1- Cfare eshte dhuna?

Dhuna perkufizohet si nje perdorim I vullnetshem I forces fizike , si

kercenim kundrejt nje personi ose komuniteti duke pasur me gjase pasoja
psikologjike, emocionale, keqzhvillim apo demtime fizike.Ajo shpesh
justifikohet duke u quajtur instikt natyror dhe kusht per dominimin dhe
afirmimin e Uni-it mbi tjetrin , pra kushti I ekzistences fizike por ne nuk
mund te lejojme qe ky instikt te mbisundoje ne jeten e perditshme.
Dhunat ndahet ne disa lloje te ndryshme si psh:
-dhuna fizike
-dhuna verbale
-dhuna emocionale
-dhuna psikologjike
-dhuna seksuale
- dhuna ne familje
-cyber dhuna
Persa I perket tipologjive te dhunes ato shpesh perfshijne klasifikime te
ndryshme sipas natyres dhe kontekstit te saj , te cilat ndahen:
1-Sipas natyres se demit:
-fizike
-verbale
-emocionale/psikologjike
2-Sipas vendit ku ndodh:
-dhuna ne familje
-dhuna ne mjediset e punes
3-Sipas motiveve ose qellimit te dhunes:
-dhuna seksuale
-dhuna financiare
-dhuna pershpirterore ose fetare
4-Sipas teknologjise:
-cyber dhuna
5-Sipas moshes:
-dhuna ndaj femijeve
Crregullimet mendore dhe feminicidi. Lidhja mes tyre
Crregullimet mendore mund te jene nje faktor I rendesishem ne rritjen e rrezikut
te feminicidit, por eshte e rendesishme te theksohet se jo cdo person me
crregullime mendore eshte dhunues.Per shume vrases apo dhe agresor , ka disa
faktore shumedimensional qe mund te perfshijne ketu kontekstin shoqeror ,
kulturor dhe individ te vecante. Disa elemente qe mund te lidhen me rrezikun e
feminicidit ne lidhje me crregullimet mendore mund te jene:
1-Depresioni dhe ankthi. Nje person I cili vuan nga depresioni apo ankthi I rende
mund te kete veshtiresi ne kontrollin e emocioneve dhe sjelljes se tij dhe kjo gje
con ne situate te pakendshme te konfliktit ne marredheniet e tyre duke perfshire
ketu dhe dhunen. Keto dy shenja te gjendjes emocionale te njeriut teper
shqetesuese I japin kuptim ketij fenomeni te diskriminimit ne menyre cnjerezore
te femres.
2-Impulsiviteti është një nga elementët e spikatur që mund të gjejmë në vrasjen e
një gruaje. Vrasja impulsive karakterizohet nga disa veçori: kërcënimi për të
humbur diçka që i përket, zemërimi shpërthyes dhe impulsiviteti që shndërron
zemërimin në sulme dhe dhunë të shprehur. Shkaku i dhunës shpesh jepet nga
ndjenja e kërcënimit të braktisjes që një burrë ndjen kur kupton se gruaja “e tij”
dëshiron ta lërë atë, të ndahet prej tij, të ndërtojë një jetë të pavarur ose me një
partner tjetër. Kjo frikë prodhon një ndjenjë të pashpresës, vogëlsisë, dështimit
dhe vetmisë.
3-Zemerimi është një emocion i fortë që kërkon rregullimin e duhur, një menaxhim
jo të përgjakshëm: njeriu që kryen një vrasje femërore është një njeri i cili, i
nënshtruar nga zemërimi i tij, nuk është në gjendje ta drejtojë atë dhe ta vërë në
shërbim të një ligjërimi, por e bën atë të shpërthejë duke vepruar ndaj tjetrit me
dhunë.Ai sinjalizon praninë e një padrejtësie dhe krijon një shtytje drejt riparimit
të dëmit të pësuar. Jo të gjitha goditjet e zemërimit çojnë në vrasjen e një gruaje,
ato mund të shfaqen përmes dhunës verbale, agresionit ndaj gjërave ose sendeve.
Por rreziku është ende shumë i madh: ka raste te cilat ndodhin rendomte ne jeten
reale ku një grua vdes sepse ajo u vra me vetëdije në një zemërim të pakontrolluar
ose vdiq, aksidentalisht, sepse ajo goditi kokën e saj në mur pas një shtyrje shumë
të fortë.
Ndergjegjesimi dhe reagueshmeria e shoqerise ndaj feminicidit
Nga pikëpamja sociale dhe politike, vrasja duhet të bëhet problem që nuk mund të
injorohet. Nga pikepamja psikologjike,per grate parandalimi nuk eshte
gjithcka,por eshte nje marreveshje e madhe. Ato duhet te mesohen ti japin fund
marredhenieve me burra qe shfaqin sjellje te dhunshme. Të dhënat më të fundit
shqetësuese në lidhje me dhunën ndaj grave dhe episodet e vrasjes së femrave
kërkojnë praninë e operatorëve që janë gjithnjë e më të trajnuar dhe të aftë për të
vlerësuar rrezikun e shumte, për të shmangur vazhdimin e këtij fenomeni. Prandaj
bëhet thelbësore të identifikohen faktorët nxitës të një dhune të tillë dhe
predispozicioni për një përsëritje të dhunshme të këtyre faktorëve. Fushat në të
cilat është e rëndësishme të kryhet një vlerësim i rrezikut janë kryesisht dy: zona
klinike dhe zona e ekspertëve.
1- Në mjedisin klinik, eshtë thelbësore për të ndihmuar gratë të arrijnë një
nivel të mjaftueshëm të vetëdijes për situatën e tyre, duke kundërshtuar
tendencën e tyre për të fajësuar veten për dhunën e pësuar, diktuar nga
shpresa se situata do të përmirësohet.

2- Parandalimi I fenomenit feminicid është i lidhur me fuqizimin e

institucioneve publike, të cilat drejtpërdrejt ose tërthorazi, kanë objekt të
veprimtarisë luftimin e dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje. Në këtë
kuadër, një rol të rëndësishëm luajnë edhe institucionet e dijes. Ato kanë
detyra për edukimin dhe për analizimin e fenomenit, me qëllim që të
ofrojnë konkluzione të vlefshme për hartimin e politikave dhe
masave ndaluese. Përmes studimeve është përkufizuar edhe përmbajtja e
femicidit, me qëllim që të adresohet në mënyrë të drejtë e efektive. Nxjerrja
e mësimeve për gjykatat dhe institucionet e tjera, do të rriste
përgjegjshmërinë për kryerjen e detyrave institucionale. Kjo do të rriste
efikasitetin e zbatimit të ligjit në këtë fushë. Por, nga përvoja, nuk duket
të jenë kryer analiza për këtë synim.