Werkcollege emulgatoren

Op de internetpagina van het “duitse fna” zijn drie verschillende voorschriften te vinden
voor stearaatcremes. Alledrie bevatten ze o.a. stearinezuur. (lees ook de aanvullende
informatie uit de B.P. over “glycerolmonostearaat” goed door!)

De drie voorschriften uit het “duitse fna”:

Voorschrift 1

Bestanddelen:
Stearinezuur 24g
Propyleenglycol 15g
Trometamol 0,68g
Methyl-4-hydroxybenzoaat 0,10g
Propyl-4-hydroxybenzoaat 0,050g
Aqua purificata ad 100,0g

Bereiding:
1 stearinezuur tot 80 0C verwarmen.
2 Propyleenglycol, trometamol en het gezuiverde water verwarmen tot 80 0C, de
benzoëzuren-esters oplossen.
3 De nog warme waterfase onder roeren toevoegen aan stearinezuur.
4 Het mengsel onder roeren laten afkoelen.

Voorschrift 2

Bestanddelen:
Glycerolmonostearaat self-emulsifying 10g
Myglyol 810* 15g
Propyleenglycol 15g
Glycerol 85% 10g
Aqua purificata 50,0g

* Triglyceridemengsel, de vetzuren hebben een middellange keten

Bereiding:
1 Glycerolmonostearaat en de myglyol tot 70 0C verwarmen.
2 Propyleenglycol, glycerol en het gezuiverde water verwarmen tot 70 0C
3 De waterfase onder roeren toevoegen aan de fase met stearinezuur.
4 Het mengsel onder roeren laten afkoelen.

FA-BA305 WC emulgatoren 1 november 2023

Voorschrift 3
Stearaatcreme met salicylzuur

Bestanddelen:
Salicylzuur (90) 0,50g
Glycerolmonostearaat self-emulsifying 6,20g
Stearinezuur 3,30g
Wolvet 1,00g
Vaseline album 14,30g
Paraffine liquidum 11,40g
Triethanolamine 0,10g
Methyl-4-hydroxybenzoaat 0,10g
Propyleenglycol 1,0g
Aqua purificata ad 100,0g

Bereiding:
Geen gegevens

Gegevens glycerolmonostearaat self-emulsifying

FA-BA305 WC emulgatoren 2 november 2023

Vragen
A. Stearinezuur: C18H36O2, trometamol: 2-Amino-2-(hydroxymethyl)-1,3-
propanediol, triethanolamine: C6H15NO3. Teken de structuurformules van;
stearinezuur, trometamol, triethanolamine (trolamine), propyleenglycol,
methyl-4-hydroxybenzoaat, glycerolmonostearaat en salicylzuur.
B. Is het product van voorschrift 1 een O/W of een W/O crème? Beantwoord
dezelfde vraag ook voor het tweede voorschrift.
C. Als men voorschrift 3 bekijkt is het moeilijk te voorspellen of dit een O/W of
een W/O crème zal zijn. Verklaar dit aan de hand van de bestanddelen.
D. Hoe kun je het type emulsie in de praktijk bepalen? Noem minimaal drie
experimentele methoden.
E. Welk product zal fysisch gezien stabieler zijn? Het product van voorschrift 2
of van voorschrift 1? Betrek in uw antwoord de gebruikte emulgator(en) en
verschijnselen als coalescentie en oproming.
F. Welke crème zal “dikker” zijn? Die van voorschrift 1 of van 2? Betrek in uw
antwoord de verschillen in de samenstellingen van de crèmes. Let vooral op
de consistenties en hoeveelheden van de continue fase, de gedispergeerde
fase en de emulgator.
G. Is het gebruik van methyl-4-hydroxybenzoaat en propyl-4-hydroxybenzoaat in
voorschrift 1 rationeel? Geef hierover uw mening.
H. Voorschrift 3 bevat 0,5% salicylzuur. Het voorziet (fysisch gezien) in een
redelijk stabiel product. Een concentratie van 1% salicylzuur blijkt echter in
deze crème niet mogelijk: de crème ontmengt. Verklaar waarom de crème
ontmengt indien grotere hoeveelheden salicylzuur worden verwerkt.
I. De crème van voorschrift 3 wordt ook wel eens gebruikt als basiscrème. De
crème bevat dan geen salicylzuur. Verwacht u dat de PIT van deze
basiscrème hoger of lager ligt vergeleken met de PIT van de
salicylzuurstearaatcreme?
J. Triethanolamine is een risicovolle stof. In het derde voorschrift wil men het
vervangen door een andere stof. Voor welke stof wordt gekozen?

FA-BA305 WC emulgatoren 3 november 2023