Kompresör İşletme Eğrileri

- EN ve AHRI standart tasarım koşullarına göre evaporasyon, konsenzasyon ve aşırı

soğutma-ısıtma sıcaklıkları belirlenebiliyor.
- Parametreler
o Nominal Voltaj / Faz (400 V / 3 faz)
o Soğutma Kapasitesi (2,9 – 21,4 kW)
o Güç (4,68 – 31,3 kW)
o COP (Coefficient of Performance) (0,62 – 0,69)
o Akım (5,2 – 65,8 A)
o Emilen Kütle Debisi (Suction Mass Flow) (63,5 – 469 g/s)
o Kompresör Deplasmanı (2,71 – 32,0 m3/h)
 Kompresör tarafından birim zamanda sıkıştırılan soğutucu akışkan hacmi
o Piston çapı/stroku (26-57 mm / 25 – 36 mm)
o İzantropik Verim (%62-%75)
o Hacimsel Verim (Volumetric Efficiency) (%76-%85)
o Deşarj sıcaklığı (Discharge Temperature) (90-97°C)
- Kompresör işletme eğrisi aşağıdaki gibi açıklanabilir.

- Minimum sıkıştırma oranı, evaporasyon-kondenzasyon sıcaklıklarının birbirine oranıyla

doğru orantılı olacağı için bu grafikten okunabilir.
- Maksimum evaporasyon sıcaklığında akışkan özkütlesi de maksimum seviyede olacağı
için, kompresörün emiş tarafında maksimum kütle debisi elde edilir.
- Grafikte işaretlenen maksimum motor gücü, komponentlerin arızalanmadan
çalışabileceği maksimum güçtür. Aynı zamanda motorun çekebileceği maksimum amper
anlamına gelmektedir. Kompresörün aşırı güç çekmesinin önlenmesi PTC sensörü ile ya
da kompresör iç koruma sistemi ile sağlanır.
- En yüksek kompresör verimi grafiğin olabildiğince sağa ve yukarı doğru olduğu durumda
elde edilir, ancak “Max. Motor Gücü” tarafına çok yakın çalıştırılması durumunda yüksek
akımdan dolayı “motor tripping” durumu olacağı için, buralara çok yaklaşılması tercih
edilmez.
- Yalnızca evaporasyon ve kondenzasyon sıcaklıkları değil, aynı zamanda yüksek
amperde akımlarla uzun süreli çalışma da “motor tripping” olayına neden olur.
- Kompresör eğrisinin dışında kalınan durumlarda aşağıdaki durumlar olur:
o Sıkıştırma Oranı Minimum Sıkıştırma Oranının Altında
  Valf plakası tamamen açık kalması gerekirken plaka dalgalanmaya başlar,
bu nedenle valf plakasının arızalanmasına neden olabilir.
 Kompresöre verilen güç yeterli olmayacağı için superheat sıcaklığı
istenmeyecek derecelerde düşebilir, bu nedenle zamanla evaporasyon ve
kondens prosesleri de doğru çalışmamaya başlar ve zamanla soğutucu
akışkanın büyük bir kısmı yağa karışabilir. Böylece yağ viskozitesi düşer
ve kompresör yağlaması doğru yapılamayacağı için zamanla kompresör
hasar görür.
o Evaporasyon Sıcaklığı Çok Yüksek
 Kompresörün emiş tarafında bulunan mesh filtre hasar görür veya kırılır
 Soğutucu akışkan debisinin artışına bağlı olarak motor çok fazla amper
çeker ve motorda sarsıntıya neden olur. Dolayısıyla zamanla kompresör
yanar.
 Kompresörün gereğinden fazla çalışması nedeniyle yataklama elemanları
hasar görür
o Sıkıştırma Oranı Maksimum Sıkıştırma Oranının Yakınında-Üstünde
 Evaporasyon sıcaklığının düşüşüyle birlikte soğutucu akışkan debisi
düşer, dolayısıyla sıkıştırma oranı artar. Bu nedenle maksimum sıkıştırma
oranının üzerine çıkılır.
 Motor aşırı ısınır ve basınç nedeniyle parçalar hasar görür.
- Bu nedenlerle deşarj sıcaklığı ve basıncını takip etmek önemlidir. Ancak genel
uygulamalarda deşarj sıcaklığı takip edilmemektedir.
- Emerson’un örnek bir kompresör işletme eğrisi aşağıdaki gibi verilmiştir.
 EN-14511 Standart Notları

Bu standartta çeşitli iklimlendirme cihazları için yapılan testler, testlerde uygulanan şartlar,
kapasite hesaplamada kullanılan yöntemler vb. anlatılmıştır. Alınan bu notlarla özellikle
Rooftop, FCU ve klima Model Box’ı için uygulanan test koşullarının tasarımcıya fikir vermesi
adına özetlenmesi amaçlanmaktadır.

1) Test Koşulları (Deklare Edildiği Şartlara Göre Değişiklik Gösterebiliyor)

Cihazın tipine göre değişmekle birlikte, testlerde uygulanan KT ve YT sıcaklıkları aşağıda

renkli olarak işaretlenen aralıklardadır. İlgili tanımlar aşağıdaki gibidir.

- Standart Derecelendirme Koşulları (Standard Rating Conditions): Nominal güç (𝑃𝑟𝑎𝑡𝑒𝑑 ),

nominal hava debisi (𝑞𝑟𝑎𝑡𝑒𝑑 ), nominal enerji verimlilik oranı (𝐸𝐸𝑅𝑟𝑎𝑡𝑒𝑑 ) ve/veya nominal
performans katsayısı (𝐶𝑂𝑃𝑟𝑎𝑡𝑒𝑑 ) şartlarıdır.
- Uygulama Derecelendirme Koşulları (Applied Rating Conditions): Cihazın imkan tanıdığı
çalışma aralığındaki performans verilerinin ölçüldüğü şartlardır.

Tablo 1. Derecelendirme koşulları

Geçirilen Hava
Ortam Koşulları Sıcaklıklar
Türleri
Çalışma Dış İç
Cihaz Tipi İç Ortam Dış Ortam Koşullar
Modu Dış Ünite Ünite
İç Ünite
Ünite
KT YT KT YT KT YT KT YT
Standart DH İH 7 6 20 ≤15
Derecelendirme
Koşulları EH DH 20 12 7 6
DH İH 12 11 20 ≤15
DH İH 2 1 20 ≤15
Isıtma - - - -
Uygulama DH İH -7 -8 20 ≤15
Derecelendirme
Koşulları DH İH -15 - 20 ≤15
Rooftop
EH DH 20 12 2 1
EH DH 20 12 -7 -8
Standart DH İH 35 24 27 19
Derecelendirme
Koşulları EH DH 27 19 35 24
Soğutma - - - -
Uygulama DH İH 46 24 29 19
Derecelendirme
Koşulları DH İH 27 19 21 15
2) Kapasitelerin Hesaplanması İçin Genel Denklemler

 Isıtma-soğutma-ısı geri kazanım kapasiteleri aşağıdaki formüller ile hesaplanır.

𝑃𝐻 = 𝑞 × 𝜌 × 𝑐𝑝 × Δ𝑇 = 𝑞 × 𝜌 × Δ𝐻
𝑃𝐶 = 𝑞 × 𝜌 × 𝑐𝑝 × Δ𝑇 = 𝑞 × 𝜌 × Δ𝐻
𝑃𝐻𝑅 = 𝑞 × 𝜌 × 𝑐𝑝 × Δ𝑇 = 𝑞 × 𝜌 × Δ𝐻

𝑃𝐻 : Cihazın ısıtma kapasitesi (W)

𝑃𝐶 : Cihazın soğutma kapasitesi (W)
𝑃𝐻𝑅 : (Varsa) cihazın ısı geri kazanım kapasitesi (W)
𝑞: Havanın “ölçülen” hacimsel debisi (m3/s)
𝜌: Havanın özkütlesi (kg/m3)
𝑐𝑝 : Özgül ısı (J/kgK)
Δ𝑇: Giriş-çıkış arasındaki sıcaklık farkı (K)
Δ𝐻: Giriş-çıkış arasındaki entalpi değişimi (J/kg)

 Her iki mod için de kapasiteler iç ünite fanından gelecek ısı transferine göre
düzeltilmelidir.
 Cihaz içerisinde fan var ise, testler esnasında düzeltme yapılırken, fandan gelen ısı:
o Ölçülen ısıtma kapasitesinden düşülür,
o Ölçülen soğutma kapasitesine eklenir.
Bu nedenle, tasarım yapılırken fandan gelen ısının deklare edilen kapasiteye etki
etmemesi için:
o Hesaplanan ısıtma kapasitesine eklenmesi (Testte düşürüleceği için)
o Hesaplanan soğutma kapasitesinden çıkarılması (Testte ekleneceği için)
gerekmektedir.

Benzer şekilde, cihazın çektiği güç hesaplanırken fanın çektiği güç için aşağıdaki
formüllerle düzeltme yapılmalıdır (Kullanılan fan cihaz içerisine dahil olduğu için).

𝑞𝑣 × Δ𝑝𝑒,𝑑ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚𝑖ş
𝜂
1.204
Δ𝑝𝑒,𝑑ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚𝑖ş = Δ𝑝𝑒,ö𝑙çü𝑙𝑒𝑛 [ ]
𝜌ö𝑙çü𝑙𝑒𝑛
1.204
𝑞𝑣 = 𝑞
𝜌ö𝑙çü𝑙𝑒𝑛 𝑣,𝑑𝑒𝑘𝑙𝑎𝑟𝑒 𝑒𝑑𝑖𝑙𝑒𝑛

𝜂 :125-500 kW motorlu fanlar için Ecodesign No 327/2011

regülasyonuna göre üreticisi tarafından deklare edilen fan -
verimi (𝜂𝑡𝑎𝑟𝑔𝑒𝑡 ). Aksi halde 0.3 alınır
𝑞𝑣 :Düzeltilmiş fan debisi m3/s
𝑞𝑣,𝑑𝑒𝑘𝑙𝑎𝑟𝑒 𝑒𝑑𝑖𝑙𝑒𝑛 :Deklare edilen fan debisi m3/s
Δ𝑝𝑒,𝑑ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚𝑖ş :Düzeltilmiş dış statik basınç Pa
Δ𝑝𝑒,ö𝑙çü𝑙𝑒𝑛 :Ölçülen dış statik basınç Pa
1.204 :20°C ve 101325 Pa koşullarındaki standart havanın özkütlesi kg/m3

*** Eğer Δ𝑝𝑒,𝑑ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚𝑖ş Tablo 2’de verilen basınç değerinden düşükse hava debisi bu değeri
sağlamak için azaltılır.
*** Eğer Δ𝑝𝑒,𝑑ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚𝑖ş Tablo 2’de verilen basınç değerinin iki katından büyükse hava debisi
bu değeri sağlamak için arttırılır.
*** Eğer Δ𝑝𝑒,𝑑ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚𝑖ş Tablo 2’de verilen basınç değerinden büyük, ama 2 katından büyük
değilse aynı Δ𝑝𝑒,𝑑ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚𝑖ş kullanılır.

 Test prosedürleri aşağıdaki prensiplere göre yapılır.

o Isıtma Modu:
 Cihaz kontrolüyle en yüksek set sıcaklığı (örn; 25°C) ayarlanır. Bu değer,
üreticinin Tablo 1’de belirtilen koşullardan birine göre belirlediği en yüksek
set sıcaklığıdır (Örn: -7°C KT -8°C YT dış hava koşulları ve 20°C KT
dönüş havası koşulları için ürettiğimiz cihazın sağlayabileceği max. set
sıcaklığını 25°C olarak ayarladık).
 İnvertörlü kontrol üniteleri için frekans setleri her bir derecelendirme
koşuluna uygun olarak yapılmalıdır. Bu frekanslar için kontrol ünitesinde
gerekli ayarları üretici test kuruluşuna bildirmelidir.
 Açık tip kompresör kullanılacak olursa motor çalışma RPM değeri üretici
tarafından belirtilmelidir.

NOT: Test esnasında genellikle Türkiye şartlarında frekans 25-75 Hz

aralığında değiştirilebilir (Şebeke frekansı 50 Hz olduğu için). Ancak üretici
genellikle bu frekansların değiştirilmesini pek tercih etmez, çünkü
kompresörün hasar görme ihtimali olur.

o Soğutma Modu:
 Cihaz kontrolüyle en düşük set sıcaklığı (örn; 18°C) ayarlanır. Bu değer,
üreticinin Tablo 1’de belirtilen derecelendirme koşullarından birine göre
belirlediği en düşük set sıcaklığıdır (Örn; 35°C KT, 24°C YT dış hava
koşulları ve 27°C KT, 19°C YT dönüş havası koşulları için ürettiğimiz
cihazın sağlayabileceği min. set sıcaklığını 18°C olarak ayarladık).
 İnvertörlü kontrol üniteleri için frekans setleri her bir derecelendirme
koşuluna uygun olarak yapılmalıdır. Bu frekanslar için kontrol ünitesinde
gerekli ayarları üretici test kuruluşuna bildirmelidir.

NOT: Test esnasında genellikle Türkiye şartlarında frekans 25-75 Hz

aralığında değiştirilebilir (Şebeke frekansı 50 Hz olduğu için). Ancak üretici
genellikle bu frekansların değiştirilmesini pek tercih etmez, çünkü
kompresörün hasar görme ihtimali olur.

o Basınç Gereklilikleri:
 Konfor klimaları ve ısı pompaları için, cihazın kapasitesine göre Tablo 2 ya
da Tablo 3’te belirtilen minimum dış statik basınç değerleri sağlanmalıdır.
 Eğer tasarlanan cihaz, denk gelen kapasite aralığı için gerekli min. basınç
değerinden daha düşükse, gerekli basınç değerinin sağlanması için debi
azaltılır.

Tablo 2. Konfor klimaları ve ısı pompaları için basınç gereklilikleri.

Standart Kapasite Dereceleri Minimum Cihaz Dışı Statik Basınç (ESPmin)a,b
0…8 kW 25 Pa
8…12 kW 37 Pa
12…20 kW 50 Pa
20…30 kW 62 Pa
30…45 kW 75 Pa
45…82 kW 100 Pa
82…117 kW 125 Pa
117…147 kW 150 Pa
>147 kW 175 Pa
a
Filtre yerleştirilmeden test edilen bir cihaz için minimum cihaz dışı statik basınç 10 Pa arttırılmalıdır.
b
Üretici müsaade edilen maksimum kanal uzunluğunun 1 m’den daha az olduğunu deklare ederse
 cihaz dışı statik basınç 0 Pa olarak test edilir ve kanal bağlantısı olmayan bir iç ünite gibi değerlendirilir.

Tablo 3. Kapalı kontrollü klimalar (hassas klimalar) için basınç gereklilikleri. (Veri
merkezlerinde dolap içinde kullanılan klimalar buna örnektir).
Minimum Cihaz Dışı Statik Basınç (ESPmin)
Kapasite Çift Katlı Yapı İçerisinde Tüm Kanallı Üniteler İçerisinde
Aşağı Yönlü Deşarj Yukarı Yönlü Deşarj
<30 kW 50 Pa -
≥30 kW 75 Pa -
Tüm Kapasitelerde - 50 Pa

o Hata Miktarları:
 Deklare edilen soğutma/ısıtma kapasitesinde %5’e kadar sapma kabul
edilmektedir.
 Tek kanallı ünitelerde %10’a kadar sapma kabul edilmektedir.
 Defrost çevrimleri esnasında yapılacak ölçümlerde %10’a kadar sapma
kabul edilmektedir.
 Entalpi yöntemiyle hava tarafında ölçülen ısıtma-soğutma kapasitelerinde
%10’a kadar sapma kabul edilmektedir.
 Test esnasında gerçekleşebilecek sapma miktarları Tablo 4 ve/veya Tablo
5’teki gibi olmalıdır.

Tablo 4. Set değerlerine kıyasla müsaade edilen sapma miktarları.

Ölçülen Parametre Müsaade Edilen Sapma Müsaade Edilen Sapma
Miktarı Miktarı
(Ortalama Değere Göre) (Ölçülen Her Değere Göre)
Sıvı
- Giriş sıcaklığı ±0,2 K ±0,5 K
- Çıkış sıcaklığı ±0,3 K ±0,6 K
- Hacimsel debi ±%1 ±%2,5
- Statik basınç farkı - ±%10
Hava
- Giriş sıcaklığı (DB)a ±0,3 K ±1 K
- Giriş sıcaklığı (WB)a ±0,4 K ±1 K
- Sıcaklık farkı (DB)b ±0,3 K -
- Sıcaklık farkı (WB)b ±0,3 K -
- Hacimsel debi ±%5 ±%10
- Statik basınç farkı - ±%10
Soğutucu Akışkan
- Sıvı sıcaklığı ±1 K ±2 K
- Doymamış sıvı/kabarcık sıcaklığı ±0,5 K ±1 K
Voltaj ±%4 ±%4
a
Dış ünite bataryası yüzeyi 5 m 2’den daha fazlaysa müsaade edilen sapma miktarları iki katıdır. Tek kanallı üniteler
test edilirken iç üniteden verilen havanın kuru termometre sıcaklığı ile dış üniteden verilen havanın kuru termometre
sıcaklığının ortalama sıcaklık farkında maksimum 0,3 K sapmaya müsaade edilir.
b
Bu varyasyon set sıcaklığı farkı için de geçerlidir. Örn, sıcaklık farkı 1 K ise müsaade edilen ölçülen sıcaklık farkı 0,7
K ila 1,3 K aralığında değişebilir.
Tablo 5. Isıtma kapasitesi testleri için zamana bağlı (transient) test sürecinde kullanılacak
müsaade edilen sapma miktarları.
Belirlenen Test Belirlenen Test
Okumalar Koşullarında Ortalama Koşullarında Ölçülen Her
Değerler İçin Sapmalar Bir Değer İçin Sapmalar
a
Isıtma b
Defrost a
Isıtma b
Defrost
İç Üniteye Giren Hava
- Kuru Termometre ±0,6 K ±1,5 K ±1,0 K ±2,5 K
- Yaş Termometre - - - -
Dış Üniteye Giren Hava
- Kuru Termometrec ±0,6 K ±1,5 K ±1,0 K ±5,0 K
- Yaş Termometrec ±0,4 K ±1,0 K ±0,6 K -
- Sıcaklık Farkı (Kuru T – Yaş T) f
±0,6 K - - -
Su Giriş Sıcaklığı ±0,2 K e
- ±0,5 K e d

Su Çıkış Sıcaklığı ± 0,5 K - - -

a
Isı pompası ısıtma modundayken geçerlidir (Defrost çevriminin sona ermesinin
ardından geçen 10 dakikalık süre hariç).
b
Isı pompası defrosta girdiğinde geçerlidir (Defrost çevrimi süresince ve çevriminin
sona ermesinin ardından geçen 10 dakika boyunca).
c
Dış ünite batarya alanı 5 m2’den fazlaysa, belirtilen sapmanın iki katına kadar
müsaade edilir.
d
Isıtma modu boyunca ölçülen ortalama değere göre -5 K az ya da +2 K fazla
olmalıdır.
e
Yalnızca sıcaklık farkının tanımlandığı standart derecelendirme koşulları için
geçerlidir.
f Set sıcaklığı farkı için geçerlidir. Örneğin; set sıcaklık farkı 1 K ise, bu fark değerinin
0,4 K ila 1,6 K aralığında olması istenir.

o Test Akış Diyagramı:

Asdfas
 EN-14825 Standart Notları

Bu standartta iklimlendirme ve soğutma cihazları tasarlanırken dikkat edilmesi gereken

tasarım kriterleri yer almaktadır. Ayrıca verim ve performans parametrelerinin
hesaplanmasına yönelik formüller verilmiştir.

1) Hava Kaynaklı İklimlendirme Cihazları (Havadan Havaya) – Soğutma Modu

1.1. Havadan Havaya İklimlendirme Üniteleri İçin Kısmi Yük Koşulları

Tasarlanan cihazın tam yük ve kısmi yüklerde deklare edilen kapasite (Pdh) enerji verimi
değerleri (EERd) aşağıdaki Tablo 1’de belirtilen koşullarda sağlanmalıdır. Cihazın yük oranı
tasarım sıcaklığına göre belirlenir. Standarda göre bu tasarım sıcaklığı 35°C olarak
belirlenmiştir. Bunun sebepleri;

- 35°C sıcaklığın üzerindeki sıcaklıkların nadir görülmesi,

- Bu sıcaklıklar göründüğünde ise iç ortam sıcaklıklarının işletme içerisinde artırılmasının
gerekliliği (Örn; bir insanın 40°C dış ortam sıcaklığından 27°C iç ortam sıcaklığına
birdenbire girmesi istenmez. Böyle bir durumda kişi şoka girer. Bu nedenle, iç ortam
sıcaklığı 30°C olarak tutulur. DT değerinin 10°C’yi geçmesi istenmez diyebiliriz)

olarak sıralanabilir.

Dolayısıyla, cihaz tasarımı yaparken dış ortamın 35°C, iç ortamın ise 27°C olduğu
düşünülerek hesaplar yapılır. Yani SHARK yazılımından hesap yaparken, dış üniteye gelen
havanın 35°C, iç üniteye gelen havanın ise 27°C olduğu düşünülerek hesap yapılır.

Tablo 1. Havadan havaya iklimlendirme üniteleri için kısmi yük şartları.

Yük Sınıfı Yük Oranı Yük Oranı (%) Dış Ortam KT İç Ortam KT (YT)
35 − 16
A 100 35 27(19)
𝑇𝑑𝑒𝑠𝑖𝑔𝑛𝑐 − 16
30 − 16
B 74 30 27(19)
𝑇𝑑𝑒𝑠𝑖𝑔𝑛𝑐 − 16
25 − 16
C 47 25 27(19)
𝑇𝑑𝑒𝑠𝑖𝑔𝑛𝑐 − 16
20 − 16
D 21 20 27(19)
𝑇𝑑𝑒𝑠𝑖𝑔𝑛𝑐 − 16
1.2. Sezonsal Verim Değerleri İçin Hesaplama Yöntemleri

Sezonsal mahal soğutma veriminin hesaplanabilmesi için, sezonsal enerji verim oranının da
hesaplanması gerekmektedir. Bunun için yıllık referans soğutma talebinin (𝑄𝐶 ) ve soğutma
için harcanan yıllık enerji tüketiminin (𝑄𝐶𝐸 ) hesaplanması gerekmektedir. Bunun için ise aktif
mod sezonsal enerji verim oranının (𝑆𝐸𝐸𝑅𝑜𝑛 ) da hesaplanması gerekir. Bunun için de kısmi
yük değerlerinin ve bin değerlerinin de bilinmesi gerekir. Dolayısıyla tersten gidilirse çok
karmaşık bir süreç ortaya çıkar.

Bu nedenle, sezonsal verim değerlerinin hesaplanabilmesi için, ilk öncelik olarak hesaplama
adımları aşağıdaki gibi diyagram halinde özetlenmiştir.

1.2.1. Sezonsal Mahal Soğutma Verimi (ηs,c)

Hesaplar yapılırken aşağıdaki denklemlerden yararlanılmaktadır.

𝑃𝑡𝑎𝑠𝑎𝑟𝚤𝑚 𝑠𝑜ğ𝑢𝑡𝑚𝑎 𝑦ü𝑘ü

𝐶𝑅 = 𝑝𝑙(𝑇𝑗 ) ×
𝑃𝑑𝑒𝑘𝑙𝑎𝑟𝑒 𝑒𝑑𝑖𝑙𝑒𝑛 𝑠𝑜ğ𝑢𝑡𝑚𝑎 𝑦ü𝑘ü

𝑇𝑗 − 16
𝑝𝑙(𝑇𝑗 ) =
35 − 16
𝐸𝐸𝑅𝑑ö𝑛𝑔ü𝑠𝑒𝑙 𝑖ş𝑙𝑒𝑡𝑚𝑒
1−
𝐸𝐸𝑅𝑠ü𝑟𝑒𝑘𝑙𝑖 𝑖ş𝑙𝑒𝑡𝑚𝑒
𝐶𝑑 =
𝑃𝑑ö𝑛𝑔ü𝑠𝑒𝑙 𝑖ş𝑙𝑒𝑡𝑚𝑒
1−
𝑃𝑠ü𝑟𝑒𝑘𝑙𝑖 𝑖ş𝑙𝑒𝑡𝑚𝑒

𝐸𝐸𝑅𝑏𝑖𝑛 (𝑇𝑗 ) = 𝐸𝐸𝑅𝑑𝑒𝑘𝑙𝑎𝑟𝑒 (𝑇𝑗 )[1 − 𝐶𝑑(1 − 𝐶𝑅)]

∑𝑛𝑗=1 ℎ𝑗 × 𝑃𝑐 (𝑇𝑗 )
𝑆𝐸𝐸𝑅𝑜𝑛 =
𝑃𝑐 (𝑇𝑗 )
∑𝑛𝑗=1 ℎ𝑗 ( )
𝐸𝐸𝑅𝑏𝑖𝑛 (𝑇𝑗 )

𝑄𝐶 = 𝑃𝑑𝑒𝑠𝑖𝑔𝑛𝑐 × 𝐻𝐶𝐸
𝑄𝐶
𝑄𝐶𝐸 = + (𝐻 × 𝑃) 𝑇𝑂 + (𝐻 × 𝑃)𝑆𝐵 + (𝐻 × 𝑃)𝐶𝐾 + (𝐻 × 𝑃)𝑂𝐹𝐹
𝑆𝐸𝐸𝑅𝑜𝑛
𝑄𝐶
𝑆𝐸𝐸𝑅 =
𝑄𝐶𝐸
∑ 𝐹(𝑖) = 𝐹(1) + 𝐹(2)
𝑖
1
𝜂𝑠,𝑐 = × 𝑆𝐸𝐸𝑅 − ∑ 𝐹(𝑖)
𝐶𝐶
𝑖
𝑃𝑑𝑒𝑠𝑖𝑔𝑛𝑐 : Üretici tarafından deklare edilen tasarım soğutma yükü (kW)
𝐻𝐶𝐸 : Cihazın soğutma için çalıştığı yıllık işletme süresi. (12 kW’a kadar olan ve 12
kW’tan büyük cihazlar için farklı değerlendirilir)
𝑄𝐶 : Yıllık soğutma talebi (kWh)
𝑄𝐶𝐸 : Soğutma için harcanan yıllık enerji tüketimi (kWh)
𝐶𝐶 : Güç üretim verimi (2,5 olarak alınır. Bu değer 2012/27/EU yönetmeliğinde
tahmini olarak belirtilen, AB içerisindeki ortalama güç üretim verimini ihtiva eder)
𝑆𝐸𝐸𝑅 : Sezonsal Enerji Verim Oranı (Seasonal Energy Efficiency Ratio).
𝐹(1) : Sıcaklık kontrolünün yaratabileceği olası verim kayıplarından doğan verim
düzeltme katsayısı. Standarda göre 0,03 (%3) olarak alınmaktadır.
𝐹(2) : Yalnızca sudan suya ve sudan havaya ünitelerde geçerli olan verim düzeltme
faktörü. Yeraltı suyuyla çalışan (brine) pompalardaki enerji kaybını ihtiva eder. Standarda
göre 0,05 (%5) olarak alınmaktadır.

Açık Mod (On Mode):

Termostat Kapalı Modu (Thermostat-Off): Binada herhangi bir soğutma/ısıtma yükünün

bulunmadığı, bu nedenle soğutmaya/ısıtmaya çalışmadığı, ancak cihazın açık konumda
olduğu çalışma modudur. Çevrim modu açık/kapalı modu ile aynı şey DEĞİLDİR‼

2) Hava Kaynaklı İklimlendirme Cihazları (Havadan Havaya) – Isıtma Modu

Farklı iklim bölgelerine göre referans mahal ısıtma tasarım sıcaklıkları (Tdesignh) aşağıdaki gibi
seçilir.

Tdesignh
İklim Zonları Tbivalent Toperation limit
Dış Ortam İç Ortam
Soğuk -22°C -7°C -15°C
Orta -10°C 20°C +2°C -7°C
Sıcak +2°C +7°C +2°C

NOT: Dış ortam KT≥-10°C olduğunda