLC ekranından kalkacaktır. Sistemden herhangi bir çalışmayı önleyici alarm gelmiyor ise Aspiratör ve
Taze Hava Fanı PLC ekranda yanıp sönmeye başlayacak, yani çalışmaya hazır hale gelecektir.
 Yatak kül seviyesi kontrol edilir. Yatak kül seviyesi kömür verici helezon borularının merkezinin hizasında olmalıdır.
Kazan çalışırken kül seviyesine bakmayınız. Eğer kül yüksek ise fan %50 devirle çalıştırılıp yataktan kontrollü bir
biçimde kül alınır. Fan durdurulup kül seviyesine bakılır. Seviye normale ulaşana kadar bu işlem devam ettirilir.
 Motorin tankından brülöre gelen hat üzerindeki vanalar açılır.
 İlk kontroller yapıldıktan sonra aspiratör ve fana start verilir.
 Hava klapeleri brülör yanma pozisyonuna getirilir. Fan devri, ΔP :500-700 mmSS olacak şekilde Kazan PLC
ekranından ayarlanır. Bu değer pano dairesinin tam karşısındaki hava manometresinden okunur.
Bir kazancı brülörün başına geçer. Air box altındaki ve arkasındaki vanalar açılarak air-box’ ta motorinin yanmadan
birikme ihtimaline karşı tedbir alınır. Diğer kazancı PLC ekrandan üzerinden brülöre start verir. Brülör başındaki
operatör brülörün yanındaki panodan start verir. Eğer brülör üst üste iki defa arıza verirse, devreye alma işlemi
durdurulur ve arızanın kaynağı araştırılmak üzere fanlar durdurulup brülör sökülür. Elektrod mesafeleri, ateşleme
trafosu, fotosel, memeler kontrol edilir. Brülör devreye alınırken brülör talimatnamesi kesinlikle uygulanmalıdır.
Brülör söküldükten sonra air-box’ a kıvılcım yayıcı aletlerle yaklaşmayınız.
 Bir kişi brülör yanmasını gözetler, olağan dışı bir durum varsa brülör kapatılır ve yetkililere haber verilir.
 Yatak 1 sıcaklığı 600-700 ºC’ye, kızgın yağ dönüş sıcaklığı 80 - 90 ºC’ye gelinceye kadar brülör yakılır.
 Sıcaklık şartları sağlandıktan sonra brülörün yanındaki panodan 2. kademe ve 1.kademe şalterleri ve sonrasında
ana şalter kapatılır. Brülörün enerjisi Kazan PLC ekranından kesilir. Motorin tankından gelen yakıt hattı vanası ve
airbox’ taki vanalar kapatılır. Hava klapeleri normal pozisyonlarına alınır.
 Kazan minimum yanma ayarlarında çalıştırılır.

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
8 / 13

 Yatak sıcaklıkları normale ulaşıp, kızgın yağ sıcaklığı da 100 ºC’ ye çıkana kadar kömür ve fan devirleri minimumda
kalır.
 Kızgın yağ çıkış sıcaklığı 200ºC’ ye ulaştıktan sonra kazan PLC ekranında herhangi bir ikaz yoksa kazan otomatik
çalışmaya alınır.
 Kızgın yağ çıkış sıcaklığı işletme tarafındaki yağ sıcaklığı değerine 10-15°C yaklaşmış ise kızgın-yağ gidiş ve dönüş
kollektörlerinden işletme tarafının vanaları yavaş yavaş açılır,bu esnada kollektörler arasındaki by-pass vanası tam
kapatılır.
 Kızgın yağ sirkülasyon pompaları sürekli çalışmaktadır. Sistem durdurulup dinlenme veya bakıma alınacaksa fan,
aspiratör ve kömür vericiler durdurulsa dahi kızgın yağ sirkülasyon pompaları yağ sıcaklığı 80°C’ ye düşene kadar
devreden çıkarılmaz. Aksi halde ısı transfer yağı bozulur.
 Siklon filtreden sürekli olarak kül deşarj edilerek aspiratörün rahat çalışması sağlanır.
 Yatak külünü aynı seviyede tutmak için YILDIZ kazan ekibinin belirlediği oranlarda yataktan kül alınız. Kullanılan
kömür değiştirildiğinde yanma ayarlarıda değişecektir. Mutlaka YILDIZ kazana haber veriniz.
 Sistemdeki fan, aspiratör, pompa vs. gibi hareketli parçaları olan elemanları üzerindeki etiketlerde bulunan
talimatnamelere göre yağlayıp bakımını yapınız.
BRÜLÖR ÇALIŞTIRMA:
YILDIZ Akışkan yataklı kazanda kullanılan yakıcı bir bek olup, ismi aşağıda brülör olarak geçmektedir.
BRÜLÖRÜ ÇALIŞTIRIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR:
 Motorin yakıt hattı üzerindeki vanalar açılarak brülör pompasına yakıt gelmesi sağlanır.
 Yanma hücresi içerisinde motorin tahliye ve gözetleme vanaları açılarak içeride yakıt birikmemesi için önlem alınır.
Yanma boyunca bu vanalar açık bırakılır. Bu vanalar air-box alt ve arka duvarındadır. Vanalar açıldığında vana kolu
limit switchi hareket ettirerek, brülörün devreye girmesi için emniyet devresi yol verir.
Brülörle ateşleme esnasında soğuk havanın airbox’ a girmesi gerekmektedir. Bu sebepten Hava Isıtıcı devre dışı
bırakılmalıdır. Taze hava klapesi üzerindeki by-pass klapesi açılır. Taze hava fanından hava ısıtıcıya giden hava kanalı
üzerindeki klape kapalı konuma alınır. Böylece klape kolu limit switchi hareket ederek brülörün devreye girmesi için
emniyet devresi yol verir.
 Enerji giriş kabloları ve gerilimleri kontrol edilir.
 Kazan çalıştırma kılavuz ve talimatnamesindeki tüm kontroller yapıldıktan sonra her şey normal ise brülör
çalıştırılmaya hazırdır. BRÜLÖRÜN DEVREYE GİRMESİ kısmındaki talimatlar uygulanır.
 Brülöre yol verildikten sonra eğer brülör bir iki defa arızaya geçer ise arızanın sebebini öğrenmek için BRÜLÖR
ARIZA DURUMLARI kısmındaki talimatlar uygulanır.
BRÜLÖRÜN DEVREYE GİRMESİ:
 Aspiratör ve fan çalıştırılır. Beş dakika boyunca frekans kontrollü bu cihazların devrini bulması beklenir.
 Taze hava ana kanalındaki klape konumu yarım kapalı pozisyona getirilir.
 Yukarıda sayılan vana ve klapeler açılmadan brülör devreye girmez.
 Birincil hava borusundaki ufak klape %30 açılır.
 Kumanda dairesindeki operatör kumanda panosu üzerindeki brülör start düğmesine basılır.
 Brülörün ana şalteri açılır.
 Brülör I. kademe şalteri açılır.
 Bu hareketle brülör yakıt pompası dönmeye başlar ve aynı anda ateşleme trafosuna enerji gelerek ateşleme
elektrodları çakmaya başlar. Pompadan memeye giden hat üzerinde bulunan selenoid ventil kapalı olduğu için brülör
yakıtı kendi içindeki by-pass yolundan geri dönüş hattına vererek devirdaim yapar. Bu süpürme hareketi yaklaşık 10-
12 sn. sürer.
 10-12 sn. sonrasında selenoid ventil açarak I. Memeye yakıt gitmesi sağlanır.
Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
9 / 13

 Memeden pülverizasyon ile çıkan yakıt hava ile birleşerek ateşleme elektrodlarından çıkan kıvılcım ile yanma
gerçekleşir. Brülör gözetleme deliğinden alevin varlığı gözlenir.
 Brülör üzerindeki fotosel yanma alevini görür ve ateşleme trafosunun enerjisini keserek ateşleme elektrodlarının
kıvılcım çıkarmasını engeller.
 Alev gözetleme camından gözlenir. Alev varsa birincil hava borusundaki klape tam açılır.
 Brülör birinci kademede çalıştıktan bir müddet sonra ( kül sıcaklığı 200°C’ye gelene kadar ) operatör tarafından
ikinci kademe şalteri pano üzerinden açılarak ikinci memenin devreye girmesi sağlanır ve alevin büyüdüğü gözetleme
camından gözlenir.
 Artık brülör devreye girmiştir.

BRÜLÖRÜN DEVREDEN ÇIKARILMASI

Yatak sıcaklıkları istenen değere ulaştığında brülör devreden çıkarılabilir. Bunun için;
 Brülör ikinci kademe şalteri kapalı pozisyona getirilir.
 Brülör birinci kademe şalteri kapalı pozisyona getirilir.
 Brülör ana şalteri kapalı pozisyona getirilir.
 Operatör kumanda panosundan brülörün enerjisi kesilir.
 Yanma hücresi(air-box) altındaki ve arkasındaki vanalar brülör durduktan beş dakika sonra veya buradan herhangi
bir motorin sızması olmadığını gördükten sonra kapatılır.
 Hava ısıtıcı devreye sokulur. Hava ısıtıcı klapeleri eski konumlarına getirilir. Yani taze hava fanının bastığı hava, hava
ısıtıcıya girip hava ısıtıcıdan air-box’ a geçmelidir.
 Motorin tankından brülöre gelen tüm vanalar kapatılır.
 Birincil hava borusundaki küçük klape tam kapatılır.
 Ana klape tam açılır.

BRÜLÖR ARIZA DURUMLARI:

I.BRÜLÖR ÇALIŞMIYOR
 Brülöre enerji gelmiyordur. Panodaki R, S, T fazlarını kontrol ediniz. Sigorta ve termiklerin normal konumda
olduğunu kontrol ediniz.
 Brülöre enerji gelmiyordur. Air-box altındaki ve arkasındaki vanalar açılmamıştır veya vana kolları limit switchleri
hareket ettirmiyordur. Kontrol ediniz.
 Brülöre enerji gelmiyordur. Taze hava kanalından hava ısıtıcıya giden taze hava kanalı by-pass klapesi açılmamıştır
veya klape kolu, limit switchi hareket ettirmiyordur. Kontrol ediniz.
 Brülöre kumanda dairesindeki operatör kumanda panosundan enerji gelmiyordur. Kontrol ediniz.
 Beyin arızalıdır. Beyin röle çıkışları, beyin üzerindeki şemaya göre bir elektrik teknisyeni tarafından kontrol edilir.
 Şebeke gerilimi uygun olmayabilir. Brülör panosundaki R, S, T, N klemensleri üzerinde yaptığınız ölçümlerde
besleme gerilimi nominal değerin -%15….+%10’ unu aşıyorsa brülörü çalıştırmayınız. Şebeke geriliminin düzelmesini
bekleyiniz.

II.BRÜLÖR ÇALIŞIYOR, YANMA OLUŞMUYOR:

Brülörün devreye alınması sırasında alev oluşmuyorsa fotosel alevi göremeyecek dolayısıyla brülör arızaya geçecektir.
Pano üzerinde arıza lambası yanacaktır. Bir iki dakika sonra pano içindeki beyin üzerinde arıza reset düğmesine
basılarak brülörün tekrar devreye girmesi sağlanır. Bu olay iki defa olursa aşağıdaki kontroller yapılır.
 Yakıt vanası kapalı olabilir. Motorin tankı ile brülör arasındaki tüm vanaların açık olduğu kontrol edilir.

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
10 / 13

 Yakıt filtresi tıkalı olabilir. Yakıt filtresi temizlenerek kontrol edilir. Bunun için filtre önünde ve arkasındaki vanalar
kapatılır.
 Memeler tıkanmış olabilir. Brülörün enerjisi kesilip, fanlar durdurulduktan sonra memeler sökülerek temizlenir.
 Fotosel harici( dışarıdan başka bir) ışık görebilir. Herhangi bir ışık kaynağından gelen ışık huzmesinin parlak bir
yüzeyden yansıyarak fotosele kadar gelmesi ve fotoselin bu ışığı algılayarak yanılması istenmeyen bir durumdur.
Brülörün çalışma programının etkilenmemesi için brülöre yakın olan ışık kaynakları endirekt aydınlatma
armatürlerinden seçilmelidir. Brülörün gövdesinde sadece gözetleme camından gelen ışık fotosele ulaşabilir.
Gözetleme camına direkt ışık veren kaynakları engelleyiniz.
 Fotosel arızalı olabilir. Bir ohmmetre vasıtası ile fotoselin yanık olup olmadığı pano klemens uçlarından kontrol
edilir. Eğer öyle ise yedeği ile değiştirilir.
 Fotosel kirlenmiş olabilir. Fotosel kuru bez ile temizlenmelidir.
 Beyin arızalı olabilir. Yedek beyin ile değiştirilir.
 Taze hava debisi yüksek veya düşük gelebilir. YILDIZ kazan eğitmenlerinin eğitim sırasında belirttiği fan devirlerinin
altına veya üstüne çıkmayınız
 Kaplin bağlantısı çıkmış olabilir. Motor milini pompa miline bağlayan kauçuk kaplin sıyırmış veya çıkmış
olabilir. Bu durumda pompa basınç manometresi 0 bar gösterecektir. Kontrol edilir eğer öyle ise enerji kesilir,
kaplin yedeği ile değiştirilir.
 Yakıt tankında yakıt kalmamış olabilir. Kontrol edilir.
 Ateşleme elektrodları çakmıyordur. Ateşleme trafosu çalışmıyor olabilir. Ateşleme trafosu 220 Volt besleme
alıp bunu 10.000 Volt çıkış ile ateşleme elektrodlarına gönderir. Ateşleme trafosunun sağlam olup olmadığı bir
elektrik teknisyeni tarafından klemens uçlarından kontrol edilir.
Ateşleme elektrodlarının mesafe ayarı bozulmuş olabilir. Elektrod uçlarının birbirinden uzaklığı 5-6 mm,
memeden uzaklığı 5-6 mm. olmalıdır. Bu ayarlar bozulduysa gözetleme camından bakıldığında ateşleme
elektrodlarının çok zayıf kıvılcım oluşturduğu veya hiç oluşturmadığı görülür. Eğer öyle ise enerji kesilir, fanlar
durdurulup brülör sökülür. Ateşleme elektrodlarının mesafe ayarları yapılır, seramikleri kontrol edilir çatlak varsa
elektrodlar değiştirilir.
 Türbülatör kirlenmiş veya mesafe ayarı bozulmuş olabilir. Türbülatör meme ucundan 10- 15 mm. uzak
olmalıdır. Enerji kesilerek brülör sökülür, mesafe ayarı kontrol edilir. Kanatçıklar kirlenişse tel fırça ile temizlenir.
Türbülatör mesafesi bozulmuşsa alevde kopmalar da görülür. Brülör sökülerek türbülatör ayarı yapılır.

BAKIM:
Aylık bakım sistemin çalışma devamlılığını sağlamak için yapılan rutin kontrollerdir.
 Yakıt hattındaki tüm filtreler temizlenir.
 Yakıt memeleri temizlenir.
 Türbülatör kanatçık araları kontrol edilir. Kirlenme varsa sökülerek tel fırça ile temizlenir.
 Ateşleme elektrodlarının uçları temizlenir. Porselenleri kontrol edilir, çatlama varsa yenileri ile değiştirilir.
Mesafeleri kontrol edilir.
 Tüm kablo bağlantıları kontrol edilir. Klemenslere sağlamca bağlı olup olmadığı gözden geçirilir.
 Selenoid ventiller temizlenir. Bobin sargısının dirençleri ölçülür.
 Fotosel temizlenir.

ÖNEMLİDİR:

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
11 / 13

 Brülörün bakımı ve pano içindeki müdahaleler uzmanlar tarafından yapılır. Yetkisiz kişiler kesinlikle
müdahale edemez.
 Brülörün sökülmesi gerekiyorsa brülör enerjisi kesilir, fan ve aspiratörler durdurulur, motorin vanaları
kapatılır.
 Brülör iki defa arıza verirse bir daha devreye girmek için kesinlikle deneme yapılmaz ve arızanın sebebi
araştırılır.
 Brülör sökülecekse enerjisi hem operatör kumanda panosundan hem de brülör panosundan kesilmelidir.
Fan ve aspiratörler de durdurulmalıdır.

BRÜLÖR ŞEMASI:

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
12 / 13

ISLAK FİLTRE İŞLETME BAKIM TALİMATNAMESİ:

Bu sistem sadece eğitimini almış operatörler tarafından çalıştırılmalıdır. Kazan dairesinde ehil olmayan
personelin bulunması ve sisteme müdahale etmesi kesinlikle yasaktır. YILDIZ tarafından verilen “AKIŞKAN
YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI İŞLETME ve BAKIM TALİMATNAMESİ” bu talimatnamenin ayrılmaz bir parçasıdır.

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....
 Doküman No
AKIŞKAN YATAKLI KIZGIN YAĞ KAZANI Yayın Tarihi
TL-RYT-11
09.09.2016
Revizyon No / Tarih
İŞLETME ve BAKIM TALİMATI Sayfa no
0/09.09.2016
13 / 13

TANIMLAMA
Islak filtre ( desülfürizasyon ) ünitesi yanma sonucu ortaya çıkan duman gazı içerisindeki kükürtü çevreye
vermeden baca gazından temizlemek için kurulmuş bir sistemdir. Kükürt kömürün bünyesinde bulunduğundan
yanma sonucunda da duman gazında kükürt dioksitin bulunması kaçınılmazdır. Islak fitrede yapılan iş pülverize
edilmiş yüksek Ph’ lı su ile duman gazının yıkanmasıdır. Bu yıkama esnasında aynı anda iki reaksiyon olur.
Bunlardan birincisi kükürtdioksitin sülfirik asite dönüşmesi, diğeri sülfirik asitin kostik ile reaksiyona girerek
suyun nötürleştirilmesidir.
Islak filtreye pompalanan suyun pH seviyesinin 10-11 civarında olması gerekmektedir. Özellikle tekstil
firmalarında kasar, boya gibi işlemler sonucunda pH seviyesi 10-11 civarında su arıtmaya gönderilmektedir. Bu
tip tesislerde arıtmadaki su lif ve kaba partiküllerden arındırılmış olarak paslanmaz bir pompa vasıtasıyla ıslak
filtreye pompalanır. Islak filtrenin tamamı paslanmazdır. Su ile temas eden gaz hem soğur hem de tepkimeye
girerek H2SO3 ( sülfüroz asit ) ve H2SO4 ( sülfürik asit ) oluşur. Islak filtreye pompalanan su içerisindeki kostik (
NaOH ) asit ile tepkimeye girerek nötralizasyon tamamlanmış olur ve suyun pH seviyesi minimum 7’ ye düşer.
Islak filtreden dönen su çökertme havuzuna gider, burada birkaç kademeden geçtikten sonra su içerisindeki kül,
tuz, alçı gibi maddeler havuzda çökerek suyun berraklaşması sağlanır. Çökertme havuzunda temizlenmiş olan su
işletmenin arıtmasına geri gönderilir.
Yüksek pH’ lı suyu olmayan fabrikalarda su çökertme havuzunda kapalı çevrim çalışır. Suyun Ph Seviyesi kostik
dozajlayan bir sistem vasıtasıyla yapılır.
İŞLETME BAKIM:
 Islak filtre havuzundaki pH seviyesinin 10 – 11 civarında olması gerekir. Kontrol ediniz. Eğer ph seviyesi 7 nin
altına düşmüşse kazanı kapatın havuz suyunun pH’nı istenen seviyeye getiriniz. Bunun için dijital Ph ölçer
sistemimizde mevcuttur.
 Islak filtre pompası herhangi bir nedenden dolayı devre dışı kalmışsa kazanı durdurunuz. Bu durumda
çalışmaya devam etmeniz halinde çevreye zehirli gaz temizlenmeden verilmiş olacaktır.
 Islak filtre pompasının rahat emiş yapabilmesi için pompa emiş filtresini haftada bir kere temizleyiniz.
 Çökeltme havuzunda biriken külü ve nötralizasyon işleminden dolayı havuzda çökelen tuzları boşaltmak için
havuzu saatte bir kere on dakikalığına blöf ediniz.
 Ayda bir kere ıslak filtre menhollerini açarak ıslak filtrenin içine su tutarak kül çamurlarını temizleyiniz.
 Önemlidir: Sistemdeki arızaları kazan dairesi teknik şeflerine ve YILDIZ KAZAN yetkililerine bildiriniz.

Hazırlayan Onaylayan

YARDIMCI TESİSLER ŞEFİ MAKINA BAKIM MÜDÜRÜ

KONTROLSUZ KOPYADIR....