PRZESTRZEŃ POWIETRZNA

FIR EPWW

07.03.2007 r. 1
 FIR
Flight Information Region
Rejon Informacji Powietrznej

Przestrzeń powietrzna o określonych wymiarach

w której zapewniona jest
służba informacji powietrznej i służba alarmowa.

07.03.2007 r. 2
Służba informacji powietrznej
Służba ustanowiona w celu udzielania
wskazówek i informacji użytecznych dla
bezpiecznego i sprawnego wykonywania lotów.

Służba alarmowa
Służba ustanowiona w celu zawiadamiania właściwych
organizacji o statkach powietrznych potrzebujących
pomocy w zakresie poszukiwania i ratownictwa oraz w celu
współdziałania z tymi organizacjami w razie potrzeby.

07.03.2007 r. 3
 FIR

W określonych przestrzeniach mogą występować:

FIR i UIR – Upper FIR.

Wówczas górna granica FIR

będzie dolną granicą UIR.

07.03.2007 r. 4
 FIR
POLSKI REJON INFORMACJI
POWIETRZNEJ

REJON INFORMACJI POWIETRZNEJ

WARSZAWA

FIR WARSZAWA

FIR EPWW
07.03.2007 r. 5
 Polska przestrzeń powietrzna

Przestrzeń powietrzna nad

obszarem lądowym, wodami terytorialnymi
i morzem terytorialnym Rzeczpospolitej
Polskiej.

Uwaga: Morze terytorialne RP to pas wody o

szerokości 12 mil od linii brzegowej.

07.03.2007 r. 6
 FIR EPWW

Składa się z polskiej przestrzeni powietrznej oraz

określonej przestrzeni nad wodami otwartymi
Morza Bałtyckiego,
w których polskie władze lotnicze (cywilne i
wojskowe) zapewniają służbę informacji
powietrznej i służbę alarmową.

07.03.2007 r. 7
07.03.2007 r. 8
 FIR EPWW

Granice pionowe: GND – UNL

Granice poziome: granice lądowe RP oraz

linie łączące punkty
określone koordynatami
geograficznymi

07.03.2007 r. 9
 mapa

STREFY R
STREFA OGRANICZONA – RESTRICTED

Przestrzeń powietrzna o określonych wymiarach

nad obszarem lądowym, wodami wewnętrznymi i
wodami terytorialnymi Polski, w której loty a/c są
zakazane lub ograniczone pewnymi warunkami,
dla ochrony m.in. ludzi i środowiska naturalnego
na ziemi przed działaniem lotnictwa
(np.: obszary miast, parki narodowe)

07.03.2007 r. 10
 mapa

STREFY R
Zakazy i ograniczenia to:

- zakazy przekraczania prędkości dżwięku i lotów z

prędkością naddźwiękową,
- zakaz lotów poniżej określonej wysokości nad
obszarami miast, obszarami parków i rezerwatów
przyrody,
- zakaz lotów poniżej określonej wysokości nad
wyznaczonymi obiektami naziemnymi i
nawodnymi.
07.03.2007 r. 11
 mapa

STREFY P
STREFA ZAKAZANA – PROHIBITED

Przestrzeń powietrzna o określonych wymiarach

nad obszarem lądowym, wodami wewnętrznymi i
wodami terytorialnymi Polski, w której loty a/c są
całkowicie zakazane,
dla ochrony „ważnych” obiektów na ziemi i wodzie
przed działaniem lotnictwa.
(np.: rafinerie, zakłady chemiczne, strategiczne zakłady
przemysłowe, fabryki amunicji itp.)

07.03.2007 r. 12
 mapa

STREFY P
Lot w strefach P:

Tylko w wyjątkowych sytuacjach na podstawie zezwolenia

właściwego organu zarządzania ruchem lotniczym,
udzielonego zgodnie z wytycznymi Prezesa ULC.
- w celach ratownictwa lotniczego i sanitarnego,
- w przypadkach klęsk żywiołowych, katastrof, pożarów,
zagrożeń ekologicznych,

07.03.2007 r. 13
 mapa

STREFY D
STREFA NIEBEZPIECZNA – DANGER

Przestrzeń powietrzna o określonych wymiarach,

w której mogą odbywać się, w opublikowanych
okresach czasu działania nebezpieczne dla lotów
a/c.
dla ochrony a/c przed działaniami wykonywanymi
na ziemi
(np.: poligony artyleryjskie, rakietowe itp.)

07.03.2007 r. 14
 STREFY P, R, D - oznaczenia
Np.: EPP1, EPR1, EPR21,
EPD21, EPD36 itp.

1. EP - znaki przynależności terytorialnej

2. litera określająca rodzaj strefy:
P – dla stref zabronionych
R – dla stref ograniczonych
D – dla stref niebezpiecznych
3. numer strefy
07.03.2007 r. 15
 mapa

TSA
TEMPORARY SEGREGATED AREA
STREFA CZASOWO WYDZIELONA

Przestrzeń powietrzna o określonych wymiarach w

polskiej przestrzeni powietrznej, którą wydzielono
do wyłącznego korzystania przez określonego
użytkownika w określonym czasie.

TSA nie kolidujące i kolidujące z siecią stałych

dróg lotniczych (AWYs-Airways)

07.03.2007 r. 16
 mapa

TFR
TEMPORARY FEEDING ROUTES TO TSA
KORYTARZE DOLOTOWE DO TSA

Przestrzeń powietrzna o określonych wymiarach w

polskiej przestrzeni powietrznej, umożliwiająca
dolot/przelot do/między TSA, gdy nie jest możliwe
zapewnienie służb ATS podczas dolotu/przelotu
do/między TSA.

07.03.2007 r. 17
 STREFY TSA, TFR - oznaczenia
Np.: EP TSA O4A,
EP TSA 09B,
EP TFR 01, itp.

1. EP - znaki przynależności terytorialnej

2. litery określające rodzaje stref:
TSA, TFR
3. dwucyfrowy numer strefy
4. litera A, B, C itp.. dla segmentów
07.03.2007 r. 18
 Loty w TSA i TFR
Mogą wykonywać tylko a/c użytkownika, który
wcześniej zamówił wybrane TSA/TFR,
Wlot do aktywnej TSA/TFR innych a/c, możliwy
tylko po uzyskaniu zezwolenia i warunków od
właściwego kontrolera

Informacje o aktywności TSA/TFR publikowane w

AUP oraz przekazywane przez organy ATS

07.03.2007 r. 19
 mapa

EA
EXERCISE AREA
DORAŹNIE WYDZIELONY REJON LOTÓW
(ĆWICZEŃ)

Wyznaczane jednorazowo, doraźnie, dla potrzeb

konkretnego, krótkotrwałego wydarzenia
lotniczego: ćwiczenia wojskowe, zawody lotnicze.
Istnienie i aktywność EA wyłącznie w czasie trwania
danego wydarzenia lotniczego.
Informacje o aktywności EA publikowane w AUP.

07.03.2007 r. 20
 mapa

Inne przestrzenie w FIR EPWW

CBA – Cross Border Area

– Rejon lotów po obu stronach granicy
„na miarę TSA”
TRA – Temporary Reserved Area
– Strefa czasowo rezerwowana

ADIZ – Air Defence Identification Zone

– Strefa identyfikacji obrony powietrznej,
wzdłuż granicy państwowej RP,
oznaczona na mapie.

07.03.2007 r. 21
 mapa

FIR EPWW
STAŁE ELEMENTY FIR EPWW
R, P, ADIZ

ELASTYCZNE ELEMENTY FIR EPWW

D, TSA, TFR, TRA, EA, CBA
Są aktywowane na bieżąco, gdy ktoś chce w nich latać.
Nie są aktywowane, gdy nikt nie chce w nich latać.
Informacje o aktywności publikowane w AUP.
Airspace Use Plan - Plan Wykorzystania Przestrzeni
07.03.2007 r. 22
 Przestrzeń powietrzna
kontrolowana

To przestrzeń o określonych wymiarach, w

której służba kontroli ruchu lotniczego jest
zapewniona dla lotów IFR i lotów VFR
zgodnie z klasyfikacją przestrzeni
powietrznej ICAO.

Obejmuje przestrzenie klasy A, B, C, D, E.

07.03.2007 r. 23
 Przestrzeń niesklasyfikowana FL 460

Przestrzeń kontrolowana
Zapewniana służba ATC
FL 285

TMA
FL 095

Przestrzeń
niekontrolowana CTR
Zapewniana służba FIS
CTR

07.03.2007 r. 24
 Przestrzeń powietrzna
kontrolowana FIR EPWW
Dzieli się na dolną i górną:
Dolna przestrzeń: 0 m do FL285 włącznie
Górna przestrzeń: FL 285 do FL460 włącznie
Łącznie: 0 m – FL460.

- cała przestrzeń powietrzna FIR Warszawa FL 95 - FL 460

- TMA, CTR poniżej FL 95

Obejmuje przestrzeń klasy C.

07.03.2007 r. 25
 PRZESTRZEŃ NIESKLASYFIKOWANA
FL 460
IFR i VFR
1. Plan lotu (FPL)
2. Dwustronna łączność
PRZESTRZEŃ 3. Transponder
KONTROLOWANA
KLASA C

FL 095
TMA
PRZESTRZEŃ
NIEKONTROLOWANA
KLASA G CTR

07.03.2007 r. 26
 Przestrzeń powietrzna
kontrolowana FIR EPWW

Wyznacza się dla lotów kontrolowanych stałe:

- Drogi lotnicze – AWY
- Strefy kontrolowane lotnisk cywilnych – CTR
- Rejony kontrolowane lotnisk cywilnych lub
węzłów lotnisk cywilnych i wojskowych – TMA

Przestrzeń poza AWY, TMA, CTR – od FL95 w górę.

07.03.2007 r. 27
 mapa

AWY
DROGI LOTNICZE
AIRWAY

AWY jest to obszar kontrolowany lub jego część

ustanowiony w postaci korytarza.
szerokość - 15km
- 10NM

Stałe – stale dostępne

Warunkowe – CDR – dostępne na określonych
07.03.2007 r. warunkach 28
 mapa

TMA
REJONY KONTROLOWANE LOTNISK
TERMINAL CONTROL AREA

Przestrzeń kontrolowana w pobliżu jednego

lub kilku lotnisk (węzła)

Granice pionowe: min 200m AGL – max FL460

Granice poziome: aby pomieścićtory lotów IFR
wykorzystujących możliwości określonych pomocy
nawigacyjnych.
07.03.2007 r. 29
 mapa

TMA
REJONY KONTROLOWANE LOTNISK

Np:
EPWA - 560m AMSL – FL245
EPGD - 550m AMSL – FL195
EPWR - 650m AMSL – FL105

07.03.2007 r. 30
 mapa

CTR
STREFA KONTROLOWANA LOTNISKA
CONTROL ZONE

Strefa kontrolowana lotniska obejmuje

przestrzeń kontrolowaną od powierzchni
ziemi lub wody (AGL) do określonej
górnej granicy.

07.03.2007 r. 31
 mapa

CTR
STREFA KONTROLOWANA LOTNISKA

EPWA - 560m AMSL

EPWR - 650m AMSL
EPGD - 550m AMSL
EPKK - 900m AMSL
EPRZ - FL125

07.03.2007 r. 32
 Przestrzeń niesklasyfikowana FL 460

Przestrzeń kontrolowana

FL 285

TMA
FL 095

Przestrzeń
niekontrolowana CTR

CTR

07.03.2007 r. 33
 Przestrzeń powietrzna
niekontrolowana FIR EPWW

Przestrzeń powietrzna nad obszarem

lądowym, wodami wewnętrznymi i morzem
terytorialnym RP (polska przestrzeń
powietrzna), nie obejmująca przestrzeni
powietrznej kontrolowanej,

od GND do FL95,
Klasa G klasyfikacji ICAO
07.03.2007 r. 34
 Przestrzeń niekontrolowana nie
obejmuje także:

- stref R i P
- aktywnych stref D
- aktywnych TSA, TFR, TRA, EA,
- stref ruchu lotniskowego czynnych lotnisk
wojskowych (MATZ – Miitary Aerodrome Traffic
Zone)

07.03.2007 r. 35
 mapa

ATZ
AERODROME TRAFFIC ZONE
STREFA RUCHU LOTNISKOWEGO

Wyznaczana dla każdego lotniska

niekontrolowanego.

Obejmuje przestrzeń wokół lotniska wraz ze strefą kręgów

nadlotniskowych i strefami przylotniskowymi.

07.03.2007 r. 36
 mapa

MATZ
MILITARY AERODROME TRAFFIC ZONE
STREFA RUCHU LOTNISKOWEGO
CZYNNEGO LOTNISKA WOJSKOWEGO

Wyznaczana dla każdego czynnego, wojskowego

lotniska niekontrolowanego,

07.03.2007 r. 37
 STRUKTURY PRZESTRZENI
POWIETRZNEJ
● STREFA ZAKAZANA P
● STREFA OGRANICZONA R
● STREFA NIEBEZPIECZNA D
● STREFA CZASOWO WYDZIELONA TSA
● STREFA CZASOWO ZAREZERWOWANA TRA
● KORYTARZ DOLOTOWE DO STREF CZASOWO
WYDZIELONYCH TFR
● REJON ĆWICZEŃ EA

07.03.2007 r. 38
FL 460

D P R
FL 095
TMA

CTR
ATZ

07.03.2007 r. 39
FL 460
TSA 2

TFR

TSA 1

FL 095 EA
TSA 3

TFR

MATZ

07.03.2007 r. 40
FL 460

FL 095 EA TMA
TSA 1

TSA 3

TFR
P CTR
MATZ

07.03.2007 r. 41
 FIR EPWA
Przestrzeń kontrolowana:
- cała przestrzeń powietrzna FIR Warszawa
od FL 95 do FL 460
- TMA, CTR poniżej FL 95

Przestrzeń niekontrolowana:
- cała przestrzeń powietrzna poniżej FL 95
z wyłączeniem CTR, TMA

07.03.2007 r. 42
 AUP
AIRSPACE USE PLAN
PLAN WYKORZYSTANIA PRZESTRZENI

Informacje o aktywności elastycznych elementów

przestrzeni powietrznej publikowane są w AUP.

www.pata.amc.pl AUP dziś

AUP jutro

07.03.2007 r. 43
 Klasyfikacja przestrzeni
powietrznej
ATS AIRSPACE CLASSIFICATION
A
B
C
D
E
F
G
07.03.2007 r. 44
 - A - Zezwala się tylko na loty IFR;
wszystkie loty podlegają działaniu służby kontroli ruchu lotniczego
i są separowane od siebie nawzajem.

- - B - Zezwala się na loty IFR i VFR;

wszystkie loty podlegają działaniu służby kontroli ruchu lotniczego
i są separowane od siebie nawzajem.

- - C - Zezwala się na loty IFR i VFR;

wszystkie loty podlegają działaniu służby kontroli ruchu lotniczego
i loty IFR są separowane od innych lotów IFR i od lotów VFR.
Loty VFR są separowane od lotów IFR i zapewniana jest im informacja
o ruchu co do innych lotów VFR.
-

- D - Zezwala się na loty IFR i VFR;

wszystkie loty podlegają działaniu służby kontroli ruchu lotniczego,
loty IFR są separowane od innych lotów IFR i zapewniona jest im informacja o ruchu co do lotów VFR.
W lotach VFR zapewniana jest informacja o ruchu co do wszystkich innych lotów.

- - E - Zezwala się na loty IFR i VFR;

loty IFR podlegają działaniu służby kontroli ruchu lotniczego i są separowane od innych lotów IFR.
We wszystkich lotach zapewniana jest informacja o ruchu, jeżeli jest to możliwe.
-

- F - Zezwala się na loty IFR i VFR;

wszystkim lotom IFR zapewnia się służbę doradczą ruchu lotniczego,
a wszystkim lotom zapewnia się na żądanie służbę informacji powietrznej.
-

- G - Zezwala się na loty IFR i VFR; na żądanie zapewnia się służbę informacji powietrznej.
07.03.2007 r. 45
 Klasyfikacja przestrzeni
powietrznej FIR EPWW
C - Zezwala się na loty IFR i VFR;
Wszystkie loty podlegają działaniu służby kontroli ruchu
lotniczego.
Loty IFR są separowane od innych lotów IFR i od lotów
VFR.
Loty VFR są separowane od lotów IFR i zapewniana jest im
informacja o ruchu co do innych lotów VFR.

G - Zezwala się na loty IFR i VFR;

Zapewnia się służbę informacji powietrznej.

07.03.2007 r. 46
07.03.2007 r. 47