KURATORIUM OŚWIATY

ul. Grunwaldzka 15
35-959 Rzeszów

WiJ.5752.12.2022.IB Rzeszów, 2022-03-31

Szanowni Państwo
Dyrektorzy szkół i Nauczyciele,

Przyjmując ucznia-cudzoziemca do szkoły, należy jak najszybciej rozpoznać jego kompetencje

językowe oraz wiedzę i umiejętności. Pozwala to na szybką organizację wsparcia dydaktycznego
i wychowawczego.
Poniżej przedstawiamy Państwu materiał1 zawierający propozycję sposobu dokonania diagnozy
wstępnej uczniów niebędących obywatelami polskimi.

Z praktyki szkolnej...

DIAGNOZA WSTĘPNA UCZNIA - CUDZOZIEMCA

Kompetencje
Lp. Zakres wiedzy i umiejętności Ocena nauczyciela
ucznia

I etap diagnozy – wstępna rozmowa

1. Kontakt - czy uczeń miał kontakt z językiem polskim - żadnego
z językiem - uczył się wcześniej, jeżeli tak jak
polskim długo………
- w jakim języku komunikuje się na co dzień - j. polski, inny, jaki……………

2. Krótka Przykładowe pytania wstępne: W wypowiedziach ucznia

wypowiedź - Gdzie mieszkasz? dominują:
o sobie – - Z kim mieszkasz? - gesty
sprawność - Jak dojeżdżasz do szkoły? - pojedyncze słowa
komunikacyjna - Czy masz rodzeństwo? - zwroty
– wstępna - Co podoba Ci się najbardziej w szkole? - całe zdania
- Co lubisz robić w domu? Ocena poprawności gramatycznej:
- Czym się interesujesz? - nie popełnia błędów
gramatycznych
- popełnia nieliczne błędy
- popełnia liczne błędy
- wypowiedź niezrozumiała

II etap diagnozy – na podstawie wybranych tekstów do czytania i słuchania oraz tekstu napisanego przez
ucznia i jego wypowiedzi ustnych

1
Materiał publikowany był w MERITUM Piśmie Podkarpackiego Kuratora Oświaty /nr 2 (38) marzec-kwiecień 2021/
3. Słuchanie Uczeń potrafi zrozumieć: Rozumie w stopniu:
i rozumienie - proste rozmowy na tematy codzienne (znajomi, - bardzo dobrym
rodzina, dom, szkoła, zainteresowania), - dobrym
- proste, krótkie rozmowy w codziennych - słabym
sytuacjach, np. w sklepie, w barze, na dworcu; - w ogóle
- ogólnie, o czym ludzie rozmawiają

4. Czytanie Uczeń potrafi: Rozumie w stopniu:

i rozumienie - zrozumieć proste opisy osób, przedmiotów - bardzo dobrym
i miejsc; - dobrym
- odnaleźć w prostym opisie wydarzeń - słabym
informacje dotyczące miejsca, czasu i - w ogóle
uczestniczących w nich osób; Czyta w stopniu:
- zrozumieć najważniejsze informacje zawarte - bardzo dobrym
w bardzo prostych tekstach; - dobrym
- zrozumieć, jaka jest kolejność wydarzeń - słabym
przedstawionych w prostym, krótkim - w ogóle
opowiadaniu.
Odpowiada na pytania do tekstu:
- przeczytać tekst ze zrozumieniem
- dobrze
- słabo
- w ogóle

5. Rozmawianie Uczeń potrafi: Rozmawia w stopniu:

- użyć zwrotów grzecznościowych - bardzo dobrym
- odpowiedzieć na kilka bardzo prostych pytań - dobrym
dotyczących jego własnej osoby, rodziny i szkoły, - słabym
jeśli osoba, - w ogóle
- zapytać, która jest godzina, ile coś kosztuje Formułuje pytania w stopniu:
i odpowiedzieć na podobne pytania; - bardzo dobrym
- odpowiedzieć (np. rano, jutro, w piątek) na - dobrym
pytania dotyczące czasu jakiegoś wydarzenia - słabym
- zamówić coś do jedzenia lub picia, np. w barze; - w ogóle
- porozumieć się w bardzo prosty sposób
Zasób słownictwa:
w trakcie załatwiania codziennych spraw,
- duży
np. w sklepie, na poczcie;
- wystarczający
- uzyskać prostą informację podczas podróży,
- ograniczony
np. kupić bilet, dowiedzieć się o godzinę odjazdu
- brak
pociągu, autobusu;
- zapytać, czym ktoś się interesuje lub zajmuje
i odpowiedzieć na podobne pytania;
- w prosty sposób - zaprosić kogoś lub umówić
się na spotkanie, tj. ustalić miejsce, czas oraz co
będzie robić;
- wziąć udział w krótkiej rozmowie na znany mu
temat, np. jak spędził niedzielę.

6. Opowiadanie Uczeń potrafi: Opowiada w stopniu:

- opisać przedmioty lub miejsca, np. rower jest - bardzo dobrym
żółty, klasa jest duża; - dobrym

2
 - powiedzieć, jaka jest pogoda, np. jest ładna - słabym
pogoda, jest ciepło, świeci słońce; - w ogóle
- określić przestrzeń – gdzie się coś znajduje
- opowiedzieć o sobie, swojej rodzinie, swoich Zasób słownictwa:
znajomych; - duży
- opowiedzieć o miejscach, które dobrze zna, - wystarczający
np. swój pokój, swoje miasto; - ograniczony
- opowiedzieć o swoich zainteresowaniach - brak
i ulubionych zajęciach, np. przedmiotach
szkolnych; Buduje wypowiedź w formie:
- opowiedzieć o tym, co ostatnio zrobił/ła, np. jak - pojedynczych wyrazów
spędził/ła ostatni weekend; - zdań pojedynczych
- opowiedzieć w kilku bardzo prostych zdaniach nierozwiniętych
o tym, jak się czuje i wyjaśnić, co mu dolega i - zdań pojedynczych rozwiniętych
dlaczego, np. Boli mnie głowa, bo za krótko - zdań złożonych
spałem/am;
- opowiedzieć przebieg codziennego wydarzenia,
np. spotkania z przyjaciółmi;
- opowiedzieć o tym, co widzi, np. na zdjęciu, na
obrazie
- krótko wypowiedzieć się na temat
przeczytanego tekstu
- scharakteryzować bohatera
- przedstawić wydarzenia z tekstu.

7. Pisanie Uczeń potrafi: Pisze w stopniu:

- opisać miejsca, ludzi, przedmioty; - bardzo dobrym
- opisać siebie i swoje upodobania, np. co lubi - dobrym
robić w czasie wolnym (swoje hobby); - słabym
- napisać proste, krótkie zaproszenie lub - w ogóle
podziękowanie;
- opisać znane mu wydarzenia, np. kiedy i gdzie Buduje wypowiedź pisemną
odbyło się przyjęcie urodzinowe, wycieczka; w formie:
- przedstawić w krótkim tekście kolejność - pojedynczych wyrazów
czynności lub wydarzeń za pomocą takich - zdań pojedynczych
wyrażeń, jak np. najpierw, potem, w końcu; nierozwiniętych
- wyjaśnić coś lub przedstawić własne zdanie - zdań pojedynczych rozwiniętych
np. Myślę, że..., Lubię tę książkę, ponieważ..., - zdań złożonych
Jestem zmęczony/a, ale..
- opisać wydarzenia i bohatera. Zasób słownictwa:
- duży
- wystarczający
- ograniczony
- brak
8. Świadomość Uczeń zna: Zna:
językowa - części mowy i części zdania - bardzo dobrze
i ortograficzna - budowę zdania pojedynczego i złożonego - dobrze
- podstawowe zasady ortograficzne - słabo
-w ogóle
Uczeń potrafi:

3
- określić formę wyrazu Potrafi:
- odmienić dany wyraz - bardzo dobrze
- poprawnie zapisać dany wyraz - dobrze
- słabo
- w ogóle

Opracowała:
Beata Kuc
nauczyciel języka polskiego
w Zespole Szkół Drogowo- Geodezyjnych i Licealnych
im. Augusta Witkowskiego w Jarosławiu