Adrian Dehr

Równania Maxwella

Procesy fizyczne w elektrotechnice

Trochę 1855
James Clerk Maxwell odrzucił teorię Webbera i wprowadził
historii teorię ośrodka wypełniającego przestrzeń i za pośrednictwem
którego działają siły elektryczne i magnetyczne (eter)

1856
W drugiej części „On Faraday’s Lines of Force” opublikował
dwa prawa znane dziś jako jedne z równań Maxwell’a.

1862
W trzeciej części „On Faraday’s Lines of Force” Maxwell
dokonał modyfikacji wcześniejszych praw i na podstawie
doświadczeń Webbera i Kohlrausha wyznaczył prędkość fali
elektromagnetycznej, która była zbliżona do znanej prędkości
światła. Słusznie to podsumował: „trudno nam uniknąć
wniosku, że światło polega na poprzecznych drganiach tego
samego ośrodka, który stanowi przyczynę zjawisk
elektrycznych i magnetycznych”.
Jeszcze 1865
Maxwell zebrał 20 równań z 20 zmiennymi w ciągu ośmiu lat
więcej zmniejszył je do ośmiu przy użyciu notacji wektorowej.
historii Wykazał, że składowa magnetyczna jest falą poprzeczną i
rozchodzi się z prędkością światła.

1885
Olivier Heaviside (ten od funkcji skoku) uprościł
matematyczny formalizm i zapisał je w formie znanej do dziś.

1887
Heinrich Hertz zdołał wytworzyć i odebrać fale radiowe. Jego
doświadczenie potwierdziły teorię Maxwella, że są one
zawsze poprzeczne.
Operatory różniczkowe
Prawo indukcji elektromagnetycznej Faradaya
Postać całkowa

Gdzie:
𝜖 − 𝑠𝑖ł𝑎 𝑒𝑙𝑒𝑘𝑡𝑟𝑜𝑚𝑜𝑡𝑝𝑟𝑦𝑐𝑧𝑛𝑎 𝑝𝑜𝑤𝑠𝑡𝑎𝑗ą𝑐𝑎 𝑤 𝑝ę𝑡𝑙𝑖
𝐸 − 𝑛𝑎𝑡ęż𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑖𝑛𝑑𝑢𝑘𝑜𝑤𝑎𝑛𝑒𝑔𝑜 𝑝𝑜𝑙𝑎 𝑒𝑙𝑒𝑘𝑡𝑟𝑦𝑐𝑧𝑛𝑒𝑔𝑜
𝑙 − 𝑑ł𝑢𝑔𝑜ść 𝑝ę𝑡𝑙𝑖
𝑆 − 𝑝𝑜𝑤𝑖𝑒𝑟𝑧𝑐ℎ𝑛𝑖𝑒 𝑧𝑎𝑚𝑘𝑛𝑖ę𝑡𝑎 𝑤 𝑝ę𝑡𝑙ą
𝐵 − 𝑖𝑛𝑑𝑢𝑘𝑐𝑗𝑎 𝑚𝑎𝑔𝑛𝑒𝑡𝑦𝑐𝑧𝑛𝑎
Prawo indukcji elektromagnetycznej Faradaya
Prawo indukcji elektromagnetycznej Faradaya
Postać różniczkowa

W zamkniętym obwodzie znajdującym się zmiennym polu

magnetycznym pojawia się siła elektromotoryczna indukcji równa
szybkości zmian strumienia indukcji pola magnetycznego
Prawo Amere’a z modyfikacją Maxwell’a
Postać całkowa:

Gdzie:
𝐿 − 𝑑𝑜𝑤𝑜𝑙𝑛𝑦 𝑧𝑎𝑚𝑘𝑛𝑖ę𝑡𝑦 𝑘𝑜𝑛𝑡𝑢𝑟,
𝐼 − 𝑐𝑎ł𝑘𝑜𝑤𝑖𝑡𝑦 𝑝𝑟ą𝑑 𝑒𝑙𝑒𝑘𝑡𝑟𝑦𝑐𝑧𝑛𝑦 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑝ł𝑦𝑤𝑎𝑗ą𝑐𝑦 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑧 𝑑𝑜𝑤𝑜𝑙𝑛ą
𝑝𝑜𝑤𝑖𝑒𝑟𝑧𝑛𝑖ę 𝑆
Φ𝐸 − 𝑠𝑡𝑟𝑢𝑚𝑖𝑒ń 𝑝𝑜𝑙𝑎 𝑒𝑙𝑒𝑘𝑡𝑟𝑦𝑐𝑧𝑛𝑒𝑔𝑜 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑛𝑖𝑘𝑎𝑗ą𝑐𝑒𝑔𝑜
𝑝𝑟𝑧𝑒𝑧 𝑝𝑜𝑤𝑖𝑒𝑟𝑧𝑐ℎ𝑛𝑖ę
𝜇 − 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑛𝑖𝑘𝑎𝑙𝑛𝑜ść 𝑚𝑎𝑔𝑛𝑒𝑡𝑦𝑐𝑧𝑛𝑎 𝑜ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑎
𝜖 − 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑛𝑖𝑘𝑎𝑙𝑛𝑜ść 𝑒𝑙𝑒𝑘𝑡𝑟𝑦𝑐𝑧𝑛𝑎 𝑜ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑎
Prawo Amere’a
Prawo Amere’a z modyfikacją Maxwell’a
Postać różniczkowa:

Źródłem pola magnetycznego jest prąd (lub suma prądów)

przepływających przez dowolną powierzchnię i zmiana pola
elektrycznego.
Prawo Gaussa dla elektryczności
Postać całkowa:

Gdzie:
Φ𝐸 − strumień pola elektrycznego przez dowolną
powierznię zamkniętą S
𝑞 − 𝑐𝑎ł𝑘𝑜𝑤𝑖𝑡𝑦 ł𝑎𝑑𝑢𝑛𝑒𝑘 𝑧𝑎𝑤𝑎𝑟𝑡𝑦 𝑤𝑒𝑤𝑛ą𝑡𝑟𝑧 𝑡𝑒𝑗 𝑝𝑜𝑤𝑖𝑒𝑟𝑧𝑐ℎ𝑛𝑖
Prawo Gaussa dla elektryczności
Prawo Gaussa dla elektryczności
Postać różniczkowa:

Gdzie:
E − natężenie pola elektrycznego
𝜌 − 𝑔ę𝑠𝑡𝑜ść ł𝑎𝑑𝑢𝑛𝑘𝑢
𝜖0 − 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑛𝑖𝑘𝑎𝑙𝑛𝑜ść 𝑒𝑙𝑒𝑘𝑡𝑟𝑦𝑐𝑧𝑛𝑎 𝑤 𝑝𝑟óż𝑛𝑖

Strumień natężenia pola elektrycznego, przenikający przez dowolną

powierzchnię zamkniętą w jednorodnym środowisku o bezwzględnej
przenikalności elektrycznej jest równy stosunkowi całkowitego ładunku
znajdującego się wewnątrz tej powierzchni do wartości tej
przenikalności.
Prawo Gaussa dla magnetyzmu
Postać całkowa:

Gdzie:
B − indukcja magnetyczna
𝑑𝑆 − wektor powierzchni
Prawo Gaussa dla magnetyzmu
Prawo Gaussa dla magnetyzmu
Postać różniczkowa:

Pole magnetyczne jest bezźródłowe, nie ma ładunków magnetycznych.

Podsumowanie
 Podsumowanie

• Zmienne w czasie pole magnetyczne jest źródłem pola

elektrycznego (prawo Faraday’a)
• Indukowane pole elektryczne nie jest zachowawcze, jest
polem wirowym o niezerowej rotacji
• Zmienne w czasie pole elektryczne jest źródłem pola
magnetycznego (poprawka Maxwella do prawa Ampère’a)
• Równania Maxwella w próżni mają charakter symetryczny
dla obu pól
• Równania Maxwella przewidują istnienie fali
elektromagnetycznej, która rozchodzi się w próżni z
prędkością c
 Źródła:

• David Halliday,Robert Resnik, Jearl Walker: Podstawy fizyki. T. 3.

Warszawa: PWN, 2003. ISBN 83-01-14076-3
• https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3wnania_Maxwella
• https://wazniak.mimuw.edu.pl/index.php?title=PF_Modu%C5%82
_14
• https://pre-epodreczniki.open.agh.edu.pl/openagh-
podreczniki_view.php?mode=view&categId=1&handbookId=61&
moduleId=329
• https://www.if.pw.edu.pl/~anadam/WykLadyFO/FoWWW_38.html
Dziękuję za uwagę