2η άσκηση

Μικροβιολογική διάγνωση λοιμώξεων

κατωτέρου αναπνευστικού

Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς
Βιοπαθολόγος, Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή Αθηνών
ipapapar@med.uoa.gr
 1o περιστατικό

 Γυναίκα 36 ετών με πυρετό έως 39Ο C από διημέρου, βήχα

με απόχρεμψη και άλγος στο θώρακα (δε) χαμηλά.
 Rö θώρακα: Διάχυτη σκίαση στο (δε) κάτω λοβό
 Κλινικό δείγμα για εξέταση: πτύελα (πρωινό δείγμα)
 Αποτέλεσμα Gram χρώσης (2h): Gram-θετικοί λογχοειδείς
διπλόκοκκοι εν’ μέσω ελαττωμένης φυσιολογικής χλωρίδας
στοματοφάρυγγα
 Αποτέλεσμα κ/ας (24 ώρες): Streptococcus pneumoniae
 Αποτέλεσμα αντιβιογράμματος (48 ώρες): Ευαίσθητο στην
πενικιλλίνη
 Στάδια διαγνωστικής στην
Κλινική Μικροβιολογία

 Πιθανή λοίμωξη → Λήψη κλινικού υλικού

 Άμεση αναζήτηση του μικροοργανισμού με μικροσκόπηση νωπών

ή κεχρωσμένων παρασκευασμάτων

 Αναζήτηση του μικροοργανισμού με καλλιέργεια του δείγματος →

Απομόνωση, ταυτοποίηση και έλεγχος ευαισθησίας

 Αναζήτηση αντιγόνου του μικροοργανισμού ή αντισώματος κατά

του μικροοργανισμού → Ανοσολογικός (ορολογικός) έλεγχος

 Αναζήτηση γενετικού υλικού του μικροοργανισμού → Τεχνικές

μοριακής μικροβιολογίας
 Gram (+) διπλόκοκκοκος
 Διάταξη σε ζεύγη
 Streptococcus pneumoniae
Λοβώδης πνευμονιοκοκκική
πνευμονία
 Αμυντικοί μηχανισμοί

 Ανώτερο αναπνευστικό → μεικτή αερόβια και αναερόβια

χλωρίδα
 Κατώτερο αναπνευστικό → στείρο μικροβίων

 Αμυντικοί μηχανισμοί κατώτερου αναπνευστικού συστήματος

 Τρίχες, κροσσοί και βλέννη
 Αντανακλαστικά βήχα, πταρμού και κατάποσης
 Εκκριτική IgA και μη ειδικά ένζυμα (π.χ. λυσοζύμη)
 Μακροφάγα βρογχιολίων (φαγοκυττάρωση μικροοργανισμών)
 2o περιστατικό

 Άντρας 56 ετών με ήπιο συνεχή πυρετό έως 38ο C από

20ημέρου, απώλεια βάρους, βήχα και νυκτερινούς ίδρωτες
 Rö θώρακα: μονήρη σκίαση στο δεξιό άνω λοβό
 Κλινικό δείγμα για εξέταση: πτύελα (πρωινά δείγματα Χ3)
 Αποτέλεσμα οξεάντοχης χρώσης (2h): οξεάντοχα βακτήρια
 Αποτέλεσμα κ/ας (25η ημέρα): Mycobacterium tuberculosis
Οξεάντοχη χρώση Ziehl-Neelsen
 Χρώση Ziehl-Neelsen

 Κάλυψη της πλάκας με φαινικούχο φουξίνη

 Θέρμανση στην φλόγα (προσοχή να μην στεγνώσει το διάλυμα)
 Επώαση για 5 min
 Ξέπλυμα στην βρύση, στέγνωμα
 Αποχρωματισμός (πυκνό HCl, αιθυλική αλκοόλη 950)
 Ξέπλυμα στην βρύση, στέγνωμα
 Κάλυψη της πλάκας με μπλε του μεθυλαινίου
 Επώαση για 1 min
 Ξέπλυμα στην βρύση, καλό στέγνωμα, μικροσκόπηση Χ1000
Φθορίζουσα χρώση Αουραμίνης – Ροδαμίνης
Καλλιέργεια
 Καλλιέργεια

Mycobacterium chelonae (άτυπο μυκοβακτηρίδιο)

Καλλιέργεια σε 5% αιματούχο άγαρ
7 ημέρες, 36ο C, 5% CO2

Αρχείο Εργαστηρίου Μικροβιολογίας

ΓΝΑ “Λαϊκό”
 3o περιστατικό

 Άνδρας 40 ετών με πυρετό έως 39Ο C από 6ημέρου και

βήχα με απόχρεμψη.
 Rö θώρακα: Χωρίς στοιχεία από το πνευμονικό παρέγχυμα
 Κλινικό δείγμα για εξέταση: πτύελα (πρωινό δείγμα)
 Αποτέλεσμα Gram χρώσης (2h): Ελαττωμένη φυσιολογική
χλωρίδα στοματοφάρυγγα
 Αποτέλεσμα κ/ας (48h): Ουδέν παθογόνο απομονώθηκε
 Λήψη αίματος για ορολογικό έλεγχο: Θετικός έλεγχος για
IgM αντισώματα έναντι Chlamydia pneumoniae (MIF)
 Διαφοροδιάγνωση πρόσφατης
από παρελθούσα λοίμωξη

 Πρόσφατη λοίμωξη (0 – 21 ημέρες) → IgM αντισώματα

 Παρελθούσα λοίμωξη (> 21 ημέρες) → IgG αντισώματα

14η – 21η ημέρα

IgG

IgM

Λοίμωξη Επαναλοίμωξη
 Παθογενετικοί μηχανισμοί

 Προσκολλητικότητα
 Streptococcus pyogenes → λιποτειχοϊκά οξέα
 Haemophillus influenzae → ινίδια
 Παραγωγή εξωτοξίνης (Corynobacterium diphtheriae)
 Ανάπτυξη στους ιστούς και πρόκληση μη ελεγχόμενης
ανοσολογικής απάντησης (Streptococcus pneumoniae)
 Αποφυγή αμυντικών μηχανισμών του ξενιστή
 H. influeanzae, N. miningitidis → εξωκυττάριοι, ελυτροφόροι
 C. trachomatis, P. carinii, M. tuberculosis → ενδοκυττάριοι
 Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού

 Οξεία βρογχίτιδα → M. pneumoniae, B. pertussis, ιοί

 Οξεία βρογχιολίτιδα → ιοί
 Οξεία πνευμονία
 2 μηνών – 5 ετών → ιοί, H. influenzae, S. pneumoniae
 5 – 30 ετών → Mycoplasma, Chlamydia, Influenzae virus
 > 30 ετών → S. pneumoniae, H. influenzae
 Νοσοκομειακή από εισρόφηση → Gram-αρνητικά αερόβια και
αναερόβια της στοματικής χλωρίδας
 Νοσοκομειακή χωρίς εισρόφηση → P. aeruginosa, S. aureus
 Ειδικά αίτια (B. anthracis, Brucella spp., F. tularencis, C.
psittaci, Leptospira spp., Legionella spp.)
 Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού

 Χρόνια βρογχίτιδα → H. influenzae, S. pneumoniae

 Χρόνια πνευμονία
 Μικρόβια → Mycobacterium spp., Nocardia, Actinomyces
 Μύκητες → Cryptococcus spp., Histoplasma capsulatum,
Coccidioides immitis
 Παράσιτα → Αμοιβάδα, εχινόκοκκος
 Πνευμονικό απόστημα → S. aureus, S. pyogenes, αναερόβια
 Δείγματα πτυέλων

 Πτύελα με φυσική απόχρεμψη.

 Πτύελα προκλητά.

 Πτύελα με χρήση βρογχοσκοπίου.

 Βρόγχο-κυψελιδικά αναρροφήματα -
εκπλύματα (BAL).

 Πτύελα με παρακέντηση της

τραχείας
Ευχαριστώ για
την προσοχή σας