Miasta i ich funkcje

Wprowadzenie
Przeczytaj
Grafika interaktywna
Sprawdź się
Dla nauczyciela
 Miasta i ich funkcje

Źródło: dostępny w internecie: pxhere.com, domena publiczna.

Duża część z nas mieszka w miastach. Na co dzień odwiedzamy rozmaite miejsca: sklepy,
pocztę, fryzjera. Rodzice, znajomi pracują w zakładach przemysłowych lub usługowych. Jest
to oczywiste i zazwyczaj nie zastanawiamy się, z czego znane jest nasze miasto. Jakie jest
główne źródło dochodów większości mieszkańców? Być może w naszym mieście znajduje
się szkoła wyższa, centrum biznesu lub bardzo ważne miejsce kultu religijnego? Jakie
funkcje pełnią poszczególne miasta i czym się różnią? Ten materiał pomoże Ci określić
funkcje miast na podstawie różnych kryteriów. Być może spojrzysz także na swoje miasto
z całkiem innego punktu widzenia.

Twoje cele

Określisz, jakie funkcje mogą pełnić miasta.

Omówisz czynniki determinujące funkcje miast.
Wyjaśnisz, na czym polegają poszczególne funkcje miast.
Przeczytaj

Miasta i ich funkcje

Miastem określa się osadę, której liczba mieszkańców przekroczyła pewną liczbę (np.
w Japonii to 50 000 mieszkańców, a w Norwegii 200 mieszkańców) W Polsce, Rosji i wielu
europejskich krajach osada staje się miastem także po otrzymaniu praw miejskich. Za
podstawową funkcję miast można uznać funkcję mieszkaniową – miasto to po prostu
miejsce, w którym mieszkają ludzie. Poza miejscem zamieszkania miasta oferują wiele usług
i obiektów, a im ważniejsze są te usługi czy obiekty dla funkcjonowania miasta, tym bardziej
określają one charakter danej jednostki osadniczej.

Cechy charakteryzujące miasto to: duża intensywność zabudowy, mała ilość terenów
rolniczych, ludność pracująca głównie w przemyśle lub usługach i prowadząca miejski styl
życia.

W procesie identyfikacji miast stosowane są cztery podstawowe kryteria:

kryterium funkcjonalne – opiera się na analizie struktury zatrudnienia mieszkańców,

kryterium prawno‐administracyjne – opiera się na formalnym uznaniu miejskości,

uwzględnia posiadanie praw miejskich oraz odrębnego statusu prawnego,

kryterium fizjonomiczne – wyróżnia specyficzne cechy krajobrazu miejskiego,

uwzględnia morfologiczną analizę struktury zabudowy osiedla,

kryterium statystyczne – wprowadza pewne minimum zaludnienia, które traktuje jako

podstawę wydzielenia miast.

Funkcje miasta określają potrzeby państwa lub regionu (w którym miasto się znajduje),
zaspokajane przez mieszkańców miasta oraz instytucje w nim działające. Bardzo często jest
tak, że jedna z funkcji jest dominująca (związana z głównym źródłem utrzymania większości
mieszkańców), a pozostałe funkcje są uzupełniające.

Zastanówmy się, co miasto oferuje swoim mieszkańcom i osobom przyjezdnym. Przede

wszystkim miasta mogą być siedzibą władz, zarówno lokalnych, jak i wyższego szczebla.
O takich miastach mówi się, że pełnią funkcję administracyjną. Bezsprzecznie taką
funkcję pełnią stolice państw i województw. Jako przykład takich miast można wskazać
Warszawę czy Berlin.
Kompleks budynków Sejmu RP w Warszawie
Źródło: Kpalion, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.

Miasta oferują także miejsca pracy, a pracować można w trzech sektorach – rolnictwie,
przemyśle lub usługach. Z przyczyn oczywistych miasta nie pełnią funkcji rolniczej,
w miastach silnie rozwijał się przemysł i usługi. Jeżeli gospodarka miasta opiera się właśnie
na przemyśle, to można powiedzieć, że miasto pełni funkcję przemysłową. Przykładem
mogą być Katowice lub Wolfsburg.

Fabryka Volkswagen w Wolfsburgu

Źródło: A. Praefcke, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
Jeśli miasto cechuje się usługami, które przyciągają nie tylko mieszkańców, ale także osoby
z zewnątrz, to o takim mieście można powiedzieć, że pełni funkcję usługową. Z taką
sytuacją można się spotkać w szczególności w większych miastach, które oferują usługi
niedostępne w mniejszych ośrodkach. Przykładem może być Poznań.

Międzynarodowe Targi Poznańskie

Źródło: W. Wardejn, dostępny w internecie: radiopoznan.fm, tylko do użytku edukacyjnego.

Miasta mogą rozwijać pewien określony rodzaj usług – np. handel czy naukę i badania.
O takich miastach możemy powiedzieć, że pełnią funkcję handlową (na terenie takiego
miasta często organizowane są targi, jarmarki czy też funkcjonują centra handlowe;
przykłady: Poznań, Lipsk) lub funkcję naukową (miasta te charakteryzują się posiadaniem
ważnych placówek oświatowych, np. uczelni wyższych; przykłady: Cambridge, Kraków).
Uniwersytet w Cambridge
Źródło: Ch. Richardt, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.

Niektóre miasta mogą leżeć na skrzyżowaniu ważnych ciągów komunikacyjnych

o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Takie miasta pełnią funkcję komunikacyjną,
o której decyduje obecność węzła komunikacyjnego, np. w Polsce takim miastem jest
Łódź. Niektóre małe miasta położone są w bardzo dogodnych przyrodniczo warunkach
oraz w specyficznym, korzystnym dla zdrowia mikroklimacie. Jeśli w takich ośrodkach
rozwinięte zostały usługi sanatoryjne i medyczne, to miasta te pełnią funkcję
uzdrowiskową (np. Ciechocinek lub Druskienniki na Litwie).

Tężnie solankowe w Ciechocinku

Źródło: Mateuszgdynia, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Inne miasta swoją gospodarkę mogą opierać na turystyce – czyli mogą pełnić funkcję
turystyczną, a także funkcję wypoczynkową (Zakopane, Rzym, Paryż), a jeśli miasto posiada
ważne obiekty kulturowe, które podobnie jak obiekty turystyczne czy handlowe przyciągają
użytkowników z zewnątrz, to pełni funkcję kulturalną (liczne i ważne ośrodki kultury,
teatry, galerie, muzea, festiwale, przykładem może być Mediolan).

Koloseum w Rzymie
Źródło: dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Pewnym rodzajem funkcji kulturalnej i turystycznej może być też funkcja religijna
(Częstochowa, Jerozolima), występująca w miastach będących celem wycieczek
i pielgrzymek religijnych. Miasta mogą pełnić również funkcje militarne (miasta fortece,
np. Toruń w XIX wieku) oraz funkcje polityczne (np. Strasburg), które pełnią wszystkie
miasta będące siedzibą ważnych organizacji międzynarodowych.
Ściana Płaczu w Jerozolimie
Źródło: Golasso, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Przykłady miast pełniących określone funkcje

Funkcja Miasta

administracyjna Warszawa, Bruksela, Londyn, Waszyngton, Canberra, Brasília

przemysłowa Łódź, Dortmund, Liverpool, Johannesburg

naukowa Toruń, Oxford, Cambridge, Berkeley

handlowa Poznań, Frankfurt, Nowy Jork, Paryż

Koluszki (węzeł kolejowy), Rotterdam, Singapur (porty morskie),

transportowa
Chicago (węzeł lotniczy)

uzdrowiskowa Rabka Zdrój, Vichy, Baden‐Baden, Karlowe Wary

turystyczna Zakopane, Nicea, Rzym, Aspen, Giza

kulturalna Paryż, Wenecja, Berlin, Cannes, Mediolan

religijna Częstochowa, Fatima, Asyż, Watykan, Mekka, Jerozolima

mieszkaniowa wszystkie miasta

Funkcja miasta nie jest raz na zawsze do niego przypisana. Funkcje miast zmieniają się
w czasie, w szczególności w związku z rozwojem społeczno‐gospodarczym czy zmianą
systemu polityczno‐gospodarczego. Najlepszym przykładem takich zmian są niektóre
polskie miasta, które po 1989 roku przestały pełnić funkcję przemysłową. Wskutek wyżej
wymienionych procesów miasta mogą pełnić nowe funkcje, w ten sposób wiele miast stało
się ośrodkami turystycznymi. Czynnikami wpływającymi na zmianę funkcji miasta mogą być
na przykład: gęstość zaludnienia, stopień rozwoju infrastruktury, struktura zatrudnienia
mieszkańców, poziom urbanizacji. Czynniki te mają bezpośredni wpływ na to, jakie funkcje
może pełnić miasto. Zjawisko zmiany dominującej funkcji danego miasta nazywamy sukcesją
funkcji.
Największe miasta świata w 2019 r.
lp. Miasto Liczba mieszkańców (w mln os.)

1. Tokio 30,0

2. Nowy Jork 21,2

3. Meksyk 21,0

4. São Paolo 17,9

5. Los Angeles 16,4

6. Szanghaj 14,4

7. Mumbaj (Bombaj) 14,3

8. Seul 14,3

9. Osaka 14,2

10. Londyn 14,0

Typy zespołów miejskich

Postępujące procesy urbanizacyjne prowadzą do rozwoju miast i stref podmiejskich. Wzrost
powiązań społeczno‐ekonomicznych pomiędzy miastami prowadzi do powstania pewnych
form skupienia miast, nazywanych też typami zespołów miejskich.

Aglomeracja monocentryczna

Jest to zespół miast powiązanych funkcjonalnie i komunikacyjnie, wśród których jedno jest
dominujące pod względem pełnionych funkcji. Z reguły miasto centralne (rdzeń) skupia
największą liczbę ludności, a wokół niego rozmieszczone są mniejsze miasta satelitarne.
Wśród miast satelitarnych wyróżnia się „miasta sypialnie”, których mieszkańcy pracują
w ośrodku centralnym. Aglomeracje monocentryczne związane są najczęściej z miastami
stołecznymi i głównymi ośrodkami regionu, przykładem może być aglomeracja Warszawy,
Paryża, Londynu, Moskwy, Meksyku czy na szczeblu krajowym aglomeracja Łodzi, Krakowa,
Wrocławia.
Aglomeracja monocentryczna
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Aglomeracja policentryczna (konurbacja)

Jest to zespół miast powiązanych funkcjonalnie i komunikacyjnie, wśród których żadne nie
odgrywa wyraźnie dominującej roli. Kilka lub kilkanaście miast pełni równorzędne funkcje
i wszystkie się wzajemnie uzupełniają. Konurbacje kształtują się przede wszystkim
w okręgach przemysłowych, np. konurbacja Zagłębia Ruhry (Gelsenkirchen, Dortmund,
Bochum, Hagen, Essen, Mülheim, Duisburg, Düsseldorf), konurbacja górnośląska (Katowice,
Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Bytom, Zabrze) czy konurbacje w obrębie Zagłębia Uralskiego
i Zagłębia Donieckiego.
Aglomeracja policentryczna
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Megalopolis

Megalopolis to zespół osadniczy zajmujący ogromne przestrzenie, powstały w efekcie

łączenia się aglomeracji wraz z ich strefami podmiejskimi. Najbardziej klasycznym
przykładem megalopolis jest BOSNYWASH (akronim pochodzący od nazw miast: Boston,
New York, Washington) – położone na północno‐wschodnim wybrzeżu USA od Bostonu do
Waszyngtonu wraz z takimi miastami jak Hartford, Filadelfia czy Baltimore. Zamieszkuje je
ok. 45 mln osób.
ChiPi s – megalopolis nad Wielkimi Jeziorami w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Metropolia (megamiasto)

Metropolia (megamiasto) to obszar jednej lub kilku aglomeracji, w którym skupiają się ważne
instytucje gospodarcze, społeczne, polityczne, kulturalne. Przykładem metropolii jest
Paryż, Londyn, Berlin, Amsterdam, Madryt, Rzym, Hanower, Wiedeń czy Monachium.

Największe aglomeracje, konurbacje i megalopolis na świecie

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Miasta pos ndustrialne

Miasta postindustrialne – ich początki wiążą się z XIX w., lecz ich intensywny rozwój
nastąpił dopiero po II wojnie światowej; charakteryzują się szachownicowym układem ulic,
gdzie od ulicy centralnej odchodzą ulice boczne; barakowate, gęste zabudowania klasy
robotniczej wznoszono początkowo wokół fabryk; w XX w. dzielnice przemysłowe
i mieszkaniowe zostały oddzielone.

Słownik
aglomeracja

jednostka morfologiczna tworząca spójny zespół wzajemnie powiązanych jednostek

osadniczych, powstały w wyniku koncentracji zabudowy i zagospodarowania; obszar
o dużym skupieniu ludności utrzymującej się z zawodów pozarolniczych
Źródło: Encyklopedia PWN
funkcja dominująca miasta

funkcja związana z głównym źródłem utrzymania większości mieszkańców

funkcje miasta

funkcje określające potrzeby regionu lub państwa, w którym miasto się znajduje, które są
zaspokajane przez mieszkańców miasta i instytucje tam działające (instytucje służą też
mieszkańcom samego miasta)

miasto

skupisko ludzkie, przeciwstawiane wsi, charakteryzujące się zagęszczoną zabudową,

zróżnicowaną strukturą społeczną mieszkańców, utrzymujących się w większości z zajęć
nierolniczych – handlu, rzemiosła, przemysłu i usług
Źródło: Encyklopedia PWN

metropolia

główne miasto danej prowincji, regionu lub kraju spełniające na danym terenie funkcje
centrum administracyjnego, kulturalnego, oświatowego, gospodarczego itp.
Źródło: Encyklopedia PWN

sukcesja funkcji miasta

zjawisko zmiany dominującej funkcji danego miasta

zespół miejski

element sieci osadniczej, obejmujący zgrupowanie miast i osiedli lub co najmniej 2 miasta
o wzajemnych powiązaniach funkcjonalno‐przestrzennych
Źródło: Encyklopedia PWN
Grafika interaktywna

Polecenie 1

Do każdego numeru na poniższej grafice interaktywnej dopasuj jedną ze znanych Ci funkcji

miast. Następnie do każdej funkcji miast dopasuj przykłady, wykorzystaj przedstawione
zdjęcia oraz atlas i swoją wiedzę.

4 turystyczna

2 usługowa

6 kulturowa

3 administracyjna

7 handlowa

5 transportowa

8 przemysłowa

1 uzdrowiskowa

9 naukowa
 1 2 3

4 5 6

7 8 9

Źródło: grafiki w panelach Pixabay License, dostępne w internecie: pixabay.com.

Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia: 輸醙難

Ćwiczenie 1 輸

Dominującą funkcją miast takich jak Dortmund, Manchester, Donieck i Wolfsburg jest
funkcja

 usługowa.

 religijna.

 kulturalna.

 przemysłowa.

Ćwiczenie 2 輸

Wśród wymienionych poniżej miast zaznacz na czerwono jedno, które ze względu na

pełnioną funkcję nie pasuje do pozostałych.

czerwony

Paryż, Londyn, Zakopane, Nowy Jork, Rzym, Vichy, Poprad, Lizbona

Ćwiczenie 3 醙

Miasto, w którym funkcja przemysłowa w największym stopniu została ograniczona, to

 Głogów.

 Sosnowiec.

 Świebodzice.

 Zabrze.

Ćwiczenie 4 醙

Zaznacz miasta, które pełnią funkcję religijną.

 Dukla, Olsztyn, Baden-Baden.

 Fa ma, Mediolan, Warszawa.

 Kalwaria Zebrzydowska, Częstochowa, Asyż.

 Mekka, Toruń, Gdańsk.

Ćwiczenie 5 醙
Zaznacz na czerwono funkcje, których nie pełni Warszawa.

czerwony

administracyjna, turystyczna, religijna, handlowa, uzdrowiskowa, naukowa, kulturowa,

przemysłowa
Ćwiczenie 6 醙

Na podstawie tekstu źródłowego odpowiedz na pytania.

“
Współczesne miasta dysponują wieloma zasobami, z których można
wytwarzać setki produktów. Są najbardziej atrakcyjnymi,
produktywnymi i bogatymi obszarami świata, jednocześnie jednak
zatłoczonymi, hałaśliwymi oraz zanieczyszczonymi. Kreując warunki
rozwoju miejskiego, należy liczyć się z realiami rynkowymi, które
pomagają w czytelny sposób ustalić reguły dysponowania produktami.
Ich przeznaczeniem nie jest jednak tylko zaspokajanie potrzeb klienta
oferującego najlepszą cenę. Należy uwzględnić preferencje
mieszkańców miasta stanowiących główną grupę jego użytkowników
i samorządową wspólnotę sprawującą władzę na jego obszarze.
Zaspokajanie potrzeb różnych grup nabywców produktów miasta
wymaga dostosowywania do nich wielu jego cech. Turyści stanowią
cenną grupę użytkowników miast, gdyż dostarczają środków na jego
rozwój, często jednocześnie przyczyniając się do poprawy jego
walorów, narzucając w pewnym sensie konieczność dbania o stan
zabytków, kultywowanie tradycji, organizację imprez kulturalnych,
jakość środowiska naturalnego itp. Badanie postrzegania atrakcyjności
miast powiatowych województwa śląskiego wykazało, iż ich turystyczna
orientacja rozwoju koncentruje się na oferowaniu produktów
związanych z historią miasta. Są to głównie zabytkowe budynki
i przestrzenne układy urbanistyczne. Szanse turystycznej przyszłości
tych miast można jednak postrzegać przede wszystkim w postępującym
procesie metropolizacji dużych miast aglomeracji górnośląskiej, których
mieszkańcy coraz częściej w bliskim sąsiedztwie poszukują atrakcyjnych
miejsc i ofert sposobów spędzania wolnego czasu.

Źródło: M. Czornik, Miasto i jego produkty, „Studia Ekonomiczne” 2013, nr 147, s. 52.

1. O jakiej funkcji miasta autorka wspomina w tekście?

 2. Dlaczego funkcja ta może być dla miasta ważna?

3. Jakich starań powinno dokonywać miasto, aby tę funkcję pielęgnować?

Ćwiczenie 7 難

Które miasta w Polsce pełnią funkcję uzdrowiskową?

 Muszyna, Wieniec-Zdrój, Toruń.

 Ustka, Szczawno-Zdrój, Ełk.

 Nałęczów, Kołobrzeg, Ustroń.

 Sopot, Szczecin, Świeradów-Zdrój.

Ćwiczenie 8 難

Do podanych niżej funkcji dopasuj odpowiednie miasta.

funkcja przemysłowa

Paryż Florencja Aspen

Nicea Berkeley Londyn

Oxford Rzym Ro erdam

funkcja naukowa
Johannesburg Frankfurt

Liverpool Dortmund

Nowy Jork Singapur

funkcja handlowa
Cambridge Karlowe Wary

Baden-Baden

funkcja uzdrowiskowa

funkcja turystyczna

Funkcja transportowa
Ćwiczenie 9 難

Wśród wymienionych poniżej miast zaznacz to, które pełni funkcję religijną. Zapisz, w którym
państwie położone jest to miasto.

 Löningen

 San ago de Compostela

 Le Grau-du-Roi

 Torino

Państwo:
Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Michał Pranke

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Miasta i ich funkcje

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Zróżnicowanie struktur społecznych i procesów urbanizacyjnych: struktury językowe

i wykształcenia, kulturowe postrzeganie przestrzeni, zwartość socjoetniczna, fazy
urbanizacji, procesy metropolizacji, typy fizjonomiczne i funkcje miast, formy zespołów
miejskich.

Uczeń:

6) identyfikuje funkcje, typy fizjonomiczne miast i formy zespołów miejskich na świecie,

wiąże typy fizjonomiczne miast z kręgami cywilizacyjnymi oraz poziomem rozwoju
gospodarczego państw.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych,
technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

wymienia i omawia funkcje, jakie mogą pełnić miasta,

omawia czynniki determinujące funkcje miast,
wymienia przykłady miast pełniących poszczególne funkcje,
identyfikuje funkcje miasta, w którym mieszka, bądź największego miasta w regionie.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Forma zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‐materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety

z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy, atlasy geograficzne, mapa świata, mapa
Polski

Materiały pomocnicze

Baturo W. (red.), Encyklopedia PWN. Fakty i liczby, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2006.

Szymańska D., Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

Szymańska D., Urbanizacja na świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

Wprowadzenie do tematyki zajęć. Nauczyciel wymienia przykłady miast w Polsce i na

świecie, uczniowie określają, z czego te miasta są znane, jakie jest znaczenie tych miast
w skali kraju, regionu, świata. Nauczyciel naprowadza uczniów na pojęcie funkcji miast.
Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

Korzystając z części „Przeczytaj” e‐materiału oraz własnej wiedzy, uczniowie

wymieniają i omawiają funkcje, jakie mogą pełnić miasta. Krótko charakteryzują
poszczególne funkcje oraz określają czynniki determinujące funkcje miast. Nauczyciel
prosi uczniów o wyjaśnienie, czym jest funkcja dominująca miasta oraz na czym polega
sukcesja funkcji miasta.
Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup. Zadaniem uczniów jest sporządzenie tabeli,
w której znajdą się funkcje miast wraz z przykładami ośrodków miejskich pełniących
dane funkcje (w regionie, w Polsce, na świecie). Uczniowie mogą korzystać z atlasów
geograficznych i dostępnych źródeł informacji. Nauczyciel prosi, aby przykłady były
inne niż wymienione w części „Przeczytaj” e‐materiału.
Przedstawienie rezultatów pracy uczniów, poszczególne grupy wymieniają przykłady
miast dla np. dwóch funkcji. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wykonania zadania.
Następnie nauczyciel przedstawia grafikę interaktywną, uczniowie na forum klasy
wykonują polecenie zawarte w tej części e‐materiału.
We wspólnej dyskusji uczniowie określają funkcje miasta, w którym mieszkają lub
w którym znajduje się szkoła, a także największego miasta w regionie. Porównanie
funkcji omawianego ośrodka z innymi miastami w Polsce (np. ze stolicą, z miastem
wojewódzkim, średnim oraz małym miastem w regionie). Uczniowie określają czynniki
determinujące poszczególne omawiane funkcje.
Faza podsumowująca

Uczniowie indywidualnie bądź w grupach wykonują wskazane przez nauczyciela

ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem pracy uczniów.
Utrwalenie najważniejszych treści omawianych podczas zajęć.
Przypomnienie celów lekcji.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie
i możliwości.

Praca domowa

Wybierz kilka przykładów małych, średnich i dużych miast z regionu, w którym

mieszkasz, a następnie określ i krótko opisz funkcje, jakie spełniają. Zapisz wnioski.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może znaleźć zastosowanie podczas lekcji poświęconych innym

zagadnieniom związanym z miastami, np. „Fizjonomia miast”, „Występowanie zespołów
miejskich na świecie. Typy zespołów miejskich”. Może zostać kontekstowo wykorzystana
w trakcie lekcji dotyczącej zalet i wad życia w mieście i na wsi (zakres rozszerzony: XV. 4).