ZAMÓWIENIA PUBLICZNE

1. Na czym – ogólnie – polegają zamówienia publiczne

Zamówienia publiczne to kluczowa forma udziału sektora publicznego w gospodarce. Są to
procesy, w których instytucje publiczne (rządy, agencje rządowe i JST) udzielają kontraktów
na dostawy towarów, usług lub robot publicznych/budowlane.

2. Jaki jest cel istnienia zamówień publicznych

Zamówienia publiczne mają na celu optymalne wydatkowanie środków publicznych poprzez
efektywne nabywanie towarów. ZP odgrywają znaczącą rolę w wymianie dóbr i usług.

3. Definicja i zakres (zakres*  dostawy, usługi etc.) zamówień publicznych

ZP to odpłatna umowa zawierana między podmiotem publicznym a wykonawcą, której
przedmiotem mogą być usługi, dostawy lub roboty budowlane. Strony: a) zamawiający b)
wykonawca (każdy spełniający ustawowe warunki)

4. Zadania samorządu terytorialnego na przykładzie gminy

 Usługi komunalne (wodociągi, kanalizacja, usuwanie i oczyszczanie ścieków,
wysypiska, utrzymywanie czystości i porządku)

 Edukacja i opieka zdrowotna (przedszkola, SP, podstawowa opieka

zdrowotna)

 Rozwój lokalny (tworzenie sprzyjających warunków dla prowadzenia DG np.

ulgi w podatkach lokalnych lub rozsądna polityka planowania
przestrzennego)

 Infrastruktura (gminne drogi, ulice, mosty, place, organizacja ruchu

drogowego)

 Ochrona środowiska i gospodarka wodna

5. Możliwe formy realizacji zadań własnych przez samorząd terytorialny

1. Zadania własne- zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb
wspólnoty samorządowej. Realizowane są z własnych środków
finansowych stanowiących dochody JST. Przykłady: utrzymywanie
czystości, zieleń miejska, odpady, drogi, wodociągi, kanalizacja,
transport publiczny, oświata, kultura, pomoc społeczna, służba
zdrowia.

2. Zadania zlecone- ustawa może zlecić JST wykonywanie innych zadań

publicznych. Zadania zlecone są jako zadania państwowe, ponieważ
realizowane są na zaistniałe potrzeby państwa. Środki na ich
realizacje są zapewniane przez organy administracji rządowej.
Przykłady: prowadzenie urzędu stanu cywilnego, wydawanie
dowodów osobistych, wypłata zasiłków w ramach pomocy
społecznej, spis wyborców, prowadzenie wyborów. Dzielą się na: a)
zadania przekazane z mocy ustawy b) zadania przekazane w drodze
porozumienia
6. Na czym polega swoboda kontraktowa i czy występuje ona w zamówieniach publicznych
Swoboda kontraktowa to zasada, która pozwala stronom umowy na swobodne kształtowanie
jej treści, wybór partnera do zawarcia umowy oraz decydowanie o tym, czy w ogóle chce
zawrzeć umowę. W kontekście ZP jest to jednak ograniczone, ponieważ dominują
ograniczenia ustawowe, charakterystyczne dla sterowania gospodarką. Zamawiający kształtuje
większość warunków umowy przygotowując własną specyfikację istotnych warunków
zamówienia.

7. Ograniczenia swobody kontraktowej w zamówieniach publicznych (w przypadku gdy

pytanie jest ogólne należy je traktować jako pytanie „wszystko co wiesz o…”)
Wynikają głównie z ustawowych regulacji, które mają na celu sterowanie gospodarką.

 Zakaz transakcji bezpośrednich (regulowany przez prawo, kwestia płatności

bezpośrednich na rzecz podwykonawców)

 Ograniczenie swobodnego kształtowania treści umowy

 Zakaz dokonywania istotnych zmian w umowach o zamówienia publiczne oraz

przedwczesnego ich rozwiązywania (zmiany mogą być dokonane jeśli łączna wartość
zmian jest niższa od progów unijnych i zarazem mniejsza od 10% wartości
zamówienia określonej pierwotnie w umowie.

 Możliwość zwalczania klauzul abuzywnych w trybie odwoławczym (wprowadzenie

katalogu postanowień niedozwolonych czyli abuzywnych w 2019r w celu
przeciwdziałania jednostronnemu kształtowaniu postanowień umów, wykonawcy są
w stanie wykazać, że określone postanowienie zaproponowane przez zamawiającego
we wzorze umowy jest niedozwolone)

8. Jakie podmioty muszą stosować zamówienia publiczne

ZP muszą stosować zamawiający publiczni, np.: organy władzy publicznej, samorządy, sądy,
zakłady opieki zdrowotnej, uczelnie, administracja.

9. Rodzaje zmawiających (z krótkim opisem każdej grupy)

 Zamawiający publiczni (sądy, zakłady opieki zdrowotnej, uczelnie, administracja,
samorządy)- posiadają własne środki, od 130.000 zł

 Zamawiający subsydiowani (podmiot prywatny, gdy: przekracza progi unijne na np.

roboty budowlane i ponad 50% udzielanego zamówienia jest finansowane ze środków
publicznych)- podmioty nie należące do żadnej z grup, jednak muszą stosować prawo
zamówień publicznych z uwagi na spełnianie szczególnych przesłanek

 Zamawiający sektorowy (przedsiębiorstwa energetyczne, transportowe, poczta,

gospodarka wodna)- podmioty wyodrębnione z uwagi na wykonywaną działalność z
perspektywy gospodarki kraju

10. Rodzaje zamówień i kiedy stosuje się do nich PZP (klasyczne, z zamawiającym
sektorowym, z zamawiającym subsydiowanym etc.)
 Zamówienia klasyczne- zamówienia udzielane przez zamawiającego publicznego oraz
subsydiowanego, które nie są zamówieniem sektorowym ani w dziedzinach
 obronności i bezpieczeństwa. Poniżej progów unijnych -> tryb podstawowy
(elastyczna i uproszczona procedura)

 Zamówienia z zamawiającym subsydiowanym- gdy: przekracza progi unijne na np.

roboty budowlane i ponad 50% udzielanego zamówienia jest finansowane ze środków
publicznych

 Zamówienia z zamawiającym sektorowym- udzielane przez zamawiającego

sektorowego, np. przedsiębiorstwo energetyczne w celu wykonania działalności
sektorowej od progów unijnych

 Zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa- udzielane przez

zamawiającego sektorowego lub publicznego, ich przedmiotem są dostawy sprzętu
wojskowego lub roboty budowlane przeznaczone do celów wojskowych, powyżej
progów unijnych

 Zamówienia na usługi społeczne- wartość zamówienia jest co najmniej równa progom

unijnym, np. usługi w zakresie organizacji targów

11. Wyłączenia obowiązku stosowania zamówień publicznych

Nie trzeba stosować PZP w przypadku zamówień i konkursów dotyczących :
 Zamówień poniżej ustawowych kwot (130.000 zł i progi unijne)

 Nabywania własności lub innych praw istniejących do budynków lub nieruchomości

 Usług finansowych związanych z obrotem papierami wartościowymi i innymi

instrumentami finansowymi

 Zakupu czasu antenowego

 Zawierania umów i pożyczek

 Zamówień dotyczących produkcji kart do głosowania

 Produkcji lub handlu bronią, amunicją lub materiałami wojennymi

 Zamówień w ponad 50% finansowanych przez międzynarodową organizację/

instytucję finansującą

 Jeżeli uzgodniono zastosowanie innej procedury tej organizacji/ instytucji (np.

NATO, MFW)

 Umów z zakresu prawa pracy

12. Przebieg przetargu z krótkim omówieniem poszczególnych etapów

a) Przygotowanie postępowania (planowanie, analiza rynku, forma i rodzaj zamówienia,
ilość, wymagania czasowe, budżet, cele i rezultaty przedsięwzięcia)

b) Publikacja i przejrzystość (projekt specyfikacji z kryteriami, zbieranie i

sformalizowanie informacji i dokumentacji, publikacja po zatwierdzeniu pliku)
 c) Wybór i ocena złożonych ofert (wykonawcy wysyłają oferty, ocena ofert wg
kryteriów, wybór najlepszej oferty)

d) Formalizacja umowy (zamawiający wyznacza termin i miejsce podpisania umowy)

e) Zawarcie umowy (umowa zawierana jest na wykonanie konkretnego zamówienia,

faza realizacji robót)

f) Wykonanie zamówienia (zamawiający monitoruje wykonanie, oddanie gotowego

przedsięwzięcia)

13. Najważniejsze dokumenty w ZP

 Specyfikacja warunków zamówienia- sporządzona przez zamawiającego, określa
warunki zamówienia. Zawiera: tryb udzielenia zamówienia, podmioty, daty, terminy,
przedmioty zamówienia, procedury, warunki zamówienia. Wartości zamówienia NIE
wpisujemy do SWZ!

 JEDZ (Jednolity Europejski Dokument Zamówienia)- formularz dotyczący

wykonawcy, dla wstępnej weryfikacji podmiotowej. Zawiera: oświadczenie o
spełnianiu warunków podmiotowych i niepodleganiu wykluczeniu, wzór w
rozporządzeniu Komisji Europejskiej, nie zawiera treści oferty

 Analiza potrzeb i wymagań zamawiającego- sporządzana na etapie przygotowywania

postępowania w przypadku zamówień większych lub równych progom unijnym.
Zawiera: analizę możliwości zaspokojenia potrzeb przez zasoby własne, wariantów
realizacji zamówienia, możliwości podziału zamówienia na części

 Umowa- zwykle wzór umowy jest elementem SWZ (załącznik), treść ustala
zamawiający, forma pisemna ewentualnie elektroniczna z certyfikowanym podpisem
elektronicznym, na czas ograniczony (wyjątkiem są zamówienia na np. gaz, wodę,
energię, licencja na oprogramowanie)

14. Wybór najkorzystniejszej oferty – kryteria

a) Wybrana na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach
zamówienia ( mogą to być kryteria odnoszące się do jakości, estetyki,
funkcjonalności, dostępności dla osób niepełnosprawnych)

b) Najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu

c) Zgodność z przepisami i normami

15. Odrzucenie oferty – powody

a) Oferta wpłynęła po terminie składania ofert
b) Oferta została złożona przez wykonawcę podlegającemu wykluczeniu z postępowania
c) Wykonawca nie spełnia warunków udziału w postępowaniu
d) Oferta jest niezgodna z przepisami ustawy
e) Treść oferty jest niezgodna z warunkami zamówienia
f) Oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia
g) Oferta zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu
h) Wykonawca nie wniósł wadium lub wniósł w sposób nieprawidłowy
16. Pojęcie, rola i forma wadium
Wadium- określona kwota pieniężna lub zabezpieczenie jej zapłaty, którą wykonawca wnosi
na rzecz zamawiającego jako zabezpieczenie zawarcia umowy.
Rola:
a) zabezpieczenie zawarcia umowy: ma na celu zabezpieczenie interesów zamawiającego
przed nierzetelnym wykonawcą, który poprzez określone działania lub zaniechania
mógłby wpłynąć na wynik postępowania.

b) Warunek udziału w przetargu: wadium stanowi warunek ubiegania się o uzyskanie

zamówienia.

17. Zwrot / brak zwrotu wadium

a) Zwrot wadium- jest uregulowany przez prawo, powinien nastąpić niezwłocznie i nie
później niż 7 dni. Jeżeli wykonawca chce uzyskać zwrot wadium przed zakończeniem
postępowania, musi złożyć wniosek i zwrot wadium. Zwrot następuje jeśli: upłynął termin
związania z ofertą, oferta została odrzucona przez zamawiającego, wybranie oferty innego
wykonawcy, unieważnienie postępowania

b) Brak zwrotu wadium- gdy oferta wykonawcy zostanie wybrana przez zamawiającego.

18. Zasady zamówień publicznych

 Zasada uczciwej konkurencji
 Zasada równości
 Zasada bezstronności i obiektywizmu
 Zasada efektywności
 Zasada jawności
 Zasada przejrzystości
 Zasada pisemności i prowadzenia postępowania w języku polskim
 Zasada formy elektronicznej

19. Proszę omówić zasadę bezstronności

Zasada bezstronności- zakazuje m.in. uczestnictwa w postępowaniu osób związanych z
wykonawcą, czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o
udzielenie zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm.

20. Proszę omówić zasadę jawności

Zasada jawności- postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne. Oznacza, że informacje i
dokumenty z postępowania powinny być powszechnie dostępne (często są dostępne do
wglądu na wniosek zainteresowanego).

21. Proszę omówić zasadę języka polskiego

Zasada języka polskiego- postępowanie o udzielenie zamówienia, z zastrzeżeniem wyjątków
przewidzianych w ustawie, prowadzi się pisemnie i w języku polskim. Wykonawca składający
dokument w języku obcym jest zobowiązany dołączyć tłumaczenie na język polski

22. Proszę omówić zasadę formy elektronicznej

Zasada formy elektronicznej- oferta o wartości większej lub równej progom unijnym musi być
złożona w formie elektronicznej pod rygorem nieważności
23.Zasada przetargowego sposobu udzielenia zamówienia
Zasada przetargowego sposobu udzielenia zamówienia- oznacza to, że zamówienia powinny być
udzielane w drodze konkurencyjnego postępowania, które zapewnia uczciwą konkurencję i równe
traktowanie wykonawców.
23. Komisja przetargowa
Komisja przetargowa- zespół pomocniczy kierownika zamawiającego, powołany do oceny
oraz spełnienia przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego oraz do badania i oceny ofert. KP musi mieć charakter stały. Składa
się z: przewodniczącego, sekretarza i członków

24. Wyłączenia po stronie zamawiającego (w ramach gwarancji bezstronności)

Osoby wykonujące po stronie zamawiającego czynności związane z przygotowaniem oraz
przeprowadzaniem postępowania o udzielenie zamówienia, nie powinny pozostawać w
określonych relacjach z wykonawcą.
Zamawiający może również zostać wyłączony przez utratę „wiarygodności”. Są to m. in.
Osoby skazane za: przekupstwo, oszustwo, niwelowanie dokumentu, fałszerstwo materialne,
wyłudzenie kredytu, zakłócenie przetargu publicznego, łapownictwo na stanowisku
kierowniczym.

25. Wyjątek od zasady jawności

Ustawodawca przewidział tylko jeden wyjątek od zasady jawności: zamawiający nie może
ujawnić informacji, których ujawnienie narusza ważny interes państwa, ważne interesy
handlowe stron oraz zasady uczciwej konkurencji.

26. Wyjątki od zasady formy elektronicznej

Wyjątki od zasady formy elektronicznej mogą nastąpić jeżeli:
 Użycie środków komunikacji elektronicznej wymagałoby pozyskania przez
zamawiającego specjalistycznego sprzętu biurowego
 Aplikacje do obsługi formatów plików z informacjami o zamówieniu lub konkursie
korzystają z formatów plików, których nie można obsługiwać za pomocą żadnych
innych aplikacji otwartoźródłowych lub ogólnie dostępnych

 Jest to niezbędne z powodu naruszenia bezpieczeństwa środków komunikacji

elektronicznej

 Jest to niezbędne z uwagi na potrzebę ochrony informacji szczególnie wrażliwych,

której nie można zagwarantować w sposób dostateczny przy użyciu środków
komunikacji elektronicznej

27. Warunki udziału w postępowaniu z omówieniem poszczególnych warunków

Warunkami udziału w postępowaniu są określane przez zamawiającego i mogą dotyczyć:

 Zdolności do występowania w obrocie gospodarczym (zamawiający może wymagać

od wykonawców prowadzących działalność by byli wpisani do jednego z rejestrów
zawodowych lub handlowych prowadzonych w kraju, w którym mają siedzibę lub
miejsce zamieszkania)

 Uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej

(zamawiający może wymagać udowodnienia posiadania odpowiedniego zezwolenia,
 licencji, koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej jeżeli ich posiadanie
jest niezbędne do świadczenia określonych usług)

 Sytuacji ekonomicznej lub finansowej (zamawiający może określić warunki, które

zapewnią posiadanie przez wykonawców zdolności ekonomicznej lub finansowej
niezbędnej do realizacji zamówienia)

 Zdolności technicznej lub zawodowej (zamawiający może określić warunki, które

zapewnią posiadanie przez wykonawców zdolności technicznej lub zawodowej
niezbędnej do realizacji zamówienia)

28. Procedury pozaprzetargowe i kiedy się je stosuje (każdą z nich)

Procedury pozaprzetargowe:
 Zamówienia z wolnej ręki- szczególny tryb stosowany w sytuacjach, gdy
zastosowanie konkurencyjnego trybu postępowania jest niemożliwe. Zamówienie jest
udzielane po negocjacjach z jednym wykonawcą, nie sporządza się SWZ, brak
konkurencyjności postępowania, nie musi być powołana komisja przetargowa.
Dopuszczane, gdy: np. zamówienie jest składane w wyjątkowej sytuacji wymagającej
natychmiastowego wykonania zamówienia.

 Negocjacje z ogłoszeniem- można je stosować tylko w zamówieniach, których

wartość przekracza progi unijne, zamawiający zaprasza potencjalnych wykonawców
dopuszczonych do udziału w postępowaniu do składania ofert wstępnych, prowadzi z
nimi negocjacje w celu ulepszenia treści ofert wstępnych, następnie zaprasza
wykonawców do składania ofert ostatecznych, z których wybiera wygrywającą.
Dopuszczane, gdy: np. rozwiązania dostępne na rynku nie mogą zaspokoić potrzeb
zamawiającego.

 Dialog konkurencyjny- zamawiający prowadzi dialog z zaproszonymi do udziału w

dialogu wykonawcami w zakresie zaproponowanych przez nich rozwiązań, po
zakończeniu którego zaprasza ich do składania ofert. Dopuszczane, gdy: np.
rozwiązania dostępne na rynku nie mogą zaspokoić potrzeb zamawiającego.

 Negocjacje bez ogłoszenia- można je stosować tylko w zamówieniach, które

przekraczają wartość progów unijnych, zamawiający negocjuje warunki umowy w
sprawie zamówienia publicznego z wybranymi przez siebie wykonawcami, a
następnie zaprasza ich do składania ofert. Dopuszczane, gdy: np. w postępowaniu
przetargowym nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału albo wszystkie
wnioski o dopuszczenie zostały odrzucone.

 Partnerstwo innowacyjne- tryb udzielenia zamówienia publicznego, który może być

stosowany w przypadku zapotrzebowania na innowacyjny produkt, usługę lub roboty
budowlane, jeżeli nie są one dostępne na rynku. Wielostopniowy i negocjacyjny

29. Obligatoryjne przyczyny wykluczenia wyłączenia uczestnika postępowania w sprawie

udzielenia zamówień publicznych
1. Przestępstwa: wyklucza się wykonawcę będącego osobą fizyczną,
którego prawomocnie skazano za przestępstwo
 2. Zaległości podatkowe: wyklucza się wykonawcę, który zalega z
uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne
lub zdrowotne

3. Zakłócenia konkurencji: wyklucza się wykonawcę, który zawarł z

innymi wykonawcami porozumienie mające na celu zakłócenie
konkurencji

4. Konflikt interesów: wyklucza się wykonawcę, jeżeli zamawiający

może stwierdzić na podstawie wiarygodnych przesłanek, że
wykonawca pozostaje w określonych relacjach z innym wykonawcą,
co może zagrażającego bezstronności i niezależności w związku z
postępowaniem

5. Zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne: wyklucza wykonawcę,

wobec którego prawomocnie orzeczono zakaz ubiegania się o
zamówienia publiczne z powodu np. opóźniających się terminów
wykonania zamówienia lub całkowite zerwanie umowy przez
zamawiającego

Wszystkie przyczyny są obligatoryjne, to znaczy, że zamawiający musi wykluczyć

wykonawcę, który spełnia którykolwiek z tych kryteriów.

30. Zielone zamówienia publiczne

Zielone zamówienia publiczne (green public procurement GPP)- proces, w ramach
którego instytucje publiczne starają się uzyskać towary, usługi i roboty budowlane,
których oddziaływanie na środowisko w trakcie ich cyklu życia jest mniejsze w
porównaniu do towarów, usług i robót budowlanych jakie zostałyby zamówione w
innym przypadku. ZZP mogą zapewnić organom publicznym oszczędności finansowe,
np. zmniejszenie ilości substancji niebezpiecznych w zakupionych produktach może
obniżyć koszty ich unieszkodliwienia/ zutylizowania.