KORONARNA BOLEST SRCA

ETIOLOGIJA BOLESTI U PRSIMA

1 Kardijalni uzroci

a)ishemijski – angina pectoris, infarkt miokarda, aortna strenoza, hipertrofijska

kardiomiopatija, koronarni vazospazam

b)neishemijski uzroci- perikarditis, disekcija aorte, prolaps mitralnog zaliska

2 Nekardijalni uzroci

-gastrointestinalni, respiratorni, koštano mišićni, dermatološki, psihološki

BOL U PRSIMA KOJA UGROŽAVA ŽIVOT BOLESNIKA
-iznenadna jaka bol
-bol koja se širi u vrat, donju čeljust, ramena, leđa ili žličicu
-bol praćena progresivnom dispnejom ili nesvjesticom
-bol koja zahtjeva prekid fizičke/psihičke aktivnosti
BOL KOJA ZAHTJEVA HOSPITALIZACIJU
-bljedoća lica, hladan ljepljivi znoj
-niski arterijski tlak, tahikardija, pomućenje svijesti
-smanjenje diureze i plućni edem
KORONARNA / ISHEMIJSKA BOLEST SRCA
Skup kliničkih sindroma nastalih zbog ishemije miokarda kao posljedice nesrazmjera potrebe
i dopreme kisika miokardu zbog promijenjene koronarne cirkulacije.
ANGINA PECTORIS
Klinički je sindrom karakteriziran osjećajem stezanja, bolova, težine ili pečenja u prsima, a
uzrokovan je prolaznom ishemijom miokarda.
Uzroci: ateroskleroza koronarnih arterija, spazam aterosklerotski promijenjene arterije, rjeđe
izolirani spazam zdrave arterije
NAJČEŠĆE KLINIČKE MANIFESTACIJE
1)Stabilna angina pectoris- očituje se u naporu, a prestaje po prekidu napora i u mirovanju ili
nakon primjene NTG. Do 2/3 bolesnika s asimptomatskom ishemijom.
2)Nestabilna angina pectoris- nastanak simptoma bez jasnih provokacijskih čimbenika i u
mirovanju ili snu. Bolesnici imaju povećani rizik nastanka IM ili iznenadne smrti.
3)Prinzmetalova angina pectoris- rijedak oblik spazma koronarne arterije.
PROCJENA ANGINE TEMELJEM TRI PITANJA
1)Pojavljuje li se bol retrosternalono?
2)Pojavljuje li se bol pri naporu?
3)Nastaje li bol unutar 10 min po prekidu napora ili uzimanja NTG?
Ako je odgovor : na sva 3 pitanja DA tipična angina
2 pitanja DA atipična angina
1 pitanje DA neanginalna bol
sva 3 odgovora NE- angine nema, upitna ishemija
AKUTNI KORONARNI SINDROM
Etiologija- ateroskleroza, embolija, anomalija koronarnih arterija, spazam koronarnih arterija,
arteritis, abusus kokaina, komplikacije kateterizacije srca.
Kardinalni klinički simptom je ishemična prsna bol koju bolesnici tipično opisuju kao
pritisak, stezanje, grč, žarenje. Bol je varijabilna, iako bolesnik sa STEMI ima obično veći
intenzitet boli, dok NSTEMI blaža i kraćeg trajanja 20 min.
Dijagnoza: lab, EKG, UZV, scintigrafija miokarda
KARDIOMIOPATIJE
Bolesti koje primarno zahvaćaju miokard i nisu posljedica ishemijske valvularne prirođene ili
perikardne bolesti srca. Klasificiraju se u 3 skupine: dilatacijska kardiomiopatija, restrikcijska
kardiomiopatija, hipertrofijska kardiomiopatija.
3.Hipertrofijska kardiomiopatija -često nepoznata uzroka, a pojavljuje se i kao nasljedna
bolest u pojedinim obiteljima. Obično simetrična hipertrofija LV i septuma s opstrukcijom
izlaznog dijela ventrikla ili bez nje.
Klinička slika: dispneja pri manjim naporima, atipični prekordijalni bolovi, aritmije i mitralna
insuficijencija.
DG: uzv srca
Terapija: beta blokatori, kirurški zahvat(septalna miotomija).
PERIKARDITIS
Upalni odgovor perikarda na infektivni ili ne infektivni provokativni čimbenik.
Etiologija: 1.Infekcija (bakt,virus,gljiv,parazitna,tbc.)
2.Autoimune bolesti (kolagenoze, reumatska groznica, postperiokardiotomi
sindrom)
3.Zahvaćenost perikarda bolešću susjednih organa
4.Maligne bolesti(melanom,sarkom,limfom)
5.Krvarenje u perikard(trauma, disekcija aortalne aneurizme)
6.Metaboličke bolesti(miksedem, uremija)
7.Ostalo(idiopatski perikarditis, radijacija, sarkoidoza)
SINDROMI BOLESTI PERIKARDA
akutni perikarditis bez izljeva, perikardijalni izljev s ili bez tamponade, konstriktivni
perikarditis, efuzivno-konstriktivni perikarditis, klacificirajući perikarditis bez konstrikcije
KLINIČKA PREZENTACIJA
Bol- prsna, retrosternalna, često pleurtične naravi sa širenjem u ramna
-ublažava se u sjedećem položaju i pri saginjanju prema naprijed, pojačava se u ležećem
položaju.
Prodromalna faza-febrilitet, noćno znojenje, mijalgije
Dispneja
TERAPIJA
Nesteroidni antireumatici
AB(ako je gnojni uzrokovan tbc bacilom)
Evakuacija perikardnog izljeva
Kirurško odstranjenje perikarda-(ako postoji konstriktivni perikarditis)
DISEKCIJA AORTE
ETIOLOGIJA
a) Nasljedni čimbenici- marfanov sindrom, biskupidna aortna valvula
b) Stečeni poremećaji- hipertenzija, trauma, sifilis, trudnoća, korištenje kokaina
Uzrokovana je iznenadnim nastupom razderotine u intimi aorte.
Mehanizam disekcije nije u potpunosti razjašnjen.
Moguća su dva mehanizma:
B: češći, lokalna hemoragija vaza vazorum unutar medije, stvaranje lokalnog hematoma
koji izaziva puknuće intime
A: ruptura intime kao primarni događaj
SRČANA DEKOMPENZACIJA

• Etiologija: najčešći uzrok ishemijska bolest srca

Glavni kriteriji:
- paroskizmalna noćna dispneja
- dispneja i kašalj u naporu
- proširenje vratnih vena
- hropci na plućima
- kardiomegalija
- akutni edem pluća
- galopni ritam
- porast CVT-a preko 12 cm H2O
- hidrotoraks
Sporedni kriteriji:
- perimaleolni edemi
- noćni kašalj
- hepatomegalija
- pleuralni izljev
- smanjen VC pluća do 1/3 maksimalnog
- tahikardija ili tahiaritmija
 2 glavna ili 1 glavni i 2 sporedna kriterija

Fizikalni nalaz
- Ictus je proširen i pomaknut ulijevo i dolje
- Protodijastolički i presistolički galopni ritam
- Hropci na plućima
- Ubrzan rad srca
SRČANE ARITMIJE

Etiologija: ishemijska bolest srca, kardiomiopatije, upalne bolesti, zatajivanje srca, prirođene
anomaije, strukturalne anomalije
SIMPTOMI:
Palpitacije
- osjećaj snažnog udarca u prsni koš nakon čega srce stane
ekstrasistolija
- osjećaj palpitacije i pravilne srčane akcije brže od 160/min. – PSVT
- isti osjećaj uz frekvenciju 110-140/min. - sinusna tahikardija,
ventrikulska tahikardija

- nepravilna ali brza akcija srca - fibrilacija ili undulacija atrija

Sinkopa ili omaglica
ekstremni bradikardni ili tahikardni oblici
Gerbec Morgagni Adams Stokesov sindrom manifestacija cerebralne
ishemije zbog izrazito smanjenog MV

PULMOLOGIJA- BOLESTI DIŠNOG SUSTAVA

UPALE PLUĆA(PNEUMONIJE): Astma, KOPB i Emfizem
- TBC pluća
- Maligne bolesti pluća

UPALE PLUĆA- Klasična klasifikacija: uobičajena pneumonija, bolnička, aspiracijska :

Prema lokalizaciji: lobarna, bronhopneumonija, intersticijska
Prema uzročnicima: bakterijska , virusna , tbc pluća, gljivična
DIJAGNOZA: a) Anamneza : nagli početak, kašalj, ubrzano disanje, korištenje pomoćne
dišne muskulature
b) Klinički pregled: stanje svijesti, frekvencija disanja, arterijski tlak, stanje i
izgled kože, askultacija pluća.
c)Krvni nalazi: KKS, DKS, CRP, urea, elektroliti, urin, jetrene transaminaze
d) RTG pluća-standardna snimka i profilna snimka
KOGA PRIMITI U BOLNICU
CURB-65 pravilo:
C – confusion (poremećeno stanje svijesti) 1 bod
U – urea veća od 7 mmol/L 1 bod
R – respiratory rate (frekvencija disanja) ˃30/min 1 bod
B – Blood pressure (art. tlak) <90/60 mmHg 1 bod
65 – dob veća od 65 g. 1 bod
Svi s rezultatom 3 ili više trebali bi biti primljeni u bolnicu!
LIJEČENJE: bez hospitalizacije- peroralni antibiotik/ amoksicilin s klavulonskom kiselinom
s hospitalizacijom-penicilin ili ceftriaksonom, a za alergične azitromicin
bolnička- intravenska terapija karbapenemima, vankomicin
virusne- najčešće simptomatski

• Astma – češća u mlađoj životnoj dobi, alergijska komponenta, često

pridružena s drugim atopijama (alergijski rinitis, konjunktivitis, bronhitis)
• KOPB – starija životna dob, dugotrajno pušenje, preboljela TBC ili
druga upalna intersticijska plućna bolest
• Emfizem – često pridružen KOPB, prirođene bulozne promjene,
restriktivne bolesti prsnog koša
ASTHMA
Konična upalna bolest dišnog sustava.
Karakterizira ju rasprostranjena bronhoopstrukcija koja je spontano ili uz pomoć lijekova
reverzibilna, te pojačano reagiranje dišnih putova na različite podražaje.
PATOFIZIOLOGIJA
Aktivirane upalne stanice u stijenci dišnih puteva (mastociti, eozinofili, limfociti, makrofagi)
otpuštaju različite medijatore,
Održavajući upalu i dovodeći do bronhalne hiperreaktivnosti
• upalni medijatori uzrokuju povećanu propusnost krvnih žila, edem
sluznice, spazam mišića i sekreciju sluzi, te zbog smanjenog protoka zraka
nastaju klinički simptomi bolesti
o dolazi do povećanja otpora, otežanog pražnjenja pluća,
o smanjenja ekspiracijskih protoka, FEV-a i VC-a,
o hiperinflacije pluća, povećanja rezidualnog volumena i FRC-a,
o hipoksemije, hipokapnije i respiracijske alkaloze

KLINIČKA SLIKA- može biti cjelogodišnja, sezonska, kombinirana

- prema težini: povremena i trajna(3 stupnja: blagi, umjereni, teški)
ASTMATSKI NAPADI obično se javljaju naglo, češće noću i pred zoru
– Kašalj – obično suh neproduktivan, bolesnici mogu
iskašljavati veće količine viskoznog iskašljaja ponekad žutog
(eozinofili)
– Piskanje – čujno disanje, piskovi difuzno rasprostranjeni
po plućima, asinhroni, polifoni i visoke frekvencije
– Pritisak u prsištu, aktiviranje pomoćne respiratorne
muskulature
– Produljen ekspirij duži od inspirija, govor isprekidan
– Ekspirijska Zaduha – “glad za zrakom”, tahipneja,
ustrašenost – strah od gušenja, znojenje - dehidracija
– Progresija napada : Cijanoza, tahikardija, smetenost i
somnolentnost
– U najtežim oblicima nestaju zvučni fenomeni nad plućima
–prestanak strujanja zraka – životna ugroženost (neiskusan
liječnik može misliti da se napad smiruje)
– Popuštanjem napada bolesnik iskašljava veće količine
viskoznog sadržaja sa spiralnim otiscima malih bronha –
Curschmannove spirale
Astmatski status
– napad gušenja koji traje 12-24h i rezistentan je na bronhospazmolitike, smanjen ili
odsutan inspiratorni šum, izrazito aktiviranje pomoćne respiracijske muskulature,
tahikardija>110/min, cijanoza, poremećaj svijesti
Komplikacije akutnog astmatskog napada:
• pneumotoraks
• akutno plućno srce
• aritmije
• zatajivanje respiracijske muskulature
DIJAGNOZA:
Anamneza, klinički status, povećan broj eozinofila, alergološko testiranje na inhalacijske
Alergene. RTG pluća, spiroergometrija
LIJEČENJE:
CILJ: potpuna kontrola bolesti :
• odsutnost simptoma i egzacerbacija
• bez potrebe za hitnim intervencijama
• minimalna potreba za beta 2 agonistima kratka djelovanja
• normalna tjelesna aktivnost ukljućujući tjelesni napor
• normalna plućna funkcija
OPĆE MJERE: izbjegavanje pokretača astme (alergene, pušenje...)
napor ne treba izbjegavati
LIJEKOVI: simptomatski lijekovi i
osnovni lijekovi (za dugotrajnu kontrolu astme)

TUMORI TRAHEJE, BRONHA I PLUĆA

PODJELA TUMORA

1) Karcinom traheje, bronha i pluća

2) Karcinoidi
3) Adenoid-cistični karcinom
4) Mukoepidermoidni tumor
5) Metastatski tumori
EPIDEMIOLOGIJA
Na 1. mjestu učestalosti malignoma kod muškaraca a na 3.mjestu kod žena. Najčešće se
javlja kod muškaraca starijih od 40-45 g.
ETIOLOGIJA
Multikauzalnost-za sad je poznato samo nekoliko čimbenika koji pridonose nastanku
karcinoma.
Centralni tipovi su povezani s pušenjem.
Povečanna je incidencija kod ljudi koji rade u industriji urana, kroma, nikala, azbesta
KARCINOM PLOČASTIH STANICA
40-60% svih karcinoma bronha.
Uglavnom smješten centralno, povezan s pušenjem.
Godinama prije karcinoma prethodi atipična metaplazija i displazija u epitelu bronha, građen
je od atipičnih pločastih stanica.
Duže vrijeme je ograničen na prsni koš, zahvaća regionalne limfne čvorove, kasnije
mestastazira i hematogeno.
ADENOKARCIOM
15-30% svih karcinom bronha, incidencija u prostatu.
Češći kod žena, povezanost s pušenjem je slabija.
Širi se na pleuru i stvara pleuralni izljev, mogu polaziti s perifernog ožiljnog tkiva
Metastazira rano, limfiogeno i hematogeno.
BRONHIOALVEOLARNI KARCINOM
Posebna kategorija ima dva tip:
a) Multifokalne sluzave mase- odijeljene ili spojene poput pneumonične konsolidacije,
građene od visoko cilindričnih stanica koje obilno luče sluz.
b) Drugi oblik je jedan jedini periferni čvor veličine i do 10 cm, stanice su cilindrične do
kubične, ne luče sluz.
KARCINOM VELIKIH STANICA
Nedostaje im citološka diferencijacija i predstavljaju pločaste ili žljezdane neoplazme vrlo
slabo diferencirane- staice su anaplastične s velikim mjehurastim jezgrama.
Tumor je najčešće smješten periferno, stvara velike tumorske mase.
Rano metastazira limfogeno i hematogeno.
KARCINOM MALIH STANICA
Češći kod muškaraca, izrazito povezan s pušenjem.
Raste brzo, smješten centralno.
Neoplastične stanice su male, tamne, ovalne nalik limfocitima, s oskudnom citoplazmom.
Nespecifični simptomi: umor, anoreksija, gubitak TT, febrilnost
Respiratorni simptomi: razvoj dispneje, kašalj, tupa mukla bol u prsištu, oštra bol pri
zahvaćenosti pleure.
DIJAGNOZA
Anamneza , fizikalni pregled.
Lab.pretrage SE, KKS, tumorski markeri.
Citološki pregled iskašljaja.
Bronhoskopija i biopsija.
Punkcija povećanih l.č.
LIJEČENJE
Tri skupine postupaka:
a) Radikalni kirurški zahvati- odstranjivanje tumora do u zdravo tkivo
b) Kemoterapija, palijativni kirurški zahvati
c) Imunoterapija