Euskera (Asteartea)

Deklinabide mugatu eta mugagabea Norekin, Zerez/Zertaz, Noren eta Nongo

Aditza Indikatiboa
Abestiak
Kopla zaharra
Familia lexikoa
Eremu semantikoa
Konparazio Perpausa
Izenak

DEKLINABIDEAK
19.ORR/38.ORR
Norekin kasuak honako adiera hauek ditu:
·Kidetasuna edo lagunartea: Mirenekin elkartuko gara liburutegian..
·Tresna (Zerekin?): Errezena labanarekin moztea da.
·Denbora (Noiz?): Ostiralarekin (batera) eguraldi txarra etorriko da.

Zerez kasuak honako kontzeptu hauek adierazten ditu:

·Bitartekoa (Nola?): Autobusez etortzen gara ikastetxera.
·Materia (Zerez?): Hautseztatu ontziaren hondoa irinez.
·Gaia (Zertaz?): Eguraldiaz hitz egitea atsegin dute bizilagunek.
·Tresna (Zeren bidez?): Posta elektronikoz komunikatu gara.
·Objektua (Zerez?): Futbol zelaia baloiz beteta dago.
·Modua (Nola?): Egarriz igo ginen mendira.
·Denbora (Noiz?): Goizez itxita egoten da Gaztegunea.
·Hainbat aditzek eskatzen dute: gogoratu, poztu,bete,osatu,fidatu,baliatu…

Nongo kasuak honako adiera hauek ditu:

·Jatorria edo kokapena: Bizkaiko gazteak, geletako altzariak, hiru herrietako jaiak..
·Denbora edo aldia (Noizko?): ostiraleko partida, oporretako une gozoak, zenbait urtetako
zinamaldiak,..
·Helburua(Zertarako?): mendiko bizikleta, eguzkitako betaurrekoak…
·Nolakotasuna: hamabost urteko gaztea, beso luzeko lanpara…

Noren kasuak adiera hauek dauzka:

·Jabetza, objektua: Aneren giltza, txakurraren uhala, behien zintzarriak…
·Osoa, atala: liburuaren azala, mahaiaren ertza..
·Egilea, ekintza: auzokoaren lapurreta (auzokoak egindako lapurreta), garbitzaileen zabor-bilketa…
·Objektua, ekintza: Interneten erabilera (Interneten erabiltzailea), autoaren konponketa..
·Hainbat postposiziorekin erabiltzen da (bila, gainean, bidez,alde..): egiaren alde, zorionaren bila…
ADITZA: INDIKATIBOA
39.ORR
Burutugabea: -t(z)en
Burutua: aditz-partizipioa
Geroa:-ko

ABESTIAK
50.ORR
Izenburu laburrak dituzte.
ahapaldietan eta bertso lerrotan banatzen dira ez dute neurri zehatzik.
Ez dago errima zurrunik.
Leloa izan ohi dute.
Literatura-baliabideak: anaforak, errepikapenak, paralelismoak..
Hizkera herrikoia.

KOPLA ZAHARRAK
52.ORR
Lau bertsoko lerrotan antolatuta daude.
Zortzi, zortzi, hamar, zortzi silabako lerrotan antolatuta daude.
Errimatuak dira.
Gai bat dute gehienetan natura.
Ahapaldi bakoitza bi lerrotan banatzen da. Lehenengoa bi bertso lerrotan naturaren elementu bat
aipatuz. Bigarren ahapaldian gaiari heldu ohi diote; alegia, ondorio tematikoa adierazten dute.

FAMILIA LEXIKOA
54.ORR
Hitzaren zati bat beste hitz batzuekin haman komunean duenean eta esan nahia parekotatzen duenean
familia lexiko bat sortzen da: abeslaria, abesbatza, abestia, abestaldia…

EREMU SEMANTIKOA
54.ORR
Hitzek esana nahiaren aldetik lotuta dauedenean: fruituak: sagarra, anana, mahatsa, gerezia,...

IZENA
58.ORR
Izen arruntak: lapikoa, mendia, arkatza…
Izen bereziak: Jon, Mukusuluba, Argalario…
Izen zenbakarriak: bi goilarakada, 20 atz….
Izen zenbakarriak: lau lasaitasun, hamar laguntasun…
Izen neurgarriak: kantitatea adierazten dute.
Izen neurgaitzak: intentsitatea adierazten dute.
Idazkera
Izen arruntak letra xehez: mendia
Izen bereziak letra larriz: Argalario
Lengua

Conjugación de los verbos regulares (Conjugación Okay.)

Formas no personales: Infinitivo/Gerundio/Participio
El verbo:
Persona: 1ª/2ª/3ª
Tiempo: Pasado/Presente/Futuro
Modo: Indicativo/Subjuntivo/Imperativo
Número: Singular/Plural
La H
La C/Q/K
Textos Expositivos

Formas No Personales

Infinitivo acabado en -ar,-er,-ir

Participio acabado en -ado,-ido
Gerundio intercompuesto con -nd-

El verbo

PERSONA: 1ª yo/nosotr@s / 2ª tu/vosotr@s / 3ª el/ella ellos/ellas

TIEMPO: Pasado acto finalizado/ Presente acto en desarrollo/ Futuro acto sin comenzar
MODO: Indicativo ………. / Subjuntivo…….. / Imperativo………
NÚMERO: Singular una única caso / Plural más de una cosa

La H
Pag 152
Un error muy común: confundir la preposición “a” con el verbo “ha”. Para evitarlo, solo hay
que intentar conjugar esa preposicion si no es posible, no puedes poner la H.

La C/Q/K
Pag 100
Se escriben con cc

Texto Expositivo
Los textos expositivos proporcionan conocimientos a traves de una exposicion clara,
organizada y precisa de un tema. Su finalidad es transmitir informacion y explicar conceptos.
Se consideran textos expositivos los que encontramos en enciclopedias, libros de texto,
diccionarios, folletos, paginas web especializadas, etc.
Los textos expositivos suelen responder a preguntas como que es, cuantas clases hy, como o
por que. En funcion de la pregunta a la que respondan, pueden ser de las siguientes clases:
Definiciones: Responden a la pregunta que es o que significa, y explican de manera clara y
precisa el significado de las palabras.
Clasificaciones Responden a la pregunta cuantas clases hay y distribuyen los conceptos en
grupos o clases.
Explicaciones Dan respuesta a preguntas del tipo por que o como (como funciona, como se
organiza, etc)

Los textos expositivos tambien se pueden clasificar en funcion del receptor al que se dirigen.
Asi, pueden ser de dos tipos:
Divulgativos Van dirigidos a un receptor no especializado y emplean un lenguaje sencillo y
facilmente comprensible.
Cientificos Se dirigen a un receptor especializado y utilizan, portanto, un lenguaje especifico,
en el que abundan los tecnicismos.
Las tres caracteristicas mas importantes y destacadas de los textos expositivos es su claridad
objetividad y orden lo cual facilita su compresion.
La objetividad busca transmitir la informacion sin la opinion del autor.
La claridad intenta facilitar la comprension al receptor.
El orden permite entender la relacion entre las distintas ideas.

Los textos expositivos al igual que los textos narrativos tienen un orden especifico que consiste en
Introduccion
Desarrollo
Conclusion

MATE (Osteguna)

Goikok esan dituen eragiketak asterketarako seguruenik: