IgI

€o]z(Honf,) <_zoJ +ozH+on]z(q ozH+nosHeNenoszH+

ozH + (1) on]
;
(be) ł95zep a (s) z(g9)n3 <- @e) g9ep7 + @e) ł65n3 :tfcrlear
,ppso duJpzJ oluelsmod
(5 'peso Ąerrłolerele3 lłsalqalu brs rcb4ń41 (1 ,du :e
,ppso
9płrezJEo (g 'z(g6)n3 peso Ąerrvrod 9dzcbspo (z'uoen I iosnf,,{rorvqzo.t 1tzłblod (1 :etuazcpermsilr
onf,te zo +ozBlu
ozH + onf <- z(g6P6
l
199o8nlp buz9r 9ąn
'ńrĘeraduał po lJgouzalez łr'euelzpelw ńponłaz,rd o8ezc uat4łnls '(tuele| qcqosńm qce,lnle,redua1 łr ?p
bzs(atuu eu (Łtutz) qce;nle;edurel qJIłsIu M az'ezJeuzo oc 'Łuzcttu;el )roulezJezszoJ I ?9o.{v\IIzJJnł etnzą{łr
(c) ozHt a (be) *.n3 e- (be) *otHZ a (s)z(Hl)nx gg7v G) ozllz 1 (be) *.n3 <- @e) *g7 + (s)
(s) z(gg)n3 e (be) _Hoz + Gp)
zlf,nf, e zD

*r[t(6zg)n3] / *rn3 nuoI

/ (11)rzpertu (1tr)nuezc,rers o8auoluporrłn o3acb(elsrvrod po euo tzpoqJod r łt bts yuelod ernreq
1 acrvr9qo.1d
etuezŁtłl 7 - z(gg)[ł(eHN)n]] aufńceuńprooą eruezbtm z - iosz[(
eufńceuńp,too>1
(c) ozHg + (bp) _łos + (bE) _Hoz a (be) 1r[t(egH)nc]z F ozH,sHNg + (s) ł95z[
(bE) łHNz + (s) t65z[(go)n]] ts ozH ,€HNz a (be) _!95 a (be)
(bu) 13ep7 1 (s) z(g9)n3 e- (be) g6eg7 1 (be)
(c) oztl + @e) zpn3<- (be) I]HZ + (§}
onf,ezo+
(s) z(g6)n3 +- @e) _Hoz + @e) *"u3
(c) oztłz + @e) zl3n3 <- @e) 1397 1 (s) z(g9)n3
(c) ortł a (be) ł65n3 <-, (be) ł95z11 1 (s) ou"l
(s) z(g6)n3 <- (be) _Hg7 + (be) *rn3 :7 (c) ortl + (be) *rn3 <- @e) *g7 + (s)
fil)ppaguąeuelłoJopo/v\ upfibn gg7v (11)ppepuos1o.rpfq uelt§łr :duóed tuzcdreuralsds
oZH+onJ e Z
l
ozH€ + (s) 9zn3 + BNoof,H ts HoPN + oH]H +
(s) z(g9)n3 + @e) ł95zep <- (be) g6ep7 a @e)

(fuoz55)s6p11

(c) oztłz + (E) zoNz + (,rs be) z(egp)n3 e (be) e9pg7 + (s) n] :t(rlea; eIuBuM9u
,ze3 duleunrq 5ts eletzpdly1 :a[cełr.lasq6

Plauoul
:1aunsd,l
+EN'-źOS'+znf,

(s) ortłs . (9/1)epoilt-(11)rzpanu (11)nuezc.rers mglelzsdq I{JIłsaIqaIu ruaIuazJomłn z

'oSnJ
(auzcllvłs,(q IJaIs op teu{ńrezrplsdrą dpołr,,,vlą aruezlbyfzld, elndb seu nosnJ IIos {auporvuaq'[alelq op ópołr
(E) ozgs 1 G)tg5n3 e- (s) 9zg5-
l
zo3 + ozH + onf,Z <- e63z[g6n3] orH + on]
ll : z(Ho)nl on] _ d
(s) z(gg)n3 + @e) e9py7 <- @e) g6y7 + @e) z(e6p;nf, :Iil Ę
(c) ozHt,+ (3) oNz + @e) z(e6p;n3g <- (be) €oNH8 + (s) n]€ :n.tłfr
(3) ,Hi + (be) gox +- (r) 9zg a (s) y :1drry
,ńtuńzcbl ,IzpaIIu 1euzctlelau
ąarvr9qord nqo d,tolłlzor nzeE etueletzpŃvr ntuezJyołez od
1elełre4 dureonzrm (1)u&vtolozp ruespm{ tuduozcgatczo.r z ąrvrgqo;d op etu9ezcoupaf
,selod ńuzcllĘeu,{tue lepop bp o tłt z r4rvrg qo,1d o q nląa for d
:

(c) ozHz + (3) zos a (be) *n37 + (be) _|g5 a (be) *g7 a (s}
ozH zos nosznf, :tfclear
,(f,"Ooz /,1Ęeradmą
nlueelEo od (oleldop) (flutfmoąrels ueservq u{uolb$ az (elufpaf) e{ntee.r 7penu
(c) ozgł ł (s) 5zn3 4 (be) *n39 <- @e) _łos + (bp) +H8 +
22. Ca:(POł)z * 4H:POą -+ 3Ca(HPOą)z
2Cu(OH)z * HzSOł + (CuOH)zSOz ł ZHzO
23,
Warunek Nazwv substanci i chemicznvch
1 W cząsteczce są wiązania kowalencyjne spolarvzowane. amoniak
2 Mogą przewodzić prąd elektrvcznv w stanie stałvm. miedź, erafit
) Pomiędzy atomami występuje wiązanie kowalencvine.
.)
amoniak, azot. srafit
4 Dobrze rozpuszczaia sie w wodzie. bromek sodu, amoniak
5 Cząsteczki maia budowe ionowa. bromek sodu
6 Rozpuszczone w wodzie Drzewodza nrad elektrvcznv. bromek sodu, amoniak
24. CuSO+ (aq) * BaClz (aq) -+ BaSOł (s) + CuClz (aq)
Uwaga: + Stosując chlorek baru w reakcji wytrąca się osad i łatwo wówczas oddzielić roztwór od o.sadu.
UŻYwając chlorek sodu otrzymalibyśmy roztwór składający się z dwóch rozpuszczalnych soli
- ciężki do rozdzielenia.
ł 2HNOg
25, Cu (s) * HzSOł (st.) (st.) + CuSO4 (aq) * 2NOz (g) + ZHzO (c)
NaOH T
26. CuClz-Cu(OH)z -CuO
27. a) Do Probówki z roztworem CuSOł należy małymi porcjami dodawać roztwór wodorotlenku sodu,
aŻ do wYtrącenia osadu Cu(OH)z. Otrzymany osad należy oddzielić od roztworu, sącząc poprzez bibułę i
rozpuśc
w kwasie solnym.
b) Cuz+ (aq) + 2oH- (aq) -+ Cu(oH)z (s) Cu(oH)z (s) ł 2H+ (aq) - Cuz+ (aq) * 2Hzo (c)
28, C.

29. ZCu ł IHzSOą (stężony) 15 CuzSOn * SOz * ZHzo

,2CuSOą s8ooc, kat.
+CUzSOą*2SOs
*SOz
30, 2CuzSOł +2CuzO * 2SOz * Oz
3CuzSOą +ZCuzO * SOz ł ZCuSOł
CuzSOł -+ Cu * CuSOą

ROZDZIAŁIII
sREBRo
31. Symbol metalu: Ag (srebro)
32, Doświadczenie 1.
Metalem 1 NałHzO+ NaoH * 1Hz
jest sód / Na
2

Metalem 3 jest magnez / Mg Mg * HzO 1 * n,

Doświadczenie 2. '*(O"),
Metalem 2 jest miedź / Cu Cu + ZAgNO: -+ Cu(NOs)z * 2Ag
Metalem 4 jest srebro / Ag
33. a) 0trzymanie metalicznego srebra możliwe jest we wsąlstkich doświadczeniach.
b) HCHO ł Agz0 * NHs + HCOONHł + 2Ag
ZAgNO: * Cu + Cu(NO:)z + 2Ag
AgNO: * HCl + Ą961 * HNO: Agcl + eg (J) + jclz
34, SPorządzając roztwór o ŚciŚle okreŚlonym stężeniu, użycie łyżkiz czystego, nieutlenienionego aluminiowej
1rl-,.
Pewną reakcję glinu z wodą, co w konsekwencji miało wpływ na ustalanó miano roztworu AlgNos:
2Al ł 6HzO (wrząca / para) + ZAl(OH)s + 3Hz
Uwaga: + Można również brać pod uwagę fakt, że azotan(Y).."b." ulĘiĘd-liri.,
Ag* (aq) + NO. (aq) + HzO (c) -+ AgOH (s) + H+ (aq) + Nb; (aq)
w której Powstaią jony H+, które w oparciu o szereg elektrochemiczny metali, mogą ulec reak:
z metalicznym glinem:
2Al (s) + 6H+ (aq) -+ 2Al3+ (aq) + 3Hz (g)
ponadto pewne znaczenie ma fakt wypierania srebra
z soli przez metaliczny glin:
-
Al (s) + 3AgNo: (aq) Al(Nos)s (aq) + 3Ag (s)
35. wyroby srebrne czernieją na powietrzu a także w obecności takich substancji jak jajka, gdyż reagują z siarka
znajdującą się iw powietrzu i w białkach.
 ROZDZIAŁ III
żrtlzo
Gazem jest Hz
FeCl: ulega hydrolizie, której produktem, obok Fe(OH):, jest kwas solny, który reaguje z magnezem:
Mg (s) + ZHCI (aq) -+ MgClz (aq) + Hz (g)
49, Najpierw oddzielamy kredę metodą sączenia (wcześnie wykorzystujemy sedymentację i dekantację),
następnie oddzielamy sól od wody metodą krystalizacji czyli odparowując wodę,
50. c,
51. ZFezoz+ 3C 1 4Fe * 3Coz
52, ReagentX: HCl, ReagentY: NaOH, ReagentZ:Clz, ReagentT: HzOz
53. Że|aza d,oĘczą: a, b, d, e
54. Równanie reakcji I. ZFe * 3Clz --ł 2FeCb Równanie reakcji II. Fe3+ (aq) + 3OH- (aq) -ł Fe(OH):l (s)

s
u
b
s
t
a
n
c
i
a

+
55,1. Ładunek iądra: ł26
Liczba proton ów 26 Liczba elektronów: 26 Liczba neutronów: 30
55.2. Tak, redukowanym tlenkiem mógł być magnetyt.

Przy!]adoge roz

Na podstawie równania reakcji i z wykorzystaniem mas molowych układamy prostą proporcję:

Fe:Oł*4Hz+3Feł4HzO
232 g --------- 4,18 g
58g ---------- x=lBgHzO
Lub można przeprowadzić uzsadanienie wykonując obliczenia względem Fe:Oł
Fe:Oąt4Hz+3Fe+ HzO
232 g --------- 4, 18 g
x g ------------------- 1B g
x: 5B g Fe:O+

55.3. 1,904 dm3 Hz

P rzlLLtbgt tozrłĘ zJ!!l :

Na podstawie równania reakcji i z wykorzystaniem mas molowych układamy prostą proporc.ję:

3Fe*4HzO+Fe:O+*4Hz
3 , 56 g 4,22,4t dmz
4,2 g ------------------- x:2,24 dm3 Hz
Po uwzględnieniu realnej wydajności reakcji mamy:
2,24 dmz ------ l00 o/o
x ------ 85 0/o
x = 1,904 dm3

55,4. Równanie reakcji 1.: 3Fe 2OzL FezOą t

Równanie reakcji 2.: Fe * ZHCI -+ FeClz * Hz
Równanie reakcji 3.: ZFe ł 3Clz -ł 2FeCls
55.5. a) 0dczyn: }ołasowy Fe3+ (aq) * 3 HzO (c) e Fe(OH): (s) + 3H+ (aq)
b) Wzory związków chemicznych ijonów obecnych wwodnym roztworze Fe3+, Cl- , HeOn
ALBO HgO+, HzO, Fe(OH)s (ewentualnie: Fe(OH)z+, Fe(OH) j)
ALB) H3o+, Hzo, Fe(OH)s, oH- (ewentualnie: Fe(OH)r+, Fe(oH)r)
55.6. a) Opis doświadczenia: Do wodnego roztworu chlorku żelaza(|||) należy dodać wodny roztwór wodorotlenku sodu,
W wyniku przemiany wytrąci się osad, który należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć
b) FeCls (aq) + 3NaOH (aq) - Fe(OH): (s) + 3NaCl (aq) 2Fe(OH)s 1 F.rO, * 3Hzo
55.7,1.-P 2._P 3._F
56. Tlenek pierwiastka XFezOl Tlenek pierwiastka )1 HzO Tlenek pierwiastka Z SiOz

I34
 d-'€ d-: :

oLou
III łVlzozou
,pPso (lu]PunJqouoMJazJ
/ duleun,lq) 5rs elŁrld,rł :a[JE_\,--, _

, -
(111)ezepz (1)nueloze Jg^^]zoJ dupołl I nselod nłuallolopoM JgM]zoI dupo,rł :t>ltu,; :
'-(r)
+o'H0I + 'ozac, Oaj _-_:-
orllsr + (s) zoN + (be) *ragg <- (duoz5ls) lott + (be) joru
(c) ozHs + (3),or.r 1(be) *rag6 + (luozóls) + (be) +HOT * €o:;: -ń,r
g(uo)agz ę- zozH + Z(HC - -:.
l]xz+'(Ho)ag-Ho)Z-: .:,
ZH + ZI]ac e I3H] - -
iosac;Zoć_.:
OZHE + 'lf,aJZ fi;;_ao I]H-
-
.nlual^Jpqez uń,rnozŁrqoq 9z o J9trĄzoldułrore11 rbzrorrĘ alsem{ rtł bts ezczsndzor il.ł,rgqord Jro7JeMeZ i3l]i - : ,

zoJt+ ac€ - -'

;o]n+ro:'j
€O;aj:
ZO] + }O€aCZ e Of, + -:
(c) orHg + (3) zost + (be) c(tg5;zag + (,z5ls) noszHg - l,
,nselod nłual]oJopom J9MlzoJ ńupołr dcbro3 ńuo751s (7
;qcdrr,roseu o/o
9'9lntuaz5ls o dulos se,r,r1 (1 :tątuuńzrpo eu:_:
;i

,duzcńre1o;rue :7nnzblnz duzcturaqr l,::-,:- - ", i1,1,

elueluapn alueuł\gd _Hoz<- Qz+zozH:t[celnpa:

: -:_i
a _Ho + z(Ho)ed
]l

a1 e(119)eg <- :
d-'€ J-: j
(s) z(H6)ag e _ :, ,
(be) _g67 ,,,

ZHr+io€ac +-oZHr+ac€ ZH+Zlfac- _-, - "