MTE3101 MENGENAL NOMBOR SAMPEL SOALAN BAHAGIAN A (Objektif) (20%) 1.

Yang manakah antara berikut tidak benar tentang sistem Roman? A Menggunakan sistem penambahan dan penolakan. B Mempunyai tujuh simbol C Nilai simbol bermula dengan 1 dan meningkat dengan gandaan 5 D Tidak lagi digunakan sekarang Jaw: D 2. Tukarkan 215 kepada asas 2. A 1011 B 1010 Jaw: A 3. Tukarkan nombor binari 11010111101 kepada nombor okta. A 2875 B 3275 C 4235 D 7845 Jaw: B 4. Yang manakah antara berikut benar tentang nombor nyata? A Setiap nombor nyata adalah nombor bulat. B Setiap nombor nyata terdiri daripada nombor positif dan negatif. C Setiap nombor nyata boleh dinyatakan sebagai pecahan wajar atau tak wajar D Setiap nombor nyata adalah nombor perpuluhan yang terhingga atau berulang. Jaw: D 5. Nombor yang boleh membahagi 8 dengan tepat sekiranya A digit akhirnya nombor genap B hasil tambah dua digit akhirnya boleh dibahagi dengan 4 C tiga digit akhirnya boleh dibahagi dengan 8 D hasil tambah semua digitnya boleh dibahagi dengan 4 Jaw: C 6. Jika 66 + 67 x (mod 8), cari x. A 3 B 4 C 5 D 6 C 1101 D 1111

Jaw: C (Panduan: Hasil tambahnya ialah 133, dan apabila 133 dibahagi dengan 8, bakinya ialah 5). 7. Dalam urutan Fibonacci, jika F36 = 14,930,352 dan F38 = 39,088,169, cari F37. A 24,157,817 B 28,085,432 C 36,321,124 D 64,213,755 Jaw: A (Panduan: Jika nombor yang besar dalam urutan Fibonacci dibahagi dengan nombor sebelumnya, hasilnya mesti merupakan nisbah keemasan, 1.618: 1

24157817 / 14930352 = 1.618; 39088169 / 24157817 = 1.618). 8. Dalam petak ajaib berikut, cari hasil tambah bagi semua simbol a, b, c, d, e, f. 1 b 16 d 8 14 9 e 13 7 4 f a 2 c 15 A 28 D 88 B 47 C 64

Jaw: B (Panduan: simbol a hingga f mewakili nombor 1- 16 yang tiada dalam petak ajaib itu)

9. Jika suatu nombor boleh ditulis dalam bentuk perpuluhan, tetapi bahagian perpuluhannya berulangulang atau berhenti di suatu nombor, nombor ini dinamakan A nombor nisbah B nombor bukan nisbah C nombor perpuluhan jadi semula D pecahan Jaw: A

1
10. Nilai bagi pecahan berlanjar 11 + A 85/12 258/17 Jaw: C 11. Ali mempunyai 25 keping biskut. Dia makan 3 keping biskut pada hari Isnin. Pada setiap hari berikutnya, dia akan makan sekeping biskut lebih banyak daripada hari sebelumnya. Pada hari apakah dia akan makan habis kesemua biskut tersebut? A Khamis B Jumaat C Sabtu D Ahad Jaw: B 12. Abu mempunyai 624 setem. Dia memberi 1/6 kepada Ah Chong dan 2/5 daripada bakinya kepada Aiman. Ah Chong pula memberi daripada setemnya kepada Aiman. Berapakah jumlah setem Aiman? A 88 B 124 C 234 D 346 Jaw: C 13. Yang manakah antara berikut bukan nombor bukan nisbah? A 1.234455 Jaw: A 14. Permudahkan A -3 B e C D

3+

B 123/15

1 ialah 5

C 181/16

1+ 5 2

2 5 75 27 . 5 3 B -2 5
2

C 6

D 2

Jaw: A

15. Permudahkan

x +h + x h x +h x h
2

x+ x h A h x x h 2h
2 2 2

x x +h h
2

x+ x +h 2h
2

Jaw: A 16. Jika z = a + bi, maka z A a+b D a2 b2 Jaw: C 17. Jika z = 5 + 3i dan w = 4 7i, cari 3z 2w. A 3 - 24i B 7 + 23i 5i Jaw: B 18. Tukarkan z = 2i - 2 3 ke bentuk polar/kutub. A 2(kos 30 0 sin 200) B 4(kos 600 sin 600) 0 0 D 4(kos 150 sin 150 ) Jaw: D 19. Jadual menunjukkan pendapatan tahunan sebuah keluarga yang tinggal di Ipoh pada tahun 2011. Dapatkan jumlah pendapatan keluarga ini pada 2011 ke nilai ratus terdekat. Ahli keluarga Bapa Emak Anak lelaki Anak perempuan Pendapatan setahun / RM 60 505 51 732 78 200 40 378 A 230 800 850 C 231 000 800 Jaw: A B 230 D 231 C 2(kos 1500 sin 1500) C 6 + 26i D 24

z=

B ab

C a 2 + b2

20. Luas suatu kawasan bulat ialah 2.56 m2. Cari jejari kawasan ini, betul kepada 3 angka bererti. A 0.826 m B 0.845 m C 0.903 m D 0.918 m Jaw: C 3

BAHAGIAN B (Struktur) (40%) 1 (a) (i) Cari faktor sepunya terbesar (FST) bagi 2160 dan 999 dengan menggunakan algoritma Euclid. (ii) Seterusnya cari gandaan sepunya terkecil (GST) bagi (2160, 999). (b) Gunakan rajah pokok faktor untuk mencari faktor bagi 210 dan tuliskan nombor itu sebagai hasil darab faktor perdana. 2 (a) (i) Apakah nombor-nombor yang terdapat dalam sistem nombor modulo 9? (ii) Selesaikan 2011 = _____ (mod 8) dan 2011 = _____ (mod 9). (b) Bina satu jadual untuk operasi pendaraban bagi modulo 7. 3. (a) Tukarkan 91/11 kepada pecahan berlanjar / berterusan. (b) Dengan menggunakan kaedah McKay cari pecahan yang berada antara dan 7/8.

1 1 3 4 (c) Permudahkan 7 3 8 16
4. (i) Selesaikan (

3 - 2i)(4 + 5i) dan berikan jawapan dalam bentuk a + bi.

(ii) Cari modulus dan argumen bagi z = 3 3i. (iii) Tunjukkan pada gambar rajah Argand perwakilan nombor-nombor kompleks berikut: Z1 = 2 + i dan z2 = - 1 + i.

Jawapan soalan berstruktur 1. (a) (i) Bahagikan nombor besar dengan nombor yang lebih kecil untuk mendapatkan bakinya. 2160 = 999 x 2 + 162 999 = 162 x 6 + 27 162 = 27 x 6 + 0 FST (2160, 999) = 27 (ii) GST (a, b) = (b) 2 3 5 2 (a) (i) 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 (ii) 2011 = 3 (mod 8), (b) X 0 1 2 3 4 5 6 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 2 3 4 5 6 2 0 2 4 6 1 3 5 3 0 3 6 2 5 1 4 4 0 4 1 5 2 6 3 5 0 5 3 1 6 4 2 6 0 6 5 4 3 2 1 2011 = 4 (mod 9) 210 105 35 7 210 = 2 x 3 x 5 x 7 a xb 2160 x 999 = = 79 920 F ST ( a, b) 27

3 3 (a) = 8 = 1 1

8+

1 3+ 1 5+ 1 2
(b) =

3 + 7 10 5 = = 4 + 8 12 6

4 3 7 + 28 (c) = 12 12 = 12 = 14 3 11 33 16 16 16
4 (i) = (4 (ii) r =

3 + 10) + (5

3 - 8)i
2

( 3) + 3
2

=3

Arg z = - tan-1 (3/3) = - /4 (iii) z = -1 + i

z=2+i

BAHAGIAN C (Esei) (Pilih mana-mana dua soalan) 1 (a) (i) Bincangkan empat perbezaan antara Sistem Pernomboran Mayan dengan Mesir. 6

(ii) Huraikan empat ciri yang menjadikan sistem pernomboran Hindu Arab lebih unggul berbanding dengan sistem pernomboran awal. Tunjukkan satu contoh bagi setiap ciri. (b) Sistem gundalan (tally) yang terdiri daripada palang tunggal adalah yang paling ringkas dalam kalangan semua sistem pernomboran. Jelaskan dua kelemahan menggunakan sistem gundalan. 2. Gunakan algoritma Euclid untuk mencari faktor sepunya terbesar (FSTB) bagi pasangan nombor (i) 320 dan 82 (ii) 280 dan 64 Seterusnya cari ganddan sepunya terkecil (GSTK) bagi kedua-dua pasangan nombor ini. Apakah yang dapat dikatakan tentang nilai FSTB dan GSTK? 3. (a) Lengkapkan petak ajaib berikut: 6 2 4

(b) Jika ditambah +1 bagi setiap petak dalam rajah di atas, adakah ia masih mengekalkan ciri ajaibnya? Berikan penjelasan bersama bukti. (c) (i) Senaraikan 10 nombor Fibonacci yang pertama. (ii) Bagi nombor Fibonacci, adakah sebutan ke-8 dan sebutan ke-16 boleh dibahagi dengan 7 dan 3? Buktikan.

Jawapan Soalan Esei 7

1. (a) (i) Perbezaan: Sistem Mayan Sistem asas 20. ada kedudukan / nilai tempat. simbol satu kerang mewakili sifar. hanya 3 simbol digunakan iaitu kerang, palang dan titik.

Sistem Mesir sistem asas 10. berkumpulan. tiada simbol bagi sifar. tujuh simbol digunakan misalnya ......

(ii) menggunakan 10 simbol yang dipanggil digit, iaitu 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 - Menggunakan asas 10. Dikumpulkan sepuluh-sepuluh (sistem perpuluhan) di mana sepuluh sa diganti dengan satu puluh, sepuluh puluh diganti dengan satu ratus, sepuluh ratus diganti dengan satu ribu, dsb. - Menggunakan sistem nilai tempat / kedudukan. Setiap kedudukan yang berbeza bagi angka 6523 mempunyai nilainya yang tersendiri. Contoh: Ribu ratus puluh sa 6 5 2 3 - Boleh ditulis dalam bentuk cerakin (expanded form) dengan menggunakan kaedah penambahan dan pendaraban. Contoh: 6523 = 600 + 500 + 20 + 3 = 6 x 1000 + 5 x 100 + 2 x 10 + 3 x 1 (b) Kelemahan: - Nombor yang besar memerlukan banyak simbol. - Susah untuk membaca nombor-nombor yang terlalu besar. 2. 320 = 82 x 3 + 74 82 = 74 x 1 + 8 74 = 8 x 9 + 2 8=2x4+0 FSTB(320, 82) = 2 GSTK = 320 x 82 / 2 = 13120 280 = 64 x 4 + 24 64 = 24 x 2 + 16 24 = 16 x 1 + 8 16 = 8 x 2 + 0 FSTB(280, 64) = 8 GSTK (280, 64) = 280 x 64 / 8 = 2240 Nilai GSTK adalah sangat besar berbanding dengan nilai FSTB.

3 (a) 6 7 1 5 8 8 3

6 + 1 + 8 = 15, 7 + 5 + 3 = 15, 2 + 9 + 4 = 15 6 + 7 + 2 = 15, 1 + 5 + 9 = 15, 8 + 3 + 4 = 15 6 + 5 + 4 = 15, 8 + 5 + 2 = 15 (b) 7 8 3 2 6 10 9 4 5

7 + 2 + 9 = 18, 8 + 6 + 4 = 18, 3 + 10 + 5 = 18 7 + 8 + 3 = 18, 2 + 6 + 10 = 18, 9 + 4 + 5 = 18 7 + 6 + 5 = 18, 9 + 6 + 3 = 18 Oleh sebab hasil tambah nombor dalam setiap baris, lajur dan pepenjuru adalah sama, maka ini adalah petak ajaib juga. (c) (i) (ii) 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55 sebutan ke-8 = 21 Sebutan ke-16 = 987 21 dan 987 boleh dibahagi dengan 3 dan 7. Bukti: 21: 2 + 1 = 3 dan 3/3 = 1. Oleh itu 3 | 21. 2- 2 = 0 bererti 21 boleh dibahagi dengan 7 (gandakan digit akhir dan tolak jawapannya dari semua digit depan). 987: 9 + 8 + 7 = 24 dan 24/3 = 8. Oleh itu 3 | 987 98 14 = 84 dan 84/7 = 12. Oleh itu 7 | 987.