Professional Documents
Culture Documents
Httpsshkollaime - Alpluginfile.php29mod Pagecontent74Biologjia208 PDF
Httpsshkollaime - Alpluginfile.php29mod Pagecontent74Biologjia208 PDF
Planifikimet ditore 26
Kreu 1: Bimët 26
Kreu 4: Frymëshkëmbimi 94
shkencor përmes ideve dhe përvojave të tij. Idetë dhe konceptet përpunohen për
fëmijëve.
5
Libër për mësuesin
a.
formulon problemin.
b.
6
Biologjia 8
c.
d.
a.
b.
c.
d.
7
Libër për mësuesin
a.
b.
c.
8
Biologjia 8
programit mbi rezultatet e të nxënit për kompetencë në secilën lëndë dhe në tematika
Sistemet
Shkall
matjet
9
PLANIFIKIMI VJETOR
10
Shpërndarja e orëve dhe temave sipas tremujorëve
Tremujori i parë 27 orë Tremujori i dytë 23 orë Tremujori i tretë 20 orë
Kreu 1 ( plani 8 orë) Kreu 3 (plani 12 orë) Kreu i tretë vazhdim
Libër për mësuesin
11
Biologjia 8
LËNDA: BIOLOGJI
12
KLASA E TETË
FUSHA: SHKENCAT E NATYRËS
PLANIFIKIMI PËR 3-MUJORIN E PARË (SHTATOR-DHJETOR)
Libër për mësuesin
SHTATOR – DHJETOR
Tematika Kapitulli Nr. i orëve sipas Situata e Metodologjia Vlerësimi Burimet
Temave mësimore parashikuar e dhe veprimtaritë
të nxënit e nxënësve
13
Biologjia 8
14
bimëve dhe nxënësit.
funksionet e Vlerësim
organeve të saj. Pyetje- përmbledhës për:
9. Ushtrime përmbledhëse Ushtrime mbi përgjigje - Detyrë me shkrim
Libër për mësuesin
15
Biologjia 8
16
amilazë në
shpërbërjen e
amidonit
22. Projekt-ora e parë Përcaktimi i
temës nga
Libër për mësuesin
nxënësit dhe
mësuesi
JANAR – MARS
Tematika Kapitulli Nr. Situata e Metodologjia Vlerësimi Burimet
i orëve sipas parashikuar e dhe
Temave mësimore të nxënit veprimtaritë e
nxënësve
17
Biologjia 8
18
2. Zemra Ndërtimi dhe Diskutime në - Shumëllojshmërinë
funksioni i grup e përgjigjeve, - Aty do të gjeni
zemrës. përfshirë vizatimet, dhe ide për
Prezantime të punimet e shkruara, mësimdhënien si
bisedat me njëri- dhe udhëzime se si
Libër për mësuesin
tyre me
figura ose tjetrin dhe paraqitjen do t'i kryeni
makete e ideve. veprimtaritë sipas
organesh temave përkatëse të
- Plotësimin e fjalive librit të nxënësit.
Filma të në fletoren e punës - Pas kapitujve
marrë nga dhe fletët e punës ndodhen gjithmonë
interneti (shikoni në fletët fletët e punës që
3. Punë praktike: Ndikimi i punës te libri i mund të jepen si
Veprimtaria 3.2 ushtrimeve mësuesit). detyrë në fund të
Trajtim i të
fizike në rrahjet mësimit për të
dhënave me
e pulsit. - Plotësimin e kontrolluar të
grafikë ose me
tabela përgjigjeve në pyetjet nxënit e nxënësve.
4. Sëmundjet e zemrës: Rëndësia e dhe detyrat për çdo
(materiale informative studimit të temë mësimore si dhe Mund të përdorni:
Zgjidhje e
nga interneti) sëmundjeve kryerja e veprimtarive
kërkesave në
koronare. në librin e nxënësit, Materiale
fletët e punës
5. Gjaku dhe përbërja e Përbërësit e tekstin mësimor. modeluese ose
dhe fletoren
tij. gjakut. komplete të
e punës sipas
temave Vetëvlerësimi gatshme, karton,
përkatëse gërshërë, ngjitës,
Realizohet nga shirit ngjitës, mjete
Dallimi ndërmjet nxënësit për: të domosdoshme
Regjistrime
6. Enët e gjakut. enëve të gjakut për pasqyruar
video
në ndërtim dhe
funksion. -Vlerësimin në çift organe e sisteme të
Veçoritë e Veprimtari njeriut.
7. Punë praktike: Poster qarkullimit të në librin e -Vlerësimin e punës
për qarkullimin e gjakut. nxënësit, të në grup
gjakut cilat janë në
Njohja dhe çdo temë -Vlerësimin e
8. Sëmundjet e gjakut parandalimi i mësimi detyrave të shtëpisë
(material informativ sëmundjeve të nga njëri-tjetri.
nga interneti) gjakut. Veprimtari - Prezantimi me gojë
hulumtuese ose me shkrim i
9. Bisedë me mjek Bisedë me punimeve të bëra nga
kardiolog ose mjekun mbi nxënësit.
hematolog për sëmundjet Pyetje- Vlerësim
sëmundjet e gjakut kardiake. përgjigje përmbledhës për:
- Detyrë me shkrim
10. Ushtrime Përbërësit e Sfida ose me gojë
përmbledhëse gjakut. individuale - Punë kërkimore në
Qarkullimi i internet
madh dhe i Konkurse me
vogël i gjakut. grupe
11. Ushtrime Dallimi ndërmjet Vlerësimi
përmbledhëse arterieve,venave Veprimtari - formues
e kapilarëve. në çift - përmbledhës
12. Projekt (ora e dytë) Studimi i - diagnostikues
ideve,orientimi - me shkrim
për shfrytëzimin
e literaturës dhe
përpunimi i
materialeve.
19
Biologjia 8
20
Sistemi i 13. Sistemi i Rruga që
Sistemet frymëkm frymëkëmbimit te ndjekin gazet Kërkim në
Libër për mësuesin
21
Biologjia 8
LËNDA: BIOLOGJI
22
KLASA E TETË
FUSHA: SHKENCAT E NATYRËS
PLANIFIKIMI PËR 3-MUJORIN E TRETË (PRILL-QERSHOR)
Libër për mësuesin
PRILL – QERSHOR
Tematika Kapitulli Nr. i orëve sipas Situata e Metodologjia Vlerësimi Burimet
Temave mësimore parashikuar e dhe veprimtaritë
të nxënit e nxënësve
Sistemi i 1. Duhani dhe shëndeti Rëndësia e Për të realizuar Për të realizuar Në mënyrë të
riprodhim ndërgjegjësimit temat mund të vlerësimin në tema të hollësishme mjetet
it për efektet zgjidhni një ose ndryshme mund të ndihmëse për
negative të disa nga: zgjidhni një ose disa realizimin e temave
duhanit. nga: mësimore janë të
2. Sëmundjet që Përgatitja e një Metoda të të Vlerësimi i vazhduar përshkruara te libri
shkaktohen nga duhani posteri nxënit aktiv: për: i mësuesit.
sensibilizues. Diskutime në - Shumëllojshmërinë
grup e përgjigjeve, - Aty do të gjeni
përfshirë vizatimet, dhe ide për
Prezantime të punimet e shkruara, mësimdhënien si
tyre me figura bisedat me njëri- dhe udhëzime se si
ose makete tjetrin dhe paraqitjen do t'i kryeni
organesh e ideve. veprimtaritë sipas
temave përkatëse të
Filma të - Plotësimin e fjalive librit të nxënësit.
marrë nga në fletoren e punës - Pas kapitujve
3. Gametat Dallimi midis
qelizës vezë interneti dhe fletët e punës ndodhen gjithmonë
dhe (shikoni në fletët fletët e punës që
spermatozoidit. Trajtim i të punës te libri i mund të jepen si
Procesi i dhënave me mësuesit). detyrë në fund të
fekondimit. grafikë ose me mësimit për të
4. Sistemi i riprodhimit Ndërtimi i tabela - Plotësimin e kontrolluar të
te njeriu aparatit përgjigjeve në pyetjet nxënit e nxënësve.
riprodhues Zgjidhje e dhe detyrat për çdo
femëror dhe kërkesave në temë mësimore si dhe Mund të përdorni:
mashkullor. fletët e punës kryerja e veprimtarive
5. Çfarë ndodhte qeliza “Fati” i një veze dhe fletoren e në librin e nxënësit, Materiale
vezë? të fekonduar punës sipas tekstin mësimor. modeluese ose
dhe të temave komplete të
pafekonduar. përkatëse Vetëvlerësimi gatshme, karton,
Ndryshimet që gërshërë, ngjitës,
6. Nga embrioni te ndodhin nga Regjistrime Realizohet nga shirit ngjitës, mjete
foshnja embrioni te video nxënësit për: të domosdoshme
fetusi. për pasqyruar
Fazat e rritjes Veprimtari në - Vlerësimin në çift organe e sisteme të
7. Rritja dhe zhvillimi nga embrioni librin e njeriut.
tek një i rritur. nxënësit, të - Vlerësimin e punës
8. Adoleshenca Veçoritë e fazës cilat janë në në grup
së çdo temë
adoleshencës. mësimi - Vlerësimin e
9. Adoleshenca Tabela e detyrave të shtëpisë
(diskutim) koncepteve mbi Veprimtari nga njëri-tjetri
dallimin femra- hulumtuese - Prezantimi me gojë
meshkuj ose me shkrim i
10. Projekt-ora e tretë Prezantimi i punimeve të bëra nga
23
Biologjia 8
24
projektit e nxënësit
certifikimi i Pyetje-
Libër për mësuesin
25
Biologjia 8
Libër për mësuesin
PLANIFIKIMET DITORE
KREU 1: Bimët
Tema mësimore 1.1:
Fotosinteza
Fusha: Shkencat e Lënda: Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës Biologji
Tema mësimore 1.1: Situata e të nxënit:
prodhuar ushqim.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:
fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Ujë
ushqim.
Veprimet në situatë:
Kllaster
njohuritë e marra
në vitet e kaluara.
Në prani të dritës
së Diellit
Thith ujë me
anë të rrënjëve
Thith dioksid
karboni Prodhon
Ushqim
nga ajri
26
Biologjia 8
Leksion i avancuar
-
-
-
-
-
në tabelë.
Organizuesi grafik
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve : -
-
-
-
-
-
-
-
-
27
Libër për mësuesin
3.
4.
KREU 1:
Tema mësimore 1.2:
Gjethet
Fusha: Shkencat e Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës
Tema mësimore 1.2: Situata e të nxënit:
Enë përçuese
Shtresa e kutikulës
28
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Diskutim i njohurive paraprake
Di/Dua të di/Mësova
DI DUA TË DI MËSOVA
- Bimët janë prodhuesit.
kloroplaste.
- .....plotësohet funksioni i
domosdoshëm për
kërcellin e bimës.
i ujit.
29
Libër për mësuesin
ujit.
Shtresa e parenkimës
gardhore mbështetës.
Shtresa e parenkimës
sfungjerore
Gojëzat (stomat)
epidermës së poshtme.
Epiderma e poshtme
Enët përçuese
ksilema Floema transporton lëndët
Vlerësimi i situatës -
-
- plotëson ditarin trepjesësh.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
3.
30
Biologjia 8
KREU 1:
Tema mësimore 1.3:
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
reaksion.
Veprimet në situatë:
Lapsat në mes
-
-
-
-
-
KUBIMI
31
Libër për mësuesin
Përshkruaj:
Zbato:
Shoqëro:
e punës në laborator.
Krahaso: Substancat nistore me produktet e reaksionit.
Analizo:
Argumento:
KREU 1:
Tema mësimore 1.3:
Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të fotosintezës (Veprimtaria 1.3 B)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 1.3: Situata e të nxënit:
Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të
fotosintezës (Veprimtaria 1.3 B)
Intensiteti i dritës ndikon në
32
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Lapsat në mes
-
-
-
-
KUBIMI
Përshkruaj:
Zbato:
Shoqëro:
e punës në laborator.
Krahaso: Substancat nistore me produktet e reaksionit.
Analizo:
Argumento:
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
33
Libër për mësuesin
KREU 1:
Tema mësimore 1.4:
Rrënjët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Rrënjët Funksionet e rrënjës.
Si i thithin ujin dhe
kripërat minerale rrënjët e
të dheut.
diskutohen.
34
Biologjia 8
o
o
o
o
diskutojnë.
Vlerësimi i situatës -
Vlerësimi i nxënësve -
35
Libër për mësuesin
KREU 1:
Tema mësimore 1.5:
Transporti i lëndëve ushqyese te bimët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Transporti i lëndëve ushqyese te bimët Transporti i lëndëve
Temperatura
Skicon tufat përçuese dhe i interpreton ato.
Veprimet në situatë:
Përmbledhje e strukturuar:
Floema Ksilema
36
Biologjia 8
Eksperiment
-
-
-
-
mbajtjen e shënimeve të strukturuara.
Rikujtojmë:
- Madhësi e pavarur quhet madhësia që ndryshohet.
- Madhësia e varur përftohet
- Madhësi e kontrolluar nuk ndryshon.
o Të dhënat hidhen në tabela:
o grafiku.
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
Vetëvlerësim: Fletë pune 1.5 (libri për mësuesin).
37
Libër për mësuesin
KREU 1:
Tema mësimore 1.5:
Transporti i lëndëve ushqyese te bimët (gypat e ksilemës dhe të floemës)
Veprimet në situatë:
Kllaster
“Floema” “Ksilema”
iu referuar njohurive të mëparshme.
transporton
lëndë gypa bosh
ushqyese
pa transporton
lëvizja nga
FLOEMA ? citoplazmë e KSILEMA ujin
gjethet bërthamë
lëvizja e ujit
nga rrënja
? në gjethe
38
Biologjia 8
Ditari dypjesësh
në tekst.
Gypat e ksilemës Gypat e floemës
në rrënjë.
bërthamë.
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-
-
-
39
Libër për mësuesin
KREU 1:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse
në kreun I.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:
fushës/lëndës sipas temës mësimore:
-
-
që të prodhojnë biomasën
dhe masë.
Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe kripërave minerale te bimët me lule.
Veprimet në situatë:
Brainstorming
40
Biologjia 8
Në cilin organel të Pse rrënjët nuk Pse rrënjët nuk kanë Pse qimet rrënjore i sigurojnë bimës
qelizës bimore kryhet kanë ngjyrë të ngjyrë të gjelbër si përthithjen e një sasie më të madhe uji
fotosinteza? gjelbër si gjethet? gjethet? në një kohë më të shkurtër?
Cilat janë funksionet e Cilat janë funksionet Kush është ndryshimi Në cilën hallkë të zinxhirit
oemës? Si është e e emës? Si është e thelbësor midis emës ushqimor kryhet procesi i
ndërtuar ajo? ndërtuar ajo? e ksilemës? fotosintezës?
përbërë.
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
- mban shënime të strukturuara.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 1:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse
Fusha: Shkencat e Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse
kreun I.
41
Libër për mësuesin
dhe masë.
Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe
kripërave minerale te bimët me lule.
bimët.
e plehëruar.
Veprimet në situatë:
Kërkim shkencor
informacion
plehrat kimike.
- nevoja
- llojshmëria
- roli
Mësim zbulues
Rikujtojmë:
- Madhësi e pavarur quhet madhësia që ndryshohet.
- Madhësia e varur përftohet
- Madhësi e kontrolluar nuk ndryshon
42
Biologjia 8
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 2:
Tema mësimore 2.1:
Lëndët ushqyese
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Lëndët ushqyese
Vitaminat
kripërat minerale
Fibrat
ushqimeve. Uji i pijshëm
43
Libër për mësuesin
Veprimet në situatë:
Lapsat në mes
(informacion plotësues)
1. Proteina
2. Karbohidrate
3. Yndyrnat
4. Vitaminat
5. Kripëra minerale
6. Fibrat
7. Uji
Tabela M
44
Biologjia 8
tabelën.
Karbohidratet
Vitaminat
Kripërat minerale
Fibrat
Uji
Vlerësimi i situatës -
-
- bashkëpunon për plotësimin e tabelës së koncepteve.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 2:
Tema mësimore 2.1:
Lëndët ushqyese (veprimtaria 2.1 dhe material nga fletët e punës apo fletorja e
punës).
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Lëndët ushqyese (veprimtaria 2.1 dhe
material nga fletët e punës apo fletorja e karbohidrate.
punës).
ushqime.
45
Libër për mësuesin
etj.
Veprimet në situatë:
LINK (rendit, kërko, shëno, mëso)
Brainstorming
-
-
-
46
Biologjia 8
Leksion i avancuar
shpjegon fizikës-
energji; pun
niseshte dhe sheqerna.
më e madhe se nevojat e
o
o
o
Vëzhgo–Analizo–Diskuto
o
o Eksperimentojnë duke ndjekur etapat e hulumtimit të përshkruara në librin e
o tabelën e rezultateve.
o Analizohet prania e amidonit e glukozës në ushqime dhe diskutohen
me klasën.
o Diskutohet rëndësia e
dhe sasinë e tepërt të sheqernave të marra.
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
-
47
Libër për mësuesin
KREU 2:
Tema mësimore 2.2:
Dieta ushqimore e ekuilibruar
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Veprimet në situatë:
Shkrim i lirë
Shkruhet në tabelë tema e mësimit.
Leksion i avancuar
48
Biologjia 8
Për më tepër:
ushqeheni shëndetshëm.
Ditari dypjesësh
Funksion i përbashkët:
1.
2.
3.
Yndyrnat •depozitohen
•sigurojnë izolimin e mbrojtje nga i
49
Libër për mësuesin
Obezite • dhjamosja
• 15 % mbi peshën trupore
Rrjet i diskutimit
A duhet të konsumojnë JO
të gjithë njerëzit të njëjtën
dietë ushqimore? Pse?
Vlerësimi i situatës –
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve –
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
3.
KREU 2:
Tema mësimore 2.2:
Dieta ushqimore e ekuilibruar
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
shëndetit të mirë.
50
Biologjia 8
jashtë funksionit
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:
Vëzhgo–Analizo–Diskuto
Diskutim
Si e kuptoni shprehjen “Mendja e shëndoshë, në trup të shëndoshë”?
Shkrim i lirë
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
51
Libër për mësuesin
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- shkrimin e ese-së.
Detyrat dhe puna e pavarur:
(punë me grupe )
a. Rëndësia e karbohidrateve
b. Rëndësia e proteinave
c. Rëndësia e yndyrnave
d. Rëndësia e vitaminave
e. Rëndësia e kripërave minerale
f. Rëndësia e
g. Rëndësia e ujit
KREU 2:
Tema mësimore 2.3:
Tretja dhe përthithja e ushqimit
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Tretja dhe përthithja e ushqimit Tretja
Copëtimi i molekulave të mëdha në
Makromolekula
makromolekulave.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat
të
ndërkurrikulare:
Fletore pune
52
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen
-
-
-
-
-
DRTA (veprimtari e të menduarit dhe të lexuarit e drejtuar):
Puno në dyshe
Vlerësimi i situatës -
-
-
- mban qëndrimin e vet në rubrikën e diskutimit.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-
KREU 2:
Tema mësimore 2.3:
Punë laboratori: Një model përthithjeje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Një model përthithjeje Eksperimentohet një model
përthithjeje.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Testi Benedikt
53
Libër për mësuesin
Veprimet në situatë:
Imagjinatë e drejtuar
Eksperiment Vëzhgo–Analizo–Diskuto
I.
marra më parë.
II.
III.
IV.
V.
54
Biologjia 8
i barabartë.
më i madh sesa brenda saj.
më i vogël sesa brenda saj.
detyrë shtëpie
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-
KREU 2:
Tema mësimore:
Sistemi tretës te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sistemi tretës te njeriu Sistemi tretës i njeriut
55
Libër për mësuesin
Përshkrimi i situatës:
hollë.
e trashë.
Veprimet në situatë:
Parashikim nga tema
nuk ka
Stomaku Me anë të tkurrjeve peristaltike Acidi klorhidrik vret
Lëngu i stomakut
proteinave.
shpërbën proteinat në
aminoacide.
Zorra e hollë Lëngu pankreatik bën
(duoden) përthithjen e
proteinave dhe amidonit.
indet e trupit.
Zorra e trashë ujin e kripërat minerale e Baktere që prodhojnë
(1.5m) vitaminë K dhe B12 që
anusi. e
Rishikim në dyshe
e klasës.
56
Biologjia 8
Vlerësimi i situatës -
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- plotësimin e tabelës M.
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 2:
Tema mësimore:
Sistemi tretës te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sistemi tretës te njeriu Sistemi tretës i njeriut
tretjes.
hollë.
Veprimet në situatë:
Lojë në role “Treni i dijes”
57
Libër për mësuesin
•Copëtohe •përcjell
t ushqimi EZOFA ushqimi ZORRA
STOMA PANKR ZORRA E
GOJA •p alina GU n MËLÇIA E Përthit
KU EASI TRASHË
shpërbën •Nuk ka HOLLË het uji
amidonin enzima
Goja -coptohet Ezofagu- Stomaku-- Mëlçia Pankreasi Zorra e hollë Zorra e trashë-
ushqimi... përcjell ushqimi përthith ujin..
ushqimin... kthehet si kimë
•Baktere
•P alina •Nuk ka •HCl,mukus,p
shpërbën enzima epsin..
amidonin..
Përmbledhje e strukturuar
e tretjes.
-
-
-
Vlerësimi i situatës -
-
-
- diskutohen idetë.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
58
Biologjia 8
KREU 2:
Tema mësimore 2.5:
Dhëmbët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Dhëmbët
Struktura e dhëmbëve.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
dhëmballët.
Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
59
Libër për mësuesin
Diskutojmë së bashku
-
-
-
-
-
Për më tepër
-
-
- kanë funksion estetik.
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- dhënien e ideve për kujdesin ndaj dhëmbëve.
Detyrat dhe puna e pavarur:
Skiconi dhëmbin me etiketa për funksionin e secilës pjesë përbërëse.
KREU 2:
Tema mësimore:
Punë laboratori: Ndikimi i pijeve me gaz te dhëmbët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Punë laboratori : Ndikimi i pijeve me gaz te
dhëmbët
60
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Diskutim për njohuritë paraprake
KUBIMI
Përshkruaj:
Zbato:
Shoqëro:
Krahaso:
Analizo:
Argumento:
Për më tepër
moskontrolli periodik.
Shënim:
61
Libër për mësuesin
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
KREU 2:
Tema mësimore 2.6:
Enzimat
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore:
Veprimet në situatë:
Parashikim nga termat
imagjinatës së
drejtuar:
62
Biologjia 8
forma dhe
përmasat
(reaksion kimik) pasi fosfori i kokës së
të reja me veti të
reja.
Mësim i përqendruar mbi argumentet
Argumento:
Nxënësit konkludojnë:
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 2:
Tema mësimore:
Punë laboratori: Veprimtaria 2.6
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Shkalla: IV Klasa: VIII
Biologji
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Punë laboratori: Veprimtaria 2.6
shpërbërjen e amidonit
63
Libër për mësuesin
shpërbërjen e amidonit.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat
të
ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
Diskutim për njohuritë paraprake
KUBIMI
shpërbërjen e amidonit.
Përshkruaj:
Zbato:
Shoqëro:
punës në laborator.
Krahaso:
Analizo:
Argumento:
Për më tepër
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
64
Biologjia 8
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
KREU 2:
Tema mësimore:
Projekt: Caktimi i temës, ndarja e grupeve të punës.
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Projekt: Caktimi i temës, ndarja e grupeve të Sistemet te njeriu dhe
punës
Trupi dhe shëndeti.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Trupi i njeriut
Shëndeti
njeriut.
Revista shkencore
Intervista me mjek specialistë dhe pacientë
Matematikën
Mjekësinë
Mjetet:
e projektit
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
65
Libër për mësuesin
Përshkrimi i situatës:
o
o
o
66
Biologjia 8
në terren.
o Ora e tretë – Prezantimi i projektit e certifikimi i punës më të mirë
Faza e prezantimit dhe e certifikimit të punës më të mirë
Veprimet në situatë:
Të mësuarit hulumtues dhe të menduarit kritik
Për realizimin e punës mund të zgjidhen teknikat e mëposhtme:
Veprimtari praktike
Intervistat
Video
Vlerësimi i nxënësve:
Nxënësit vlerësohen për:
-
-
-
-
-
-
-
67
Libër për mësuesin
KREU 2:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse Funksionimi i sistemit të
tretjes.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Sistemi i tretjes
karbohidrateve.
Hulumton mbi ndikimin e temperaturës në aftësinë
Veprimet në situatë:
Brainstorming
-
-
-
-
-
68
Biologjia 8
të tjera.
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
Skorbuti
KREU 2:
Tema mësimore:
Përsëritje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Përsëritje
Sistemi tretës
njeriut.
njeriut.
69
Libër për mësuesin
ushqim.
Veprimet në situatë:
Alfabeti i njëpasnjëshëm në tryezë të rrumbullakët
dhe II.
70
Biologjia 8
A B C D DH
Biomasë
karboni
E Ë F G GJ H
Hulumtim
Enë Floema
përçuese Fibrat
Epiderma e
sipërme
I J K L LL M
Ind Mëlçi
pankreatik
N NJ O P Q R
Qime rrënjore
RR S SH T TH U
Rrënjë Shtresë Tretje Thithje Uji
Stomaku Shumim Tëmthi
Smalti
V X XH Y Z ZH
Vitamina Xhufkor
ushqimor
Zorra e hollë
Zorra e trashë
Kllaster
temat mësimore
Sistemi tretës
71
Libër për mësuesin
Shtresa e
ku kulës
Parenkima Eoiderma e
sfungjerore sipërme Dioksid Dritë/kloro
karboni
Gjethja
Ujë
Enët Parenkima Ushqim + oksigjen
përcuese gardhore
Epiderma e
Gojëzat
poshtme
Zorra e
Goja Ezofagu Stomaku
Zorra e
Pankreasi Mëlçia
hollë
trashë
shkruajnë funksionin
informacionin që kujton e plotësohet
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
72
Biologjia 8
KREU 2:
Tema mësimore:
Testi i tremujorit të parë
Fusha: Shkencat e Lënda: Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës Biologji
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Testi i tremujorit të parë Bimët
Ushqimi dhe tretja
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalë kyçe:
fushës/lëndës sipas temës mësimore:
sistemit të tretjes.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
1. Plotëso (5 pikë)
-
(1.5 pikë plotësimi i çdo fjale që mungon)
73
Libër për mësuesin
3. organet (4 pikë)
74
Biologjia 8
5. Gjej (7 pikë)
1 Fotosintezë
ujin e kripërat minerale.
2 Gojëza
3 Rrënjët
4 Gypat e ksilemës
uji.
5 Proteinat 1
prodhuar ushqim.
6 Tretje
7 Zorra e trashë
8 Enzimat
6. (6 pikë)
7. (3 pikë)
Lënda ushqyese Enzima Molekula e vogël
75
Libër për mësuesin
KREU 3:
Tema mësimore 3.1:
Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.1: Situata e të nxënit:
Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu
o
o
o
o
Veprimet në situatë:
Vëzhgo–Analizo
o Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu
o sistemit hidraulik
edhe qarkullimin e makinave
o vë
76
Biologjia 8
Diskuto
përmbledhje e strukturuar
njohurive të reja.
analogjinë
Shigjetat
- Blu
- E kuqe
- Gjaku i pasur me O2 (vjen mushkëritë) shkon e majt
qelizat e trupit.
- Gjaku i pasur me CO2 kthehet në anën e djathtë shkon në
mushkëri.
- Enët e gjakut janë: arterie, arteriola, vena, venula, kapilarë.
- Arteriet:
Enë që çojn
Arteria mushkërore
Arteria aort
- Venat:
Enë që kthejn
e djathtë.
arteriet.
Ushtrohuni skiconi
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
-
77
Libër për mësuesin
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. maketin
KREU 3:
Tema mësimore:
Zemra
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.2: Situata e të nxënit:
Zemra
Veprimet në situatë:
Di
detyrën e shtëpisë maketin
78
Biologjia 8
Di Dua të di Mësova
trupit.
Di - Dua të di:
të venave.
trupit.
79
Libër për mësuesin
Di - Dua të di - Mësova:
Di Dua të di Mësova
Sistemi i qarkullimit të majtas
me CO .
2 dhoma
veshorja dhe barkushja.
ndërmjet valvulave që
një drejtim.
gazet
lëndët
ushqyese.
Lëndë ushqyese
O2 O2 CO2 CO2
Arterie Venë
Barkushe e Veshore e
zgavrore e Organe zgavrore e
majtë djathtë
poshtme poshtme
80
Biologjia 8
CO2 CO2 O2 O2
Arterie Venë
Barkushe e Veshore e
zgavrore e Mushkëri zgavrore
djathtë majtë
mushkërore mushkërore
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
- plotësimin e tabelës “T”
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
3.
KREU 3:
Tema mësimore:
Punë praktike: Veprimtaria 3.2
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Punë praktike: Veprimtaria 3.2
në rrahjet e pulsit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
81
Libër për mësuesin
Veprimet në situatë:
Shkrim i shpejtë
o
dinë mbi zemrën dhe punën e saj.
o
Kërkim – Hulumtim
o
o
-
-
- madhësia e trupit
-
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
-
-
82
Biologjia 8
KREU 3:
Tema mësimore:
Sëmundjet e zemrës (Material informativ nga interneti)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sëmundjet e zemrës (Material informativ Rëndësia e studimit të
nga Interneti) sëmundjeve koronare
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Infarkti i miokardit
Takikardi
Bradikardi
Hipertension
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
Tabela e pyetjeve/Diskutojmë së bashku
o
o
o
o
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
KREU 3:
Tema mësimore 3.3:
Gjaku dhe përbërja e tij
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.3: Situata e të nxënit:
Gjaku dhe përbërja e tij
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Eritrocite
Trombocite
84
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Brainstorming
-
-
-
-
VLD (Veprimtari e L Drejtuar)
o
o
diskutohet mbi to.
o
a. Transporton gazet O
b. Transporton lëndë ushqyese dhe mbetje.
c. temperaturën e trupit.
d. Mbyll çarjet
e. Transporton hormone.
85
Libër për mësuesin
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
Përbërësi i gjakut Ndërtimi/vizatimi Funksioni
Eritrocite
Leukocite
Trombocite
KREU 3:
Tema mësimore 3.4:
Enët e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.4: Situata e të nxënit:
Enët e gjakut
Venula
funksionin.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
86
Biologjia 8
Di/Dua të di/Mësova
o
o
o VLD/ shënime të strukturuara
DI DUA TË DI MËSOVA
- Kapilarët
arteriet venat dhe venave e arterieve.
kapilarët. - Arteriet kanë ind elastik.
e mureve të arterieve e
indet e trupit.
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
- plotësimin e tabelës.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
87
Libër për mësuesin
KREU 3:
Tema mësimore 3.4:
Punë praktike: Poster për qarkullimin e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.4: Situata e të nxënit:
Punë praktike: Poster për qarkullimin e
gjakut.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Zemra
Veprimet në situatë:
e. enëve
grupet e punës
temë për
të cilën do punojë.
mjetet
88
Biologjia 8
etj.
“Turi i galerisë”.
përzgjedhin
bashkëpunimi
Certifikohet e vlerësohet
Lojë me role
O ose CO
- Unë jam zemra dhe pompoj 5l gjak/min..... e kështu me radhë...
- Unë jam gjaku i pastër. Transportoj O
Vlerësimi i situatës -
-
-
- posteri përmban rubrika të larmishme.
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- pjesëmarrjen në lojën me role.
Detyrat e shtëpisë:
1.
KREU 3:
Tema mësimore:
Sëmundjet e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sëmundjet e gjakut
89
Libër për mësuesin
Talasemi
sëmundjes.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
o Hapi i parë: filmi
shënime
o Hapi i dytë: grupe.
përzgjedh një fish për të cilën do
kllasterit, hartës së
koncepteve vizatimi, thirrje sensibilizuese
njohurve apo familjarëve etj.
Për më tepër
Anemia:
Talasemia:
Leucemia:
Dhurimi i gjakut:
Gjaku i dhuruar, një jetë
90
Biologjia 8
Përkujdesja:
- Të bëhet një jetë e ekuilibruar.
- Të shmanget i ushqyeri i njëanshëm.
- Të shmanget konsumimi i fast-food-eve.
- Të shmanget konsumimi i sheqernave e kripës me tepri.
- Të luftohet obeziteti.
- Të shmanget jeta sedentare.
- Të shmangen sforcimet e shumta.
- Të shmanget konsumimi i pijeve alkoolike, kafeja, duhani, stresi etj.
-
Vlerësimi i situatës -
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
KREU 3:
Tema mësimore:
Bisedë me një mjek kardiolog ose hematolog për sëmundjet e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV K l a s a :
VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Bisedë me një mjek kardiolog ose hematolog Bisedë me mjekun mbi
për sëmundjet e gjakut sëmundjet kardiake.
Infarkti i miokardit
91
Libër për mësuesin
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:
o Hapi i parë:
“Tabelën e pyetjeve”.
Si paraqitet numri
i vdekjeve në
botë dhe në Si mund ta A mund të quhen
Pse themi që Sa dhe si ndikon Cilat janë masat A është e vërtetë
vendin tonë në Cilët grupe dallojmë me anë faktorë rreziku :
anemia e pirja e duhanit parandaluese për që sëmundjet e Sa ndikon stresi
lidhje me njerëzish e kanë të shenjave që pirja e duhanit;
talasemia është dhe alkoolit në evi min e ndonjë hipertensionit ,etj në sëmundjet e
sëmundshmëritë faktorin e rrezikut paraprijnë alkoolit; kafes ,
sëmundje e zonës sëmundjet tragjedie të janë të zemrës?
së Myzeqesë e sistemit të më të lartë? infark n e stresi,
kardiake? mundshme? trashëgueshme?
qrkullimit të miokardit? kequshqyerja etj.
gjakut?
o Hapi i dytë:
o Hapi i tretë:
Vlerësimi i situatës -
-
- mban shënime të strukturuara mbi problemet e trajtuara.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
KREU 3:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Zemra
kardiovaskular.
Sëmundjet e sistemit
kardiovaskular
92
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Punë në grupe
1.
2.
3.
4.
5.
pasardhëse.
•
mure të forta për të përballuar
ZEMRA Ana e djathtë = 1veshore,1barkushe
•
•
ENËT E
GJAKUT
•
Ana e majtë =
GJAKU 1veshore,1barkushe
(gjak me O2)
e trupit.
•
•
• Trombocite
•
Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto
o
o
o
93
Libër për mësuesin
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-
KREU 4:
Tema mësimore 4.1:
Sistemi i frymëkëmbimit te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.1: Situata e të nxënit:
Sistemi i frymëkëmbimit te njeriu
dhe CO
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
Trake
Bronke
Bronkiola
dhe CO
94
Biologjia 8
Shkrim i lirë
Përgjigjuni pyetjeve:
Cili është roli i gjakut
oksigjeni
dioksid karboni
tretjes dhe sistemit kardiovaskular
6të
përmbledhur në tabelë.
+
?
—
-O
njeriut ka nevojë për O ajrit.
nëpërmjet trakesë - CO përbën
e çojnë në thellësi
të mushkërive. mushkërive O
në prani të O të ajrit.
nëpërmjet sistemit të
o
o
Për më tepër
o hunda
- Është e pajisur me qime që shërbejnë si
ajër.
-
-
C.
- pastrohet,
lagështohet, ngrohet.
95
Libër për mësuesin
o goja
o Fyti faringu
o Gurmazi laringu epiglota
kordat zanore.
o Skërfyelli trakeja qeliza me
qerpikë dhe lëndë jargore
o Bronket dy degë, që janë bronket dhe
përfundojnë një në secilën mushkëri.
o Bronkiola
o Alveola (hojëza)
o Pleura
Hunda
Faringu Laringu Trakeja Bronket Bronkiola Alveola
Goja
Shënim:
Hunda
-Ngroh ajrin
-Mbron nga
Faringu Laringu Trakeja
pluhurat
•-
... etj.
Minitest
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
96
Biologjia 8
2.
KREU 4:
Tema mësimore4.1:
Punë laboratori : Veprimtaria 4.1 “Matja e vëllimit të ajrit që nxjerrim nga
mushkëritë për një minutë”
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.1: Situata e të nxënit:
Punë laboratori: Veprimtaria 4.1 “Matja e Matja e vëllimit të mushkërive
vëllimit të ajrit që nxjerrim nga mushkëritë nëpërmjet eksperimenteve.
për një minutë”
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Vëllimi i mushkërive
e mushkërive.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
Shkrim i lirë
97
Libër për mësuesin
Eksperimentim – Hulumtim
Minitest
Përmbledhje e strukturuar
A ndikon pesha në
vëllimin e mushkërive?
konkludojnë.
Sasia më e madhe e ajrit
quhet nxënësi jetësore e mushkërive. 300-5000cm3.
Për më tepër
Aparati që shërben për matjen e kapacitetit të mushkërive quhet spirometër.
1. Vëllimi respirator (tidal) TV merret
3. Vëllimi ekspirator rezervë (ERV): sasia maksimale e ajrit që mund të nxirret jashtë
4. Vëllimi rezidual (RV): paraqet sasinë e ajrit që gjendet në alveolet mushkërore edhe
5. 12 frymëmarrje në
minutë.
Vlerësimi i situatës -
-
-
- harton tabelën e konkludon për kapaciteti e mushkërive të veta.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
98
Biologjia 8
KREU 4:
Tema mësimore 4.2:
Shkëmbimi i gazeve në mushkëri
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.2: Situata e të nxënit:
Shkëmbimi i gazeve në mushkëri
të alveolave.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen
-
-
-
-
- “difuzion”?
- “oksidim” të mësuar në kimi.
VLD Veprimtari me L D
99
Libër për mësuesin
o
pasur edhe ndihmën e mësuesit.
o
Punë praktike/Hetim
konkludojnë
Muskujt që të punojnë kanë nevojë për shumë oksigjen dhe lëndë ushqyese. Sa më
shumë alveola madhe
është sipërfaqja e kontaktit
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
KREU 4:
Tema mësimore 4.3:
Frymëmarrja aerobe
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.3: Situata e të nxënit:
Frymëmarrja aerobe Reaksioni i procesit të
100
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Parashikim me terma paraprakë
energji, punë, lëvizje, oksigjen, transport, gjak, lëndë ushqyese, dukuri kimike,
reaksion oksidimi.
Minitest:
Vlerësimi i situatës -
-
101
Libër për mësuesin
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
KREU 4:
Tema mësimore4.3:
Punë laboratori : Frymëmarrja te bizelet
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.3: Situata e të nxënit:
Punë laboratori: Frymëmarrja te bizelet
na shkencore.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
Mësim zbulues
o
o
o
102
Biologjia 8
Konkludo
o
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-
KREU 4:
Tema mësimore4.4:
Mbajtja e trupit në formë
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.4: Situata e të nxënit:
Mbajtja e trupit në formë
njeriut.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
103
Libër për mësuesin
min.
Veprimet në situatë:
Mësim zbulues
nxënësinë jetësore të mushkërive
Jo sportiv
-
-
-
Vija e vlerës
o
Është më e rëndësishme të hamë shëndetshë ë merremi me sporte?
o
Minitest
Për më tepër
1. lëkurës
mbajtur e pastër.
104
Biologjia 8
2. Ndotja
kafshëve.
3. raporti i gazeve .
4. negativisht
5. Sëmundjet
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
KREU 4:
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse Ushtrime mbi sistemin e
tekstit.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
105
Libër për mësuesin
Veprimet në situatë:
Brainsorming
o
të tjera.
o
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 4:
Tema mësimore:
Përsëritje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Përsëritje
sistemin kardiovaskular dhe
106
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen
Lista e pyetjeve
o temat përzgjedh
listë
për çdo temë.
o këmbehen
lihet kohë për hartimin e përgjigjeve.
o “Lapsat në mes”
o plotësohen
1. 6.
2. Zemra 7.
3. 8.
4. 9. Mbajtja e trupit në formë
5.
Konkludojnë:
Organet bashkëveprojnë ndërmjet tyre për të funksionuar organizmi si një i vetëm:
SISTEMI I TRETJES
1 . Goja
2. Faringu
3.Ezofagu
4. Stomaku
5. Zorra e hollë/e trashë
SISTEMI RESPIRATOR
SISTEMI KARDIOVASKULAR
1. Goja/Hunda
1. Zemra
2. Faring
2. Enët e gjakut - Arterie
3. Laring
- Vena O2 / CO2
4. Trake
- Kapilarë
5. Bronke
3. Gjaku
6. Bronkiola
7. Alveola
SISTEMI EKSKRETUES
VESHKAT...
107
Libër për mësuesin
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
KREU 4:
Tema mësimore:
Test i tremujorit të dytë
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Test i tremujorit të dytë
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Sistemin kardiovaskular
108
Biologjia 8
1. Plotëso (5 pikë)
-
2. Shpjego fjalorin:
(5 pikë)
-
-
-
-
-
4. veçoritë (7 pikë)
109
Libër për mësuesin
5. (8 pikë)
Përbërësi i gjakut Ndërtimi/vizatimi Funksioni
Eritrocite
Leukocite
Trombocite
6. (5 pikë)
-
-
-
-
-
7. Plotëso (4 pikë)
8.
(4 pikë)
Vlerësimi i nxënësve -
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
- Të përvetësohen njohuritë e paasimiluara.
KREU 4:
Tema mësimore 4.5:
Duhani dhe shëndeti
Fusha: Shkencat e Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
natyrës
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Duhani dhe shëndeti
mushkëri e tru.
110
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Shkrim i shpejtë
Pë ënësit mbajnë shënime që do iu vlejnë për
etapat pasardhëse.
-
-
-
- (difuzion)
-
- koston e një pakete etj.
-
shokët e klasës.
Lexim me kodim teksti
: F = Fakt ; SH = Shkaqe;
P = Pasoja
FAKTE SHKAQE PASOJA
aksidentet.
o
o
nevojshme.
111
Libër për mësuesin
Rrjeti i diskutimit
PO JO
nuk pi duhan.
nuk pinë.
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
112
Biologjia 8
KREU 4:
Tema mësimore:
Sëmundjet që shkaktohen nga duhani
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sëmundje që shkaktohen nga duhani
duhanit.
Ulçer
Bronkit
duhanit.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
Shkrim i lirë
-
-
-
-
-
-
-
-
113
Libër për mësuesin
mushkërive.
Turi i galerisë
Vlerësimi i situatës -
-
-
- mban qëndrimin e duhur mbi problemin.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
-
-
-
-
-
-
-
-
-
114
Biologjia 8
KREU 5:
Tema mësimore 5.1:
Gametat
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.1: Situata e të nxënit:
Fekondimi
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
Brainstorming/Kllaster
Membrana
Citoplazma
.
të
Bërthama
- Shihen me
sy ose Bimore
- mikroskop
-
QELIZA
-
- Madhësi të
Shtazore
ndryshme
Forma të
Mësim zbulues ndryshme
- ë
ë.
Organizuesi grafik
115
Libër për mësuesin
Gameta Fekondimi
Minitest
Vlerësimi i situatës -
-
-
- plotëson saktë minitestin.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- plotësimin saktë të minitestit.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
KREU 5:
Tema mësimore 5.2
Sistemi i riprodhimit te njerëzit
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sistemi i riprodhimit te njerëzit
femëror dhe mashkullor.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Sistem riprodhimi te meshkujt
Sistem riprodhimi te femrat
femëror dhe mashkullor. Testikuj
116
Biologjia 8
Veprimet në situatë:
Përvijim i të menduarit
të marra në
Mësim zbulues
Minitest
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
KREU 5:
Tema mësimore 5.3:
Çfarë ndodh me qelizat – vezë?
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
farë ndodh me qelizat – vezë?
dhe të pafekonduar.
117
Libër për mësuesin
asaj të pafekonduar.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Edukim shëndetësor
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:
Tabela T (koncepti – komenti)
Mësuesi shkruan në tabelë disa koncepte në lidhje me sistemin e riprodhimit dhe
DRTA
2. Minitest
Vlerësimi i situatës -
-
-
- punon saktë minitestin.
118
Biologjia 8
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
- plotësimin saktë të minitestit.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
KREU 5:
Tema mësimore5.4:
Nga embrioni te foshnja
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.4: Situata e të nxënit:
fetusit. Foshnja
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
Veprimet në situatë:
Shkrim i shpejtë:
Lexim i drejtuar:
119
Libër për mësuesin
1.
2.
3.
4.
-
Diskutojmë së bashku
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 5:
Tema mësimore 5.5:
Rritja dhe zhvillimi
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.5: Situata e të nxënit:
një i rritur.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Rritja
Zhvillimi
embrionit.
120
Biologjia 8
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:
LINK (rendit, kërko, shëno-mëso)
nëntitull te tjetri.
Vlerësimi i situatës -
-
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
121
Libër për mësuesin
KREU 5:
Tema mësimore 5.5:
Adoleshenca (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Adoleshenca (2 orë)
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore:
adoleshencës.
Edukatë shoqërore
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
vjeçare.
122
Biologjia 8
X
X
X
123
Libër për mësuesin
5. dy herë mëngjes
dhe darkë.
6. pambuku.
7. gjenitale pastër.
8. pubertetit, gjumë
9. Ushqimi me një dietë të ekuilibruar dhe të shëndetshme dhe duke bërë aktivitet
peshë të shëndetshme.
10. duhani
shëndetin
Vlerësimi i situatës -
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 5 :
Tema mësimore5.6:
Mënyra e jetesës dhe shëndeti (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.6: Situata e të nxënit:
Mënyra e jetesës dhe shëndeti (2 orë) Si ndikojnë substancat e
familjes.
124
Biologjia 8
Përshkrimi i situatës:
jo shëndetshëm.
Veprimet në situatë:
Mendo – Puno në dyshe
shëndetit.
Diskuto
ose e kundërta.
Mësimdhënia e ndërsjellë
: Antibiotikë; kafeinë; nikotinë; shtatëzania dhe
duhani.
“Tabelën T”.
Tabela T
KONCEPTI KOMENTI
Vlerësimi i situatës -
-
-
- diskuton mbi to.
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
2.
3.
125
Libër për mësuesin
KREU 5:
Tema mësimore 5.7:
Sëmundjet seksualisht të transmetueshme –SST (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Sëmundjet seksualisht të transmetueshme –
SST (2 orë) e transmetimit.
Hepatiti B
126
Biologjia 8
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
KREU 5
Tema mësimore:
Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
SST
dhe meshkujt.
127
Libër për mësuesin
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:
Brainsorming
a. Sistemi riprodhues
b.
c.
d. SST
o
o
përsëritje më të plotë të njohurive të marra.
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
a. Sistemi riprodhues
b.
c.
d. SST
128
Biologjia 8
KREU 5:
Tema mësimore:
Përsëritje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Përsëritje
dhe meshkujt.
SST
Veprimet në situatë:
Pyetja sjell pyetjen
Lista e pyetjeve
o temat përzgjedh
listë
për çdo temë.
o këmbehen
lihet kohë për hartimin e përgjigjeve.
o “Lapsat në mes”
o plotësohen
Vlerësimi i situatës -
-
-
Vlerësimi i nxënësve -
-
-
-
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.
129
Libër për mësuesin
KREU 5:
Tema mësimore:
Test i tremujorit të tretë
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Test i tremujorit të tretë
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/ Fjalë kyçe:
lëndës sipas temës mësimore: Sistemi riprodhues
SST
riprodhues.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
të
temat ndërkurrikulare:
Fletore pune
1. Plotëso (5 pikë)
- ___________
- _______
- _____________
-
-
2. Shpjego fjalorin:
(5 pikë)
-
-
-
-
-
130
Biologjia 8
3. “rrugën” (5 pikë)
4.
(4 pikë)
Nr Ndryshimi Djem Vajza Të dy
5. Lidh (5 pikë)
Nr. Termi Nr Shpjegimi
1 I mundëson embrionit marrjen e ushqimit dhe O
2 Shumë e dëmshme për shëndetin.
3 Qeska mbrojtëse e embrionit.
4
5 Vrasin bakteret e dëmshme në trup.
-
-
-
7.
(5 pikë)
8. Argumento (6 pikë)
a.
b.
c.
131
Libër për mësuesin
Kreu 1: Bimët
Veprimtari në librin e nxënësit
Veprimtaria 1.1
Bimët dhe drita e diellit
Veprimtaria 1.2
Cila sipërfaqe ka më shumë gojëza?
132
Biologjia 8
133
Libër për mësuesin
Veprimtaria 1.3A
Mbledhja e gazit të prodhuar gjatë fotosintezës
brenda saj
Veprimtaria 1.3 B
Hetimi i shpejtësisë së fotosintezës
Veprimtaria 1.4 B
134
Biologjia 8
Mbirja e farave
* ujë.
Veprimtaria 1.5 A
Transporti në një kërcell selinoje
Veprimtaria 1.5 B
Si ndikon temperatura në shpejtësinë e transportit të ujit në kërcellin e
selinos?
135
Libër për mësuesin
Pyetje
1.
136
Biologjia 8
2.
3.
4.
5. Tanimë ne e dimë se Van Helmont kishte të drejtë vetëm pjesërisht. Vetëm një
tjetër.
137
Libër për mësuesin
g p
1.
2.
3.
4.
138
Biologjia 8
139
Libër për mësuesin
1.
2.
3.
dhe pikatore.
4.
5.
6.
7.
140
Biologjia 8
“A është numri
i gojëzave i njëjtë në sipërfaqen e sipërme dhe atë të poshtme të një gjetheje?”
1.
2.
3.
4.
to.
5.
141
Libër për mësuesin
Veçori
142
Biologjia 8
1.
3.
Barishte
Pyetje
1.
2.
143
Libër për mësuesin
mirë.
144
Biologjia 8
Veprimtaria 2.1
Hetimi i karbohidrateve në ushqime
Veprimtaria 2.3
Një model përthithjeje
145
Libër për mësuesin
Veprimtaria 2.5
Çfarë ndikimi kanë pijet e gazuara te dhëmbët?
Veprimtaria 2.6
Përdorimi i një enzime për të tretur niseshtenë
146
Biologjia 8
niseshteje.
147
Libër për mësuesin
dëshiruar.
1.
2.
kujdes që të mos prekin njëri-tjetrin.
3.
4.
tuaj në tabelë.
5.
Pyetje
1.
2.
148
Biologjia 8
1.
2.
149
Libër për mësuesin
3.
4.
5.
6.
150
Biologjia 8
151
Libër për mësuesin
1.
2.
3.
4.
5.
152
Biologjia 8
153
Libër për mësuesin
aparatit tretës
Stomak
Zorrë e hollë
154
Biologjia 8
prerës
dhëmbë qeni
dhëmballë
prerës
dhëmbë qeni
dhëmballë
155
Libër për mësuesin
156
Biologjia 8
amidoni sheqer
dietë.
në trup.
157
Libër për mësuesin
molekulë proteine.
158
Biologjia 8
Veprimtaria 3.1
Modeli i sistemit të qarkullimit
Për demonstrim:
Veprimtaria 3.2A
Ndikimi i ushtrimeve fizike në ritmin e zemrës
* një kronometër.
KUJDES! Mbani parasysh se nxënësit me gjendje shëndetësore që pengojnë
kryerjen e ushtrimeve të rënda fizike, nuk duhet të nxiten të marrin pjesë në
aktivitete që mund të paraqesin rreziqe për ta.
KUJDES! Mos lejoni që nxënësit të kryejnë ndonjë lloj ushtrimi që mund të
paraqesë rrezik, për shembull të vrapojë nëpër laborator ose të zbresë shkallët
me vrap.
159
Libër për mësuesin
punonin ato.
duhur.
160
Biologjia 8
161
Libër për mësuesin
*
madhësisë së saj * *
formës së saj
2.
162
Biologjia 8
163
Libër për mësuesin
164
Biologjia 8
tuaja.
tuaja.
përsëri.
165
Libër për mësuesin
mushkëri
kapilar
c) hemoglobinë
b) pllakëzat e gjakut
166
Biologjia 8
Kreu 4: Frymëmarrja
Veprimtari në librin e nxënësit
Veprimtaria 4.1
Matja e vëllimit të ajrit që mund të nxirret nga mushkëritë
është
Veprimtaria 4.2
Pse janë kaq të vogla qeskat e ajrit?
holluar
Veprimtaria 4.3
Frymëmarrja te bimët
167
Libër për mësuesin
Veprimtaria 4.4
Hetimi i ndikimit të ushtrimeve fizike në ritmin e frymëmarrjes
* një kronometër.
KUJDES! Mbani parasysh se nxënësit me gjendje shëndetësore që pengojnë
kryerjen e ushtrimeve të rënda fizike, nuk duhet të nxiten të marrin pjesë në
aktivitete që mund të paraqesin rreziqe për ta.
KUJDES! Mos lejoni që nxënësit të kryejnë ndonjë lloj ushtrimi që mund të
paraqesë rrezik, për shembull të vrapojë nëpër laborator ose të zbresë shkallët
me vrap.
168
Biologjia 8
169
Libër për mësuesin
10 mm
r
Thellësia d
r d
mm
Pjata 2
5 mm
r
Thellësia d
r d
............................... mm
njëjtë.
170
Biologjia 8
shumë shpejt.
kapak që
flakë qiriri mbyll mirë
kanoçe
përdoret.
tub
kanoçe
171
Libër për mësuesin
Tiparet
tjetër.
172
Biologjia 8
porcione
173
Libër për mësuesin
tri
për orë.
174
Biologjia 8
testikujt
tubat e mitrës
në mitër
mitra
ku ndodh fekondimi
kanali i spermës
femërore.
175
Libër për mësuesin
Ndryshimi Arsyeja
176