Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 175

Merita Berisha Arta Toska

Artan Trebicka Andia Tamburi


Marsilda Qyli

LIBËR PËR MËSUESIN


Biologjia 8
Përmbajtje
Hyrje 5

Planifikimi vjetor dhe me tremujorë 10

Planifikimet ditore 26

Kreu 1: Bimët 26

Kreu 2: Ushqimi dhe tretja 43

Test i tremujorit të parë 73

Kreu 3: Sistemi i qarkullimit të gjakut 76

Kreu 4: Frymëshkëmbimi 94

Test i tremujorit të dytë 108

Kreu 5: Riprodhimi dhe zhvillimi 115

Test i tremujorit të tretë 130

Veprimtari në librin e nxënësit 132

Fletë pune për kreun e parë 136

Fletë pune për kreun e dytë 148

Fletë pune për kreun e tretë 160

Fletë pune për kreun e katërt 169

Fletë pune për kreun e pestë 174


Hyrje

Shkenca është veprimtari intelektuale dhe praktike që përfshin studimin

shkencor përmes ideve dhe përvojave të tij. Idetë dhe konceptet përpunohen për

hartuesit të teksteve mësimore dhe materialeve ndihmëse për mësuesit

fëmijëve.

5
Libër për mësuesin

dhe mbrojtjen e mjedisit.

a.

formulon problemin.

b.

6
Biologjia 8

c.

d.

a.

b.

c.

d.

7
Libër për mësuesin

a.

b.

c.

8
Biologjia 8

programit mbi rezultatet e të nxënit për kompetencë në secilën lëndë dhe në tematika

zhvillimin e situatave të të nxënit dhe lehtëson vlerësimin e nxënësit për kompetencat


kyçe. Situatat e të nxënit janë situata që lidhen me kontekstin e të nxënit. Ato mund
të jenë situata në mjedise të mbyllura ose të hapura të nxëni, brenda shkollës ose
jashtë saj. Roli i mësuesit në mësimdhënien përmes situatave është ai i udhëheqësit
e i lehtësuesit gjatë nxënies aktive të nxënësit. Realizimi i temave ndërkurrikulare
dhe i lidhjes ndërlëndore nëpërmjet lëndëve të shkencave natyrore janë, gjithashtu,
elemente të rëndësishme të programit. Metodat, teknikat, strategjitë e të nxënit në
fushën e shkencave natyrore janë faktorë të rëndësishëm për një nxënie të suksesshme
që nxit interesin, gjithëpërfshirjen, ndërveprimin dhe punën kërkimore të nxënësit.
Përzgjedhja dhe përdorimi i tyre nga mësuesit bëhet në funksion të zhvillimit të
kompetencave te nxënësit, duke respektuar stilet e ndryshme të të nxënit.

Vlerësimi si pjesë integrale e procesit të të nxënit, mat shkallën në të cilën


kompetencat janë arritur nga nxënësi. Meqenëse i gjithë procesi i të nxënit në
shkencat natyrore mbështetet në kërkimin shkencor, vlerësimi merr shumë forma, të
cilat i parashikon dhe mundëson struktura dhe konceptimi i programit. Realizimi i
programit të fushës së shkencave natyrore kërkon krijimin e një mjedisi të nxëni, të
përshtatshëm dhe gjithëpërfshirës, të pasur me materiale dhe burime të domosdoshme,
si dhe përdorimin e gjerë të TIK-ut.

Diagrami 1: Korniza konceptuale e programit.

Sistemet

Shkall
matjet

9
PLANIFIKIMI VJETOR

10
Shpërndarja e orëve dhe temave sipas tremujorëve
Tremujori i parë 27 orë Tremujori i dytë 23 orë Tremujori i tretë 20 orë
Kreu 1 ( plani 8 orë) Kreu 3 (plani 12 orë) Kreu i tretë vazhdim
Libër për mësuesin

1. Fotosinteza 1. Sistemi i qarkullimit të gjakut te 12. Duhani dhe shëndeti


2. Gjethet njeriu 13. Sëmundjet që shkaktohen nga duhani
3. Punë laboratori: Hulumtim rreth 2. Zemra Kreu 5 (18 orë)
procesit të fotosintezës (veprimtaria 3. Punë praktike: veprimtaria 3.2 1. Gametat
1.3 A) 4. Sëmundjet e zemrës ( material 2. Sistemi i riprodhimit te njeriu
4. Punë laboratori: Hulumtim rreth informative nga interneti) 3. Çfarë ndodh te qeliza vezë
procesit të fotosintezës (veprimtaria 5. Gjaku dhe përbërja e tij 4. Nga embrionit e foshnja
1.3 B) 6. Enët e gjakut 5. Rritja dhe zhvillimi
5. Rrënjët 7. Punë praktike: poster për qarkullimin 6. Adoleshenca
6. Transporti i lëndëve ushqyese te e gjakut 7. Adoleshenca (diskutim)
bimët (veprimtaria 1.5 A dhe 1.5 B) 8. Sëmundjet e gjakut (material 8. Projekt-ora e tretë
7. Transporti i lëndëve ushqyese te informativ nga interneti) 9. Projekt-ora e katërt
bimët ( gypat e ksilemës dhe floemës) 9. Bisedë me mjek kardiolog ose 10. Mënyra e jetesës dhe shëndeti
8. Ushtrime përmbledhëse hematolog për sëmundjet e gjakut 11. Mënyra e jetesës dhe shëndeti
9. Ushtrime përmbledhëse (orë e marrë 10. Ushtrime përmbledhëse 12. SST
nga totali i orëve të kreut 2) 11. Ushtrime përmbledhëse 13. SST
12. Projekt (ora e dytë) 14. Ushtrime përmbledhëse
Kreu 2 do zhvillohet në 18 orë. Kreu 4 (plani 12 orë + 1 orë nga kreu 15. Ushtrime përmbledhëse
( plani është 20 orë. Prej tyre 2) 16. Përsëritje
zbresim 2 orë, nga të cilat një orë i 1. Sistemi i frymëkëmbimit te njeriu 17. Vlerësim portofoli
kalon kreut të parë dhe një orë i 2. Punë laboratori: veprimtaria 4.1 18. Test për semestrin e tretë
kalon kreut të katërt) 3. Shkëmbimi i gazeve në mushkëri
1. Lëndët ushqyese 4. Frymëmarrja aerobe
2. Lëndët ushqyese (veprimtaria 2.1 dhe 5. Punë laboratori: Frymëmarrja te Total 2 + 18 = 20 orë
material nga fletët e punës apo fletore bizelet
punës) 6. Mbajtja e trupit në formë
3. Dieta ushqimore e ekuilibruar 7. Ushtrime përmbledhëse
4. Dieta ushqimore e ekuilibruar 8. Ushtrime përmbledhëse
5. Tretja dhe përthithja e ushqimit 9. Përsëritje
6. Punë laboratori: Një model 10. Vlerësim portofoli
përthithjeje 11. Test për semestrin e dytë
7. Sistemi tretës te njeriu
8. Sistemi tretës te njeriu Total 12 + 11 = 23 orë
9. Dhëmbët
10. Punë laboratorike: Ndikimi i pijeve
me gaz te dhëmbët
11. Enzimat
12. Punë laboratori: Veprimtaria 2.6
13. Projekt ora e parë
14. Ushtrime përmbledhëse
15. Ushtrime përmbledhëse
16. Përsëritje
17. Vlerësim portofoli
18. Test i semestrit të parë
Total 9 + 18 = 27 orë

11
Biologjia 8
LËNDA: BIOLOGJI

12
KLASA E TETË
FUSHA: SHKENCAT E NATYRËS
PLANIFIKIMI PËR 3-MUJORIN E PARË (SHTATOR-DHJETOR)
Libër për mësuesin

SHTATOR – DHJETOR
Tematika Kapitulli Nr. i orëve sipas Situata e Metodologjia Vlerësimi Burimet
Temave mësimore parashikuar e dhe veprimtaritë
të nxënit e nxënësve

Sistemet 1. Fotosinteza Bimët si Për të realizuar Për të realizuar Në mënyrë të


Sistemet te bimët prodhuese të temat mund të vlerësimin në tema të hollësishme mjetet
dhe njeriu ushqimit. zgjidhni një ose ndryshme mund të ndihmëse për
Bimët disa nga: zgjidhni një ose disa realizimin e temave
(8 orë + 1 nga: mësimore janë të
orë nga Metoda të të Vlerësimi i vazhduar përshkruara te libri
kreu 2) 2. Gjethet Ndërtimi i nxënit aktiv: për: i mësuesit.
gjethes dhe Diskutime në - Shumëllojshmërinë
funksioni i saj grup e përgjigjeve, -Aty do të gjeni dhe
përfshirë vizatimet, ide për
Prezantime të punimet e shkruara, mësimdhënien si
tyre me figura bisedat me njëri- dhe udhëzime se si
organesh tjetrin dhe paraqitjen do t'i kryeni
bimore dhe të e ideve. veprimtaritë sipas
njeriut temave përkatëse të
- Plotësimin e fjalive librit të nxënësit.
Vizitë në në fletoren e punës -Pas kapitujve
3. Punë laboratori: Si zhvillohet terren për dhe fletët e punës ndodhen gjithmonë
Hulumtim rreth procesit fotosinteza te bimët (shikoni në fletët fletët e punës që
të fotosintezës bimët punës te libri i mund të jepen si
(veprimtaria 1.3 A) (mbledhja e Trajtim i të mësuesit) detyrë në fund të
oksigjenit) dhënave me mësimit për të
grafikë ose me - Plotësimin e kontrolluar të
Sistemet Sistemet 4. Punë laboratori: Faktorët që tabela përgjigjeve në pyetjet nxënit e nxënësve.
te bimët Hulumtim rreth procesit ndikojnë në dhe detyrat për çdo
dhe njeriu të fotosintezës shpejtësinë e Zgjidhje e temë mësimore si dhe Mund të përdorni:
(veprimtaria 1.3 B) fotosintezës kërkesave në kryerja e veprimtarive
Bimët fletët e punës në librin e nxënësit, Materiale
5. Rrënjët Ndërtimi dhe dhe fletoren e tekstin mësimor. modeluese ose
funksionet e punës sipas komplete të
rrënjës. Mbirja temave Vetëvlerësimi gatshme, karton,
e farave përkatëse gërshërë, ngjitës,
6. Transporti i Transporti i Realizohet nga shirit ngjitës, mjete
lëndëve ushqyese te bimët lëndëve Regjistrime nxënësit për: të domosdoshme
(veprimtaria 1.5 A dhe 1.5 ushqyese te video për pasqyruar
B) bima e selinosë - Vlerësimin në çift organe e sisteme të
Veprimtari në njeriut.
librin e -Vlerësimin e punës
7. Transporti i lëndëve Strukturat nxënësit, të në grup
ushqyese te bimët (gypat bimore që cilat janë në
e ksilemës dhe floemës) mundësojnë çdo temë - Vlerësimin e
transportin e mësimi detyrave të shtëpisë
lëndëve nga njëri-tjetri
ushqyese. Veprimtari - Prezantimi me gojë
8. Ushtrime përmbledhëse Ushtrime mbi hulumtuese ose me shkrim i
ndërtimin e punimeve të bëra nga

13
Biologjia 8
14
bimëve dhe nxënësit.
funksionet e Vlerësim
organeve të saj. Pyetje- përmbledhës për:
9. Ushtrime përmbledhëse Ushtrime mbi përgjigje - Detyrë me shkrim
Libër për mësuesin

( orë e marrë nga totali i ndërtimin e ose me gojë


orëve të kreut 2) bimëve dhe Sfida - Punë kërkimore në
funksionet e individuale internet
organeve të saj.
Sistemet Njeriu si 10. Lëndët ushqyese 7 llojet e Konkurse me
organizë lëndëve grupe Vlerësimi
m (plani ushqyese dhe - formues
20 - 2 orë vlerat e tyre për Veprimtari në - përmbledhës
= 18 orë) organizmin. çift - diagnostikues
11. Lëndët ushqyese Prania e - me shkrim
(veprimtaria 2.1 dhe karbohidrateve
material nga fletët e punës në ushqime
apo fletore punës)
12. Dieta ushqimore e Ushqimet e
ekuilibruar shëndetshme
dhe të
pashëndetshme

13. Dieta ushqimore e Si duhet të


Sistemet ekuilibruar ushqehemi? Kërkim në
14. Tretja dhe përthithja e Ndërtimi dhe internet
ushqimit funksioni i
gypit tretës

15. Punë laboratori: Një Ngjashmëri me Miniteste me


model përthithjeje përthithjen e fletët e punës që
ushqimeve në ndodhen në librin
organizmin e e mësuesit.
njeriut
16. Sistemi tretës te njeriu Pjesët përbërëse Konkurse me
të sistemit tretës grupe
17. Sistemi tretës te njeriu Funksionet e
organeve
Veprimtari në
përbërëse të
çift
sistemit tretës
18. Dhëmbët Llojet e – Konkurse
dhëmbëve dhe midis klasave etj.
funksionet e
tyre
19. Punë laboratorike: Faktorët që
Ndikimi i pijeve me gaz ndikojnë në
te dhëmbët prishjen e
dhëmbëve
20. Enzimat Enzimat dhe
mekanizmi i
veprimit të tyre
Sistemet 21. Punë laboratori: Ndikimi i
Veprimtaria 2.6 enzimës

15
Biologjia 8
16
amilazë në
shpërbërjen e
amidonit
22. Projekt-ora e parë Përcaktimi i
temës nga
Libër për mësuesin

nxënësit dhe
mësuesi

23. Ushtrime përmbledhëse Ushtrime mbi


sistemin tretës
dhe funksionet
e pjesëve
përbërëse të tij
24. Ushtrime përmbledhëse Ushtrime mbi
sistemin tretës
dhe funksionet
e pjesëve
Totali për përbërëse të tij
tremujorin 25. Përsëritje Përsëritje
e parë teorike:
9 + 18 = 27 fotosinteza dhe
orë procesi i tretjes
26. Vlerësim portofoli

27. Test për semestrin e parë


LËNDA: BIOLOGJI
KLASA E TETË
FUSHA: SHKENCAT E NATYRËS
PLANIFIKIMI PËR 3-MUJORIN E DYTË (JANAR-MARS)

JANAR – MARS
Tematika Kapitulli Nr. Situata e Metodologjia Vlerësimi Burimet
i orëve sipas parashikuar e dhe
Temave mësimore të nxënit veprimtaritë e
nxënësve

Transporti 1. Sistemi i qarkullimit Përbërja e Për të realizuar Për të realizuar Në mënyrë të


te njeriu të gjakut te njeriu. sistemit të temat mund të vlerësimin në tema të hollësishme mjetet
qarkullimit të zgjidhni një ose ndryshme mund të ndihmëse për
gjakut. disa nga: zgjidhni një ose disa realizimin e temave
Sistemet Pasurimi i gjakut nga: mësimore janë të
me gaze. Metoda të të Vlerësimi i vazhduar përshkruara te libri
nxënit aktiv: për: i mësuesit.

17
Biologjia 8
18
2. Zemra Ndërtimi dhe Diskutime në - Shumëllojshmërinë
funksioni i grup e përgjigjeve, - Aty do të gjeni
zemrës. përfshirë vizatimet, dhe ide për
Prezantime të punimet e shkruara, mësimdhënien si
bisedat me njëri- dhe udhëzime se si
Libër për mësuesin

tyre me
figura ose tjetrin dhe paraqitjen do t'i kryeni
makete e ideve. veprimtaritë sipas
organesh temave përkatëse të
- Plotësimin e fjalive librit të nxënësit.
Filma të në fletoren e punës - Pas kapitujve
marrë nga dhe fletët e punës ndodhen gjithmonë
interneti (shikoni në fletët fletët e punës që
3. Punë praktike: Ndikimi i punës te libri i mund të jepen si
Veprimtaria 3.2 ushtrimeve mësuesit). detyrë në fund të
Trajtim i të
fizike në rrahjet mësimit për të
dhënave me
e pulsit. - Plotësimin e kontrolluar të
grafikë ose me
tabela përgjigjeve në pyetjet nxënit e nxënësve.
4. Sëmundjet e zemrës: Rëndësia e dhe detyrat për çdo
(materiale informative studimit të temë mësimore si dhe Mund të përdorni:
Zgjidhje e
nga interneti) sëmundjeve kryerja e veprimtarive
kërkesave në
koronare. në librin e nxënësit, Materiale
fletët e punës
5. Gjaku dhe përbërja e Përbërësit e tekstin mësimor. modeluese ose
dhe fletoren
tij. gjakut. komplete të
e punës sipas
temave Vetëvlerësimi gatshme, karton,
përkatëse gërshërë, ngjitës,
Realizohet nga shirit ngjitës, mjete
Dallimi ndërmjet nxënësit për: të domosdoshme
Regjistrime
6. Enët e gjakut. enëve të gjakut për pasqyruar
video
në ndërtim dhe
funksion. -Vlerësimin në çift organe e sisteme të
Veçoritë e Veprimtari njeriut.
7. Punë praktike: Poster qarkullimit të në librin e -Vlerësimin e punës
për qarkullimin e gjakut. nxënësit, të në grup
gjakut cilat janë në
Njohja dhe çdo temë -Vlerësimin e
8. Sëmundjet e gjakut parandalimi i mësimi detyrave të shtëpisë
(material informativ sëmundjeve të nga njëri-tjetri.
nga interneti) gjakut. Veprimtari - Prezantimi me gojë
hulumtuese ose me shkrim i
9. Bisedë me mjek Bisedë me punimeve të bëra nga
kardiolog ose mjekun mbi nxënësit.
hematolog për sëmundjet Pyetje- Vlerësim
sëmundjet e gjakut kardiake. përgjigje përmbledhës për:
- Detyrë me shkrim
10. Ushtrime Përbërësit e Sfida ose me gojë
përmbledhëse gjakut. individuale - Punë kërkimore në
Qarkullimi i internet
madh dhe i Konkurse me
vogël i gjakut. grupe
11. Ushtrime Dallimi ndërmjet Vlerësimi
përmbledhëse arterieve,venave Veprimtari - formues
e kapilarëve. në çift - përmbledhës
12. Projekt (ora e dytë) Studimi i - diagnostikues
ideve,orientimi - me shkrim
për shfrytëzimin
e literaturës dhe
përpunimi i
materialeve.

19
Biologjia 8
20
Sistemi i 13. Sistemi i Rruga që
Sistemet frymëkm frymëkëmbimit te ndjekin gazet Kërkim në
Libër për mësuesin

bimit njeriu (O2 dhe CO2) internet


në organe.

14. Punë laboratori: Matja e vëllimit


Veprimtaria 4.1 të mushkërive
nëpërmjet
Miniteste me
eksperimenteve.
fletët e punës që
Nxënësia
ndodhen në librin
jetësore.
e mësuesit.
15. Shkëmbimi i gazeve Si ndodh
në mushkëri. shkëmbimi i
Konkurse me
gazeve në
grupe
alveola
(hojëza)?
Veprimtari në
16. Frymëmarrja aerobe Reaksioni i
çift
procesit të
frymëmarrjes
Konkurse
aerobe.
midis klasave
17. Punë laboratori: Gjatë
etj.
Frymëmarrja te bizelet. frymëmarrjes
çlirohet
nxehtësi.
Ushtrimet
18. Mbajtja e trupit në fizike ndikojnë
formë pozitivisht në
shëndetin e
njeriut.
19. Ushtrime Ushtrime mbi
përmbledhëse sistemin e
qarkullimit të
gjakut.
20. Ushtrime Ushtrime mbi
përmbledhëse sistemin e
frymëkëmbimit.
21. Përsëritje Njohuritë e
marra mbi
sistemin e
Totali për qarkullimit të
tremujorin e gjakut dhe
dytë frymëkëmbimit.
12 +11= 23 22. Vlerësim portofoli
orë
23. Test për tremujorin e
dytë.

21
Biologjia 8
LËNDA: BIOLOGJI

22
KLASA E TETË
FUSHA: SHKENCAT E NATYRËS
PLANIFIKIMI PËR 3-MUJORIN E TRETË (PRILL-QERSHOR)
Libër për mësuesin

PRILL – QERSHOR
Tematika Kapitulli Nr. i orëve sipas Situata e Metodologjia Vlerësimi Burimet
Temave mësimore parashikuar e dhe veprimtaritë
të nxënit e nxënësve

Sistemi i 1. Duhani dhe shëndeti Rëndësia e Për të realizuar Për të realizuar Në mënyrë të
riprodhim ndërgjegjësimit temat mund të vlerësimin në tema të hollësishme mjetet
it për efektet zgjidhni një ose ndryshme mund të ndihmëse për
negative të disa nga: zgjidhni një ose disa realizimin e temave
duhanit. nga: mësimore janë të
2. Sëmundjet që Përgatitja e një Metoda të të Vlerësimi i vazhduar përshkruara te libri
shkaktohen nga duhani posteri nxënit aktiv: për: i mësuesit.
sensibilizues. Diskutime në - Shumëllojshmërinë
grup e përgjigjeve, - Aty do të gjeni
përfshirë vizatimet, dhe ide për
Prezantime të punimet e shkruara, mësimdhënien si
tyre me figura bisedat me njëri- dhe udhëzime se si
ose makete tjetrin dhe paraqitjen do t'i kryeni
organesh e ideve. veprimtaritë sipas
temave përkatëse të
Filma të - Plotësimin e fjalive librit të nxënësit.
marrë nga në fletoren e punës - Pas kapitujve
3. Gametat Dallimi midis
qelizës vezë interneti dhe fletët e punës ndodhen gjithmonë
dhe (shikoni në fletët fletët e punës që
spermatozoidit. Trajtim i të punës te libri i mund të jepen si
Procesi i dhënave me mësuesit). detyrë në fund të
fekondimit. grafikë ose me mësimit për të
4. Sistemi i riprodhimit Ndërtimi i tabela - Plotësimin e kontrolluar të
te njeriu aparatit përgjigjeve në pyetjet nxënit e nxënësve.
riprodhues Zgjidhje e dhe detyrat për çdo
femëror dhe kërkesave në temë mësimore si dhe Mund të përdorni:
mashkullor. fletët e punës kryerja e veprimtarive
5. Çfarë ndodhte qeliza “Fati” i një veze dhe fletoren e në librin e nxënësit, Materiale
vezë? të fekonduar punës sipas tekstin mësimor. modeluese ose
dhe të temave komplete të
pafekonduar. përkatëse Vetëvlerësimi gatshme, karton,
Ndryshimet që gërshërë, ngjitës,
6. Nga embrioni te ndodhin nga Regjistrime Realizohet nga shirit ngjitës, mjete
foshnja embrioni te video nxënësit për: të domosdoshme
fetusi. për pasqyruar
Fazat e rritjes Veprimtari në - Vlerësimin në çift organe e sisteme të
7. Rritja dhe zhvillimi nga embrioni librin e njeriut.
tek një i rritur. nxënësit, të - Vlerësimin e punës
8. Adoleshenca Veçoritë e fazës cilat janë në në grup
së çdo temë
adoleshencës. mësimi - Vlerësimin e
9. Adoleshenca Tabela e detyrave të shtëpisë
(diskutim) koncepteve mbi Veprimtari nga njëri-tjetri
dallimin femra- hulumtuese - Prezantimi me gojë
meshkuj ose me shkrim i
10. Projekt-ora e tretë Prezantimi i punimeve të bëra nga

23
Biologjia 8
24
projektit e nxënësit
certifikimi i Pyetje-
Libër për mësuesin

punës më të përgjigje Vlerësim


mirë. përmbledhës për:
11. Projekt-ora e katërt Shpërndarja e Sfida - Detyrë me shkrim
posterave e individuale ose me gojë.
fletëpalosjeve - Punë kërkimore në
në terren. Konkurse me internet.
12. Mënyra e jetesës Si ndikojnë grupe
dhe shëndeti substancat e Vlerësimi
dëmshme Veprimtari në - formues
kimike në çift - përmbledhës
shëndet? - diagnostikues
- me shkrim

13. Mënyra e jetesës dhe Përgatitja e


shëndeti fletëpalosjeve Kërkim në
Kreu 5 “Për një internet
shëndet të
mirë”
18 orë 14. SST SST, shenjat
dalluese dhe
rrugët e
transmetimit. Miniteste me
15. SST Diskutim : fletët e punës që
Rrugët e ndodhen në librin
transmetimit të e mësuesit.
SST-ve.
16. Ushtrime Mbi sistemin konkurse me
përmbledhëse riprodhues tek grupe
Totali për
njeriu.
tremujorin e
17. Ushtrime Mbi Veprimtari në
tretë
përmbledhëse adoleshencën çift
2 + 18 = 20
dhe SST.
orë
18. Vlerësim portofoli Konkurse
midis klasave
etj.
19. Përsëritje Përsëriten
njohuritë mbi:
Sistemi
riprodhues,
duhani dhe
shëndeti,
adoleshenca,
SST.
20. Test për tremujorin e
tretë.

25
Biologjia 8
Libër për mësuesin

PLANIFIKIMET DITORE
KREU 1: Bimët
Tema mësimore 1.1:
Fotosinteza
Fusha: Shkencat e Lënda: Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës Biologji
Tema mësimore 1.1: Situata e të nxënit:

prodhuar ushqim.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:
fushës/lëndës sipas temës mësimore:

Ujë

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat



ndërkurrikulare:
Fletore pune Shkenca të komunikimit

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

ushqim.

Veprimet në situatë:
Kllaster

njohuritë e marra
në vitet e kaluara.

Në prani të dritës
së Diellit

Thith ujë me
anë të rrënjëve

Fotosinteza Çliron Oksigjen

Thith dioksid
karboni Prodhon
Ushqim
nga ajri

26
Biologjia 8

Leksion i avancuar

bari delja ujku

Prodhues konsumator I konsumator II

-
-
-
-
-

në tabelë.
Organizuesi grafik

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve : -
-
-
-
-
-
-
-

-
27
Libër për mësuesin

Detyrat dhe puna e pavarur:


1.
2.
Lëndët për fotosintezën Nga i merr bima

3.

4.

KREU 1:
Tema mësimore 1.2:
Gjethet
Fusha: Shkencat e Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës
Tema mësimore 1.2: Situata e të nxënit:

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:


fushës/lëndës sipas temës mësimore:

Enë përçuese
Shtresa e kutikulës

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat



ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

28
Biologjia 8

Veprimet në situatë:
Diskutim i njohurive paraprake

Di/Dua të di/Mësova

DI DUA TË DI MËSOVA
- Bimët janë prodhuesit.

kloroplaste.

- .....plotësohet funksioni i

domosdoshëm për

- Cilat janë shtresat e

- Cili është funksioni i

kërcellin e bimës.

i ujit.

Ditari trepjesësh/Të nxënit në bashkëpunim

29
Libër për mësuesin

Pjesa e gjethes Ndërtimi Funksioni


Shtresa e kutikulës
tharja
Epiderma e sipërme
me njëra-tjetrën.

ujit.

Shtresa e parenkimës
gardhore mbështetës.
Shtresa e parenkimës
sfungjerore
Gojëzat (stomat)
epidermës së poshtme.

Epiderma e poshtme

Enët përçuese
ksilema Floema transporton lëndët

Vlerësimi i situatës -
-
- plotëson ditarin trepjesësh.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.

3.

30
Biologjia 8

KREU 1:
Tema mësimore 1.3:
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII

Tema mësimore 1.3: Situata e të nxënit:


Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit
të fotosintezës (Veprimtaria 1.3 A)

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:


fushës/lëndës sipas temës mësimore:

reaksion.

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat



ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Lapsat në mes

-
-
-
-
-

KUBIMI

31
Libër për mësuesin

Përshkruaj:
Zbato:
Shoqëro:
e punës në laborator.
Krahaso: Substancat nistore me produktet e reaksionit.
Analizo:
Argumento:

Detajet e eksperimenteve janë në librin e mësuesit.


Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

KREU 1:
Tema mësimore 1.3:
Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të fotosintezës (Veprimtaria 1.3 B)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 1.3: Situata e të nxënit:
Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të
fotosintezës (Veprimtaria 1.3 B)
Intensiteti i dritës ndikon në

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose



me temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

32
Biologjia 8

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Lapsat në mes

-
-
-
-

KUBIMI
Përshkruaj:
Zbato:
Shoqëro:
e punës në laborator.
Krahaso: Substancat nistore me produktet e reaksionit.
Analizo:

Argumento:

Detajet e eksperimenteve janë në librin e mësuesit.

Vlerësimi i situatës -
-
-
-

Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-

33
Libër për mësuesin

Detyrat dhe puna e pavarur:


1.
2.
Mësuesi/ja përdor fletë pune (libri i mësuesit), për vetëvlerësimin e nxënësve.

KREU 1:
Tema mësimore 1.4:
Rrënjët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Rrënjët Funksionet e rrënjës.
Si i thithin ujin dhe
kripërat minerale rrënjët e

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës Fjalë kyçe:


sipas temës mësimore: Rrënja
Rrënjë boshtore
Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe kripërave
minerale te bimët. Qime rrënjor

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose



me temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

të dheut.

thahet ose kalbet.


Veprimet në situatë:
Diskutim për njohuritë paraprake

diskutohen.

34
Biologjia 8

(rrënjë, kërcell, gjethe)


- Skico
krahasohet skica me pamjen e fotos së karotës në tekstin e

- Cili është funksioni


rrënjët me anë të qimeve thithëse ujit e
kripërave minerale fikson bimën
Skicohet në tabel
DRTA (Veprimtari e të mësuarit dhe të lexuarit të drejtuar)
(+) mbi fjalitë që
përmbajnë informacion të ri.
Vëzhgo–Analizo–Diskuto
veprimtarinë 1.4B.
Sjellin në klasë
Vëzhgojnë si kanë mbirë rrënjët e fasules.
Analizojnë
Diskutojnë
ana e saj.

o
o
o
o

diskutojnë.
Vlerësimi i situatës -

Vlerësimi i nxënësve -

Detyrat dhe puna e pavarur:

35
Libër për mësuesin

KREU 1:
Tema mësimore 1.5:
Transporti i lëndëve ushqyese te bimët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Transporti i lëndëve ushqyese te bimët Transporti i lëndëve

shpejtësinë e kalimit të ujit

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

Temperatura
Skicon tufat përçuese dhe i interpreton ato.

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Përmbledhje e strukturuar:

Lëvizja e ujit dhe lëndëve ushqyese

Floema Ksilema

Lëndët Uji dhe kripërat


ushqyese minerale

36
Biologjia 8

Eksperiment
-

-
-

-
mbajtjen e shënimeve të strukturuara.

Vëzhgo –Analizo –Diskuto


Vëzhgoni
Analizoni ksilemës.
Diskutoni si ndikon temperatura
selinos.
Që hulumtimi të jetë i saktë do bërë planifikimi.
faza e pyetjeve (janë në librin e nxënësit)

Rikujtojmë:
- Madhësi e pavarur quhet madhësia që ndryshohet.
- Madhësia e varur përftohet
- Madhësi e kontrolluar nuk ndryshon.
o Të dhënat hidhen në tabela:

Madhësia e pavarur Madhësia e varur

o grafiku.

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
Vetëvlerësim: Fletë pune 1.5 (libri për mësuesin).

37
Libër për mësuesin

KREU 1:
Tema mësimore 1.5:
Transporti i lëndëve ushqyese te bimët (gypat e ksilemës dhe të floemës)

Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII


Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Transporti i lëndëve ushqyese te bimët (gypat e
ksilemës dhe të floemës)

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Kllaster
“Floema” “Ksilema”
iu referuar njohurive të mëparshme.

transporton
lëndë gypa bosh
ushqyese

pa transporton
lëvizja nga
FLOEMA ? citoplazmë e KSILEMA ujin
gjethet bërthamë

lëvizja e ujit
nga rrënja
? në gjethe

38
Biologjia 8

Të nxënit me këmbime (grupet e ekspertëve)

Çfarë gypa ka në rrënjët e karotave?


• Cili është ndër i gypave të o ës?
• Cili është drej i i lëvizjes së lëndëve ushqyese?

Rrënjët kanë gypa ksile a


• Cili është drej i i lëvizjes së ujit dhe kripërave
inerale?
• Cilat janë gypat e kërcellit?

Cilat janë karakteris kat e tubave të ksile ës?


• Pse quhen gypat e drurit?
• Cili është roli i gypave të ksil ës?

Ditari dypjesësh

në tekst.
Gypat e ksilemës Gypat e floemës

në rrënjë.

bërthamë.

Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-
-
-

39
Libër për mësuesin

KREU 1:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse
në kreun I.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:
fushës/lëndës sipas temës mësimore:

-
-

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat



ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

që të prodhojnë biomasën

dhe masë.
Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe kripërave minerale te bimët me lule.

Veprimet në situatë:
Brainstorming

40
Biologjia 8

Në cilin organel të Pse rrënjët nuk Pse rrënjët nuk kanë Pse qimet rrënjore i sigurojnë bimës
qelizës bimore kryhet kanë ngjyrë të ngjyrë të gjelbër si përthithjen e një sasie më të madhe uji
fotosinteza? gjelbër si gjethet? gjethet? në një kohë më të shkurtër?

Cilat janë funksionet e Cilat janë funksionet Kush është ndryshimi Në cilën hallkë të zinxhirit
oemës? Si është e e emës? Si është e thelbësor midis emës ushqimor kryhet procesi i
ndërtuar ajo? ndërtuar ajo? e ksilemës? fotosintezës?

përbërë.

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
- mban shënime të strukturuara.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:

KREU 1:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse
Fusha: Shkencat e Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse
kreun I.

41
Libër për mësuesin

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:


fushës/lëndës sipas temës mësimore:

dhe masë.
Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe
kripërave minerale te bimët me lule.

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

bimët.

e plehëruar.

Veprimet në situatë:
Kërkim shkencor
informacion
plehrat kimike.

- nevoja
- llojshmëria
- roli
Mësim zbulues

Rikujtojmë:
- Madhësi e pavarur quhet madhësia që ndryshohet.
- Madhësia e varur përftohet
- Madhësi e kontrolluar nuk ndryshon

Madhësia e pavarur Madhësia e varur

42
Biologjia 8

- .Të dhënat hidhen në tabela:


o grafiku.

në transportin e ujit dhe kripërave minerale.

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:

KREU 2:
Tema mësimore 2.1:
Lëndët ushqyese
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Lëndët ushqyese

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

Vitaminat
kripërat minerale
Fibrat
ushqimeve. Uji i pijshëm

43
Libër për mësuesin

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose



me temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Lapsat në mes

Shkruhen ushqimet në tabelë.


DRTA

(informacion plotësues)
1. Proteina

2. Karbohidrate
3. Yndyrnat
4. Vitaminat
5. Kripëra minerale

6. Fibrat
7. Uji
Tabela M

44
Biologjia 8

tabelën.

Lënda ushqyese Funksioni Ku ndodhet


Proteinat

Karbohidratet

Vitaminat
Kripërat minerale
Fibrat
Uji

Vlerësimi i situatës -
-
- bashkëpunon për plotësimin e tabelës së koncepteve.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:

KREU 2:
Tema mësimore 2.1:
Lëndët ushqyese (veprimtaria 2.1 dhe material nga fletët e punës apo fletorja e
punës).
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Lëndët ushqyese (veprimtaria 2.1 dhe
material nga fletët e punës apo fletorja e karbohidrate.
punës).
ushqime.

45
Libër për mësuesin

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

ushqimeve të konsumuara. Tretësirë jodi


Tretësirë Benedikti
në ushqime.

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

etj.
Veprimet në situatë:
LINK (rendit, kërko, shëno, mëso)

Brainstorming
-
-
-

46
Biologjia 8

Leksion i avancuar
shpjegon fizikës-
energji; pun
niseshte dhe sheqerna.

më e madhe se nevojat e

depoziton ato në formën e shtresave dhjamore yndyrës).

o
o
o
Vëzhgo–Analizo–Diskuto
o
o Eksperimentojnë duke ndjekur etapat e hulumtimit të përshkruara në librin e

o tabelën e rezultateve.
o Analizohet prania e amidonit e glukozës në ushqime dhe diskutohen
me klasën.
o Diskutohet rëndësia e
dhe sasinë e tepërt të sheqernave të marra.

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
-

Detyrat dhe puna e pavarur:

47
Libër për mësuesin

KREU 2:
Tema mësimore 2.2:
Dieta ushqimore e ekuilibruar
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Shkrim i lirë
Shkruhet në tabelë tema e mësimit.

Leksion i avancuar

lëndët duhet të jetë në sasinë dhe raportin e duhur.

48
Biologjia 8

Për më tepër:

ushqeheni shëndetshëm.

Ditari dypjesësh

Funksion i përbashkët:
1.
2.

3.

•Nxit sistemin tretës


Fibrat •Ndihmon në uljen e përthithjes së lyrave
•Ndihmon në uljen e përthithjes së sheqerit

Proteinat •për formimin e qelizave të reja


•për tran e oksigjenit

Yndyrnat •depozitohen
•sigurojnë izolimin e mbrojtje nga i

49
Libër për mësuesin

Obezite • dhjamosja
• 15 % mbi peshën trupore

Infark i zemrës • bllokimi i enëve të gjakut nga lyrat


• ..

Rrjet i diskutimit
A duhet të konsumojnë JO
të gjithë njerëzit të njëjtën
dietë ushqimore? Pse?

Vlerësimi i situatës –
-
-
-

Vlerësimi i nxënësve –
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

2.
3.

KREU 2:
Tema mësimore 2.2:
Dieta ushqimore e ekuilibruar
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:
Trupi dhe shëndeti
dietën ushqimore.

shëndetit të mirë.

50
Biologjia 8

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

jashtë funksionit
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Vëzhgo–Analizo–Diskuto

Diskutim
Si e kuptoni shprehjen “Mendja e shëndoshë, në trup të shëndoshë”?

Shkrim i lirë

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
51
Libër për mësuesin

Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- shkrimin e ese-së.
Detyrat dhe puna e pavarur:
(punë me grupe )
a. Rëndësia e karbohidrateve
b. Rëndësia e proteinave
c. Rëndësia e yndyrnave
d. Rëndësia e vitaminave
e. Rëndësia e kripërave minerale
f. Rëndësia e
g. Rëndësia e ujit

KREU 2:
Tema mësimore 2.3:
Tretja dhe përthithja e ushqimit
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Tretja dhe përthithja e ushqimit Tretja
Copëtimi i molekulave të mëdha në

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:


fushës/lëndës sipas temës mësimore:

Makromolekula

makromolekulave.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat

ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

52
Biologjia 8

Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen

-
-
-
-
-
DRTA (veprimtari e të menduarit dhe të lexuarit e drejtuar):

Puno në dyshe

Vlerësimi i situatës -
-
-
- mban qëndrimin e vet në rubrikën e diskutimit.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-

KREU 2:
Tema mësimore 2.3:
Punë laboratori: Një model përthithjeje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Një model përthithjeje Eksperimentohet një model
përthithjeje.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:

Testi Benedikt

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

53
Libër për mësuesin

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Imagjinatë e drejtuar

Eksperiment Vëzhgo–Analizo–Diskuto
I.

marra më parë.
II.

III.

IV.
V.

Konkluzione: Dallimi shpërhapje-osmozë


SHPËRHAPJA OSMOZA
Shpërhapja e ujit përmes një membrane me
përqendrim më të lartë në një vend me
përqendrim më të ulët.

përqendrimi të bëhet i njëjtë si brenda në njërin drejtim më shumë se në tjetrin.

54
Biologjia 8

i barabartë.
më i madh sesa brenda saj.
më i vogël sesa brenda saj.
detyrë shtëpie
Vlerësimi i situatës -
-

-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-

KREU 2:
Tema mësimore:
Sistemi tretës te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sistemi tretës te njeriu Sistemi tretës i njeriut

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:


fushës/lëndës sipas temës mësimore: Sistemi tretës

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

55
Libër për mësuesin

Përshkrimi i situatës:

hollë.

e trashë.
Veprimet në situatë:
Parashikim nga tema

Organizuesi grafik i njohurive. Tabela M


Shfaq filmime mbi tretjen

njohurive të tekstit plotëson tabelën M.


ORGANI FUNKSIONI ENZIMA
Goja copëtojnë e Pështyma
bluajn amidonin

nuk ka
Stomaku Me anë të tkurrjeve peristaltike Acidi klorhidrik vret

Lëngu i stomakut
proteinave.
shpërbën proteinat në
aminoacide.
Zorra e hollë Lëngu pankreatik bën
(duoden) përthithjen e
proteinave dhe amidonit.
indet e trupit.
Zorra e trashë ujin e kripërat minerale e Baktere që prodhojnë
(1.5m) vitaminë K dhe B12 që
anusi. e

Mëlçia Pastron gjakun helmet dhe kthen Lëngu i tëmthit

Pankreasi lëngun pankreatik Lëngu pankreatik


poshtë stomakut.

Rishikim në dyshe

e klasës.

56
Biologjia 8

Vlerësimi i situatës -

Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- plotësimin e tabelës M.
Detyrat dhe puna e pavarur:

KREU 2:
Tema mësimore:
Sistemi tretës te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sistemi tretës te njeriu Sistemi tretës i njeriut

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore: Sistemi tretës

tretjes.

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve


Përshkrimi i situatës:

hollë.
Veprimet në situatë:
Lojë në role “Treni i dijes”

57
Libër për mësuesin

•Copëtohe •përcjell
t ushqimi EZOFA ushqimi ZORRA
STOMA PANKR ZORRA E
GOJA •p alina GU n MËLÇIA E Përthit
KU EASI TRASHË
shpërbën •Nuk ka HOLLË het uji
amidonin enzima

Goja -coptohet Ezofagu- Stomaku-- Mëlçia Pankreasi Zorra e hollë Zorra e trashë-
ushqimi... përcjell ushqimi përthith ujin..
ushqimin... kthehet si kimë
•Baktere
•P alina •Nuk ka •HCl,mukus,p
shpërbën enzima epsin..
amidonin..

Përmbledhje e strukturuar

e tretjes.
-
-
-
Vlerësimi i situatës -
-
-
- diskutohen idetë.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:

58
Biologjia 8

KREU 2:
Tema mësimore 2.5:
Dhëmbët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Dhëmbët
Struktura e dhëmbëve.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

dhëmballët.

Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

59
Libër për mësuesin

DRTA (veprimtari e të menduarit dhe të lexuarit e drejtuar):


pamje filmike e makete të dhëmbëve.

Diskutojmë së bashku
-
-
-
-
-
Për më tepër

-
-
- kanë funksion estetik.

Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- dhënien e ideve për kujdesin ndaj dhëmbëve.
Detyrat dhe puna e pavarur:
Skiconi dhëmbin me etiketa për funksionin e secilës pjesë përbërëse.

KREU 2:
Tema mësimore:
Punë laboratori: Ndikimi i pijeve me gaz te dhëmbët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Punë laboratori : Ndikimi i pijeve me gaz te
dhëmbët

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/


lëndës sipas temës mësimore: Smalti

60
Biologjia 8

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose



me temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Diskutim për njohuritë paraprake

etiketat përkatëse për funksionin e çdo pjese.

KUBIMI

Përshkruaj:
Zbato:
Shoqëro:

Krahaso:
Analizo:
Argumento:

Për më tepër

Konkluzione - Dëmtimi i dhëmbëve ndodh nga:

moskontrolli periodik.
Shënim:

61
Libër për mësuesin

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.

KREU 2:
Tema mësimore 2.6:
Enzimat
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore:

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:
Reaksion kimik

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose



me temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

themi se ka ndodhur një reaksion kimik.

Veprimet në situatë:
Parashikim nga termat
imagjinatës së
drejtuar:

62
Biologjia 8

dukurie ndodh kur e thyejmë shkrepëses dhe kur e djegim

forma dhe
përmasat
(reaksion kimik) pasi fosfori i kokës së
të reja me veti të
reja.
Mësim i përqendruar mbi argumentet

Argumento:
Nxënësit konkludojnë:

Lënda ushqyese Enzima Molekula e vogël

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:

KREU 2:
Tema mësimore:
Punë laboratori: Veprimtaria 2.6
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Shkalla: IV Klasa: VIII
Biologji
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Punë laboratori: Veprimtaria 2.6
shpërbërjen e amidonit

63
Libër për mësuesin

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:


fushës/lëndës sipas temës mësimore:

shpërbërjen e amidonit.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat

ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Diskutim për njohuritë paraprake

KUBIMI

shpërbërjen e amidonit.

Përshkruaj:

Zbato:
Shoqëro:
punës në laborator.
Krahaso:
Analizo:
Argumento:

Për më tepër

Vlerësimi i situatës -
-
-
-

64
Biologjia 8

Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.

KREU 2:
Tema mësimore:
Projekt: Caktimi i temës, ndarja e grupeve të punës.
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Projekt: Caktimi i temës, ndarja e grupeve të Sistemet te njeriu dhe
punës
Trupi dhe shëndeti.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Trupi i njeriut

Shëndeti

njeriut.

sistemeve të trupit të njeriut.

mbajtur qëndrim kritik ndaj fenomeneve që

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Revista shkencore
Intervista me mjek specialistë dhe pacientë
Matematikën
Mjekësinë
Mjetet:

e projektit
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

65
Libër për mësuesin

Përshkrimi i situatës:
o

o
o

Përshkrimi i shkurtër i projektit:


o Ora e parë – Caktimi i temës dhe nëntemave. Ndarja e grupeve të
punës
Faza e konceptimit të projektit:

“Trupi dhe shëndeti”

1. Ushqimi dhe tretja


a. Lëndët ushqyese.
b. Dieta e ekuilibruar (Piramida ushqimore).
c. Dhëmbët dhe mirëmbajtja e tyre.
d. Sëmundjet e sistemit tretës.
2. Sistemi i qarkullimit të gjakut
a. Zemra dhe enët e gjakut.
b. Sëmundjet e zemrës.
3. Frymëshkëmbimi
a. Shkëmbimi i gazeve.
b. Duhani dhe shëndeti.
c. Mbajtja e trupit në formë.

66
Biologjia 8

4. Riprodhimi dhe zhvillimi


a. Nga embrioni te foshnja.
b. Mënyra e jetesës dhe shëndeti.
c. SST

o Ora e dytë – Diskutim mbi ecurinë e projektit


Faza e studimit të projektit:

në terren.
o Ora e tretë – Prezantimi i projektit e certifikimi i punës më të mirë
Faza e prezantimit dhe e certifikimit të punës më të mirë

o Ora e katërt – Shpërndarja e posterave e fletëpalosjeve


Faza e zbatimit të projektit:

Veprimet në situatë:
Të mësuarit hulumtues dhe të menduarit kritik
Për realizimin e punës mund të zgjidhen teknikat e mëposhtme:

Veprimtari praktike

Produktet e punës në grupe


Fletëpalosjet

Intervistat
Video

Vlerësimi i nxënësve:
Nxënësit vlerësohen për:
-
-
-
-
-
-
-

67
Libër për mësuesin

Rezultatet e pritshme të projektit


-
-
-
-

KREU 2:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse Funksionimi i sistemit të
tretjes.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Sistemi i tretjes

karbohidrateve.
Hulumton mbi ndikimin e temperaturës në aftësinë

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Matematikë

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Brainstorming
-
-
-
-
-

68
Biologjia 8

Mendo/Krijo në dyshe /Diskuto

të tjera.

Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

Skorbuti

KREU 2:
Tema mësimore:
Përsëritje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Përsëritje

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

Sistemi tretës
njeriut.

njeriut.

e sistemeve të trupit të njeriut.

mbajtur qëndrim kritik ndaj fenomeneve që

69
Libër për mësuesin

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

ushqim.

se ka ndodhur një reaksion kimik.

Veprimet në situatë:
Alfabeti i njëpasnjëshëm në tryezë të rrumbullakët

dhe II.

70
Biologjia 8

A B C D DH
Biomasë
karboni

E Ë F G GJ H
Hulumtim
Enë Floema
përçuese Fibrat
Epiderma e
sipërme

I J K L LL M
Ind Mëlçi

pankreatik

N NJ O P Q R

Qime rrënjore

RR S SH T TH U
Rrënjë Shtresë Tretje Thithje Uji
Stomaku Shumim Tëmthi
Smalti
V X XH Y Z ZH
Vitamina Xhufkor
ushqimor
Zorra e hollë
Zorra e trashë
Kllaster
temat mësimore

Sistemi tretës

71
Libër për mësuesin

Fjalët e fjalorit të biologjis


për plotësimin e kllasterave.

Shtresa e
ku kulës

Parenkima Eoiderma e
sfungjerore sipërme Dioksid Dritë/kloro
karboni

Gjethja
Ujë
Enët Parenkima Ushqim + oksigjen
përcuese gardhore

Epiderma e
Gojëzat
poshtme

Zorra e
Goja Ezofagu Stomaku
Zorra e
Pankreasi Mëlçia
hollë
trashë

shkruajnë funksionin
informacionin që kujton e plotësohet

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -

Detyrat dhe puna e pavarur:

72
Biologjia 8

KREU 2:
Tema mësimore:
Testi i tremujorit të parë
Fusha: Shkencat e Lënda: Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës Biologji
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Testi i tremujorit të parë Bimët
Ushqimi dhe tretja
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:
fushës/lëndës sipas temës mësimore:

Bën dallimin ndërmjet ushqimeve dhe Sistem tretës

sistemit të tretjes.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

TEST I TREMUJORIT TË PARË


Lënda: Biologji 8 Nota 4 5 6 7 8 9 10
Kreu: I – II Pikë

Emër Mbiemër _____________________________

1. Plotëso (5 pikë)

-
(1.5 pikë plotësimi i çdo fjale që mungon)

73
Libër për mësuesin

2. Shpjego fjalorin: (5 pikë)

3. organet (4 pikë)

4. E vërtetë apo e gabuar: (2 pikë)


V G
V G
V G
V G

74
Biologjia 8

5. Gjej (7 pikë)
1 Fotosintezë
ujin e kripërat minerale.
2 Gojëza

3 Rrënjët

4 Gypat e ksilemës
uji.
5 Proteinat 1
prodhuar ushqim.
6 Tretje

7 Zorra e trashë

8 Enzimat

6. (6 pikë)

7. (3 pikë)
Lënda ushqyese Enzima Molekula e vogël

8. Skico dhëmbin prerës e përshkruaj funksionin e çdo pjese të tij. (8 pikë)


Vlerësimi i nxënësve:

Kujdes: Ky është model testi:


Shënimet me germa të pjerrëta janë për mësuesin/en.

rregullat për hartimin e testit.


Detyrat dhe puna e pavarur:
Të përvetësohen njohuritë e paasimiluara.

75
Libër për mësuesin

KREU 3:
Tema mësimore 3.1:
Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.1: Situata e të nxënit:
Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

qarkullimit nëpër trup.


Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

o
o
o
o

Veprimet në situatë:
Vëzhgo–Analizo
o Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu
o sistemit hidraulik
edhe qarkullimin e makinave
o vë

76
Biologjia 8

Diskuto
përmbledhje e strukturuar
njohurive të reja.
analogjinë

Shigjetat

- Blu
- E kuqe
- Gjaku i pasur me O2 (vjen mushkëritë) shkon e majt
qelizat e trupit.
- Gjaku i pasur me CO2 kthehet në anën e djathtë shkon në
mushkëri.
- Enët e gjakut janë: arterie, arteriola, vena, venula, kapilarë.
- Arteriet:
Enë që çojn
Arteria mushkërore
Arteria aort
- Venat:
Enë që kthejn

e djathtë.

arteriet.

“Pyetje dhe detyra” e

Ushtrohuni skiconi

parët për ta paraqitur në tabelë.


Për më tepër

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-

77
Libër për mësuesin

Vlerësimi i nxënësve -
-

-
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. maketin

Veprimtaria 3.1 portofol)


2. fletores së punës

KREU 3:
Tema mësimore:
Zemra
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.2: Situata e të nxënit:
Zemra

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore: Zemra
Veshi i majtë
skicës. Veshi i djathtë
Barkushe e majtë
Barkushe e djathtë
Valvul
dhe mushkërive.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Di
detyrën e shtëpisë maketin

78
Biologjia 8

vlerësojnë shokun për punimin më të bukur e të saktë.

Di Dua të di Mësova

trupit.

Di - Dua të di:

më pas diskutohen në klasë.


Di Dua të di Mësova
Sistemi i qarkullimit të

cilat e çojnë atë nëpër trup. -Cilat janë enët e qarkullimit të

të venave.

-Cili është roli i mushkërive në

trupit.

79
Libër për mësuesin

Di - Dua të di - Mësova:
Di Dua të di Mësova
Sistemi i qarkullimit të majtas

e kanë të drejtuar djathtas

të cilat e çojnë atë nëpër mbron


- Cilat janë enët e
me anë të venave. - Zemra e çdo personi është
sa madhësia e grushtit të tij.

nëpër mushkëri dhe del


- Cili është roli i - Zemra ka formë koni dhe
është muskul i fuqishëm.
apo çdo pjesë të trupit. 2 an

me CO .
2 dhoma
veshorja dhe barkushja.

ndërmjet valvulave që

një drejtim.
gazet
lëndët
ushqyese.

- Qarkullimi i madh dhe


qarkullimi i vogël.

Lëndë ushqyese
O2 O2 CO2 CO2

Arterie Venë
Barkushe e Veshore e
zgavrore e Organe zgavrore e
majtë djathtë
poshtme poshtme

80
Biologjia 8

CO2 CO2 O2 O2

Arterie Venë
Barkushe e Veshore e
zgavrore e Mushkëri zgavrore
djathtë majtë
mushkërore mushkërore

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
- plotësimin e tabelës “T”
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

2.
3.

KREU 3:
Tema mësimore:
Punë praktike: Veprimtaria 3.2
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Punë praktike: Veprimtaria 3.2
në rrahjet e pulsit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:

81
Libër për mësuesin

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose



me temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Shkrim i shpejtë
o
dinë mbi zemrën dhe punën e saj.
o
Kërkim – Hulumtim
o

dhëna interesante në tabelë.


o Biologji 6

o
-

o Balena – gjiganti i oqeaneve : Kolibri-


zogu/mizë.
o diskutim

-
- madhësia e trupit
-

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
-
-
82
Biologjia 8

Detyrat dhe puna e pavarur:


1.
2.
3.

KREU 3:
Tema mësimore:
Sëmundjet e zemrës (Material informativ nga interneti)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sëmundjet e zemrës (Material informativ Rëndësia e studimit të
nga Interneti) sëmundjeve koronare
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Infarkti i miokardit

Takikardi
Bradikardi
Hipertension
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Tabela e pyetjeve/Diskutojmë së bashku
o
o

o
o

Vëzhgo – Analizo – Diskuto


o foto e filmime
o
infarkti i miokardit, arterioskleroza,
takikardia, bradikardia etj.
o
mësuesja.
83
Libër për mësuesin

Vlerësimi i situatës -
-
-

-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

KREU 3:
Tema mësimore 3.3:
Gjaku dhe përbërja e tij
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.3: Situata e të nxënit:
Gjaku dhe përbërja e tij
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Eritrocite

Trombocite

84
Biologjia 8

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Brainstorming
-
-
-
-
VLD (Veprimtari e L Drejtuar)
o

o
diskutohet mbi to.
o

a. Transporton gazet O
b. Transporton lëndë ushqyese dhe mbetje.
c. temperaturën e trupit.
d. Mbyll çarjet
e. Transporton hormone.

VDMD Veprimtari me D Mendim të D

85
Libër për mësuesin

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
Përbërësi i gjakut Ndërtimi/vizatimi Funksioni
Eritrocite
Leukocite
Trombocite

KREU 3:
Tema mësimore 3.4:
Enët e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.4: Situata e të nxënit:
Enët e gjakut

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:
Vena

Venula

funksionin.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:

86
Biologjia 8

Di/Dua të di/Mësova
o

o
o VLD/ shënime të strukturuara
DI DUA TË DI MËSOVA
- Kapilarët
arteriet venat dhe venave e arterieve.
kapilarët. - Arteriet kanë ind elastik.

të pasur me CO të përballuar presionin e lartë të

e mureve të arterieve e

në venula bashkohen dhe


formojnë rrjet kapilarësh.
- Venat

indet e trupit.
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
- plotësimin e tabelës.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.

87
Libër për mësuesin

KREU 3:
Tema mësimore 3.4:
Punë praktike: Poster për qarkullimin e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.4: Situata e të nxënit:
Punë praktike: Poster për qarkullimin e
gjakut.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Zemra

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:

a. Skema e qarkullimit të madh dhe të vogël

b. Zemra dhe funksionet e saj.


c. Gjaku
d. Sëmundjet e sistemit të qarkullimit të

e. enëve
grupet e punës
temë për
të cilën do punojë.
mjetet

dhe materialet e sjella në orët e mëparshme.

88
Biologjia 8

etj.
“Turi i galerisë”.
përzgjedhin
bashkëpunimi

Certifikohet e vlerësohet
Lojë me role

O ose CO
- Unë jam zemra dhe pompoj 5l gjak/min..... e kështu me radhë...
- Unë jam gjaku i pastër. Transportoj O

Vlerësimi i situatës -
-
-
- posteri përmban rubrika të larmishme.
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- pjesëmarrjen në lojën me role.
Detyrat e shtëpisë:
1.

KREU 3:
Tema mësimore:
Sëmundjet e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sëmundjet e gjakut

89
Libër për mësuesin

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

Talasemi

sëmundjes.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
o Hapi i parë: filmi
shënime
o Hapi i dytë: grupe.
përzgjedh një fish për të cilën do

o Hapi i tretë: “Lapsat në mes”,

kllasterit, hartës së
koncepteve vizatimi, thirrje sensibilizuese
njohurve apo familjarëve etj.

o Hapi i katërt Prezantohet “Turi galerisë”.

o Grupet vlerësojnë njëri-tjetrin.


o Vlerësohet

Për më tepër

Anemia:
Talasemia:

Leucemia:

Dhurimi i gjakut:
Gjaku i dhuruar, një jetë

90
Biologjia 8

Përkujdesja:
- Të bëhet një jetë e ekuilibruar.
- Të shmanget i ushqyeri i njëanshëm.
- Të shmanget konsumimi i fast-food-eve.
- Të shmanget konsumimi i sheqernave e kripës me tepri.
- Të luftohet obeziteti.
- Të shmanget jeta sedentare.
- Të shmangen sforcimet e shumta.
- Të shmanget konsumimi i pijeve alkoolike, kafeja, duhani, stresi etj.
-
Vlerësimi i situatës -
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-

- Hartoni një fletëpalosje

KREU 3:
Tema mësimore:
Bisedë me një mjek kardiolog ose hematolog për sëmundjet e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV K l a s a :
VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Bisedë me një mjek kardiolog ose hematolog Bisedë me mjekun mbi
për sëmundjet e gjakut sëmundjet kardiake.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore: Talasemi

Infarkti i miokardit

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

91
Libër për mësuesin

Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
o Hapi i parë:
“Tabelën e pyetjeve”.

Si paraqitet numri
i vdekjeve në
botë dhe në Si mund ta A mund të quhen
Pse themi që Sa dhe si ndikon Cilat janë masat A është e vërtetë
vendin tonë në Cilët grupe dallojmë me anë faktorë rreziku :
anemia e pirja e duhanit parandaluese për që sëmundjet e Sa ndikon stresi
lidhje me njerëzish e kanë të shenjave që pirja e duhanit;
talasemia është dhe alkoolit në evi min e ndonjë hipertensionit ,etj në sëmundjet e
sëmundshmëritë faktorin e rrezikut paraprijnë alkoolit; kafes ,
sëmundje e zonës sëmundjet tragjedie të janë të zemrës?
së Myzeqesë e sistemit të më të lartë? infark n e stresi,
kardiake? mundshme? trashëgueshme?
qrkullimit të miokardit? kequshqyerja etj.
gjakut?

o Hapi i dytë:

o Hapi i tretë:

Vlerësimi i situatës -
-
- mban shënime të strukturuara mbi problemet e trajtuara.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

KREU 3:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Zemra

kardiovaskular.
Sëmundjet e sistemit
kardiovaskular

92
Biologjia 8

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Punë në grupe
1.
2.
3.
4.
5.

pasardhëse.


mure të forta për të përballuar
ZEMRA Ana e djathtë = 1veshore,1barkushe


ENËT E
GJAKUT

Ana e majtë =
GJAKU 1veshore,1barkushe
(gjak me O2)

e trupit.



• Trombocite

Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto
o
o

o
93
Libër për mësuesin

Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-

KREU 4:
Tema mësimore 4.1:
Sistemi i frymëkëmbimit te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.1: Situata e të nxënit:
Sistemi i frymëkëmbimit te njeriu
dhe CO
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:

Trake
Bronke
Bronkiola

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

dhe CO

94
Biologjia 8

Shkrim i lirë
Përgjigjuni pyetjeve:
Cili është roli i gjakut
oksigjeni
dioksid karboni
tretjes dhe sistemit kardiovaskular
6të

përmbledhur në tabelë.

+
?

-O
njeriut ka nevojë për O ajrit.
nëpërmjet trakesë - CO përbën

e çojnë në thellësi
të mushkërive. mushkërive O

në prani të O të ajrit.

nëpërmjet sistemit të

o
o
Për më tepër
o hunda
- Është e pajisur me qime që shërbejnë si

ajër.
-

-
C.
- pastrohet,
lagështohet, ngrohet.

95
Libër për mësuesin

o goja

o Fyti faringu
o Gurmazi laringu epiglota
kordat zanore.
o Skërfyelli trakeja qeliza me
qerpikë dhe lëndë jargore
o Bronket dy degë, që janë bronket dhe
përfundojnë një në secilën mushkëri.

o Bronkiola

o Alveola (hojëza)

o Pleura

Lojë me role: “Treni i dijes”.


rrugën
fleta përzgjedhin
rreshtohen
nëpër të cilat kalon ajri.

Hunda
Faringu Laringu Trakeja Bronket Bronkiola Alveola
Goja

Shënim:

Hunda
-Ngroh ajrin
-Mbron nga
Faringu Laringu Trakeja
pluhurat
•-
... etj.
Minitest
Vlerësimi i situatës -
-
-
-

96
Biologjia 8

Detyrat dhe puna e pavarur:


1.

2.

KREU 4:
Tema mësimore4.1:
Punë laboratori : Veprimtaria 4.1 “Matja e vëllimit të ajrit që nxjerrim nga
mushkëritë për një minutë”
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.1: Situata e të nxënit:
Punë laboratori: Veprimtaria 4.1 “Matja e Matja e vëllimit të mushkërive
vëllimit të ajrit që nxjerrim nga mushkëritë nëpërmjet eksperimenteve.
për një minutë”
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Vëllimi i mushkërive

e mushkërive.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Shkrim i lirë

97
Libër për mësuesin

Eksperimentim – Hulumtim

Minitest
Përmbledhje e strukturuar
A ndikon pesha në
vëllimin e mushkërive?
konkludojnë.
Sasia më e madhe e ajrit
quhet nxënësi jetësore e mushkërive. 300-5000cm3.

Për më tepër
Aparati që shërben për matjen e kapacitetit të mushkërive quhet spirometër.
1. Vëllimi respirator (tidal) TV merret

2. Vëllimi inspirator rezervë (IRV): paraqet sasinë maksimale të ajrit që mund të

3. Vëllimi ekspirator rezervë (ERV): sasia maksimale e ajrit që mund të nxirret jashtë

4. Vëllimi rezidual (RV): paraqet sasinë e ajrit që gjendet në alveolet mushkërore edhe

5. 12 frymëmarrje në
minutë.

Vlerësimi i situatës -
-
-
- harton tabelën e konkludon për kapaciteti e mushkërive të veta.

Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

2.

98
Biologjia 8

KREU 4:
Tema mësimore 4.2:
Shkëmbimi i gazeve në mushkëri
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.2: Situata e të nxënit:
Shkëmbimi i gazeve në mushkëri

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

të alveolave.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen

-
-
-
-
- “difuzion”?
- “oksidim” të mësuar në kimi.
VLD Veprimtari me L D

99
Libër për mësuesin

o
pasur edhe ndihmën e mësuesit.
o

o Rikujton bashkë me ta dukurinë e difuzionit (shpërhapjes) të mësuar në lëndën e

Punë praktike/Hetim

konkludojnë
Muskujt që të punojnë kanë nevojë për shumë oksigjen dhe lëndë ushqyese. Sa më
shumë alveola madhe
është sipërfaqja e kontaktit

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

KREU 4:
Tema mësimore 4.3:
Frymëmarrja aerobe
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.3: Situata e të nxënit:
Frymëmarrja aerobe Reaksioni i procesit të

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

100
Biologjia 8

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Parashikim me terma paraprakë

energji, punë, lëvizje, oksigjen, transport, gjak, lëndë ushqyese, dukuri kimike,
reaksion oksidimi.

Vëzhgo – Analizo – Diskuto – Konkludo


o
o
-
-
-
-
-
o
o
reaksionin e paraqitur.
-
-
Glukozë + O2 djegie CO2 + H2O +n xehtësi
(sheqer) (energji)
o Konkludohet:
Muskujt që të punojnë kanë nevojë për shumë oksigjen dhe lëndë ushqyese. Djegia
oksidim.
frymëmarrjes aerobe (në prani të O2). sigurohet energjia e nevojshme
për të jetuar.
Përvijim i të menduarit

Minitest:
Vlerësimi i situatës -
-

101
Libër për mësuesin

-
-

Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.

KREU 4:
Tema mësimore4.3:
Punë laboratori : Frymëmarrja te bizelet
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.3: Situata e të nxënit:
Punë laboratori: Frymëmarrja te bizelet

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

Hulumton mbi faktorët që ndikojnë në mbirjen

na shkencore.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Mësim zbulues
o

o
o

102
Biologjia 8

Vëzhgo – Analizo – Diskuto


o
o
o Diskutojn
-
-
-
-
o

Konkludo
o

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-

KREU 4:
Tema mësimore4.4:
Mbajtja e trupit në formë
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.4: Situata e të nxënit:
Mbajtja e trupit në formë

njeriut.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:

kardiovaskular dhe respirator.

103
Libër për mësuesin

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose



me temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

min.

Veprimet në situatë:
Mësim zbulues
nxënësinë jetësore të mushkërive

Aktiviteti Nxënësia e mushkërive (cm3)

Jo sportiv

një njëri në tjetrin.


Hulumtim i përbashkët

-
-
-

Vija e vlerës
o
Është më e rëndësishme të hamë shëndetshë ë merremi me sporte?
o
Minitest
Për më tepër
1. lëkurës
mbajtur e pastër.

104
Biologjia 8

2. Ndotja
kafshëve.
3. raporti i gazeve .
4. negativisht
5. Sëmundjet

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.

KREU 4:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse Ushtrime mbi sistemin e

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

tekstit.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

105
Libër për mësuesin

Veprimet në situatë:
Brainsorming

përshkrimit e skicave të nevojshme.


Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto:
o
o

o
të tjera.
o
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:

KREU 4:
Tema mësimore:
Përsëritje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Përsëritje
sistemin kardiovaskular dhe

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore: Sistemin kardiovaskular

106
Biologjia 8

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen

Lista e pyetjeve
o temat përzgjedh
listë
për çdo temë.
o këmbehen
lihet kohë për hartimin e përgjigjeve.
o “Lapsat në mes”
o plotësohen

1. 6.
2. Zemra 7.
3. 8.
4. 9. Mbajtja e trupit në formë
5.
Konkludojnë:
Organet bashkëveprojnë ndërmjet tyre për të funksionuar organizmi si një i vetëm:
SISTEMI I TRETJES
1 . Goja
2. Faringu
3.Ezofagu
4. Stomaku
5. Zorra e hollë/e trashë

SISTEMI RESPIRATOR
SISTEMI KARDIOVASKULAR
1. Goja/Hunda
1. Zemra
2. Faring
2. Enët e gjakut - Arterie
3. Laring
- Vena O2 / CO2
4. Trake
- Kapilarë
5. Bronke
3. Gjaku
6. Bronkiola
7. Alveola

SISTEMI EKSKRETUES
VESHKAT...

107
Libër për mësuesin

Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

KREU 4:
Tema mësimore:
Test i tremujorit të dytë
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Test i tremujorit të dytë
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Sistemin kardiovaskular

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve :

108
Biologjia 8

TEST I TREMUJORIT TË DYTË 10


LËNDA: BIOLOGJI VIII
Pikë
KREU: III – IV

Emër Mbiemër _____________________________

1. Plotëso (5 pikë)
-

2. Shpjego fjalorin:
(5 pikë)
-
-
-
-
-

3. organet në etiketa. (2 pikë)

4. veçoritë (7 pikë)

109
Libër për mësuesin

5. (8 pikë)
Përbërësi i gjakut Ndërtimi/vizatimi Funksioni
Eritrocite
Leukocite
Trombocite

6. (5 pikë)
-
-
-
-
-
7. Plotëso (4 pikë)

8.
(4 pikë)
Vlerësimi i nxënësve -
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
- Të përvetësohen njohuritë e paasimiluara.

KREU 4:
Tema mësimore 4.5:
Duhani dhe shëndeti
Fusha: Shkencat e Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Duhani dhe shëndeti

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:


fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Monoksidi i karbonit

mushkëri e tru.

110
Biologjia 8

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Shkrim i shpejtë
Pë ënësit mbajnë shënime që do iu vlejnë për
etapat pasardhëse.
-

-
-
- (difuzion)
-
- koston e një pakete etj.
-
shokët e klasës.
Lexim me kodim teksti
: F = Fakt ; SH = Shkaqe;
P = Pasoja
FAKTE SHKAQE PASOJA

duhanin mund të sëmuren


vit vdesin para kohe si nëse qëndrojnë në mjedise
ku pihet duhan. mushkërive.

aksidentet.

o
o
nevojshme.

111
Libër për mësuesin

Rrjeti i diskutimit

PO JO

- Rritja e çmimit A mund


të ndalohet
pirja e duhanit në kundërshtim me pirja e duhanit? bashkëmoshatarëve.

- Ushtrimi me aktivitete sportive


etj.
- Mosqëndrimi indiferent ndaj

Për më tepër Lista e fakteve

nuk pi duhan.

nuk pinë.

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.

112
Biologjia 8

KREU 4:
Tema mësimore:
Sëmundjet që shkaktohen nga duhani
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sëmundje që shkaktohen nga duhani

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

duhanit.

Ulçer
Bronkit
duhanit.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:
“Duhani vret”.

Veprimet në situatë:
Shkrim i lirë

Mendo – Puno në grupe – Shkëmbe mëndim:

-
-
-
-
-
-
-
-

113
Libër për mësuesin

Punë e pavarur/Krijimi i posterit:

sëmundjet që shkakton duhanpirja.

o Ata konkludojnë që:

mushkërive.

Turi i galerisë

Vlerësimi i situatës -
-
-
- mban qëndrimin e duhur mbi problemin.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:

-
-
-
-
-
-
-
-
-

114
Biologjia 8

KREU 5:
Tema mësimore 5.1:
Gametat
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.1: Situata e të nxënit:

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

Fekondimi
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës

Veprimet në situatë:
Brainstorming/Kllaster
Membrana
Citoplazma
.

Bërthama
- Shihen me
sy ose Bimore
- mikroskop
-
QELIZA
-
- Madhësi të
Shtazore
ndryshme

Forma të
Mësim zbulues ndryshme

- ë
ë.
Organizuesi grafik

115
Libër për mësuesin

Gameta Fekondimi

• Qeliza vezë (F), bërthama 23kromozome, • Veza (23 Kr )


l.ushqyese në citoplazëm, e madhe sa . • Spermatozoidi (23Kr)
• Spermatozoidi (M), bërthama 23 • Veza + spermatozoidi = Zigota
kromozome, i vogël, pak citoplazmë, ka • 23 kr + 23 kr = 46 kr
bisht të gjatë për lëvizje

Minitest

Vlerësimi i situatës -
-
-
- plotëson saktë minitestin.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- plotësimin saktë të minitestit.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

KREU 5:
Tema mësimore 5.2
Sistemi i riprodhimit te njerëzit
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sistemi i riprodhimit te njerëzit
femëror dhe mashkullor.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Sistem riprodhimi te meshkujt
Sistem riprodhimi te femrat
femëror dhe mashkullor. Testikuj

femëror dhe mashkullor.

riprodhues përkatës. Ovidukti


Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose

me temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

116
Biologjia 8

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve :


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Përvijim i të menduarit

të marra në

Mësim zbulues

Mendo – Puno dyshe – Shkëmbe


1. Etiketo pjesën në skicën e dhënë.
2.

Tub mitre embrion

Minitest

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

KREU 5:
Tema mësimore 5.3:
Çfarë ndodh me qelizat – vezë?
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
farë ndodh me qelizat – vezë?
dhe të pafekonduar.

117
Libër për mësuesin

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore: Embrioni
Emërton pjesët e sistemit të riprodhimit ku ndodh
fekondimi. Fetus
Cikël menstrual

asaj të pafekonduar.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Edukim shëndetësor
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Tabela T (koncepti – komenti)
Mësuesi shkruan në tabelë disa koncepte në lidhje me sistemin e riprodhimit dhe

Qeliza vezë ovulim.

DRTA

2. Minitest

Vlerësimi i situatës -
-
-
- punon saktë minitestin.

118
Biologjia 8

Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- plotësimin saktë të minitestit.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.

KREU 5:
Tema mësimore5.4:
Nga embrioni te foshnja
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.4: Situata e të nxënit:

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore: Embrion
Fetus
në placentë.

fetusit. Foshnja
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Shkrim i shpejtë:

mbi këtë temë.


- Nga embrioni te foshnja, kordon umbilikal, kërthizë, mitër, 9 muajsh, shtatanik,
shtatëzani, veza e pulës, embrioni, zogu.

Lexim i drejtuar:

119
Libër për mësuesin

1.
2.
3.
4.
-

Diskutojmë së bashku

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:

KREU 5:
Tema mësimore 5.5:
Rritja dhe zhvillimi
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.5: Situata e të nxënit:

një i rritur.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Rritja
Zhvillimi
embrionit.

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

120
Biologjia 8

Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
LINK (rendit, kërko, shëno-mëso)

Lexim dhe pyetje

nëntitull te tjetri.

termat kryesore dhe i shkruajnë anash

përsëritur në orët e ardhshme fjalët e fjalorit.


Marrëdhënia pyetje – përgjigje:

Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.

121
Libër për mësuesin

KREU 5:
Tema mësimore 5.5:
Adoleshenca (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Adoleshenca (2 orë)
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:

adoleshencës.

një moshë të caktuar.


Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Edukatë shoqërore
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

Veprimet në situatë: (Informacionet janë marrë nga Paketa e trajnimit/MAS,


IZHA, UNFPA)
Aktiviteti 1: A ndryshoni nga vëllai ose motra më e vogël?

Aktiviteti 2: Të ndajmë idetë me njëri-tjetrin. Rritja/Pjekuria/Puberteti


o farë kuptojmë me pubertet?

o Djemtë dhe vajzat kalojnë në pubertet në të njëjtën moshë?

vjeçare.

vendosë kur do kalojë dhe kur do e ndalojë pubertetin.

122
Biologjia 8

Aktiviteti 3: Lexoni tekstin e plotësoni tabelën.

Ndryshimi Djali Vajza Të dy


X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Fillon prodhimi i spermës X
X
X
X
X
X
Fillon duke pasur mendime seksuale X
Fillon duke pasur ndjenja seksuale X
X
Rritja e madhësisë së penisit X
Rritja e madhësisë së testikujve X
X
X
Miqësia bëhet më e rëndësishme X
X
Shikim i shqetësuar X
Mund të ketë interes në të paturit e një të dashuri ose të X
dashure
X

X
X
X

Aktiviteti 4: Plotësoni fjalitë me fjalët që mungojnë (janë të nënvizuara).


1. djersës
veçanërisht era
2. e përditshme
3. Flokët tuaj mund të bëhen me më shumë yndyrë, ndaj duhen larë më shpesh dhe të
mbahen flokë të pastër.
4. lëkura j
mund të bllokojë poret e lëkurës dhe të shkaktojë puçrra.

123
Libër për mësuesin

5. dy herë mëngjes
dhe darkë.
6. pambuku.
7. gjenitale pastër.
8. pubertetit, gjumë

9. Ushqimi me një dietë të ekuilibruar dhe të shëndetshme dhe duke bërë aktivitet
peshë të shëndetshme.
10. duhani
shëndetin

Vlerësimi i situatës -
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:

KREU 5 :
Tema mësimore5.6:
Mënyra e jetesës dhe shëndeti (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.6: Situata e të nxënit:
Mënyra e jetesës dhe shëndeti (2 orë) Si ndikojnë substancat e

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore:

familjes.

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

124
Biologjia 8

Përshkrimi i situatës:

jo shëndetshëm.
Veprimet në situatë:
Mendo – Puno në dyshe

shëndetit.

Diskuto

ose e kundërta.

Mësimdhënia e ndërsjellë
: Antibiotikë; kafeinë; nikotinë; shtatëzania dhe
duhani.
“Tabelën T”.

Tabela T

KONCEPTI KOMENTI

Vlerësimi i situatës -
-
-
- diskuton mbi to.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
3.

125
Libër për mësuesin

KREU 5:
Tema mësimore 5.7:
Sëmundjet seksualisht të transmetueshme –SST (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sëmundjet seksualisht të transmetueshme –
SST (2 orë) e transmetimit.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:


lëndës sipas temës mësimore: SST

Hepatiti B

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me



temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

“SIDA-faji i askujt, problemi i gjithkujt”.


Veprimet në situatë:
Hapi i parë: Mësimdhënia e ndërsjellë

Hapi i dytë: Tabela e pyetjeve

Hapi i tretë: Leksion i avancuar

126
Biologjia 8

Përgatitja e posterit: Turi i galerisë

Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

KREU 5
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse (2 orë)

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:


fushës/lëndës sipas temës mësimore: Sistemi i riprodhimit

SST
dhe meshkujt.

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat



ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

127
Libër për mësuesin

Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Brainsorming

a. Sistemi riprodhues
b.
c.
d. SST

anë të përshkrimit e skicave të nevojshme.


Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto
o me këmbime
o

o
o
përsëritje më të plotë të njohurive të marra.

Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
a. Sistemi riprodhues
b.
c.
d. SST

128
Biologjia 8

KREU 5:
Tema mësimore:
Përsëritje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Përsëritje

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:


fushës/lëndës sipas temës mësimore: Sistemi riprodhues

dhe meshkujt.
SST

Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat



ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


Përshkrimi i situatës:

Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen

Lista e pyetjeve
o temat përzgjedh
listë
për çdo temë.
o këmbehen
lihet kohë për hartimin e përgjigjeve.
o “Lapsat në mes”
o plotësohen

Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.

129
Libër për mësuesin

KREU 5:
Tema mësimore:
Test i tremujorit të tretë
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Test i tremujorit të tretë
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Sistemi riprodhues

SST
riprodhues.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me

temat ndërkurrikulare:
Fletore pune

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:


TEST I TREMUJORIT TË TRETË Nota 4 5 6 7 8 9 10
LËNDA: BIOLOGJI VIII
Pikët
KREU: IV - V

Emër Mbiemër _____________________________

1. Plotëso (5 pikë)
- ___________

- _______
- _____________

-
-

2. Shpjego fjalorin:
(5 pikë)
-
-
-
-
-

130
Biologjia 8

3. “rrugën” (5 pikë)

4.
(4 pikë)
Nr Ndryshimi Djem Vajza Të dy

5. Lidh (5 pikë)
Nr. Termi Nr Shpjegimi
1 I mundëson embrionit marrjen e ushqimit dhe O
2 Shumë e dëmshme për shëndetin.
3 Qeska mbrojtëse e embrionit.
4
5 Vrasin bakteret e dëmshme në trup.

6. E vërtetë apo e gabuar? (5 pikë)


-

-
-

-
7.
(5 pikë)

8. Argumento (6 pikë)
a.
b.
c.

131
Libër për mësuesin

Kreu 1: Bimët
Veprimtari në librin e nxënësit

Veprimtaria 1.1
Bimët dhe drita e diellit

Veprimtaria 1.2
Cila sipërfaqe ka më shumë gojëza?

132
Biologjia 8

* një mikroskop dhe llambë.

* një mikroskop dhe llambë.

133
Libër për mësuesin

Veprimtaria 1.3A
Mbledhja e gazit të prodhuar gjatë fotosintezës

Elodea dhe Hydrilla

brenda saj

Veprimtaria 1.3 B
Hetimi i shpejtësisë së fotosintezës

Veprimtaria 1.4 B

134
Biologjia 8

Mbirja e farave

* ujë.

Veprimtaria 1.5 A
Transporti në një kërcell selinoje

* një thikë e mprehtë ose bisturi. !

Veprimtaria 1.5 B
Si ndikon temperatura në shpejtësinë e transportit të ujit në kërcellin e
selinos?

kërkojnë edhe ndonjë pajisje tjetër.

135
Libër për mësuesin

Fletë pune për kreun e parë


Fletë pune 1.1
Eksperimenti i Van Helmontit

“Nga vjen masa e shtuar?”

Pyetje

1.

136
Biologjia 8

2.

3.

4.

5. Tanimë ne e dimë se Van Helmont kishte të drejtë vetëm pjesërisht. Vetëm një

tjetër.

137
Libër për mësuesin

Fletë pune 1.2 A


Qelizat në një gjethe

g p

1.

2.

3.

4.
138
Biologjia 8

Fletë pune 1.2 B

Matja e trashësisë së një gjetheje

Matni trashësinë e tufës së

trashësinë mesatare të një

139
Libër për mësuesin

Fletë pune 1.2 C


Gjurmët e manikyrit

1.

2.

3.
dhe pikatore.

4.

5.

6.

7.

140
Biologjia 8

Fletë pune 1.2 D


Krahasimi i numrit të gojëzave në dy sipërfaqet e një gjetheje

“A është numri
i gojëzave i njëjtë në sipërfaqen e sipërme dhe atë të poshtme të një gjetheje?”

1.

2.

3.

4.
to.

5.

141
Libër për mësuesin

Fletë pune 1.3A


Hetimi i shpejtësisë së fotosintezës – Vetëvlerësim

Veçori

përmirësoje herën tjetër.

142
Biologjia 8

Fletë pune 1.3 B


Të hetojmë si ndikojnë bimët në përqendrimin e oksigjenit

akuarium me bimë uji.

1.

2. Vendoseni enën në një vend me ndriçim të bollshëm.

3.

Sondë Shfaqja e të dhënave në


ekranin e monitorit

Barishte

Pyetje

1.

2.

143
Libër për mësuesin

Fletë pune 1.5


Si ndikon temperatura në shpejtësinë e transportit të ujit në kërcellin e
selinos?
Vetëvlerësim

mirë.

përmirësoje herën tjetër.

144
Biologjia 8

Kreu 2: Ushqimi dhe tretja


Veprimtari në librin e nxënësit

Veprimtaria 2.1
Hetimi i karbohidrateve në ushqime

Veprimtaria 2.3
Një model përthithjeje

145
Libër për mësuesin

Veprimtaria 2.5
Çfarë ndikimi kanë pijet e gazuara te dhëmbët?

Veprimtaria 2.6
Përdorimi i një enzime për të tretur niseshtenë

146
Biologjia 8

niseshteje.

147
Libër për mësuesin

Fletë pune për kreun e dytë

Fletë pune 2.1 A


Hetimi i proteinave në ushqime

dëshiruar.

1.

2.
kujdes që të mos prekin njëri-tjetrin.

3.

4.

tuaj në tabelë.

5.

Pyetje

1.

2.

148
Biologjia 8

Fletë pune 2.1 B


Hetimi i proteinave në ushqime (thellim njohurish)

1.

Qumështi përmban më shumë proteina sesa lëngu i frutave.

2.

149
Libër për mësuesin

3.

4.

5.

6.

150
Biologjia 8

Fletë pune 2.2


Çfarë hëngra sot?

Ushqimi Vitamina Fibra


minerale
Sheqerna

151
Libër për mësuesin

Fletë pune 2.3


Tretja e proteinave

1.

2.

3.

4.

5.

152
Biologjia 8

Fletë pune 2.4 A


Sistemi tretës

153
Libër për mësuesin

Fletë pune 2.4 B


Funksionet e organeve në aparatin tretës

aparatit tretës

Stomak

Zorrë e hollë

154
Biologjia 8

Fletë pune 2.5


Funksioni i dhëmbëve

prerës
dhëmbë qeni
dhëmballë

prerës
dhëmbë qeni
dhëmballë

155
Libër për mësuesin

156
Biologjia 8

Fletë pune 2.6


Termat shkencore për procesin e tretjes dhe procesin e ushqyerjes

amidoni sheqer

dietë.

në trup.

157
Libër për mësuesin

molekulë proteine.

158
Biologjia 8

Kreu 3: Sistemi i qarkullimit

Veprimtari në librin e nxënësit

Veprimtaria 3.1
Modeli i sistemit të qarkullimit

* një larmi sendesh dhe materialesh që mund të përdoren për të formuar

Për demonstrim:

Veprimtaria 3.2A
Ndikimi i ushtrimeve fizike në ritmin e zemrës

* një kronometër.
KUJDES! Mbani parasysh se nxënësit me gjendje shëndetësore që pengojnë
kryerjen e ushtrimeve të rënda fizike, nuk duhet të nxiten të marrin pjesë në
aktivitete që mund të paraqesin rreziqe për ta.
KUJDES! Mos lejoni që nxënësit të kryejnë ndonjë lloj ushtrimi që mund të
paraqesë rrezik, për shembull të vrapojë nëpër laborator ose të zbresë shkallët
me vrap.

159
Libër për mësuesin

Fletë pune për kreun e tretë


Fletë pune 3.1
Zbulimet rreth sistemit të qarkullimit të gjakut (thellim njohurish)

besonin tek ideja e tij.

punonin ato.

duhur.

160
Biologjia 8

161
Libër për mësuesin

Fletë pune 3.2 A


Struktura e zemrës së një kafshe

*
madhësisë së saj * *
formës së saj

2.

162
Biologjia 8

163
Libër për mësuesin

Fletë pune 3.2 B


Hetim rreth rrahjeve të zemrës për minutë (pulsit)

cilën do të hetoni dhe shkruajeni atë.

164
Biologjia 8

tuaja.

tuaja.

përsëri.

165
Libër për mësuesin

Fleta e punës 3.4


Pyetje rreth qarkullimit të gjakut

duhur është me shkrim të trash.

mushkëri

qelizat e kuqe të gjakut

kapilar

c) hemoglobinë

b) pllakëzat e gjakut

166
Biologjia 8

Kreu 4: Frymëmarrja
Veprimtari në librin e nxënësit

Veprimtaria 4.1
Matja e vëllimit të ajrit që mund të nxirret nga mushkëritë

është

Veprimtaria 4.2
Pse janë kaq të vogla qeskat e ajrit?

holluar

Veprimtaria 4.3
Frymëmarrja te bimët

167
Libër për mësuesin

* një orë për të matur kohën në orë dhe minuta.

Veprimtaria 4.4
Hetimi i ndikimit të ushtrimeve fizike në ritmin e frymëmarrjes

* një kronometër.
KUJDES! Mbani parasysh se nxënësit me gjendje shëndetësore që pengojnë
kryerjen e ushtrimeve të rënda fizike, nuk duhet të nxiten të marrin pjesë në
aktivitete që mund të paraqesin rreziqe për ta.
KUJDES! Mos lejoni që nxënësit të kryejnë ndonjë lloj ushtrimi që mund të
paraqesë rrezik, për shembull të vrapojë nëpër laborator ose të zbresë shkallët
me vrap.

168
Biologjia 8

Fletë pune për kreun e katërt


Fletë pune 4.1
Duke vëzhguar mushkëritë

169
Libër për mësuesin

Fletë pune 4.2


Përse qeskat e ajrit janë kaq të vogla? (njohuri shtesë)
Pjata 1

10 mm

r
Thellësia d
r d

mm
Pjata 2

5 mm

r
Thellësia d
r d

............................... mm

njëjtë.

170
Biologjia 8

Fletë punë 4.3


Energjia nga glukozi

shumë shpejt.
kapak që
flakë qiriri mbyll mirë
kanoçe
përdoret.

tub
kanoçe

zhurmë energji potenciale energji kinetike

171
Libër për mësuesin

Fletë pune 4.4


Si ndikon të ushtruarit fizik në shpejtësinë e frymëshkëmbimit (Vetëvlerësim)

Tiparet

tjetër.

172
Biologjia 8

Fletë pune 4.4 B


Dieta dhe ushtrimi fizik
Figura paraqet një dietë ditore që rekomandohet për ata që janë tenistë profesionistë.

porcione

173
Libër për mësuesin

Fletë pune për kreun e pestë


Fletë pune 5.1
Karakteristikat e qelizave spermatozoide

tri

Oksigjeni i përdorur/njësi oksigjeni për orë

për orë.

notojnë me atë shpejtësi.

Koha/orë Rruga e përshkuar/cm

174
Biologjia 8

Fletë pune 5.2


Funksionimi i sistemit të riprodhimit
organi funksioni

testikujt

tubat e mitrës
në mitër

mitra

ku ndodh fekondimi

kanali i spermës

femërore.

i përkasin sistemit të riprodhimit femëror.

cilat i përkasin sistemit të riprodhimit mashkullor.

175
Libër për mësuesin

Fletë pune 5.3


Gametet dhe fekondimi

Ndryshimi Arsyeja

shumë më shpejt dhe me shumë lehtësi

176

You might also like