Professional Documents
Culture Documents
E Version Vidurava Magazine-April-June 2019 Sinhala Version-1
E Version Vidurava Magazine-April-June 2019 Sinhala Version-1
mgqk
2019 wfm%a,a - cQks 2 l;=jelsh
iNdm;s
wdpd¾h ta' tï' uqndrla
3 fiñka .uka fkdue; ;j;a
ví( olaIsK á' m%kdkaÿ
wOHCI ckrd,a
uydpd¾h wdkkao chj¾Ok 8 mshdir i;a;ajhska
wdpd¾h ã' weï' iqr;siai
cd;sl úoHd mokfï úoHdj m%p,s;lsÍu
ms<sn| l%shdldÍ lñgqj 16 .=jka fiajd fCIa;%fha wkd.; ;dCIKsl
wdpd¾h chka; j;a;úodkf.a ^iu iNdm;s& úma,jh
wdpd¾h ã'weï' iQr;siai ^iu iNdm;s& à' pkaok mSßiafjoH ,d,a talkdhl
;=is; u,,fialr 23 w;sfõ.fhka bÈßhgu wefok fv%dak
wdpd¾h l=udß ;s,lr;ak ;dCIKh
wdpd¾h frdaysKS o is,ajd uydpd¾h frdydka uqKisxy
bxðfkare chú,d,a óf.dv
tßka úfÊfldaka 28 mqrd;k wyia hdkd Ys,amh yqÿ l,ams;hla
ã'ví(Ô' ä,aydks fkdfõ
fÊ' fhda.rdÊ ckl m%shka; ohdr;ak
tÉ' tï' î' iS' fyar;a
33 taúfhdakslaia z19
ixialdrljre
;=is; u,,fialr - isxy,
wfidal o is,ajd - bx.%Sis
34 cd;sl úoHd moku wkd.; m¾fhaIK
kdhlhskag fodrgq újr lrhs
wdpd¾h tka' ld¾;sflahka - fou<
ixialrK WmfoaYl;ajh 36 ,enQ oekqu úuiuq
wdpd¾h mS' wd¾' tï' mS' È,areCIs
úÿrdj iïnkaëldrl 36 fj`tu 2019 wfm%a,a - cQks ISSN 1391-0299
;=is; u,,fialr
2
ljrfha l;dj 1
˜ld,h hkq uqo,ah˜ hkqfjka hdkh u.Ska 550 la /f.k .uka y÷kd.kafkuq' wms ish¨ fokd
iqm%isoaO lshukla ;sfí' ÿr m%udKh lrhs' kuq;a th m%udKj;ao@ ñksiaiq l*S¾" ñ.a iy F-35 kï wid
ld,fhka fn§fuka fõ.h ,efí' ;ju;a ;r`.lr wjikaj ke;s w;r we;af;uq ^iuyr úg Ñ;%mgj,&'
l=vd l, isgu úúO lghq;= lsÍu iajNdjfhkau we;s ;rÕldß;ajh Yíofha fõ. iSudj ì| ouñka
i|yd wms ks;e;skau blauka l%u ;ju;a cdk ;=< mj;S' b;ska" wmg bÈßhg hdug fïjd wo jk úg
fidhkafka tneúks' jeä ÿr hdug yelsjqj;a jeä fokd iu;aj we;' Yíofha fõ.hg jeä
/f.k hdug yels jqj;a ;j;a fõ.hlska heùfï§ jeä ñksiqka
.=jkahdkh iu. wm jeks ñksiqka lsysm fofkla wka ish¨fokdg jvd m%udKhla heúh fkdyelafla wehs@
Ndú;d lrkafka ld¾hlaIu;dj" blaukska .uka lsÍug isysk ols;s' we;a; jYfhkau wmg yels ù ;sfí'
wdrlaIdj" .=Kd;aulNdjh yd flfiao@ ljodo@ we;af;kau fuh
ksrjoH;djh jeks úYd, jpkhs' wdf,dalh iE§ we;af;a wxY=j,skau t;rï fyd¢ka wjidk ù ke;'
kuq;a wjidk jYfhka wm kï" wmo ie§ we;af;a wxY=j,ska
n,dfmdfrd;a;= jkfka blaukska kï" wmg wdf,dalh
wmf.a wjYH;dj isÿ lr .; yels fuka .uka l<
wdldrhhs' ta ksid wm mshdießh fkdyels jkafka ukao@
fõ.j;a lsÍu i|yd wmf.a Ôú; b;ska wms iSudjka
b,lalh lr we; wdrlaIdjo i,ld ;,a¨ lrkafka tneúks'
n,d we;" tfia ke;akï lsisfjl=g idudkH ñksiqka okakd
mshdir lsÍug ys; yod.; fkdyels jvd;a fõ.j;a .=jka
jkq we;æ' wo jk úg wka;¾cd;sl hdkh jkafka ˜fcܘ
.=jka .uka lsf,daógr 15"348 la hdkhhs' ku mjd
meh 18'38 lska .uka l< yels Yíoh fõ.fhka Yío
uÜgug f.kú;a we;' th mqÿu jk kuq;a wms ish¨
fokd okakd mßÈ tkaðka 4 jk rEmh ( fldkafld¾â
iy.;hæ idfmalaIj .;al< fï
b;d iq¿ fohls' j,ska .,d hk iq<x Odrdj
ksid th fcÜ f,i ye¢kafõ' úúO iqm¾fidksla isú,a .=jka hdkhla
wms blaukska hd hq;af;a wehs@ Odrd fõ.hka iu. fïjd úúO jk ˜fldkaflda☠1976 §
kïj,ska y÷kajhs' iífidksla" f.dvkxjk ,o w;r th ld¾hnyq,
iajNdúl ndOl ì| oud hd yels iqm¾fidksla" yhsm¾fidksla jeks Ôú;h ;rula myiq lr we;'
iSudjka blaujd .shmiq ;j ÿrg;a fïjd uQ,sl jYfhka tkaðfuka yd
W;aiy lsÍu yd th ch.ekSu b;d .=jka hdkh yd msg; wjldYh w;r 1976 isg 2003 olajd jd‚c
mqÿudldr jkafkah' wmsg mq¿jkao@ fõ.fhka fjkia ùfuka yg.kS' mrud¾: i|yd Wiia wê fõ.S
Tn .+.,alr ne¨jfyd;a Tng Elon wmg ;ju;a wdf,dalfha fõ.hg .=jkahdkd ksmojd u.S m%jdykh
Musk kï ljqoehs oek .; yelsh' <Õdúh fkdyels jqjo tla ì;a;shla lsÍug ì%;dkH - m%xY iud.ï
;jo fï ñksid b;d f,dan nj ì| oud ˜Yíofha fõ.h˜ ì| f.dia iu;a úh' fuys fõ.h uela
Tng isf;kq we;" Tyq i;=j úYd, we;' 2'04 ^2'180km/h& fõ' iqm¾fidksla
uqo,a m%udKhla we;suq;a ;uka hjk uqo,a bmhSfï moku u;
frdlÜgqjla wm Yíofha ksIamdolhska fofokdf.ka tla
kej; kej;;a fõ.h ;=< wfhl= fldkafld¾â úh' wfkla
Ndú;d lsÍug wyi yryd wka;h fidaúhÜ foaYh f.dvk.kq
Tyqg wjYHùu ñksiqkaj ,enQ gqfmdaf,õh' Tu-144 úiska
thg fya;=jhs' hjd we;' wm 1977 isg reishdkq ;r.h fmkakqï
tfy;a ;Dma;su;ao@ lrk ,§' kuq;a úYd, ch.%yK
iajNdúl ke;' oeka iu. buy;a fÄojdpl we;sùuo
ndOl ì| wmg Yíofha iq,nh' ..k úoHdj Tn olsk ;rï
oeófï fõ.h blaujd iqkaorjqjlao fkdfõ'
wdrïNh" wms mia fyda oi
ta wdldrfhka 3 jk rEmh ( -SapaceX 'Falcon 9' fyda .=Khla fuu úiañ; ksuejqu ;=< mshdir
iksgqyka lf<uq' ^f.dvneiaùu& jeä fõ.hlska l< ish¨ fokd .ukg .;jk
wo Èk .=jka .uka fõ,dj flá lr.ekSu i|yd
hdkd ;=< úYd,;u u.S .=jka lsÍug wjYHj we;' fu;ek§ fvd,¾ 12"500 l uqo,la ^remsh,a
hdkhl jk ˜thd¾nia ta380˜ .=jka wms yhsm¾fidksla .=jka hdkd ñ,shk 2'2 la & ksõfhda¾la isg
4
ljrfha l;dj 1
6
ljrfha l;dj 1
fidhd n,uq' m%nkaO l:d ;=< mrïmrdj Tyqf.a kHdhka fu;rï ;j ;j;a ..k úoHdj Tijd ;eîu
muKla wm fï jk úg olsk foa wka;hlg f.khdug iu;a njla æ u.ska f,dalfha fkdÿgq fkdú¢
u;= mrmqr hï Èfkl w;aú¢kq we;' ishÆu uysuhka oel.; yelsùu
ueipqfiÜia ;dlaI‚l wdh;kh olajd hdughs' iEu Èklu wmg
mqoa.,slhs ryis.;hs ^MIT& úiska Mach 4 iys; wêèjks wmyiq b,lalhla w;am;a lr
jd; Odrdjla yryd khsf,daka .ekSu i|yd wm W;aidy lrkjd'
w;sèjks lïmk;rx. ie§u fnda, folla ;eîfuka m%fhda.sl Y%S ,xldj ;=< mjd f,dalfha Wiiau
wms ish¨fokd bkafg¾fkÜ mÍlaIKhla isÿ ;;ajhkag m;aj
i¾*ska.a" iSfjõ i¾*ska.a jeks foa lr we;' fuu l=vd we;s fndfydafokd
okafkuq' kuq;a fuu ,smsh lshjk fnda, fol u; l%shd isák w;r
Tn fyda fuu ,smsh ,shk ug mjd lrk jdhq.;sl bka iuyrla
fï Ôú; ld,h ;=<§ fuu kHdh n,fõ. u.ska ta f,dalh fjkia
ienEjla jkq oelSug fkdyels ùfï u; lïmk ;rx. lsÍug iu;aj
iïNdú;dj buy;ah' fuh kñka ks¾udKh lrk ,§' we;' wdpd¾h
w;sèjks lïmk;rx. ie§uhsæ ksõgkaf.a 3 jeks ir;a .=Kmd,
kshuh u; l%shd iy wdpd¾h
oeka wms ish¨fokd oekisákjd lsÍu u.ska úYd,
lïmk ;rx.hla hkq l=ulao lshd' lS¾;s foafõkaø
fnda,h u; we;sjQ 11 jk rEmh ( Bow Shock hkq .=jka
kuq;a th ie§u we;s ÿIalr iy lïmk ;rx.h u.ska
úiq¿ Wmojk hdkd yd frdlÜ
lghq;a;la úh ;dlaIKfhka f,djmqrd kï;nd
l=vd fnda,h we;s úoHd{hkaf.ka fofofkls'
yels' kuq;a ñksid tu ;rx.
;=< we;s l=;=y,h u;ska .uka fuu oekqu Tfí wkd.;hg wyi
ksid ´kEu fohla lrk f,i Tnf.a ksjykla njg m;a lsÍu
ienEjla lsÍug;a ;nd.ekSug yd wkd.; mrïmrdjka i|yd
kjuq woyia W;aiy iu;aj mqrdjD;a;hla njg m;alsÍfï§
lsÍug;a fm<ö we;' fuu Tnf.a Woafhda.h jeäÈhqKq lsÍug
;sfí' p,s;h úYd, Ndú;d l< hq;=h' .=jka hdkd
wo fuh yqfola mka ÿ fõ mekhkjd fiau fcÜ i¾*ska
woyila muKla lïmk ;rx. oelSug Tngo Tjqkago wdYS¾jdo
úh yels kuq;a" udj; Tia f ia ,efíjdhs m;uqæ
fyg lïmk úys § .s h
;rx. u;ska .uka w;r th r<
lrk wh oelSug u; me§ula
10 jk rEmh ( lïmk ;rx. meohdu f,i isÿ úh'
;rï wkd.; mrmqr
jdikdjka; jkq we;' fuh ir, fuu rEmfha
niska Tng meyeÈ,s l< yels ;rx. r< myf¾ m% f hda .sl yd oDYH
fyd|u l%uhg fuh meyeÈ,s m% ; s m , fmka k q ï lrhs '
lrkakï' lïmk ;rx.j,go ifydaor
ifydaoßhka isá' idudkH lïmk
ksõgka hkq wms ish¨ fokdu
;rx." Tí,sla lïmk ;rx." wd¾la
fndfyduhla wdorfhka
lïmk ;rx." p,k lïmk ;rx."
fodaIdfrdamKhg ,la lrk
fvgfkaIka lïmk ;rx. iy
úoHd{fhls' kuq;a Tyqg wkqj
fjk;a' lïmk ;rx.hg tys yevh fckrd,a Y%Su;a fcdaka fld;,dj,
´kEu l%shdjlg Bg iudk yd
ksid kï ,eî we;' fuu lïmkh wdrlaIl úYajúoHd,fha
m%;súreoaOjQ m%;sl%shdjla we;' fï
jia;=fjka fjka ù ÿkq yevhla ..k bxðfkare fomd¾;fïka;=fõ
kshuh iu.ska ..k úoHdfõ§
fuka we;sfõ' fuu yevh 11 rEmfha WmfoaYl
úúO n, l%shd lrk wdldrh wkqj ví( olaIsK á' m%kdkaÿ
oelafõ'
hdkfha m:h fjkiaùï r|dmj;s' Dtfernando93@gmail.com
kuq;a ksõgka jqjo lsis Èfkl .=jka hdkdj,g wdof¾ lrk 0777354335
fkdis;kakg we; Tyqg miq mqoa.,hka f,i wm W;aiy lrkqfha
mshdir i;a;ajhska
wdpd¾h ã' weï' iqr;siai
iuk<hsk"a lDóka" iuyr uiqk"a wdldrhka (Draco) yd l=vd wkqj¾;kh ù we;s wdldrh
Wr.hka" mlaIk S a yd iuyr CISrmdhSka Tjqkf
a .a wf;a we;s flfiaoehs hkak yeoEßh yel'
CISrmdhska we;=<;a jk wmDIaGjxYS we`.s,s wdOdrfhka mdùu isÿlrkq
,nhs' tfiau mdùu olajk WKymq¿ mshdießfha iïNjh
yd mDIaGjxYs hk m%Odk
ldKav folg wh;a mshdießh iajNdjfha mj;sk
i;a;ja hska mshdießh fyda b;du;au b,a¨ula we;s
thg iudk l%h s dj,shla wkqj¾;khla fõ' thg fya;j =
olajk Ôúka fldÜGdY .,d hk jd;h yd mj;sk fN!;sl
fyda fõ' fuu úúO Ôúka .eg¨kao fuu`.ska ksrdlrKh
ldKavhkag wh;a cSúka lr.kakd neúks' fmdÿ u;h jkafka
mshdießh oelajj Q o Tjqkf a .a mshdießh jDlaIhkaf.ka my<g
tu mshdir jHqyhkaf.a .uka .ekSu i|yd th mßKduh
iïNjh tlsfklg fjkiah' ù we;s njhs' tfiau fndfyduhla
tlsfklg fjkia iïNjhla úoHd{hskf a .a u;h jkafka
iys; fmdÿ ld¾hhla lrk mshdießh lrk cSúka Wr.hkaf.
jHqyhka iuld¾hh jHqyhka wdldrhka (Lemurs), yd Nïndjqka ka iïNjh ù we;s njh' kuq;a th
f,i ye|skf a õ' tu l%h s dj i|yd wdldro y÷kd.; yel' kuq;a i;Hh l=uk Wr. ldKavhlska ljr l<lÈ
ieliS we;s jHqyhka mshdießhg mshdießh (Soaring & Flapping) isÿ jQjdo hkak ms<ns |j ;¾l ú;¾l
fyda mdùug ^by< ;eklska my< b;d ld¾hCIu jk w;r ta i|yd rdYshla mej;sk' fï i|yd isoO a dka;
;eklg mekSug& Ndú; lrkq úfYaI;s jHqyd;aul fukau ldhsl folla bÈßm;a ù we;'
,nhs' i;Hh mshdießhla olajk wkqj¾;khla wjYH fõ' Humming
Birds jeks l=vd mlaIk
S a tl ;ek 1& ishf
q vdiqÑhka ;SfldfvdkaÜ
Ôúkaf.a mQ¾j .d;%d mshdm;a f,i Wml,amkh
úlikh ù we;s w;r tajd wiaÓ ;gq .iñka (Soaring) /|s isák
w;r wfkl=;a mlaIk S a yd jjq,ka ;gq 2& vhsfkdai¾ isoO
a dka;h
u`.ska fyda mg, u`.ska jHqyd;aul
ù we;' by< ia:dkhl isg my< .iñka (Flapping) mshdießh olajhs'
ia:dkhlg .uka .ekSu i|yd mdùu fu;eka
olajk Ôúkaf.a mshdm;a úlikh isg Tng
ù fkdue;s w;r" Tjqkf a .a mQ¾j mshdießfha
.d;%d yd wmr.d;%d w;r foay p¾uh mßKduh
u`.ska ;kkq ,nk w;=rekqjla msyg s d yd Ôúka
we;s w;r" mdùfïÈ th mdo fomig mshdießhg
úysÿjñka l%h s dldÍ lr .kS' iuyr yd mdùug
u;aiHh wdldrhka ^mshdueiaid&" 1 jk rEmh ( oaúmdÈ fN!ñl vhsfkdairfhl=f.ka mshdießh
WNhcSúka (Rachophorus) lgqiq mßKdukh jQ wkaou
8
ljrfha l;dj 2
10
ljrfha l;dj 2
msydgq wmr msÉÑldx. we,s ;=<g mq¾j msydgqj, msÑldx. fyda fldl= yuq
msÉÑldx.j, fldl= iïnkaO ù fkdfõ' fïjdfha m%d:ñl ld¾hh
msydgq úfYaI;
s wkqj¾;khlajk msydgqjg taldldr jHqyhla ,ndÈ jkafka ;dm mßjdrKhhs'
w;r ish¨u mlaIk S a fmdÿ jHqyhla we;'
iys; msydgq orhs' msydgq ieye,a¨ tajd w¾O msydgq ( fïjd ifudaÉP msydgq
jk w;r l,a mj;sk jHqyhkao fõ' yd mq¿ka msydgq w;rueÈ ,CIK
fuu isyk s a m%ir ^wxl=I& msÉÑldx.
flràka u`.ska ;ekS we;' úfYaIKh fmkajk j¾.hla fõ' fuu`.ska
fldl= j,ska .e,ù úisÍ f.dia
jQ msydgq úfYaI;
s ld¾hhka lsÍu ;jÿrg;a mlaIk S ga jdhq.;sl yevhla
msydgqfõ talh S Ndjh ì|s .sh miq
i|yd yev.eiS we;' fuu msydgQkf a .a ,ndÈu isÿlrhs'
th mlaIk s a úiska fydg u`.ska mSrd
m%Odk ld¾hhka ;=k f,i" kej; ilia lr.kq ,efí' mshdießh
;dm wdjrKhla f,i l%h s dlsÍu iQ;l
s% duh msydgq ( fïjd È.á frdau
i|yd fuu msydgq Ndú; lrk w;r
mshdießhg jeo.;a jk mßÈ jeks tajd fõ' m%Odk jYfhka ixfõÈ
mshdm;a j, we;s mshdir ifudaÉP
foay nr wvqlÍ s ug odhl ùu' lghq;= i|yd odhl fõ' fïjdfha
msydgq wj,a msydgq (Remiges)
c, úl¾Il f,i l%h s dlsÍu mdoia:fha ixfõÈ lKskl s djla msyg
s d
jYfhkao j,s.fha we;s mshdir
oelaúh yel' we;' tu`.ska mshdießfhaÈ msydgqj,
msydgq fm| msydgq (Rectrices) f,io
msyà
s u oek.ekSug odhl fõ'
m%Odk msydgq j¾. lsym s hla y÷kd.; y÷kajkq ,nhs'
yel' tajd kï"
ifudaÉP msydgq (contour
feathers)
mq¿ka msydgq (down
feathers)
w¾O msydgq (semiplumes)
iQ;l s% duh msydgq
(Filoplumes)
r¿ fl|s (Bristles)
ifudaÉP msydgq ( fïjd u`.ska 09 rEmh ( mq¿ka msydgq
foayh yd mshdm;a wdjrKh lrkq
,nhs' fïjd wiuñ;sl jk w;r mq¿ka msydgq mQ¾j .d;% mshdm;a njg úlrKh
mshdm;g jdhq.;sl yevhla ,ndfokq ir, jHqyhka iys; jk w;r fuu
mQ¾j .d;%d b;d Yla;u
s la wjrfm;s
(Propell) jHqy f,i ieliS we;'
úfõlsj isák úg fuu mshdm; "z"
wdldrhg kud foayh fomig ;olr
;nd.kS' kuq;a mshdißfhaÈ tajd
úysÿùu ,lalrkq ,nhs'
mCIshdf.a nr
flakøa ia:dk.;
úh hq;h = ' tu ksid
mlaIs ysi o;a rys;
ieye,a¨ tlla
njg m;aj we;'
mlaIkS f
a .a ykqj,
o;a msyàs u Tjqkf a .a
Ôjk ú,dYhg
jeo.;a fkdjk
w;r udxY bÍug
wjYH mlaIk S f
a .a ta
11 rEmh ( mshdir lrkq ,nk mlaISkaf.a m%d:ñl" oaú;Sl yd ;D;Sl msydgq
i|yd Tjqkf a .a fydg
wvqlrk w;r my< mDIaGh lemqï odr iys;j
u`.ska jdhq mSvkh jeälrkq wkqj¾;kh ù we;'
,nhs' tu`.ska msgm
q iska wju
wdl+,;djhla ,ndfohs' tu`.ska fndfyduhla wiaÓ
mlaIhs dj mshdießfhaÈ mEySu yd CIsK ùu
bÈßhg;a by<g;a fhduqlrjkq mlaIs iels,,
a
,nhs' mshdießhg
wkqj¾;s;h' fï
mshdir msydgq
i|yd fndfyduhla
mshdm;la m%d:ñl" oaú;sl yd wiaÒka mEySu"
;D;sl msydgq u`.ska wdia;rKh CISKùu fyda
ù we;' m%d:ñl msydgQka mshir m%udKfhka l=vd
msydgqj, úYd,u tajd jk 12 rEmh ( mshdir msydgq ùu isÿù we;'
w;r" tu`.ska mlaIkS ja jd;h ;=< th m%Odk jYfhkau
ieye,a¨ Ndjhla Ôúhdg ,ndfok foayh ieye,a¨ lsÍug
fõ.fhka bÈßhg ;,a¨ lrjkq
w;ru >k mDIaGh u`.ska mlaIh s dg fukau" foay nr flakøa .; lsÍug
,nhs' fïjd foayfha b;d wE;ska
jdhqf.da,fha by<g Tijd ;nd.eksu olajk wkqj¾;hlau jkq we;' mlaIs
msyg
s k mshdmf;a w;a, m%foaYhg iú
isÿlrhs' mshdm; my<g ;,a¨ iels,fa ,ys m%Odku mEyqKq wiaÒka
ù mj;S' fndfydauhla mlaIk s f
a .a
lsÍfïÈ msydgq oe,la f,i s diaÓh (synsacrum) f,i
ixl%l
fujeks m%d:ñlhka 10 la y÷kd.;
tlg tl;= jk w;r tu`.ska y÷kajhs ^14 jk rEmh&' th wjidk
yel' fuu msydgQka j,g ydks
jd;h fldgila by<g .uka Wria lfYareld" là lfYareld
ùfuka fyda .e,ù hdfuka mshdießh
.ekSu isÿfõ' msydgQ mshdießhg ish,a, yd ;%l s diaÓl lfYareld
isÿ l< fkdyels fõ' mCISka úáka
odhl jkjd fiau tu`.ska ish,a, fY%dKa s fïL,dj iu`.
úg msydgq foayfhka bj;a lsÍfïoS
foayh WKqiï q j ;nd.ekSu;a" úh<sj mEySfuka ;kd we;'
mshdir msydgq ish,a, tlúg bj;a
;nd.ekSu;a isÿlrjhs'
fkdlrhs' wiaÓ jd;kh úu
o;a fkdmsyà
s u
oaú;Sl msydgq mshdmf;a há ndyqj mlaIk
S f
a .a wiaÓ fndfydauhla
m%foaYhg iú ù we;s w;r mlaIh s dg mshdießhg ieye,a¨ foayhla fukau jd;kh ù
jdhqf.da,h we;' tajd yd
;=< bms¨ula iïnkaê;
,ndfohs' úYd, jd;
mlaIs l=yrhka
úfYaIh Yajik
wkqj oaú;Sl moaO;sh yd
msydgq iïnkaOj
ixLHdj we;'
fjkia fõ' tu ksid
msydgq u`.ska 13 rEmh ( mlaIs fydgla
12
ljrfha l;dj 2
m%ckl moaO;sh -
;ks äïNfldaIh
mlaIks f
a .a jï
äïnfldaIh
muKla l%h s dldÍ
jk w;r
mshdießfhaÈ foay
nr wvqlr .ekSug
tho odhl fõ'
tfukau th
mßK; jkafkao
14 rEmh ( ixl%sldiaÓh m%ckk ld,fhaÈ
15 rEmh ( mlaISkaf.a jd;kh jQ wiaÒka muKs'
mlaIk
S f
a .a foayh $ iels,, a ieye,a¨ úfYaI;
s Yajik moaO;sh
ù we;' l=vd wiaÒka jd; fldaI mdùu yd ;gq .eiSu
iys; Yla;u s ;a ldmam f,i ieliS mlaIkS f
a .a Yajik moaO;sh fjk;a
we;' úúO mlaIk s f
a .a wiaÒkaf.a lsi÷
s cSúfhl=f.a yuq fkdfõ' jkdka;rj, Ôj;a jk CIsrmdhSka
jd;kh úúOh' l=vd mlaIk S f
a .a th th iafmdkacas wdldr fmky¿ yd relajdiSj cSj;a ùug wkqj¾;khg ù
úYd, mlaIk S g
a jvd wvqfjka isÿù mg,uh jd;fldaI lsym s hla u`.ska we;' Tjqkfa .a cSjk ú,dYh relajdiS
we;' lsñfok mlaIk S f
a .a wiaÒkaj, ieliS we;' fuu`.ska mlaIk S f
a .a f,i y÷kajhs' relajdiS CISrmdhSka
jd;khla oelSug wmyiqh' jd;fha isg reêrhg Tlaic s ka .ia ke.Sug wkqj¾;s; w;r w;=j,
yqjudre lsÍu b;du;a ld¾hCIuh' t,af,ñka .uka .ekSfuka Tjqkf a .a
foay nr úYd, jYfhka thg fya;j = fuu jd; fldaI ksid ixprK fõ.h jeälr.; yelsh'
flakøa .; ùu jdhq yqjudrefõÈ fmky¿ j, fï wkqj relajdiS ixprKhka
mßudj jeäùula fkdolajhs' tu wdldr ;=kla y÷kd.; yel'
mlaIkS fa .a mgl yd bkaøh s kao
CISrmdhskf a .a m%udKfhau tajd ksid mshdießfhaÈ mlaIh s df.a jdhq 1& mdùu
jk w;r foayfha nr uOH.; ù .;sl;ajh fjkia fkdfõ' Yajik 2& tl ;e; ;gq .eiSu
we;af;a mshdm;a fol w;rgh' pl% follg jrla jd;dY ysia ùu 3& ;gq .eiSu
o¾YSh CISrmdhsfhl= yd ii|k l< isÿfõ' tu`.ska fmky¿ olajd
mshdm;ao" fmaIk S a wvq jHqyhka njg wLKav jd; Odrdjla .,d hEug bv mdùu CISrmdhska w;r yuqjk
m;aj we;' mshdir fmaYs nyq,ju ie,fia' b;du;aj fkdoshK q q mshdir
Wri m%foaYhg iSud ù we;' ysi l%ufõohla jk w;r th Èla jQ
l=vd ùu;a j,s.h l=vd ùu;a fuu we`.s,s wdOdrfhka isÿ lrkakla
flakøa l
s ialkaOh /l .ekSug jk w;r ,Su¾
odhl fõ' yd iuyr
f,akk q f
a .a fuh
mßjD;a;h
S YS>;
% djh by< ùu y÷kd.; yel'
kuq;a wfkla l%u
tu m%udKfhau fjk;a
folu b;du;au
mDIaGjxYlfhl=g jvd jeä
ld¾hCIu jk
YS>;
% djhlska mßjD;a;h s mlaIk S a
w;r ta i|yd rEm
;=< isÿfõ' th Tjqkg a b;d
úoHd;aul yd
ld¾hCIuj mshdir lsÍug odhl
ldhsl úoHd;aul
fõ' l=vd meKs l=re,a,ka jeks
wkqj¾;khka
mlaIkS f
a .a mßjD;a;h
s YS>;% djh
wjYH fõ'
b;du;au jeäh' tfukau fuu
tl ;ek ;gq
wêl mßjD;a;h S iuyr mlaIk S ga
.eiSu iuyr
b;d by<ska mshdir lsÍug rel=,la
mlaIkS a olajk
fõ'fï ksid fuu mlaIk S a mshdir
w;r jjq,ka yd
lrk w;r jdrfha zzj¾piaZZ ksoyia
wfkl=;a mlaIk S a
lsÍu nyq,j isÿlrhs' tu`.ska o foay
mshdießh olajhs'
nr wvqlr.kS' 16 rEmh ( mlaIskaf.a fmky¿ yd jd;fldaI
mdfjk CIsrmdhSka .kq ,nk n,hg miq fjk;a lsi÷ s ;gq i,k mshdUk CISrmdhskf a .a
n,hla miq mdùug wdOdr fkdfõ' wkqj¾;k ^jjq,ka& ( lhsfrdmafgrd
1& Order - Marsupialia - fuysÈ .=re;ajc n,hg wu;rj f.da;h
% g wh;a jjq,ka u`.ska fuu
fï i|yd we`.s,s Ndú; lrhs fjk;a lsi÷ s n,hla Ôúhd fj; ;gq i,k mshEöu olajhs' jjq,ka
2& Order - Dermoptera - mshdir n,fkdmdhs' mdfjk CISrmdhSkf a .a mshdießh oelajjq o Tjqkf
a .a jHqy
lrk ,Su¾ tla .il by< ia:rhl isg my< úoHdj mlaIks g
a jvd ñksik q g
a iudk
3& Order - Rodentia - mshdir ia:rhg mekSfïoS b;d ishïq j msg;g fõ'
lrk f,akk Q a fhduq lrk mdo w;r mj;sk meßIqÜ
tlla n÷ w;=reKqj ta i|yd jeo.;a jjq,kaf.a mshdir wkqj¾;k
mdùug wkqj¾;k fõ' tysÈ Ôúhdg foayh iq¿jYfhka
mshdießh i|yd jjq,kaf.a foayfha
mdfjk CISrmdhskf a .a Èla jQ me;,s" yeisrùula u`.ska t,a,h fjkia
ndysrfhka úfYaI fjkiaùï
wkdl+, yeve;s foay mj;s' Tjqkf a .a lr.; yel' th mdoj, ia:dkh
fkdoelajj
q o" wNHka;r jHqy
mdo È.ska jeä w;r m%udKfhka fjkia lrñka isÿlrk p,khka
úoHdj yd fmaIs moaO;sh ta i|yd
iudkh' j,s.h È. jk w;r u`.ska isÿlr .; yel' th meßIqÜ
wkqj¾;s;h'
l%udkql,+ j isyk
s a fõ' foayfhka mg,h mdo yd weUÍu u`.ska
msg;g we;sjk
p¾óh keñ
folla ^w;=rekqj&
y÷kd.; yel'
th foayfha f.,"
mQ¾j .d;%" wmr
.d;% yd j,s.h
olajd me;sr mj;S'
úfõlsj isák úg
foay keuqï fol
yl=,d ;nd .kS'
18 rEmh ( mdfjk CIsrmdhSka
mdùfï iajNdjh
bgqlr.kS' j,s.ho fï i|yd wdOdr mshdm;
mdùu i;Hh mshdießhla fkdfõ'
th fndfyda úg 20m - 30m olajd lr.kakd w;r foayfha mQ¾j .d;%
jjq,kaf.a mshdm; ;kd we;s
Wil isg my< ia:rhlg .uka wdOdrfhka m;s; ùfïÈ th md,kh
w;=rekqj wef|k iq¿ mg,hla jk
.ekSug Ndú; lrk l%ufõohla lr.kq ,efí'
w;r th mQ¾j .d;%d yd mdo w;r
fõ' fuysÈ uQ,l
s j mdùu i|yd me;=reKq jHqyhla fõ' mshdmf;ys
14
ljrfha l;dj 2
mDIaÁh fCIa;M % ,h jeälrùu i|yd kQ;k mshdießh hdkd ;gq ;=< fjkia fjk mSvkh
mQ¾j .d;%d wiaÒka È.ska jeäùu;a u`.ska hdkh by<g Tijd ;nd.;
tkï we`.s,j s , wiaÒka È.ska mlaIS mshdießfha l%h
s dj,sh wdOdr yels jk mßÈ ilid we;' th ;gq
jeäùu;a isÿj we;' l=vd lDñNlaIl lrf.k ñksid úiska wo jk ie,Sulska f;drj by< my< hEug
jjq,kaf.a m<uq we`.s,,
a flá ksoyia úg mshdir hka;% ;kd we;' WmldÍ fõ'
yd ;shK
q q kLrhla orK tlla jir .Kkdjla mCIs mshdießh
16
ljrfha l;dj 3
.=re;ajh hkq mDÓú mDIAGh foig j¾I 1903 foieïn¾ ui 17 jk Èk ls%hdldß;ajh iy .=jka hdkd
ialkaOhla iys; jia;+ka weo .kakd ú,an¾ (Wilbur) iy ´¾ú,a rhsÜ iïnkaOj ìys ù we;s lafIa;%
n,hhs' th nr f,i yÿkajhs' fuu (Orville Wright) ifydaorhskag ms<sno wOHkh lsÍuh' .=jka hdkd
n,hg úreoaOj .=jka hdkh u.ska m<uq ienE .=jka hdkh .=jka .; md,kh" .=jka f;dgqm,a fufyhqï"
wdfrdayKh (Lift) n,hla ls%hd;aul lsÍfï f.!rjh ysñ fjhs' .=jka fiajd l<ukdlrKh" kv;a;=
l< hq;=h' lsÍï iy .=jka hdkd fufyhqï
ì%;dkH cd;sl *%a?kala úÜ,a (Frank jeks .=jka hdkd wdrlaIs;j"
l=re,a,ka fukau fjk;a mshdir Whittle) úiska j¾I 1930§ fcÜ
l< yels i;=ka wjYH Yla;sh fmaYs tkaðu ks¾udKh lrk ,È' j¾I
u.ska imhd .kq ,efí' .=jka hdkd 1969 cq,s ui 20 jk Èk m<uq jrg
;u tkaðu u.ska wjYH Yla;sh ..k.dñka jQ ks,a wdïiaÜfrdax
imhd .kq ,efí' wdfrdayKh (Lift) (Neil Armstrong) iy nia
n,h .=jka hdkfha yevh" fõ.h T,aäßka ("Buzz" Aldrin) i| u;=
iy jd;fha >k;ajh u; rod mj;S' msg md ;nk ,È'
jdhq frdaOkhg (Drag) wìnjñka jdhqf.da,fha mshdir
wdrfdayKh (Lift) n,hla ls%hd;aul lsÍug isysk uejQ uq,a 2010 isg
l< hq;=h' hq.fha isg wNHdjldY 1980 isg
;rKh lrk kQ;k ld¾hlaIuj
mshdir lrk jia;+ka ksrka;rfhka úma,ùh ÈhqKqj olajd iy úêu;a
nr n,h (Weight) wìnjd wdldrhlska mshdir
wdfrdayKh (Lift) n,h;a" jdhq lsÍug wjYH ish¨u
frdaOh (Drag) n,h wìnjd wdOdrl moaO;Ska .=jka hdkd
f;rmqï (Trust) n,h;a Wmojd .; 1950 isg
úoHdjg wh;a fj;s'
hq;=h'
.=jka hdkd iy ta yd iïnkaO
.=jka .uka lafIa;% wojkúg ±jeka; ÈhqKqjla
b;sydih fmkakqï lrk lafIa;%hka njg m;a
1920 isg ù we;'
ls%ia;= mQ¾j 400§ .uka uf.ys
iq<f`.a mdùug yels wjia:djka .=jka fiajd ksid we;s jk
irex.,a Ökh úiska my; rEmfhka úoyd m%;s,dN
olajhs'
úúO uyoaúm ;=< ixialD;sl
fgr*qðhd (Terrafugia) jYfhkq;a w.ñl jYfhkq;a fn§
1800 isg fjka ù Ôj;a jk ñksiqka tlg
wdh;kh úiska ´kEu .=jka
f;dgqm<lska .=jka .; l< yels" tla lrk" jHdmdßl lafIa;%h
ks¾udKh tfukau ´kEu .=jka f;dgqm<lg f.da,Sh tla lsÍug" ,la lrk
lrk f.dv neiai úh yels" wjYH úgl§ .=jka fiajd uy.= fiajhla olajhs'
,È' Ök w;a;gq yl=,d
1700 g fmr wd.ñl mdf¾o .uka
W;aijj,§ fuu l< yels .=jka
irex.,a Ndú;d lrk ,È' Tjqka hdkhla j¾I
úfkdaoh ioyd úúO j¾Kfhkahq;a 2011§ ks¾udKh
irex.,a ks¾udKh l<y' ÈhqKqj;a lr we;'
iu.u fuu irex.,aj,g
ld,.=Ksl ;;ajhka ueksh yels .=jka hdkd
l%ufõo iú lr ld,.=Ksl úoHdj hkq
;;ajhka mqfrdal:kh lsÍu ioyd l=ulao@
fuu irex.,a Ndú; lrk ,È'
irex.,aj,ska ,o uQ,sl wNdIh .=jka hdkd
.=jka hdkd ks¾udKh lsÍu ioyd úoHdj hkq
mqfrda.dó úh' .=jka hdkd mdf¾ .uka l< yels .=jka hdkh
f,dj fõ.j;au m%jdyk fiajhla .=jka lafI;%h u.ska ixpdrl u.ska mßirhg uqod yßk yß;d.dr
imhk .=jka fiajd cd,h wo jk lafI;%hg ukd msgqjy,la olajhs' jdhq m%;sY;h wvq l< yel' tfukau
úg f.da,Sh jHdmdr lghq;= i|yd ixpdrl lafI;%h iún, .ekaùu bkaOk ld¾hlaIu moaO;s u.ska
w;HjYHu idOlhla ù wjikah' ioyd;a" wd¾Ól j¾Okh Wfoid;a" .=jka .uka ioyd jeh jk msßjeh
fuu lafI;%h" rgj,aj, wd¾Ól oßø;djh wju lsÍu ioyd;a .=jka wvqùu ;=<ska .=jka .uka .dia;=o
j¾Okhla ckkh lsÍu Wfoid;a lafI;%h uy.= odhl;ajhla imhhs' wvq l< yel' .=jka lafI;%fha
cHd;ahka;r fj<odu j¾Okh lsÍu ì,shk 1'2la ixpdrlhska wo jk j¾Okh w;s úYsIAg jqjo .=jka
Wfoid;a' ixpdrl l¾udka;fha úg foaY iSudjka miqlrñka .=jka iud.ï uqyqK md we;s wNsfhda.
m%j¾Okh Wfoid;a uy`.= fiajd Ndú; lrñka ixpdrh lrñka rdYshla mj;shs'
odhl;ajhla orhs' isà'
.=jka fiajd l¾udka;fha j;auka
f.da,Sh jYfhka /lshd ñ,shk úúO cd;ska N+f.da,sh msysàu wNsfhda. fyda .eg¿ jkafka"
62'4la muK .=jka fiajd lafI;%h wu;l lrñka ck iún, .ekaùug
±kgu;a imhd we;' iDcq /lshd .=jka lafI;%h bjy,a ù we; .=jk ;=< iqrlaIs; nj (
ñ,shk 9'6la imhd we;' .=jka ðjfkdmdhka we;s lsÍu ioyd;a" fuu l¾udka;h uqyqK fok
fiajd iud.ï" .=jka hdkd fiajd wOHdmk lafI;%fha Wkak;sh úYd,u wNSfhda.h jkqfha .=jk
imhkakka iy .=jka f;dgqm<j, Wfoid;a" fi!LH ;;ajhka j¾Okh ;=< wdrlaId fjñka" iqrlaIs;j
iDcq /lshd ±kgu;a ñ,shk 3g ioyd;a" .=jka lafI;%h ukd .ukdka;h fj; m%úYAG ùuh' .=jka
wdikak m%udKhla W;amdokh ù Wmldrhla ù we;' f;dgqm<j,a fukau .=jka iud.ï
we;' .=jka hdkd moaO;s yd tkaðka Tjqkaf.a wdrlaIdj jeä ÈhqKq l<
ksIAmdokh lsÍfï lghq;= j, .=jka fiajd l¾udka;fha yels kj ;dlaIKsl l%fudamdhka
ñ,shk 1'1g wdikak m%udKhla j¾;udk wNsfhda. iy n,mEï Ndú;d l< hq;=j we;'
fiajh lr;s' tfukau .=jka
f;dgqm<j, wdY%fhka ;j;a /lshd kQ;k f.da,ShlrKh;a iu. we;s jQ .=jka hdkdj,ska isÿ jk Yío
ñ,shk 5'5g wdikak m%udKhla ÈhqKqjg .=jka fiajd lafI;%h uy.= ¥IKh ( Yío ¥IKh .=jka hdkd
ks¾udKh ù we;' fï w;r ixpdrl msgqjy,la úh' f.da,Sh ixj¾Okhg wdrïNl wjêfha isgu mej;s w;r
lghq;= iy jl% /lshd ñ,shk 52'8g .=jka .uka l¾udka;h m%Odk uyck ie,ls,a," fï ms<snoj by<
wdikak m%udKhla W;amdokh ù ld¾h Nd¾hla bgq lr we;' f,dj uÜgul mj;S' .=jka f;dgqm<j,a
;sfí' mqrd .=jka f;dgqfmd<j,a 37000la wdikakfha Ôj;ajk ck;dj .=jka
muK we;' .=jka iud.ï 2000la hdkd u.ska we;sjk Yío ¥IKh
.=jkahdkdj,g bkaOk imhk muK we;s w;r .=jka hdkd 23000la ksid we;s jk wys;lr n,mEïj,g
wdh;k" .=jka f;dgqm<j,a muK fiajdjka imhñka isáhs' nyq, f,i f.dÿre fj;s' tfukau
bÈlsÍï lrk wdh;k" .=jka hdkd .=jka .uka wLKavj j¾Okh ù .=jka f;dgqm<j,a wdikakfha
WmlrK imhk wdh;k" .=jka we;s w;r bÈß jir 15 ;=< uq¿ Ôj;ajk ck;djf.a kskaog
f;dgqm<j,aj, we;s fj<o ie,j,a .=jka .uka m%udKh fo.=Khla jk we;sjk ndOd" wOHdmk lghq;=
wdÈh u.ska jl% /lshd rdYshla nj mqfrdal:kh lr we;' wdrlaIl j,g isÿ jk ndOd" yDo iy YdÍßl
imhd we;' wjYH;d ioyd fuu flaI;%hg l%shdldÍ;ajhg we;sjk ndOd Yío
kùk ;dCIK Èfkka Èk tla ¥IKh ksid yg .kS' .=jka .uka
.=jka fiajd Èfkka Èk ÈhqKq lrñka mj;shs' .=jka .uka flaI;%h fya;= fldg ikaksfõok ndOd o
fjñka mj;sk w;r m%jdyk u.ska wd¾Ól iy iudc m%;s,dN we;s fõ'
fiajfha w;HdjYHu wx.hla ù we;' /ila Wod lr fok w;r" jdhq
.=jka u.Ska ixLHdj iEu jir 15g ¥IKh" yß;d.dr jdhqka mßirhg mdßfNda.sl ;Dma;sh ( ´kEu
j;djla fo.=Khlska by< hk nj uqÿ yeÍu" foaY.=Ksl úm¾hdi we;s jHdmdrhl j¾Okhg m%Odk
jd¾;d fmkakqï lrhs' wfkl=;a lsÍu iy Yío ¥IKh jeks mßir jYfhka n,mdkafka ;u
iEu lafI;%hlgu jvd fõ.hlska ydkso isÿ lrkq ,efí' .=jka .uka .kqfokqlrejka tu jHdmdrfha
.=jka lafI;% ÈhqKq fjñka mj;s' flaI;%fha ±kg n,md we;s ish¨ fiajdjka fyda NdKav flfrys
f,dj mqrd úysÈ we;s .=jka iud.ï mßir" wd¾Ól iy iudc wNsfhda. olajk ;Dma;su;a Ndjhhs' j¾;udk
u.ska" .=jka u.Ska ì,shk 3'8la ch .ekSu ioyd fydou úiÿu iudch wka;¾cd, myiqlï nyq,
i|yd 2016 j¾Ifha§ Tjqkaf.a fiajh jkafka .=jka hdkdj, bkaOk f,i Ndú; lr;s' .=jka iud.ï
imhd we;' tfukau NdKav fgdka ld¾hlaIu moaO;s Ndú;d lsÍuh' imhkq ,nk fiajd flfrys ;u
53la m%jdykh lsÍu ioyd .=jka .=jka hdkd ioyd jeä bkaOk .kqfokqlrejka i;=gla fyda
fiajh imhd we;' ld¾hlaIu moaO;s Ndú;d lsÍu ;Dma;su;a Ndjhla ke;fyd;a" .=jka
18
ljrfha l;dj 3
iud.ï ms<sno iDKd;aul m%;spdr jdhqf.d,Sh ia;rh jk .%yf,dal mj;sk w;r f.da,Sh
úúO iudc cd,d Tiafia m%pdrh udhsï ia;rho (Planetary WIAK;ajhg m%Odk f,iu
lrkq ,efí' fufia isÿjqjfyd;a boundary layer), mßj¾;s f.da,hg n,mdhs'
.=jka iud.ï imhk fiajdjka (Troposphere) wh;a jdhqf.da,Sh khÜrcka Tlaihsâ - Nitrogen
flfrys ;Dma;su;a Ndjh .ek jeä ia;rhg iy wmßj¾;s f.da,hg oxides (NOx)- ´kEu
ie,ls,a,la ±laúh hq;=h' (Stratosphere) wh;a jdhqf.da,Sh oykhl§ fuu jdhqj msgjk
ia;rhgo n,mEï we;s lrhs' w;r jdhqf.da,fhka 79%la
;dCIKh ( wfkl=;a jHdmdr iEu ld,.=Ksl ls%hdldrlulau iukaú; jkafka fuu jdhqjh'
fukau .=jka l¾udka;h;a isÿjkafka ^j¾Idm;kh" j<dl=¿ ´fidka ia;rfha ls%hdldß;ahg
;dCIKsl ÈhqKqj;a iu. bÈßhg we;s ùu wdÈh& mßj¾;s f.da,h fuu jdhqj n,mdk w;r wï,
mshuka l< hq;=j we;' .=jka (Troposphere) ;=<h' iulh jeis we;s ùugo n,mdhs'
l¾udka;h;a äðg,alrKh wdikakfha mßj¾;s f.da,h f.da,Sh WIAK;ajhgo fuu
;dCIKh fj; mshuka l, hq;=j (Troposphere) uqyqÿ uÜgfï jdhqj n,mdhs'
we;' isg 15 km la muK Wila olajd c, jdIAm - oykhloS c,
úysfohs' O%ej m%foaY wdikakfha jdIAm w;=r m,hla f,i msgjk
kj ;dCIK .=jka hdkd ( mßj¾;s f.da,h (Troposphere) w;r j<dl=¿ we;s ùug fuh
iEu lafI;%hlu mj;sk Wiiau uqyqÿ uÜgfï isg 8 km la muK Wmldr fj;s'
±kqu Ndú;d lrñka .=jka Wila olajd úysfohs' ld,.=Ksl ÿï iy wfkl=;a wmøjH -
hdkd ksIamdokh lrñka mj;S' ls%hdldrlï ksid mßj¾;s f.da,h oykhl§ ksl=;ajk ÿï iy
ksIAmdolhska úiska fj<| fmd<g (Troposphere) ;=< jdhq tlsfkl wfkl=;a wmøjH j<dl=¿
y÷kajd fok kùk mkakfha .=jka ñY% fõ' tneúka .=jka hdkd u.ska we;s ùug Wmldr fj;s'
hdkd u.ska mj;sk ;;ajh jvd;a we;s jk jdhq ¥IKh mßj¾;s
ixlS¾K lr we;'
.=jka fiajd wxYh wLKav kqÿre wkd.;fha§ kdid wdh;kh .=Khlska jeä lsÍug m¾fhaIK isÿ
j¾Okhla fmkakqï lrñka ;srir 1998 j¾Ifha§ Ndú;d l< .=jka lrñka mj;S'
ixj¾Ok b,lalh lrd ,.d ùug hdkdj,g jvd 50] bkaOk wvqfjka
wjxl lemùula fmkakqï lrhs' Ndú;djk ld¾hCIu .=jka hdkd fouqyqka
f,dalfha jvd;au kejqï ks¾udK Ndú; lsÍug m¾fhaIK isÿ lr;s' w;a;gq
iu. boßhg .uka lsÍug .=jka fuu iys;jo
fiajd iu;a ù we;' hdkdj,ska .=jka hdkd
úfudapkh ks¾udKh
kj ;dCIKh iys; há;, myiqlï jk mßir lsÍug
wdY%s;h - kdid $
iys; .=jka f;dgqm<j,ao bÈ fjñka wys;lr ie,iqï lr le,afmd,s
mj;S' jdhq we;' flá
m%;sY;h ÿrla .uka lrñka wjYH Wilg
my; lafIa;% Tiafia m¾fhaIK 75]ka wvqh' wdY%s;h - kdid by<g .ekSug fukau my;g
isÿ lrñka .=jka lafIa;%h ;srir tfukau fuu .ekSfï yelshdjo fuu kj .=jka
ixj¾Ok b,lal lrd ,.d ùug hdkd u.ska .=jka f;dgqm,j,a wjg hdkdj, we;'
n,dfmdfrd;a;= fjhs' we;sjk Yío ¥IKho 83]ka wvqh'
b;d
i.yß; j¾K wkd.;hla fndahsx wdh;kh u.ska ukd ld¾hCIu
jdhq.;sl ld¾hCIu;djhla we;slr NdKav
j¾;udkfha Ndú;d jk ;dCIK m%jdykh
.ksñka jdhq frdaOkh wvq lr
fndfydauhla mßir ys;ldó ke;' i|ydu
.ekSug kj ks¾udKj,ska hq;a
.=jka hdkdj,ska msgfjk fndfyda fuu
.=jka hdkd
øjH u.ska mßir .eg¨ rdYshla wdY%s;h - kdid $ .=jka
ms<sno w;ayod fkda¾f;%dma .%euka
we;s lrhs' jvd;a mßir ys;ldñ hdkd
n,ñka ;sfí'
;dCIK fj;" j¾;udk .=jka hdkd ks¾udKh
isria w;a;gq
ksYamdolhska jeä n,dfmdfrd;a;= lsÍug n,dfmdfrd;a;= fõ'
iys; .=jka
;nd we;' wkd.;fha úoHq;a
hdkd u.ska fldgq
n,fhka ls%hd lrk .=jka hdkd
hdkfhka yevhla
ksIAmdokh lsÍu ms<sno m¾fhaIK wdY%s;h - kdid $ we;s jk Yío iys;
wrUd we;s w;r" tu.ska mßirhg fndahsx ¥IKh wju oaj;aj
tlajk wys;lr jdhq jk ldnka
lsÍfï ks¾udKho w;ayod n,ñka
vfhdlaihsâ ( Carbon dioxide w;a;gq
;sfí' kj ;dCIK iu.ska" jdhq
(CO2), khsg%cka Tlaihsâ iys;j"
frdaOkh wvq" Yío ¥IKh wju"
(Nitrogen oxides(NOx) wdÈh jdhq wdY%s;h - kdid $
jeä bkaOk ld¾hCIu;djhla we;s" frdaOkh f,dlaySâ
.=jka .uka fya;=fjka ;jÿrg;a ud¾ákada¾f;%dma .%euka
.=jka hdkd 2025 j¾Ifha§ y÷kajd wvq uÜgul
mßirhg tla fkdjkq we;'
§g n,dfmdfrd;a;= fõ' mj;ajd .ksñka" ld¾hCIu;djh
foaY.=Ksl úm¾hdi ms<sno jdhq frdaOkh wvq lsÍu i|yd .=jka by< w.hl mj;sk wkd.; kj
cd;Hhka;r lñgqfõ (IPCC) hdkdj, w;a;gq ieye,a¨ f,day ks¾udKhla f,i ye¢kaúh yel'
ixLHd f,aLk wkqj" udkj j,ska
ls%hdldßjh fya;=fjka mßirhg wê fõ.hla
fmÜáhla
tlajk ldnka vfhdlaihsâ iys;j .uka
wdldrhlska
( Carbon dioxide (CO2) j,ska ks¾udKh
l< yels
2] lau tla jkafka foaYSh iy fia fï
lsÍug
cd;Hhka;r .=jka .uka ksidh' .=jka hdkh
fhdackd ù
f.da,Sh ldnka vfhdlaihsâ ks¾udKh
we;' tkaðu wdY%s;h - kdid $
( Carbon dioxide (CO2), j,ska jgd jdhq wdY%s;h - kdid $ f,dlaySâ ud¾áka ls sÍug
1'3]lau tla jkafka cd;Hhka;r f,dlaySâ ud¾áka n,dfmdfrd;a;=
frdaOkh
.=jka .uka ksidh'my; i|yka fõ' jdhq
l%udkql+,j
;dCIKh iu.ska wkd.;fha§ .=jka frdaOkh wvq lr .ksñka
md,kh lsÍfuka g¾fnd*eka
lafIa;%h ÈhqKqj lrd hkq we;' ld¾hCIu;djh by< uÜgul
(Turbofan) ;dCIKh Ndú;d
mj;ajd .ekSu úfYAI;ajhls'
lsÍfuka ld¾hCIu;djh mia
20
ljrfha l;dj 3
2
ljrfha l;dj 4
iEu fv%dakhlau ¥ria: md,lhlg fv%dak md,kh mshieß md,kh u.ska fuu
iïnkaO lr we;' tu.ska wjYH .Kkfha ;;amrhlg jdr 50 -
wjia:djkaysoS iqÿiq mßÈ fv%dakh mshieß md,lh ;=< úN%fïlaI" 300 w;r ixLHdj isÿlrk w;r
md,kh lsÍu i|yd ueÈy;aùug ^.hsriafldam&" ;ajrKudk ta iEu .KkhloSu ixfõol
ndysr kshuqjdg yelsfjhs' fuu ^welai,frdaóg¾& pqïnludk lshjd ixlS¾K we,af.dß;u
¥ria: md,l idudkHfhka ^ue.akfgdaóg¾& .Kkdjla iúlr iuQyhla l%shd;aul lsÍug isÿfjhs'
l%shd;auljkafka ksoyia j¾Kdj,s we;af;a úfYaIs; wjYH;d Wfoidh' mdßfNda.sl uÜgug fhdod.;
l,dmfhysh' mshieß md,l úiska úN%fïlAI iy ;ajrKudk Ndú; yels tjeks yelshd iys;
N+ñ md,l uOHia:dkfha ;srh u; lrñka wjldYh ;=< fv%dakh uhsfl%dafldkafg%da, 1990 oYlfha
m;s; lrjk fg,sfuÜß f¾äfhda mj;sk ÈYdk;sh fyj;a bßhõj wjika iuh jk f;lau ,nd.;
g%dkaiaógrhla yryd tjkq ,nk fidhd.; yelsh' mshieß md,lh yelsj fkd;sìK'
u.ska bßhõ weia;fïka;= lrkqfha
fv%dakh ms<sn| ish¨ f;dr;=re le,auka fmrKh Ndú; lrñka fv%dak hdkh jï foig yeisrùu
N+ñ.; lKavdhug o;a; f,i nyqúO ixfõol ú,dhkh yrydh' i|yd mshieß md,kh ol=Kq
,efnhs' fv%dakh iy N+ñ md,l mshieß md,lh ;=< mj;sk pqïnl me;af;a wjrfm;s foflys fõ.h
uOHia:dkh tlalrk .=jkaúÿ,s udkh iy mshieß md,lhg by< kxjk .ukau jï me;af;a
in|;djho l%shd;aul jkafka ndysßka iïnkaO lr we;s ud,sudj wjrfm;s foflys fõ.h my< ouhs'
ksoyia j¾Kdj,s l,dmfhysh' Ndú;fhka hdkh ljr ÈYdjlg tu.ska fv%dakh ju foig we,fjk
fv%dakhkayS fuu fmdÿ .=jkaúÿ,s fhduqjkafko hkak weia;fïka;= w;r tys m%;sM,h jkqfha th jï
in|;djkafka idudkHfhka lrhs' fv%dakh mshdir lrkúg Èidjg .uka lsÍu weröuh' wfkla
433MHZ, 915MHZ, 2.4GHZ tys .uka ud¾.h weia;fïka;= w;g fv%dakh ol=Kq Èiddjg .uka
hkdÈhh' lrkqfha Ô'mS'tia m:h fyj;a lrùu wjYHjkafka kï fuys
N+f.da,Sh ia:dk moaO;s ks.uk m%;súreoaO md,khla l%shd;aul
m:h wdOdrfhks'
24
ljrfha l;dj 4
lr;s' wx.h mej;sh yels wjysr;d fmdfydr gexlshla iy keiskak igyfka oelafjk nyq-N%uK fv%dak
wkdjrKh iy .eàï j<lajd.ekSu moaO;s /f.k hhs' fï w;r ´kEu ;ekl l%shd;aul l< yelsh'
fukau oDIaáh mokï jQ fmd<fõ me;slv is;=jï lsÍfï ta isria p,s;hla u.ska wyig
hd;%dlrKh iy f.dvneiaiSu fhfok fv%dak ;%sudk LiDaR b.s,Sug iy uDÿ f,i my<g
oekg ixj¾Okh fjñka mj;sk ^wdf,dal ksrdjrK yd mrdi& neiSug yels neúks' tfyhska tajdg
;dCIKhkah' negß fjd,aàh;djh ixfõol iys;j .=jkg hefõ' úYd, ysia bvlvla ^msÜgkshla
jeks& wjYH fkdfõ' tfy;a fuu
fv%dak i;=j ;gq fkdue;s ksid
mshdir lsÍu i|yd jeä Yla;s
m%udKhla Ndú; lsÍu;a wjYH
fjhs' 2 jk rEm igyfka olajd
we;s wp, ;gq iys; fv%dak hdk
Yla;s Ndú;fha ld¾hCIu nj;a
olajkafka" tajdfha nr yd i,ld
n,k úg Bg miq wvq f;rmqula
iys; neúka jeä fõ,djla .=jfka
/|s isá yels jk neúks' tfy;a
.=jka.; ùug iy wdmiq fmd<jg
neiSug újD; m%foaYhla wjYHùu
wjdisodhl ;;ajhls'
4 jk rEmh 3 jk rEm igyfkys olajd we;af;a
b;d uE;loS ixj¾Okh l< 3 jk
my< jeàu jeks yÈis ;;ajhloS fv%dak j¾. fv%dak j¾.hh' tysoS nyq N%uK
iajhxj wdmiq wdrïNl ia:dkhg m%Odk jYfhka fv%dak j¾. ;=kls' yelshdj iy wp, ;gq yelshdj
meñKSu jeks wdrCIs; wx. nyq-N%uK" wp,-;gq iy fouqyqï hk foj¾.hu uqiqjk ksid isria
.Kkdjlao fv%dak i;=h' tfiau tu j¾. ;=kh' fuys 1 jk rEm wdldrfhka .=jkg ke.Sug yd
tajd i;= msßjgk iy ;dr;d
iSud lsÍï fya;=fjk wdrCIs;
mshdießhla ,ndoSug;a" .=jka
.;ùug m<uq ixfõol ksismßÈ
l%shdlrkafkao hkak mshdir
md,lhg mßCId lsÍfï yelshdj;a
fv%dak i;=h' tys m%;sM,hla
jYfhka" fv%dak hdkd Ndú;h fï
jkúg wdrCIs; fukau úYajdiodhs
ld¾hhla njg m;aj we;'
fv%dak fhojqï
wfmaCIs; fhojqug wjYH jk mßÈ
ixfõol .Kkdjlau fv%dakhg
iúl< yelsfõ' WodyrKhla
f,i ñkqï lghq;=j, fhfok
fv%dak w;s úfNaok leurd /f.k
hk w;r" h:d;:h lDIsl¾ñl
fv%dak nyqj¾Kdj,s leurd ^3 jk
rEmh& /f.k hhs' fï w;r nyq
weiqreï fnodyßk fv%dak .%eï
200 isg .%eï 1500 olajd jk
l=vd m%udKfha weiqreï /f.k 5 jk rEmh( fyd¾kÜ" fudrgqj úYajúoHd,hfha isjqN%uK m;a fouqyqï
hdug iu;ah' fnda.j.d ìïj,g fv%dakh ^cd;sl m¾fhaIK uKav,fha f,dal nexl= zwfyâZ jHdmD;sfha
biSfï ld¾hhkayS ksr; fv%dak øj wruqo,sks
26
ljrfha l;dj 4
my<g neiSug nyq N%uK hdkd 6 jk rEm igyfkys olajd we;af;a l<ukdlrKh lr jeä wiajekakla
yelshdj;a wp,-;gq hdkhla f,i wefußld tlai;a ckmofha fv%dak ,nd.ekSfï wjia:do ysñlr .;
mshdir lsÍug;a yelshdj ,eî we;' fhoùuh' yelsh' tfiau ksis m%udKfhka
fuu j¾.fha hdkd" m<uq foj¾. fmdfydr biSug;a" tu.ska mi iy
fha hdkdj,g jvd ixlS¾Kh' Y%S ,xldfjys fv%dak ;dCIKh N+.; c,h ¥IKh ùu j<lajd
flfiafj;;a fuu hdkd b;d Y%S ,xldj" ;dCIK ixj¾Okh f.ùka iy wfkl=;a mqoa.,hka
úYajdiodhS f,i l%shdlrùug wjYH i|yd úYd, úNjhla iys; rgls' ridhkslhkag wkdjrKh
;dCIKh b;d uE;loS ixj¾Okh tfia kuq;a foaYSh kj ksmehqï ùu;a je<elaúh yelsh' tfiau
lrkq ,en we;' tfyhska È.= .=jka jdKsclrKh fkdjk iy kdhhdï we;súh yels N+ñ m%foaY
mshdir ld,hla wjYH fv%dak fhdod fkd.kakd rgla f,io Y%S .ek l,a;nd wk;=re we`.ùug"
fhojqï i|yd fuu j¾.fha fv%dak ,xldj ie,lsh yelsh' w;S;fhaoS wia:dhs ìï fmfoia yd fldgia
ksr;=rej úu¾Ykhg
yd is;=jï .; lsÍug;a
foaYShj ixj¾Okh l<
fv%dak fhdod.; yelsh'
foaYShj ixj¾Okh
l< fouqyqï fv%dak
kejl isg .=jka.;ù
fjr< m%foaY úu¾Ykh
;=<ska kS;Hdkql+,
fkdjk lghq;=
fidhd.ekSugo mq`:jk'
3 jk rEmigyfka olajd
we;s wiqreï fnodyßk
fv%dak fhdodf.k tla
frday,l isg ;j;a
frday,lg reêr idïm,
f.khdugo mq`:jk'
tjeks ;j;a oE fndfydah'
6 jk rEmh( fhojqï wkqj W;=re wefußldfõ fv%dak fj<|fmd< yqjudrej oeka Y%S ,xldjg fï
2012-2023 ^we'fvd'ñ,shk& yelshd" h:d¾: njg m;a
l< yelsh'
hdkd jeäjeäfhka Ndú;hg .ekSu kfjda;amdok cd;shla njg m;aùug
kqÿre wkd.;fhaoS isÿjkq we;' Y%S ,xldjg ;snQ wjia:d .Kkdjla
u`.yeÍ .sfhah' fuejeks miqìula
f.da,Sh fv%dak fj<|fmd< ;=<" cd;sl ixj¾Okh i|yd foaYSh
mshdir yelshd" wdrCIs; .=Kdx. fv%dak ;dCIKh ixj¾Okh lr
Ndú; ñ;=renj iy ixfõol iy ÈhqKqlr fhdod.ekSu w;sYhskau
nr weiqreï .Kkdjla /f.khdfï wjYHh' úfYaIfhkau foaYShj
yelshdj hkdosfha YS>% ixj¾Okhla ixj¾Okh l< fv%dak furg
iu. úyD, mrdihl fhojqï i|yd lDIsl¾u fCIa;%h kxjd,sug
fv%dak Ndú;h oeka jeäjeäfhka fhdod.; yelsh'
isÿfjhs' ñkqï lghq;=" lDIsl¾uh"
wdfõlaIKh" .=jka PdhdrEmlrKh" nyq j¾Kdj,s ixfõoj,ska
weiqreï fnodyeÍu" bÈlsÍï ia:dk iukaú; fv%dak hdkd wmf.a l=Uqre
úu¾Ykh" jdhq$ c,h$ n,Yla;s u;ska mshdir lr f.dhï .iaj, fudrgqj úYajúoHd,hfha
ud¾. mÍCIKh wdoS fhojqï fi!LHh yd jeãu úu¾Ykhg bf,lafg%dksl iy úÿ,sixfoaY
fuhg wh;ah' tneúka j¾I 2020 fukau m<sfndaO iy j,ame< bxðfkare fomd¾;fïka;=fõ
jkúg f,dalfha fv%dak fj<|fmd< wdl%uK fiùu jeks ld¾hhka uydpd¾h frdydka uqKisxy
wefußldkq fvd,¾ ì,shk 2lg i|yd fhoúh yelsh' bka ,efnk rohan@uom.lk
iómjkq we;ehs úYajdi flf¾' f;dr;=re Tiafia j.dj fyd|ska 071-7439389
<ore wjêfha§ wms fndfyda iqrx. ms<sn| rEmhlao we;=<;a lr tfia jqj;a ljr idys;Hhsl uQ,dY%
kd l;d wid we;af;uq' tajd wmg l;kaorhla f.dkq lr ;sfí' rdu- úu¾Ykhg ,la lrñka m%fõYhla
lshd ÿka jeäysáhka ta lsisjla i;H rdjK mqj; ms<sn|j ixialD; f.dvkÕd .;a;o th ngysr
fkdjk nj úYajdi lrñka wmj NdIdfjka ,shejqKq jd,añlSf.a úoHd;aul (SCIENTIFIC) l%uhg
ikid,Sfï wruq‚ka tajd l< nj rdudhkh yd Bg iu.dój wfma wkqj úYaf,aIKh fkdfldg th
miqj wmg jegys‚' tod w;sYh lúhl= jk l=udrodihka úiska o kQ;k ms<s.ekSug wod< m%ñ;s.;
Woafhda.hlska ta l;d wid isá wm il= niska ,shk ,o cdklSyrKh lsÍu myiq fkdfõ' ta wre;ska
wo jeäysáhkaj tajd wi;H ñ:Hd hk lD;s folu iqúfiia ;;= jqj rdjKdf.a o~qfudkrh fyj;a
l;djka hehs neyer lsÍug fm<ö /ila wm fj; f.dkq lr olajhs' mqIaml hdkh ms<sn| fuf;la
isákafkuq' fujeks l;d w;r rdu- tys ljr w;sYfhdala;Ska ;snqKo úuiqug ,la ù we;s ;dlaI‚l
rdjK mqj; bÈßfhkau jQjls' tys
uQ,sl yrh ú.%y lr .ekSug (TECHNICAL) lreKq f.dkq
tajd lÈu uQ,dY%hka hehs ms<s.; lsÍuo wjYH neúka oeka wms Bg
lshefjk mßÈ rduf.a ch.%yKh;a
yels fõ' mKaä; Oïuoajc msúfiuq'
iuÕ wm rduf.a md¾Yjhg mlaIj
kdhl iajdóka jykafia úiska
isá whqre;a wmg isysm;a fõ' rdu jHjydßl ngysr fN!;sl
Yaf,dal wkq.; fy< ljg kexjQ
úIaKqf.a wj;drhlao neúka yskaÿ úoHdjg wkqj wyia hdkdjla
cdklSyrK mßj¾;kh;a" m%ùK
foaj úYajdihka .re lrñka ;j .=jka .; lsÍfï§ .=re;ajhg
ixialD; kdgH mßj¾;l mshodi
;j;a rduf.a me;af;ka tmqj; tfrysj ld¾hhla isÿ l< hq;= fõ'
ksYaYxl iQÍka úiska fy< lúhg
úia;r lsÍulao wfmka isÿ jQ ta tys§ hdkdfõ nrg;a" tys .uka
kxjk ,o cdklSyrK fmr¿j
w;S;h wmg hka;ñka isysm;a fõ' lrkakkaf.a nrg;a thg wu;rj
yd isjqmo lúhg kexjQ rjq¿j;
tys wfkl=;a f;dr;=re flfia lúfmd;;a fuys§ isys lghq;= fjhs' jdhq m%;sfrdaOfhka tu hdkdfõ
fj;;a rdudhkfha tk o~qfudkrh wÍfika wyqnqÿ iQÍkaf.a ilaú;s fõ.hg idfmalaI n,mEug;a
fyj;a mqIaml hdkh kï wyia rdjK kglho kj hq.hg fï mqj; tfrysj hdkdfjka Yla;shla f.dkq
hdkh ms<sn| f;dr;=re b÷rdu yqÿ f.k tafuys,d w;sYhska n,mE nj lr .; hq;= fõ' th ;jÿrg;a
l,ams;hla" m%nkaOhla nj wmf.ao lsh hq;= fjhs' fï Èkj, rEmjdyskS n‘kQ,sf.a iólrKh weiqßka
woyij mej;s‚' kd<sldjl úldYh flfrk rdjKd Wiia fN!;sl úoHdfõ§ úia;r
kï ud,d kdglho ljqreka ljr flfrhs' th wm wOHhkh l<
uydhdk idys;Hfha tk —,xldj;dr
¨yq~q;d oelajqjo fï mqj; ms<sn| uOH ld,Sk ^ksjqfgdakSh& ngysr
iQ;%fhao—rdjK ms<sn|j yd wyiska
ishqï ;eka u;= lrjk m%Yia; úoHdfõ tk ixisoaëka iuÕ .,md
hEu i|yd Ndú; l< Tyqf.a mqIaml
jEhula njo fuys,d wjOdrKh .ekSu w;HjYH fõ' tys§ hdkdj
hdkh ms<sn| f;dr;=ro wd.ñl l< hq;=j ;sfí' uE;l isg jvjvd;a ksmoùug wod< øjH ms<sn| úfYaI
w¾:h mfil,d úueiSfï fjfiia ckm%sh jQ wx.ï-b,x.ï Ys,am .=K ie<lsh hq;= jkafka jdhq
wejeishdjla wmg fkdùh' 1932§ ms<sn| mqrdK .%ka: wdÈho fumqj;a m%;sfrdaOh oeßh yels ;rï Yla;su;a
muK ud¾áka úl%uisxyhkao ish úodrKfhys,d Wmfhda. lghq;= fiau nßka fndfyda fia wvq ùu
<ud l;kaor tl;=jl o~qfudKrh fjhs' wjYH;djla neúks'
28
ljrfha l;dj 5
;;a;ajh tfia jqj;a 1911$12 m¾fhaIK isÿ l< yelshs' ta i|yd fuys§ wm úiska iumdo ;%sfldaK
ld,fha§ jdhquh wjldYh ms<sn| >klu lvodishla f.k tys iumdo y;rlska msróvhla ;kd .kakehs
ngysr úoHd;aul m¾fhaIK ;%sfldaK y;rla lmdf.k tjd lSjo m%;sM, Wmßu lrjk ñkqu
werUQ úlag¾ fyaia kï úoHd{hd tlsfkl w,jd ir, msróvhla jkafka msróvfha ueo Wi fuka
úiska úYajfhka wm fj; ;kd .; yelshs' ta msróvfha ueo 1'47la ne.ska jk mßÈ msróvfha
,efnk wka;ÍlaI we, odr
(COSMIC) Yla;sh y;r;a"
ms<sn| oekqu f,djg 1'57la
m¾fhaIKd;aulj ne.ska
;yjqre fldg ,nd jk mßÈ
ÿkafkah' ta ms<sn| jQ msróv
ngysr rgj,a È.ska m;=f,a
È.gu lrk ,o odrj,
m¾fhaIKj, m%;sM, È.;a jQ
jYfhka udkj msróv
mßirhgu fulS wka;ÍlaI Wfika ;=fkka tllska úúO foa yevhhs' iqm%lg Bðma;= msróvh
Yla;sfha wjYH;dj fl;rïo hk ;nd úiañ; m%;sM, túg Tjqkg ;kd we;af;a fï yevhg wkqj
nj wo jk úg meyeÈ,s ù ;sfí' w;aoelsh yels jkq we;' ta w;r njo meyeÈ,sh' túg wm fhdod
fulS wka;ÍlaI Yla;sh m%d:ñl /jq< lemSug .kakd f¾irhla fyda .;a ;%sfldaK i;r fjku f.k
uÜgfï§ ukqIH YÍrhg;a" tys f¾ir ;,hla ;enQ úg th bfí ne,Sfï§ tlS ;%sfldaKfha Wi
meje;aug;a" th i;= úiañ; uqjy;a jk nj;a" ojila j;a krla mdoia;fhka yß wvla f.k fn¥
yelshdjkag;a ;Èka n,mdk w;r fkdù ;nd.; fkdyels t<lsß úg 1'618lg wdikak njo fmfkkq
thg wu;rj fjk;a fN!;sl- ùÿrejla Èk lSmhla krla fkdù we;' fuh ngysr f,dalfha y÷kajkq
øjHuh ixisoaëkag;a nrm;< f,i msróvh we;=<; ;nd .; yels nj;a ,nkafka iaj¾Kuh wkqmd;h
n,mdk nj wjOdrKh l< hq;= fõ' oelsh yels jkq we;' fmd,a lsß tys (GOLDEN RATIO) f,ihs'
;enqjfyd;a ksielju Èk ;=kla ;jo wmf.a mDÓúfha iulh u;
ngysr úoHd;aul m¾fhaIKhka hk úg fmd,alsß bfíu fmd,af;,a msróv mdoia;h;a mDÓúfha wrfha;a
yd úYaf,aIKhkg jir oyia njg m;a jk whqre wm úoHd;aul if|ys wrfha;a tl;=jg iudk
.Kklg fmr bÈlrk ,oehs jdia;= m¾fhaIK wdh;kh uÕska Wilskq;a hq;= l,ams; yevhlska hq;=
ie<flk msróv (PYRAMIDS) lrk ,o m¾fhaIKfha m%;sM, msróvhlg iurEmS whqßka Bðma;=
ms<sn|j miqld,Skj lrk ,o úYaf,aIKh wkqj fyd¢kau msróvh úiañ;j ks¾udKh lr we;s
m¾fhaIKj,ska,;a m%;sM, wmg wjfndaO lr .; yels jkq we;' njo fuys§ fjfiiska ie<lSu jáhs'
jvd;a úiañ; f;dr;=re /ila u;= fï mÍlaIK l< hq;af;a wm úoHd
lrjk nj fmfka' fulS msróvj, úIhfha§ isÿ lrk mßÈ md,l fulS iaj¾Kuh wkqmd;h
wm fmr i|yka lrk ,o wka;ÍlaI mÍlaIKhla f,i msróvhg msákao (GOLDEN RATIO) uE;
Yla;s ckkh yd m%odkh ms<sn| tlS wldrfhkau øjH msysgqjd ta f,dalhg y÷kajd ÿka wh w;r
we;s weoysh fkdyels yelshdjka iuÕ iei£ula isÿ lrk wdldrhg ,shkdfvda vdúkaÑ m%uqL wfhls'
úuiSfuka tajd wka;ÍlaI Yla;sh njo lsh hq;=j ;sfí' túg th ñksia isref¾ yev wkqmd;
fnodyeÍfï uOHia:dk f,i jqj msróvfhka msg; ;enQ f¾ir ;,h weiqfrka bÈßm;a l< t;=uka th
l%shd l< yd lrúh yels njo is;sh u,lk nj;a" t<lsß blaukska ´kEu iajNdúl isrerlska hq;=
yelshs' krla jk nj;a" fmd,alsß uqvq jk ukqIHhl=f.a Wi Tyqf.a kdNsfha
nj;a Tjqkgu ksÍlaIKh l< yels (NAVEL) isg mdodka;hg we;s
fulS Yla;sh ms<sn|j mdi,a YsIH jkq we;' Wfika fn¥ úg;a" kdNsfha isg
YsIHdjkg ksjfia isgu úúO mdodka;hg we;s Wi flaIdka;fha
isg kdNshg we;s Wfika fn¥ úg;a lS wka;ÍlaI Yla;sh ksid fulS wm ms<sn| ú.%yfha ksï j<¨ mq¿,aj
,efnk nj ;yjqre fldg fmkajd § jgd we;s úoHq;a pqïNl lafI;%fha f.dia fmr ñ:Hd úYajdihka f,i
;sfí' fï w.h Wiia .‚;fha tk (AURA) úúO fjkialï we;s jk mqrdK ngysr úoHdj m%;slafIam l<
woyia kQ;k ngysr úoHdj njg
wdl,k fYa%‚hl ^0"1"1"2"3"5"8"13"21" njo meyeÈ,shs' msróvhla we;=<; m;a fjñka we;s nj jgyd .;
34"55"89"……………& by< mo hï ld,hla ysia ne,aulska hq;=j yelshs' ta wkqj fN!;sl jia;+kg
´kEu tlla Bg fmr mofhka isákakl=g ish isrer jgd we;s yd l%shdj,Skg wOHd;aóh uki yd
fn¥ úgo wdikakj ,efnk njo fmr lS Yla;s YÍrh jvd;a mq¿,a yd wka;ÍlaI Yla;sh uÕska n,mEï
meyeÈ,sj fmfka' fï wkqmd;h meyeÈ,s iajNdjhla .kakd whqre l< yels nj b;d meyeÈ,s jYfhka
kQ;k jdyk ksIamdokfha§ nyq,j b;d myiqfjka y÷kd .; yels ms<s.ekSug isÿ fõ'
Ndú; flfrk w;r tys iSud fjhs' mßirfha whk idkaøKh
blaujñka iuyr jdyk ksIamdok RK jk njo fmfkkq we;' fujeks ;;a;ajhla hgf;a
wdh;k Tjqkaf.a ks, ,dxpkh iïm%odhsl mqrd;k ngysr úoHdfjka
fufia Yla;s" YÍrh fjkia jk neyer l< wdOHd;añl Ys,am
30
ljrfha l;dj 5
mqrdK f,dalh foi ne,Sula fia tfiau fï hdkdjla fufyhjkakd fï Ys,amSh úYajdikSh Ndjh
jkq we;' fï ms<sn|j isxy, o; hq;= foa fo;sia jeoEreï nj ;yjqre lrk ueá mqjrejla
mdGlhka w;r ;=nQ w;aN+; olajd ;sfí' tajd kï uka;%" Bðma;= msróvhlska yuq ù ;sfí'
idys;aHhsl m%fõYh w;sYh ;ka;%" l%Sgl" wka;rd," .=V" oDIH" tys oelafjk fndfyda hdkd
ft!;sydisl mokul msysgqùfuys,d woDIH" mfrdalaI" wmfrdalaI" kQ;k wyia hdkdj, yevhg b;d
wdpd¾h iQßh .=Kfialrhkaf.a ixfldap" úia;SrK" úrEmlrK" wdikak nj fmfka' tfia jqj;a
,xld b;sydifha fy< hq.h kï rEmdka;r" iqrEm" fcHd;s¾Ndj" tlS YsIagdpdrh Tjqkaf.a fkdjk
lD;sh w;sYhska jeo.;a jk nj ;fudaudhd" mQ,h" úuqla;" ;drd" uyd nj;a th f.dvkxjk ,oafoa wyiska
wmf.a wjfndaOhhs' Yíoúfudapk" ,ka>dK" i¾m-.uk" wd —isxy ñksiqka˜ úiska hehso
pdm," rEmdl¾IK" i¾jf;dauqla;" igykaj ;sîfuka wyia hdkd ms<sn|
fulS ft;sydisl .%ka:fhao fndfyda mrYío .dyl" l%shd.%yK" ixl,amhla fyda meje;s tlu cd;sh
;ekaj, oelafjk ffjudksl iQ;%h Èlam%o¾Yk" wdldYdldr" c,orEm" tlS isxy ñksiqka isxy,hkau oehs
kï .%ka:h ms<sn|j;a thg iu.dó ia;íol" l¾IK wdÈhhs' fïjd is;Sug wms ks;e;ska fm<fUuq' th
;j;a .%ka: lSmhl;a we;=<;a tltlla úia;r lsÍug hEu fuys§ ;yjqrelr lSug blauka jeä jqj;a
lreKq ms<sn|j wm wjOdkh wjYH fkdfj;;a kQ;k ngysr ta wka ñksia fldgila fkdjk nj
fhduq l< hq;af;a tajd wo jk úg úoHdfõ wm úiska i<lkq ,nk kï b;d fyda¢kau meyeÈ,s fõ'
ngysr úoHdj meñK we;s ÿr wkqj ;dmh" WIaK;ajh" fõ.h" wdl¾IK"
yqÿ m%nkaO .Khg ,d ú.%y l< èjksh" Yla;sh wd§ mdßNdIsl fulS ffjudksl iQ;%j, hdkdfõ
fkdyels neúks' jpkj,ska úia;r jk ixl,am iajNdjhg wu;rj th ;ekSug
/ila t!jdfha wka;¾.; jk nj wjYH f,day j¾.o olajd ;sfí' ta
ffjudksl Ydia;%h fyj;a úudk lsh hq;=hs' ish¨ øjHj,skau myiqfjka ;dmh
^wyia hdkd& ms<sn| isoaOdka; Wrd.; yels mßÈ Ndú;hg .;a nj
úuiSfï§ yels,sh yels yd È.yeßh tfiau úudkhla fyj;a wyia fmfka'
yels mshdm;a jeks hulska hq;= hdkdjl ;sìh hq;= fldgia 31lao
Yl=K úudKh;a jD;a;dldr tys olajd ;sfí' tajd w;r úúO tfiau fujeks úudkhl ^wyia
yevfhka hq;= iqkaor úudkh;a" o¾mK j¾. úúO hka;% j¾. yd hdkdjl& we;=<;aj we;s o¾mK
j¾. 7la olajd ;sfí' tlS
uy,a ;=klska hq;= frdao úiaila úúO fuj,ï j¾.o we;=<;a fõ' o¾mKj,ska isÿjk ld¾hhhkao
muK we;s —;%smqr úudkh;a˜ rka tajd tlsfkl .e,mSug wjYH fjkfjku olajd ;sfí' tla
meyefhka hq;= —relau úudkh;a˜ jHqyuh újrKhlao thg wvx.=j ksoiqkla olaj;fyd;a —l=ka;skS
jYfhka wyia hdkd j¾. y;rla we;s neúka fuh yqÿ l,ams;hlska o¾mKfhka˜ wfmalaId lrkqfha
meje;s nj fmfka' tmsgg hk nj kï meyeÈ,sh' my< jdhq f.da,hg jvd by<
32
taúfhdakslaia z19
—taúfhdakslaia z19˜ hkq fld<U wmf.a wdrdOkd ,nd meñKs fojk ieish jQfha ¥ria: md,l
ã'tia' fiakdkdhl úoHd,hfha mshirlrejkago wjia:dj ,ndoSu *e,alkaia úiska fuu fCIa;%h
.=jka .uka úoHd ix.uh jd¾Islj úfYaIhls' ms<sn| Wkkaÿjla olajk wm
ixúOdkh lrk ¥ria: md,l .=jka YsIHhka i|yd fufyh jQ
ixo¾Ykhh' tys wfmaCIdj jkqfha fuys my; oelafjkafka wmf.a jevuq¿jls' fuysoS ¥ria: md,l
fiakdkhl úoHd,hfha ;reK YsIHhka úiska ;kk ,o ¥ria: fudv,fha .=jka hdkhla ;kk
YsIHhkag ¥ria: md,l úoHq;a md,l fudv, iy ieisfhysoS .;a wdldrh b.ekajQ w;r ;j;a fndfyda
fCIa;%h cdhdrEm foa idlÉPd flßk'
y÷kajdoSuh'
tu.ska Tjqka
;=< fuu
fCIa;%h
iïnkaOj
mj;akd
yelshd
u;=lsÍfï
wjia:djla 7 jk rEmh( jevuq¿jg iyNd.S jQ
ks¾uKh lsÍu 1 jk rEmh( ry,a ùrisxy YsIHhl= úiska Tjqka tysoS ;kk
n,dfmdfrd;a;= ;uka úisk ;kk ,o ¥ria: 2 jk rEmh
,o .=jka hdkhla iu`.
fjhs' md,l .= j ka hdkh iu.
miq.sh ud¾;=
ui 21 jkod
—taúfhdakslaia
z19˜
ixo¾Ykfha 4
jk wjia:dj 4 jk rEmh
úoHd,hfha
3 jk rEmh 8 jk rEmh ¥ria: md,l
úÿy,am;s
*e,alkaia fj; úoHd,hdêm;s
pdkl nuqKqwdrÉÑ
pdkl nuqKqwdrÉÑ uy;d úiska
uy;df.a iy isú,a .=jkafiajd
iurejla ms<s.ekaùh
wêldßha ks,OdÍkaf.a
iyNd.S;ajfhka úoHd,hSh
l%svdx.kfhaoS meje;ajqks' fuu
ixo¾Ykh id¾:l lsÍu i|yd"
úúO .=jka iudc iy ¥ria:
md,l *e,lkaia fukau kùka
rKisxy iy ´IO imrudÿ
hk mqoa.,hkao úoHd,hhSh 5 jk rEmh( UAV kshuq kùka rKisxy
ix.ufha iydhg tlajqks' úiska l%shd;aul l< FPV fv%dakh
9 jk rEmh( ix.uh ndr wdpdßkS
—taúfhdakslaia z19˜ ieisjdr 2lska pñkaÈld ch,;a iy ixúOdhl
hqla; úh' m<uq ieish mshir lñgqj'
ieishla jQ w;r WoEik 10'15 isg
11'00 olajd th meje;aúk' fuu fld<U 07
mshir ieisfhaoS ;uka úiska ;ekq ã'tia' fiakdkdhl udj;
¥ria: md,l hdkd iy fv%dak ã'tia' fiakdkdhl úoHd,hSh
mshdir lrùï wjia:dj wmf.a wdpd¾h
YsIHhkag ,ndÿks' fuu ieishg 6 jk rEmh ksud,s chj¾Ok
34
úoHd m¾fhaIK jHdmD;s ;r`.dj,sh - 2018
Y%S ,xld úoHd yd bxðfkare ixo¾Ykh i|yd iyNd.S jQ ;r`.lrejkaf.a kdudj,sh
01 tia'tia' rúkd;a o is,ajd {dfkdaoh uyd úoHd,h" f;dard.;a ù m%fNao lsysmhl m%frdayK yelshdjg
tÉ't,a'iS' fokqjka yfia, l¿;r' wdï,sl;djfha we;s n,mEu y÷kd.ekSu'
wd¾'tia' rkaisl fifkúr;ak
02 ví(ta'î'Ô' .=K;s,l ñhqishia úoHd,h" fld<U 07' ffcùhj úLdokhg ,lajk fmd,s;Skaj, Ô¾K
ã'taï'tÉ'tia' Èidkdhl l%shdj,sh fõ.j;a lsÍug yels CIqø Ôú m%fNaohla
tia' we,nv wdrÉÑf.a y÷kd.ekSu'
03 biqñ fyÜáwdrÉÑ isßudfjda nKavdrkdhl wmf;a hjk ma,diaála wdY%fhka ieye,a¨ iy mßir
uq;=u,als m%.Kr;ak úoHd,h" fld<U 07' ys;ldó .fvd,la ks¾udKh lsÍu'
04 à' ;sfkdacka mÈßmamq uOH uyd úoHd,h" hlv Tlaihsâ wxY=j, yß; ixiaf,aIKh Ndú;fhka
fla' wNskHhd l¨jkaÑl=ä' c,fha we;s leäñhï whk bj;a lsÍu'
fla' mokac,S
05 tï'ã' iqisßj¾Ok kd,kao úoHd,h" fld<U 10' Asparagus falcatus Ydlfha uq,a iy m;% ksiaidrl
i;= nelaàßhd kdYl .=Kdx. y÷kd.ekSu'
06 tï'iS'tï' úÿñKs is,ajd uydudhd nd,sld úoHd,h" msául=Kd u¾Okh
kqf.af.dv'
07 flaYdkS nDfida ñhqishia úoHd,h" fld<U 07' Y%S ,dxlsl mdi,a isiqka w;r fnda fkdjk frda. i|yd
fy,ks nd,iQßh mj;sk wjodku y÷kd.ekSug fuj,ula ks¾udKh
úkSud fj;a;isxy lsÍu'
08 fÊ' b÷ir O¾ur;ak kd,kao úoHd,h" fld<U 10' Y%S ,xldfõ j.d lrk f;dard.;a mdrïmßl iy,a
m%fNao i;= Èhjeähd m%;sfrdaë .=Kdx. wOHkh lsÍu'
09 ta'hQ' kSOd *dáka Ydka; isis,shd nd,sld úoHd,h" Y%S ,xldfõ wdydr msiSug Ndú; lrk f;,a j¾.j,
tka' wEka Odrd uvl,mqj' mqk¾j¾;S Ndú;fha we;s wdrCIs;Ndjh wOHkh lsÍu'
mS' wdkHhd
10 wd¾'tï'hQ' bIdka r;akdhl ;Uq;af;a.u uOH úoHd,h" r;= fmd,a l=reñKshd u¾Okhg fhdod.kakd Ydluh
tï'tia' ÿ,aIdka m%oSma ;Uq;af;a.u' øjHj, úl¾Il yelshdj we.hSu'
fhka bÈßm;a lrk ,o —f;dard.;a ù m%fNaohkaf.a îc m%p,s;lsÍfï wxYh iu. iïnkaO ùfuka yd www.
m%frdaykhg wdï,sl;djfha n,mEu˜ kïjQ jHdmD;shg" nsf.gov.lk fjí wvúhg msúiSfuka wod< f;dr;=re
2019 bkafg,a cd;Hka;r úoHd yd bxðfkare ,nd .; yel'
ixo¾Ykhg iyNd.Sùug wjia:dj Wod úh'
cd;Hka;r úoHd yd bkaðfkare ixo¾Ykh f,dj mqrd
l¨;r Èia;%slalfha {dfkdaoh uyd úoHd,fha úysÿkq kjuq olaI;d úoyd oelaùug bv yir ,nd fok
wd¾'tia'wd¾' fikúr;ak" tÉ't,a'iS'ã' yfIa, iy f;da;ekakls' tys§ kjuq m¾fhaIlhkaf.a m¾fhaIK
tia'tia'wd¾ o is,ajd hk isiqka úiska úÿyf,a úoHd jHdmD;s úoaj;a uKav,hla úiska we.hSug ,la flf¾'
.=re;=ñh jk ixÔjkS Wvj;a; uy;añhf.a fufyhùu
hgf;a fuu jHdmD;sh isÿ lrk ,§' úoHd yd ;dlaIK m%j¾Okys,d m%uqL fufyjr
bgq lrk cd;sl úoHd moku úiska Y%S ,xlsl kjuq
fld<U úYaj úoHd,fha úoHd mSGfha fcHIaG m¾fhIlhska cd;Hka;rh lrd f.k hdug ,nd fok
lÓldpd¾hjßhl f,i lghq;= lrk" Ydl úoHdj yd wñ, fufyjr fuys,d w.h l, hq;=h'
foaY.=‚l úm¾hdi ms<sn| úfYaI{" uydpd¾h iqërd
rkaj, uy;añh úiska fuu jHdmD;sh wëlaIKh lrk cd;Hka;r úoHd yd bkaðfkare ixo¾Ykh fjkqfjka
,§' fuu lKavdhu 2019 uehs ui 12 isg 17 olajd bÈßm;a jk fujr Y%S ,dxlsl ksfhdackh i|yd Tng;a
wefußld tlai;a ckmofha meje;afjk bkafg,a wdrdOkd'''''''''''
cd;Hka;r úoHd yd bxðfkare m%o¾Ykhg iyNd.S úh'
cd;sl úoHd moku 2019 j¾Ifha úoHd m¾fhaIK cd;sl úoHd moku
jHdmD;s ;rÕdj,sh i|yd oeka wh÷ïm;a le|jd we;' úoHdj m%p,s;lsÍfï wxYh
úoHd m¾fhaIK jHdmD;s ;rÕhg fuf;la whÿïlr úoHd;aul ks,OdÍ
fkdue;s mdi,aj,g cd;sl úoHd mokfï úoHdj wfmaCId fyar;a
ms<s;=re
36