Ηρακλής , βελερεφοντης

Ήρωες – οι γιοι των θεών- βελερεφόντης

1 . Βελερεφόντης – μύθος με χίμαιρα =ο βελερεφόντης ήταν ο κατεξοχήν ήρωας της Κορίνθου

( εγγονός του σύσσιφου βασιλιά της κορύνθου) γι’ αυτό και στα νομίσματα της Κορίνθου εμφανίζεται το πιο
χαρακτηριστικό στοιχείο που χαρακτηρίζει τον βελερεφόντη δηλαδή ο Πήγασος ο Πήγασος ήταν παιδί του
ποσειδώνα και της γοργόνας – μέδουσας οπού ξεπήδησε από το κομμένο κεφάλι της μαζί με τον αδερφό του και
ο βελερεφόντης κατά μια εκδοχή βρήκε τον Πήγασο όταν έπινε νερό στην λίμνη πειλίνη σύμφωνα με τον μύθο η
άντεια γυναίκα του βασιλιά του Άργους ερωτεύτηκε τον βελερεφόντη ο οποίος απέκρουσε τις προτάσεις της έτσι
για να εκδικηθεί η γυναίκα κακολόγησε τον βελερεφόντη στον βασιλιά- άνδρα της λέγοντας του πως προσπάθησε
να την βιάσει τότε ο βασιλιάς έδωσε στον βελερεφόντη ένα γράμμα για να το δώσει στον βασιλιά της λυκείας και
φίλο του στο οποίο ανέγραφε να σκοτώσει τον βελερεφόντη έτσι στην συνέχεια του μύθου ο βασιλιάς της λυκείας
μιας και δεν μπορούσε να τον σκοτώσει έβαλε στον βελερεφόντη ως δοκιμασία να σκοτώσει την χίμαιρα που
ρίμαζε την περιοχή της λυκείας μιας και πίστευε πως έτσι θα έβρισκε τον θάνατο συγκεκριμένα στην βασική της
εικονογραφία η χίμαιρα παρουσιάζεται ως ένα λιοντάρι στην ράχη του οποίου φύτρωνε μια προτομή αίγας και
αντί για ουρά είχε φίδι στην συνέχεια του μύθου ο βελερεφόντης νίκησε την χίμαιρα ενώ κατάφερε να νικήσει και
στις επόμενες δοκιμασίες που του επέβαλε ο βασιλιάς ( μάχη με σολύμους και αμαζόνες ) έτσι ο βασιλιάς
καταλαβαίνοντας πως ο βελερεφόντης ήταν άξιος στο τέλος αποφάσησε να τον τιμήσει και μάλιστα να του
παραχωρήσει την κόρη του και το μισό βασίλειο

2. Βελερεφόντης – εικονογραφία επίσης ο μύθος του βελερεφόντη είναι διαδεδομένος στην

εικονογραφία ως προς το κομμάτι που σκοτώνει την χίμαιρα ενώ το πρώτο κομμάτι του μύθου ( παράδοση
γράμματος ) υπάρχει αποκλειστικά σε αγγεία της ν. Ιταλίας τα οποία πιθανόν να απηχούν κάποια τραγωδία για
παράδειγμα σε ένα αρύβαλο των μέσων του 7 ου αι από την ομάδα του ζωγράφου του chigi ο βελερεφόντης
εμφανίζεται να ιππεύει τον πήγασο και η χίμαιρα εμφανίζεται με τον ίδιο βηματισμό που είχαν και οι δύο σφήγκες
που περιέβαλαν την σκηνή επίσης σε ένα πινάκιο των μέσων του 7 ου αι που βρέθηκε στην Θάσο απεικονίζεται η
χίμαιρα να είναι έτοιμη να αμυνθεί απέναντι στον βελερεφόντη σε ένα αγγείο που βρέθηκε στην γη των φαλίσκων
υπάρχει ο βελερεφόντης με την χίμαιρα και πίσω ένα ζώο που κατασπαράσσει ένα άλλο θήραμα και αυτές οι
σκηνές λειτουργούν σαν ομηρικές παρομοιώσεις επίσης σε έναν αμφορέα υπάρχει κάτι το άγνωστο μιας και
απεικονίζεται μια ομάδα που προσπαθεί να σκοτώσει την χίμαιρα ενώ η γνωστή εικονογραφία αφορούσε την
εξόντωση της από τον βελερεφόντη έτσι στον αμφορέα είτε υπάρχει μια ενναλακτική περίπτωση σύμφωνα με την
οποία η χίμαιρα δολοφονήθηκε από τους κατοίκους είτε ο αγγειογράφος εμπνεύστηκε από μια ιστορία άγνωστη
σε εμάς που αφορούσε τις προσπάθειες πριν πάει ο βελερεφοντης να εξοντώσει την χίμαιρα επίσης σε μερικές μην
συνηθισμένες περιπτώσεις στην αττική απεικονίζεται η μάχη χίμαιρας – βελερεφόντη επιπλέον το μυθολογικό
επεισόδιο εμφανίζεται στην Θάσο όχι μόνο σε αγγεία αλλά και σε ακροκέραμα π.χ. από ναό επίσης στην Ιταλία
υπάρχουν παραστάσεις όπου αυτό που ενδιαφέρει είναι το βραχώδες τοπίο ( των ιταλικών βουνών ) και βέβαια σε
μια από αυτές ο βελερεφόντης εμφανίζεται έφιππος να χτυπά από πάνω την χίμαιρα έτσι το θέμα του μύθου του
βελερεφόντη ήταν γενικά πολύ διαδεδομένο κυρίως σε κάτοπτρα , δαχτυλίδια , σφραγιδόλιθους επίσης η μορφή
της χίμαιρας με τα τερατώδη χαρακτηριστικά είχε και την δική της δημοφιλία καθώς εμφανίζονταν μεμονωμένα
π.χ. σε αγγεία της Αθήνας , σε λακωνικά αγγεία , σε αττικούς αμφορείς , σε σφραγιδόλιθους , ελάσματα ασπίδων
κτλ.

Ηρακλής
3 Ηρακλής – γενικά = ο Ηρακλής συνδέονταν με το Άργος και την Θήβα και γενικά με όλη την πελ/σο
συγκεκριμένα στον μύθο του Ηρακλή διακρίνουμε επεισόδιά του βίου του (π .χ. γέννηση , θάνατος , γάμοι κτλ. ) ,
άθλους , πάρεργα (όσα έκανε μεταξύ των άθλων και π.χ. ξεκίνησε να πάει στον κήπο των εσπερίδων και ενδιάμεσα
σκότωσε τον βασιλιά της Αιγύπτου ) επίσης ο Ηρακλής με το λιοντάρι αποτελεί το πιο δημοφιλές επεισόδιο σε όλη
την ελληνική τέχνη και αποτελεί το επιστέγασμα του περάσματος του στο ηρωικό στάτους επίσης ένα ξεχωριστό
κομμάτι αποτελεί ο ηρακλής στην ιταλία και την Κύπρο συγκεκριμένα στην κύπρο ανάλογα αν είναι στο νότο ή στο
βορρά υπάρχει σύνδεση άλλοτε με τον φοινικικό ηρακλή και άλλοτε με τον ελληνικό Ηρακλή επίσης σύμφωνα με
τον Ηρόδοτο η λατρεία του ηρακλή στην θάσο ήταν φοινικική μιας και ο ηρακλής εκεί δεν ήταν απλά ήρωας αλλά
θεότητα και πολειάδα μορφή επίσης ο Ηρακλής λατρεύονταν σαν θεός στην Αθήνα όπου είχε ιερά και θεωρείται
πως οι Αθηναίοι ήταν οι πρώτοι που σκέφτηκαν να τον λατρεύουν ως θεό επίσης ο Ηρακλής είχε μια ξεχωριστή
μυθολογική παρουσία στην Ιταλία την οποία διαμόρφωναν οι ίδιοι οι Ιταλοί (π.χ. ποιητής σιστίχωρος ) επιπλέον ο
Ηρακλής κατά καιρούς ταυτίζονταν με τον μέγα αλέξανδρο και με άλλους ηγεμόνες της ελληνιστικής περιόδου ενώ
επίσης διάσημη είναι η ιστορία όπου ο πεισίστρατος της Αθήνας εμφανίστηκε ντυμένος ως ηρακλής και ανέκτησε
την εξουσία του

4. Επεισόδιά βίου του Ηρακλή = τα επεισόδιά του βίου του Ηρακλή αφορούν την γέννηση , την παιδική
ηλικία , την εκπαίδευση , την μαθητεία στον λίνο , τον γάμο , τον θανατο , την οικογένεια και την αποθέωση

5 . Ηρακλής στην εικονογραφία – παιδική ηλικία , γάμος ,θάνατος από μανδύα

κενταύρου , αποθέωση , ήρα με φίδια , = οι γονείς του Ηρακλή ήταν ο Δίας και η Αλκμήνη ωστόσο η
Αλκμήνη ταυτόχρονα γέννησε και τον Ιφικλή το οποίο έκανε με τον νόμιμο σύζυγο της έτσι ήταν γνωστό μοτίβο
στην μυθολογία η σύζυγος να συνεβρίσκεται σεξουαλικά με τον θεό και με τον άνθρωπο ταυτόχρονα επίσης ως
παράνομο τέκνο του Δία ο Ηρακλής καταδιώκονταν από την ήρα βέβαια στην Ιταλία υπάρχει ένα επεισόδιο όπου
η ήρα υιοθετεί τελικά τον Ηρακλή και σταμάτησε να τον καταδιώκει -- -επίσης διάσημο επεισόδιο στην ιστορία
του Ηρακλή ήταν πως όταν ήταν παιδί η ήρα έστειλε δύο φίδια για να σκοτώσουν αυτόν και τον αδερφό του
ωστόσο ο Ηρακλής έπνιξε τα δύο φίδια με τα χέρια του δείχνονταν έτσι πως δεν ήταν ένα απλό παιδί ωστόσο το
παραπάνω επεισόδιο δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές καθώς εμφανίστηκε μόνο σε κάποια ερυθρόμορφα αγγεία
και σε κάποια νομίσματα όπως ήταν η δραχμή του κρότωνα --- επίσης στην παιδική ηλικία του Ηρακλή
αξιοσημείωτο γεγονός ήταν η μαθητεία του στο σχολείο έτσι για παράδειγμα σε ένα σκύφο στην μια όψη
απεικονίζεται μια γερασμένη γυναίκα η οποία συνοδεύει τον Ηρακλή στο σχολείο και του κρατά την λύρα ενώ στην
άλλη όψη εμφανίζεται ο δάσκαλος του Ηρακλή λινός το οποίο σύμφωνα με τον μύθο στην συνέχεια σκότωσε --- ο
Ηρακλής αρχικά παντρεύτηκε και απέκτησε παιδιά ωστόσο σε έναν παροξυσμό τρέλας που του έστειλε η ήρα
σκότωσε τα παιδιά και την γυναίκα του έτσι σε ένα αγγείο της Ποσειδωνίας που φτιάχτηκε από τον ζωγράφο
ασστέα εμφανίζεται ο Ηρακλής μαινόμενος έχοντας σκοτώσει την οικογένεια του ενώ εμφανίζονται και οι θεοί στο
λογγείον της σκηνής και έτσι μοιάζει σαν να δείχνει την ίδια την σκηνή του θεάτρου επίσης ο Ηρακλής ήθελε να
εξιλεωθεί για το εγκλημά του --- ο Ηρακλής πέθανε όταν φόρεσε ένα ένδυμα που του έδωσε η σύζυγος του
Δηιάνειρα συγκεκριμένα ο κένταυρος νέσσος πεθαίνοντας είπε στην Δηιάνειρα να πάρει τον χιτώνα του Ηρακλή και
να τον καλύψει με το αίμα του και όταν έγινε αυτό τον Ηρακλή τον έπιασε μια ακατανίκητη φαγούρα με
αποτέλεσμα να πηδήξει στην φωτιά έτσι όταν ο Ηρακλής έπεσε στην φωτιά ήρθε η Αθηνά με το άρμα της και τον
πήγε στους θεούς με αποτέλεσμα να γίνει η αποθέωση του επίσης ο Ηρακλής ήταν δημοφιλής χαρακτήρας τόσο
του σατυρικού δράματος όσο και της κωμωδίας επίσης τα πρώιμα επεισόδια ( πνίξιμο φιδιών , μαθητής ) ήταν
δημοφιλή στην τέχνη του 5ου αι στην Αθήνα , το ήταν πατέρας , σκότωσε τα παιδιά του κτλ. ήταν δημοφιλή τον 4 ου
αι στην Αθήνα και στην Ιταλίας ενώ η αποθέωση του από την πυρά ήταν δημοφιλής μόνο στην Ιταλία επίσης στην
συνέχεια του μύθου είτε η Αθηνά είτε ο Ερμής παρουσίασαν τον Ηρακλή στους θεούς και εκεί έγινε δεκτός ενώ
στην συνέχεια παντρεύτηκε την ήβη επιπλέον η πιο συνηθισμένη ομάδα αγγείων δείχνει την αναχώρηση του
άρματος της Αθηνάς μαζί με τον Ηρακλή ωστόσο αυτό μπορεί να μπερδέψει κάποιον διότι η Αθηνά εμφανίζεται
στο άρμα με τον Ηρακλή και στην γιγαντομαχία γι’ αυτό συνήθως υπάρχει και κάποιος θεός να υποδέχεται το άρμα
(Ερμής , Διόνυσος κτλ. ) επίσης εναλλακτικά υπάρχει και η σκηνή που η Αθηνά τραβώντας τον Ηρακλή από το χέρι
τον πηγαίνει στον Δία (π.χ. σε λακωνικό αγγείο του 560 όπου υπάρχει και ιεραρχία των μορφών με βάση το
μέγεθος ) επίσης υπάρχει μια πυξίδα στην οποία έβαζαν είτε κοσμήματα είτε ψιμύθιο όπου απεικονίζεται ο
Ηρακλής να γεμίζει ένα κύπελλο από μια κρήνη ακόμη σε άλλες εικόνες εμφανίζεται ο Ηρακλής να βρίσκεται σε
ναό ή να κρατά το κέρας της αφθονίας το οποίο συνήθως συνόδευε τον πλούτωνα επιπλέον σε κάποιες εικόνες
εμφανίζεται ο γάμος του Ηρακλή με την ήβη όπου π.χ. σε μια πυξίδα εμφανίζεται ο Ηρακλής να πιάνει την ήβη από
τον καρπό κάτι που δηλώνει μια χειρονομία κατοχής

6 Ηρακλής εικονογραφία , άθλοι – γενικά – απαρίθμηση άθλων – δημοφιλής και μη άθλοι

= μεγάλο πρόβλημα προκύπτει στο να βρεθεί η σειρά των δώδεκα άθλων του Ηρακλή βέβαια υπάρχει σιγουριά
πως ο πρώτος άθλος του Ηρακλή αφορά το λιοντάρι της Νεμέας επίσης υπάρχει ένα και μοναδικό μνημείο που
δείχνει όλους τους άθλους του Ηρακλή όπου είναι οι μετώπες στον ναό της Ολυμπίας ο οποίος αναγείρεται το 470
( άθλοι = Λέων της Νεμέας, Λερναία Ύδρα, Ερυμάνθιος Κάπρος , Κερυνίτις Έλαφος , Στυμφαλίδες Όρνιθες ,Ταύρος
της Κρήτης , Άλογα του Διομήδη , Ζώνη της Ιππολύτης ,Βόδια του Γηρυόνη ,Κέρβερος ,Μήλα των Εσπερίδων ,
Κόπρος του Αυγεία ) βέβαια η σειρά που απεικονίζονται οι μύθοι στις μετώπες του ναού της Ολυμπίας δεν είναι
απαραίτητα και η σειρά που επέλεγαν οι ποιητές επίσης ο μύθος του κόπρου του αυγεία δεν εμφανίζεται στην
αγγειογραφία ακόμη κάποιοι άθλοι του Ηρακλή είναι δημοφιλής όπως ο λέων της Νεμέας ενώ άλλοι ήταν
ελάχιστα δημοφιλής όπως οι στυμφαλίδες όρνιθες επίσης στους υπόλοιπους μύθους δίνετε έμφαση σε
συγκεκριμένα σημεία στην εικονογραφία και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής (π.χ στον άθλος της ζώνης της υπολήτης
εμφανίζεται κατά βάση ο Ηρακλής να πολεμά αμαζόνες )

7.άθλος Ηρακλή με λιοντάρι – μύθος = ο Ευρυσθέας ανέθεσε στον Ηρακλή να εκτελέσει 12 άθλους
ελπίζοντας πως σε κάποιον θα στέκονταν άτυχος και θα πέθαινε έτσι ο πρώτος άθλος που ανατέθηκε στον Ηρακλή
ήταν να σκοτώσει το λιοντάρι της νεμέας το οποίο είχε αναθρέψει η ήρα και ζούσε σε μια σπηλιά επίσης το
λιοντάρι ήταν τόσο δυνατό που καθημερινά κατασπάραζε ζώα και ανθρώπους όταν κατέβαινε στην εξοχή επιπλέον
ο ησίοδος αναφέρει πως το λιοντάρι ήταν απόγονος του σκύλου όρθου και του τέρατος εχιδνας ενώ στον 6 ο αι
θεωρήθηκε πως ήταν άτρωτο έπειτα ο ηρακλής όταν πήγε να βρει το λιοντάρι άρχισε να το καταδιώκει με τα βέλη
του ωστόσο κάτι τέτοιο ήταν ανώφελο γιατί το λιοντάρι δεν πάθαινε τίποτα έτσι ο ηρακλής κατάφερε να ζαλίσει το
λιοντάρι με το ρόπαλο του και στην συνέχεια το στραγγάλισε με τα ίδια του τα χέρια επιπροσθέτως όταν ο ηρακλής
είχε πια σκοτώσει το λιοντάρι έγδαρε το δέρμα του και από τότε παρουσιάζονταν φορώντας την λεοντή του
λιονταριού και φυσικά κρατώντας ρόπαλο

8. ηρακλής με λιοντάρι – εικονογραφία = επίσης η κανονική εκδοχή του μύθου είναι στον 6 ο αι όπου ο
Ηρακλής εμφανίζεται γυμνός να μάχεται με το λιοντάρι είτε όρθιοι είτε πεσμένοι κάτω επιπλέον στις
προηγούμενες σκηνές του 7 αι υπήρχε ένας ήρωας ( με τόξο ή δόρυ ή ρόπαλο) και ένα λιοντάρι ωστόσο τον 6 ο αι
ου

μέσω της επιρροής κάποιου έπους για τον Ηρακλή ήταν δεδομένο ότι το λιοντάρι ήταν άτρωτο με αποτέλεσμα ο
Ηρακλής να απεικονίζεται να παλεύει με τα χέρια επιπλέον όταν υπάρχει μια μορφή που κρατά ρόπαλο ή που
περιμένει σε ένα άρμα τότε πρόκειται για τον ανιψιό του Ηρακλή Ιόλαο ενώ η Αθηνά εμφανίζονταν να τον στηρίζει
επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις ο Ηρακλής εμφανίζεται με ξίφος ή ρόπαλο να πολεμά όρθιος το λιοντάρι ενώ η
δεύτερη κατηγορία μνημείων αφορά την πάλη του Ηρακλή με το λιοντάρι στο πάτωμα επίσης σε απεικονίσεις ο
Ηρακλής εμφανίζεται να σφίγγει το λιοντάρι ενώ σταδιακά εμφανίζεται στις απεικονίσεις και το δέντρο στο οποίο
είχε κρεμάσει τα ρούχα του ο Ηρακλής επιπλέον η σκηνή της μάχης του Ηρακλή με το λιοντάρι είναι υπεύθυνη για
την πλειοψηφία των παραστάσεων δέντρων στην αγγειογραφία βέβαια στις παραστάσεις του Ηρακλή συνήθως
υπονοείται η ύπαρξη του ελαιώνα ωστόσο οι αγγειογράφοι ήταν ελεύθεροι να βάλουν ότι θέλουν (π.χ.
κισσόφυλα ) επίσης στην εικονογραφία όταν ο Ηρακλής παλεύει όρθιος με το λιοντάρι εμφανίζεται ο Ιόλαος να του
κρατά τα όπλα ενώ όταν βρίσκεται κάτω εμφανίζεται το δέντρο επίσης σε μια και μοναδική εκδοχή ο Ηρακλής
κρατά ανοιχτό το στόμα του λιονταριού για να μην τον δαγκώσει ενώ σε μια άλλη εκδοχή που εμπνέεται από την
ελληνορωμαϊκή πάλη ο Ηρακλής εμφανίζεται να κάνει μια επιτυχημένη λαβή στο λιοντάρι βέβαια όσο προχωράμε
χρονικά υπήρξε μεγαλύτερη ελευθερία συγκεκριμένα σε ένα απουλικό κρατήρα του 420 ή σε ένα στατήρα της
ηράκλειάς της Λευκανίας εμφανίζεται ο Ηρακλής να πνίγει όρθιο το λιοντάρι επιπλέον κάποιες σκηνές
απεικονίζεται το λιοντάρι να πατά τον ηρακλή προσπαθώντας να αμυνθεί επίσης τα βασικά σχήματα με τα οποία
παρουσιάζεται ο μύθος είναι τα παραπάνω ωστόσο υπήρξαν και παραλλαγές π.χ. στην μετώπη στην Ολυμπία ο
Ηρακλής απεικονίζεται να έχει ήδη σκοτώσει το λιοντάρι κάτι σπάνιο για την τέχνη επίσης υπάρχει ένας κυπριακός
σφραγιδόλιθος ο οποίος παραδόξως δείχνει τον Ηρακλή να φορά την λεοντή και ταυτόχρονα να σκοτώνει το
λιοντάρι κάτι που ήταν ανακόλουθο αφηγηματικά ακόμη σε μια απεικόνιση εμφανίζεται ένας ελαιώνας και ο
Ηρακλής να έχει σκοτώσει το λιοντάρι και να το γδέρνει για να πάρει την λεοντή τέλος σπάνια ο Ηρακλής
εμφανίζεται αγένειος – νεαρός ενώ όταν φορά την λεοντή συνήθως εμφανίζεται γενειοφόρος

9 . άθλος ηρακλή – λερναία ύδρα – μύθος = η λερνέα ύδρα ζούσε σε ένα βάλτο στην λέρνη και
θεωρούνταν απόγονος της εχιδνας και είχε πατέρα τον τυφώνα επιπλέον αναφέρετε πως η λερναία ύδρα ήταν ένα
τεράστιο φίδι με 9 κεφάλια ( όπου το ένα ήταν αθάνατο) ενώ τις νύχτες πήγαινε στο κάμπο και έσπερνε τον τρόμο
με αποτέλεσμα όλοι να φοβόντουσαν να την αντιμετωπίσουν έτσι ο ευρυσθέας ως δεύτερο άθλο ανέθεσε στον
ηρακλή να σκοτώσει την λερναία ύδρα και τότε ο ηρακλής κατεύθασε με άρμα εκεί μαζί με τον ανηψιό του τον
ιόλαο όπου είδαν το φίδι τότε ο ηρακλής άναψε μια φωτιά και έβαλε ανάμεσα στις φλόγες τα σιδερένια βέλη του
τα οποία εκτόξευσε στην φωλιά της λερ ναίας ύδρας έτσι η ύδρα βγήκε από την φωλιά της λόγω της ζέστης και ο
ηρακλής όρμησε κατά πάνω της αλλά προς απογοήτευση του κάθε φορά που έκοβε το ένα κεφάλι της ύδρας
φύτρωναν δύο επιπλέον η ήρα για να δυσκολέψει τον Ηρακλή του είχε στείλει ένα μεγάλο καβούρι που του
δάγκωνε τους αστραγάλους την ώρα που πάλευε ωστόσο ο ηρακλής βρήκε τον τρόπο να την εξοντώσει
( π.χ. .εβαλε τον ανηψιό του να καίει τα κεφάλια) και να φέρει εις πέρας με επιτυχία τον άθλο του έτσι ο ηρακλής
στο τέλος έκοψε και έθαψε ακόμα και το αθάνατο κεφάλι και στην συνέχεια βούτηξε τα βέλη του στο δηλητιριώδης
αίμα της ύδρας

10. δεύτερος άθλος ηρακλή – λερναία ύδρα – εικονογραφία = σε βοιωτικές πομπές

ος
αναπαρίστανται οι πιο πρώιμες απεικονίσεις του μύθου της λερναίας ύδρας (8 ) οι οποίες εμπνέυστηκαν από
ανατολικά πρότυπα αλλά η παραδοσιακή εικονογραφία αναπτύχθηκε στην κόρυνθο τον ίδιο αιώνα έτσι σε
κορυνθιακά αγγεία αναπρίσταται π.χ. ο ιόλαος και ο ηρακλής να παλεύουν με την ύδρα και η αθηνά να τους
παρακολουθεί ή να κρατά μια οινοχόη για να βάλει ο ηρακλής μέσα τα βουτηγμένα στο αίμα της ύδρας
δηλητηριώδη βέλη του επίσης ο μύθος εμφανίζεται στο αέτωμα της ακρόπολης , σε μελανόμοφρα αγγεία , σε
αρχαικά ερυθρόμορφα αγγεία κτλ. επιπλέον στην μετώπη της ολυμπίας του 5 ου αι ο ηρακλής απεικονίζεται να
παλεύει μόνος με την ύδρα

11. τρίτος άθλος Ηρακλή- κερυνιτις έλαφος – μύθος = ο τρίτος άθλος πού ανατέθηκε στον Ηρακλή
από το ευρυσθέα ήταν να αιχμαλωτίσει την Kερυνίτιδα Έλαφο με τα χρυσά κέρατα η οποία ήταν αφιερωμένη στην
άρτεμις και να τη φέρει ζωντανή, από την Οινόη στις Μυκήνες έτσι ο ηρακλής κυνηγούσε για έναν χρόνο το ελάφι
μέχρι που κάρφωσε τα δύο πόδια της με ένα βέλος και ξεκίνησε την διαδρομή του προς τις Μυκήνες ωστόσο στην
διαδρομή σταμάτησαν τον ηρακλή η άρτεμις με τον απόλλωνα με σκοπό να πάρουν πίσω το ιερό ζώο ωστόσο ο
ηρακλής κατάφερε να τους πείσει και έριξε την ευθύνη στον ευρυσθέα βέβαια ο ευρυπίδης αναφέρει πως τελικά ο
ηρακλής σκότωσε το ελάφι ενώ άλλοι θεωρούν πως το πήγε ζωντανό στις μυκήνες

12. τρίτος άθλος Ηρακλή- κερυνιτις έλαφος –εικονογραφία = σε μια βοιωτική πομπή απεικονίζεται
ένας πολεμιστής να επιτίθεται σε ένα ελάφι ενώ στην άλλη όψη ο ηρακλής να μάχεται την λερναία ύδρα έτσι στην
βοιωτική πομπή του 8ου αι καταλαβαίνουμε πως ο πολεμιστής με το ελάφι είναι ο ηρακλής μιας και η άλλη όψη
αναφέρετε σε αυτόν ωστόσο αν λάβουμε υπόψιν αυτή την εκδοχή ο ηρακλής έχει αιχμαλωτήσει το ελάφι βέβαια
ολοκληρωμένες απεικονίσεις του θέματος εμφανίζονται σε αττικά μελανόμορφα αγγεία μεταγενέστερα επίσης σε
κάποια αγγεία ο ηρακλής εμφανίζεται να πιάνει το ελάφι από τα κέρατα ( π.χ. σε ερυθρόμορφο αγγείο ή σε μετώπη
από την ολυμπία ) επίσης σε πολλά αγγεία αναπαρίστανται ο ηρακλής να παλεύει με τον απόλλωνα για ένα ελάφι
και ίσως πρόκειται για την συνάντηση του με τον ηρακλή κατά την διαδρομή του προς τις μυκήνες

13 . τέταρτος άθλος ηρακλή – ερυμάνθιος κάπρος – μύθος = ο ερύμανθος αποτελούσε ένα βουνό
πάνω στο οποίο σύμφωνα με τον μύθο ζούσε ο λεγόμενος ‘’ κάπρος του ερύμανθου’’ επίσης ο κάπρος ήταν
τεράστιος με μεγάλους χαυλιόδοντες γι’ αυτό κατέστρεφε τις σοδειές των ανθρώπων της γύρω περιοχής έτσι ο
ευρυσθέας έθεσε ως τέταρτο άθλο στον ηρακλή να του φέρει τον κάπρο ζωντανό στις μυκήνες κάτι που έκανε για
να βεβαιωθεί ότι ο ηρακλής τελικά θα σκοτώνονταν ο ηρακλής δέχτηκε την πρόκληση ωστόσο στην διαδρομή
φιλοξενήθηκε από τον κένταυρο φόλο και εκεί ο ηρακλής του ζήτησε να πιεί κρασί από ένα πυθάρι που ανήκε σε
όλους τους κένταυρους με αποτέλεσμα να μυρίσουν το κρασί και να του επιτεθούν έτσι κατά την διάρκεια της
μάχης με τους κένταυρους ο ηρακλής αν και νίκησε πέτυχε με ένα από τα θανατηφόρα βέλη του τον κένταυρο
χείρωνα και τον φόλο έπειτα ο ηρακλής έψαχνε για μέρες τον κάπρο όπου όταν τον βρήκε εκείνος έτρεξε να
ξεφύγει αλλά τελικά δεν τα κατάφερε μιας και ο ηρακλής τον γύρισε ζωντανό στις μυκήνες
14 . τέταρτος άθλος ηρακλή – ερυμάνθιος κάπρος – εικονογραφία = το πιάσιμο του κάπρου από
τον ηρακλή συχνά παρουσιάζεται με κωμικό τρόπο στις εικονογραφίες επίσης τα στάδια για να πιαστεί ο κάπρος
παρουσιάζονται σε αττικά μελανόμορφα αγγεία του 6 ου αι έτσι σε κάποιες απεικονίσεις ο ηρακλής πιάνει τον
κάπρο από τα πίσω πόδια του για να τον ακινητοποιήσει ή τον κουβαλά στους ώμους κτλ. επίσης ο άθλος με τον
κάπρο εμφανίζεται π.χ. σε μια λακωνική κύλικα του 6 ου αι , σε ελάσματα ασπίδων , σε μετόπες της ολυμπίας κτλ.
επίσης όσον αφορά την επίσκεψη του ηρακλή στον φόλο απεικονίζεται στην τέχνη το γεύμα , η επίθεση και η
εξολόθρευση των κενταύρων ( π.χ. κυνήγι με τόξο )

15 . πέμπτος άθλος ηρακλή – κόπρος του αυλεία - μύθος- εικονογραφία = ο αυλείας ήταν
βασιλιάς της αρχαίας ήλιδας και είχε στην κατοχή του μεγάλο αριθμό βοδιών τα οποία όπως ήταν φυσικά άφηναν
τα κόπρανα τους στους στάβλους χωρίς να τα καθαρίζει κανείς έτσι δημιουργήθηκε με τον καιρό μια μάζα από
κόπρανα με αποτέλεσμα να ονομαστεί ‘’ κόπρος του αυλεία’’ έτσι ο ευρυσθέας ανέθεσε ως πέμπτο άθλο στον
ηρακλή των καθαρισμό των κοπράνων από τους στάβλους ο ηρακλής χρησιμοποίησε τα νέρα του πηνειού και του
αλφειού τα οποία τα έκανε να περνούν μέσα από τους στάβλους βέβαια αυτός ο μύθος απεικονίζεται μόνο σε μια
μετόπη της Ολυμπίας ( για ευνόητους λόγους) όπου αναπαρίστανται με την βοήθεια της αθηνάς να γκρεμίζει με
έναν λοστό τους τοίχους του στάβλου για να μπουν μέσα τα νερά

16. έκτος μύθος ηρακλής – στυμφαλίδες όρνυθες – μύθος – εικονογραφία = υπήρχε μια
λίμνη με τον όνομα στύμφαλος όπου ανάμεσα της ζούσαν κάποια σαρκοβόρα πουλιά τα οποία ονόμαζαν
στυμφαλίδες όρνηθες έτσι σύμφωνα με τον μύθο αυτά τα πουλιά ήταν ανθρωποφάγα και τότε ο ευρυσθέας ήταν
που σκέφτηκε πως αυτός έπρεπε να είναι ο επόμενος άθλος του ηρακλή τότε ο ηρακλής για να εντοπίσει τις
όρνηθες χρησιμοποίησε τα κρόταλα που του είχε δώσει η αθηνά με αποτέλεσμα οι στημφαλύδες να ξεγελαστούν
και να βγουν έτσι ο ηρακλής άρχισε να χτυπά τα πουλιά με τα βέλη του μέχρι που τα σκότωσε όλα επίσης
θεωρείται πως σε μια βοιωτική πομπή και σε μια σύγχρονη γεωμετρική οινοχόη ο άνδρας που απεικονίζεται είναι ο
ηρακλής που παλεύει με τις στιμφαλίδες ωστόσο δεν υπάρχει βεβαιότητα επιπλέον σε κάποια αττικά
μελανόμορφα αγγεία απεικονίζεται ξεκάθαρα ο ηρακλής να παλεύει με τα πουλιά είτε με τοξο είτε με σφεντόνα
είτε με ρόπαλο ωστόσο γενικά η εικονογραφία με τις στυμφαλίδες όρνηθες είναι ελλιπής

17. έβδομος άθλος του ηρακλή – ταύρος της κρήτης – μύθος = ύστερα από υπόδειξη του
επόμενου άθλου ο ηρακλής πήγε στην κρήτη όπου αιχμαλώτησε ένα άγριο ταύρο το οποίο μετέφερε στις μυκήνες
έπειτα μόλις είδε τον ταύρο ο ευρυσθέας τον ελευθέρωσε με αποτέλεσμα μια άποψη να θεωρεί πως πήγε στον
μαραθώνα όπου στην συνέχεια τον υπέταξε ο θησέας επίσης σε θραύσματα λακωνικών κυλικών απεικονίζεται η
μάχη του ηρακλή με τον ταύρο ενώ κυριαρχεί σε πολλά αττικά μελανόμορφα αγγεία επίσης συχνά υπάρχει
σύγχιση για το αν πρόκειται για τον ηρακλή με τον ταύρο της κρήτης ή για τον θησέα με τον ταύρο του μαραθώνα
ωστόσο κάποιες φορές υπάρχουν κάποια διακριτά σύμβολα ( π.χ. τόξο) επίσης σεμια μετώπη στην ολυμπία και στα
νομίσματα του σελινούντα όπου απεικονίζεται ο ηρακλής να κουνά το ρόπαλο του εναντίον του ταύρου

18 . όγδοος άθλος του ηρακλή – άλογα Διομήδη – μύθος – εικονογραφία = ως όγδοο ο

Ευρυσθέας πρόσταξε τον Ηρακλή να αιχμαλωτίσει τις τέσσερις άγριες φοράδες του βασιλιά της Θράκης Διομήδη ο
οποίος ήταν γιός του άρη και βασιλιάς των βιστόνων επίσης Ο Διομήδης κρατούσε με σιδερένιες αλυσίδες δεμένες
τις φοράδες και τις τάιζε με τις σάρκες των ανύποπτων φιλοξενούμενών του έπειτα ο ηρακλής είτε μόνος είτε μαζί
με άλλους πολεμιστές σκότωσε τον διομήδη και ελευθέρωσε τα άλογα πηγαίνοντας τα στις μυκήνες επίσης
σύμφωνα με μια άποψη ο άβδηρος ένας σύντροφος κατασπαράχτηκε από τα άλογα ενώ σύμφωνα με μια άλλη ο
ηρακλής τα ταίζει τον ιπποκόμο τους επίσης ο ηρακλής με τα άλογα εμφανίζεται συχνά σε αττικά αρχαικά αγγεία
( π.χ. σε μια κύλικα ο ηρακλής παλεύει με ένα αρσενικό άλογο ή σε μια άλλη κρέμεται από το στόμα του αλόγου
ένα χέρι ) ακόμη σε μια απουλική ερυθρόμορφη οινοχόη εμφανίζεται ο ηρακλής να παλεύει με τα άλογα

19 ένατος μύθος – ζώνη ιππολύτης = υπήρχε μια πολεμική ομάδα γυναικών -οι αμαζόνες που είχαν
βασίλισσα της ιππολιτη η οποία ξεχώριζε μιας και φορούσε μια ολόχρυση ζώνη έτσι ο ευρυσθέας ανέθεσε στον
Ηρακλή να γυρίσει στις Μυκήνες έχοντας αρπάξει την ζώνη της ιππολίτης επίσης οι αμαζόνες γενικά ζούσαν σε μια
απομακρυσμένη περιοχή και εκεί κατέφθασε ο Ηρακλής είτε μόνος είτε με στρατό όπου κατάφερε να πάρει την
ζώνη την οππολίτης χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν την σκότωσε ή όχι επιπλέον σε ένα κορυνθιακό αλάβαστο των
τελών του 7ου αι απεικονίζεται για πρώτη φορά ο Ηρακλής και δύο σύντροφοι του να παλεύουν με τρείς αμαζόνες
επίσης απεικονίζεται σε μια λακωνική κύλικα ένας γυμνός πολεμιστής να κυνηγά με το σπαθί του αμαζόνες ο
οποίος θεωρείται πως είναι ο ηρακλής ακόμη ο μύθος ήταν δημοφιλής στα αττικά μελανόμορφα αγγεία όπου ο
ηρακλής απεικονίζεται να μάχεται τις αμαζόνες επίσης αρχικά οι αμαζόνες αμφανίζονται ντυμένες ως οπλίτες αλλά
αργότερα ως τοξότες και περσίδες ενώ αρχικά τα όπλα τους είναι δόρατα και τόξα ενώ στην συνέχεια τσεκούρια
επίσης υπάρχει παραλλαγή του μύθου στα ιταλικά αγγεία όπου ο ηρακλής εμφανίζεται να συναναστρέφεται
ειρηνικά με τις αμαζόνες

20 ηρακλής - ανάμεσα στον άθλο -πάρεργο – μετά την ζώνη της υπολλίτης = έπειτα μόλις
πήρε την ζώνη της ιππολίτης στην διαδρομή προς τις μυκήνες ο ηρακλής συνάντησε την ησιόνη που ήταν κόρη του
βασιλιά της τροίας η οποία βρίσκονταν με αλυσίδες σε ένα βράχο και ένα τέρα δίπλα της ήταν έτοιμο να την
σκοτώσει συγκεκριμένα το τέρας το είχε στείλει ο ποσειδώνας για να καταστρέψει την τροία όταν ο βασιλιάς
αρνήθηκε να πληρώσει και ένας μάντης ανέφερε πως το τέρας θα ηρεμούσε μόνο αν θυσίαζαν σε αυτό την κόρη
του βασιλιά επίσης αυτή η ιστορία ε μφανίστηκε για πρώτη φορά σε ένα κορυνθιακό κρατήρα όπου ο Ηρακλής
χτυπά το τέρας με το τόξο του και η ησιόνη του έριχνε πέτρες

21 Ηρακλής δέκατος άθλος - Βόδια του Γηρυόνη – μύθος = ο ευρυσθέας έστειλε τον ηρακλή στην
μακρινή ερύθεια για να κλέψει τα ξεχωριστά στην όψη βόδια του Γηρυόνη ο οποίος ήταν πολεμιστής με τρία
σώματα , γιος του χρυασαόρα και απόγονος της μέδουσας και της καλλιρόης επίσης το κοπάδι του, εκτός από τον
ίδιο το φύλαγαν ο πιστός βοσκός του Ευρυτίωνας, που ήταν σωστός γίγαντας και ένας τρομερός σκύλος, με δυο
κεφάλια, που τον έλεγαν Όρθο. Για να φτάσει ως τη χώρα του Γηρυόνη ο Ηρακλής προφανώς πέρασε από πολλές
χώρες και το ταξίδι του κράτησε πολλούς μήνες τότε κατά την διάρκεια του ταξιδιού ο ηρακλής νεύριασέ λόγω του
καύσωνα πέταξε βέλη ψηλά και τότε ο ήλιος του έδωσε μια χρυσή φιάλη μέσα στην οποία θα περνούσε την
θάλασσα έτσι ο ηρακλής φτάνοντας στην ερύθεια τους σκότωσε όλους ( όρθο , ευρυτίωνα , γηρυόνη) και έβαλε τα
βόδια στην φιάλη με σκοπό να επιστρέψει ενώ στην συνέχεια επέστρεψε το όχημα στον ήλιο

22 Ηρακλής δέκατος άθλος – βόδια γηρυόνη – εικονογραφία = στην εικονογραφία πάνω σε μια
κορυνθιακή πυξίδα υπάρχει μια άτεχνη ζωγραφιά όπου απεικονίζεται ο ηρακλής να ρίχνει τα βέλη του σε μια
μορφή με τρία σώματα ενώ η ζώνη του ήταν γεμάτη με βόδια και λιοντάρια ακόμη σε ένα μπρούτζινο ανάγλυφο
από την σάμο εμφανίζεται ο ηρακλής να επιτίθεται στον γηρυόνη που είχε τρία κεφάλια και δύο πόδια ,δίπλα
βρίσκεται ο όρθος με καρφωμένο ένα βέλος επάνω του και ο ειρυτίωνας ετοιμοθάνατος ενώ πίσω
ανααπρίστανται τα βόδια επίσης αυτή η ιστορία είναι δημοφιλής στα αττικά μελανόμορφα αγγεία ενώ επίσης
διακοσμούσε και έξι μετώπες

23 Ηρακλής εντέκατος άθλος – χρυσά μήλα των εσπερίδων – μύθος- πάρεργα – ανταίων -
βουσιρης - προμηθέας = ο ευρυσέας ως εντέκατο άθλο διέταξε τον ηρακλή να του φέρει το δώρο γάμου
της γαίας προς την ήρα δηλαδή τα χρυσά μήλα τα οποία φύτρωναν στον μακρινό προορισμό του κήπου των
εσπερίδων έτσι ο ηρακλής επιτέθηκε στον γέροντα της θάλασσας νηρέα μιας και μόνο αυτός μπορούσε να του πει
πως θα πάει στον κήπο των εσπερίδων ωστόσο ο νηρέας προσπάθησε να αντισταθεί καθώς μεταμορφωνόταν σε
ζώα και σε στοιχεία της φύσης για να γλυτώσει έτσι η παραπάνω σκηνή πιθανότητα να απεικονίζεται σε μια
πολύτιμη νησιώτική πέτρα του 7 ου αι όπου ο ηρακλής εμφανίζεται να παλεύει με έναν άντρα ο οποίος έχει ουρά
ψαριού επίσης πριν από τα μέσα του 6 ου αι εμφανίζεται μια παραλλαγή όπου ο νηρέας δεν μεταμορφώνεται και
είναι εξολοκλήρου άνθρωπος αλλά συχνά κρατά ένα ψάρι έτσι ενώ έμαθε τον δρόμο για τον κήπο ο ηρακλής πήγε
στην λιβύη όπου αναγκάστηκε να συγκρουστεί με τον γίγαντα ανταίο που ήταν γιος του ποσειδώνα και της γαίας
σύμφωνα με τον μύθο ο ανταίων έφτιαξε την στέγη του ναού του πατέρα του από τα θύματα του ενώ θεωρούνταν
πως αποκτούσε εκ νέου δύναμη όταν έρχονταν σε επαφή με την μητέρα του την γη ωστόσο ο ηρακλής φάνηκε
γενναίος και τον νίκησε σηκώνοντας τον από το έδαφος επίσης η ιστορία με τον ανταία εμφανίζεται σε αττικά
μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία του 5 ου – 6ου αι στην συνέχεια ο Ηρακλής κατευθύνθηκε προς την Αίγυπτο
η οποία τότε είχε βασιλιά τον βούσιρη γιο του ποσειδώνα επίσης στην αίγυπτο υπήρχε ξηρασία γι’ αυτό ο
βουσιρης πήρε χρησμό που έλεγε πως κάθε χρόνο έπρεπε να θυσιάζει ένα ξένο ώστε να αποτραπεί η ξηρασία έτσι
όταν ο Ηρακλής έφτασε εκεί τον παρέλαβαν για να τον θυσιάσουν μιας και κάθε χρόνο ακολουθούσαν τα λεγόμενα
του χρησμού ωστόσο ο ηρακλής δραπέτευσε και σκότωσε τον βούσιρη αλλά και τον γιό του επίσης το παραπάνω
θέμα προσφέρεται σε μια κερεότανή υδρία όπου απεικονίζεται ο ηρακλής με γιγάντιο σώμα να εναντιώνεται σε
έναν βωμό προς τους αιγύπτιους που εμφανίζονταν με μικρά σώματα βέβαια ενώ παντού υπάρχει βωμός σε μια
παραλλαγή σε έναν λευκανικό κρατήρα εμφανίζεται ο ηρακλής να επιτίθεται στον βούσιρη ο οποίος ήταν ένθρονος
έπειτα ο ηρακλής συνάντησε τον προμηθέα τον οποίο ελευθέρωσε απο τα δεσμά του και τότε τον συμβούλεψε να
μην πραγματοποιήσει τον άθλο στον κήπο των εσπερίδων αλλά να στείλει τον αδερφό του άτλα έτσι ο άτλαντας
συμφώνησε να πάρει τα μήλα τον εσπερίδων μόνο με την προυπόθεση ότι ο ηρακλής κρατούσε τον ουρανό για
χάρη του ωστόσο στην συνέχεια ο ατλας δεν επέστρεψε τα μήλα αμέσως στον ηρακλή μιας και του άρεσε η
ξεκούραση που βίωνε από το βάρος του ουρανού αλλά ο ηρακλής κάποια στιγμή τον ξεγέλασε και πήρε τα μήλα
έτσι το παραπάνω επιβεβαιώνεται και από μια μετόπη της ολυμπίας όπου απεικονίζεται ο ηρακλής να κρατά τον
ουρανό με την συμπαράσταση της αθηνάς και τον άτλα να βρίσκεται κοντά κρατώντας τα μήλα επίσης σε μια
αττική μελανόμορφη κύλικα παρουσιάζεται απεικονίζεται η σκηνή όπου ο ηρακλής έχει πάρει ήδη τα μήλα και ο
άτλας γύρισε στην αρχική του θέση ωστόσο μια πιο σύγχρονη άποψη αναφέρει πως τελικά ο ηρακλής δεν δέχτηκε
βοήθεια από τον άτλαντα και έβγαλε εις πέρας μόνος του τον άθλο σκοτώνοντας το φίδι – φύλακα του κήπου και
αρπάζοντας τα μήλα συγκεκριμένα αυτή η σύγχρονη άποψη έχει βάση μιας και σε μια μελανόμορφη λήκυθο
απεικονίζεται ο ηρακλής να φεύγει από το δέντρο έχοντας πάρει τα μήλα ενώ γύρω από το δέντρο ήταν τυλιγμένο
ένα φίδι με δύο κεφάλια επίσης σε διάφορες απεικονίσεις ο ηρακλής παρουσιάζεται να ξαποσταίνει στον κήπο
των εσπερίδων με τις εσπερίδες να τον περιτριγυρίζουν και το φίδι να βρίσκεται κάπου εκεί

24 Δωδέκατος άθλος Ηρακλής – κέρβερος – μύθος – εικονογραφία = σύμφωνα με τον όμηρο ο

τελευταίος άθλος του ηρακλής ήταν να αρπάξει τον άγρυπνο φρουρό του άδη – κέρβερο με αποτέλεσμα να
πρέπει να πάει στον κάτω κόσμο επίσης ο κέρβερος ήταν απόγονος της εχιδνας και του τυφώνα και είχε τρία
κεφάλια σκύλου , ουρά δράκου και φίδια που ξεπηδούσαν από μέσα του έτσι ο ηρακλής όντως κατέβηκε στον
κάτω κόσμο όπου ήρθε σε συμβιβασμό με τον άδη συγκεκριμένα ο άδης αποφάσισε να του δανείσει για ένα
χρονικό διάστημα τον κέρβερο μόνο με την προυπόθεση ότι θα άφηνε στην άκρη τα όπλα του με αποτέλεσμα να
πρέπει να βρει άλλον τρόπο για να τον δαμάσει έτσι ο ηρακλής μόνο με τον μυαλό και την δύναμη του κατάφερε
να πάρει τον κέρβερο από τον κάτω κόσμο και να τον μεταφέρει μπροστά στον ευρυσθέα επίσης μια πρώιμη
απεικόνηση του εν λόγω άθλου βρίσκεται σε μια κορυνθιακή κύλικα του 580