Kaldera Yellowstone

Kaldera Yellowstone – kaldera wulkaniczna znajdująca się pod Kaldera Yellowstone

powierzchnią ziemi na terenie Parku Narodowego Yellowstone
w USA w stanie Wyoming. Nazywana także Yellowstone
supervolcano (superwulkanem Yellowstone).

Kaldera Yellowstone o rozmiarach ok. 55 × 80 km położona jest

nad tzw. plamą gorąca i jest pozostałością po gigantycznych
eksplozjach superwulkanu, jakie miały miejsce 2,1 mln, 1,3 mln
oraz 640 tys. lat temu. Były to erupcje o najwyższym stopniu w
8-stopniowej skali VEI (Indeks Eksplozywności Wulkanicznej).
W czasie ostatniej, 640 tys. lat temu, do atmosfery zostało
wyrzucone ponad 1000 km³ materiału piroklastycznego. Po
erupcji doszło do zapadnięcia się opróżnionej komory i
powstania kaldery zapadliskowej. Obszar ten nazywany jest
wielką kalderą. Później następowały mniejsze erupcje lawowe, Gejzery i gorące źródła, występujące w
bez wyrzutu piroklastyków. Ostatni wypływ lawy nastąpił Parku Narodowym Yellowstone, są
70 000 lat temu. Badania falami sejsmicznymi wykazały, że powierzchniowym przejawem podziemnej
komory magmowej.
komora magmowa znajduje się 5–10 kilometrów pod
powierzchnią. Państwo Stany Zjednoczone
Położenie Park Narodowy
Ze względu na możliwość kolejnego wybuchu, kaldera jest
Yellowstone, Wyoming
monitorowana za pomocą rozmieszczonych na jej obszarze
odbiorników GPS oraz pomiarów radarowych wykonywanych Pasmo Góry Skaliste
przez satelity. W obserwacje kaldery zaangażowane są zespoły Wysokość 2805 m n.p.m.
uczonych z University of Utah w Salt Lake City oraz z US
Geological Survey. Stwierdzono, że w latach 1987–1995 dno Położenie na mapie Wyomingu
całej kaldery opadło o ok. 11 cm, a potem zaczęło się podnosić
w północnej części oraz że w latach 1997–2003 północny skraj Kaldera Yellowstone
kaldery podniósł się o 12 cm, natomiast jej centralna część
osiadła. Obserwacje te sugerowały, że magma wypełniająca
komorę magmową pod kalderą (na głębokości ok. 10 km)
przepłynęła z jej centralnej części w stronę północnego skraju.
Ostatnie pomiary, przeprowadzone między połową roku 2004 a
końcem 2006, wskazują na gwałtowny zwrot, jaki nastąpił w
tym czasie pod kalderą. Północna jej część, która puchła przez
szereg ostatnich lat, nagle opadła o 8 cm, podczas gdy centrum,
obniżające się od ponad 20 lat, podniosło się aż o 18 cm. Położenie na mapie Stanów
Wynika z tego, że centralna część kaldery podnosiła się w tym Zjednoczonych
czasie o 7 cm rocznie. Jest to najszybsze tempo zmian od
1923 r., gdy zaczęto przeprowadzać systematyczne pomiary[1].

Szacuje się, że kolejna erupcja o skali tej sprzed 640 tys. lat
zniszczyłaby znaczną część Stanów Zjednoczonych i
doprowadziła do ochłodzenia klimatu z powodu olbrzymich
ilości uwolnionych tlenków siarki, które tworzą cienki welon
kwasu siarkowego wokół planety odbijający światło słoneczne
Kaldera Yellowstone
przez wiele lat. Szacuje się, że około 5 miliardów ludzi
umarłoby z głodu.

Według niektórych hipotez podobne skutki przyniósł wybuch

superwulkanu Toba na Sumatrze ok. 75 tys. lat temu, stawiając
na krawędzi zagłady i ograniczając populację ludzką do
zaledwie kilku tysięcy osobników. Scenariusz możliwej 44°24′N 110°42′W (https://tools.wmfla
katastrofy, wywołanej kolejną erupcją superwulkanu bs.org/geohack/geohack.php?langua
ge=pl&pagename=Kaldera_Yellowsto
Yellowstone, został przedstawiony w filmie Superwulkan ne&params=44.4_N_110.7_W_type:ci
zrealizowanym w koprodukcji BBC i Discovery Channel w ty)
2005 r.[2][3]

Przypisy
1. Wyrok z odroczeniem, „Świat
Nauki”, nr 1, 2008, s. 6–8.
2. Yellowstone wielkim wulkanem
(https://web.archive.org/web/201
40424230331/http://www.polskier
adio.com/news_det.aspx?id=365
00&kat=23), Polskie Radio
[dostęp 2008-01-02]
[zarchiwizowane z adresu (http://
www.polskieradio.com/news_de
t.aspx?id=36500&kat=23) 2014-
04-24].
3. Gorący kocioł pod Yellowstone
(http://usa.interia.pl/wasze-artykul
y/ciekawe-miejsca/artykul/gorcy- Kaldery Yellowstone: najnowsza – kolor fioletowy; starsze – kolor
kocio-pod-yellowstone,3208), zielony
Interia.

Linki zewnętrzne
Multiple tiny earthquakes rattle Yellowstone. Could the big one be far behind? (https://archiv
e.ph/20090302153700/http://www.sciam.com/blog/60-second-science/post.cfm?id=multiple-t
iny-earthquakes-rattle-ye-2008-12-30) (ang.)
Interaktywny przekrój kaldery Yellowstone (http://ngm.nationalgeographic.com/2009/08/yello
wstone/yellowstone-interactive) (ang.)
Dane o zagrożeniu wybuchem (https://volcanoes.usgs.gov/observatories/yvo/index.html)
(ang.)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaldera_Yellowstone&oldid=71379891”