MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA

BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO

OBRAZOVNI STANDARDI
ZA PROVERUVAWE NA POSTIGAWATA NA U^ENICITE PO

MATEMATIKA
zadol`itelen predmet
II godina
Struki: Zdravstvena, zemjodelsko-veterinarna, {umarsko-drvoprerabotuva~ka
i li~ni uslugi (profil: kozmeti~ki tehni~ar)

Skopje, 2008 godina

 Programsko podra~je: SISTEMI LINEARNI RAVENKI (13 ~asa)

Nivo na znaewa i
Standard
sposobnosti
1. POMNEWE - ja iska`uva definicijata za sistem od dve linearni ravenki so dve nepoznati
- ja iska`uva definicijata za ekvivalentni sistemi ravenki
- nabrojuva metodi za re{avawe sistemi od dve linearni ravenki so dve nepoznati
- dava primer na sistem od dve linearni ravenki so dve nepoznati
- poka`uva koi broevi se koeficienti kaj op{tiot oblik na sistem od dve linearni ravenki so dve nepoznati
2. RAZBIRAWE - go objasnuva poimot za re{enie na ravenka so dve nepoznati
- ja odreduva prirodata i brojot na re{enijata na linearna ravenka so dve nepoznati so konstantni koeficienti
- go odreduva brojot na re{enija na sistem od dve linearni ravenki so dve nepoznati so sporeduvawe na
koeficientite
- objasnuva deka linearna ravenka so dve nepoznati ima beskone~no mnogu re{enija
- gi objasnuva metodite za re{avawe na sistem od dve linearni ravenki so dve nepoznati
- proveruva dali dadeni vrednosti na promenlivite se re{enija na daden sistem
3. PRIMENUVAWE - transformira sistem od dve linearni ravenki so dve nepoznati vo op{t vid
- re{ava sistemi od dve linearni ravenki so dve nepoznati ( so zamena, sprotivni koeficienti i grafi~ki)
- sostavuva sistemi od dve linearni ravenki so dve nepoznati
- upotrebuva pravi za geometrisko pretstavuvawe na brojot na re{enijata na daden sistem od dve linearni ra-
venki so dve nepoznati
4. ANALIZIRAWE, - re{ava prakti~ni problemi {to se sveduvaat na re{avawe sistemi ravenki so dve nepoznati
VREDNUVAWE I - diskutira za re{enijata na sistem od dve linearni ravenki so dve nepoznati vo zavisnost od parametar
SOZDAVAWE - osmisluva re{avawe na sistemi od povisok red so primena na re{avaweto na sistem od dve linearni ravenki so
dve nepoznati

Programsko podra~je: KVADRATNI RAVENKI (16 ~asa)

1
 Nivo na znaewa i
Standard
sposobnosti
1. POMNEWE - gi iska`uva definiciite za kvadratna ravenka i re{enie na kvadratna ravenka
- prepoznava polna i nepolna kvadratna ravenka i dava primeri
- prepoznava koeficienti kaj dadena kvadratna ravenka
- ja zapi{uva formulata za re{enija na kvadratna ravenka i ja imenuva diskriminantata D
- zapomnuva za koja vrednost na diskriminantata D ravenkata ima realni re{enija
- gi iska`uva Vietovite formuli
- zapi{uva formula za razlo`uvawe na kvadraten trinom na linearni mno`iteli
2. RAZBIRAWE - objasnuva kako se re{avaat nepolni kvadratni ravenki
- dava primeri na kvadratni ravenki so razli~ni znaci na koeficientite
- proveruva dali dadeni vrednosti na promenlivata se re{enija na dadena kvadratna ravenka
- ja objasnuva primenata na Vietovite formuli
- ja opi{uva primenata na formulata za razlo`uvawe na kvadraten trinom na linearni mno`iteli
- ja objasnuva prirodata na re{enijata vo zavisnost od diskriminantata D
3. PRIMENUVAWE - transformira ravenka vo op{t oblik
- re{ava nepolni kvadratni ravenki (vo R)
- re{ava kvadratni ravenki (vo R) so primena na formulata za koreni na kvadratna ravenka
- ja koristi diskriminantata za odreduvawe prirodata na korenite na kvadratna ravenka
- gi primenuva Vietovite vrski pri re{avawe zada~i (odreduvawe na vrednost na izraz zavisen od re{enijata na
kvadratna ravenka, bez da se re{ava istata, sostavuvawe na kvadratna ravenka ako se dadeni nejzinite re{enija,
odreduvawe na nepoznat parametar vo dadena kvadratna ravenka ako me|u re{enijata e dadena relacija)
- transformira kvadraten trinom vo proizvod
4. ANALIZIRAWE, - re{ava drobno-racionalni ravenki {to se sveduvaat na kvadratni so i bez parametar
VREDNUVAWE I - re{ava prakti~ni problemi {to se sveduvaat na re{avawe kvadratni ravenki
SOZDAVAWE - izveduva formula za odreduvawe re{enija na kvadratna ravenka
- diskutira za prirodata, znakot i brojot na re{enija na dadena kvadratna ravenka vo zavisnost od parametar
Programsko podra~je: KVADRATNA FUNKCIJA. KVADRATNA NERAVENKA (12 ~asa)

Nivo na znaewa i
Standard
sposobnosti
1. POMNEWE - iska`uva definicija za kvadratna funkcija

2
 - prepoznava analiti~ki/grafi~ki/tabelarno zadadena kvadratna funkcija
- dava primer za kvadratna funkcija
- zapi{uva kanoni~en vid na kvadratna funkcija
- zapomnuva formuli za koordinati na teme na parabola
- iska`uva definicija za kvadratna neravenka
- dava primer za kvadratna neravenka
2. RAZBIRAWE - prepoznava grafik na funkciite: y = ax2, y = ax2 + c, y = ax2 + bx + c
- proveruva dali dadeni to~ki pripa|aat na grafik na dadena kvadratna funkcija
- sostavuva tablica na vrednosti na kvadratna funkcija
- dava primer na parabola svrtena nagore/nadolu vo zavisnost od znakot na koeficientot pred kvadratniot ~len
- objasnuva kako parabolata y = ax2 + c, y = a(x-)2 , y = a(x-)2 +  se dobiva so translacija na parabolata y =
ax2
- prepoznava znak na kvadratna funkcija od nejziniot grafik
- povrzuva znak na kvadratna funkcija so kvadratna neravenka
3. PRIMENUVAWE - crta grafik na funkcijata y = ax2, y = ax2 + c
- ja transformira funkcijata y = ax2 + bx + c vo kanoni~en oblik
- crta grafik na funkcijata y = a(x-)2 + 
- skicira grafik na kvadratna funkcija so pomo{ na karakteristi~ni to~ki (nuli, teme i presek so u-oska)
- odreduva znak na kvadratna funkcija
- re{ava kvadratni neravenki
4. ANALIZIRAWE, - ispituva tek i crta grafik na kvadratna funkcija
VREDNUVAWE I - re{ava prakti~ni zada~i so koristewe na ekstremni vrednosti na kvadratna funkcija
SOZDAVAWE - re{ava prakti~ni zada~i so koristewe na kvadratna neravenka

Programsko podra~je: PLO[TINA I VOLUMEN NA GEOMETRISKI TELA (18 ~asa)

Nivo na znaewa i
Standard
sposobnosti
1. POMNEWE - iska`uva koi geometriski tela se rabesti/val~esti
- dava primeri na geometriski tela od okolinata
- imenuva temiwa, rabovi i yidovi kaj geometriski tela

3
 - nabrojuva preseci na geometrisko telo so ramnina 
- zapi{uva op{ti formuli za plo{tina i volumen na tela
- pomni formuli za presmetuvawe na plo{tina i perimetar na ramninski figuri
- ja iska`uva Pitagorova teorema
- naveduva koi merni edinici se koristat za plo{tina/perimetar/volumen
2. RAZBIRAWE - gi skicira geometriskite tela
- prepoznava mre`a na geometrisko telo
- objasnuva paralelen presek, dijagonalen presek i oskin presek na prizma so ramnina
- objasnuva paralelen presek i oskin presek na piramida so ramnina
- objasnuva paralelen presek, nadol`en presek i oskin presek na cilindar so ramnina
- objasnuva paralelen presek i oskin presek na konus so ramnina
- povrzuva formuli za presmetuvawe na plo{tini na ramninski figuri so formuli za presmetuvawe plo{tina i
volumen na geometriski tela
- objasnuva kade mo`e da se primenuva Pitagorova teorema
3. PRIMENUVAWE - izrabotuva model na geometrisko telo
- primenuva Pitagorova teorema za nao|awe nepoznati elementi
- presmetuva plo{tina i volumen na prizma, piramida i potse~ena piramida
- presmetuva plo{tina i volumen na cilindar, konus i potse~en konus
- primenuva formuli od planimetrija i stereometrija za nao|awe nepoznati elementi
4. ANALIZIRAWE, - izveduva formuli za plo{tina i volumen na geometriskite tela
VREDNUVAWE I - re{ava prakti~ni zada~i so koristewe na plo{tina i volumen na tela
SOZDAVAWE - kombinira geometriski tela i presmetuva plo{tina i volumen

Programsko podra~je: STATISTIKA ( 6~asa)

Nivo na znaewa i
Standard
sposobnosti
1. POMNEWE - go iska`uva poimot za statistika
- iska`uva definicija za apsolutna / relativna frekvencija
- pomni {to e medijana, moda i rang

4
 - zapi{uva formula za aritmeti~ka sredina, disperzija i standardna devijacija
- naveduva na~ini na prika`uvawe na statisti~kite podatoci
2. RAZBIRAWE - go objasnuva predmetot na prou~uvawe na statistikata
- objasnuva {to e populacija, obele`je i primerok
- ja opi{uva postapkata “ elementarna statisti~ka obrabotka na podatoci”
- objasnuva {to e aritmeti~kata sredina, medijana i moda
3. PRIMENUVAWE - koristi elementarna statisti~ka obrabotka na podatoci
- upotrebuva apsolutna / relativna frekvencija vo elementarna statisti~ka obrabotka
- presmetuva aritmeti~ka sredina
- odreduva medijana i moda
4. ANALIZIRAWE, - gi pretstavuva statisti~kite podatoci so tabeli, poligoni i histogrami
VREDNUVAWE I - re{ava prakti~ni zada~i so koristewe na statistika
SOZDAVAWE

Programsko podra~je: BLAGORODNI METALI ( 6~asa)

Nivo na znaewa i
Standard
sposobnosti
1. POMNEWE - gi nabrojuva na~inite na izrazuvawe finost na blagorodni metali
- gi imenuva edinicite za finost kaj angliskiot na~in
- zapi{uva simboli za ~isto srebro i zlato i oznaki za podobra/polo{a finost kaj angliskiot na~in
2. RAZBIRAWE - go objasnuva poimot finost na blagorodni metali

5
 - opi{uva standardna finost na zlaten/srebren predmet kako merilo za podobra/polo{a finost na legurite
- ja objasnuva proporcijata za promilna smetka
3. PRIMENUVAWE - presmetuva procent i promil od nekoja golemina
- odreduva finost na zlaten / srebren predmet
- izrazuva finost od angliski na~in na promilen na~in i obratno
- presmetuva finost, masa na blagorodni metali vo legura i masa na legura
4. ANALIZIRAWE, - re{ava prakti~ni problemi za blagorodni metali
VREDNUVAWE I
SOZDAVAWE