TẬP TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

Chào mừng Thầy và các bạn đã đến với phần trình bày của nhóm 4 với
chủ đề tìm hiểu về tập tính ở động vật. Như chúng ta đã biết tập tính là
một chuỗi phản ứng của động vật trả lời các kích thích từ môi trường
bên trong và bên ngoài cơ thể , nhờ đó động vật thích nghi với môi
trường sống và tồn tại .Tập tính được chia ra làm ba loại: Tập tính bẩm
sinh, tập tính học được và tập tính hỗn hợp. Vậy ba loại tập tính này
khác nhau như thế nào, hãy cùng theo chân nhóm mình tìm hiểu nhé.
1.Tập tính bẩm sinh
tập tính bẩm sinh là học tính mà sinh ra đã có, là những hành vi được kế
thừa trong ADNcủa bạn, đó là hành vi theo bản năng và đặc trưng cho
loài .Một con nhện biết làm thế nào để phóng tơ ngay từ khi nó vừa
được sinh ra hoặc một đứa trẻ có thể bú sữa Mẹ ngay lập tức khi nó vừa
chào đời. Rất rõ ràng đó là khả năng bẩm sinh .Tập tính này tồn tại và
tiếp tục ngay cả khi con vật lớn lên mà không cần có ba mẹ, Nó là những
hành vi khuôn mẫu và sẽ được thực hiện theo cùng một cách mỗi
lần.Tập tính bẩm sinh được cho là di truyền thông qua gen và nó không
thể thay đổi ở mỗi cá nhân ,bởi những tập tính này là bất di bất dịch . Nó
có thể rất phức tạp và không cần phải học vì đã phát triển đầy đủ ngay từ
khi sinh ra .Tập tính bẩm sinh có lợi bởi vì nó được mã hóa trong AND,
nó phụ thuộc vào sự chọn lọc của tự nhiên .Phản xạ là một ví dụ về hành
vi bẩm sinh ,như khi bạn tự động rút tay để tránh xa một vật nóng có thể
làm tổn thương bạn , , bạn đã không còn phải học cách làm điều đó,nó
chỉ đơn giản là những gì bạn làm theo phản xạ .Từ những chi tiết đó ta
có thể rút ra 4 đặc điểm của tập tính bẩm sinh mà bạn cần nhớ
1.ttbs là do di truyền và nó được truyền thông qua ADN
2. nó ko có tính cá thể
3. nó có tính ổn dịnh
4. ttbs là phản xạ ko điểu kiện
Vì vậy ta có thể nói tập tính bẩm sinh chính là một khuôn mẫu để kế
thừa hoặc là một tập tính có sẵn mà không yêu cầu
2. tt học được
Tiếp theo chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem tập tính học được có gì khác
so với tập tính bẩm sinh nhé .Tậptính học được là loại tập tính được hình
thành trong quá trình sống của các thể thông qua học tập và rút kinh
nghiệm. Nó không được mã hóa trong AND.ví dụ bạn nghe thấy tiếng
chuông trường học và bạn đi vào bài học của mình .Đó là bạn đang thực
hiện một hành vi học được vì bạn biết rằng tiếng chuông là báo hiệu giờ
học đã đến, bạn biết điều này thông qua hành động tiếng chuông lập đi
lập lại rất nhiều lần trước đó và việc Bạn bước vào việc học là một đáp
ứng với kích thích đến từ môi trường. Tập tính học được là khác nhau
trong từng sinh vật và nó bị ảnh hưởng bởi môi trường ví dụ một con cá
heo có thể học cách biểu diễn hoặc nhảy qua vòng . Hành vi này bị ảnh
hưởng bởi môi trường nuôi chúng, nó được dạy bởi một huấn luyện viên
và nó biết rằng khi nó nhảy qua vòng nó sẽ nhận được phần
thưởng ,nhưng một con cá heo hoang dã thì không nhất thiết phải làm
được điều này ,những thói quen là một loại Hành vi được học nếu như
một cá thể tiếp xúc nhiều lần với một kích thích, khi đó phản ứng của cá
thể đối với kích thích sẽ giảm xuống. ta có thể thấy được điều này ở
động vật hoang dã khi liên tục tiếp xúc với con người theo thời gian thì
các phản ứng chiến đấu hay bỏ chạy của chúng sẽ giảm.Từ đó ta có thể
rút những đặc điểm của tậptính học được
1 .nó không thể kế thừa vì vậy không được truyền từ thế hệ đi trước,
nó chỉ có thể được tiếp thu thông qua quan sát hoặc trải nghiệm
2.Tính cá thể: có
3.tthđ không ổn định
4.Cơ chế phản xạ: phản xạ có điều ki
Tóm lại hành vi học được không được kếthừa ,nó không phải là bản chất
nên có khả năng thay đổi theo thời gian thích nghi hoặc cải thiện cho
phù hợp với cá thể, đối lập với các hành vi bẩm sinh
3.tthh
Còn tập tính hỗn hợp là loại tập tính mang tính chất của cả tập tính bẩm
sinh và tập tính học được. Nó được hình thành khi một động vật được
sinh ra với một số khả năng sẵn có, nhưng khả năng đó được phát triển
và hoàn thiện thông qua quá trình học tập.
Một ví dụ điển hình về tập tính hỗn hợp là tập tính săn mồi ở chim ưng.
Chim ưng được sinh ra với khả năng nhìn xa, giúp chúng có thể phát
hiện con mồi từ xa. Khả năng bay lượn cũng giúp chúng có thể tiếp cận
con mồi từ trên cao. Tuy nhiên, chim ưng cần phải học cách tiếp cận con
mồi một cách kín đáo để không bị phát hiện. Chúng cũng cần phải học
cách vồ mồi một cách chính xác để không làm con mồi bị thương. Cuối
cùng, chim ưng cần phải học cách giết chết con mồi để có thể ăn thịt.
Từ những chi tiết đó ta có thể rút ra 4 đặc điểm của tập tính hh mà bạn
cần nhớ:
1. tthh có tính di truyền. Các nhà khoa học đã nghiên cứu về tính di
truyền của tập tính hỗn hợp ở nhiều loài động vật khác nhau. Họ đã
phát hiện ra rằng, mức độ di truyền của tập tính hỗn hợp có thể dao
động từ rất cao đến rất thấp.
 2. nó có tính cá thể
3. tthh thường ko ổn đình bởi Tính ổn định của tập tính hỗn hợp phụ
thuộc vào cả hai yếu tố là tính ổn định của tập tính bẩm sinh và
tính ổn định của tập tính học được
4. thuộc cả hai loại là phản xạ có đk và ko đk
có thể thấy Tập tính hỗn hợp là một loại tập tính phổ biến ở động vật.
Nó cho phép động vật sinh ra với một số khả năng sẵn có, nhưng vẫn có
thể thích nghi với môi trường và hoàn thiện các kỹ năng của mình thông
qua quá trình học tập.
như vậy chúng ta đã tìm hiểu về một số tập tính đv, trong tg đv học tập
ko chỉ là một khái niệm dành riêng cho con người. thực tế các loài đv có
thể học tập qua nhiều hình thức khác nhau phụ thuộc vào sự phát triển
của hệ thần kinh. Do đó nhiều tập tính ổ đv đã đc hình thành và biến đổi
đa dạng. tiếp theo đây chúng ta sẽ cx tìm hiểu về một số hình thức học
tập ở đv
1. Htht quen nhờn:
Quen nhờn là một loại học tập trong đó phản ứng của một sinh vật đối
với một kích thích giảm dần theo thời gian nếu kích thích đó không
được kèm theo một kết quả tích cực hoặc tiêu cực nào
Quen nhờn có thể được quan sát thấy ở nhiều loài động vật khác
nhau. Ví dụ, một con mèo có thể ngừng phản ứng với tiếng ồn nếu
tiếng ồn đó lặp đi lặp lại mà không kèm theo bất kỳ mối đe dọa nào.
Tương tự, một con chim có thể ngừng phản ứng với một con mồi giả
nếu con mồi giả đó không thể di chuyển hoặc không thể gây ra tổn
thương
2.htht in vết
là hình thức học tập liên quan đến bản năng in vết, được hình thành ở
một giai đoạn nhất định trong cuộc đời (thường là lúc mới sinh vài
ngày) giúp cá thể con học tập các hành vi theo “tín hiệu in vết”
(thường là mẹMột ví dụ điển hình về học tập in vết là ở ngỗng.
Ngỗng con mới sinh sẽ bám theo con ngỗng đầu tiên mà chúng nhìn
thấy, thường là mẹ của chúng..Học tập in vết là một quá trình quan
trọng đối với sự sinh tồn của nhiều loài động vật. Nó giúp con non
tìm kiếm sự bảo vệ và chăm sóc của mẹ, từ đó tăng cơ hội sống sót
của chúng.
2. Học nb ko gian
Học nhận biết không gian là một quá trình mà động vật học cách định
hướng bản thân trong không gian. Quá trình này bao gồm việc học
cách nhận biết các đặc điểm của môi trường xung quanh, chẳng hạn
như các vật thể, ranh giới và hướng..
Có nhiều cách khác nhau mà động vật có thể học nhận biết không
gian. Một cách phổ biến là thông qua quá trình khám phá. Khi động
vật khám phá môi trường của chúng, chúng sẽ học cách nhận biết các
đặc điểm của môi trường đó. Một cách khác để học nhận biết không
gian là thông qua bản năng. Một số loài động vật có khả năng nhận
biết không gian bẩm sinh.
Vd. Ví dụ, chim bồ câu có thể sử dụng các ngôi sao, mặt trời và các
đặc điểm địa lý để định hướng. hay Chuột có thể sử dụng mùi của
thức ăn và các vật thể khác để tìm đường đi của chúng.
4.học liên hệ
: là hình thức học tập có sự liên hệ giữa các kích thích với nhau, gồm
hai kiểu: kiểu học kinh điển (kiểu Pavlov) và kiểu học hành động (thử
và sai, kiểu Skinner)
Vd; Một con chó có thể được huấn luyện ngồi bằng cách tặng cho nó
một miếng thức ăn khi nó ngồi xuống. Điều này sẽ làm tăng khả năng
con chó sẽ ngồi xuống trong tương lai khi được yêu cầu. Học liên hệ
có thể được sử dụng để huấn luyện động vật, điều trị các vấn đề về
hành vi và nghiên cứu tâm lý.
5. Học giả quyết vấn đề
là hình thức phức tạp của học tập, đó là sự phối hợp các kinh nghiệm
để tìm cách giải quyết những tình huống mới
Có nhiều cách khác nhau để học giải quyết vấn đề. Một cách phổ biến
là thông qua kinh nghiệm. Khi chúng ta gặp phải một vấn đề, chúng
ta có thể học cách giải quyết vấn đề đó bằng cách thử nghiệm các giải
pháp khác nhau..
Một nhân viên có thể học cách giải quyết một vấn đề kỹ thuật bằng
cách tham dự một khóa đào tạo về giải quyết vấn đề.
6. Học xã hôik
là hình thức học cách giải quyết vấn đề bằng cách quan sát hành vi
của các cá thể khác
vd Giao tiếp: Động vật sử dụng nhiều cách khác nhau để giao tiếp với
nhau, bao gồm âm thanh, ngôn ngữ cơ thể và mùi hương. Chúng học
cách giao tiếp thông qua quan sát những con khác và thông qua kinh
nghiệm của chính mình. Ví dụ, chim non học cách hót từ cha mẹ của
chúng.

Hợp tác: Động vật thường hợp tác với nhau để săn mồi, xây dựng tổ
hoặc chăm sóc con cái. Ví dụ, chim cánh cụt hoàng đế hợp tác để xây
dựng tổ từ đá và tuyết.
Giải quyết xung đột: Động vật có nhiều cách khác nhau để giải quyết
xung đột, bao gồm tránh nhau, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực. Chúng
học cách giải quyết xung đột thông qua quan sát những con khác và
thông qua kinh nghiệm của chính mình. Ví dụ, sư tử thường tránh
xung đột trực tiếp với nhau.