ULAŞIM M.

A
ULAŞIM İÇ DIŞ TİÇ.
MEKATRONİK180A ALTERNATÖR EĞİTİM DOKÜMANI
06/03/2022 Otobüslerde artan enerji sarfiyatının akünün şarj ve amper ihtiyacını karşılaması için üretilmiş
o zamanın yüksek amperli alternatörüdür.

DÖKÜMAN
HAZIRLAYAN
Mehmet BEKYÜREK
Akü ana şalterini kapat.!!

KONTAK ANAHTARINI ARAÇ ÜZERİNDEN AL.!!

İŞ GÜVENLİK KURALLARINA UY
SENİN GÜVENLİĞİN DAHA ÖNEMLİ
HER ŞEY SENİN ELLERİNDE UNUTMA
 ALTERNATÖR KİM NASIL BULDU

1831'de Michael FARADAY, bir telin içinden geçen manyetik alan değiştiğinde, bu değişimin o tel üzerinde bir akım oluşmasına
sebep olduğunu keşfetti. Bu tel eğer dışarıdan bir güç ile çevrilirse, bu çevirmeyi sağlayan enerji, elektrik enerjisine dönüştürülür.
FARADAY’ in bu icadını takip eden dönemlerde elle çalıştırılan basit jeneratör sistemleri geliştirildi ve bu sistem elektrik
jeneratörlerinin esasını oluşturdu. 1892 yılında ise Nicola TESLA tarafından alternatif akım üreten alternatör geliştirildi.
Alternatörler elektromanyetik endüksiyon prensibi ile çalışırlar. Elektromanyetik endüksiyon, bir telin içinden geçen manyetik alan
değiştiğinde o tel üzerinde bir akım oluşmasına sebep olur. Bu tel eğer dışarıdan bir güç ile çevrilirse bu çevirmeyi sağlayan enerji
(dönme kinetik enerjisi) elektrik enerjisine dönüştürülmüş olur. Dönme kinetik enerjisinin rotoru döndürmesiyle iletkenler etrafındaki
manyetik alan değişir ve elektrik akımı üretilmiş olur. Rotorun manyetik alanı indüksiyonla aktarılacak bir akım ile elde edilebilir.
Fırçasız alternatörler de alternatör, çalışma prensibine göre ana ve ikaz sistemi olarak ikiye ayrılabilir. Ana sistemin hareketli kısmı
olan ana rotor devir sayısına göre değişen sayıda kutuplardan oluşur. Rotordaki ana kutuplar çevirici makine devrinde döndürülür.
Kutuplarda manyetik akımın oluşması için doğru akım gereklidir. Ana kutuplara doğru akım ikaz sistemi tarafından verilir. İkaz
sisteminin çalışma prensibi ana sistemle aynı olmakla beraber kutup ve sargılar ters çevrilmiştir. Yani, ikaz sisteminde kutuplar
hareketsiz olan ikaz statoru üzerinde, sargılar ise dönen ikaz rotoru üzerinde bulunur. Ana statordaki bağımsız yardımcı sargılardan
geçen akım voltaj regülâtöründe doğrultulan arak, ikaz statorundaki kutup sargılarına verilir. Kutuplardan çıkan manyetik akımı
kesen ikaz rotoru üzerindeki bobinlerde üç faz alternatif akım oluşur. Alternatif akım, rotordaki döner köprü diyotlarda doğrultul
anarak ana rotora (ana kutuplara) doğru akım olarak aktarılır. Fırçasız alternatörlere yük uygulandığında, voltaj düşümü önlemek ve
voltajı istenilen seviyede tutmak için otomatik voltaj regülâtörü (AVR) kullanılır
 ALTERNATÖR NEDİR NE İŞLEM YAPAR

Motordan aldığı hareketi elektrik enerjisine çeviren donanıma alternatör denir. Alternatör motorun hareket enerjisini elektrik
enerjisine çevirir. Alternatör elektrik üreterek akü yü şarj eder ve elektrikle çalışan donanımların elektrik ihtiyaçlarını karşılar.
Özellikle motorun çalıştırılması sırasında çok fazla akım veren akünün, düzenli olarak şarj edilmesi, sürekli şarjlı halde
tutulması gerekir. Alternatör, yaklaşık 24.00 – 29.00 voltluk bir gerilimle aküyü şarj eder ve akünün her zaman şarjlı halde
kalmasını sağlar. Alternatörün kapasitesi, üretebildiği akım şiddetine (amper) bağlı olarak değişir. Şarj (alternatör) sisteminde bir
arıza meydana geldiğinde ve akü şarj edilmediğinde, gösterge panelinde “akü şarj ikaz lambası” yanacaktır.

ALTERNATÖR YAPISI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ

Motor çalışıyorken, motorun dönme hareketi, krank kasnağından bir kayışla (v kayışı veya alternatör kayışı) alternatör
kasnağına iletilir. Alternatörün rotoruna dönme hareketi verilmiş olur, bununla birlikte rotora verilen besleme gerilimiyle, rotor
değişken manyetik alan oluşturan bir elektromıknatıs haline gelir.
Alternatör, Faraday Prensibi ’ne göre çalışarak elektrik üretir. Faraday prensibi der ki: “Değişken bir manyetik alan içerisinde
bulunan iletken telde elektrik akımı indüklenir. (Faraday Kanunu)Alternatörde değişken manyetik alan, rotor tarafından
meydana getirilir. Statör sargıları ise, değişken manyetik alan içerisinde duran iletken tellerdir, elektrik bu sargılarda oluşur.
Statör sargılarında oluşan elektrik akımı çeşidi: Alternatif akımdır (AC). Araç elektrik tesisatı-donanımlar ve akü ise doğru
akımla (DC) çalışır. Statör sargılarında oluşan alternatif akımı doğru akıma çevirmek için, “Diyot tablası” kullanılır.
Diyotlar, elektrik akımını bir yönde geçiren, diğer yönde ise geçirmeyen elektrik devre elemanlarıdır. Şarj sisteminde ise
diyotlar; alternatif akımı doğru akıma dönüştüren devre elemanlarıdır. Statör sargılarında oluşan alternatif akım, diyotlar
sayesinde doğru akıma dönüştürüldükten sonra; pozitif (+) çıkış ucu (B+) akünün pozitif (+) kutbuna bağlanır, negatif (-)
çıkış ise alternatör gövdesinden araç şasisine, yani akünün eksi (-) kutbuna bağlanır.

ALTERNATÖR GERİLİMİNİN DÜZENLENMESİ

Alternatörün çıkış gerilimi, rotor un sargı sayısı, rotorun dönüş hızı ve rotor bobinine gönderilen ikaz (uyartım) akımına
bağlıdır. Eğer çok daha fazla sargılı bobin kullanılırsa, çıkış gerilimi artar, fakat sargı sayısı değiştirilemez, bu sebeple
çıkış voltajının ayarlanmasında bu değişken kullanılamaz.
Alternatör çıkış gerilimi, rotorun dönüş hızına bağlıdır, bu ise motorun dönüş hızına bağlıdır. Dönüş hızı arttıkça, çıkış
voltajı artar, hız azaldıkça çıkış voltajı azalır; çıkış gerilimini sabit tutmak için motor devrini sabit tutmak mümkün
olmadığına göre, alternatörün dönüş hızına da müdahale edilemez. Motor devri arttıkça, alternatörde daha hızlı döner,
veya tam tersi. Bu durumda düşük motor devirlerin düşük voltaj üretilirdi, o zaman akü şarj edilemez, lambalar yanmazdı.
Yüksek motor devirlerindeyse, aşırı yüksek voltaj üretilirdi (20-30-40 volt), o zaman da akü aşırı şarj olur, lambalar patlar,
elektrikli alıcılar zarar görürdü.
Alternatörün ürettiği çıkış voltajını belirli bir değer aralığında (24.00-29.00 volt) tutabilmek için, rotor sargılarına giden
ikaz akımı değiştirilir, böylece alternatörün çıkış voltajı da ayarlanabilir.
ALTERNATÖR İÇ YAPISI ÇALIŞMA RENSİBİ
 180A ALTERNATÖR ARAÇ ÜZERİNE BAĞLAM ŞEKLİ

5W ‘lık
kontrol
lambası
D+ NEDİR
AKÜ
D+ araç stop halinde iken eksi – yönde çıkış yapar.
D+ araç start halinde sinyalli 28V artı + çıkış yapar.
SİGORTA
ALTERNATÖR araç üzerinde sökülmeden sağlamlık testi yapmak mümkündür. 5W lık ampulden kontrol lambası yapılıp araç stop halinde araçtan
gelen D+ bağlantı kablosu sökülüp kontrol lambasının bir ucu D+ ya diğer ucu B+ bağlanır bu bağlanma neticesinde kontrol lambası ampulü
yanma yönünde eylem gösterir.
(!!lamba yanmıyorsa veya kızarık yanıyorsa alternatör arızalıdır.!!) onarım için sökünüz. Led ampullerden yapılan kontrol lambası D+ uyanma
direnci sağlamadığından kullanılmaz.
Araç start yapılıp D+ ve B+ bağlı bulunan kontrol lambası sönmelidir. Alternatör multimetre ve ampermetre ile test edilir. Değerleri normalse
alternatör sağlam araç üzerinde HATA arayınız. (!!lamba yanmıyorsa ve kızarık yanıyorsa alternatör arızalıdır.!!) onarım için sökünüz
Araç start halinde lamba yanma yönünde eylemdeyse lütfen D+ ucuna B+ bağlantı ucundan 1 saniyeliğine voltaj verip bırakınız konjektör uyku
modunda kalma olasılıklar arasındadır. (araç stop edilip ana şalter kapatılıp konjektör değiştirip tekrar start yapınız lamba sönmesi durumunda
ALTERNATÖR sağlam değişim gerekmez) lamba yukarıdaki teste sönmüyorsa onarım için ALTENATÖR ‘ü sökünüz.
B+ ana voltaj bağlantısının 24 voltajının geldiğini kontrol et (voltaj gelmiyorsa araç üzerinde bağlantı tesisatını ve sigortasını kontrol et.!!!!!!)
 ARAÇ ÜZERİNDEN ALTERNATÖR SÖKÜM AŞAMASI
1. 1.ci Aşama Söküm işlemine başlamadan araç üzerindeki kontak anahtarını alınız. Akü ana şalterini Kapatınız.
2. 2.ci Aşama Söküm işlemi öncelikle alternatöre bağlanan B+ , B- ,D+ ve DF kablo bağlantıları sökülerek başlanır.
3. 3.cü Aşama alternatör motor bağlantı PK kayışını otomatik gergiyi boşaltarak sökünüz.
4. 4.cü Aşama alternatör ayak bağlantı
5. 3 adet vidalarını uygun el aleti ile sök.
6. 6.cı Aşama alternatöre hasar vermeden yedek parça deposuna arıza açıklama kağıdını doldurup teslim ediniz.
ARAÇ ÜZERİNE MONTAJLAMA İŞLEMİ
1. Alternatör montaj işlemeline başlamadan tüm kablo demetlerini kontrol et. Deforme ve voltaj geçişini engelleyecek
oksidasyon onarımını yap.
2. Alternatör yerine kasıntısız vaziyette oturttur. ayak vidalarını el ile boşluklarını alıncaya kadar sık.
3. Alternatör ayak vidaları torklama ön kapak vidaları 24,4 arka kapak somunlu saplaması 40,7 yapılarak son sıkımı yapılır
4. Voltaj kablosu artı 8mm somun, D+ kablosu 5mm somun eksi kablosu 8mm somun doğru orantıda alternatör ve tesisatın
araç üzerinden geliş şekli dikkate alınarak yerlerine montajlanır.
5. Motor ile alternatör bağlantısını sağlayan PK kayışı otomatik gergiyi ayarlayarak uygun şekilde kasnak kanallarına
oturttur.
6. Ana şalteri aç kontak anahtarı yerine tak araç motor kısmında personeli ikaz et aracı çalıştır.
7. Rölantide (600RPM) voltaj ve amper testlerini yap. araca sabit 1500RPM gaz vermek suretiyle voltaj ve amper
kontrollerini yap. (tüm işlemi aracın tüm elektrik sistemi açıkken de tekrarla.!!!!!!!)
 Nu Rulmanlar
yağ tartmak
için hassas
terazisi

180A ALTERNATÖR SÖKÜM

ONARIM İŞLEMLERRİNDE
KULLANILACAK EL ALETLERİ
 180A ÖN
KAPAK 180A
RULMAN

alternatör 180A ÖN
YATĞI ALTERNATÖR
ROTORU
dağıtım KAPAK nsk
62306
çift Ön
rüzgarlık
şeması ve sıra
RULMAN altı pulu

ürünlerin STATÖR
180A
ÜRÜN 220V 150W ALTERNATÖR
resimleri TEMİZLENDİKTEN
TOPLAMA
Ta TEST ÇİFT SARIM 1
EDİLİR SARIMI
AŞAMASINA Test işlemini 140AX2 DİR
GEÇMEDEN KAPAK uzman
ÇATLAKLARINI
personel
KONTROL ET.
yapar.

180A ARKA DİYOT 180A rulman

keçesi Doğurtma 180A DİYOT
KAPAGI 180A diyot kapağı
27x47x7 diyotu TABLASI
Vida yerlerini rulman ve keçe 180A 180A
kontrol edin kapta çakılmış 12 gram kömür HAVALANDIR
çatlak NU204 superresEP3 valesi 180 DİYOT MA KAPAĞI
olmadığından emin arka yatık kullanılır 180A TABLASI 24V70W
rulman konjektör
olun AMPULLE TEST ET
 Multimetre Nedir
Voltaj ölçüm kademesi, alternatif akım ve doğru akım voltajlarını ölçmeye yarar. En bilinen
örnekle, evlerimizdeki elektrik prizleri, şehir şebeke voltajı olan 220 Volt ’tur ve bir
alternatif akımdır. Elinizde bir multimetreniz var ise, voltaj ölçüm kademesinin alternatif
akım modunda prizdeki voltajı ölçebilirsiniz. Ancak, 50 Volt ve üzeri voltajlar ölümcül
voltajlar olarak tanımlanırlar. Bu yüzden ölçüm yaparken probların iletken kısımlarına
temas etmemeye çok dikkat edin. KORUYUCU VOLTAJ ELDİVENİ KULLANIN.
İsterseniz daha tehlikesiz bir deney de yapabilirsiniz. Bir kalem pili, doğru akım ölçüm
kademesinde ölçerek, voltaj değerini görebilirsiniz. Doğru akım da dikkat etmeniz gereken
nokta, voltaj polaritesidir. Doğru akım, Pozitif (+) ve Negatif(-)
polariteden oluşur. Yani bir pili ölçerken, multimetrenin kırmızı olan (+) probunu pilin (+) pinine, siyah olan (-) probunu ise (-)
pinine dokundurmalısınız.
Direnç ölçüm kademesi, diyot ve kısa devre ölçüm özelliklerini de içinde barındırır. Mavi renkli alt kademe seçim butonu ile
ölçülmek istenen komponent tipi seçilebilir.
Kondansatör ölçüm kademesi, kutupsuz ve elektrolitik kondansatör ölçümü için kullanılmaktadır. Ancak, dijital multimetreler
kondansatör ölçümü için çok randımanlı değildir ve beklenen sonuçları vermez. Bunun için “Kapasite metre” adında, yanlızca
kondansatör ölçümü için tasarlanmış ölçüm aletleri mevcuttur.
Amper ölçüm kademeleri, ölçü aleti problarının devreye seri bağlanmasıyla ölçüm yapar. Ölçülmek istenen akım değerinin
büyüklüğüne göre, (+) probun takılacağı soket farklılık gösterir.

µAmper(mikro), mAmper(mili) ve Amper değerleri için ayrı ayrı kadranlar ve ayrı ayrı prob soketleri resimde görülmektedir.
 KUMPAS ‘lA NASIl ÖlÇÜM YAPIlIR?

Dijital kumpas: Dijital kumpaslar da standart kumpaslarla aynı özelliklere sahip olmasına rağmen daha kolay daha hassas ölçüm yapma
imkanı sağlar.

Ölçü Okuma: Verniyerin 0 (sıfır) çizgisi cetvel üzerinde 44 mm’yi geçmiştir.Verniyerin 4.çizgisi cetvel üzerindeki
herhangi bir çizgi ile tam çakışmıştır (0,1×4).Buna göre ölçülen değer 44+0,4=44,4 mm’dir.

1/10 mm verniyeli 1/20 mm verniyeli sürmeli kumpaslar; 1/50 verniyeli sürmeli kumpaslar;
sürmeli kumpaslar; 36,3 mm’nin 1/20’lik kumpasta 40,5 mm’nin 1/50’lik kumpasta
44,4 mm’nin 1/10’luk gösterimi; 36+(0,05×6)=36,3 mm gösterimi; 40+(0,02×25)=40,5 mm
kumpasta gösterimi:
 180A SÖKÜM AŞAMALARI

Havalandırma kapağı Kömür valesinin

alternatörden Statör diyot tablası Vidalar söküldükten sökümü işlemi yapmak
ayrıştırılması için 8ad bağlantı kablo sonra Statör için
5mm vidalar başlıkları 3ad 6m düz kablolarını diyot 6MM vidaların 4 adet
sökülmelidir başlı vidaları sökünüz tablasından ayır sökümü sökümüyle
devam edilir.
 Kömür
Kömür
tutucu Ön kapak kaldırma
valesi 2ad Ön kapak 8ad 6mm
valesinin Başarılı vincine bağlanarak
5mm saplamalarını sökme
DF ve diyot söküm statör’e zarar vermeden
bağlantı yaparak işlemine devam
tablasından işlemi ortalı sökülmesi
vidasını et
gelen tetik sağlanmalı
sök
D+ 2ad 4mm
 Statör arka
Statör iç gövde yapılarına kapaktan ayrıştırılır Preste ön kapaktan
zarar verilmemesine Başarılı hasar rulman değişim
diyot tablasına
dikkat ediniz Başarı verilm ‘den yapılacaksa rotoru
giden kablolara
hasar vermeden söküm söküm işlemi ayırma
dikkat edilmeli
işlemi hasar verilmemeli
Resimdeki rotor ayırma Hasar verilmeden tüm Solventle yıkanan ürünler montaj işlemi için
işlemi sadece rulman ürünler başarılı dağıtılmış hazır dır ama toplama işlemine başlamadan
değişim için yapılır pres şekilde görülmektedir arka statör rotor ve diyot tablası kontrollerini 180A
kullanılarak başarılı kapak keçesi ve rulmanını alternatöre göre yapılmalıdır her alternatör
rotor ayrıştırma işlemi iç çektirmeyle sökün aynı değildir kendine has özellikleri ve teknik
bilgileri vardır lütfen talimatlara uyunuz.
 İÇ ÇAP (MM):20MM
DIŞ ÇAP (MM):47MM
GENİŞLİK (MM):14MM
KAFES TİPİ:PLASTİK
MÜHÜRLER VEYA KALKANLAR: AÇIK TİP
GÜÇLÜK:C3
DİNAMİK YÜK DEĞERLENDİRMESİ (KN):32,5
STATİK YÜK DEĞERLENDİRMESİ (KN):24,7
YORULMA YÜK DEĞERLENDİRMESİ (KN):3.1
REFERANS HIZ DEĞERLENDİRMESİ (R/MIN):13100
SINIRLAMA HIZI DEĞERLENDİRMESİ (R/MIN):
SKU:NU204-E-TVP2-C3-NSK
AĞIRLIK:0.1140 KG
12 gram lityum silikonlu
gresle yağlamasını yapınız

27x47x7 180A alternatör keçesi

 180A ALTERNATÖR NU204-E-TVP2-C3-NSK ARKA RULMAN SÖKÜM VE YERİNE
YENİSİNİN MONTAJ İŞLEMLERİ

Yıkanan arka diyot kapağına

yeni NU204-E-TVP2-C3-NSK
rulmanı çakma aparatı ile çak.
NU204-E-TVP2-C3-NSK Yatay misketler İç rulman çektirmesiyle sonraki işlemde rulman keçesini
iç rulman çektirmeden önce temizlendikten sonraki NU204-E-TVP2-C3-NSK 27x47x7 keçeyi yerine tak.
yatay rulman dizilim görünüşü resimdeki gibi rulman yatağını çektir. 12gram supergres EP3
misketlerini temizleyiniz olmalıdır. yağlamasını yap.
 ROTOR ROTOR PARCALAMA ROTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ TEMSİLİ RESİMDİR
NEDİR TEMSİLİ RESİMDİR
N NE S
İŞLEM
YAPAR

180A Alternatör rotoru ÇİFT SARGILI OLUP motordan alınan hareketle

dönerek, değişken MANYETİK ALAN OLUŞTURAN parçadır. Yapısındaki
rotor sargılarına fırçalardan KONJEKTÖR le elektrik verilir ve güçlü bir
manyetik alan oluşur (ELEKTROMIKNATIS), rotorun döndürülmesiyle de bu
manyetik alana “DEĞİŞKEN MANYETİK ALAN” dönüşmüş olur. Rotorda
oluşan manyetik alan, çevresindeki demir kütlelerde manyetik kutupları (N /S)
oluşturur.
 180A ALTERNATÖR MONTAJ ÖNCESİ YAPILMASI
GEREKEN ROTOR KONTROLLERİ

ROTOR AKTARMA TELLERİNİN

NU204 rulman yüzük SABİTLENMESİNİ KONTROL ET KOPMA
yerine bol geçiyorsa ürünü DÜŞME DURUMLARINDA UYGUN
METEL YAPIŞTIRICI İLE YAPIŞTIr
Rulman yeri kullanma !!! ALTERNATÖR AKIM GEÇEN
aŞInmIŞsa YERLERİNDE ASLA JAPON YAPIŞTIRICI
kullanImaZ! TARZI ÜRÜN KULLANMA İLETKENLİK
YAPIYOR !!!!!!!!
!!

Rotor bakırı aşınma

varsa torna yaptır.
kurtarmayacaksa
yeni ürün kullan !!!
Rotor somun
sIkma dişlerini
kontrol et Keçe yatağı aşınmış veya Rotor bakırının kömür basma uygunluğunu mikron
bozuksa darbe almışsa
tornada dişlerin kumpasla ölç gerekirse ayarlamalarını yap. Keçe
kullanImaZ!!!
yaptIr!!! zımpara ile temizle
 180A ROTOR MUTİMETRE RESİMDEKİ 180A ROTOR MUTİMETRE RESİMDEKİ
SONUCU GÖSTERİYORSA ROTOR GÖBEK SONUCU GÖSTERİYORSA ROTOR GÖBEK
SARGISI KOPUK ÜRÜN KULLANILMAZ SARGISI SAĞLAM ÜRÜN KULLANILA ‘BİLİR

180A ROTOR MUTİMETRE RESİMDEKİ 180A ROTOR MUTİMETRE RESİMDEKİ SONUCU

SONUCU GÖSTERİYORSA ROTOR GÖBEK GÖSTERİYORSA ROTOR GÖBEK SARGISI
SARGISI GÖVDEYE KISA DEVRE VERİYOR GÖVDEYE KISA DEVRE VERMİYOR ÜRÜN
ÜRÜN KULLANILMAZ KULLANILA ‘BİLİR
 180A RULMAN MONTAJ İŞLEMİ AŞAMASI
%60 oranında erken rulman hasarını önleyebilirsiniz %16 Kötü montaj
Erken rulman hasarlarının yaklaşık %16’sı rulmanın uygun olmayan şekilde (genellikle kol kuvveti ile…) montajından ve
doğru montaj aletlerinden haberdar olmamaktan kaynaklanmaktadır. Bir rulmanın doğru ve uygun montaj veya demontajı
uygulamaya bağlı olarak mekanik, hidrolik veya ısıl yöntemler kullanılarak gerçekleştirilebilir.
%36 Yetersiz yağlama
Yetersiz yağlama Normalde conta kapaklı rulmanlar ömür boyu yağlama gerektirmemesine karşın, bunun dışındakilerde erken
rulman hasarlarının yaklaşık %36’sı yanlış yağlayıcı ve yetersiz miktarda yağlamadan kaynaklanır. Kaçınılmaz olarak,
yağlama problemi olan her rulman, hesaplanan normal ömründen çok önce hasara uğrayacaktır. Rulmanlar genelde alternatör
içinde ulaşılması en zor makina elemanlarından olduğu için, ihmal edilen yağlama işlemi problemin daha da artmasına neden
olur. El ile yağlamanın uygulanabilir olmadığı hallerde, optimum yağlama için tam otomatik yağlama sistemleri kullanılabilir.
Sadece önerilen gresleri, aletleri ve teknikleri kullanılarak yapılan etkin yağlama alternatör ses yapma ve yüksek maliyetli
rulman kaynaklı hasarları kayda değer oranda azaltır
%14 Kirlilik
Bir rulman, hem kendisi iyi temizlenmemiş veya yağlayan personel el temizliği ,çevresel kirlenmeler ve açık bırakılan greslere
biriken toz partikülleri %14’ü kirlilikle ilgili problemlerden kaynaklanmaktadır.
%34 Yorulma
Alternatör çalışma şartları hesaplanıp en uygun rulman tercih edilmelidir. Çalıştığı yük ,maruz kaldığı ağırlık ,çalışma
alanındaki statik elektrik ,ısı dereceleri ,C eksen boşluğu ,keçe seçimleri ,karşılığındaki rulman C boşluğu ve rulman kapağı
seçimleri doğru yapılmazsa rulman yorulmaları nedeniyle zamansız geri dönüşler görülür maliyet artmasına etkisi büyük olur.

180A alternatör ön kapak Statör
rulmanı 62306 2RS NSK çift sıra
rulman kullanılmalıdır.
Rulman 22gram lityum silikonlu
gresle yağlanmalıdır.
Sabit çift sıra rulmanlar parçalarına ayrılamayan rulmanlardır. Çift sıralı
rulmanlar tüm rulman tipleri içerisinde en yüksek devir sayısı sınırına sahiptir.
Bu tarz rulmanlarda bilyaların küresel yapısı nedeniyle bilyaların sadece üst
noktası halka yataklarına temas etmektedir. Bu nedenle tek sıra rulmanlara göre
daha az yüzey teması sağladıklarından daha az sürtünme ile daha yüksek devir
sayıları elde edilebilir. Radyal boşluğa bağlı olarak, normal çalışma şartlarında
eksen konumuna bağlı olarak 8-16 dakika açı altında eğik takılabilirler. Her iki
tarafında da kapağı bulunan rulmanlar bakım gerektirmez. Çift sıra Bilyalı
rulmanların radyal yük taşıma kapasitesi tek sıralı olanlara göre daha yüksektir.
Delik çapı 30 mm Sıra sayısı 2

Dış çap 72 mm Tespit özelliği, rulman dış Yok

Çektirme ya da mekanik bileziği
pres kullanılırken rulman Genişlik 27 mm
tekrar kullanılacaksa Delik tipi Silindirik
sıkı geçme yapılan Temel dinamik yük Kafes Metal levha
48.1 kN
bilezikten çektirme oranı
yapılmalıdır. Eşleştirilmiş düzenleme Hayır
Temel statik yük
36 kN Radyal iç boşluk CN
oranı
Tolerans sınıfı Sınıf P6 (P6)
9 300
Sınırlama hızı
r/min Malzeme, rulman Rulman çeliği
 BASMA
BOŞLUĞUNUN
KONRTROL
EDİLMESİ
GEREKEN NOKTA

RESİMDEKİ GİBİ 2 AŞAMADA RULMAN ÜSTÜNE RESİMDE GÖRÜLDÜĞÜ

RULMAN ALT KAPAGINI ROTORA RÜZGARLIK BASMA GİBİ APARATLARI YERLEŞTİRİP PRESLE
TAK YÜZSÜĞÜNÜ RULMAN YERİNE OTURDUĞUNU BASINÇ
SONRASINDA RULMANI YERLEŞTİR SAATİNDEN VE BASMA BOŞLUĞUNDAN
ÜZERİNE YERLEŞTİR KONTROL ET
 180a ALTERNATÖR GERİLİMİNİN DÜZENLENMESİ
Alternatörün çıkış gerilimi, rotor un sargı sayısı, rotorun dönüş hızı ve rotor bobinine gönderilen ikaz
(uyartım) akımına bağlıdır. Eğer çok daha fazla sargılı bobin kullanılırsa, çıkış gerilimi artar, fakat sargı
sayısı değiştirilemez, bu sebeple çıkış voltajının ayarlanmasında bu değişken kullanılamaz.
Alternatör çıkış gerilimi, rotorun dönüş hızına bağlıdır, bu ise motorun dönüş hızına bağlıdır. Dönüş hızı
arttıkça, çıkış voltajı artar, hız azaldıkça çıkış voltajı azalır; çıkış gerilimini sabit tutmak için motor
devrini sabit tutmak mümkün olmadığına göre, alternatörün dönüş hızına da müdahale edilemez. Motor
devri arttıkça, alternatörde daha hızlı döner, veya tam tersi. Bu durumda düşük motor devirlerin düşük
voltaj üretilirdi, o zaman akü şarj edilemez, lambalar yanmazdı. Yüksek motor devirlerindeyse, aşırı
yüksek voltaj üretilirdi (20-30-40 volt), o zaman da akü aşırı şarj olur, lambalar patlar, elektrikli alıcılar
zarar görürdü.
Alternatörün ürettiği çıkış voltajını belirli bir değer aralığında (24.00-29.00 volt) tutabilmek için, rotor
sargılarına giden ikaz akımı KONJEKTÖR tarafından akünün ihtiyaç durumuna göre değiştirilir,
böylece alternatörün çıkış voltajı ve amperi de ayarlanabilir.

STATÖR
NEDİR
ÇALIŞMA
PRENSİBİ
NELERDİRİ
Rotor dan aldığı mıknatıslama N/S ile
iç çevresinde dönüş yaptığından statör
voltaj üretmeye başlar statör voltaj
üretmek için aküye ihtiyaç duymaz
tetikleme için sadece rotor D+ ihtiyaç
duyar statör akünün ihtiyacını
karşılar voltaj amper çıkarmaya başlar
(tüm alternatörler ac akımlıdır
doğrultma diyotları ile dc akıma
çevrilir konjektörle ise akımı ve amperi
sabitlenir.
Statör, alternatör, elektrik motoru veya
jeneratör gibi döner elektromanyetik
cihazların sabit parçasıdır.
Bu daha büyük cihazların yalnızca bir
parçasını oluştursa da, “stator” teriminin
“alternatör” veya “jeneratör” ile birbirinin
yerine kullanıldığını duyabilirsiniz. Bu, daha
çok Statör olarak adlandırılan
alternatörü hakkında konuşurken özellikle
belirgindir .
Temel yapısı bir dış çerçeve, çekirdek ve
sargılardır.
Dış stator çerçevesi, Statör çekirdeği için
destek sağlar. Statör çekirdeği tipik olarak
ince, Statör sargısı ile yerleştirilmiş çelik
laminasyonlardır ve Statör sargısı (veya Statör
bobini) yalıtılmış bakır telden yapılmıştır.
• Diyotun sembolündeki ok işareti, elektriğin teknik akım yönünü gösterir, yani artıdan (+), eksiye (-) doğru
• ALTERNATİF AKIMIN DOĞRU AKIMA ÇEVRİLMESİ
• Diyotların elektrik akımını sadece bir yönde geçirip, diğer yönde geçirmeme özellikleri kullanılarak,
alternatörün ürettiği alternatif (AC) akım, doğru akıma (DC) çevrilir. Bunun için alternatörün arka kapağında
diyotlar bulunmaktadır. Diyotlar, alternatörün statör uçlarında oluşan 3 fazlı alternatif (AC) akımı, doğru
akıma çevirirler.
 Başarı emek ister

Alternatörün Statör sargılarında üretilen elektrik akımı, alternatif akımdır (AC).

Alternatif akım; yönü ve şiddeti sürekli değişen elektrik akımına denir. Yani Statör uçlarından çıkan elektrik
akımının yönü, sürekli olarak artı (+) ve eksi (-) olmak üzere değişmektedir
SERİ LAMBA İLE KONTROL
Seri lamba ile statörün kopukluk kontrolü ve şasiye kaçak kontrolü yapılabilir. Bu statör sargılarının 3 adet çıkış ucu
bulunmaktadır. Statördeki bakır tellerin dış yüzeyleri yalıtkan malzemeyle kaplıdır ve birbirlerine ve gövdeye temas etseler
bile ELEKTRİK İLETKENLİĞİ YOKTUR. FAKAT SARGININ İÇİNDE SARGI TELLERİ BİRBİRİNE
BAĞLIDIR.söküm ve onarım işlemlerinde hasar alıp üzerindeki koruyucu kalay kaplı tellerin zarar görmemesi gerekir.
Statör temizlik işlemlerinde kimyasal su bazlı maddeler kullanılmaz kesinlikle uçucu maddelerle temizlenmelidir (solvent
tiner benzin) gibi
SERİ LAMBA KONTROLÜ 220 VOLT AMPULLE YAPILMALIDIR. Multimetre ve Düşük voltajlardaki seri
lamba bağlantıları oksidasyonla olan birleşmeleri vermemektedir. Uzun süren saha kontrollerinde kanıtlanmıştır. İŞ
GÜVENLİĞİ KURALLARINA UYULARAK İŞ GÜVENLİK ÖNLEMLERİ (İLETKENLİĞİ KALMAMIŞ) test
tezgahlarında uzman teknik personel tarafından yapılmalıdır.
Statör Kopukluk Kontrolü
Normalde Statör sargılarının çıkış uçları diyotlara bağlıdır (lehimlidir). Bu eğitim örneğinde sargı uçları koparılmıştır.
Sargıların iletken uç kısımlarına, seri lambanın maşa uçları çift sırayla bağlanır. LAMBA YANMALIDIR. Lamba
yanıyorsa, statör sargıları sağlam demektir. LAMBA YANMIYORSA, STATÖR SARGILARI KOPUK DEMEKTİR.
 Şebeke MONTAJ Şebeke
220V 220 220v
gerilimi gerilimi
150W V
220V ÖNCESİ 220V
150w

STATÖR
TEST
İŞLEMLERİ
RESİMDEKİ TEST
SADECE UZMAN TEKNİK
PERSONEL TARAFINDAN
YAPILACAKTIR.!!
STATÖR GÖVDEYE KAÇAK
KONTROLÜ RESİMDEKİ
GİBİ AMPUL NET
TEST ESNASINDA AMPUL HİÇ
BELİRTİ VERMEYE BİLİR AYDINLIK ,KIZARIK VE
LAKİN GÖRSELDEKİ GİBİ SÖNÜK YAKMASI
KIVILCIM ÇIKARIYORSA
STATÖR İCİNDE OFSİDASYON DURUMUNDADA KISA
,YAĞ ,ANTİFİRİZ VEYA DEVRE DEMEKTİR ÜRÜN
ÇEVRESEL ŞARTLARDAN
KULLANILMAZ.
KİRLENMİŞ OLABİLİR ÜRÜN
SOLVETNLE YIKANIP CABUK
UÇUCU SPREYLE YIKANIP
HAVA İLE KURUTULUR STATÖR 6AD ÇIKIŞ UCU
TEKRARDAN TEST YAPILIR. AYNI DOĞRULTUDA
OLUMLU SONUÇLANIRSA
ÜRÜN MONTAJA HAZIR.!!!! KONTROL EDİLİR.
STATÖR SARGI TELİ
KONTROLÜ UZMAN
TEKNİK PERSONEL
TARAFINDAN YAPILIR.
STATÖR BAĞLANTI KONTROL ESNASINDA AMPUL
YANMAMA HAT KOPUK.
TELLERİ KOPUKLUK KIZARIK YANMASI
TESTİ RESİMDEKİ GİBİ DURUMUNDA OFSİDASYONLU
TEL.
ORTAK UÇ SABİT DİĞER ÜRÜN HATALI MONTAJ
SAĞ VE SOL UÇLAR İŞLEMİNDE KULLANILMAZ
DEĞİŞTİRİLEREK
KONTROL EDİLİR
KONTROL YAPILIRKEN
LAMBA YANIYORSA ÜRÜN
SADECE
ÜRÜN SAĞLAM DIR.2
SIRADAKİ STATÖR DE SOLVENTL
E YIKANIR
AYNI ŞEKİLDE
KULLANILIR
 MULTİMETRE ÖLÇÜM TEKNİKLERİ
MULTİMETRE DİYOT ÖLÇME YÖNÜ RESİMLİ 10A KADAR OLAN SERİ BAĞLANTI
ÖLÇÜM YERLERİ AMPER ÖLÇÜMÜ

multimetre voltaj kontrolünde proplar siyah GND - kırmızı + da
olmalı
Multimetre propları ters olursa içindeki rezistans değer kaybına
neden olur doğru okuma yöntemi değildir.
Sadece proplar aynı renkte olan kabloların + ve – hangisi olduğunu
anlamak için kullanılır.
Örnek: proplar + ve - doğru bağlandığında 24.00 voltaj görülür.
Örnek: proplar ters bağlandığında – ve + ekranda -24.00 voltaj
görülür.
Multimetre 10A kontrol edilmemelidir. Max.8A
üzerine çıkılmamalıdır.2A her zaman tolerans
aralığı bırakılmalıdır 8A üzeri ölçümlerde 20A le
kontrol yapılmalıdır.
Tolerans aralıklarını dikkate alınız multimetreniz
zarar görmemesi adına.
 DİYOT NEDİR? GÖREVİ ÇEŞİTLERİ VE ÇALIŞMA PRENSİBİ
Diyotlar, elektrik akımını bir yönde geçirip, diğer yönde geçirmeyen elektronik devre elemanlarıdır. Tüm elektrik -
elektronik devrelerde kullanılan diyotlar, otomotivde alternatörlerde alternatif akımı doğru akıma çevirmek için
kullanılır. Motorlu araçlarda tesisat gerilimi doğru akımdır, akü bir doğru akım kaynağıdır, alıcılar doğru akımla çalışır;
bu sebeple elektrik akımının doğru (DC) akıma dönüştürülmesi gerekir. Bu bölümde normal diyotlar (alternatörde
doğrultma için kullanılan diyotlar) anlatılacaktır.
Diyotların Çalışma Prensibi ve Yapısı
Diyotlar, p ve n yarı iletken katmanlardan oluşan devre elemanlarıdır. Diyotlar; P ve N katmanlarından oluşan yarı
iletken kristalinden oluşur. P katmanına bağlı uca anot, n katmanına bağlı uca katot denir.
Pozitif diyot; pozitif (+) yönlü elektrik akımını geçirirken, negatif yönlü elektrik akımını geçirmez. Negatif diyotlarsa,
negatif elektrik akımını geçirirken, pozitif yönlü elektrik akımını geçirmez.

Doğrultucu diyotların bu özelliğinden

yararlanılarak, alternatif akım (AC), doğru
akıma (DC) dönüştürülür.
 ALTERNATÖR DİYOT ARIZASI KONTROLÜ
Alternatörde, Statör sargılarında üretilen alternatif akımı (AC), doğru akıma (DC) dönüştüren diyotların arızalı olup
olmadıkları, seri lamba ile yapılacak testler 24 volt 70 walt ampul kullanılmalıdır. veya avometre (multimetre) ile kontrol
edilecektir. diyot tablası,4 adet Statör sargısı çıkış ucu, 15 adet diyot (6 negatif- / 6 pozitif+/ D+ 3)
Bosch alternatörde: regülatör ve fırça takımı, diyot tablası, 4 adet Statör sargısı çıkış ucu, 15 adet diyot (6 negatif, 6
pozitif ve D+), gövde, rotor ve Statör parçaları bulunur. burada doğrulttuğu elektrik akımını + pozitif olarak B+ çıkış
ucundan aküye iletir. 6 adet negatif diyot ise aynı tablada gövdesinde bulunur, doğrulttuğu elektrik akımını, çıkış
ucundan eksi (-) olarak alternatör gövdesine, yani şasiye verir Alternatördeki negatif ve pozitif diyotlar ayrı ayrı kontrol
edilecek, yapılan işlemler adım adım açıklanacak ve resimli anlatımla gösterilecektir.
Seri lamba, akü, 2 adet elektrot kablo ve bir adet lambadan oluşan basit bir devredir. Oto elektrikte en pratik arıza bulma
gereçlerinden biridir. Bir elektrik hattından elektrik geçip geçmediğini, bir noktada elektrik akımının olup olmadığını,
kopukluk veya iletkenlik olup olmadığını, elektrik akımının yönünü (+ veya -) belirlemeye yarar. Lambanın yanması veya
yanmaması, yapılan kontrolün sonucunun kolayca görülmesini sağlar.
Pozitif Diyotların Seri Lamba İle Kontrolü
Adım 1: Artı (kırmızı) maşayı, pozitif diyotun girişine, yani stator sargısının çıkış ucuna bağlarız; eksi maşayı ise
alternatörün B+ Çıkış ucuna bağlarız. DİYOT SAĞLAMSA LAMBA YANAR. LAMBA YANMAZSA DİYOT
KOPMUŞTUR. Bu test diğer tüm diyotlar için tekrarlanır. Bunun anlamı şudur; Statör’den çıkıp diyota giren + yönlü
akımı, pozitif diyotlar GEÇİRİYOR ve alternatör çıkışına veriyor.
Adım 2: Maşalar ters şekilde bağlandığındaysa lamba yanmamalıdır. Lamba yanarsa diyot arızalı demektir. Bunun anlamı
şudur; Statör'den çıkıp diyota giren – (eksi) yönlü akımı, pozitif diyotlar GEÇİRMİYOR, OLMASI GEREKEN DE BUDUR.
AC yani ALTERNATİF akımı dönüştüren
bir DC yani DOĞRU akıma köprü diyot
denilir. Köprü diyotlar elektronik bileşenler
veya cihazlar için gerekli DC voltajını DİYOT TABLASI KONTROL AŞAMALAI
oluşturan güç kaynaklarında yaygın olarak
kullanılır. DF aynı zamanda W devir
göstergesi içinde çevrimcilik yapar motor
devir saatleri alternatör W ucundan gelen
düşük dalgalı akımla çalışır.

Diyotlar tek yönde elektrik akımı geçiren yarı iletken devre elemanlarıdır. Tek yönde akım geçirdikleri
için genellikle doğrultma devrelerinde kullanılır ama devrelerin girişlerinde devreyi ya da devre
elemanını korumak için kullanılabilirler. Alternatörler üç fazlı AC alternatif akım üretir. Araçlarda
bu akım DC doğru akıma çevrilmeden kullanılmaz. Diyotlar meydana gelen alternatif akımı doğru
akıma çevirmeye yarar. statör ve rotor birleşik dönme hareketinden doğan Statör'den çıkan voltajı
doğrultmak için artı + ve eksi - yönde diyotlar kullanılır tek diyot Statör'den gelen yüksek voltajı ve
amperi kaldıramaz o sebepten çoklu diyot oluşumlarının bir arada olma sebebi bundandır.
 Multimetre eksi diyot
Multimetre resim ’deki değer
.550 ölçümünde değer aralığı 6 0.0 veriyorsa diyot kısa devre
diyotta bu resimdeki gibi
ise ürün sağlam üretimde 0 veriyor ürün kullanılmaz.
kullanılabilir

Multimetre artı diyot Multimetre resim ’deki

.650 ölçümünde değer aralığı 6 0.L değer veriyorsa diyot patlak
diyotta bu resimdeki gibi ise ürün kullanılmaz
ürün sağlam üretimde
kullanılabilir
 DİYOT TABLASI ÖLÇÜM ŞEMAYA GÖRE
ÖLÇÜM YAPINCA
ŞEMAYA GÖRE TEKNİKLERİ AMPULLERİNİZ
YAPILAN TESTE AMPUL YANMALIDIR.
YANMAMALIDIR. EĞER AMPUL
EĞER AMPUL YANARSA YANMIYORSA
DİYOT PATLAK ÜRÜN DİYOT PATLAK
KULLANILMAZ.!! ÜRÜN
Resimdeki multimetre KULLANILMAZ!!
görünüşü dışında
faklı ölçüm AKÜ AKÜ
Resimde görünen
görürseniz 0.00 büzer AKÜ AKÜ multimetre görünüşü
ötmesi veya 0.L değer B- B+ doğru ölçümde
gibi diyot patlak
ürün kullanılmaz.!! D+ göz görülmesi gereken
B- B+ lamba değerlerdir uçları test
diyot diyot diyot
ölçümü ölçümü ölcümü çevirip ölçtüğünüzde
değer 0.L görmelisiniz
Resimdeki
Resimde görünen multimetre
multimetre görünüşü görünüşü dışında
doğru ölçümde faklı ölçüm
görülmesi gereken görürseniz 0.00
değerlerdir uçları test büzer ötmesi veya
çevirip ölçtüğünüzde 0.L değer gibi
değer 0.L görmelisiniz diyot patlak ürün
kullanılmaz.!!
 ŞEMAYA GÖRE ÖLÇÜM
YAPINCA
AMPULLERİNİZ YANMALIDIR.
AKÜ AKÜ ŞEMAYA GÖRE
TEST ESNASINDA AMPUL
YAPILAN TESTE AMPUL
YANMIYORSA VEYA HER İKİ
YANMAMALIDIR.
YÖNDE YANIYORSA DİYOT
EĞER AMPUL YANARSA
PATLAK ÜRÜN
DİYOT PATLAK ÜRÜN
KULLANILMAZ.!!

AKÜ AKÜ
KULLANILMAZ.!!

D+ göz
B- B+ lamba
B- B+ diyot
diyot diyot ölçümü
ölçümü ölçümü

Resimde D+ göz
Resimde multimetre lamba diyotu
diyot ters kontrolü multimetre diyot ters
görünen değer kontrolü görünen
dışındaki da tüm değer dışındaki da
değerlerde ürün tüm değerlerde ürün
kullanılmaz..!!!! kullanılmaz..!!!!
180A ALTERNATÖR konjektör TEKNİK DOKUMANI
 180A ALTERNATÖR KONJEKTÖRÜ NE İŞLEM YAPAR.
Şarj sisteminin gerilimini sınırlandıran parçadır. Alternatörün çıkış gerilimini (şarj gerilimini) belirli bir değer aralığında tutarak, sistemdeki
elektrikli alıcıları koruyan bir elektronik devredir. Regülatör, alternatörün ikaz (giriş) akımını kontrol ederek, alternatörün çıkış (şarj)
akımını düzenler. Devir çok arttığında ikaz akımı, regülatör tarafından azaltılarak, yüksek şarj gerilimi engellenir. Motor devri düşük
olduğunda veya bir çok elektrikli alıcı açıkken (far, klima, ısıtmalı cam, fan vb.) , yani çok fazla elektrik tüketimi söz konusuyken; regülatör
ikaz akımını arttırarak, alternatörün çıkış akımını güçlendirir. Amper çıkış gücünü arttırır Böylece hem elektrikli alıcıların elektrik ihtiyacı
karşılanabilir, hem de bir yandan akü şarj edilebilir. Akü voltaj isteği azaldıkça konjektör amper çıkışını da düzenler. Amper çıkışı düşer.
Akü tam şarjlı olduğunda, elektrikli alıcılar kapalı olduğunda, regülatör tarafından alternatör çıkış voltajı düşürülür,
ALTERNATÖR VOLTAJ VE AMPER ÜRETMEYİ KESER böylece alternatörün motordan çektiği güç azalmış olur, yakıt tüketimi çok
az da olsa iyileşir.Bir motorlu araçta, ne kadar çok elektrikli donanım bulunur ve ne kadar çok donanım çalışır halde tutulursa, bunların
tükettiği elektrik miktarı da artar. Bu yüksek elektrik talebi, motor çalışıyorken alternatör tarafından karşılanmak zorunda kalır. Bu
durumda alternatöre binen yük de artar, alternatör artık motordan daha fazla güç çekmektedir, bu durum yakıt tüketimini az da olsa
olumsuz yönde etkiler.
Bazı durumlarda devreye girmeye bilir (uyku modu) kalabilirler uyandırmak için alternatör B+ beslemesinden D+ ikaz sinyal ucuna 1
saniye boyunca voltaj verilir.
Yeni nesil araçlar elektronik kontrol ünitesine bağlı şarj sistemlerinde, regülatör çok hassas olarak kumanda edilebilmektedir. Daha az yakıt
tüketimi ve daha çevreci sürüş için, elektronik kontrol ünitesi (ECU), araç yokuş çıkarken veya ani hızlanmalarda alternatörü yüksüz hale
getirir, bu sırada alternatörün ikaz akımı kapatılmıştır ve alternatör artık boşta dönmekte ve motordan güç çekmemektedir. Böylece
motorun çekişine ve yakıt tüketimine küçük de olsa bir katkı sağlanmış olur. Araç yokuş iniyorken, yavaşlıyorken ise, ECU
kumandasındaki regülatör tarafından ikaz akımı arttırılır, alternatörün yüklenme miktarı artar, şarj akımı artar. Böylece aracın sahip
olduğu hareket enerjisinden maksimum faydalanılarak, elektrik enerjisi üretilmiş olur, ayrıca motordan güç çekilmezken, yakıt tüketimine
de en aza indirilmiş olur.
 MEKATRONİK 180A ŞARJ
kömü kömü
KONJEKTÖR TEST ŞEMASI r r
B+ KL30 VOLTAJ
Resimde gördüğün şemaya göre test cihazına bağlayınız
28.00 V gösterdiğinde kömür yazılı kırmızı led
sönmelidir. (sönmeme veya kızarık durumda konjektör
arızalıdır)
Amper yükleme yapabilmen için Potans düğmesinden
voltaj ayarını 28.9V yükseltiniz 24Volt butonuna
basılı tutunuz en az 30 SN en fazla 1 DK test işlemini
aralık vermeden butona basılı tut 1.90A üzeri sıfırlama
yapmıyorsa ürün sağlamdır. (test zamanlaması
esnasında anlık0.00 olup tekrar amper gösteriyorsa
konjektör arızalı kullanılmaz.) TEST ESNASINDA
DİKKATİNİZİ TEST EKRANINDAN D- GND KL31
AYIRMAYINIZ.

HAZIRLAYAN
Mehmet BEKYÜREK
 KL31
-

KÖMÜR UCU KÖMÜR UCU

RESİMDEKİ ŞEMAYA GÖRE ÜRÜNÜ TEST GÖRDÜĞÜNÜZ ÜZERE KONJEKTÖR TEST

MAKİNASINA BAĞLANDI TEST İŞLEMİNE
MAKİNASINA BAĞLA GÜÇ ANAHTARINI AÇIK
BAŞLANMIŞ TIR İLK VERİLER RESİMDEKİ GİBİ
KONUMA GETİR
OLMALIDIR
ŞARJ LAMBASI İKAZI YANMIYORSA ÜRÜN
HATALI TESTE BAŞLAMA KULLANILMAZ
YÜKSEK ŞARJ YÜKLEMESİ
MUHAKAK YAPILMALIDIR KONJEKTÖR
KENDİNİ 29.5V İLE 30.5V ARASINDA
SINIRLADIĞINI TEST ET BELİRTİLEN
DEĞERLER ÜZERİNE ÇIKIYORSA ÜRÜN
ARIZALI KULLANILMAZ

180A KONJEKTÖR TEST AŞAMALARI

RESİMDEKİ DEĞERLERE GELMESİ İÇİN

POTANS DÜĞMESİNDEN VOLTAJI YÜKSELT
SARJ LAMBASI SÖNÜK OLMALIDIR 24V
AMPER YÜKLEME DÜĞMESİNE BASILI
TUTUP AMPER YÜKLEMESİNİ TAKİP ET
DEĞERLERİNİ KORUYORSA ÜRÜN
MONTAJDA KULLANILABİLİR
ŞARJ LAMBASI SÖNMÜYORSA ÜRÜN HATALI
KULLANILMAZ
RESİMDEKİ DEĞERLER
YÜKSEK ŞARJ AMPER YÜKLEMESİ GÖRÜNEN
DEĞERİ VERİYORSA ÜRÜN SAĞLAM
KULLANILABİLİR
FARKLI DEĞER VERİYORSA ÜRÜN HATALI
KULLANILMAZ
RESİMDEKİ DEĞERLER ŞARJ LAMBASI SÖNÜK
VOLTAJ ARALIĞI NORMAL FAKAT AMPER
YÜKLEME ESNASINDA 30SN İÇİNDE 0.00 RA
DÜŞÜP TEKRAR 2.17 YE YÜKSELİYORSA ÜRÜN
ARIZALI KULLANILMAZ
 Allen Tornavida Havşa
Altı Köşe Başlı
Cıvatalar Ağızlı civa Başlı Cıvatalar
Cıvatalar ters talar
,ince ,kalın metrik
olarak çeşitleri
vardır.
Cıvata seçerken nelere
Saplamalar ( Başsız Flanş dikkat etmek gerekir
Civatalar ) başlı İlk olarak bir cıvataya gelen
cıvatalar Yıldız Vidalı Pimler
yük bulunur. Cıvatanın seçimi
için zorlama durumu, cıvatayı
Tornavida Akıllı
zorlayan boyuna kuvvet ve
Vidalar
Ağızlı cıvata malzeme kalitesine
Civatalar göre tablodan cıvatanın anma
çapı seçilir.

Gövdesi Toleranslı Cıvatalar

Büyük momentler ileten bazı makine elemanları yüzey toleranslı olarak
Ağaç taşlanmış özel cıvatalarla bağlanır. Ayrıca cıvataların geçtiği delikler
Sac Vidaları vidaları raybalanır. Büyük güç ileten elemanlar şayet bu şekilde hassas çatılarla
bağlanamazlarsa yani cıvatanın deliği geniş olursa ilk çalışma anında cıvata
aniden büyük bir kesme kuvveti ile karşılaşır. Her defasında bu tür ani
kuvvetlerle kesilmeye zorlanan cıvataların ömrü kısa olur. Hiç beklemedik bir
anda kesilir, sistem arızaya geçer.
TÜM TEMİZLİK VE KONTROL İŞLEMLERİ BİTEN 180A
ALTERNATÖR MONTAJ İŞLEMİNE BAŞLAMAYA
HAZIRDIR ALT RESİMLERDE MONTAJ VE TEST
AŞAMALARINI GÖRECEKSİNİZ
 0L .

Arka kapak NU204-E-TVP2-C3 Statör arka kapak birleştirmesi Birleştirme

rulmanı uygun plastik aparatı ile yerine Testleri yapılan statör işleminden sonra
statör kabloları diyot tablasının
çak 27x47x7 Keçesini plastik aparatı ile toplanmaya hazır bağlanması için arka kapak multimetre ile
yerine tak rulman 12 gram supergres olması için mengene kanallarına oturtulup statör kablo kısa devre
EP3 ile yağla fazla basılan gres keçe üstüne telleri hasar kontrolünü
ve telleri araya sıkıştırılmadan
atmasına neden olur yağsız çalışan muhakkak yap.!!!
almayacak şekilde kapak bileştirilir !! ve rotorla
rulman onarılmaz hasarlara neden olur.
Talimata uy!!!!!! yerleştir.!! montajlamaya hazırdır.
 Rotor
27x47x7Keçe
yatağı ve
NU204 rulman
yüzüğü EP3
supergres
inceden yağlanır
resimdeki
gibi.!!!!

Ön kapağa 62306 2RS NSK Rotor prese Rotor bakırını 0 Numara

Diyot tablası statör çift sıra rulman uygun aparatla
başlıklarını 3ad 6mm rulmanın dışından oturtması
düz başlı vida ile sağlanır. Rulman kapak
0.23Nm sıkılır !! tutucusu 4 düz başlı 5mm
cıvata ile 0.30 Nm sıkılır.!!
yerleştirilir ön kapak keçe ile temizlemiş
milinden geçirilip olduğunu kontrol et.!!
uygun aparatla
rulman orta
göbeğinden basılır.!!
 Vinç yardımıyla birleşik
rotoru Statör içine tam
merkezleme Statör tellerine
ön kapağın basmasını ,Statör
sargı demirlerine sürtmesini
ve rulmanın içine yüzüğün
yassı misketlere zarar
vermeden girmesini sağlar.!!
Başarılı birleştirme Birleştirme sıkım Üst kapak Statör ve arka kapak
vidalar sıkılmadan işlemine başlamadan birleştirme vida saplamaları 8ad
el ile çevirmede ses muhakkak arka 6mm
yapmayan kapak ön kapak Şarjlı matkapla boşlukları 6cı
dönmesinde sıkıntı düzleme ayarda sıkılarak alındıktan sonra
olmayandır. saplamasını tak. 6.7Nm torklanarak sıkılır.!!!!!
 Kömür valesi yerine 2ad 5mm vida ile
Kömür valesi takılmadan tutturulur takılarak 0,15Nm sıkılır.
diyot tablası KL15 ve DF ve DW uçları valenin vidalarına
2ad 4mm sarı somunla sıkılır.0.05Nm
KL31 bağlantılarını
sıkılır.
kontrol et bükülme yapıp Kapak kapatılmadan KL15 ve KL31
çevresine değmediğinden çevresine sürtmediğinden diğer diyot
emin ol.!!!!!!!!!! tablası uçlarıyla birleşmediğinden
emin ol.
Tük alt kısmında kalan kablo
ve diyot tablası ayaklarına
Havalandırma
sürtme ezil olmadığından emin kapağının 8ad 5mm
ol üst kapağı yerleştir. 1.05Nm düz başlı vidası
torklanarak sıkım işlemini 0,68Nm torklanarak
bitir. GND B- bağlantısını sıkı sıkınız
kontrol et
ONARIMI BİTEN BOSCH 180A ALTERNATÖR TEST
AŞAMALARI KONTROLLERİ
 PENS AMPER NEDİR NASIL
KULANILIR?

DC alternatör Elektrik devresini kesmeden akımı ölçebilmemizi sağlayan ölçü aletidir. Pens ampermetre, çalışan yüksek
amper alternatör elektrik devresindeki akımı ölçmek için kullanılan bir tür alet olup, otomotiv elektrikçilerin çok yaygın
olarak kullandığı ölçü aletidir.
Amperölçerken neden pens ampermetre kullanıyoruz:
Amper ölçerken multimetre ölçü aleti devreye seri bağlanması gerekmektir. Multimetre üzerinden yüksek amperleri
geçirebilecek donanıma sahip değildir. Multimetre Ölçü aletimizi devreye seri bağlamamız prop kablo erimelerine
multimetre yanma riski oluşturabilir. Bu sebepten dolayı pens ampermetre kullanılmaktadır.
Pens Ampermetre Yapısı
Kelepçe tipi DC ampermetre esasen bir akım transformatörü ve bir doğrultucu cihazdan oluşur Ölçülen akım taşıyan tel,
akım transformatörünün orijinal sargısına eşdeğerdir Demir çekirdeğinde akım transformatörünün sekonder sargısı
bulunur. , İkincil sargı doğrultucu sistem cihazına bağlanır. Akım transformatörünün primer ve sekonder sargıları
arasındaki belirli bir değişim orantılı ilişkisine göre, doğrultucu alet ölçülen hattın akım değerini görüntüleyebilir.
Capacıty Alternatör test 180A alternatör amper yükleme Akü boşaltama rezistansları
tezgâhına bağlanış şekli rezistansları 1-200A toplam çalışırken aşırı ısınma yapmasın
resimdeki gibidir yükleme kapasitesi 190A dir diye sistem aktifken blower
çalıştığını kontrol et
 BOSCH 180A ALTERNATÖR TEST AŞAMALARI
1
Tüm kablolar doğru bağlandığından emin ol özellikle B+ ve
GND B- tam sıkılı olması önemlidir. D+ B+ volt
göstergelerindeki voltajları kontrol et.
Pens ampermetreyi şekilde olduğu gibi yerleştir.
Akü doluluk oranını rezistansların 2 kademesini açarak 22.00
volta kadar düşür.
600 rpm test aşamasına başlamadan akü boşaltma düğmesini
kapat. Test motor çalıştırma aşama Testine başlamaya hazırsınız.
2
Test motoru 1 kademe 600RPM ÇALIŞTIR.
Resimler test motoru 1 kademede olması gereken değer aralıklarını
yansıtmaktadır. Boşalttığınız akünün dolmasını izlemektesiniz
1 kademe rezistans yüklemesi geçmeden aküyü 600RPM dolmasını
bekleyiniz. Amper yüklemesi esnasında dolan akünün amper
göstergesi düşme eylemine geçer. D+ B+ çarpanını kontrol etmeyi
unutmayınız. Amper düşme eylemine geçip 40a kadar
düşürdüğünde 1 kademe amper yükleme işlemine başlamak için
sonraki aşamaya geçiniz.
 3
1test motoru kademe devrinde 600rpm de akü boşaltma
rezistans 1 kademeyi aç amper yükleme işlemine başla
resimlerde görünen değerlerin tümü olması gereken
değerdir. Bu testimiz en az 10 dakika olmalıdır.
Akü dolmaya başladıkça amper düşüşünü
gözlemleyeceksiniz.
Bu işlem esnasında D+ çıkışınıda gözlemleyiniz.
Test boyunca makinanın başından ayrılma..!!!!
Test motoru 2. Kademe 1500rpm 2 amper yüklemesi 10
dakika yapılmalıdır. Amper düşüşünü ancak o aralıkta
görürsünüz amper düşmeye başladığında akümüzün dolduğu
görülmektedir bu aşamada diğer testlerde olduğu gibi
alternatör üzerinde D+ voltaj testi yapılmaya
başlanmalıdır.
Resimdeki değerler olması gereken değerlerdir.
 5

Rezistans devreleri kapalı olacak 10 dakika aküyü doldurup alternatörün kendini dinlendirmeye aldığını takip et.
Test makinası 2. kademede 1500rpm çalışmaya devam ederken D+ voltaj çıkışını kontrol etmeye devam et.
Resimdeki değerleri görüyorsanız testiniz başarıyla sonuçlanmıştır.
Tebrikler.
1 2+1 amper yüklemesi değerler
resim1 ve 2 belirtilmiştir.
1-yükleme esnasında pens amper
ölçümü 180 amper görülmelidir.
22-voltaj gösterge saati 27.5 ila
29.00 volt arasında olmalıdır
Alternatör B+ ile D+ arasındaki
ölçüm değeri multimetrede
380.0 -450.0 arasında sabit
olmalıdır.
Düşen yükselen değerler
konjektör hatası anlamına gelir.
Test 10 dakika yeterlidir.

180A ALTERNATÖR TEST BAŞARI İLE BİTİRLMİŞ ÜRÜN ÜRETİME HAZIRDIR

ALTERNATÖR LE ALAKALI BİLMENİZ GEREKEN PRATİK BİLGİLER
1. Alternatörler AC akım üretir doğrultma diyotları ile DC çevrilir konjektör ‘le amper voltajı sınırlanır.
2. Şarj dinamoları DC volt üretir konjektör ‘lede amper voltaj sınırlanır.
3. Alternatör ve şarj sistemleri şarj işlemine başlamak için D+ 5W lık tetikleme görmek istemektedir.
4. Alternatör ve şarj sistemleri araç stop halinde – çıkış vermekte araç çalışır durumda + çıkışı vermektedir.
5. Alternatör ve şarj sistemleri D+ sistemi aküden bağımsız ECU sistemleriyle çalışır.
6. Alternatör ve şarj sistemleri DC doğru akımın frekanslı voltajı ile çalışır.
7. Konjektör veya alternatörünüzün doğru çalıştığını anlamanız için D+ ve B+ arasındaki dalgalanma enerji
farkını çarpanını öğrenin konjektör voltaj ve amper değerlerine göre değişkenlik gösterir.(1. Hesaplama yapmak
için matematikte altın oranını formülünü bilmeniz gerekmektedir. 2. Analog tan dijitale çevrim formülünü
bilmeniz gerekmektedir.)
8. Alternatör ve şarj dinamoları W uçları frekans voltajı çıkarmaktadır. (aracın devrine göre değişiklik
gösterir.)
9. ECU sistemli araçlarda D+ konjektör sistemden omaj görmek istediğinden dirençler bulunur. Dirençler değer
kaybı D+ istediği omajı görmeyen konjektör uyanmaz.
10. Konjektör seçiminiz her zaman analog araçlar için değil ECU sistemli araçlara uygun olmalıdır.
11. Yeni konjektör kullanıyorsanız muhakkak dokümanını inceleyiniz voltaj ve amper düşük olma ihtimali
fazladır.
 BAŞARI İÇİN ÇOK ÇALIŞMAK GEREKİR TAÇLANDIRMAK
İSTİYORSAN SÜREKLİ YAPTIĞIN İŞLE ALAKALI SAĞLAM
BİLGİNİ YENİLE
BU DOKÜMAN MEKATRONİK PERSONELLERİ
EĞİTİMİ İÇİ Mehmet BEKYÜREK TARAFINDAN
HAZIRLANMIŞTIR
Yukarıdaki eğitim dokümanına göre onarım ve montaj
yaptığınız için teşekkür ederim
SAYGILARIMLA
Mehmet BEKYÜREK