PIELEGNIARSTWO II STOPNIA

WYŻSZA SZKOŁA NAUK SPOŁECZNYCH 2022/2023

SEMESTR I
PIELĘGNIARSTWO EPIDEMIOLOGICZNE

Zakażenia układu
pokarmowego
wywołane Clostridium
Difficile – zapobieganie
zakażeniom.
GRUPA V
Aneta Pudło
Iwona Marek
Iwona Zielińska
Katarzyna Pęk
Karina Słotwińska
Barbara Tworzewska
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Clostridium difficile - definicja Clostridium

Clostridium difficile to
difficile
beztlenowa bakteria Gram-
dodatnia, wytwarzająca
przetrwalniki odporne na
ciepło, suszenie i wiele
roztworów antyseptycznych.

Są one zdolne do przeżycia poza

jelitami
przez pięć miesięcy lub dłużej.
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Clostridium difficile
Stanowi florę fizjologiczną przewodu
pokarmowego niektórych zwierząt,
występującą również w przewodzie
pokarmowym człowieka, głównie noworodków
i małych dzieci, u których kolonizacja dotyczy
około 70% przypadków i spada po 1. roku
życia do około 3%. Kolonizacja wzrasta u osób
hospitalizowanych do 20–40%.

Clostridium difficile
odpowiedzialne jest za 15–25%
biegunek poantybiotykowych.
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Zakażenie
Clostridium difficile
Zakażenie Clostridium difficile to
choroba jelita grubego, która zwykle
objawia się
wodnistą biegunką (co najmniej 3
słabe wypróżnienia w ciągu dnia). W
ciężkich przypadkach
jedyną oznaką zakażenia może być
radiograficzny dowód poszerzenia
okrężnicy (szerokość
okrężnicy poprzecznej ≥ 5,5 cm).
W każdym przypadku podejrzenie
infekcji powinno być
potwierdzone badaniem
mikrobiologicznym, endoskopowym
lub mikroskopowym.
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Zakażenie Clostridium difficile (CDI) jest

poważnym zagrożeniem dla zdrowia
człowieka.
Do zakażeń dochodzi po zaburzeniu
prawidłowej mikrobioty, najczęściej w
wyniku stosowania
antybiotyków. Obecne leczenie CDI polega w
dużej mierze na stosowaniu antybiotyków o
szerokim spektrum działania, takich jak
wankomycyna i metronidazol, które
dodatkowo zaburzają
mikrobiotę, co prowadzi do częstych
nawrotów choroby.
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE Obraz kliniczny
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Obraz kliniczny zakażenia jelitowego wywołanego przez

Clostridium difficile jest bardzo
zróżnicowany - od łagodnej biegunki, odwodnienia, a

Objawy zakażenia także zaburzeń elektrolitowych do ciężkiego

rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego ze

Clostridium difficile wstrząsem, niedrożnością przewodu

pokarmowego i okrężnicą olbrzymią (megacolon
toxicum), wymagających leczenia
chirurgicznego.

U 90% chorych najczęstszym objawem jest biegunka,

której towarzyszą
skurczowe bóle brzucha, podwyższona temperatura ciała
oraz leukocytoza w badaniach
laboratoryjnych. Nawroty choroby występują u 20%
pacjentów, zwykle w ciągu 3 tygodni po
leczeniu
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Czynniki ryzyka Zaawansowany wiek

zakażenia
Stosowanie antybiotyków na inne niż C. difficile
po zdiagnozowaniu CDI

Clostridium difficile Hamowanie wydzielania kwasu żołądkowego

Ciężka choroba podstawowa i/lub niewydolność

nerek

Szczep hiperwirulentny, NAP1/BI/027

Historia wcześniejszego CDI

Ciężkość wcześniejszego CDI

Dłuższe pobyty w szpitalu

Brak adaptacyjnej odpowiedzi
immunologicznej na toksyny A i B
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Najważniejsze czynniki ryzyka

zakażenia Clostridium difficile

Do najważniejszych czynników ryzyka zakażenia C.

difficile należą antybiotykoterapia oraz ekspozycja
na bakterię poprzez przyjęcie do szpitala lub ośrodka
opieki. Ponadto są to: starszy wiek, zabiegi
operacyjne w obrębie przewodu pokarmowego,
żywienie przez zgłębnik nosowo‑żołądkowy,
zmniejszenie wydzielania kwasu żołądkowego
(leczenie inhibitorami pompy protonowej – PPI),
choroby towarzyszące, w tym nieswoiste choroby
zapalne jelit, leczenie immunosupresyjne, choroby
przebiegające z niedoborami odporności. Ciężkie
choroby lub choroby współistniejące, szczególnie
wymagające stosowania antybiotyków lub
przedłużonej hospitalizacji, także zwiększają ryzyko
zakażenia.
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Antybiotyki są najważniejszym czynnikiem ryzyka.

Około 90% pacjentów z CDI stosowało antybiotyki,
najczęściej 1‑2 miesiące przed wystąpieniem
objawów. Objawy mogą pojawić się także już w
trakcie leczenia, najczęściej między 5‑10. dniem
terapii. Zastosowanie nawet jednej dawki antybiotyku,
ale w szpitalu z wysoką endemiczną zapadalnością,
może przyczynić się do zakażenia. Największe ryzyko
związane jest ze stosowaniem antybiotyków o
szerokim spektrum działania, które niszczą mikroflorę
jelitową, ale na które C. difficile jest oporna. Brak jest
badań pozwalających zakwalifikować antybiotyki jako
mniej lub bardziej predysponujące do wywołania
zakażenia. Wysokie ryzyko zakażenia wiąże się ze
stosowaniem cefalosporyn II i III generacji,
klindamycyny, fluorochinolonów
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Pobyt w szpitalu lub ośrodku opieki jest istotnym

czynnikiem ryzyka, gdyż jednostki te stanowią
rezerwuar bakterii, a nowi pacjenci narażeni są na
zakażenie sporami mającymi zdolność do długiego,
nawet do kilkunastu miesięcy, bytowania poza
organizmami. Źródłem przenoszenia infekcji są
najczęściej toalety, ręce personelu oraz sprzęt
medyczny. Spory łatwo rozprzestrzeniają się,
ponieważ są oporne na alkoholowe środki do
dezynfekcji rąk oraz większość środków do
dezynfekcji powierzchni
Częstość zakażeń rośnie wraz z wiekiem pacjenta.
Największa zapadalność występuje po 65. r.ż.
Zakażenie występuje wówczas 20‑krotnie częściej
niż u osób poniżej 20. r.ż. [1].
Obecnie uznanym czynnikiem ryzyka jest terapia PPI.
Metaanaliza 29 badań dotyczących pacjentów z
zakażeniem wykazała, że PPI zwiększają ryzyko jego
wystąpienia, a iloraz szans wynosi 2,15 [95%
przedział ufności (CI) 1,81‑2,55]
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Diagnostyka
Clostridium difficile
Metody laboratoryjne

W ciągu ostatnich 3 lat nastąpiła znaczna poprawa
jakości testów diagnostycznych
służących do wykrywania zakażeń Clostridium
difficile (CDI). Enzymatyczne testy
immunologiczne (EIA) dla toksyn A/B nie są już
zalecane jako podstawowe, samodzielne testy ze
względu na niską czułość.
Celem badania pacjentów z biegunką jest
identyfikacja przypadków CDI i wykluczenie CDI,
ponieważ biegunka jest dość powszechna u
pacjentów hospitalizowanych i objętych opieką
długoterminową z różnych przyczyn infekcyjnych
oraz nieinfekcyjnych.

Diagnostyka
Clostridium difficile
Podstawą diagnostyki jest badanie
kału na obecność Clostridium difficile
— wykonanie posiewu, wykrycie
antygenu lub produktów metabolizmu
bakterii, wykrywanie toksyn A i B
odczynem aglutynacji lateksowej oraz
w badaniu neutralizacji
cytotoksyczności na hodowli
komórkowej — metoda najbardziej
czuła i swoista.
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM
Posiew kału wraz z wykrywaniem
produkcji toksyn przez
wyhodowany szczep stanowi
diagnostyczną metodę
referencyjną, jednak z uwagi na
szybkość diagnostyki badanie
immunoenzymatyczne w kierunku
W diagnostyce wykonywana jest toksyn A i B stanowi
również endoskopia przewodu suboptymalną metodę
pokarmowego w celu stwierdzenia diagnostyczną.
rzekomobłoniastego zapalenia jelita Z uwagi na pojawienie się
grubego, jednak mimo wysokiej szczepu epidemicznego, wysoce
zjadliwego, wytwarzającego
specyficzności, charakteryzuje się
również toksynę binarną szerokie
małą czułością i nie jest stosowana
zastosowanie znalazł szybki test
rutynowo. W ciężkich przypadkach Gene Xpert C.difficile PCR,
wykonywana jest również tomografia charakteryzujący się dużą
komputerowa czułością i swoistością.
 Celem ograniczenia szerzenia się zakażenia C.
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM
difficile w szpitalu należy izolować pacjentów z CDI
w jednoosobowych salach z własną łazienką i
toaletą. Jeżeli liczba takich sal jest ograniczona,
priorytet mają pacjenci z nietrzymaniem stolca

W przypadku wymaganej kohortacji zalecana jest

kohortacja pacjentów zakażonych lub
skolonizowanych jednocześnie tym samym

Kontrola zakażeń
drobnoustrojem. Nie należy kohortować pacjentów
z CDI, z pacjentami skolonizowanymi/zakażonymi
równocześnie różnymi wieloopornymi

Clostridium drobnoustrojami, np. MRSA, VRE itd.

Personel medyczny powinien zakładać rękawiczki i

difficile fartuch ochronny (silne zalecenia, jakość

umiarkowana) w chwili wejścia do sali pacjenta z
CDI i podczas opieki nad tym pacjentem.

Środki zapobiegawcze muszą być zastosowane w

przypadku pacjenta z podejrzeniem CDI
oczekującego na wyniki badania w kierunku C.
difficile, jeżeli wyniki nie mogą być uzyskane w
ciągu tego samego dnia
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM Kontaktowe środki ostrożności należy utrzymywać
co najmniej przez 48 godzin po ustąpieniu biegunki.

Wydłużenie izolacji kontaktowej można zastosować

do czasu wypisu jeżeli zapadalność na CDI w
oddziale pozostaje wysoka, bez względu na
wprowadzenie standardowych środków kontroli
zakażeń wobec C. difficle.

Kontrola zakażeń Rutynowo i w sytuacjach endemicznych w

jednostkach szpitalnych należy przed i po kontakcie

Clostridium z pacjentem z CDI i po zdjęciu rękawiczek

wykonywać procedurę higieny rąk poprzez mycie

difficile c.d. mydłem pod bieżącą wodą lub stosując środki do

higieny rąk na bazie alkoholu.

Od pacjentów należy wymagać mycia rąk mydłem i

wodą, a także kąpieli pod prysznicem w celu
zredukowania liczby spor na powierzchni skóry.

Sprzątanie końcowe sali szpitalnej (po wypisie

pacjenta) należy wykonać stosując środki
sporobójcze.
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM
W przypadku ogniska CDI lub oddziałów z
utrzymującym się wysokim poziomem zapadalności
należy przeprowadzać higienę rąk preferując mydło
z wodą zamiast środków na bazie alkoholu. Mycie
rąk mydłem i wodą zaleca się również przed i po
wykonaniu jakichkolwiek procedur medycznych u
pacjenta w przypadku bezpośredniego kontaktu z
kałem lub strefą mocno skontaminowaną florą
kałową (np. okolica krocza). Jest to ważne ze
względu na większą skuteczność mydła z wodą w
usuwaniu spor – przetrwalników.
Jeżeli jest to możliwe należy używać
jednorazowego sprzętu dla pacjentów z CDI. W
przypadku sprzętu wielorazowego użytku należy
zapewnić dokładną dekontaminację z
zastosowaniem środków dezynfekcyjnych o
właściwościach sporobójczych.
Należy monitorować jakość sprzątania w celu
zapewnienia czystości środowiska szpitalnego.
Brak wystarczających danych, aby w celu prewencji
CDI zalecać automatyczną metodę dezynfekcji
końcowej z zastosowaniem środków sporobójczych,
choć w sytuacjach endemicznych i ognisk
epidemicznych mogą być one skuteczne.
Codzienne sprzątanie sal z zastosowaniem
środków sporobójczych należy rozważyć w
połączeniu z innymi metodami zapobiegawczymi na
oddziałach w trakcie ognisk epidemicznych
zakażeń, również na oddziałach o wysokiej
zapadalności, lub jeżeli są powtarzające się
przypadki CDI na tej samej sali szpitalnej.
Nie ma wystarczających danych do zalecenia
badań przesiewowych bezobjawowych nosicieli, a
także do izolacji tych nosicieli.
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Clostridium difficile W ostatnich latach stwierdzono ważną

- rolę nosicieli w szerzeniu się C. difficile w

szpitalu. Wyniki analiz molekularnych
kontrola zakażeń sugerują, że wiele przypadków infekcji C.
difficile, które pojawiły się w szpitalu, nie
miały związku z innymi przypadkami CDI
w tym szpitalu. Nowe przypadki mogą być
spowodowane transmisją od
bezobjawowych nosicieli lub przez
przejście bezobjawowego zakażenia C.
difficile (obecnego przy przyjęciu) do
objawowej postaci zakażenia.
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

W celu zapobiegania rozprzestrzenienia się CDI w szpitalu należy stosować cały

„pakiet” metod, włączając higienę rąk, izolację pacjentów, dezynfekcję środowiska
szpitalnego i politykę antybiotykową. Często trudno jest spośród wymienionych
działań wybrać te, które są najbardziej skuteczne w kontrolowaniu ognisk
epidemicznych, ponieważ są one prowadzone równolegle. Optymalnie należy
izolować pacjentów w osobnych salach. W przypadku braku jednoosobowych sal
szpitalnych jest możliwe kohortowanie pacjentów w salach wieloosobowych.
Badanie ryzyka nawrotów u pacjentów kohortowanych wykazało, że wiek, choroby
towarzyszące i kontynuacja antybiotykoterapii są czynnikami ryzyka nawrotu
choroby. Samą kohortację uznano również za niezależny czynnik ryzyka nawrotu CDI

CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM
Inne działania zapobiegające
zakażeniom CDI
Celem zredukowania ryzyka
wystąpienia CDI należy
zminimalizować częstotliwość i czas
terapii antybiotykami wysokiego
ryzyka oraz ogólną liczbę stosowanych
antybiotykoterapii.
Należy wprowadzić politykę
antybiotykową, uwzględniającą
zalecenia punktu wyżej.
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
Polityka antybiotykowa powinna
uwzględnić lokalną sytuację
epidemiologiczną i analizę szczepów C.
difficile występujących na danym
oddziale (rybotyp, lekooporność). Nadzór
i ograniczone stosowanie musi dotyczyć
zwłaszcza fluorochinolonów,
klindamycyny i cefalosporyn.
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Inne działania zapobiegające

zakażeniom CDI c.d.
Ze względu na to, że istnieją epidemiologiczne Aktualnie brakuje
korelacje między stosowaniem inhibitorów pompy istotnych,
protonowej – PPI a przypadkami CDI, zbędne konkluzywnych danych
stosowanie PPI musi być ograniczone, chociaż do zalecenia
brakuje istotnych dowodów, iż przerwanie probiotyków w celu
stosowania PPI ma znaczenie w prewencji CDI. W zapobiegania CDI.
ostatnich randomizowanych badaniach
stwierdzono wysokie ryzyko wystąpienia CDI po
zastosowaniu inhibitorów pompy protonowej,
zwłaszcza u osób starszych, a także zwiększone
ryzyko występowania innych chorób (łamliwość
kości, pozaszpitalne zapalenie płuc, niedobór
witaminy B12 itd.
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Opublikowano szereg metaanaliz na temat skuteczności probiotyków

w profilaktyce CDI podawanych pacjentom podczas leczenia
antybiotykami, ale dotyczyły one tylko pacjentów bez uprzednich
epizodów CDI. Jednak krytyczne podejście do tych publikacji i
odrzucenie publikacji opisujących bardzo wysoką zapadalność na
CDI, a także uwzględnienie różnic w zastosowanych probiotykach i
okresie czasu ich stosowania, oraz faktu, że nawet w ogniskach CDI
występowanie tych zakażeń wśród pacjentów > 65 r. życia,
hospitalizowanych powyżej 2 dni stanowi tylko około 3%, może
świadczyć o braku podstaw do zalecenia stosowania probiotyków
nawet w celach profilaktycznych. Należy także wziąć pod uwagę
opisane przypadki wywoływania zakażeń u hospitalizowanych
pacjentów przez niektóre probiotyki.
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

W przypadku stosowania probiotyków w profilaktyce C.

difficile nadal jest wiele niewiadomych takich jak który
probiotyk, w jakiej dawce i jak długo stosować, aby uzyskać
spodziewany, korzystny efekt. Na podstawie wyżej opisanych
wyników badań, dotyczących stosowania probiotyków, nie ma
wystarczających dowodów zalecenia ich do pierwotnej
prewencji CDI.
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
Wczesne rozpoznanie i wprowadzenie
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM
odpowiedniego leczenia w większości
przypadków prowadzi do szybkiego

Leczenie ustąpienia biegunki i poprawy stanu

klinicznego.

Clostridium
difficile
Podstawą leczenia jest odstawienie
antybiotyku, zastosowanie diety
bezmlecznej, antydyspeptycznej,
kleikowej oraz wyrównanie gospodarki
wodno-elektrolitowej.

Odstawienie antybiotyku u osób z

łagodną postacią zapalenia jelit jest
skuteczne u 23% pacjentów.
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Leki pierwszego wyboru:

są podawane doustnie metronidazol w dawce

Leczenie
Clostridium difficile
zazwyczaj 3 × 500 mg lub wankomycyna w dawce
4 × 125 do 500 mg.

Łagodna i umiarkowana postać: W trakcie terapii obowiązuje reżim sanitarny.

są metronidazol i wankomycyna charakteryzują
się podobną skutecznością, natomiast w
postaciach ciężkich jako lek pierwszego rzutu
rekomendowana jest wankomycyna. Czas leczenia
powinien wynosić 10–14 dni.
Ciężka postać:
stosuje się wankomycynę doustnie, z
metronidazolem podawanym dożylnie. Obecnie
trwają badania nad terapią biologiczną, mającą
na celu zapobiec nawrotom zakażenia i leczeniem
za pomocą odpowiednio spreparowanego kału
własnego chorego.
Wstępną ocenę skuteczności leczenia powinno się
przeprowadzić po 4–6 dniach stosowania
metronidazolu i po 3 dniach stosowania
wankomycyny. Stosowanie probiotyków w trakcie
leczenia nie jest zalecane, można je zastosować po
zakończeniu terapii antybiotykiem. Nie zaleca się
stosowania leków zapierających, hamujących
czynność przewodu pokarmowego.
W przypadku wystąpienia nawrotu zapalenia jelit o
etiologii Clostridium difficile należy zastosować ten
sam antybiotyk, który był skuteczny w poprzednio.
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Clostridium difficile
Powikłania

Powikłaniami w przebiegu ciężkich

przypadków zapalenia są:

piorunujące zapalenie jelita z ostrym

rozdęciem okrężnicy,
niedrożność porażenna,
perforacja i zapalenie otrzewnej
obrzęki z hipoalbuminemii.
ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM
Dla prawidłowego prowadzenia
nadzoru epidemiologicznego
(tzw. surveillance) należy:

prowadzić nadzór nad przypadkami HO-CDI

na wszystkich oddziałach szpitalnych celem
wykrycia podwyższonego ryzyka

Nadzór wystąpienia ognisk CDI na oddziale (słabe

zalecenia, niska jakość).

epidemiologiczny wskazywać poziom HO-CDI jako liczbę

przypadków na 10.000 osobodni; poziom
częstości występowania CO-HCFA jako
liczbę przypadków na 1000 przyjęć do
szpitala (rekomendacje dobrej praktyki)

dane zbierać uwzględniając lokalizację

pacjenta by ukierunkować środki kontroli,
gdy zapadalność na CDI przewyższa poziom
Co zrobić?
krajowy i/ lub jeśli odnotowano wystąpienie
ogniska zakażenia (słabe zalecenia, niska
jakość).
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Minimalny nadzór
Minimalny nadzór, który powinien być prowadzony
we wszystkich oddziałach, to śledzenie wszystkich
przypadków CDI, ze szczególnym uwzględnieniem
związanych z opieką zdrowotną (HO), które pozwolą
na wykrycie podwyższonych wskaźników lub ogniska
choroby w obrębie oddziału, monitorowanie liczby
wykonywanych badań w kierunku CDI, jak i
przestrzegania algorytmu diagnostycznego.

Nadzór
epidemiologoczny
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Wzmożony
nadzór
Wzmożony nadzór powinien dodatkowo uwzględniać
ocenę rybotypu, obecności toksyn lub ich genów i
lekowrażliwości na metronidazol, wankomycynę,
moksifloksacynę i fidaksomycynę.

Nadzór
epidemiologoczny
 ZAKAŻENIA UKŁADU POKARMOWEGO WYWOŁANE
CLOSTRIDIUM DIFFICILE – ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM

Literatura:
1. Ch.M. Surawicz , Guidelines for diagnosis, treatment and prevention of Clostridium
difficile infections. Am J Gastroenterol 2013;
2. Hryniewicz W., Martirosian G., Ozorowski T.: Zakażenia Clostridium difficile.
Diagnostyka, terapia, profilaktyka. Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2011.
3. https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/48304/38020
4. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków (dostępny na stronie:
http://antybiotyki.edu.pl)
5. Olczak A., Grąbczewska E.: Rzekomobłoniaste zapalenie jelit o etiologii Clostridium
difficile. Przegl Epidemiol, 2012; 66:59-65.
6. Pietrzak A.M., Zakażenie Clostridium difficile, o ciężkim przebiegu, Postępy Nauk
Medycznych 1/2014,
7. P. Rajewski, Zapalenie jelit o etiologii Clostridium difficile — opis przypadku Forum
Medycyny Rodzinnej Tom 10, Nr 3, 2016,