25.KARE
Sinema DERO!S! MAYIS - TEMMUZ 1993 15.000 1.
Me ee Ua!
Pre aad
peer srr Regt)
De
ree a ea ceca’
Dt
Pe eo ed
De
Pe One Uns
ot
Peer cenEgtence sosyolojisi
jerek ne
‘Seyircl_ sinemaya_giderel
kazanir? Bu soru su sekilde de so-
rulabilir:
Bireylerinin sinemaya git-
ir toplum ne Kazanir?
dive goyle soylenebili:
‘Sinema eglencesinin sosyal fonk:
siyonu nedir?’ Bu soru da su gene!
problemia bir pargasidit:Ritte
eglencesinin sosya islew! medi
Bu konuda yazilmis ¢ok yazi vard
‘gu anda onlann detayina girmeye-
Cegim. Bir Snceki soruya donme-
Gen Once bu analizin sadece ana
1.C. JARVIE
Gev.: Dr. Gillseren GUCGHAN
Sosyal Bir Kurum
Olarak Sinemaya Gitme
hatlanndan_ bahsedecedi
ma eglencesinin psikolojik iglem-
Teri olabilecegi ihtimalini siphesiz
ki gozardt ediyorum. Bu yapigim
segime beni hig bir sey zorlamadi,
yalniz gartlar Gyle getirdi, ciinki
yalniz sinema degil, genel olarak
Hetisim araclanna psikolojik bakis
agilan Gzerine yaz inanilmaz de-
recede coktur. Gergekten de, ozel
likle sosyoloji tzerine yapilmis
etidier bile sosyal psikolojiye ve
psikolojiye kayarlar.
‘Ama sinema beni esas olarak
bir sosyal kurum olarak ilgilendi-
riyor. Sinemaya sosyal bakis acisiy-
Ja ilgili sorulan bulup cevaplandir.
maya calismadikga, — psikoloji
etidlere girmenin cok yersiz oldu-
guna inanyyorum.
Eglence enduistrisi psikolojik ih-
tiyaclan yerine getiren bir ara¢ ola-
rak incelenebilir. Bu da bir bakis
agisidir, ve iginde daha fazia sey
aramak yanlistir. Benim gérdsime
gore sinema, islevierinden sadece
bir tanesi psikolojik ihtiyaglan kar.
gilamak olan, sosyal bir kurumdur.
Nasil ki, neden insanlann dine ih:
iyaglan oldugu veya sevgiye Jh-
tiyaglan oldugu sorulan kilise “ve
evilik gibi sosyal kurumtar incele-
nirken hig tartigilmaz, ayn sekilde
sinemanin psikolojik tarafiyla da
Su anda ‘ugrasmanin bir antamt
yoktur. sin psikolojik " tarafina
Faan pllinivor kabul edip dike
imiai sosyal hayata cevirebiliriz,
So
“ARVIE. TOWARDS A SocioLOaY oF 1 :
Y OF HE CINEMA London, Rout
* Roultege and Keganpaul. 19:
Yani, ‘ne-den insanlar sinemaya gi-
diyorlar? diye sorarsak, bu soruya
eglence arzusu gibi psikolojik bir
cevap beklemiyoruz. Onun yerine,
‘neden insanlar diger _sosyal
egience kurumlannin yerine si-
nemaya gidiyorlar?, ‘sinemanin
sosyal ¢ekiciligi, avantajian ve
islevi nedir?” sorulanna verdigimiz
tirden cevaplar anyoruz.
Film eglencesinin genel bir sos-
yolojisi hemen hemen yok gibidir.
Mevcut etddler Konunun tek bir
agisiyla ilgilenirler seyirct tepkisi,
film igcileri.iktisadi yap gibi ve
filmterin sosyal igerigini ve seyirciyi
inceleyen sosyoiojik bir etid, si
nema hakkindaki elestiriler ve ta-
rihi incelemeler yaninda, yok olup
gider. Film uzmanlan belki de ken-
di sosyolojilerinden emin degildir-
ler. Genel sosyoloji ¢aligmalannda
sinemaya gitme olgusuna hemen
hemen hic yer vermemistir, sadece
Kitleiletisim ara¢lanyla ilgili bolim-
lerde adi gecebilir. Sosyal kurumla-
nmuzin semalannda, sinemanin
yerl ya bostur, ya da belirsizdir.
Benim her seye en bastan bas-
lamamun nedeni iste bu malzeme
fakirligidirfakat diger insantann
kagak cabalanm birarayage-
timmektense bastan sona_kendim
lerek daha cok yol alabi
mid edlyorum. —
inemeya gitme olgusuna eg-
lence olarak yaklasmake ve ealen
Cenin Gretken olmayan bir bos za-
70
man faaliyeti oldugunu kabul et.
mek, insam, faaliyetleri Gretken ve
ciddi faatiyetler (yani is), ve dret-
ken olmayan, bos zaman isi, ga
onemsiz faaliyetler (yani
, tiim ig dist faaliyetler) olarak
ikiye ayirmaya gotariir. Bazi karsit
omekler dzerinde biraz dusanalar.
se bdyle bir ayinm yapmanin bir
yanilgi oldugu ortaya ¢ikar. Bir
adam isini sever, onu yapmaktan
ok bayitk zevk alir, ona hayatinda
Sncelik verir. Bu sartlar altindaki
bir insan isinde cahgtyor durum.
dadir. Herkesin bos zaman diye
tanimladigh zamant da isi igin kul-
laniyor ve béylece ‘oyun'a zaman
kalmiyor. Buna benzer, dyle go
medikleri halde aslinda ¢ok ciddi
olan faaliyetler, ve mal ve hizmet
Gretmediileri halde yine de cok
Gretken olan faaliyetler de vardrr.
Spor karsilagmalan, manazaralar,
amator tiyatrolar, sinemalar, tiyat-
rolar, barlar gibi halk kitlesinin e:
lendigi yerlere gitmek gibi kendi
iginde belli bir dizeni olan faali-
yetler toplum icin ¢ok dnemlidir.
Bitin bunlann iginde_ bir, ihtiyag
tunsuru ve iletisim kurma istegi yok
mudur? Eglence de ciddi bir sanat-
tur. Cok bayak bir neseyle calisip.
Gok ciddi oynayabitiriz: baz insan-
ann isi onlann aynt zamanda oyu-
nudur, baz insanlann oyunlanna
da neredeyse calismak gerekir.
Yine de, bitin bu ig dist zaman
faaliyetlerinde sanki bir gereksizlikunsuru vardhr. Toplum, belki de on-
larsiz da olabilir. Bunun bir oregi
olarak sosyal _antropolojistlerin
etiid ettibleriilkel toplumlann bah.
sedebiliriz. Tabii ki, bu toplumlar-
da hayat sartlan insanlann sirekli
galigmalannt gerektirecek kadar
agir degildi. Hayat sartlannin agur
oldugu durumlarda, balik tutma,
avianma, topragi isleme gibi ger.
Geklesecegi_kesin olan olaylann
Gok Sik Kurallaria belirlenmis to-
Fensel bir havasi vardir. Cocuk
oyunlanna ve anne babalann
socuklarla oynamalanna da bu top-
lumlarda cok rastlanir. Hayatin cok
rahat oldugu -Tahiti gibi- yerlerde
bile zamanin bayak bir bélimandn
is dist zaman faaliyetlerine aynidigi
gozlenmistir. ls dist zaman (play)
kavrami bu ‘insanlann_ hayatinda
Gok énemli bir yer tutar. Mesela,
dans etmek -o da bir oyundur.
insan hayati icin sart olarak kabul
edilir. Buna ek olarak. Durkheim 'n
Sgretisine gore, kolektif faaliyetter
sosyal bir organizasyon saglamalan
bakimindan toplumda ¢ok énemii
bir yer tutarlar. Bu Kollektif {a
aliyetlere katilmak insantann kalip.
lasmis toplumsal rollerini bozar, ve
insana toplumun daha genis kat-
manlanna katilmi ve onlann da
bir parcast olmus duygusunu verir
likel danslar, torenler ve seremoni
lerle bugindn kitle halinde yapilan
sanat_faaliyetleri arasindaki en
Onemii fark, bugiiniin iteri bati top-
lumunun bu seramonileri (egience
yi) meydana getiren endiistriyi ve
insantan zenginligi ve isboliimayle
besleyecek durumda olmasidir.
Bu nokta, kiliseye gitme, dansa
gitme ve hatta daha kusith olarak ti-
yatroya, Konserlere ve operaya git-
me faaliyetlerine de uygulanabilir.
Bu faaliyetlere katilyor olmak da
faaliyetin Kemdisi kadar énemlidir.
Fakat sinema icin bu dogru degit-
dir. Sinema tam anlamuyla bir kitle
sanatidir; yalniz seyirci_kitlesine
hitap ettigt icin degil, kiginin sarek-
Wi devam eden g6sterinin karan-
gina Kaybolmus olmasi yaziin-
dendir. Etrafinda’ kimin oturdu-
gunu farkinda degildir, film bo-
yunca cevresiyle sosyal bir alis
Verisi olmaz, ve kimse gormeden
silustan gizlice kagabilir. Yine de,
sinemaya gitmenin sosyal bir un-
suri vardir, ‘Tam olarak yalniz
yaptlan bir faaliyet de degildir. AF
leyle, okulla, arkadas gruplanyla ve
sevgiliyle gidilebilir. Sinema batiin
bu gruplann birarada katilmaktan
mutluluk duyduldan bir faaliyettir.
Bundan sonra da, sinemanin e
Fensel_popiterliginden kaynakla-
ran filmi, yildizianni vs konusmak,
tartigmak ~sosyal_faaliyeti gelir,
Filmi gormemis bir insan bu fa:
aliyete katilamaz, Bu nedenle si.
nemaya gitmenin sosyallestiren bir
unsuru vardir.
Bir film gosterimi sirasmda se-
yircinin kollektif katim ~hemen
hemen hig yoktur (buna ragmen,
dir komedi filmini eglenceli bir or
tamda seyretmek cok sey dedisti
Febilecegi gibi. ciddi bir filmi de
aymt ortam bozabilir.). Bir keresin.
le, Hong Kongda anlamayan, tas
gibi bir seyirciyle bir Jerry Lewis
filmi seyretmenin yainizigim yaga-
mmuistim. Psycho filmini de iki kere
Seyrettim. Bir keresinde, dolu bir
gesmiste, batan eglence evde, ate
Gevresinde gerceklesen bir aile fe
aliyetiydi, ve herkesin katilimunt
mecburu kilan oyun oynamak. $2
ia soylemek, yaramek, sesli ol
mak gibi faaliyetlerdi.
E@lence olarak sinema
Simdi yalniz ve pasif eglence, Ss
gina geldigimiz soyleniyor. Bu
ru mudur?
Sinema bayik sayida pasif 90
rindigid seyirciden olugan bir €8-
Jence kurumu degitdir. Sinema ve
televiayon, Koklert eski Yunan’a ve
ortacag Hiristiyanligina uza
yatro sanatinin uzantilandir. Aynica,
Sinema ilk kitle sanati veya popiiler
sanat degildir. Eski Yunan. ve Elk
‘Sinema sosyal sekiciligi, avantajlan ve islevi nedir?
emada, hevesli ve korkmus bir
seyirciyle, diger bir kere de film-
den hig etkilenmemis, sirekdi ko-
nusan ‘ve guriltd yapan bir se-
Iste bu noktada, batin
yirciyle,
gerektiren - ki bu arzulanan havay,
yaratmaya yardimct olur- ilkel top-
lumlar bizden aynirlar. Bu agidan,
dergilerin ve kitaplann, radyo ve
televizyonun sinemayla _paralel-
fikteri ve aynliklan vardi. Bunlar
tek bagina_yapilan sosyal_ fa-
aliyetler oldukian halde, gorinmez
bir sosyal grup meydana getirirer:
Aym igerigi izleyen veya sey-
reden insanlar. Bu dmeklerin
disindaki diger bos zaman fa
aliyetleri daha az veya ¢ok sos-
yaldirler. Fakat ne kadar sosyal?
Yash insanlar daima kendi de-
virlerindeki bos zaman. faaliyet-
erinin buganin Konserve eglence
dinyasina gére daha yaratict ve
katilimes oldugenesdylerler. Yakin._- sosyal olarak Ozel yet
zabeth devri tiyatrotannin Kaga
bir grubun tekelinde olmayp nis
mmalolmus kurumlar otduieo ne
Pimiz bilyoruz. Sinemanin iit ote,
Szeligh Kendi. basina bir onic
enddstrisi yaratan’ ilk kitle a
aract-olmasidi
sinden daha sonra gsc
yolojik bakimdan oe
fark zelltter tagiyan ras
levizyonun Oneusudar. 20
sanlan evierinden giken
Salonlara sokar,
Sein
ve bayak
Yatro ve muzik salohtans,ooguk th
ni artinr. Diger taraftan, jemi
zamanlan ve bos zamant
birarada bulunsmactnan oo
insanlann jiraraya Selmeter
ve televizyonun etkisivieie
High at Sonu sincma fg,
Ve opest
edildigi’ zaman, tiyatre
Per
ayncankh oetamlardi. Fiyatlan ve _toplumun
ayncalikit sinif antayisi onlart bazt
siniflara yasak yerler haline get
misti. O devrin poptler sanatt ma-
zikalleri gitmek (vodviller) ve onu
yakindan takip eden melodram-
lard. 1. Dinya Savasrnda sinema-
dan cok giiglenmesinden sonra
Amerika'da vodvil old, 2. Dinya
Savasrndan sonra da_ingiltere'de
nudzikholler kapandh. Televizyonun
gelmesiyle Dirlikte ayn seyler
yasanmadh. Amerika ve Ingiktere'de
Sinemanin Kagulduga dogrudur,
ama televizyon sinemanin yerini
tam olarak tutamadigtigin, sinema
kiigiilmesine ragmen yerine otur-
mustur. Gergekten de filmler daha
az sayidadir, ama olanlar aynt
sekllde kar getirirler.
Bu etkileri sadece sosyolojik
bakig agisiyla tam olarak deger-
lendirebitecegimize —inantyorum.
Bugune kadar sinema tiyatro sa-
natlannin yerini daha iyi oldugu
igin almistir. Komedyenler mii
holleri dolagmak yerine bir nok
tada durup filme cekilmeyi tercih.
etmislerdir. Bu sekilde, sanatlanon
daha cok insana gésterebilirler,
daha cok gelirleri olur ve seyirci de
daha az para Oder. Sesli sinema
baslayip da biitin vodviller filme
sekilebilecek duruma _ gelindigi
zaman mazikhol lime mahkum
oldu. Sadece sireldi olmayan gés-
teriler sunan gece kluplerinin ve te-
levizyonun etkisiyle sonradan biraz
canlanur gibi oldu. Fakat tiyatroyla
opera neden vodvilin kaderini
paylasmadilar? Ganka ontar kigak
bir topluluga hitap eden dzel sa
natlardir; sinemanin verdiklerinden
farkt geyler verirler ve degisik bir
seyici topluluklan vardir.
Radyo ve televizyon sinemaya
esdeger olduklan alanlarda onun
yerini almay1 basardilar_ (ekran
boyu ve resim kalitesi ana fark-
lard). Simdi sinemanin yeni bir
dizeye vanp oturmus oldugunu bi-
liyoruz. Televizyon satislannda da
artik inig ciluslar_géralmektedir.
Gegmiste ayn seyirci igin savas-
makta olan iki eski rakip sonunda
dostlukla. bir arada _yasamaya
baslamuslardir. Film sirketleri eski
film hazinelerini televizyona_ag-
mislar, ve televizyonda gosterilmis
bir filmi géstermemek icin di-
renmekten vazgecmislerdir. Ekrant
os birakmayacak sayida cok film
sahibi olabilmek icin televizyon da
sinema yaraticilanna, teknigine ve
ersoneline .ihtiyag “duymaktadir.
Eglence seyircisi sanildigindan cok
daha bayak ve genis farkiikian
olan bir Kitledir ve tel bir Gran,
para getirici unsurunu kaybet-
meden, cok degisik sekillerde pa-
zarlanabilir. Sinema ve televizyon
Dirbirlerinin yerini bir tek sosyal
agidan tutamazlar. Tamamen farklt
sosyal faaliyetlerdir. Fakat bu
farkhtk birbirlerini tamamlayict ol
malan bakimindan _ birlesmeye
yardimet olur. Sinemanin yogun
Guygular yaratan torensel bir ni
teligi oldugu halde televizyonda,
evin gay resmi havast ve bie
dugmeyle acilmasi yuzunden, bu
yoktur. Aya nedenlerle, | te
levizyonda perdenin ihtigam bi
lunmaz. Bunun nedeni gorintu-
niin boyutlan ve seyirci eksikligi-
dir. Buna ek olarak, sinemanin
sosyolojik acidan_varliginda cok
Snemii bir yeri olan yildizlar, per-
dede ok daha baytk ve net go-
rildrler. Film yildiatan, televizyon
yildizlan gibi, dizide bir tek role,
misafir sanateihga veya televizyo.
nun midtevazi olanaklanna. raz
olmak zorunda degildiler. Gergek-
ten de, meghur olmaya baslayan
televizyon yildiztan hep. sinema
filmlerine gecis yapmak isterler.
Buyik Kitle iletisim aragtan
arasindaki bu farkhitklar, sos-
yologlann analizlerine hep ters
Giiger. Elestirici bir gOzle bakar-
sak, sosyologiann hep kitle ile-
tisim araclannt biraraya toplanp.
benzer sosyal igleviere sahip of
duklanm iddia eviklerint gdririz
Herbert Gans iki popiller teoriden
bahseder:“Hipodermik Teor (Deri
altina enjeksiyon teorisi) ve “The
Selectivi ve Perception Theory
(Secilmig Algiar Teoris-gordigan-
den neyi anlayacagim kendi sahsi
Gzelliklerine gore segmesi ania-
munda). Mipodermik Teori_kitle
kiltdrdind pasif, narkoz altindaki
bir seyirci Kitlesine yapilan_propa-
ganda’ ve sosyalizasyon -en-
“The Long Day Closes" Terence DAVIES
Jexsiyontan olarak
jercekten de, zaman zam;
ietisim aragianningurevarn ee
yirsiyi uyutmak oldugu iddia edi
bu Marxin “kitlenin.afyonlanmas:
fikrinin bugiinkis karsiligidir. Top-
lum kitlesi igindeki insan tamamen
mekanik bir hal alms olan igine ya-
bancilasmis, Kentlesmenin et
Kisiyle toplumun sosyal ve aile
bagian Kkopmus. ve bu sartlar
alunda toplumda bir Sosyal
gimento gorevi gormeleri nedeniyle
iletisim araclan necedeyse Tanninin
bir” hediyesi_— durumuna
gelmislerdir. Insantarabagkalan-
mun tecrubelerini ve hayatlanint gor-
me ve yagama imant vermekte-
dirler.
gorar.
Segilmis Algiar Teorisinin id-
diasi da, insanlann gordiklerinden
kendi gecmiglerindeki kavramlara,
Onyargilara_ ve fikirlere g6re_ bi
seyler sectikleridir. Aslinda gordi-
guimiiz kendi kafamizda olanlardur.
Filozofar ve psikologiar da bu fi-
kirdedirler. Sonug olarak, kitle ile-
tisim araclan insanlann_ ényargr
lanm ve Kér noktalannt aydinlatip
dazelteceWlerine onlan daha da
kuvvetlendirmek etkisi yaparlar.
Her iki teori de kitle iletisim
araclannt —elestirmeltedir; iri
gercek hayattan baskasinin kimli-
aiyle Kagmaya neden oldugu icin,
i de Koti bir durumu daha da
Kotalestirdigi icin. Ikisinin
elestiriyor olmalan disinda iki te-
orinin higbir ortak noktast olmadig)
gibi tamamen zittrlar. Mipodermik
teori iyimserdir; dogru fikirleri en-
Jekte edin, insanlar uyutulmaya ve
propagandaya bagisiklik kazanst
lar ve ister dizelsin. Segitmis Algr
lar Teorisi cok kotamserdir, gunk
ize gercegin zaferi icin higbir mit
Dirakmamaktadir. Hipodermik Teo-
1H iletigim araclannt yontendiritebit-
= mesi propaganda olarak, diger teo-anda acisindan ta
megan, scien
mamen araclanint
podermik Teor! iletisim aracl
powegucla, seyircivi pasif: dige
fetisim araclanm gugsuz seyit
Fok gucla olarak tanumlar. Ik teort
fain idareciler ve idareye agik bir
Sistem gereklidir, ikincisi ise film
yapimeiiann seyirci Karsisinda gig-
Xa bulmakta, seyircinin istedigini
Yermek zorundadirlar yoksa isler
yorimez, demektedir.
Bununla, birlikte, son ytllarda
buna benzer goriisleri olan yazarlar
ikinis fakat higbiri sinemanin cok
gucla olmast ya da tamamen
gagsuz olmast diye bir sekli kabul
etmemistercir. Bu teoriler_ Haley
(1952), Brodbeck (1955), Fearing
(1962). Gans 11959) ve Roberts
(1959, 1962, 1963nin calisma-
lannda bulunabilir. Baglant, ig dist
faaliyetier (oyun), égrenme teorisi
ve sosyalizasyon arasinda aran-
maktadir, Eski bir yazisinda Haley
filmlerin bir kagis yolu olduklartfik
rine karst gikip, onlarin dunyayt
dayamilabilir hale getiren, daha
kuwetli bir anlatimla insanlana
kendi dunyalanna dayanmalannt
saglayan yollar oldugunu sdylemis
tir. Gittikee karmasiklagan bir cev-
rede filmler bir zamanlar dinin yap-
tgimt yaparlar, sosyal_organizas-
yonu sadlarlar. Bu tek tek filmler
igin degil, genel bir teoridir. Bell
Yasanabilir tecrubeleri dzenli dra
imatik bir yapryla seyirciye sunmak.
tecribey! bir modele gore dizenle:
yip kontrol etmektir ve seyirciye
duzenteme ve kontrol altina alma
yollanini Ogretir. Bu bir gazete arag-
tuncisimn. arastirmasinin kolay an
lagilir bir hale geimesi igin, onu hi-
kaye seKline sokmasina benzer.
Antropolojist Roberts, ilerdeki
bayGk oyuntann tekniklerinin kit
Sikken cocuk oyuntan sirasinda
enildigini, ve oyun oynama ka-
biliyetiyle sosyal agidan iistiinlik
saglayan diger birtakim nitelikler
arasinda sikt bir bagint: bulundu-
gunu ileri strmastar. Roberts'a
gore oyun oynamanin, dzellikle ka-
biliyet gerektiren yansmah oyun-
Jann, cocuklan sosyallestirmede
0k énemii roltert vardir. Bu gdris,
Spor karsilasmalanni izleyen ve
fata otomobil kullanan (bu da
2 insanlar igin kendini deneme
fellidie yetiskinter igin de gecer-
dir. Bununla birlikte, Roberts,
{aigtlama seklindeki oyunian “hos
Yak secime’ ‘oyuntanndan ayer
grap STeMtIgni Sdyler. Bu ikinci
sein, unde, organize bie oyun
| Yansma, iki veya daha fazla
riyse_prol
taraf, kacanant belirleyen kriterler,
ve konmus kurallar yoktur. Oyun-
lar hayattaki rekabetin birer mo-
delidirler. Hletigim araglaninin ger-
gek hayatin modeli olduldan fikri
heniiz olguntagmarns bir fikirdir.
‘Su an igin sinemaya gitme is
dig! bir faaliyettir, ama bir oyun
degildir. Riesman ig dist faaliyetler
(play-oyun) hakkinda ne kadar az
sey bildigimizi itiral ederek soyle
der (1955): .
“ls dist faaliyetler, iy hayatt ve ig
duygusundan arta kalan artik bir
dunya olimastan cok, yasama sa-
natindaki kabiliyec ve ustahklan
gelistiren bir dunya olabilir. Bun:
lar, sosyal Karakterini yaygin istel-
lennden kendi karakterin’ kaybet-
meye yuztutan insan igin kay:
betliklerini geri alip ozerk bir
insan haline gelebilmesi icin bir
sanstirlar.”
Riesman'in tezi blug cagint
henaz gecenierin pop-mizik grup-
Janna ve genel olarak onlann oyun
Kalturlerine direkt olarak uy
gulanabilir. Fakat 'sinemaya gitme’
Olgusuna uygulanmast giigtir. ciin-
kd bu o kadar ince bir istir Isi pasif
etme
r. Film SeY ve
in
tude
bir ig gibi gordnin
tecribeleri zenginle
paylasmanin_dnemli
Filmde gordlenlert
konusmak toplumt
ve sosyallestiren bir
Gansin calismasiyl
tar “biraraya_getilepiNe
ircinin secimi S
ge areca
culture)" dedish 8°) euler
oredir. Belli ae
Serene (row level) ve one w/SE
egitimsel, sosyal_ ve ixtlsagl
telikiere | sabipbelirgin | Groh cr
vardir. Yine Gans'a gore,
dunyasina ve akademile
kim olan bir yaksek Kal :
ve Duniar, tabi ki, zevie stan”
daclannin evrensel olduguna 1s
pirlar. Bu standartlardan olan Di
tan. sapmalar daha algak Zevie
lerdir. Hetisim araglan esas olarak
gelismemig bulunabilir ve sabun
kopakleri, pop sarlilan ve muzil
komedilerin iginde _istisnalann
olacag: dasdnilemez. Bu yaksek
kakardn altinda, Gans‘a gore, bir-
talum altkiltirler veya zevk top-
luluklan vardir, Ki bunlar da degi-
sik dizeylerde toplanirlar: orta-
ylksek (brow), altorta (brow), ve
alt(brow). Her browun kendine
gore deger yargilan ve edlence
sekli olan bir seyirci potansiyeli
vardhr.
Bir zamaniar, iyi western'ler, iyi
dedektif filmleri, iyi kadin filmleri
hep mimkin oldugu kadar genis
bir seyirci kitlesine ulasabilecek
sekilde yapilirdh - bu yanlig bir kav.
Tamdir ¢unki seyirci coguldur ve
ayn ayn hitap edilmeleri gerekir.
Simdilerde, genclik filmleri, casus
filmleri vs. hedef kitleye gre yany.
maya baslandi. Walt Disney ‘Holl,
Ywood'un basanst en istikrarh olay
Showmani olmustur - belki dena”
hun nedeni onun hitap ettig eee
ve altkiltird cok iyi belies
masidir Ben de Ganga emis of
lemek istiyorum: Belli bir aint,
hedef alan cok payaqe Whitin:
makemmelliklerinden dots
akultarler tarafindan da kee,
intestirmen
iyi sanat yapitian en
yabanci bir altar
i anaes reilllenterdir. ‘city
n ti
Secerli-olabitir, whaler icin
Fensel olarak kabul
tern, cizai film miziket
sabunképaga l. pow, We
Cane tOPERA saheseriPOlsiye