MÜZE EĞİTİMİ DERS NOTLARI

KÜLTÜR NEDİR ?
Bireyi diğer toplumlardan ayıran dil giyim müzik iş sanat dans gibi özellikleri ile bir toplumda neyin
doğru neyin yanlış olduğunu gösteren durumlardır.
Insanlar tarafından yaratılır

birleştiricidir
değer olarak görülür
insanların ihtiyaçlarını çözüm bulma şekline değer verir.

Manevi kültürün özellikleri

• entellektüel
• estetik
• etik
• Sosyal
• Din

UYGARLIK NEDİR ?

farklı toplumlarda meydana gelen fakat insanlığa mal olan ortak icat bilim teknik ve sanat gibi
milletlerarası özellik taşır bir ülkenin Maddi manevi varlıklarının düşünce Sanat bilim özellikleri
tamamını ifade eder.

KÜLTÜR UYGARLIK
Manevi dünyayı temel alır maddi düşünce ürünüdür
Gelişebilir sadece işlem görebilir
Birey özgürdür eylemler,düşünceler toplu üretim ile belirlenir .

SANAT NEDİR?
bireyin iç dünyasını zenginleştirir. sosyal ruhsal duygusal ihtiyaçlarını gidermek için resim tiyatro
edebiyat müzik ve benzeri alanlarda söz renk mekan anlayışlarla kendini ifade etmek amacıyla
kullanılan alanların tümüdür.

MÜZE NEDİR?

Dünyadaki tüm ulusların kültürel ruhunu yansıtan mekanlardır.

KATKILARI
• saygı ve anlayış
• soruşturma ruhu
• yeni fikirlere açıklık
• sorunları ve problemleri çözme becerisi kazandırma
• çevreyi sözel işitsel görsel düzeyde algılama becerisi
• Tarih bilim doğal dünya sanatsal ifade ve insanlık anlayışı ile birlikte bu anlayışların tatmin
edici ve Sorumlu bir yaşam için gerekli olduğu inancı

Okul dışı öğrenme ortamlarında kişisel düzeyde birey kazandığı bilgi ve beceriler
 • gelişmiş Öz kontrol- düzen
• etkileşimli deneyim
• çok yönlü anlayış ve kendini ifade etme becerisi
• sorumluluk alma gereksinimi
• bilgi ve becerinin farklı öğrenme bağlamlarına aktarabilirliğin anlaşılması

Sosyal bilgiler öğretiminde okul dışı öğrenme alanları

• kültür miras

MÜZE ÇEŞİTLERİ
• koleksiyonlarına göre
• bağlı oldukları yönetim birimine göre
• hizmet ettikleri bölgeye göre h
• Hitap ettikleri kitleye göre
• işlevlerine göre
• koleksiyonların sergileme mekanlarına göre

A.KOLEKSİYONLARINA GÖRE

1. GENEL
Içlerinde pek çok koleksiyonları barındıran diğer müze türlerine göre en ideal olarak kabul edilmektedir.
Örn :Amasra Adıyaman

2. ARKEOLOJİ
Arkeologların yaptıkları kazıların sonucunda ortaya çıkarılan binlerce yıllık kalıntıları etnoloji tarih
gibi farklı açılardan incelenip sergilenen müzelerdir.

Örn: konya arkeoloji müzesi

Ankara medeniyetler müzesi
İstanbul arkeoloji müzesi

3. ETNOGRAFYA
Halkın maddi kültürü ve sanatına ait belge ve eşyaları derleyen ve aralarında bilimsel ilişkiler kuran
müzelerdir.
ÖRN :Adıyaman -Elazığ- Çankırı- Ankara

4. SANAT
resim seramik Özgün baskı heykel grafik sanatlar fotoğraf sinema gibi sanat dallarına ait eserleri
sergilendiği ya da tek bir sanatçının tüm eserlerinin koleksiyonunun oluşturulduğu müzelerdir.
5. SANAYİ

Kara hava deniz demiryolu ulaşımına ait her türlü mekanik araç gerecin bulunduğu , insanlığı gelişim
sürecini yansıtan ürünler sergilenmektedir.

örn: Rahmi M Koç Müzesi -Chicago bilimi endüstri Müzesi

6. DOĞA TARİHİ VE JEOLOJİ MÜZESİ
Doğada bulunan ve özelliklerine göre sınıflandırılan eski dönemlerden kalma fosilleri ,mineralleri, taş
ve benzeri elemanları bünyesinde barındırırlar.
ÖRN : Şehit Cuma dağ Tabiat Tarihi Müzesi -Burdur Doğa tarihi müzesi -Londra doğa tarihi
müzesi

7. TARİHİ
Bir şehrin bölgenin ülkenin toplumun kronolojisi ile ekonomik siyasi toplumsal ögelerin bir araya
getirilmesi ile oluşturulan müzelerdir.
ÖRN : Chicago tarihi müzesi - Kurtuluş Savaşı ve cumhuriyet Müzesi

8. BİLİM

Bilimi geniş halk kitlelerini sevdirmek bilimsel çalışmalara teşvik etmek ve pozitif düşünme biçimini
yaygınlaştırmak amacıyla kurulan müzelerdir.
ÖRN: ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi -Feza Gürsey Bilim ve Teknoloji Müzesi-
Kanada Bilim ve Teknoloji Müzesi

9. PLONETERYUM
Teknik olarak Gök kürenin Mekanik bir canlandırmasıdır
ÖRN: Samsun 19 Mayıs Üniversitesi- şehit Cuma tabiat Müzesi- nagoya Müzesİ

10. PANAROMİK
Önemli Tarihi olayları obje ve resimleri belge ve bilgilerle destekleyerek sergileyen müzelerdir.
ÖRN: 1453 İstanbul Panorama Müzesi-19 Mayıs Panorama Müzesi

11. EKONOMÜZE
Koruma araştırma sergileme dışında ticari eylemde gerçekleşmektedir.
Örn :yaşayan köy Çarşı Beypazarı- Laitere charleviox kanada

B.BAĞLI OLDUKLARI YÖNETİM BİRİMİNE GÖRE

12. DEVLET
Devlete ait müzelerdir büyük çoğunluğu Kültür ve Turizm Bakanlığı kültür varlıkları ve Müzeler Genel
Müdürlüğü'ne bağlıdır
Topkapı Sarayı Yıldız Sarayı louvre(fransa) ve hermitage (rusya) müzeleri

13. ÖZEL
Kişi kurum ve Vakıflar tarafından kendi hizmet anlayışı amaçlarını gerçekleştirmek adına kurulan
müzelerdir
Pera Müzesi - Sakıp Sabancı Müzesi (İstanbul ) yerebatan Sarnıcı - Yıldız şehir Müzesi- tekfursarayı
Çini Müzesi

14. BELEDİYE
Halka hizmet amacıyla kurulan belediyelere bazı müzelerdir
15. KENT
Kentlerin kuruluşundan günümüze kadarki zaman diliminde yaşadıkları her tür olayı kronolojik sırayla
sergileyen genellikle antik orta ve yeni çağda kentin başından geçen her tür acı ve tatlı olayları konu
alan müzelerdir
Safranbolu Kent Müzesi - Edirne Kent Müzesi -Taşköprü KENT Tarih Müzesi

16. Eğitim kuruluşlarına üniversitelere bağlı müzeler

Bağlı oldukları kurum ya da üniversitelerin alanlarına göre koleksiyonlarını oluşturan aynı zamanda
arşivini tutan müzelerdir.
Gazi Üniversitesi Resim Heykel Müzesi
Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi Anadolu Üniversitesi Çağdaş sanatlar Müzesi Trabzon Fen
Lisesi eğitim Tarih Müzesi

17. ASKERİ

Tarihi olaylarda kullanılan sergilenmeye değer askeri araçların silahların ve gelişim aşamaları ile
gösterildiği müzelerdir
İstanbul Askeri Müzesi Ankara'da Devlet Mezarlığı Müzesi

HİZMET ETTİKLERİ BÖLGEYE GÖRE

18. BÖLGE MÜZELERİ
Açık hava müzeleri

19. ÇEVRE MÜZE(EKOMÜZE)

Ekomuze bağlamında sadece Coğrafi bir alana jeolojik özellikleri bitkileri ve hayvanları söz konusu
değildir aynı zamanda orada yaşayan insanlar değiştirdikleri peyzaj bu insanların gelenekleri maddi
kültürleri ve yaşam tarzları söz konusudur maddi ve manevi çevreyi oluşturan tüm unsurlar bu müzelerin
kapsamındadır

Antalya ve Ankara'daki Kaleiçi müzeleri - Fransa'daki alsace EkoMüzesi

HİTAP ETTİKLERİ KİTLEYE GÖRE

20. UZMANLIK MÜZELERİ

Bu tür müzeler bir alandaki gelişmeleri yoğun bir biçimde sergileyen,tanıtan,koleksiyonların
oluştururken belli bir konuya ve objeye odaklanmış müzelerdir.
İlgilendikleri konuların ve objelerin tarihsel gelişimini inceler, araştırır, akademik araştırmalara
zengin bir bilgi birikimi sunar.

İstanbul Oyuncak Müzesi -Baklava Müzesi

21. ÇOCUK VE SANAT ve GENÇLİK MÜZELERİ

Bu Müzeler özellikle çocukların ve gençlerin sanatı tanıma anlama ve sevmelerini sağlamak
amacıyla oluşturulmuştur
Yunanistan çocuk Sanat Müzesi New York çocuk Sanat Müzesi

KOLEKSİYONLARINI SERGİLEDİKLERİ MEKANLARA GÖRE

22. AÇIK HAVA MÜZELERİ
Bölgesel, ulusal ve kırsal açık hava müzeleri olarak üçe ayrılır sistematik ve ekolojik bir sergilemeden
faydalanılır belirli bir sahaya nakledilmiş binalardan oluşmuş olmaları bakımından sistematik sergileme
için örnek oluştururlar.
Efes Antik Kenti - Nemrut - truva Antik Kenti
23. ANIT MÜZELER
Mimari ve tarihi yönünden değerli olan yapıların müze olarak tahsis edilmesiyle oluşan müzelerdir Bu
bakımdan mimarisi ve içindeki süslemeleri ile önem kazanmış ve değerli bulunan kimi yapılar müze
olarak değerlendirilir Cami kilise Kale tapınak ve benzeri yapıların müzeye çevrilmesi ile oluşturulur
Ayasofya -Anıtkabir -Şili bellek ve insan hakları Müzesi (santiago)

İŞLEVLERİNE GÖRE MÜZELER

24. ATATÜRK VE TÜRK BÜYÜKLERİ MÜZESİ

Türk Kurtuluş Savaşı, Atatürk inkılapları ve Türk beyliklerinin anılarını Taşıyan eşyaların bulunduğu
müzeler ve genellikle Atatürk'ün kaldığı evler bu tür müzelerdendir.
Diyarbakır Atatürk Köşkü Cumhuriyet Müzesi (II.TBMM binası )

25. SANAL MÜZELER

Gerçek müziğin iletişim teknolojileri ve görüntü aktarma teknikleri yardımıyla internet ve
bilgisayar ortamına taşınmış halidir.
Bodrum sualtı arkeoloji müzesi- sivas kongre müzesi

26. DEVRİM MÜZELERİ

Devrim müzelerinde amaç anlatılmak istenen olay olgu ve düşüncelerdir müzenin duvarlarını fotoğraflar
süslerken koridorları kahramanların maketleri veya binaların maketleri ile süslenirken aynı zamanda
ulusal müzikler çalmaktadır .
Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi- Küba devrim Müzesi (havana)

MÜZE EĞİTİMİNDE KULLANILAN YÖNTEM VE TEKNİKLER

1. ANLATIM YÖNTEMİ

Bu yöntemde eğitimci belirli bir konuya ilişkin bilgileri sözlü olarak gruba aktarır anlatım sürecinde
sunum grafik kitap gibi malzemeler materyal kullanımı katılımcılar için etkili olmaktadır.
Başlangıç çalışması için avantajlıdır.
konuya odaklanmayı ve zamanı iyi kullanımı sağlar.
müzede anlatım yöntemi uygulamalarında bir müze rehberinden yardım alınabilir .

2. REHBERLİ TUR

Müze içinde sınırlı bir sürede daha fazla bilgi paylaşmaya dayanan ve ziyaretçi ihtiyaçları göz önünde
bulundurularak planlanan gezi deneyimi
ziyaretçilerin edilgen eğitimcinin ise rehber olarak yer aldığı Bu geleneksel yöntemde teknikler
kullanılarak ziyaretçin aktif hale gelmesi sağlanabilmektedir.
Günümüzde en popüler müzeleri turları okul gruplarında akran eğitiminde kullanıldı ve bir öğrencinin
Sınıf arkadaşlarına Müzeder rehberlik ettiği rehberli tur biçimidir.

3. GALERİ SOHBETLERİ-DİYALOG

Ziyaretçilerin müze gezi sürecinde müze ile kendi yaşamları arasında bağ kurmalarını sağlayan müzenin
bir bölümü ya da bir nesne grubu üzerine derinlemesine düşünmelerini ve konuşmalarını sağlayan
yöntemdir.
müze uzmanı ile ziyaretçilerin karşılıklı konuşmalarını içermektedir.
Galeri sohbetleri süreci görüş geliştirme deneyimine dayanır .
 4. SUNUM YÖNTEMİ
Eğitimcinin konuyu ilişkin olarak daha önce hazırladığı sunu aracılığıyla öncesinde belirlediği
konu başlıklarına katılımcılara açıklaması yoluyla gerçekleştirilir. eğiticinin sunucu kısa süreli
tutması anlatım aralarında katılımcılara sorular sorulması süreç açısından faydalı olmaktadır .

5. SORU CEVAP YÖNTEMİ

Doğru cevap katılmacıyı düşünmeye yöneltmek konuda anlaşılmayan noktalar ortaya
çıkarmak bilgi ölçmek Önemli olan noktayı vurgulamak gibi amaçlarla konuya ilişkin olarak
önceden belirlenmiş soruların kullanıldığı ve istenen bilgilerin katılımcı yanıtlarında arandığı
yöntemdir.
sorulan soruların düzeyi, türü ve soru oluşturma yolları yapılandırılırken katılımcıların düzeyi
ve eğitimin içeriği temel alınmaktadır.
soru türleri anlama soruları uygulama soruları ve değerlendirme soruları olarak ele alınır .