Professional Documents
Culture Documents
ESTE ĐẶC BIỆT
ESTE ĐẶC BIỆT
ESTE ĐẶC BIỆT
MUỐI CÓ SỐ C = SỐ COONa/COOK
Câu 157. Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp E gồm hai este mạch hở X và Y (đều tạo bởi axit
cacboxylic và ancol, MX < MY < 150) thu được 4,48 lít khí CO2. Cho m gam E tác dụng vừa đủ với dung
dịch NaOH, thu được một ancol Z và 6,76 gam hỗn hợp muối. Cho toàn bộ Z tác dụng với Na dư, thu
được 1,12 lít khí H2. Phần trăm khối lượng của X trong E là
A. 50,34%. B. 60,40%. C. 44,30%. D. 74,50%.
Trích đề thi THPTQG Bộ GD-2019
Phân tích:
- cho hai este mà không cho chức khả năng khác chức (dấu hiệu cho thêm M X < MY < 150) giới hạn
trong este hai chức.
- theo đề chỉ thu một ancol ancol sẽ là ancol đơn chức.
Ta có:
Ta có:
Tách muối
Nếu giải tổng quát: (a là số C)
BTNT C:
Thay vào (1):
Ghép các gốc trong muối lại
Ta có:
Giải quyết bài toán
*Bài này “hiểm” ỡ chỗ nhìn thấy được tỷ lệ của C trong gốc và COO (COONa) để dự doán CT của este
Thứ 2 là nhận biết được dữ kiện của đề cho đẽ giới hạn este trong hai chức.
Câu 158. Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp E gồm hai este mạch hở X, Y (đều tạo bởi axit cacboxylic và
ancol); MX < MY < 150), thu được 4,48 lít CO 2. Cho m gam E tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, thu được
một muối và 3,14 gam hỗn hợp ancol Z. Cho toàn bộ z tác dụng với Na dư thu được 1,12 lít khí H 2. Phần trăm
khối lượng của X trong E là
A. 40,40%. B. 30,30%. C. 62,28%. D. 29,63%.
Trích đề thi THPTQG Bộ GD-2019
Phân tích:
- cho hai este mà không cho chức khả năng khác chức (dấu hiệu cho thêm M X < MY < 150) giới hạn
trong este hai chức.
- theo đề chỉ thu một muối và hai ancol nghi ngờ 2 ancol khác chức (vì đã có dấu hiệu este khả năng
hai chức)
Cách 1. Giài theo dấu hiệu nhìn nhận nhanh (tham khảo Thầy Nguyễn Đình Hành).
Bước 1. Xác định CT của este
Tìm gốc axit
Ta có:
Ta có:
Tách ancol
Ta có: ancol có số C = số OH
Bước 2. Giải quyết bài toán
Câu 2. Cho 7,34 gam hỗn hợp E gồm hai este mạch hở X và Y (đều tạo bởi axit cacboxylic và ancol;
MX < MY < 150) tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, thu được ancol Z và 6,74 gam hỗn hợp muối T. Cho
toàn bộ Z tác dụng với Na dư, thu được 1,12 lít khí H 2. Đốt cháy hoàn toàn T, thu được H 2O, Na2CO3 và 0,05
mol CO2. Phần trăm khối lượng của X trong E là
A. 81,74%. B. 40,33%. C. 30,25%. D. 35,97%.
Trích đề minh họa lần 2-BGD.
Phân tích:
- cho hai este mà không cho chức khả năng khác chức (dấu hiệu cho thêm M X < MY < 150) giới hạn
trong este hai chức.
- theo đề chỉ thu muối và một ancol cùng gốc ancol
Ta có:
Ta có:
Tách muối
Ghép các gốc trong muối lại
Ta có:
*Bài này “hiểm” ở chỗ nhìn thấy được tỷ lệ của C trong gốc và COO (COONa) để dự doán CT của este
Thứ 2 là nhận biết được dữ kiện của đề cho đẽ giới hạn este trong hai chức.
Câu 25. Hỗn hợp X chứa ba este mạch hở, trong phân tử chỉ chứa một loại nhóm chức được tạo bởi các axit
cacboxylic thuần chức. Đốt cháy hết 0,2 mol X cần dùng 0,52 mol O 2, thu được 0,48 mol H 2O. Đun nóng 24,96
gam X cần dùng 560 ml dung dịch NaOH 0,75M thu được hỗn hợp Y cứa các ancol có tổng khối lượng 13,38
gam và hỗn hợp Z gồm hai muối, trong đó có a gam muối A và b gam muối B (M A < MB). Tỷ lệ a: b gần nhất
với giá trị nào sau đây?
A. 0,8. B. 1,4. C. 0,6. D. 1,2.
Trích đề thi thử THPTQG Chuyên Thái Nguyên-2019
Bước 1. Xử lý số liệu
BTNT O:
Ta có:
Câu 28. Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp P gồm 3 este X, Y, Z (đều mạch hở và chỉ chứa chức este, Z
chiếm phần trăm khối lượng lớn nhất trong P) thu được lượng CO 2 lớn hơn H2O là 0,25 mol. Mặt khác, m
gam P phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH thu được 22,2 gam 2 ancol hơn kém nhau 1 nguyên tử cacbon
và hỗn hợp T gồm 2 muối. Đốt cháy hoàn toàn T cần vừa đủ 0,275 mol O 2 thu được CO2, 0,35 mol Na 2CO3
và 0,2 mol H2O. Phần trăm khối lượng của Z trong A là
A. 45,20% B. 50,40% C. 62,10%. D. 42,65%.
Bước 1. Xử lý số liệu.
BTNT Na:
BTNT O:
Tìm CT gốc muối:
BTKL:
Ta có:
Vì este ban đầu là đơn chức và hai chức nên hỗn hợp ancol gồm ancol đơn chức và ancol hai chức.
Ta có:
Bước 2. Xác định CTCT ban đầu.
Ta có: và
Ta thấy:
Ta có:
BTNT O:
Xét
BTNT C:
Mà ancol no có số C = số OH
BTNT H:
Ta có: và
Ta thấy HCOO- và CH3 là có số mol lớn nhất xuất hiện trong 2 este. Nếu ghép (COO) 2 và C2H4- thì sẽ
lẻ số mol nên
Ta có:
*có nhiều cách để giải ra CT của muối, ở đây trình 2 cách
Cách 1. Thông qua dấu hiệu quen thuộc
BTKL:
BTNT O:
BTNT H:
Dùng CT BT electron trong đốt cháy hữu cơ: (lưu ý nếu có Na thì xem H)
Dùng CT BT electron trong đốt cháy hữu cơ: (lưu ý nếu có Na thì xem H)
Ta có:
Ta có:
Tách muối muối không có H
Ghép các gốc trong muối lại
Ta có:
BTKL:
Xét
*Bài này “hiểm” ỡ chỗ nhìn thấy được tỷ lệ của C trong gốc và COO (COONa) để dự doán CT của este
Thứ 2 là nhận biết được dữ kiện của đề cho đẽ giới hạn este trong hai chức.
Câu 9. Hỗn hợp X chứa hai este đều mạch hở, trong phân tử của mỗi este có số liên kết không quá 4. Đốt
cháy hoàn toàn 15,48 gam X cần dùng 0,71 mol O2, thu được 8,28 gam nước. Mặt khác đun nóng 15,48 gam X
với dung dịch NaOH vừa đủ, chưng cất dung dịch sau phản ứng, thu được hỗn hợp Y gồm hai ancol kế tiếp
trong dãy đồng đẳng. Tỉ khối hơi của Y so với He bằng 10,8. Phần trăm khối lượng của este có khối lượng phân
tử lớn trong X là
A. 43,9% B. 60,5% C. 65,9% D. 40,3%.
Phân tích:
- đề không muối nhưng lại cho điều kiện của dùng xác định CT của muối (không biết biết đơn chức
thì phần nhiều rơi vào đa chức)
- cho O2, H2O phải nghĩ đến nhưng do chưa biết k nên có thể không
dùng CT liên hệ.
BTNT O:
Ta có:
Theo đề: ancol no đơn chức
H)
Câu 30. Hỗn hợp X gồm 3 este đều mạch hở, trong mỗi phân tử este có số liên kết pi không quá 5 và chứa một
loại nhóm chức. Đốt cháy hoàn toàn 31,88 gam X thu được 62,48 gam CO 2 và 18,36 gam H2O. Đun 31,88 gam
X với dung dịch NaOH vừa đủ, thu được hỗn hợp Y gồm các muối và hổn hợp Z gồm các ancol no, đơn chức
có tỷ khối so với He là 11,675. Phần trăm khối lượng muối có khối lượng phân tử nhỏ nhất trong Y là
A. 54,1% B. 55,1% C.
45,9%. D. 46,6%
Xét X
Ta có:
Xét muối
Câu 31. Đốt cháy hoàn toàn 6,46 gam hỗn họp E gồm ba este no, mạch hở X, Y, Z (đều tạo bởi axit cacboxylic
và ancol; MX < MY < MZ < 248) cần vừa đủ 0,235 mol O 2, thu được 5,376 lít khí CO 2. Cho 6,46 gam E tác dụng
hết với dung dịch NaOH (lấy dư 20% so với lượng phản ứng) rồi chưng cất dung dịch, thu được hỗn họp hai
ancol đồng đẳng kế tiếp và hỗn họp chất rắn khan T. Đốt cháy hoàn toàn T, thu được Na 2CO3, CO2 và 0,18 gam
H2O. Phân tử khối của Z là
A. 160. B. 74. C. 146. D. 88.
Phân tích
- theo đề MX < MY < MZ < 248 este tối đa là este 3 chức (vì 3 gốc -COO có M =132)
BTKL:
BTNT O:
Xét muối
Câu 1. Hỗn hợp E gồm hai este X và Y, đều mạch hở, không phân nhánh (M X < MY). Đốt cháy X cũng như Y
với lượng oxy vừa đủ, luôn thu được CO2 có số mol bằng số mol O2 đã phản ứng. Đun nóng 15,12 gam hỗn hợp
E (nX = 1,5nY) cần dùng 200 ml dung dịch KOH 1M, thu được hỗn hợp Z chứa hai ancol và hỗn hợp T chứa hai
muối. Dẫn toàn bộ Z qua bình đựng Na dư, thấy khối lượng bình tăng 7,6 gam. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp
muối T cần dùng 0,21 mol O2. Phần trăm khối lượng của Y trong hỗn hợp E là
A.58,25% B.65,62%. C.52,38%. D.47,62%
Câu 17. Cho X và Y (MX < MY) là hai este đều mạch hở, không phân nhánh và không chứa nhóm chức khác.
Đốt cháy X cũng như Y với lượng oxi vừa đủ, luôn thu được CO 2 có số mol bằng số mol O 2 đã phản ứng. Đun
nóng 15,12 gam hỗn hợp E chứa X, Y (số mol của X gấp 1,5 lần số mol Y) cần dùng 200 ml dung dịch KOH
1M, thu được hỗn hợp F chứa 2 ancol và hỗn hợp chứa 2 muối T. Dẫn toàn bộ F qua bình đựng Na dư thấy
khối lượng bình tăng 7,6 gam. Đốt cháy hoàn toàn T cần dùng 0,21 mol O2. Phần trăm khối lượng của X trong
hỗn hợp E là
A. 52,38%. B. 65,62%. C. 46,82%. D. 58,25%.
Ta có:
Mà
Theo đề cho:
Bước 2. Xử lý muối
BTKL:
Tách muối
muối không có H muối axit hai chức
Theo đề:
Ta có: và
Câu 36. Hỗn hợp E gồm ba este hở mạch đều tạo bởi axit cacboxylic với ancol: X (no, đơn chức), Y (không no,
đơn chức, phân tử có hai liên kết ) và Z (no, hai chức). Cho 0,58 mol E phản ứng vừa đủ với dung dịch
NaOH, thu được 38,34 gam hỗn hợp ba ancol cùng dãy đồng đẳng và 73,22 gam hỗn hợp T gồm ba muối của
ba axit cacboxylic. Đốt cháy toàn bộ T cần vừa đủ 0,365 mol O 2, thu được Na2CO3, H2O và 0,6 mol CO2. Phần
trăm khối lượng của Y trong E có giá trị gần nhất với giá trị nào sau đây?
A. 5 B. 8
C. 6 D. 7.
Trích đề thi THPTQG 2019
Phân tích
- Y là este không no mà chỉ có 2 chỉ có 1 liên kết đôi (tối thiểu 3C).
Ta có:
Giải hệ (1), (2): muối không chứa CH2 CH2 trong este nằm toàn bộ trong ancol
chứa HCOONa
Muối còn lại là muối của axit không no một liên kết đôi (tối thiểu 3C), ta có: số H và số C
Tách ancol
*Tách theo nhóm chức thì việc tìm CTCT của chất cũng sẽ “khá khó khăn”
Câu 14. Đốt cháy hoàn toàn 32,3 gam hỗn hợp E gồm ba este no, mạch hở X, Y, Z (đều tạo bởi axit cacboxylic và
ancol; MX < MY < Mz < 180) cần vừa đủ 1,175 mol O2, thu được 26,88 lít khí CO2. Cho 32,3 gam E tác dụng hết với
dung dịch NaOH (lấy dư 20% so với lượng phản ứng) rồi chưng cất dung dịch, thu được hỗn hợp hai ancol đồng
đẳng kế tiếp và hỗn hợp chất rắn khan T. Đốt cháy hoàn toàn T, thu được Na2CO3, CO2 và 0,9 gam H2O. Phần trăm
khối lượng của nguyên tố H trong Y có giá trị gần nhất với giá trị nào sau đây?
chức:
%mHCOOC2H5 = 0,12.74/19,72 = 45,03%
MUỐI CÓ H = COONa
Câu 37. Hỗn hợp E gồm ba este X, Y, Z đều đa chức, no, mạch hở (M X < MY < MZ < 248). Đốt cháy hoàn toàn
5,7 gam E cần vừa đủ 5,488 lít khí O 2, thu được 3,42 gam H2O. Mặt khác, đun nóng 5,7 gam E với dung dịch
NaOH (vừa đủ), cô cạn dung dịch sau phản ứng, thu được muối T (có mạch cacbon không phân nhánh) và hỗn
hợp hai ancol (đơn chức, kế tiếp trong dãy đồng đẳng). Đốt cháy hoàn toàn T, thu được Na2CO3, CO2 và 0,72
gam H2O. Phân tử khối của Y là
A. 118. B. 132.
C. 146. D. 160.
Phân tích
- theo đề MX < MY < MZ < 248 este tối đa là este 3 chức (vì 3 gốc -COO có M =132)
BTKL:
BTNT O:
Xét muối
Ta có: số H = số COONa
Xác định ancol:
MUỐI CÓ H = C
X là este no, đơn chức; Y là este no, hai chức; Z là este không no chứa không quá 5 liên kết pi (X, Y, Z đều mạch hở).
Đun nóng 23,92 gam hỗn hợp E chứa X, Y, Z ( số mol Y lớn hơn số mol Z) với dung dịch NaOH vừa đủ, thu được hỗn
hợp A gồm ba ancol đều no có cùng số nguyên tử cacbon và hỗn hợp B chứa hai muối của hai axit cacboxylic đơn
chức. Đốt cháy hoàn toàn A thu được 0,6 mol CO2 và 0,8 mol H2O. Đốt cháy hoàn toàn B cần 5,824 lít O2 thu được
Na2CO3; 14,16 gam hỗn hợp CO2 và H2O. Phần trăm khối lượng của Z có trong hỗn hợp E là