36 12.

Sınıf
Fizik
Modern Fizik - 6

1. Özdeş fotosel devrelerden X’in katot metaline f frekanslı 3. Bir fotosel devrede bağlanma enerjisi E olan metal yüze-
paralel ışın demeti şekildeki gibi gönderilmiştir. Y fotose- ye λ dalga boyunda ışık düşürülmektedir. Metal yüzeyden
line ise bir ampul yine f frekanslı ışınlar göndermektedir. sökülen fotoelektronlar potansiyeli V olan üreteç ile dur-
X ve Y devrelerindeki ampermetreler sırasıyla iX ve iY de- durulmaktadır.
ğerlerini göstermektedir. E
Buna göre, aynı ışık bağlanma enerjisi 2 olan me-
tal yüzeye gönderildiğinde metal yüzeyden sökülen
Paralel Işın fotoelektronları durdurmak için gerekli potansiyel V
f Demeti
aşağıdaki değerlerden hangisi olamaz?
f
1 3 5
A) 2 V B) 2 V C) 2V D) 2 V E) 3V
Katot Anot Katot Anot

d d 4. Bir fotoelektrik devrede akım şiddeti-gerilim grafiği şekil-

X Fotoseli Y Fotoseli deki gibidir.
A A Akım

Buna göre düzenekler üzerinde yapılan işlemlere im

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

göre,
io
I. Katot metallerinin yüzey alanları artırılırsa iY değeri
artar. Gerilim
VK
II. Işık kaynakları katot metallerine yaklaştırılırsa iX de-
Buna göre devre ile ilgili,
ğeri değişmez.
I. VK değeri kullanılan metalin cinsine bağlıdır.
III. d mesafeleri azaltılırsa iX değeri değişmez.
II. Gelen fotonun frekansı artarsa io değeri artar.
durumlarından hangileri kesinlikle gerçekleşir?
III. Gelen fotonun enerjisi artarsa im değeri artar.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III yargılarından hangileri doğrudur?
D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III

2. Bir fotosele λ dalga boylu foton düşürülüyor. 5. Tabloda katod olarak kullanılan bazı metallerin eşik ener-
jileri verilmiştir.
Akım
Metal Eşik Enerjisi (eV)
iMAX
Sezyum (Cs) 1,90
●

Potasyum (K) 2,23

MEB

io Sodyum (Na) 2,28

Gerilim Lityum (Li) 2,50
VK
Bu fotosellere dalga boyları 5000 Å olan yeşil ve 4000 Å
Devrede oluşan akımın gerilime bağlı değişimi şekil-
olan mor ışık gönderildiğinde oluşan durumlar ile ilgili
deki gibi olduğuna göre;
ifadelerden hangisi yanlıştır? (h.c = 12400 eV.Å )
I. Katot yüzeyinden kopan elektronların kinetik enerji- A) Yeşil ışık tablodaki tüm metallerden elektron koparabilir.
leri ve VK değeri, B) Mor ışık kullanıldığında sezyum metalinden kopan
II. io ve anot ile katot arası mesafe, elektronların kinetik enerjisi en büyüktür.
III. io ile iMAX arasındaki fark ve anot ile katot arası C) Mor ışığın lityumdan kopardığı elektronların maksi-
mesafe mum kinetik enerjisi 0,6 eV’dur.
niceliklerinden hangileri doğru orantılıdır? D) Yeşil ışık kullanıldığında potasyumdan kopan elekt-
ronlar sodyumdan kopan elektronlardan daha hızlıdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Sodyum metalinden mor ışık altında kopan elektron-
D) II ve III E) I, II ve III lar, yeşil ışık altında kopanlardan daha hızlıdır.
 36 12. Sınıf
Fizik
Modern Fizik - 6

6. Aynı fotosele X ve Akım 9. Bir fotosel deneyinde E enerjili fotonlar kullanıldığında

Y ışınları ayrı ayrı kopan fotoelektronların kinetik enerjisi 3 eV olurken; 3E
X
düşürüldüğünde enerjili fotonlar kullanıldığında kopan fotoelektronların ki-
akım-gerilim gra- Y netik enerjisi 12 eV olmaktadır.
fikleri şekildeki gibi
Buna göre, bu fotosele 5eV enerjili fotonlar gönderilir
oluyor. Gerilim ise kopan fotoelektronların kinetik enerjisi kaç eV olur?
V
Buna göre,
A) 0,5 B) 1,5 C) 3 D) 3,5 E) 4
I. X ve Y fotonlarının frekansları eşittir.
II. X’in ışık akısı Y’nin ışık akısından fazladır.
III. X fotonunun enerjisi Y fotonunun enerjisinden bü-
10. Bir fotoelektrik olayı deneyin-
yüktür.
de, metale düşürülen ışığın
yargılarından hangileri doğrudur? frekansı (f) ile metalden kopa-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III rılarak hızlandırılan elektron-
D) I ve II E) II ve III ların maksimum kinetik ener-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
jileri (Ek-max) arasındaki deği-
7. K, L ve M metallerinden Kinetik Enerji şim grafiği şekildeki gibidir.
sökülen fotoelektronlara K
L Buna göre grafikle ilgili,
ait kinetik enerjinin gelen M
I. Metalin cinsi değiştiğinde grafiğin eğimi değişmez.
fotonların frekanslarına a b i
bağlı değişim grafiği şe- Frekans II. fx frekanslı ışık metalden elektron sökebilir.
kildeki gibidir. III. Grafiğin eğimi, deneyde kullanılan ışığın dalga bo-
yunu verir.
Buna göre, yargılarından hangileri doğrudur?
I. Metallerin eşik enerjileri arasındaki ilişki
EM > EL > EK’dır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

II. a, b ve i açıları eşittir. D) I ve II E) II ve III

III. Metallerden sökülen fotoelektronların kinetik enerji- (2018 AYT)

lerinin eşit olabilmesi için metallere gönderilen foton-
ların frekansları arasındaki ilişki fM > fL > fK olmalıdır. 11. Tüm dış etkilerden yalıtılmış havasız bir ortamda ve bir-
birlerinden yeterince uzakta olan özdeş iki elektroskobun
yargılarından hangileri doğrudur?
yaprakları arasındaki açılar birbirine eşit ve 30° dir. Bu
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II elektroskopların elektriksel yüklerinin cinsini belirlemek için
topuzlarına mor ötesi ışık yayan bir fener tutulmuş ve yap-
●

D) II ve III E) I, II ve III
rakların hareketi gözlemlenmiştir. Elektroskoplardan biri-
MEB

8. Hatasız değerler gösteren bir fotoelektrik deneyi simülas- sinin yaprakları biraz kapanırken diğerinin yapraklarında
yonu uygulamasında, metal yüzeye gönderilen ışığa bağlı herhangi bir değişiklik gözlemlenmemiştir. Ayrıca mor öte-
olarak metal yüzeyden kopan fotoelektronlara ait sayı ve si ışıktaki fotonların enerjisinin, elektroskopların yapıldığı
kinetik enerji değerleri gösteriliyor. İlk olarak metale λ dal- metalin eşik enerjisinden biraz büyük olduğu bilinmektedir.
ga boylu ışık gönderilerek deney yapılıyor. Daha sonra bu Buna göre yaprakları biraz kapanan ve değişmeyen
deney sadece ışık kaynağının dalga boyu küçültülerek tek- elektroskopların elektriksel yüklerinin cinsi ile ilgili
rarlanıyor. aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir?
Buna göre, ikinci denemede simülasyon uygulama-
sının metal yüzeyden sökülen fotoelektronlara ait de- Biraz kapanan Değişmeyen
ğerleri nasıl göstermesi beklenir? A) Pozitif Negatif

A) Sayıları ve kinetik enerjileri artar. B) Negatif Pozitif

B) Sayıları artar, kinetik enerjileri değişmez. C) Nötr Pozitif
C) Sayıları artar, kinetik enerjileri azalır. D) Negatif Nötr
D) Sayıları değişmez, kinetik enerjileri artar. E) Pozitif Nötr
E) Sayıları azalır, kinetik enerjileri artar. (2021 AYT)