Momenty statystyczne:

Momenty statystyczne są to charakterystyki opisowe rozkładu cechy mierzalnej będące średnią

arytmetyczną k-tej potęgi odchyleń poszczególnych wartości cechy od pewnej wartości A. Jeżeli A=0
moment statystyczny nosi nazwę momentu zwykłego. Jeżeli A= ‾x moment statystyczny nosi nazwę
momentu centralnego.

Momentem zwykłym rzędu k (k=1,2,...) rozkładu empirycznego nazywamy wielkość:

dla danych indywidualnych, formuła nieważona

dla danych pogrupowanych, formuła ważona

Momentem centralnym rzędu k (k=1,2,...) rozkładu empirycznego nazywamy wielkość:

dla danych indywidualnych, formuła nieważona

1 n k
μ k = ∑ ( x j− x̄ )
n j=1 UWAGA (równoznaczne oznaczenie ek )

dla danych pogrupowanych, formuła ważona

1 n k
μ k = ∑ ( x − x̄ ) ∗n
n j=1
i i

e2 µ2 = m2-m12
e3 µ3=m3 -3m1m2 +2m13
e4 µ4 = m4 – 4m1m3 + 6m12m2 – 3m14

1
 Asymetria

Rozkłady różnią się między sobą kierunkiem i siłą asymetrii:

a. dla szeregów symetrycznych

b. jeżeli asymetria prawostronna

c. jeżeli asymetria lewostronna.

Przy asymetrii prawostronnej ponad 50% jednostek obserwacji posiada wartości niższe od średniej
arytmetycznej (rozkład ‘niesprawiedliwości’ społecznej- np. rozkład płac w każdej instytucji  ).
Przy asymetrii lewostronnej ponad 50% jednostek obserwacji posiada wartości wyższe od średniej
arytmetycznej

MIARY ASYMETRII

Współczynnik asymetrii A3(miara klasyczna) (czasami γ3 )

Utworzony na bazie µ3 (e3)

µ3
(Gamma 3 (γ3)) A3 = S
3 gdzie:

2
 1 n 3
M 3= ∑ (x j− x̄ )
dla danych indywidualnych, formuła nieważona
n j=1
szereg rozdzielczy, dane pogrupowane, formuła ważona

1 n 3
M 3 = ∑ (x − x̄ ) ∗n
e3 inaczej n j=1
i i

e3 (µ3) mierzy tylko kierunek asymetrii. Gdy

e3 (µ3) > 0 asymetria dodatnia

µ
e3 ( 3) = 0 symetria

µ
e3 ( 3)<0 asymetria ujemna

e3
Gamma 3 = A3 = S
3 przyjmuje wartości z przedziału <-2; 2>. Mierzy siłę i kierunek asymetrii:

0,0-0,4 asymetria b.słaba

0,4-0,8 słaba
0,8-1,2 umiarkowana
1,2-1,6 silna
1,6-2,0 b.silna

MIARY POZYCYJNE

3
Wpoz = ‾x - Do (mierzy tylko kierunek asymetrii) Was
W = 0 symetria
w>0 asymetria prawostronna
w<0 asymetria lewostronna

o
A1 =
x̄ −d

V as współczynnik skośności Pearsona (klasyczno-pozycyjny) 

S
pozycyjny współczynnik asymetrii (współczynnik skośności dla 50% centralnie położonych jednostek) V
asp

( Q −m
3
e )−( m e−Q 1)
A2 = Q −Q
3 1
A1 i A2 przyjmują wartości z przedziału <-1; 1>

Skala do interpretacji:

0,0 – 0,2 asymetria bardzo słaba (kierunek zależny od znaku)

0,2-0,4 asymetria słaba
0,4-0,6 asymetria umiarkowana
0,6-0,8 asymetria silna
0,8-1,0 asymetria bardzo silna

Przy bardzo silnej asymetrii współczynnik asymetrii może przekroczyć wartość 1

KURTOZA (SPŁASZCZENIE)

4
Miary kurtozy są miarami pozwalającymi badać wysmukłość rozkładu oraz koncentrację wartości cechy
wokół wartości średniej. Wyróżnia się dwa typy rozkładów ze względu na spłaszczenie (wykres):

 rozkłady leptokurtyczne, czyli wysmukłe w stosunku do rozkładu normalnego

 rozkłady platykurtyczne, spłaszczone do rozkładu normalnego

Miernik: współczynnik kurtozy (gamma 4)

(Gamma 4 (γ4)
4
µ
gamma 4 ( γ4) = S (x)
4
- 3

Kurtoza dostarcza nam informacji jak dużo uzyskanych przez nas wyników jest zbliżonych do średniej.

Jeśli tych wyników jest sporo, a tym samym wyników skrajnych jest mało, to kurtoza przyjmuje wartość
powyżej „0”. Wyniki są bardzo skoncentrowane wokół średniej, „garb” rozkładu jest wyższy niż w
rozkładzie normalnym, rozkład jest wysmukły, czyli leptokurtyczny. Gamma 4 > 0

Jeśli zaś kurtoza jest mniejsza od zera, to oznacza, że w naszym zbiorze dużo jest wyników skrajnych,
natomiast mało wyników zbliżonych do średniej. „Garb” rozkładu jest w tym przypadku bardziej płaski niż
w rozkładzie normalnym, rozkład jest spłaszczony. Fachowo nazwiemy go rozkładem platykurtycznym.
Gamma 4 < 0

5
6