Họ và tên: Võ Trí Thành MSSV: 2012057

Môn học: Vật Lý Sóng.

BÀI TẬP 4

1. Xét một tinh thể có khoảng cách giữa các nguyên tử là a. Vận tốc pha có
biểu thức:

ka
sin
v = c 2 với k là số sóng và c là hằng số.
ka
2

Hãy tính vận tốc nhóm vg. Tính tích vg  v . Khảo sát các giới hạn của vg và vϕ

khi bước sóng lớn.

Giải:

Ta có, vận tốc nhóm:

d d (v k ) dv  ka 
vg = = = v + k  = c cos   + v
dk dk dk  2

c 2 sin ( ka )
Tích hữu hướng giữa : vg  v =
ka

  ka   n a 
 sin   sin  
 lim v = lim c  2  = lim c    =c
n a
Ta có: 
 →  → ka  →

 2 
  ka   n a 
lim vg = lim c cos   = lim c cos  =c
 →  →
 2   →
  

1|Page
Họ và tên: Võ Trí Thành MSSV: 2012057
Môn học: Vật Lý Sóng.

2. Người ta chứng minh rằng hằng số điện môi tỉ đối của một chất khí bị ion
hóa có biểu thức:

(1)

với c là tốc độ ánh sáng trong chân không, là mạch số đặc trưng của
plasma. Hãy tìm phương trình tán sắc, tích số , từ đó dẫn ra biểu thức
của . Xét các giới hạn của và khi .

Giải:

Ta có : vận tốc pha được biểu thị :

 
v = → v 2 = ( ) 2 (2)
k k

Do đó : từ (1) và (2), ta suy ra được hệ thức tán sắc là :

 2 − e2
k =2

c2

c
Suy ra, vận tốc pha v =
 e2 
1−  2 
 

d k  2 
Vận tốc nhóm : vg = = c 2 = c 1 −  e2 
dk   

Tích vô hướng giữa : vg . v = c 2

lim v =
 →e 
Ta có, khi ,k=0, các giới hạn lần lượt là 
lim vg = 0
→e

2|Page
Họ và tên: Võ Trí Thành MSSV: 2012057
Môn học: Vật Lý Sóng.

3. Khảo sát một sóng phẳng dọc đơn sắc, truyền trong môi trường theo trục
Ox. Sóng “dọc” có nghĩa rằng điện trường của sóng song song với vectơ
sóng . Giả sử điện trường và từ trường của sóng có các biểu thức sau:

(*)

và các tính chất quang học của môi trường được mô tả bởi hằng số điện môi
phụ thuộc vào tần số .

a. Chứng minh rằng các tần số có thể đối với sóng (*) tương ứng với giá trị
zero của hằng số điện môi .
b. Hãy tìm mật độ điện tích và mật độ dòng điện trong môi trường gắn kết với
sự hiện diện của trường điện từ của sóng.

Giả sử rằng các tính chất quang học của môi trường được xác định bởi điện
tử cổ điển trong một đơn vị thể tích, liên kết với các nguyên tử bằng lực đàn hồi
, hãy xác định và hệ thức tán sắc đối với sóng dọc.

3|Page