MADDE VE DEĞİŞİM

MADDENİN HAL DEĞİŞİMİ

Kazanımlar
F . 4. 1. Maddenin hal değişimi
F . 4. 1. 1. Maddelerin ısı etkisiyle hal değiştirebileceğine yönelik yaptığı deneylerden elde
ettiği verilere dayalı çıkarımlarda bulunur.

Sıvıların her sıcaklıkta buharlaştırınız fakat belirli sıcaklıkta kaynadığı belirtilerek

buharlaşma ve kaynama arasındaki temel fark açıklanır

LEMMaddeler doğada katı sıvı ve

gaz olmak üzere üç f z ksel
halde bulunur
FEMaddeler ısı alarak yada ısı vererek b r halden başka b r
hale geçmes ne hal değ ş m den r
 Erime

Katı haldek madden n dışarıdan ısı alarak

sıvı halegeçmes ne den r

Er me sırasında madde dışarıdan ısı

azalır
aldığı ç n ortamın sıcaklığı
Er me sırasında saf maddeler n sıcaklığı

değ şmez

Günlük YaşamdanBazı Er me Örnekler

Buzun er mes
Ç kolatanın er mes

Tereyağının er mes

Dondurmanın er mes

Donma

Sıvı haldek madden n dışarıya ısı vererek

katı halegeçmes ne den r

Donmasırasında madde dışarıya ısı ver

dğ ç n ortamın sıcaklığı artar

Donmasırasında saf maddeler n sıcaklığı
değ şmez
 Günlük YaşamdanBazı Donma Örnekler

Kar oluşumu
Gölün donması

Suyun donarak buz hal ne geçmes

Er me ve donmaolayları sayes nde cam dem r altıng b maddelere şek lver r

Bu maddeler yüksek sıcaklıkta ısıtıldıklarında er r kalıplaradökülüp

soğutuldukl rında
se donar Böylece bu maddelergünlük hayatta kullanılab l rhalegel r

Buharlaşma

Sıvıhaldek madden n dışarıdan ısı alarak

gazhale geçmes ne den r

Buharlaşmasırasında maddedışarıdan ısı

azalır
aldığı ç n ortamın sıcaklığı
Buharlaşma her sıcaklıkta gerçekleş r
Sıcaklık arttıkça buharlaşma hızı artar

Buharlaşmanın en hızlı olduğu an kaynama

Tanıdır
Kaynama Ve Buharlaşma farklı kavramlardır

Kaynama Bel rl b r sıcaklıkta gerçekleş r

Kaynama sıvının sadece yüzey nde deg l tamamındagerçekleş r

Kaynama hızlıgerçekleş r

Kaynama sırasındasıcaklık sab tkalır

 Buharlaşma Hersıcaklıkta gerçekleş r
Sıvının
yüzey nde gözlemlen r

Yavaş gerçekleş r
Buharlaşma sırasında sıcaklık değ şeb l r

Günlük YaşamdanBazı Buharlaşma Örnekler

Bulut oluşumu
Çamaşırların kuruması

Barajlardak Göllerdek su sev yes n n azalması

Salça yapımı reçelyapımı

Meyveler n kurutulması

Açıkta kalan ekmeğ n kuruması

Günlük Yaşama Da rEkstraB lg ler

El m ze kolonya dökülünce Ateş olank ş n n alnına ıslak

ser nl k h ssetmem z n bez konulmasının neden bezdek

neden kolonya buharlaşırken su buharlaşırkenvücuttan ısı

el m zden ısı alırEl mz alır ve sıcaklıkdüşer

ısıverd ğ ç nsıcaklığı

düşer ser nler z Yazın den zden çıktığımızda üşümem z n

neden vücudumuzda kalan su

buharla mak
ç n gerekl ısının b rkısmını

vücud
alır muzdan
vücudumuzun sıcaklığı düşer

veüşürüz
 Yoğuşma

Gazhaldek madden n dışarıya ısı vererek

sıvı hale geçmes ne den r

Yoğuşma sırasında maddedışarıya ısı ver

dğ ç n ortamın sıcaklığı artar

Yoğuşma sırasında safmaddeler n sıcaklığı
değ şmez

Günlük Yaşamdan Bazı Yoğuşma Örnekler

Dolaptan çıkarılan çecekler n dışlarında su damlacıklarının oluşması

Çaydanlıktan çıkan su buharının soğuk kapağa çarptığında su

dönüşmes damlacıkl rına

Banyo yaparken ayna ve fayansların buğulanması

Kışın nefes verd ğ m zde ağzımızdan duman çıkması yoğuşan su

tanec ler d r
 Süblimleşme

Katı haldek madden n dışarıdan ısı alarak

I sıvı halegeçmeden d rektgazhale geçmes d r

Sübl mleşme sırasında madde dışarıdan ısı

aldığı ç n ortamın sıcaklığı azalır

Günlük hayatta naftal n
yot kükürt ve
kurubuz sübl mleşen maddelerd r

Günlük Yaşamda Bazı Sübl mleşme Örnekler

Lavabodak naftal n n b r süre sonra b tmes

Kuru buzu buhar hal ne gelmes

suyun ç ne attığımızda

Kırağılaşma

Gaz haldek madden n dışarıya ısıvererek

I sıvı halegeçmeden d rektkatıhale geçmes d r

Kırağılaşma sırasında madde dışarıya ısı

verd ğ ç n ortamın sıcaklığı artar

Günlükyaşamda havasoğukolduğunda

sabahları b tk ler n ve arabaların üzer nde

kırağı den len nce buztabakası havadak

su buharının soğukyüzeylerdean den katı

halegeçmes yle oluşur