5017_11

http://digital.lib.auth.gr/record/139062

The physical item is part of Aristotle University of Thessaloniki Libary Collection.

This digital representation of the original is made available to the public, under the
Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
 Ετος Α'. Ά-ριθ/Λος 12.
ΠΕΡΊ ΘΑ IKON ΤΟΥ ΟΜΩΝΥΜΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΟΝ ΚΑΤΑ ΜΗΝΑ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ
ΣΤΝΔΡΟΜΗ ΕΤΗΣΙΑ δια το Ιξωτερικόν <ρρ. χρυσά 10·
διά το δσωτερικδν δραχμαί 10.
Πάς συνδρομητής θεωρείται καί μέλος του Συλλόγου
άρωγόν άνευ Ιτέρας ίιποχρεώσεώς.
ΦΤΑΑΟΝ ΑΤΓΟΤΣΤΟΤ 1888.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ.
Μ. Γαλανού Ή ευαγγελική ήϋτκή καϊ Παρά την
θάλασσαν, πρ6 τού ήλιου
Περί διορ&Άαεως των ίκκλησιαατικ&ν. —
σμ& Ή πτωσίς μου καϊ
.Θ
δύοντας. — Ν. Λαμαλα
X. Διαλει-
το στήριγμά μου, ίπι τον
Πηλίον, διήγημα. — 2VT. Δημητραν.οτιονλου Ή Ιγκρά-
τειά. — Κ. Κρνατάλλη Ό πεινάβμίνος Ήιιιιράτης,
ποίημα. — Μ. Γαλανού Γό ίλίγχίιν. —' Είσψοραϊ
ύι&ρ των πεινάντοίν Ίίπ(ιρχοτών. — Δ'ωρεαϊ όπλο τής
Π
• Άναπλάσεας». — Βιβλιο&ή-χη ((Αναάλάβεως». — Αλ­
ληλογραφία.
Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΗΘΙΚΗ
θ'.
Α.
Δυστυχώς εύρέθησαν συγγραφείς, δημοσωγρά
φοι καί πολ^ΐευόμενοτ παρανοήσαντες τήν ’Η­
θικήν τοΰ Ευαγγελίου καί πσίκιλοτρόπως κα-
τασυκοφαντήσαντες αύτήν. Τινές έμέμφθησαν
αυτήν, ώ; εναντίαν προς τον κοινωνικόν καί
πολιτικήν βίόν, έξελαύνουσαν τών πόλεων τούς
πιστούς έπί τάς άκήτας καί τάς έρημους, καί
άδιάφορον προς τήν ρόθρ,ισιν καί βελτίωσιν τών
κοινωνικών σχέσεων καί πρός τάς τύχας τοΰ
κόσμου τούτου, tr) θεωρεί κοιλάδα τοΰ κλαυθ-
μώνος. ’Άλλοι δε, τολμηρότεροι, έσφενδόνισαν
βέλη' ειρωνείας ή κεραυνούς οργής κατά τοΰ
Χριστιανισμοί*, τόν· όποιον έχαρακτήοισαν σύ­
στημα μισαλλόδοξου, σκότιον καί τυραννικόν,
πολεμούν τήν έλευθέραν ερευνάν καί πάσαν έν
γένει ελευθερίαν, προστατεύον τήν άμάθεΐαν
κβά τήν άγνοιας δυσμενές προς τό φως καί τήν
πρόοδον, έκκοίιον έν ταΐς ψυχαίς τών χριστια­
νών άγρια καί γονικά κάτά τών άλλοδοςούντων
μίση, δουλοϋν τά σώματα, τάς διχνοίας καί τάς
ψυχάς είς έγωϊσ-ικήν καί καταχθόνιον κληρο-
κρατίαν, μηδέν εύλαβοαμένην, σύστημα τέλος,
έξ όυ ούδεν αγαθόν, πλεΐστα δε καί φοβερά τά
κακά, ών μάρτυς ή Ιστορία, τής όποίας χείρι-
σται σελίδες είνε αί άφηγούμεναι τί έγένετο, ο­
ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ τοΰ Συλλόγου είνε έν τή συνοικίφ
Πλάκας παραπλεύρως τή Δημοτική Σχολή
τή έν τή όδω Άδρίανοϋ, άρ. 5.
Τά χειρόγραφα δεν έπιστρέφονται.
.
πού τής Ευρώπης 6 κλήρος άπέβη παντοδύναμος
καί πανίσχυρος.
Είνε αληθώς άπορον, πώς άνδρες, καυχώμε-
νοι έπ'ι ανεξαρτησία πνεύματος καί άμερολη-
ψία, συσκοτίζονται τοσοϋτον καί έκφέρουσι περί
I τοΰ Χριστιανισμ.οϋ κρίσεις, μ.αρτυροόσας ή άμ-
j βλυωπίαν οίκτράν ή έξεστραμμένην καί κακεν­
τρεχή πρόθεσιν. Ό θέλων νά κρίνη θεσμόν τι-
να, είτε πολιτικόν είτε ηθικόν καί θρησκευτικόν,
οφείλει, άν θέλη νά ηνε κριτής δίκαιος καί αμε­
ρόληπτος, ν’ άνευρη το γνήσιον πνεύμα καί τήν
αληθή φύσιν τού θεσμού τούτου έν τή αρχική
παρά τού νομοθέτου διατυπώσει αυτού, δεν εί­
νε δέ πλέον δίκαιος, είνε ό άδικώτατος καί
μοχθηρότατος τών κριτών, άν τόν θεσμόν κρίνη
ύπ.όθέτων αυτόν τοιοΰτον, οίον ένόησαν οί πα-
ρανοήσαντες αυτόν ή οίον έφήρμοσαν οί δι’ ίδια
συμφέροντα καί πάθη στρεβλώσαντες και παρα-
μορφώσαντες αυτόν. Τό άπαραβίαστον π. χ.
τής προσωπικής ελευθερίας είνε έκ τί?ν θεμελιω-
δεστέρων αρχών τών συνταγμάτοιν τών πεπο-
λιτισμένων Κρατών. Στέρησις ή περιορισμός
αυτής δεν επιτρέπεται ή εις ώρισμένας περι­
πτώσεις, καθ’ άς τήν εύθύνην υπέχει αύτή πά­
λιν ή άμαρτανουσα βούλησις. Άποτεθείσθω ήδη
ό.τι, ή δικαστική ή ή έκτελεστική αρχή, είτε
διά παρανόησιν τών διατάξεων τοΰ νόμου, είτε
έν γνώσει καταδολιευομένη αύτάς, αποστερεί
τινα τήν προσωπικήν αυτού ελευθερίαν, έν όνό-
μάτι μέν τού νόμου, αλλά πράγματι εναντίον
αύτοΰ, διαμαρτυρομένου κατά τού παρανόμου
τολμήματος. ΓΗ παρανομήσασα αρχή είνε βε­
βαίως κατάπτυστος καί εγκληματική, εις αύτήν
ανήκει ούχί τό μέγαρον τής εξουσίας, αλλά τό
ζοφερώτεοον κελλίον τής χειριστής τών φυλακών,
καί τόσω μάλλον, 8τω έπιτακτικώτερον ό νόμος
άπηγόρευε τήν τολμηθεΐσάν παρανομίαν, ή στοι-
χειωδεστέρα όμως λογική ‘καί δικαιοσύνη δεν
επιτρέπει καί τήν έλαφροτέραν μομφήν κατά
τών κειμένων νόμων, μή μόνων άναιτίων, άλ-
178 • ΑΝΑΠΑΑΣΙΣ
λά καί διαρρήδην άποδοκιμ-αζόντων καί αύστη-
ρώ; του; παρανομήσαντα; κολαζόντιον.
Παρέγκλισιν άπό τού μόνΟυ ορθού καί δι­
καίου τούτου μ.έτρου και κανόνός καί περί τοϋ
Χριστιανισμού και τής Ευαγγελικά; Ηθικής
προκειμ.ένου, ούδέν δικαιολογεί. Ή Καιγή δια­
θήκη είνε ό γνήσιος Κώδιξ και ό άψευδή'ς θε-
ματοφύλαξ τοϋ Χριστιανισυ.οϋ. Έν αύτή κεΐ-
ται άπαν το δόγμα και απασα ή ηθική αύτοϋ.
Λόγοι δε και έργα Οικουμενικών ή Τοπικών
Συνόδων, Πατέρων τής Εκκλησίας καί λοιπών
λειτουργοί αύτής, μετέχουσι γνησίου Χριστια­
νισμού, μόνον καθόσον πιστώς διερμ.ηνεύουσι τό
έν τη Καινή Διαθήκη χριστιανικόν πνεύμα.Έάν
την άρχην ταύ-ην λάβωμεν αφετηρίαν καί κριτή­
ριου της χριστιανικής η Ευαγγελικής Ηθικής,
άπασαι α'ι κατ’ αυτής λοιδορίαι καί διαβολαί,
ας έξετόξευσαν άνθρωποι πεπλανηυ.ένοι η έχαλ­
κέυσαν καρδίαι διεστραμ.μέναι καί μοχθηοαί,
σχισθή.
.Θ
θέλουσι παραχρήμ,α, ώς Ιστοί αράχνη.;, δια-
Θέλει καταφανή έν πρώτοις, ότι ή Ευαγ­
γελική Ηθική-ούτε αντικοινωνική είνε ούτε άν-
τιπολιτική.
Τίς δ πυρήν, ή θεμελιώδης βάσις τού κοινω-
νικοΰ βίου ; Ό γάμος καί ή οικογένεια. Τί δε
άλλο σύστημ.α μάλλον τού χριστιανικού, ανύ­
Π
ψωσε τόν γάμ.ον καί έξηγίασε καί έκράτυνε τούς
οικογενειακούς δεσμούς ; ’Αληθές ότι, δ ΙΙαϋ-
λος, διά τούς αγάμους καί τού; από γυναικδς
λελυμ.ένους, είπε καλόν είνε τό μή ζητείν γυ­
ναίκα. ’Αλλά τούτο είπεν, ούχί έπιτάσσων και
Α.
έχων έπιταγήν Κυρίου, άλλ? ώς γγώμηγ ίδιαν
διά τήγ ένεστύσαγ άγάγχηγ, έν καιροί; χαλε­
ποί; καί άβεβαίοις, καθ’ οθς ή Χριστιανική
’Εκκλησία ήτο προωρισμένη να βαδίση διά πυ­
ρές καί σιδήρου, καί οΐ νεόγαμ.οι, από τής νυμ­
φικής παστάδος, ήτο πιθανώτατον y’ άχθώσιν
επί τά; βασάνου; καί τά μαρτύρια, αί δέ συ­
ζυγικά! καί οικογενειακά! μέριμναι ήσαν άσυμ.-
βίβαστοι πρός τά καθήκοντα τής αυτοθυσία;
καί τή; αύταπαρνήσεως, δια' τών δποίων ή νέα
πίστι; έμελλε νά διέλθη καί θριαμβεύσω προ;
πραγματοποίησιν τής άνθρωπίνης άπολυτρώσεως.
Τοϋ χριστιανού νεανίου καί τής χριστιανής νεά-
νιδος αί καρδίαι δεν ήσαν αναίσθητοι πρό; τά
εύφρόσυνα καί Ιερά θέλγητρα τού γάμου καί
τή; οικογενειακή; έστία;. ’Αλλά τίς' θά κατη­
γορήσω αυτών καταφρόνησιν τού γάμου, όταν
άναλογισθη, ότι έξ αυτού γεννώνται τέκνα, χρή-
ζοντα τής άγρύπνου προστασίας των γονέων,
ένοχοι δέ βεβαίως άστοργία; καί έγκλήμ,ατος'
είνε οί γονείς έκεΐνοι, οϊτινες, βλέποντες τόν
θάνατον υπερθεν αυτών αίωρούμενον, προάγου-
σιν εί; τό φώ; τού κόσμ.ου -άσθενή καί δυστυχή
δντα, τά όποια, όρφανά καί απροστάτευτα, άν
έπιζήσωσι, θέλουσι πιθανώτατα διαφθαρή καί
έκπνεύσή καταρώμ.ενα τούς άπερισκέπτου;
καί άφρονας αυτών γεννήτορας; Άν ή ύπό
τοιούτου; όρου; αποφυγή· τού γάμ.ου ωνϊ θυσία
πάλιν υπέρ αυτού τού γάμ.ου, όστις άνευ τού
αϊμ.ατο; καί τού ηθικού ήρωΐσμ.ού τών χριστια­
νών καί τή; έξ αυτών προελθούση; ηθικής ζωής,
ουδέποτε θά έξογνίζετο καί θά περιεβάλλετο
τά Ιερά θέλγητρα μυ-τηρίου, τί; θά ψίξιρ τού;
ούτωσί προθύμ,ω; άφειδήσαντα; έαυτών καί τάς
θεμ,ιτοτέρας τών ηδονών τού βίου στερηθέντα;
ύπέρ τού θριάμ.βου τού ηθικού αγαθού, ‘τή; σο>-
τηρίας τών διωκτών αύτών καί τή; άναγεννή-
σεως καί εύδαιμ.ονία; άπάσης τής άνθρωπότη-
το; ; Τί; ; έκτο; άν ήνε δ άφρονέστατο; καί
ταπεινό.ατο; καί έγωϊστιιώτατο; τών ανθρώ­
πων ;
’Εν τή αύτή πρό; KoptvOiou; πρώτη έπιστο-
.
λή, ένθα δ Παύλο; εκφέρει τήν περί γάμου καί
άγαμίας ιδίαν αδτοϋ γνώμην, λέγει: «Τοΐς δέ
γεγαμηκόσι παραγγέλλω, ούκ έγώ, άλλ’ δ Κύ­
ριο;, γυναίκα από άνδρός μ.ή χωρισθήναι. Έάν
δέ καί χωρισθή μ,ενέ-ω άγαμ-ος, ή τώ άνδρέ
καταλλαγήτω- καί άνδρα γυναίκα μή άφιέναι».
Ό αύ:ός Παύλο; είπεν : «Οί άνδρες, αγα­
πάτε τά; γυναίκα; έαυτών, καθώ; καί ό Χρι­
στός ήγάπησε τήν έκκλησ.'αν, καί έαυ:όν παρέ-
δωκεν ύπέρ αύτή; ...... . Ούτως οφείλου-
σιν οί άνδρες άγαπόίν τάς έαυτών γυναίκας, ώ;
τά έαυτών σώματα. Ό αγαπών τήν έαυτοϋ γυ­
ναίκα έαυτόν αγαπά* ούδείς γάρ ποτέ τήν έαυ­
τοϋ σάρκα έμίσησεν, άλλ’ έκτρέφει καί περι­
θάλπει αυτήν, καθώ; καί δ Κύριος τήν Εκκλη­
σίαν'. ότι μέλη έσμέν τοϋ σώμ.ατο; αυτού, έκ
τή; σαρκό; αύτού, καί έκ τών δστέων αύτού·
αντί τούτου καιΛ^λείψει άνθρωπο; τόν πατέρα
αύτού καί τήν μ,ητέρα, καί προσκολληθήσεται
πρός τήν γυναίκα αύτού, καί έσονται οί δύο
εί; σάρκα μίαν»· (έπιστολή πρό; Έφεσίου;).
'Ωσαύτως 6 Χριστό; είπεν «ό δυνάμενος
χοιρεΐν χωρείτω», άλλ’ είπεν άμα καί ότι τούτο
ού. δέδοται πάσι, τήν άγαμίαν δ’ εγκρίνει γι-
νομ.ένην ύπέρ τή; βασιλείας τών Ούρανών, όταν
δηλ. δ μ-έ,ων άγαμο; έχ-p γενικωτέραν τινά
καί ίεροιτέραν. άποστολήν νά έπιτελέση ή τά
κατ’ αύτόν διάκηνται ούτως, ώστε διά τοϋ
γάμου καθίσταται αύτώ δυσχερή; ή κατάκτη-
σις τή; βασιλεία; τών Ούρανών, ήτοι ή πλή-
ρωσις τού ηθικού προορισμ.ού τού, άνθρώπου. "0-
περ συμβαίνει έν καιροί; χαλεποί; συνήθως, δτε
τά κατώτερα καθήκοντα καί αί πρός ήσυχον
καί εύδαίμονα έπί γή; £ίον έπιθυμίαι καί κλί­
σεις πρέπει νά ύποχωρώσιν εί; κλήσιν άνωτέραν
καί καθήκοντα ύψηλότερα; - τούτο δέ ού μόνον
έπίψογον δέν είνε, άλλά καί δημιουργεί άφθιτον
καί λαμπρόν τίτλον δόξης καί εύγενείας ύπέρ
τών αύτουργών τών τοιούτων ήρωίσμών. "Οταν
δέ τι; εΐ; ταύτα προσθέσω ότι, δ Χριστός τόν
 ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ
γάμον έθεώρησε δεσμόν άλυτον καί κατεδίκα-
σεν αυστηρότατα το διαζύγιον, παρεκτός λόγου
πορνείας, εΐπών ■ ότι, άνήρ καί γυνή δία τοϋ
γάμου «ούκέτι εΐσί δύο, αλλά σαρξ μία' 8 ουν
ό Θεός συνέΰενζεγ, άνθροιπος ιμή χοηιζέτοι»,
8τι δέ καί αύτοί οί ’Απόστολοι περιήγον γυναί­
κας άδελφάς (πρός Κορινθίους Α', Κεφ. Θ'.),'
μόνον άνθρωπος, έκουτίως τυφλώττων, δύναται
νά [XV] όμολογήσφ, ότι ή Εύαγγελική ’Ηθική
θεωρεί τόν γάμ.ον άχώριστόν ένωσιν άνδρός καί
γυναικός, έπιβληθεΐσαν παρά τοϋ Θεοϋ καί παρ’
Αύτοΰ εύλογηθεισαν, κρατύνει έπομ.ένω; καί έ-
νισχύει τόν πυρήνα και τήν θεμ,ελιώδη βάσιν
ύγιοϋς κοινωνικού καί πολίτικου βίου.
’Αλλά δεν εΤνε (χόνα ταϋτα. Ποιον τό περιε-
χόμενον τή; Ευαγγελική; ’Ηθικής ; Ή αγάπη,
ή ηθική ένότηξ, ή άδελφότης, η έλεημοΟυνη,
ή αλληλοβοήθεια, ή αύτοθνΰία, δ χάνονιβμος
των μεταξύ γονέων καί τέκνων βχέβεων, πα.-
.Θ
σαι.άρεταί θάλλουσαι μ.όνον έν τοϊς κόλποι; τοϋ
κοινωνικοϋ βίου. Άν έν τή χριστιανική εκκλη­
σία έδημ,ιουργήθη μοναχικός βίο;, τόν όποιον έ-
χουσιν, ώς έπιχείρημα, οί κατηγοροΰντες εις τον
χριστιανισμόν πνεϋμα αντικοινωνικόν, δ μονα­
χικός βίος όμως την αρχήν αϋτοϋ έλαβεν ούχί
έκ τής ευαγγελική; διδασκαλίας, άλλ’ έκ των
κατά των χριστιανών' πολλών καί μακρών καί
Π
δεινών διωγμ#ν, καθ’ ο8; αί έρημοι παρεΐχον
άσυλον εις τούς έν ταϊ; πόλεσι διωκομένους τής
νέας πίστεω; οπαδούς. Αυτός ό Χριστός έδρα-
σεν έν ταΐς κοινωνίαις τών ανθρώπων καί έν
μέσω αυτών άπέθανεν. Άνερχόμενος δέ εις ου­
Α.
ρανού;, εις τού; μαθητάς Αύτοϋ παρήγγεΛεν
όχι νά δράμωσιν εις τάς έρημους, αλλά πορευ-
θέντες εΐ; τόν κόσμ.ον άπαντα νά κηρύξωσι τό
Εύαγγέλιον πάση"τή κτίσει, ήτοι εις όλην την.
άνθρωποτητα. Καί οί ’Απόστολοι, πιστοί εις
την φωνήν ταύτην, έκήρυττον νυκτός καί ημέ­
ρα; έν ταΐς κοινοινίαις τών ανθρώπων τόν λό­
γον τοϋ Θεοϋ, ύπό τοϋ παραδείγματος δ’ αύ-
τών έμπνεόμενοι, χιλιάδες μαρτύρων έθυσαν την
έαυτών ζωήν τόν Χριστόν όμολογοϋντες καί
κηρύττοντές πρός τάς κοινωνίας τών έθνικών,
ών τήν άναγέννησιν καί άνάπλασιν παντί σθέ-
νει έξεζήτουν. Καί όμως απέναντι : τοσούτων,
ψηλαφητών -καί τρανοτάτων άποδείξεων τού
κοινωνίκωτάτού χαρακτήρο; τοϋ χριστιανισμοϋ,
άνθρωποι, μ.ωροί καί έπιπόλαιοι, ή αναιδείς καί
έθελοτυφλοϋντες, άπέδωκαν εις αύτόν προθέσεις
αντικοινωνικά;, άλλοτρίας όλως καί έναντίας
πρός τό γράμμα καί τό πνεϋμα τή; αληθούς
αύτοΰ διδασκαλίας !
Μ. Γαλανός.
179
ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑΝ
ΠΡΟ ΤΟΤ ΗΛΙΟΥ ΔΥΟΜΤΟΣ
’Ητο ’Ιούνιο; μην, τό τελευταΐον αύτοΰ δε­
καήμερον. Ή ήμέρα ήτοιμάζετο νά παραχώ­
ρησή τά σκήπτρα εις τήν μετ’ αύτής διανεμο-
μένην τό κοάτο; τοΰ χρόνου νύκτα. Ό ήλιος
έβαινε πρός τήν δύσιν. 'Η θάλασσα συνεκινεΐτο
καί έφρισσεν ήρέμα, προσμένουσα νά δεχθή αύ­
τόν εις τάς δροσερά; της άγκάλας.
’Ητο έκτη ώρα μ., μ., ότε κατήλθον εις τήν
πρός δυσμάς τής πατρίδος μου Καλύμνου πα­
ραλίαν τοΰ Π.ίατυ-ΓιαΛοΰ. ’Ήμην δέ μ.όνος.
’Ενίοτε καταλαμβανουσι τήν ψυχήν μου φι-
λέρημ.οι καί μονήρεις διαθέσεις, καθ’ άς ή πα­
ρουσία οίουδήποτε ανθρώπου μ,οί φαίνεται ένο-
χλητική. Καί θεωρώ τότε καί θαυμάζω τήν φύ-
.
σιν καί έξίσταμαι προ αύ;ής, μεταξύ δ’ απεί­
ρων σκέψεων, ρεμβασμών, συναισθημάτων, έπι-
θυμιών, λησμονώ σχεδόν έμαυτόν, καί αί ώραι
άφίπτανται, άπαρατήρήτοι, ώ; στιγμαί.
'Η παραλία αύτη εινε όχι πολύ μακρά, άρ-.
κετά δέ πλατεία, ώ; δεικνύει καί τό όνομα
αύτής. Άμμ.ο; μέλαινα καί χονδρά τήν πλη­
ροί' ότε δ’ ό ήλιος τό θέρος μεσουρανεί, εΤνε
αύτόχρημ.α κάμινος φλέγουσα. Σκιά Ικεϊ ούδε-
μία. Καί άν δέν ή το παρά τού; πόδας σου ή
θάλασσα, μ.έ τήν ζωογόνον αύτής αύραν καί μέ
τά προκαλοϋντά σε δροσερά κύματά της, τήν
παραλίαν εκείνην θά ύπελάμβανες ώς τμήμα
φλεγούσης ’Αφρικανική; ερήμου.
Ευτυχώς τοιαύτην ώραν καί αί ακτίνες τοΰ
ήλίου ήσαν όλιγώτερον φλογεραί, καί πρός τήν
ανατολικήν δέ άκραν εύμεγέθης ύψούμ.ενος λίθος
παρέχει αναπαυτικήν σκιάν. Ένταϋθα έκάθισα
κεκμηκώς, έχων τό σώμ.α φλεγόμενον καί ίδρώτι
πέριρρεόμ-ενον. Μάτην άπέμ.ασσον τόν ίδρώτα
συνεχώς διά σινδόνής, ήν έφεραν ώσεί τό σώμά
μ.ου ήτο άνεξάντλητος ίδρωταποθήκη, μέ περι-
έρρεεν ούτος άείποτε άφθονώτερος. Καί έστενο-
χωρούμην έκ τούτου καί ήδημόνουν πολύ. Καί
όμως πόσοι τήν στιγμ.ήν εκείνην θά ηύχοντο μυ-
ριοπλάσιος νά κατέκλυζεν αύτούς, νέοι ατυχείς,
σύζυγοι άπαρηγόρητοι, οίκογενειάρχαι πτωχοί,
ών τά μέλη διέτρεχε τοϋ θανάτου τό ψΰχος !
Τέλος, ιδού έγώ, όπου τό κϋμ.α θραύεται
πλήττον τήν παραλίαν έν ώρα τρικυμίας, ή
εκπνέει, άσπαζόμενον αύτήν, έν ώρα γαλήνης.
Τούς πόδας μου περιλείχουσι τά ήρέμα άποσυ-
ρόμενα υδατα, ότε έτεροί κϋμα, ρηγνύμ.ενον,
άνατινάσσει σταγόνας τινάς έπί τό σώρ.ά μου.
’Εν άκαρεΐ ταχύ καί αίφνήδιον ρίγος μέ θορυ­
βεί έλαφρώς, άναμιμνησκόμενο; δέ παιδικών
ημερών, χωρώ δι’ ένός άλματος, καί, ώς βέλος,
βυθίζομ,αι είς τήν θάλασσαν.
Τοσάκις έλούσθην είς τόσα; θαλάσσας. Άλλ’
ή θάλασσα τοΰ Πλατύ-Γιαλού έχει δι’ έμ.έ ίΛι-
180 ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ
άζοντα Θέλγητρα. Κοπιάζει τις ολίγον, δπως
φθάσνι εκεί, ύπό καυστικόν μάλιστα ήλιον. Καί
αν δεν γνωρίζϊ], τί τον περιμένει, μετανοεί, διότι
έλαβε τόσον κόπον. ’Αλλά μόλις είσέλθη,ς εΐ;
την θάλασσαν, καί άλλη σε καταλαμβάνει* με­
τάνοια, δι’ δσα. τόσον κούφω; καί άπερισκέπτω;
έξέφρασες. Διαβεβαιοΐ; τότε δτι, τοιοϋτο λου-
τρδν ήξιζε καί διπλάσιον κόπον. Άπδ της δυσ
αρεσκείας μεταπίπτεις εις τδ άλλ.ο άκρον, τον
ενθουσιασμόν. Καί πλέεις λοιπόν επί των νώ­
των της εκεί θαλάσσης καί πατεΐς τον άπα-
ράμιλλον άμμόστρωτον αυτής πυθμένα καί ανα­
δύεις καί καταδύεις καί ίπτασαι, άν είσαι κο­
λυμβητής επιτήδειος, έπί τη; αφρώδους κορυφή;
των κυυ.άτων, ή διέρχεσαι ΰπ’ αυτά έπερχό-
μενα ορμητικά, καί συγκυλινδεΐσαι μετά τών
άφρών των και εκβράζεσαι ΰπ’αυτών, καί επα­
ναλαμβάνεις μυριάκις τα αυτά παίγνια καί νο­
μίζεις δτι είσαι πάντοτε έν αρχή, καί γίνεται
.Θ
ή Θάλασσα εκείνη ή καλλιτέρα σου φίλη καί
Θαυμάζεις καί άγαπας καί λατρεύεις αυτήν καί
θέλεις νά έγκαταβιώσης παρ’ αυτή, καί εξέρχε­
σαι μετά στεναγμού καί θλίψεως βαθείας, ώσεί
άποχωοίζεσαι ΰπάρξεοκ, προ; ήν σε συνέδεσαν
αί γλυκύτεραι καί προσφιλέστεραι άναμνήσεις.
Ένδυθείς έβημάτισα λεπτά τινα κατά μή­
κος της παραλία;. Καί έκράτουν τον πίλον διά
Π
τη; άριστεράς χειρός καί έχάρασσον γράμματά
τινα καί σχήματα έπί της άμμου, καί τό κΰμα,
κατακαλύπτον, διέγραφεν αυτά. Ου-ω καί τό
κΰμα τοΰ χρόνου έπερχόμενον, διαγράφει τά
ίχνη τών άνθριοπίνων έν τω κόσμω τούτω δια­
Α.
βάσεων, μάτην δ’ οί κοΰφοι Θνητοί διώκουσιν
έν αύτω την άθανασίαν. Βασιλείς καί Λύτο-
κράτορες κατεπόθησαν έν τη άχανεΐ άβύσσω τη;
λήθης, τά δέ οστά αυτών κεΐνται αφανή καί
τεθαμμένα, ώς τά οστά τοΰ έσχάτου τών άπει-
ραρίθμων αυτών ύπηκόων.
Μελαγχολικός Οπό τοιούτων σκέψεων έξη—
πλώθην έπί τη; άμμου, στηρίξας δ’ έπ’ αΰτης
τον άγκώνα καί την κεφαλ.ήν έν τη παλάμη,
διηύθυνα τό βλέμμ-α πέραν έκεΐ, προς την άκραν
τοΰ δρίζοντος δπου ό ήλιος ηγγιζε προς την δύ-
σιν, καί έβλεπα αυτόν βαθμηδόν κατερχόμ.ενον.
Ένθουσιασμ.δς τδ πρώτον καί εκστασις,
έπειτα δέ σύννοιά τις καί ρεμ,βώδη; καί αόρι­
στος Θλΐψις μ.έ κατέλαβεν. fH καρδία μου ήσθά-
νετο έν έαυτή πένΘιμόν τι συναίσθημα, δυ.οιον
προς έκεΤνο, δπερ καταλαμβάνει ημάς, δτε άπό
τών οφθαλμών ημών αφανίζεται γλυκέϊά τις καί
προσφιλής μορφή, μετά τής ζο>ής τής όποιας
συνανϊμίγνυτο καί ή ήμετέρα ζωή, ένώ ή φαν­
τασία μου, πλανωμένη άφ’ ένός εις τούς άπω-
τάτους τοΰ παρελθόντος όρίζόντας, άφ’ ετέρου
είσέδυε τολμηρά εις τά μυστηριώδη σκότη τών
μ.ελλόντων αιώνων. Καί έγερθείς λοιπόν άποτό-
μως καί δείξάς οιά τή; δεξιάς χειρό;, οπού δ
ήλιος έχρύσου νεφύδριά τινα καί έφαίνετο, δτι
κατεπυρ-όλει αυτά, «"Ηλιε ! είπον, δοτις άνα-
τέλλεις άλλαχοΰ, καθ’ ήν στιγμήν δύεις άπό
τών οφθαλμών ήμών, καί θ’ άνατείλης πάλιν
ένώπιον ήμών αυρtov,πάντοτε νεάζων καί προσ­
φιλής, πόσων θεαμάτων κατέστη; μάρτυ; καί
πόσων μέλλεις νά καταστής ! Αί πρώτα! σου
άκτϊνες έξηκαντίσθησαν έπί την γήν, δτε αν­
θρώπινος δφθαλμός δεν ύπήρχεν ακόμη, όπως
σέ ίδν) καί σ’ άγαπήση καί σέ θαυμάση, σύ δέ,
σιωπηλός, άνέτελλες καί έδυες προ τής αψύχου
καί σιωπηλή; έπίσης φύσεως, ύπείκων εις την
θέλησιν έκείνου, δστις έποίησέ σε, άμυδρόν άπαύ-
γασμα τής λαμπρό τη το; καί τής δόξη;, τών
έκπορευομένων άπό τοΰ προσώπου Αύτοΰ. ’Ανα­
τέλλουν ημέραν τινα έδειξε; εις τόν έξεστηκότα
Άδάμτό θεσπέσιον κάλλος τής συντρόφου αΰτοΰ
.
καί έφώτισε: τάς άγνάς τέρψεις καί τάς αθώας
αυτών παιδιάς, εσπέραν δέ τινα έδυσε; πένθι-
μ.ος, άποκρύψας τό φώς σου εί; μέλανα νέφη,
δταν οί πριοτόπλαστοι, γοητευθέντες ύπό τοΰ
όφεοκ, ήσθάνθησαν τήν γυμνότητα αυτών καί
έζήτησαν ν’ άποκρύψωσι ταύτην άπό τών οφθαλ­
μών τοΰ Θεοΰ καί άπό τοΰ ίδικοΰ σου φωτός.
Πάσας άρετάς καί πόσα; κακίας, πόσας αυτο­
θυσίας καί πόσα έγκλήματα, πόσους ήρωας και
πόσους προδότας, πόσου; μάρτυρας καί πόσα
τέρατα, πόσας ευτυχία; καί πόσα; δυστυχίας,
πόσα δάκρυα καί πόσα μειδιάματα δεν έφώτι-
σες έκτοτε ! Καί είδες νά παρελαόνωσιν ΰπό σέ
άτομα καί έθνη, φυλαί νομ.αδικαί καί φυλαί πε-
πολιτισμέναι, αΰτοκαάτορες πανίσχυροι καί
άχθοφόροι οΰτιδανοί, άνθρωποι μυριόπλουτοι καί
άνθρωποι λιμοκτονοΰντες, άνθρωποι μαστιγοΰν-
τες καί άνθρωποι μ,αστιγούμενοι, υπάρξεις φω-
τειναί καί ΰπάρξεις σκοτειναί, καρδίαι άγαπώ-
σαι καί καρδίαι μισοϋσαι, χεΤρες έλεοΰσαι καί
χείρες δολοφονοΰσαι, χείλη εΰλογοΰντα καί χείλη
βλασφημ.οϋντα, άνθρωποι θυόμ.ενοι υπέρ τών άλ­
λων καί άνθρωποι Θύοντες τού; άλγους ! Καί
είδες έργα ήμερότητσς καί έργα βαρβαρότητος,
έθνη είρηνεύοντα καί έθνη άλληλοκτονοΰντα, καί
έφώτισες μυριόνεκρα πεδία μαχών καί μυριάδας
γενεών έλθούσα; καί παρελθούσας, αί δέ άκτΐ-
νές σου ήσαν αί αΰταί, δτε έφώτιζες πόλεις εν­
δόξου;, δπου άκμ.αία έκυκλοφόρει ή ζωή, καί
έρείπια θλιβερά, δπου άφθονει ή άκαλήφη καί
διαιτάται ό νυκτικόραξ καί ή αράχνη Οφαίνει
τόν ιστόν τη; ! Πορευόμενος εις Χαρράν είδεν δ
φεύγων τήν άδελφικήν μήνιν ’Ιακώβ τάς τελευ­
ταίας άκτΐνάς σου δύοντος, δμ.οίως δ’ έδυες, καί
δτε 6 Σωκράτη; έλάμβανε τό κώνειον έν τή
φυλακή, μάρτυς, πρόδρομ.ος τών μαρτύρων τοΰ
χριστιανισμοΰ, καί έδυε, γαλήνιος, ώς σύ, καί
όχι όλιγώτερον λαμπρός ή σύ, όνειρευόμενος
νέον φώς καί νέαν αίγλην ύψηλοτέρου καί βελ-
τίονος κόσμου, ένώ περί αυτόν κατεχέοντο δά-
 ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ
κρύα καί αντέχουν κοπετοί καί λυγμ.οί έξερ-
ρήγνυντο ! Σύ, ήλιε, είδες τδν ναδν τοϋ Σολο-
μ.ώντος και τον ναόν της Παλλάδας, θαμβοϋν-
Τ«ς διά τοϋ έξαισίου κάλλους των και προκα-
λοϋντας τά δάκρυα διά των έρειπίων αυτών,
καταγλαίσας δέ ποτέ τάς κεφαλάς των Μαρα­
θωνομάχοι, περιέβαλες έν Χαιρωνεία α'ίγλην η­
ρωικήν επίσης, άλλά πένθιμον, τους ευμενείς ε­
ταίρους τοϋ ίεροϋ λόχου ! »
Καί έσίγησα ενταύθα έπί μικρόν, ένώ ή
Φαντασία μου εβλεπεν άνελισσομένας προ αυτής
άπάσας τάς εικόνας τοϋ παρελθόντος, την Βα­
βυλώνα έπαιρομ-ένην καί πίπτουσαν, την Ρώμην
κοσμ,οκρατοροΰσαν καί καταρρέουσαν καί τόσα
άλλα πολιτικά, κοινοτικά, κοσμ.ολογικά, ηθικά
καί θρησκευτικά γεγονότα, άλλοιώσαντα την
όψιν τής γης καί των επί της- γης, ένώ δ ήλιος
.Θ
άνέτελλε καί έδυε πάντοτε ό αύτός. Καί, ότε
ταϋτα έσκεπτόμην, έξηκόντιζεν οότος τάς τε­
λευταίας του ακτίνας καί ήγγιζε προς την δΰσιν.
Καί έφώνησα καί πάλιν στοαφείς προς αυτόν
" Καί έν ταΐς ήμέραις ήμών ανατέλλεις καί
δόεις, ήλιε, ώς άνέτελλε; καί έδυες πρδ μυριά­
δων ενιαυτών, ώ; θ’ άνατέλλης καί θά δύρς
μετά μ.υριάδας αιώνων. Καί φωτίζεις τόσα φαι-
Π
νόμενα καί τόσα γεγονότα τοϋ συγχρόνου αν­
θρωπίνου βίου. Βλέπεις άτομα γεννώμενα καί
θνησκοντα, καλλονάς άνθουσας καί άπανθούσας,
τδ δίκαιον καί τδ άδικον, τδ άγαθδν καί τδ
κακόν, την αλήθειαν καί τδ ψευδός, την ελευ­
Α.
θερίαν καί την τυραννίαν, πάντα ταΰτα πα-
λαίοντα είσετι καί άμφισβητοϋντα την νίκην,
καί έκατομρ.ύρια άνθρώπων μαχομένων έν έναν-
τίαι; τάξεσι καί ύπδ εναντίας σημαίας. Καί έν
ταΐς ήμέραις ημών εμπαίζεται πολλάκις ή άλή-
θεια καί καταγελάται ή ηθική καί καταπατεΐ-
ται ή δικαιοσύνη καί δεσμ.εύεται ή ελευθερία,
πανταχοΰ δε τοϋ ήθικοΰ, τοϋ πνευν.ατικοϋ, τοϋ
κοινωνικού καί τοϋ πολιτικοΰ καί διεθνοϋ; βίου
διεξάγονται αγώνες δεινοί, καί υπερήφανοι ηγή­
τορες σιδηροφράκτων κρατών έξαγγέλλουσιν
υπερφιάλους λόγου; απειλών καί καυχήσεων. Καί
όμως θ’ άνατείλη; ποτέ, ήλιε, ένώ ούδείς τών
σήμερον ζώντοιν θέλει προσβλέπει τδ φως σου,
τά έκατομμύρια τών τόσων ανθρώπων καί στρα­
τών θά κεΐνται ύπδ γην, ό δ* έσχατος τών έπι-
γενησομένων θά δύναται νά χορεύη σαρκάζων
επί τών τάφων, ύφ’ 6&ς οί σκώληκες θά ένδι-
αιτώνται έν τσίς κρανίοις τών εστεμ,μένων κε­
φαλών. Καί, τις οίδεν, ήλιε ! ποσάκις ύπδ 6ε
θ’ άνανεωθή τδ θέαμα τής πιπτοόσης Βαβυλώ­
νας καί τής καταορεούσης Ρώμης, τις οίδε, πό­
σοι μεγάλοι θά συντριβώσι καί πόσοι μικροί θά
καταστώσι πανίσχυροι, χωρίς νά προΐδωσι τοϋτο
αί διπλωματικαί μεγαλοφύί'αι, τίς οίδε πόσα
πολίχνια 'θά καταστώσι μεγάλα', πρωτεύουσαι,
καί πόσαι τοιαϋται, έρημοόμεναι, θά είνε άντι-
181
κείμενον ενδιαφέροντος μ.όνον διά τδν Ιστορικόν,
τδν αρχαιολόγον, τδν φιλόσοφον καί τδν ποιητήν!
’Αλλά θά είνε λοιπδν τοιοϋτος δ ροΰς τών έν
τώ κόσμω τούτω, αείποτε μοιραίος, αναλλοίω­
τος, καί Οά παρέρχεται έκάστη ήμέρα άντιγρά-
φουσα την άλλην, καί δεν θά οωτίσγς ποτέ,
ήλιε, καινήν τινα ημέραν ; θά διαρκή πάντοτε
ό άγων ούτος, θά τελήται αείποτε ή αδτή πά­
λη, θά συγκρούωνται αιωνίως αί αϋταί δυνά-
| μ.εις, καί τδ άγαθδν θά όράται πολλάκις αί-
μάσσον ύπδ τδ βέλος τοϋ δαίμ.ονος τοϋ κακοϋ ;
'Η άνθρωπότης δεν θέλει άποκάμν) εκ τών αγώ­
νων της, δεν θέλει διδαχθή έκ τών παθημάτων
της, καί δεν θέλει προσορμισθή ποτέ εις τδν
λιμένα τής ευδαιμονίας, ήν τοσοϋτον έπιποθεΐ ;
.
’Ώ ! φώτιζε ακόμη, φώτιζε ήλιε ! Ιδού πρδ
έμοΰ ανοίγονται τά απώτατα εκείνα καί μυ-
στηριώδη τοϋ μ.έλλοντο; βάθη καί δ οφθαλμός
μου, ύπδ ύπερφυσικής δυνάμεως. όπλιζόμ.ενος,
ένορα έν αύτοΐς έκτυλισσόμενον τδ έξαίσιον δρά­
μα τοϋ μέλλοντος τής άνθρωπότητος ! Καί .
βλέπω έκατομμύρια ενώπιον μου εύτυχών, δυσ­
τυχών, εύπόρων, απόρων, θριαμβευόντ&ίν, πι-
πτόντων, δημίων, θυμάτων, καί βλέπω στρα­
τούς καί στόλους καί λόγχας άστραπτούσας καί
πυροβόλα κροτοϋντα καί μυριάδας νέων θνησκού-
σας και άδελφά; όλοφυρομένας καί συζύγους .
κοπτομ.ένας καί μητέρας καταρωμένα:, καί
' ακούω δεινήν καί παγκόσμιον όλολυγήν καί
κραυγάς άπέλπιδας, αϊτινες μ.άτην πολλαχόθεν
έξεζήτησαν σωτηρίαν ! Καί βλέπω ήδη ξύλον
τι άνυψούμ.ενον, ξύλον σταυροΰ, καί ενα άνθρω­
πον, τδν κάλλιστον τών ανθρώπων, Άνθρωπον
Θεόν, μ.έ κεκλιμένην τήν κεφαλήν επ' αύτοΰ,
καί σε, ήλιε, επί τή θέα ταύτη αίματούμενον
καί συσκοτιζόμενον. Καί έκ τοϋ ξύλου εκείνου
έκπαρεύεται φως καί ζωή. Καί δ επ’ αϋτοϋ κρε-
μάμενος ανοίγει τά χείλη αύτοϋ, γλυκύτερα,
ύπερ τδ μ.έλι, καί έκ τών χειλέων αϋτοϋ εξέρ­
χονται ρήμαζα αλήθειας, ελευθερίας, αγάπης,
μακαριότητος καί ζωής αίιονίου. Καί ακούει
αύτοϋ ή άνθρωπότης καί προσπίπτει εις τούς
πόδας αύτοϋ καί ραίνει αυτούς διά τών δα­
κρύων τής μετάνοιας καί έξαιτεΐται έλεος καί
σωτηρίαν, καί έκεΐνος ενισχύει αυτήν καί άπο-
μάσσει τά δάκρυά της καί θεραπεύει τάς πλη-
γάς της καί θραύει τά δεσμά της καί ποιεί
πάντα; τούς ανθρώπου; αδελφούς του καί συν­
δέει αυτού; διά τοϋ συνδέσμ.ου τής αγάπης καί
έκλείπουσιν οί στόλοι καί διαλύονται οί στρα­
τοί καί πίπτουσιν οί τύραννοι καί γίνονται
πάντες έργάται τοϋ άγαθοϋ καί εξορίζονται τά
δάκρυα καί οί στεναγμοί καί αί λύπαι καί χαί-
ρουσι καί εύδάιμονοΰσι πάντες καί ζώσιν έν
Χριστώ Ίησοΰ, μία ποίμνη ύπδ ένα ποιμ.ένα ! »
Καί άνέβλεψα με τά μικρόν προς τδν ούρα-
νδν καί^διέδραμον διά τοϋ όφθαλμδϋ τάς κυα-
182 ΑΝΛΙΙΛΑΣΙΣ
νας αυτού εκτάσεις, έπειτα δέ,· καθίσας, ένευα
προς τήν άμμον, βέβυθισμένος ακόμη εις τδ
πέλαγος των τόσων συναισθημάτων. Τέλος άνέ-
κυψα κάί είδον και πάλιν προς τδ άκοον τοϋ
όρίζοντος. Ό ήλιος ήπτετο τής θαλάσσης και
έστεφάνου και ήσ'πάζετο αυτήν και έπεδείκνυτο
εν λαμπρά φιλαρεσκεία και μετεσχηματίζετο
έξαισίως, ώσεί ήθελεν, άποχωρών, νά παρουσι­
άσω εις την θλιβομένην γην άπασαν αϋτοϋ τήν
μεγαλοπρέπειαν και την καλλονήν, είτα δε κα-
τέδυσεν ' ή ρέμα και ήφανίσθη, όπως άνατείλνι
και άναφανή έν άλλω κόσμω, σκορπίζο>ν νέαν
λαμπρότητά και φωτίζον,ι άλλ.ων βίον και άλ­
λων οφθαλμούς. Και τάποδ μικρού χρυσόεντα
νεφύδρια ήμαυροΰντο, ώσεί περιεβάλλον το πέν­
θιμα, καί σιωπή τις βαθέΐα έκράσησεν έπί πά­
σαν τήν' φύσιν, καί τδ κύμα έφλοίσβιζεν ήοέμα,
.Θ
καί ή αύρα έπνεε δροσερά, άλλ’ ήρεμος καί
αύτή, εΰλαβουμένη, μ ή ταράξνι τήν τόσην σι­
γήν, καί κορώναί τινες ΐπταντο άνο>, σπεύδ'.υ-
* σάι προς τάς φωλεάς αυτών.
Mix. I. Γαααηος
Π
ΠΕΡΙ ΔΙΟΡΘΩΣΕΩΣ
ΤΩΝ ΕΚΚλΙΙΣΙΑΣ,ΤΙΚΩΝ
’Αρχαία καί γενικώς άνεγνωρισμένη αρχή
έστιν ότι τδ Κρά~ος τδ προορισμδν έκ Θεού
Α.
έχον τήν εφαρμογήν τού ηθικού νόμου δι’ Αλι­
κων μέσων καί ποιεΐν άγ'αθούς καί δικαίους τους
πολίτας κατά Πλάτωνα χρήζει τής παρά τής
θρησκείας βοήθειας, όπως πρδς τώ έλατηρίω τών
υλικών ποινών καί αμοιβών, άς διαχειρίζεται τδ
Κράτος, προστεθή τδ μόνον εσωτερικόν έλατή-
ριον τών όγιών πνευματικών άρχών καί πεποι­
θήσεων, αΤτινες άποτελούσι το πρώτον καί κύ­
ριον στοιχεΐον πρδς πλήρωσιν τοϋ ηθικού νόμου.
Διά τούτο καί παοά τοΐς έθ^ικοΐς αύτοϊς
"Ελλησι καί Ρωμ,αίοις, τδ Κράτος έθεώρει κα­
θήκον έαυτού τδ άποστηρίζειν καί προστατεύειν
τήν θρησκείαν τού έθνους είς έπίρριοσιν τής ιδίας
έαυτού έκπολιτιστικής έογασίας. Πολλώ δέ
υ.άλλον συνησθάνθη τδ ροψ-άΐκδν Κράτος τδ κα­
θήκον τούτο, δτε διά τής έξόχου προσωπικότη-
τος Κωνσταντίνου τού Μεγάλου καί τών δια­
δόχων αυτού άνέλαβε νά υποστήριξή καί χρη­
σιμοποίηση ύπέρ τού Κράτους τήν χριστιανικήν
θρησκείαν, ώς τήν μόνην δυναμένην νά θερα-
ττεύστ) τήν ηθικήν διαφθοράν, τήν δεινήν ταύτην
'ηθικήν νόσον τήν κατάτρύχουσαν τήν ανθρωπό­
τητα καί άπειλ,οΰσαν νά συντελέση τήν παρ-
ακμ,ήν τού Κράτους, καί κατώρθωσεν ύποβοη-
θούν τάς δραστήριους καί ζωτικάς ένεργείας τής
εκκλησίας νά δώση ταύττι - τήν άρωγήν αύ:ού
είς νόμιμ.ον καί κανονικήν λειτουργίαν τβν θε­
σμών τών έκ τού πνεύματος τής χριστιανικής
άποκαλύψεώς τήν υπαρξιν έχόντων. ·
Καί ή μέν έκκλησία ένωρίς αίσθανθεΐσα τήν
άνάγκην τής μορφώσεως άνδρών δυναυ,ένων νά
έξηγήσωσι τοΐς πιστοΐς καί άπίστοις τάς ίερω-
τάτας καί σωτηρίους τής πίστεως άληθείας κα-
τήρτισεν άπδ τού β'. αίώνος κατηχητικάς καί
έξηγητικάς σχολάς* (ιδίως έν -’Αλεξάνδρειά καί
’Αντιόχεια) έν αίς οΐ διασ,ημότατοι τών διδα­
σκάλων έμ.όρφουν καί κατήρτιζον διαδόχους
εαυτών έν τή" διδασκαλία τής πίστεως. Άλλ*
άτυχώς δεν ύπεστήριξεν αυτήν τδ Κράτος έν
ταύτη τή έργασία- διότι δεν είχεν είσέτι άνα-
πτυχθή έν τή συνειδήσει τών Αύτοκρατόρων
καί τών ισχυρών τής έποχής ή ανάγκη τής κα-
.
θολικω-ςέρας καί συστηματικό)τέρας όργανώσεως
τών τής έκκλησιαστικής καί θύραθεν παιδείας
διά νόμων καί χειρδς καί δαπάνης τού Κρά­
τους καί διά τούτο τδ Γραικορω.ααΐ ιδν κράτος
παοεδόθη είς τήν άμαθίαν καί τδν φανατισμόν,
όστις ύπέρ παν άλλο έπήγαγε τήν παρακμήν
καί κατάπτωσιν αύτοΰ.
Διδαχθέντες δ’ ήμεΐς νΰν διά τών θλιβεροι-
τάτων τής τοιαύτης παραμελήσεως αποτελε­
σμάτων ανάγκη νά έπιστήσωμεν τήν προσοχήν
ημών είς τδν καταρτισμόν σχολείων, άφ’ ών νά
έξέλθοισι διδάσκαλοι* μ.ορφώσοντες αληθείς χρι­
στιανούς "Ελλη·,ας, δι’ ών καί μόνων δύναται
νά διατηοηθή έν ακμή καί νά προαχθή ή πολι­
τική ημών κοινωνία, ής μέτρον άκμ.ής καί πα­
ρακμής ή·ήθική κατάστασις ή έκ μόνης τής χρι­
στιανικής μορφώσεως καί πεποιθήσεων έξηρτη-
μένη· διότι ήθιχή, ώς πολλάκις κατεδείξαμεν,
ούδεν άλλο κατ’ ουσίαν έστιν ή καθυπόταζις
τής δλης είς τδ πνεύμα, ήν μόνος ό πνευματι­
κός άνθρωπος, δ τής χάριτος άνθρωπος, δύναται
νά κατορθώση.
Πρδς τδν καταρτισμόν ομ6)ς σχολ.είων τοιού-
των ανάγκη πάσα νά ληφθώσι πρώτον τά κα­
τάλληλα πρόσονπα. διευθυντών καί διδασκάλων
αμέμπτου ήθους καί μεμαοτυρημένης ειδικότη­
τας καί δεξιότητας παιδαγωγικής* ο'ίτινες νά
άφαιρέσωσι τδ παιδίον έκ τής διαφθειρούσης ή
μή δεόντο)ς ώς έπί τδ πολύ παιδαγώγούσης διά
τήν γενικήν έκ τής τουρκικής δουλείας άμαθίαν
καί έξαχρείωσιν έπιοροής τής οικογένειας καί
τής κοινωνίας καί έγκλείσαντες έν ίδιαιτέρω
έκκλησιαστικώ φροντιστηρίω χορηγήσωσιν αύτώ
τδ ήθος καί τήν παιδείαν, άτι να η οικογένεια
αύτού καί ή κοινωνία άδύνατούσι νά προσδώ-
σωσι. Καί πρέπει βεβαίιος ένταύθα νά άσπα-
σθώμεν τήν έςαίρεσιν τού ί παιδαγωγικού κανό-
νος, όστις έστί τδ νά λαμβάνν) δ παΐς τήν πρώ-
την αύτού ανατροφήν έν τη οικογένεια- διότι ή
οικογένεια κατά κανόνα έστιν έξ άμαθίας καί
άγροικίας άνίκανος. νά πράξη τούτο, καί νά άνα-
θέσωμεν είς άνδρας άληθώς χριστιανούς καί έπι-
 ΑΝΑΙΙΛΑΣΙΣ.
στήμονα; καί παιδαγωγικού; σύμπασαν τήν τής
ανατροφής των μ,ελλόντων πνευματικών διδα­
σκάλων τοΰ έλληνικόΰ έθνους φροντίδα, ώ; συν
έστησε καί ένήργησε τούτο έν Γερμανία ό μ.έ-
γας praeceptor Germaniae, 6 Μελάγχθων.
Το άναγκαϊον δέ καί απαραίτητον τής έξοι ττϊς
οίκογενεία; ανατροφές των απειλούμενων νά
διαφθαρώσιν έν αυτή άναγν&ιρίζει καί ή παιδα­
γωγική. (Παράβαλε Kern Εγχειρίδιου Παιδα­
γωγική; έν Βερολίνω 1881 έν § 58 καί 66).
*Η αρχή λοιπήν τής ίδρόσεοις τής τε 'Ρι-
ζαρείου καί των Ιερατικών σχολών ύπήρξεν ό(-
ftfi xal ύγιήτ, άλλ* έν τή έκτελέσει τελέω; έ-
ναυάγησε, ά) διά τήν κακήν κατά κανόνα έκ-
λογήν των Διευθυντών, άνδρών ήκιστα παιδα­
γωγικών καί δυναμένων νά έμπνεύσωσιν ένθου-
σιασμον πρύς τήν θρησκείαν καί το έπάγγελμα
τοΰ κληρικού, ου τίνος οί πλείστοι έστεροϋντο
.Θ
αύτο£· καί εί δέ τινες είχον, έστεροϋντο πάλιν
τή; πεφωτισμένης έκείνη; διανοίας, ήτις ανευ­
ρίσκει καί τά κατάλληλα πρύς τήν έμπνευσιν
ταύτην μέσα· β') διά τήν Ιλλειψιν παντός όρ-
γανικοϋ συνδέσμου μεταξύ τής Θεολογική; Σχο­
λή; τού Πανεπιστημίου καί τής 'Ριξαρείου καί
τών ιερατικών σχολών. ”Ωφειλε γάρ τεθήναι
ύπο τήν έποπτείαν τή; Θεολογική; Σχολή; ήτε
Π
'Ριξάρέιο; καί αί ίερα*ικαί σχολαί καί κατά
τήν ταύτης γνώμην διευθύνεσθαι τά τής διδα­
σκαλίας καί τή; έκλογής τοΰ προσωπικού- καί
γ') διά τήν αδιαφορίαν τής Κυβερνήσεως μηδέ­
ποτε φροντισάσης περί τής τηρήσεως τών κα­
Α.
νονισμών, καί άπόδειξ'.ς ότι καί σήμερον ετι
λαϊκός διευθύνει παρά τύν νόμον τήν 'Ριζάρειον
Σχολήν καί οί κανονισμοί αύτής άσυστόλως
καταπατοΰνται έπί βλάβη τοΰ Ιερατικού χαρα­
κτήρας αύτής, ή δε Κυβέρνησες, ή μόνη δυναμέ-
νη νά έπιφέρη διόρθωσιν, ολω; άδιαφορεΐ· ή αυ­
τή δ’έλλειψις μερίμνης έν τή εκλογή τοΰ προσ­
ωπικού καί τή τηρήσει τών κανονισμών τών
ιερατικών σχολών παρατηρεϊται· το δέ πάντων
σπουδαιότατου ότι ουδέποτε έφρόντισε περί συ-
στάσεως έκκλησιαστικοϋ ταμείου, έξ ού νά χο-
ρηγηθή τακτική αμοιβή εις τούς Ιερείς τούς
φέροντας δίπλωμα τής Θεολογική; Σχολής τοΰ
Πανεπιστημίου. 'Η διάταξις αυτή ήθελε μάλ­
λον ένισχύσει τύν μεταξύ τής Σχολής ταύτης
.καί τής 'Ριξαοείου καί τών Ιερατικών σχολών
σύνδεσμον, καθ’ όσον το έλάχιστον optov προς
χειροτονίαν εις Ιερατικόν βαθμύν είσί τά 25
έτη· ό δέ τών Ιερατικών σχολών καί τής 'Ρι-
ζαρείου νεαρός Ιτι απόφοιτος αντί νά δαπανοί
τον καιούν εις άλλα; βιοποριστικά; ένασχολή-
σεις δύναται νά καταρτισθή εν τή θεολογική ε­
πιστήμη θεωοητικώς τε καί πρακτικώς καί λά-
βη τύ δίπλωμα αύτοΰ.
’Εάν τόίνυν κατά ταΰτα ή Κυβέρνησις θέλη
νά φέρή διόρθωσιν εις τά τής έκκλησιαστικής
18"
παιδείας, ανάγκη ά) νά φέρη νόμ.ον περί συστά
σεως έκκλησιαστικοϋ ταμείου καθ’ άς έν τή περί
διαρρυθμ.ίσεως τών τής Εκκλησίας τής 'Ελλά ­
δος πραγματεία ήμών ύπεδείξαμεν βάσεις· β'
νά συμπλήρωσή τάς έ'δρας τής θεολογικής σχο­
λής καί χορηγήση ταύ;η έκ τών κληροδοτημά­
των έπαρκεις ύποτροφίας ένταΰθα καί έν Γερ­
μανία πρές διαρκή μόρφωσιν καθηγητών καί ύ-
φηγητών αύτής καί δώση ταύτη δικαίωμα έπο-
πτείας έπί τή; 'Ριζαρείου καί τών Ιερατικών
σχολών γ') νά διορίση κατάλληλον Διευθυντήν
I τής 'Ριζαρείου Σχολή; καί απαίτηση άκριβε-
| στάτην τών διεπόντων αυτήν νόμων καί κανο-
j νισμών τήρησιν δ') νά διορίση τρεις τούλάχι-
j στον καταλλήλους εγγάμους, εί δυνατόν, κληρι-
i κού, διευθυντάς. τριών τούλάχιστον Ιερατικών
.
! σχολών όργανιξομένων καθ’ άς βάσεις ύπεδεί­
ξαμεν έν. τώ περί διαρρυθμίσεως τών τή; έκκλη-
σίας τής Ελλάδος" έ) νά διαθέση ποσον έπαρ-
: κοΰν διά τήν συντήρησιν προλυτών τής θεολο-
! γίας ώς καθηγητών τών Ιερών μαθημάτων έν
I απασι τοΐς γυμνάσιο·.; τοΰ Κράτους, έν οίς ή
ανάγκη τής διδασκαλίας τών μαθημάτων τού­
των ύπο ειδικών άνδρών ώς όρος απαραίτητο;
τή; έπιτυχοΰ; διδασκαλίας αυτών ύπο πάντων
τών παιδαγωγικών άνδρών άνομολογεΐται· ς-')
νά άπαιτήση ηθικά καί έπιστημονικά προσόντα
άμέμπτου ήθους καί διπλώματος θεολογικοΰ παρά
πάντων τών εί; οίανδήποτε εκκλησιαστικήν θέσιν
διοριζομένων, καί τέλος ξ')·νά νομοθετήση όπως
εί; πάσας τά; διατηρουνένα; μ,ονάς διορισθώσιν
•ηγούμενος οικονόμος καί σύμβουλοι προλύται τής
θεολογίας έχοντες τήν ύποχρέωσιν νά διδάσκωσι
τού; μοναχού; κύκλον τινά τών θύραθεν καί
τών θεολογικών μαθημάτων όρισθησόμ.ενον ύπο
τής Θεολογικής Σχολή:. Διά τών επτά τού­
των μ.έτρ&ιν κανονισθήσονται άριστα καί λει-
τουργήσωσι συν τώ χρόνω σκοπιμώτατα τάτή;
εκκλησιαστικής έκπαιδεύσεως τοΰ έλληνικοϋ
έθνους, όπερ έκ ταύτης άντλησε·, άκαταγώνι-
στον ήθικήν δύναμ,ιν εις άποφυγήν τής άπει-
λούσης αύτύ'· παρακμής καί πλήρωσιν τοΰ με­
γάλου αύτοΰ έν τή ’Ανατολή προορισμοΰ.
Ν. Μ. Δαμαλας.
Η ΠΜίΙί Ι»0Υ ΚλΙ ΤΟ ΪΤΗΡΙΓΙΗΑ *0Υ.
ΕΠΙ ΤΟΤ ΠΗΛΙΟΤ.
(ΔΙΗΓΗΜΑ).
’Ήτο παραμονή τοΰ Πάσχα. Άνέβαινον τύ
Π ήλιον έπί ήμιόνου. Νηνεμία άκρα. Νέφη κα-
λύπτουσι τύν όρίζοντα τήν δρόσον αυτών κατά
διαλείμματα ήρέμ,α σταλάζοντα. Ό ΓΙαγασαΐος
κόλπος κάτωθι κατοπρίζει άκίνητος τον άνω­
184 ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ
θεν ουρανόν άμφότεροι σκυθρωπάζουσιν. Ε­
νίοτε ακτίνες τινες διολ,ισθαίνουσαι διά των νε­
φών φαιδρύνουσι στιγμιαίω; τήν οψιν έκάτέρου.
ΕΙνε ώραΐον δροςτό Π ήλιον εΤνε το λιραιότε- ;
ρον ίσως εκ των τής Ελλάδος, όπως και ό έξ
αΰτοΰ άφορμηθεις Πηλείδης ήτο ό ωραιότερο;
των έ~.ί Τροίαν στρατευσάντων Έλλήνο>ν. Δι- !
ευθυνόμενον έκ τοΰ ΒΔ. εις τό ΝΑ., φαλακρόν |
κατά τάς κορυφάς, άλλα σύσκιον κατά τάς κλι- ;
τύας, ώς κεφαλή άνδρός ττροώρως φαλακοοιθεϊσα, ;
αλλά πυκνά: φέρουσα παραγναθίδας, λούει τούς
πόδας αΰτοΰ εις τά ΰδατα τοΰ Αιγαίου τοΰ
Παγασαίου και τής Βοιβηίδος και φέρει έπΐ των
εύρέων αΰτοΰ νώτων διαβρεχομένων ύπό καλιρ-
ρόθ)ν πηγών άνά μίαν δ6)δεκάδα χωρίων άκμα-
ζόντων. Εϊ; έν.τών χωρίων τούτων κείμενον
έπί τής δυτικής κλιτύος διηυθυνόμην. Φίλος μου ;
αγαπητός, ήμιόνου και αυτός έπιβαίνων μετά
τίνος δεκαετούς ανεψιάς του, μέ ήγεν έξ Άθη-
.Θ
νών προς ξενίαν εις τον πατρικόν αΰτοΰ οίκον, :
Ήρχόμεθα έκεϊ, όπως άπολαύσοψεν όρεινοΰ άέ- i
ρος και άναπαύσεως αγροτικής μακράν τής ’Α­
θηναϊκής κόνεως καί τύρβης. Πολλάκις όμως,
βαίνιον τις ώς προς καλόν, εύρίσκει όπερ ούδ’
ήθελεν ουδέ προσεδόκα κακόν.
Βραδέως έπί των βραδυπορούντων ύποζυγίιον
Π
άνηρχόμεθα τό όρος. Αί οδοί είσιν ορθιαι, ά-
νιόμαλοι, στεναί έν πολλοϊς και εν τισιν έπισφα-
λεϊ;· κρημνιζόμενός τις έκ τοΰ χείλους των τε­
λευταίων τούτων δύναται νά κατακυλίηται έπί
τέταρτονκόρας, μέχρ’ις οΰ εύρη τέρμα ή κίνησις
Α.
καί μετ’ αυτής άναμφιβόλω: καί ή ζωή. Μεθ’
ημών άναβάίνουτι καί πολλοί τών χωρικών άν-
δρες, γυναίκες καί παΐδες, οί μεν πεζοί, οί δε
καί άναβάται,πάντες δέ περιχαρεϊς'διότι έκαστος,
καί ό πτωχότερος, φέρει τι νέον μεθ’ έαυτοΰ ή
ένδύματα ή υποδήματα, πάντες δε άνά ένα ά-
j/.vov έκ τής αγοράς. Φωναί άνθρώποιν καί α­
μνών βελάσματα καί πτηνών άσματα καί τών
ρυακίοίν τό κελάρυσμα πλήττουσιν άμα τά λ>τα
καί οί οφθαλμοί θέλγονται έκ τών ώραίιον θέ­
σεων καταφύτων έκ λευκών καί καστανών καί
χλόη; πλούσιας· τοΰ δε ορίζοντας τό εύρύ καί
τοΰ ανέμου τό έλαφρον καί άροψ.ατώδες έλα-
φρύνουσι τούς πνεύμονας, εΰρύνουσι τό πνεύμα
καί φαιδρύνουσι τήν δψιν. 'Οποία φύσει»; θέλ­
γητρα ! Εΰρισκόμην εις τό κατακόρυφον τής έκ
τή; άπολαύσεως αυτών ηδονής. Άλλ’ούδέν τών
ανθρωπίνων εΰτρεπτότερον. Πράγματι, εύκόλως
μεταπίπτει τις έκ τοΰ κατακορύφου τής χαράς
εις τό άντικόρυφον τοΰ άλγους. Τούτο συνέβη
καί εις έμέ καταπεσόντα αίφνης έκ τής ράχεως
τοΰ ήμιόνου ύπό τήν κοιλίαν αΰτοΰ καί παρα-
σύραντα τό ύπ’ έμέ σάγμα έπί τοΰ στήθους μου.
Εις τήν πτώσίν μου ό φίλος μου έγέλασε, νο-
μίσας τό πράγμα άστέϊον, τό κοράσιον δακρύον
έκραύγασε, φοβηθεν μή καί αύτό πέση, 6 δέ η­
μιονηγός έδραμε νά άνεγείρη τον πεπτωκότα
έμέ, όστις κτυπηθείς περί τήν σπονδυλικήν στή­
λην κατά τάς πλευράς έκ τής πτώσεοκ μου έπί
δύο έξεχόντων λίθων τοΰ λιθοστρόιτου, άνεωγ-
μένον έχων τό στόμα καί εξωθημένους άγρίως
τούς βολβούς τών οφθαλμών, ώς ό άπαγχονιζό-
μενος, προσπαθών αλλά μή δυνάμενος ν’άνα-
πνεύσο), έκείμην ύπτιος μεταξύ τών τεσσάρων
παδών ύπό τήν κοιλίαν τοΰ ήμιόνου ακινήτου
ώ: άψίς έπ’ έμέ μένοντος. Άποσύρας τό έπί
τοΰ στήθους μου σάγμα ό ημιονηγός μέ έβοήθη-
σε νά έγερθώ, αλλά δέν ήδυνάμην ετι ούτε νά
στηριχθώ έπί τών ποδών μου ούτε ν’ άναπνεύ-
σω· ήσθανόμην πό.νους δριμυτάτου:’ τά έντό-
σθιά μου συνεταράσσοντο’ ή όσφύς μου δεν είχε
τήν ΐσχύν νά κρατή τό ύπέρ αύτήν βάρος τοΰ
σώματος καί έστηρίχθην καταπεσ&Λ έπί τοΰ
.
σάγματος νομίζων ότι τή στιγμή έκείνη ήθε-
λον έκπν.εύσει. ’Ανέπνευσα τέλος άπαξ μετ’ α­
γωνίας καί άσθματος καί αί πρώται λέξεις, αί-
τινες έξήλθον τοΰ στόματός μου, ήσαν : Δόξα
τώ Θεώ· διότι έσκέφθην οτι θά κατεκυλιόμην
ώς βόλος χιόνος καί θά κατασυνετριβόμην, έάν
ή πτώσίς μου δέν έγίνετο έκεϊ, όπου ή οδός ήτο
όπωσοΰν πλατεία καί ομαλή, άλλ’ όλίγω κατω­
τέρω, εις τά στενά καί απόκρημνα. Γ0 φίλος
μου προσδραμών καί αυτός άφ’ ενός μεν έγέλα
θέλων νά μέ έγκαρδιώση, άφ’ ετέρου δέ, βλέ­
πω ν τήν αγωνίαν μου καί φοβούμενος, ή>εγχε
μετά θυμού τον ήν.ιονηγόν, διότι ό ταλαίπωρος
ούτος άνθρωπο;, λύσας καί χαλαρώσας τό σχοι-
νίον τοΰ σάγματος, όταν διελθόντες διά τίνος
πανηγύρεως εϊχομεν καταβή, είχε λησμονήση
νά έντείνη καί δέση αύτό έκ νέου, ότε μετά ή-
μίσειαν λίραν άναβάντες ήρξάμεθα καί πάλιν
τής πορείας ημών.
%
*0 τόπος τής πτώσεως μου άπεΐχεν ήμίσειαν
άπό τοΰ χωρίου, προς ό κατευθυνόμεθα, ώραν.
Ποϊα βάσανα έδοκίμασα κατά τήν ήμίσειαν
ταύτην λίραν ακόμη καί σήμερον μετά παρέ-
λευσιν πενταμήνου φρίττω άναυ.ιμνησκόμενος.
Νά μείνω, όπου έπεσον, ήτο αδύνατον, διότι
οΰδέν ύπήοχεν έκεϊ οίκημα· νά βαδίσω, δέν ή­
δυνάμην· άλλος τρόπος πρός μεταφοράν μου δέν
ήτο πρόχειρος· ’έμενε λοιπόν νά μέ άναβιβάσώσι
πάλιν έπί τοΰ ήμιόνου, καί ένώ δέν ήδενάμην
νά κρατήσω τό σώμά μου έπί τής όσφύο; μου,
αναγκαζόμενος νά κρατώμαι, έδρκίμαζον δρυμέα
άλγη. Καθ’ όλην δε τήν πολυώδυνον πορείαν
σφιγγών τους όδόντα; μου καί μυκώμενος ήναγ-
/.αζόμ ιν νά ύπομενω διπλάς ενοχλήσεις, ένθεν
μέν σ άς έκ τών μωλόιπων τής πτώσεως μου, έν
θεν δε τά; έκ τοΰ φίλου μου, όστις ότε μέν
έπέπληττε τόν ημιονηγόν, ότε δε ςανβέδιζεν έμέ
ώς άνεπιτήδειρν ίππευτήν, καί άλλοτε προσε-
πάθει νά μέ ανακούφιση ύποδεικνύω,ν μοι τάς
 ΑΝΑΠΑΑΣΙΣ 185
ώραίας τοποθεσίας, δι’ ών δι,ηρχόμεθά, άε-ννάως Ηέτραινα, χαίρουσα μεγάλην φήμην άνά πίν τδ
λίχλων καί οΰδ’ έπίστιγμήνσιωπών. χωρίου διά τάς εμπειρικά; της γνώσεις καί άγ«-
Μάτην ό. δυστυχής ημιονηγός άκοόων τούς πωμένη παρά πάντων διά τήν αφιλοκερδή -προ­
κατ’ «ύτοϋ Ελέγχους προαεπάθει νά δικοκολϋ- θυμίαν, με τήν όποιαν σπεύδει είς βοήθειαν τών
γηθή* ή φωνή του έπνίγετο εις τούς έπαναλαμ- ασθενών. Έκλήθη δέ καί δ Ιατρός, όστις ήτο
βα-νομένου; ελέγχου; του φίλου (/.ου, ώς πνίγε­ καί 6 δήμαρχος τοΰ χωρίου. Ή κυρά Πέτραινα
ται δ στόνος τοΰ τραυματίου εις τύν άγριον ποοέβη εις έπίθεσιν ένός, δύο Εμπλάστρων έπί
των τηλεβόλων αλαλαγμόν. ΕΙς πάντας δε τού; τών μωλώπων μου. Ήτοίμαζεν ίσως καί τρί­
λόγου; τοΰ φίλου μου ώς επωδή ήκούετο δ ί- τον, ότε ίφθασεν δ ιατρός, βίτίς μετά προσο­
δικός μου στόνος. χή; ϊξετάσα; μήπως ήτο τεθραυτμένη πλευρά
— «’Αχ! » τις καί βεβαιωθείς ότι π&σαι. ευτυχώς ήσαν
—«Έγώ φρονώ, έλεγε*/ δ φίλος μου, ότι oi σώαι διέταξε βεννούζαις χοφται'ϊ. Τήν διατα­
βό.γγοι σου αυτοί είνε άπδ δειλίαν. 'Βρε αδελφέ., γήν τοΰ ίατροϋ έξετέλεσεν άστραπηδόν Επί τής
δεν εί>ε τίποτε· νά" έφθ.άσαμε-ν άμέσωςθά γεί- ράχεώς μου ή κυρ* Πέτραινα, ότε δ ήλιος τοΰ
νή.ς καλά* την νύκτα θά ύπάγωμ.εν μαζί είς μεγάλου Σαββάτου έδυεν άποχαιρετίζων διά
την ανάστασιν καί αΰριον θα φάγωμεν μέ ό- τών τελευταίων του ακτινών τδ Τϊήλιον διά νά

.
ρεξιν τδ ώράϊο.ν τοΰ Πάσχα ψητόν». άνατείλη τή'/ κύριον προς χαράν τών νεανίδων
— «νΑχ !» τοΰ χωρίου, «ί όποΐαι ήτοιμάζοντο νά έπιδεί-
.Θ
— «Βλέπεις έκεϊ εις το άκρον τοΰ χωρίου ξοσσιν ϋ-πδ τδ φως του τήν ωραιότητά των καί
ένα οικοδόμημα, που δμοιάζει μέ κάστρου ; Εΐ- τά ώραϊα κοσμήματα των ερχόμεναι είς τήν λΐ-
νε τδ. μοναστήρι τοΰ αγίου Ίωάννου. Τί ώραΐα γομένην δευτέραν άνάστασιν, ένώ ’έγώ εστένα-
θέσις ! ύψηλή καί περίβλεπτος,περικυκλοϋται από ζον έπί τής κλίνη; μου συστρεφόμενος, άλλά μή
κασταν.έας καί έχει άφθονα καί ψυχρά νερά. 'Ο δυνάμενος νά εδρω κατ’ οΰδένα τρόπον άνά-
ηγούμενος τοΰ μοναστηριού πατήρ Γρηγόριος παυσιν.
είνε φίλος μου* θά μ.άς ψήση ένα αρνί νά τδ Μόλις έκλείοντο τά βλέφαρά μου καί όνειρο!
φάγωμεν έκεϊ ύπδ τά δένδρα με τον φίλον μας τρομακτικοί με έτάραττον. Πάντοτε δε ένόμΐ-
Π
τδν σχολάρχην καί τδν ιατρόν τον Ν ικολα'ί'δην». ζον ότι έκρημνιζόμην έκ φοβερών υψωμάτων.
— «’ Αχ ! » Άνόίγων τούς οφθαλμούς μου έσκεπτόμ.ην ποϋ
— Σιώπα, αδελφέ, μην είσαι δειλός* δεν ήδυνάμην νά ευρώ στερεάν βάσίν, ώστε νά μή
έχει; τίποτε! πλησιάζομε1/ εί; το σπήτί μας* I κρημνίζωμαι. *Ας ύποθέσω, έλεγον κατ’ έμ.αυ-
είνε τδ τελευταιον τοΰ χωρίου· κύτταζε |δώ τόν, ότι στηρίζομ-αι έπί βάσεω; τετραγώνου ώς
Α.

αυτόν τδν μικρόν καταρράκτην πόσον αρμονικά ά'/δριάς. ’Αλλά μόλις έκλείοντο τά βλέφαρά μου,
φλοίσβε?, πόσον καθαρά είν.ε τά νερά του, πώς καί έβλεπον ότι καί έγώ καί ή τετράγωνο; βά»
αφρίζει, ενώ καταρρέει· τδ νερό αυτό πέρνα, μέσα σι; μου έκρημνιζόμεθα. 'Ας ύποθέσω, έλεγον
άπδ τήν αύλην μας· είνε τόσον ψυχρόν, ώστε •κατ’ έμαυτόν άνοίγων καί πάλιν -τά όμματά μου,
μόλις δόναται νά πίνι κανείς μισό ποτήρι* ρέει ότι στηρίζομαι έπί βράχου τίνος τδΰ όρους.
ύπδ τάς κερασέας τοΰ κήπου υ.ας, τών όποίο/ν Άλλά μόλις έκλείοντο τά, βλέφαρά μου, καί
τά κεράσια αρχίζουν τώρα νά κοκκινίζουν θά έβλεπον ότι καί έγώ καί δ βράχος κατεκυλιό-
κόψωμεν καί θά φάγωμεν άπδ τδν εξώστην μας!» μεθα έπί τής κατωφέρειας τοΰ όρου;. *Ας υπο­
—· « ’ Αχ ! » θέσω, έλεγον -πάλιν κατ’ έμαυτόν· ά'/οίγων τά
• Ούτως δ με/ φίλος μου άδιακόπως έλάλει, όμ.ματά μου, ότι στηρίζομαι έπί επιπέδου ορο­
εγώ δέ άδιακόπως έστένάζον μόλις κρατούμενος πεδίου. Άλλά μόλις έκλείοντο -« βλέφαρά μου,
έπί τοΰ. ήμιόνου. καί έβλεπον ότι τδ όρος έσειε το έκ τών βάσεων
Τέλος έφθάσαμεν. Τ) κύρ ’Απόστολος, είς του καί ύπεχώρει ύπδ τούς πόδα; μ.ου παρασύ-
τ&ρ,ν προύχώντων. τοΰ χωρίου, καί ή κυρά Ελένη, ρβν καί έμ.έείς τά άνοιγόσ.ενα βάραθρά του. *Ή-
γυνή πρρβεβηκυΐα, αλλά, διασώζαυσα έτι ώραϊα vot-ξά πάλιν έγώ τά όμματά μου, καί, ένω ή
χαρακτηριστικά δηλοΰντα ότι έν τή νεότητί καρδία μου σφοδρώς έπάλλετό, ηύχαριστούμήν,
της ήτο αξία του δνόματός της, αρχαϊκή συ­ διότι ήτο όναρ καί όχι δπαρ.
ζυγία, άνθρωποι αγαθή; καρδίας, οί γονείς τοΰ ’Ήτο ήδη ή ώρα ένδδκάτη. Οί κώδωνες τών
φίλου μου, έξήλθον 'είς συνάντησιν ημών χαίρον- έκκλησιών έαρούοντο προσκαλοΰντες ιούς πι -
τες έπί τή έλεόσει τοΰ υιού καί. τή; μικρά; θυ- στοός, ο'ίτινες μ.ετά πολλής χαράς έτρεχον νά
γατρδς τής κόρης των. Τήν χαράν των όμως άκούσωσι τδ : Χριστός Άνέστη καί μετά πλεί-
έπεσκίασεν ή λύπη, ότε δ μεν φίλος μου χαι­ ονος χαρας θά έπέστρεφον, όπως φάγωσι τά
ρέτισα; τούς γονείς του διηγείτο είς αυτούς-τά κόκκινα αυγά των καί τδ ψητό·/ μετά ττολύή-
-.ής πτώσεως μου, έγώ δε σσενάζων ήρώτησα.ποΰ ■ μέραν νηστείαν. Έ-ν’ τ-ούτοις έγώ μετά τών
είνε ή κλίνη, είς τήν όποιαν αμέσως έκομίσθην, παλμών τών κωδώνων ήσθα-νόμην τού; σφυγμσύξ
Οάραυτα έκλήθη εκ γείτονας οικίας ή κυρά μου ζωηροτέρυς καί ταχυτέρους. Καίτοι δέ τδ
188 ΑΝΑΠΛΑΣ IΣ
μ.έτωπόν μ.ουέφλέγετο ύπύ πυρετού,κατελήφθην
ύπύ μακοα; αϋπνία; : άνευ βυΘισμ.οϋ τινο; καί
έν μέσω των πόνων μ.ου έσκεπτόμην πόσου;
κινδύ ου; διατρέχει 6 άνθρωπο;, πάντοτε εόρι-
σκόμενο; έν έπισφαλεΐ και ούδαμού εύρίσκοιν
διαρκές και άδιάίτειστον στήριγμα. Διήλθον
τότε προ τη: φαντασία; μ.ου δ εΐ; μετά τύν
άλλον πάντε; οι σωματικοί κίνδυνοι των πτώ­
σεων, των ασθενειών, ,τών πολέμιον, των λιμών,
τών σεισμ.ών, : των ναυαγίων και τόσοι άλλοι,
ΰφ’ οδ; αδύνατον να μ.ή ύποκύψη έπ'ι τέλου;,
καίτοι άγωνιωδώ; κατά πάντων παλαίει, ό τα­
λαίπωρο; άιθρωπο;. Έκ τών σωματικών κιν­
δύνων ή διάνοια μου μετεβιβάσθη ειτα εί; τού;
κινδύνου; τού; ήθικού;, και έσκεπτόμην ότι ό
έκ τη; άΆαοτία; καί τή; παοαβάσεω; τοϋ κα­
θήκοντος κίνδυνο; είνε ό φοβερώτατοτ τών κιν­
δύνων απάντων και ό κίνδυνο; τή; ηθική; έκ-
πτώσεως σωματική;. ΓΙΙ άμαοτία έζωγραφήθη
.Θ
πτώσεω; είνε άσυγκρίτω; φρικοιδέστερο; πάση;
τότε προ έμοΰ φευκτοτέρα παντο; βαράθρου καί
άπαισιοντέρα παντο;· όφειο:. Πώ; νά φύγη τι;
άπύ τή; άυ.αρτία;, ήτι;, εΰπερίστατο; ουσα,
παρίσταμαι πάντοτε έν πάση περιστάσει, μο­
χθούσα νά εκβίαση εί; έαυτήν το ασθενές τή;
Π
ανθρώπινη; βουλήσεω; ; Πώ; νά φύγη τι; άπο
τή; αμαρτία:, ήτι; συλλαμβάνουσα, εί; τού:
βρόχου; αυτή; τον άνθρωπον, φέρει αύτον ύπό-
δικον πού τού άδεκάστου Κριτού, τοϋ αμείλι­
κτου τή; αμαρτία; τιμωρού ; Φεΰ ! ’Εάν αό-
Α.
το; έκφέίϊΐ κα-ά τού άμαρτιολοΰ άπόφασιν κα-
ταδικαστικήν, τί; ούναται νά ειπη : Μη ; ’Εάν
αύτύ; ε’ίπη ; "Υπαγε εί; την αιώνιον απώλειαν,
τί; δύναται νά ειπνι : Έξελθε έξ.αΰτή; ; Έ-
νόμισα τότε ότι εύρισκόμην έν τή φοβερώτάτη
εκείνη τή; κρίσεω; ώρα, καί ρίγος φρίκη; κατέ­
λαβε με καί περιβή^πόμ,ενο; έζήτουν σο)τηοία;
καταφύγιου. Ούδεν ούδαμού. Εύρισκόμην έν τή
έσχάτη τών άγωνιών, ότε ή διάνοιά μ.ου ήτένι-
σεν εί; τού Θεού την αγαθότητα καί τύ έλεος.
Ειρήνη; γλυκύθυμ.ον πνεύμα . επέπνευσε τότε έπ'ί
τή; τεταραγμένη; καρδία; μου καί άκουσίω;
ανέκραξα : ’Ιδού εύρον τύ στήριγμ.ά μου.
‘ Έχάρην, ώ; χαίρει δ άναρπασθεί; έκ τών
ονύχων τοΰ λέοντο;, έν ώ είνε έτοιμο; νά τύν
κατασπαοάξη. Έχάρην, ώ; χαίρει δ κρατηθεί;
όπισθεν καί άνασυρθεί;, ένώ ώλίσθησεν εί; τύ
βάραθρον· έχάρην, ώ; χαίρει δ σωζόμενο; έκ τή;
αβύσσου, ένώ αυτή ανοίγεται νά τύν καταπίη.
ο—Ή άγαθότη; σου,Κύριε, έιπον, αυτή είνε τύ
διαρκώ; άδιάσειστον στήριγμά μου. Εί; αυτήν
έχω - την πεποίθησίν μου· δεν έλπίζω ούτε εί;
έμαυτύν ούτε-εί; ούδένα,τών άνθρώπων ούτε εί;
πάντα; δμοΰ· πάντα, είνε στηρίγματα έπισφαλή
καί σαθρά.' Καί αυτοί οίβράχοι άποσπώνται
καί. κατακρημνίζονται καί αύ πάντα όρη διασεί-
ονται καί καταποντίζονται καί ;/£σφα.ίρα αδτη
τή; γή; δύναται νά έκραγή και νά κατασυντριβή
καί αύτύ τύ σύμ.παν δύνα+αι νά συγχυθή καί
νά βυθισθή εί; τύ χάο; καί αύτύ; δ Έο)σφύρο;
δύναται νά μ,ετατραπή εις Σαταναν καί ούδε-
μ.ία ούδαμού ασφάλεια, είμή έν τή άγαθότητί
σόυ( ΕΙ ε πολλαί αί άμ,αρτίαι ημών,καί έν πάσφ
στιγμ.ή κινδυνεύομ.εν νά περιπέσωμ,εν εί; πλείο-
να; καί μείζονας. Είσαι δέ Σύ δίκαιο; καί φο­
βερό; τών άμ.αρτανόντιον, τιμωρός, άλλ* είσαι
άμ.α καί αγαθό;, καί άβυσσος πολλή ή άγαθό­
τη; σου, καί ή θέλησίς σου δεν θέλει τύν θά­
νατον τοϋ αμαρτωλού, αλλά τήν μετάνοιαν καί
σωτηρίαν αυτού. Διά τήν σωτηρίαν ημών ταό-
την ούδεν παοέλιπε; καί πάντα πράττεις ό,τι
μ.ή έκβιάζον τήν. έλευθερίαν ήμών. Υπέρ ταύ-
τη; καί τ,ύν Υιόν σου τον Μονογενή έδωκας, ϊνα
.
πας ό πιστεό&>ν ε.ίς αύτύν μή άπόληται, άλλ’
έχη ζωήν αιώνιον. ΓΗ άγαθότη; σου καί το έ­
λεος σου, ιδού τύ στήριγμά μου. Πάν στερεύν
δύναται νά διάσεισθή, άλλά τούτο ούδεπώ-
ποτε. Έπ’ αΰ:οΰ στηριζόν.ενο; εύρίσκει τι; τήν
ασφάλειαν του, καί πτώσι; τού έπί τοιούτου
στηρίγματος στηριζομένου ούδαμ.ώ; έγχωρεΐ.
’Εάν εί'πω : ’Έχω πεποίθησίν εί; έμαυτόν, εί;
τά; άρετά; μου, εί; τού; άγώνάς μου, εί; τήν
σοφίαν μ.ου, εις τήν ηθικήν τελειότητά μου, ε-
σομαι άφρων μή συνοοών εί? ποια σεσαθρωμ.ένα
ξύλα έτιχειρώ νά στηριχθώ. ’"Οχι, έγώ δέν έχω
πεποίθησίν εί; ούδεν έκ τούτων. Κατανοώ ότι,
έάν έπί στιγμήν άποστρέψη; άπ’ εμού τύ όμ.μ.α
σου, επεσα πτώ/.α οίκτρόν. Έάν δε διατελώ
καί διατελέσω ίστάμενος, εί; Σέ, τύ στήριγμ.ά
μ.ου, οφείλεται τούτο. Θά πράττω παν ό,τι δύ­
ναμαι, άλλ’ ουδέποτε θά £χω τήν πεποίθησίν
μ.ου έπί τά προσόντα καί τά έργα μου, ούδέ
θά μ.εγαλαυχώ έπ’ αυτοί:, διότι γνωρίζω δπ
οΰχί τοΰ θέλοντο;, ούδέ του τρέχοντος, άλλά
τού εύδοκοΰντος Θεού.
Ένω ή καρδία μ.ου έκρυφομ.ίλει τοιαϋτα εί;
τύν άκούοντα τήν μυστικήν όμιλ'αν τών καρ­
διών, οί δφθαλμ.οί μ.ου έκλείτθησαν καί ελαφρύ;
ύπνο; η ατέλαβε τά; αισθήσεις μου. Τότε ένό-
ισα ό ι φο>νή τι; έλεγε μυστικά εί; τήν καο-
ίαν μου :
«Έάν οι βράχοι άποσπώνται καί κατακυ-
λίωνται καί τά όρη φεύγωσιν ύπύ τού; πόδα;
σου, έλπιζε επ’ εμέ καί μή φοβήσαιμ Έγώ εί­
μαι τύ στήριγμ.ά σου.
D Έάν χείμαρροι έοχωντατ ' έπί σέ καί ή ά­
βυσσος άνοίγη τύ στόμ,α αύτής, όπως σέ κατα-
πίη, έλπιζε έπ’ έμέ καί μή φοβήσαΐ’Έγώ είμαι
τύ στήριγμά σου.
»Έάν ξίφη έλκωνται κατά σοΰ καί πυροβό­
λων στόματα στρέφωνται έναντίόν σου, έλπί
ζων έπ’ έμέ άγωνίζου καί μή φοβή,σαί’Έγώ εί­
μαι. τύ στήριγμά σου.
. » Έάν θύελλα έκριζοΐ, άποσπα καί παρασύ-
 ΑΝΑΙΙΛΑΣΙΣ
pyj, έλπιζε·έπ’ έρεε καί μή φοβήσαι* Έγώ είρεαι
το στήριγμά σου.
-»Έάν το παν συγχυθή καί το πΰρ διαλύη
τάς πέτρας, έλπιζε έπ’ έμέ καί μ ή φοβήσαι*
Έγώ είμαι τό στήριγμά σου».
Κ. Α. Διααεπμαϊ.
--------»4^(Η}{0(Ο^ΜΚ^--------
Έϊ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ
Ό άνθρονπος έχει βούλησιν ο πω; καί πάντα
τά· έπί τή; γης εύψυχα ό'ντα. Ή ελευθερία
όμο>ς ουσα συστατικήν προσόν της άνθρο>πίνης
βουλήσεως έλλείπει τέλεον έκ τής βουλήσεως
των κτηνών. Τούτου ένεκα ταϋτα μέν ύπεί-
κουσιν είς τάς έμ,φύτους αυτών δρμάς αυτομά­
τως καί άσυνειδήτιος, ό δε άνθρο>πος δαδουχού-
μ-ένος ώπό τοϋ λόγου κέκτηται συ είδησιν των
.Θ
ιδίων πράξεων, ελεύθερο: δε καί ανώτερο; παν­
τός καταναγκασμού ρυθμίζει ταύτας συμφω­
νώ; προς ώρισμ,ένας άρχάς, δαμάζει τά πάθη αώ­
του, χαλιναγωγεί τά; εμφύτους όρμ.άς του καί
δεσπόζει των δρέξεων, καί των έπιθυν.ιών αώτου.
Ή δύναμ.ις λοιπών αυτή διά τή; όποιας ό άν­
Π
θρωπος ύποτάσσει τάς έπιθυμίας αώτου εις τάς
ώπαγορεύσεις τοϋ όρθοΰ λόγου καί κυβέρνα καί
δεσπόζει το οΐκεΐον Έγώ συμφώνως προς τούς
νόμους της ηθικής, αποτελεί μ;αν έκ των πολυΓ
τιμ.οτέρο)·; άοετών, αίτινε; καθιστώσιν αώ ον το
Α.
τελειότατου τη; γης δημιούργημ,α, αποτελεί την
εγκράτειαν. "Αν ή δύναμ.ις αυτή παρετηοεΐτο
εξ ίσου καί άπό κοινού εις πάσαν βούλησιν ήτο
δε καί απεριόριστος, ή εγκράτεια ήθελεν εισθαι
αρετή συμ.φυής τη άνθρωπίνη φύσει καί ίσο>ς
ίσως δεν θά είχε την αξίαν εκείνην ΰπό την
οποίαν παρουσιάζεται ήμϊν σήμερον. Πάντες οί
άνθρωποι θά ήσαν έξ ίσου έγκρα .εις, όπιος πάν­
τες εινε . έξ ίσου έλεύθεροι. Άλλ’ ή ισχνέ της
ανθρώπινης βουλήσεως δεν εινε ώς ή εΧενθερία
αυτής ίδιότης φυσική άλλ’ έπίκτητος, δι’8 καί
εξαγγέλλεται 'κατά διαφόρου; βαθυ.ούς έν έκά-
στω άνθρώπω* ποικίλλει ούσα που μ.εν μείζων
ποϋ δε έλ,άσσων καί ούδαμοϋ καί παρ’ ούδενί
παρατηρεϊται απεριόριστος. Πάντοτε έχει όρια
κατά το μ.άλΆν καί ήττον εύρέα πέραν των
οποίων εκλείπει, ή δε βούλησις τοϋ ανθρώπου
γυμνή πάσης ισχύος ταώτίζεται σχεδόν μ.έ την
βούλησιν των κτηνών,, καί καθίστα αι τυφλός
καί άχαλίνωτο; έκτελεστής τών ά,αγκών καί
δρέξεων τοϋ σώματος. "Αν καί ό άνθρωπος καί
έν τή καταστάσει ταύτη εύρισκόμενος διακρίνει
το άγαθον τοϋ κακοϋ, δεν έχει έν τούτοις την
ίσχύν τής βουλή^εω; νά έκλέξη το πρώτον καί
άπωθήση το δεύτερον βύει τά ώτα εις την φω­
νήν καί τάς ώπαγορεύσεις τοϋ δρθοΰ λόγου καί
ρέπει είς τύ κακόν, ζητεί πολλάκις νά άποφύγη
187
τοϋτο, πλήν δύναμίς τις άνερμήνευτος, μυστη­
ριώδη; τι; ίρεξις ώθει αώτύν άκατασχέτως είς
έκτέλεσιν. Αυτή έστίν ή αδυναμία τής ανθρώ­
πινης βουλησεως*
«Ού γάρ 8 θέλω τοϋτο πράττω, άλλ’ 8 μισώ
τοϋτο ποιώ»* ειπεν ό ’Απόστολος τών έθνών
ΓΙαϋλος έπισφραγίζων διά τής αύίεντίας του
τήν άνθρωπίνην ταύτην άδυναμίαν. Τίδέ άλλο
ή αώτήν ταύτην ζβιτεΐ νά ύποδείξη καί δ μέγας
τής αρχαίας Ελλάδος τραγικό: ;
«Καί γίνωσκω μέν οία δράν μέλλω κακά,
θυμός $ε κρείιτων τών έμών βουλευμάτων»
λέγει ή Μήδεια μέλλουσα νά φονεύση τά τέκνα
της !
Τήν τοιαύτην άνθρωπίνην άδυναμίαν μετά
τή; αυτής σχφηνείας καταδείκνυσι καί ό Ρω­
.
μαίος ποιητής εν ταΐς Με-αμορ’φώσεσιν αώτοϋ.
Ή Μήδεια ήράτο τοϋ Ίάσονος* έπειοάθη νά δα-
μ.άση διά τοϋ λόγου το πάθος αύτής, άλλά μά-
την* δμολογοϋσα δέ τήν άδυναμ.ίαν της ταύτην
επιλέγει « . . έλκει με ακόυσαν νέα τι; δύ-
ναμις καί άλλο μέν ό έρως άλλο δέ δ νοϋ; συμ­
βουλεύει. Β.Ιέπω per τά χρείιτονα και άποά/--
χημαι, άχοΧονβώ όμως τά χεΐρονα. (Video
meliora proboque,, deteriora sequor).
Άλλ’ άν καί ή βούλησις τοϋ άνθρώπου φύ­
σει 'υγχάνει ουσα πεπερασμένη, δύναται έν τού­
τοι; καταλλήλως καί δεόντο>ς ένισχυομένη νά
άνθίσταται τελεσφόρο); είς τήν τυφλήν έκτέλε-
σιν τών έκάσ.οτε άφηνιαζουσών σωμ.ατικών
αναγκών καί νά σταθμάται ταύτας έν τή
πλάστιγγι, ·?,ν παρέχει αώτή ό νους καί δ δρθδς
λόγος. ΓΗ ισχύς λ,οιπον τή; ανθρώπινης βουλή
σεως, ή έγχράζεια αώτή εινε άρεττ άποκτω-
μένη διά τής διδασκαλίας καί τής συνήθειας.
Έμ.μένων τις σταθερώς είς παν ό,πι — ε'στω
τοϋτο καί έλάχιστον — έκ τών προτέρων σα­
φώς άνεγνώρισεν ώς ορθόν, ενισχύει βαθμηδόν
τήν βούλησιν του καί οπλίζεται μ.έ όπλον δι’οϋ
άναδείκνυται νικητής έν τή πάλη αώτοϋ ποός
-ά; σωματικά; ορέξεις καί ώλικάς άνάγκας.
Εί; τούς γονείς λοιπόν, τού; πρώτους τούτους
διδασκάλου:, έπιβάλλεται τό υψιστον καθήκον
νά διδάσκοισι τά τέκνα αώτων τον έθισμόν προς
τήν έγκράτειαν, ένσταλάζοντες αύ οΐς άπό τής
παιδική; ηλικίας τον θειον προς ταύτην έρωτα.
«Άπό τής έστίας ή χάρις, έκεΐ τών άγαθών τό
έργαστηριον»· είπέ ποτέ μέγας τή; ’Εκκλησίας
πατήρ. ΓΗ οικογένεια είναι δ πυρήν, ή πρώτη
τής Πολιτείας έκφανσις* έν.αύτή ρίπτεται τε­
λεσφόρο}; τό σπέρμα πάσης ηθικής αρετής, ήτις
έκεΐ ριζοβολοΰσα αναπτύσσεται έν τή κοινίυνία
καλλιεργούμενη διά τή; παιδείας. Διότι άν, εινε
άληθέ:— καί εινε βεβαίως—ότι ώπάρχουσιν, ά-
ρεταί καί κακίαι μεταβαίνο^σαι χ.Ιηρονομιχφ
όιχαιώματι είς τού; έπιγιγνομ,έ ους, εινε έξ
ίσου άληθές ότι αί άοεταί ή αί κακίαι τών δι-
 ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ
δασκάλων μεταφυτεύονται εις τού; μαθητά; αυ­
τών; Μ «Λ 6» "ίων τεσσάρων ήθικών άρέτώ·μ f άς
όποια; επί τριακονταετίαν δλην ανέπτυσσε και
έδιδασκεν ό πρόδρομο; τοΰ Ναζωραίου, ό με-
γας εκείνο; παιδαγωγός ολοκλήρου τοΰ ανθρω­
πίνου γένους, 5,το καί ή'Εγκράτεια. Προμ.αχών
των άρχών τής ήθική; καί ήναγκασμένο; ν’ ά-
ναχίιτίζη τδ άκατάσχετον ρεΰμα τή; σοφι­
στείας, έΰιδεν αυτός ουτος to παράδειγρ.α τή;
υπάτη; των αρετών, καθιστάμενος ούτως ό ρί­
γας της -εγκράτεια; διδάσκαλος. Τά σπέρματα
τής σοφή; αύτόΰ διδασκαλίας έπεσαν εις γην
γόνιμον έξ ής άνεβλάσΐησεν δψικομδν τής ηθι­
κής τδ δένδρον' αί ρίζαι αύτοΰ έξίκοντο είς τά
πέϊατα τοΰ κόσμου, μία δε μεγάλη τούτου πα­
ραφυά; άνέθορΤεν έν Μακεδονία. Ό Μένα; ’Α­
λέξανδρος βαίνων έπί τά ίχνη τοΰ Σωκοάτους
Λ#ί θεώρών τήν εγκράτειαν ώς τήν βασιλίκίο-
.Θ
τέραν τών αρετών, άνέγραψεν επί τής νικηφόρου
σημαίας του τά χρυσά τοΰ Πυθαγόρα έπη·«Δου-
λεύειν πάΌεσι χαλεπώτερον ή τυράννοις. ’Αδύνα­
τον έλεόθερον είναι τον πάθεσι δουλεύοντα καί
ύπδ παθών κρατούμενον».
*0 μ,έγας οΰτός στρατηλάτης, όστις ανέπτυ­
ξε στρατηγικήν ικανότητα όσην ούδείς μέχρι
Π
σέμερον 'έν τώ κόσμω, αντάξιο; μαθητής σοφοΰ
διδασκάλου, είχε κατανοήσει Οτι ή ποδοπάτήσΐ;
των επιταγμάΐων τής έγκοατείας έ -,θηλυνει τδ
σώμα, εκφαυλίζει τήν ψυχήν καί καταβιβριο-
σκουσα παν γενναΐον φρόνημα καταβιβάζει τδν
Α.
άνθρωπον από τή; περιωπής είς ήν ίθηκεν αυ­
τόν δ Δημιουργός εις τήν αγέλην τών άλογων
ζώων. Είχε κατανοήσει τήν μεγάλην ίσχύν καί
τά αποτελέσματα τής άρετής ταότης καί δόνα
ταί τις νά ειπη άνευ φόβου διαψεύσεως ότι ώ-
φειλε καί είς τούτην κατά μέγα μέρος τάς δά-
φν«ς του.
"Ο,τι ΰπό τήν εποψιν ταύτην παρατηρεϊται
έν τώ άΐόμω, τοΰτ’ αύτδ έν μεγαλογραφία πα-
ρατηρείται καί έν τώ εθνίι, έν τή πολυπρόσώ-
πω ταότη δπάρξει. Ή ηθική άξια ή άπαξία
τών άτόμων αντανακλάται έν τή έίκόνι κάί έν
τή προσοιπικότητι τοδ ύπ’ αυτών άποτελαυμέ-
νου έθνους. Ή ιστορία των λαών παρέχει πλεΐ-
στα παραδείγματα κυροϋντα τήν άναμφίλογον
αλήθειαν, ότι ή πολιτική καί κοινωνική τών
έθνών ακμή συνυπήιξεν άέίποτε μετά τής ηθι­
κής καί πνευματική; αυτών ακμής. ’ εγκράτεια άναδείκνυται ουσιώδης - καί απαραί­
"Οταν ό γαστρόδουλος Συνορίτης έκπεφαυλι-
σμένος έκ τής χλιδής καί τής τρυφής τοΰ σιό-
ματος κάΐεκλίνετό έχο>ν στρωμνήν πέταλα ρό­
δων καί παρεπονεΐτο έγειρόμενος ότι τδν ήνώ-
χλησε καθ’υπνους ή πτυχή πετάλου τινός· όταν
ίξηφάνίζετο τδ γένος τών άλεκτόρων, ϊνα μή ή
διάτορος αυτών, φω»ή ταράττη τδν νήδυμον τοΰ
ΐρυφη τοΰ Σύβαρίτου, ό λαός ουτος έπλεέν είς
τδ ψηλαφητόν σκότος κτηνώδους καταστάσεις.
Καθ’ ήν έποχήν ό 'Ρωμαϊκός ένεφορεϊ-
το ΰπδ άκρων υλιστικών ιδεών καί τάσεων, π&
ριφρονών δε τά τδ θεία καί τά ανθρώπινα έζή-
τει μόνον «patiem ct Girceoges»· χαθ’ήν ε­
ποχήν ό 'Ρωμαίος ευπατρίδη; έξώπλιζεν έπί-
τηδε; πλοϊον, ΐνα προμηθευθή λιχνεύματα έκ
τών άπωτάτων τοΰ κόσμου ά/.ρων καθ’ ήν επο­
χήν παραδεδομένος είς τήν λιχνείαν καί τήν
άκόλάσίαν ηότοκτόνει, διότι έκ τή; κολοσσιαία;
περιουσία; του τώ άπέμίΐναν όλίγα μόνον έκα-
τομμύρια, ή 'Ρόιμη διέτρεχε τδ στάδιον τής έ-
σχάτης ηθική; διαφθοράς καί πολιτικής έξουθε-
νώσεως, Είχεν έκλίπει ή αρχαία αρετή, αί η­
μέρα! τή; δόξης καί τής λαμ-πρότη ος έίχον ήδη
άπαριθμ.ηθή, ή δε κοσμοκράτειρα τής άρχάιό-
τητος έβαινε γοργώ τώ ποδί εις τήν έαυτής
.
άποσύνθ :σιν.
* #
·*
* Αλλά μήτοι ή εγκράτεια είνε άπλώς καί μό­
νον αρετή ; *Αν τοΰτο μόνον ήτο, θά παρεΐλ-
κεν ίσοι; ή απορία διατ.ί είνε τόσω σπάνιά·
άλλ’ ουσα ή σεμνοτάτη τών αρετών είνε έν
ταύτώ ή μόνη ηδονή καί ή καλ,ώς έννοουμένη
ίόδαίμΟνία. Διότι αν ή αληθής ευτυχία δέν έ-
κειτο έν τή έγκρατεία, άναυ,φιβδλως θά όφί-
στατο έν τή άκρασία· άλλ’ είνε τοΰτο αληθές ;
Βεβαίως' ίσως είπη τις· ή στέρησις είνε παΓά-
λογον νά όνομασθή εύτυχία· τουναντίον ή ά-
πεμπόλησις παντός ο,τι φέρει πνευματικόν χα­
ρακτήρα, ή θεραπεία τών αναγκών τοΰ σ<όμα­
τό; καί συλλήβδην είπεϊν ή άπόλαυσι;, ιδού ·!.
προορισμός τοΰ άνθριόπου, ή αληθή; αύτοΰ εϋε-
στό) ! Καί όντ&>; τοιαύτη τι; έστίν ή φαινο-
μένη τοΰ πράγματος όψι;· ό κωφεύων εί; τήν
φωνήν τοΰ όρθοΰ λόγου καί λακπατών τή; ηθι­
κή; τά παραγγέλματα αισθάνεται στιγμιαίαν
ηδονήν άλλα ταύ-ην επακολουθεί αείποτε ή
τύψι; τοΰ συνειδότος, ή έτοιτερική αΰτοκατά-
κρισι; καί ή μετάνοια. Fldrzore μετά τήν ά-
μετρον άπόλαυσιν οίασδήτινο; ηδονή; δύναμί;
τι; άνερμήνευτο; γέννα λύπην τώ άνθρώπω ώσεί
εξαγγέλλουσα αύτώ τήν άθέτνισιν τή; οικεία;
αποστολή;. ΙΙοσάκις όμως δέν άνεγνόισισα τήν μ.ε-
γάλην έιείνην αλήθειαν ήν έξέφρασεν 6 Σωκρά­
τη; όρίσα; ώ; άληθή ευδαιμονίαν τήν άμβζα-
μόΐηζ or ηδονήν !
’Αλλά καί ΰπό άλλην έποψιν έξεταζσμένη ή
τητος τής άνθρωπίνης εύδαίμον'α; παράγων
διότι αυτή γεννά τήν ό.ίιγάρχειαν, τή·; άρε-
τήν πούτέστιν έκείνην, ή; άνευ ό άνθρω­
πος πίπτει θΰμα εν τώ στροβίλω τών ηδονών
καί τών άπολαύσεων τή; ζωής. Ή όλιγάρκεια
έπίχέει τήν γαλήνην έν πώ κλύδωνι τοΰ πελάτ-
γόύ; ιών δυστυχιών κάί παρέχει τή; σωτηρίας
τήν άγκυραν καί τήν πυξίδα, ύφ’ ής ποδηγετού
μένος ό ναυαγός τοΰ %6<ρμ.ου κ-ατευθύνεται είς-
 ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ
εύορυ.ον λιυ.ένα. Τουναντίον ή απληστία συνο­
δεύεται ύπό aiiorlac έπιθυυ.ίας, πολίλάκις αεν
πληρουν.ένης πλ,ήν ούδέποτε έκλειπούσης, ουδέ­
ποτε ελ.αττουι;.ένης, ούτε δια της εύποοίας, ώς
λέγει Ροιυ.οίίός τις συγγραφεύς, ούτε διά τής
ένδειας. 'Ο έν όλίνοις άοκούν.ενος είνε άναυ.οι-
βόλ.ως ό τελειότερος τών άνθρωπον/, ό πλ.ησιέ-
στερος προς το θειον τδ ρ.ηδενος δεόυ.ενον διότι,
" τδ (/.έν υ.ηδενός δέεσθαι θειον εστι, τδ δε ώς
ελ.αχίστο/ν έγγυτάτω τοΰ θείου1 καί τδ υ.έν
Θειον κράτιστον, τδ δ’ έγγυτάτω τοΰ θείου, έγ-
υ.υτάτω τοΰ κρκτίστου». Οϋτος έδογυ.άτιζεν ό
διδάσκαλος τοΰ ΙΙλάτον/ος, ό ο.ένας εκείνος ιε­
ροφάντης και υ.υσταγωγος τής ηθικής καί δια­
νοητική; προόδου.
Μετά τοσαύτης δε θέρυ.ης καί πειστικότητας
συνηγορεί ύπερ των αργήν τούτ/υν ό υ.έγας εκεί­
189
κατα θειαν βούλησιν δρασιν, είνε άξια πάσης
εκτιυ.ησεως. Άλλ’ ούτε αύτη ούτε άλλη τις
άρετή ύύναται νά νοηθή ϋπάρχουσα άνευ τή;
εγκράτειας. Αύτη είνε πασών ή αναγκαία καί
άφευκτος προύπόθεσις* διότι χειραφετούσα τον
ανθριοπον των σωματικών αναγκών και στιγ­
μιαίων όρεξειον, χειραγωγεί αυτόν εις τήν καλ­
λιέργειαν τοΰ πνεύυ.ατος καί τή; ίδανικότητος.
Αν επί τελ.ους ή ευσέβεια είνε ή βασιλίς τών
άρετών, ή εγκράτεια είνε ή βάσις καί ή προϋ-
πόθεσις πάσης αρετής. Αν ή ευσέβεια αποτελεί
τήν κορυφήν τή; πνευματικής πυραμίδος, ή
εγκράτεια συνιστα τδ κρηπίδωμα αυτής. Λύτη
καί άνευ εκείνης δύναται νά ύπάοξη. ’Εκείνη
άνευ ταύτης, ούτε καν νά νοηθή. Είτε άληθή;
είτε σώφριυν, είτε ευσεβής είτε δίκαιος θέλεις
να γίνης, ανάγκη προ παντός νά λυτοωθή; τών

.
νος κήους τής πνευματικής τοΰ κόσυ.ου παλιγ­ σιον.αττκών αναγκών καί τών χυδαίων υ.εριυ.νών,
γενεσίας, ώστε υ.ετά τον θάνατόν του οι ο τα- καί νά παρασκευάσης ούτω τδ πεδίον έφ’ ού θά

άρχάς τοΰ διδασκάλου των, άλλα καί προπολε·

υ.οΰντες ύπέο αυτών εξώθησαν αυτά; εις τά
άκρα καί περιέπεσαν εις ύπερβολάς. Ουτιος ό
.Θ
όοί αΰτοΰ οϋ «.όνον ενέυ.ειναν πιστοί εις τάς ριζοβολήσωσι πάσαι αί άρεταί. Ιίεδς τούτο δεν
έχεις ανάγκην πολλών αρχών ό κανών είνε εί:1
είνε βραχύς καί λακωνικός1 έχει τήν καταγω­
γήν Οείαν συνοψίζεται έν δυσί λέ'εσιν είνε
’Αντισθένης εγένετο αρχηγός τής κυνικής φιλ.ο- όύτος : ΕΣΟ ΕΓΚΡΑΤΗΣ.
σοφίας, τής όποια; οί οπαδοί παρορώντες τδ
Ν. Π. Δημητρακοποϊλος.
«μηδέν άγαν» εζο/ν ρ.αλλον ώς κτήνη η ώς
Π
ά/θοωποι. Άν δ άνειαένος βίο; έζου.οιοί τον
άνθοωπον προς τά κτήνη, πρέπει νά όυ.ολογή- Ο ΙΊΕΙΝΛΣΜΕΝΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΙΣ
σωυ.εν ότι καί ή παράλογος καί ύπερβολική στέ-
ρησις καί ταλαιπιορία τυγχάνει άσκοπος καί
Ό Κ. κί. ΑΓρυιίτκλΑ^ί;, διερμηνεύων προς τύν
άνοίκειος προς την φύσιν τοΰ τελειοτάτου τής
ί .ΣυΛΑοχοι/ rc;g ευχαριστίας της «τι τών εράνων
γής δηυ. ιουργήυ.ατος. Τά άκρα είσί πάντοτε
Α.

'■ κεντρικής tv Ίωαννίνοις επιτροπής διά τον κα­

φευκτέα1 «παν υ.έτρον άριστον» έλενεν ό Σω­
ι τύλογον εισφορών, ον ήνοιΐςεν ή « Ηνοπλασις»
κράτης, συνόρων ότι «ή άρετή ύπό τής υ.εσότη-
! υπέρ τών πεινώντων, πέμπει έχεΐ&εν ήμΐν
τος σώζεται».Οΰτθ)ς,εΰλόγω;ήΟελέτις έκληφθή ώς
; ποίημά τον νπο τήν επιγραφήν «Ό πειναΰαί
παράφρον/, άν συνιστών την εγκράτειαν ήννόει
\ νος Ήπειρώτης*, ίξ ού όημοβιενομεν τούς
νά συν.βουλεύση την άπου.ίχησιν τής πτιοχής
; επομένους στίχους ικανούς νά βνγκινήβιοβιν
εκείνη; ΓΙελοποννησίας γραίας, ήτις ύπείκουσα
εις ευεργεσίαν τάς ελεήμονας χαρδίας.
εις την άθώαν άλλο); τε συμβουλήν τοΰ παππα
τοΰ χωριού, άπέσχε πάσης τροφής κατά τάς \ -— «Πεινώ' δεν σας .ζητώ πολλά' -καί μόνο τϋ ψωμάκι
τρεις πρώτας τής τεσσαρακοστής ημέρας, καί ' είνε μεγάλος &ηβανρός για τδ φτωχό παιδάκι.
] Τδ χιόνι πέφτει 9ρονμπιατύ' φνσα αγέρας κρύος,
έξαντληθείσα έκ τής ασιτίας κατέλιπεν ή δυ­ κοτ’όνω καί τ’ άδελφία μου κρνύνοννε ομοίως.
στυχή; τδ σκήνωμα τής ψυχή; της ύπδ τήν j Πεινώ' κρνόνω τδ φτωχό παγύνν ή yif ή ώρα
πενιχράν τη; καλύβην ! ΓΩς λίαν όρθώς παρα­ ! περνά' ή νύχτα έρχεται' αχ ! ποΰ τά κοιτασ&ώ ;
τηρεί δ Chiller καί αύτή ή άρετή κακώς έφαο- ut τι νά σκεπασθ·ώ ;
1 Θά πατί σ£Ϊρ στά απήτια βας καί θά κλεια&ήτε τάρα'
[κοζοχ.ένη καθίσταται έγκλημα.
| θά |απλωθ?'/τί στή φωτιά με γελοία, με τραγούδια,
Τοιαύτη τις ουσα ή εγκράτεια δικαίως διεκ- | μι τά ξανθά άδελφώκια cas, ξανθά σάν άγ'/ίλονδία
δικεΐ τήν πρώτην μεταξύ των αρετών θέσιν. I καί μί rove γέρους αας γονείς, κ’ Λ/ά ; το πικραμένο !
Ύπήρξεν αρχαίος φιλόσοφος χαρακτήρισα; τήν ί ποιδο ξέρει, ποιός, άν τδ πρωί δεν μ’ εύρη πο9αμμένο'.
ίνσέβηαν ώς ηγεμόνα τών αρετών. Δεν προ­ ί Χριστιανοί, ποί έ’^ίτε κ’ ένδννεο&ε καί τρώτε,
| ώ ! έ'/Uos είρ τδ φτωχό, τδ πειναομένο, δότε. »
τίθεμαι νά διαυ.φισβητήσω την ορθότητα τοΰ
| ’Έτσ’ έλεγε στά Γιάννινα ένα φτωχό παιδάκι
αποφθέγματος. 'Ου.ολογώ όρκος ότι, άν δεν μέ ί απ’ το κ’ εγύριξε κ’ εούναξε ψωμάκι.
συνείχε φόβος τις μήπως προσκρούσου εις θεο-
λογικήν τινα λεπτότητα, ή'θελον άρπάσει τδ Μια απ’ ταίρ ί-Ιπριλιάτικαις εκείναις χαρανγοΰλαις,
ενώ ό ήλιος χρύσωνε τοΰ Πίνδον ταϊς κυρφούλαις,
σκήπτρον τής ηγεμονίας άπδ τής εϋσεβείας καί καί έλυωνε τά κρούσταλλα καί ΐά πολλά τοο χιόνια,
ήθελον στέψει δι’ αύτοΰ τήν εγκράτειαν. Η κ ί) φνσις έστολίξετο και έψαλλαν τ αηδόνια,
ευσέβεια δεικνΰσα τήν εί: Θεόν πίστιν καί την Τδ δύστυχο τδ ορφανό ’πήρε τον τρουβϋ τον
190 ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ
μέ τό ψωμί κ έκίνηαε να π& ατά πατρικά τον.
7Ητον -ήμερα τής Λαμπρής. Παντού χοροί, τραγούδια
, ατά ποταμάκια, οτγ/ς σκιαίς, ατά χόρτα, ατά λουλούδια'
μά το ’δικό του τό χωριό αιγοναε μαραμένο,
’αάν νάταν ρημαγμένο !
όλος χαρά ’ατό ξάγναντο έβγήκε, κί άγναντεύει.
Πλανά τά μάτια του παντού, και νά Ιδή γυρεύει,
αν ήρχετο νά τό δεχ&ή κανένα τ’ άδελφάκι.
’Αλλά ... κανένα .. . ερημιά ! .. . Τηρά ’ατό καλνβάκί,
τό βλέπει έρημο, χλειοτό' ρΰδ ’ έβγαζε καπνό
ή καπνοδόχη, πού κι αυτή -ψηλά ’ ατόν ουρανό,
αάν πικραμένη σήκωνε τό μαϋρό της κεφάλι.
Τότε τοΰ έφνγ’ ή χαρά, τον ήλ&ε πίκρα, ζάλη ! ! . .
Έμβήκε μέσα ατό- χωριό μέ μάτια δακρναμένα.
"Όσοι τό ’βλέπαν έφευγαν. Λεν εΰριακε κανένα
νά τον ρωτήση τίποτε. Έπήγε εις τό απήτι , . .
τΑ ! τί 9ωρει και φρίττει ;
Μόλις τή 9ύρα έσπρωξε κ έμβήκεν, είς τό χώμα,
δίχως κανένα σκέπασμα, δίχως κανένα στρώμα,
εκοίτετο ή μάνα του τό βλέπει, τό προσμένει
με ανοιχτή την αγκαλιά, μά μιααπο&αμμένη.
Στην αγκαλιά της ρίχϋηκε καί με φιλιά γυρεύει
νά τήνε φέρη ’στη ζωή' ’στην όψι της μαντεύει
πουχεν άρρώατί απάνω της.βαρειά καί χρονισμένη.
—κΣήκω ! τής λέγει. Σώφερα ψωμί από σιτάρι.
.Θ
Σήκω,νά φας, νά γίατρεν&ής.—*Κεί κάτω στο πρινάρι
πέ&αναν τάλλα αδέλφιά σου»τού λέγει,καί... πε&αίνει!
”Λχ ! τί λαχτάραις τωδεεραν ! Πε&άναν απ’ την πείνα
μα&αίνει άπ τοΰ? χωρικούς κ’ή μάνα τον κ εκείνα !
Τρεις μήνες τώρα στό χωριό τους έκλα-ψε μέ πόνο,
καί τώρα πάλι τ’ όρφανό ζητεί -ψωμάκι μόνο.
Προφ&άσετε, χριστιανοί, κι’ αυτό νά μή πο&άνη ,
ό έλεήμων ’στον Θεόν δανείζει, καί δεν χάνει.
Π
Χριστιανοί, πού έχετε κ ένδύεσ&ε καί τρώτε
ώ ! έλεος είς τους φτωχούς τούς πεινααμένονς δότε.
Κ. Λ. ΚρϊϊΤΑΑΑΗϊ
Α.
ΤΟ ΕΛΕΓΧΕΙΝ
Ή Παλαιά Γραφή συνιστα τό έλέγχειν. Ό
’Ιησούς Χριστός επίσης. Και Όΐ μ.αθηταί δ’Αύ-
τοϋ δμόίω; καί εΐπον καί έπολιτεύθησαν.
Ό Ιλεγχος των κακώς έχόντων εΐνε και δι­
καίωμα καί καθήκον. Άλλ’ όπως ’έχη την θείαν
ευλογίαν καί άντίληψιν καί ή άποτελεσμ.ατικός,
πρέπει νά γίνεται δικαίως καί επιεικώς, έξ α­
γάπης, όχι δέ κατακόρως.
Τόν δίκαιον έλεγχον έπιβάλλει ή θεία καί ή
ανθρώπινη δικαιοσύνη. Ό αδίκως έλέγχων εΐνε
ένοχος συκοφαντίας η έξυβρίσεο); άθέσμ.ου, άμ-
φοτέρων Αξιοποίνων, έλέγχων δέ άλλους άπο-
δεικνύεται αυτός άξιο; έλέγχου. Θέλεις νά έ-
λέγξης τινά ; Πρό παντός έσο δίκαιος. Μη
άποκρύψης τά κακά, αλλά καί μή τω άποδώ-
σης όσα δεν έχει τοιαϋτα, μη άρνηθής καί ε’ίτι
έχει αγαθόν. Έναντίως πράττων, gloat καί ά­
δικος καί ανήθικος, κάμνεις όχμ χρήσιν πλέον
τοΰ έλέγχου, άλλά κατάχρηβιν αΰτοΰ, ού μόνον
δ’ ωφέλιμος δέν γίνεσαι, αλλά καί επιβλαβής.
Τ0 έλεγχόμενος ζφεϊ πρώτιστο); νά έμβλέψη
είς τά έλατήρια τοί^ έλέγχοντο;. Εινε άγνά ή
•εΐνε σκολιά ; εινε απροσωπόληπτα ή εινε έμ-
παθή ; Έκ τής περί τούτου κρίσεώς του έξαρ-
τάται κατά μέγα μέρος καί ή περί των έλεγ-
χομένων κρίσις καί άπόφασίς του. Τδν έλέγχεις
δικαίως; άν έχη ολίγον ορθόν νουν καί άν περι­
σώζω έν έαυτώ συναίσθημά τι δικαιοσύνης, θά
συστραφή μέν ίσιος ολίγον ένδομύχως, άλλά θ’
άνομολογήσν) τό δίκαιον τοΰ έλέγχου. Άλλ’εί­
πες ψευδέ; τι κατ’ αϋτοϋ, ή έξώγκωσας αύτό
καί κατεφόρτωσα; αυτόν μέ όλας τοΰ κόσμου
τάς κακίας, ένω άνερευνών δ ίδιος έαυτόν συναι­
σθάνεται ότι, εΐνε εύπροσωπότερος ή όσον αυτόν
παριστόις ; Θά κατηγορήση εί; σέ προθέσεις μο­
χθηρά;, θά σέ θεωρήση όχι έλεγκτήν, άλλά συ­
κοφάντην, όχι έξ άγάπης καί καθήκοντος κι-
νούμενον, άλλ’ ύπό πάθους τυφλοΰ οΐστρηλατού-
μ,ενον, καί άναταρασσόμενος καί έμ.παθέστερο;
καθιστάμενος, όχι μόνον δέν θά συγκατανεύσω
ποτέ νά παραδεχθή ότι έχει τάς άποδιδομ,ένας
.
αύτώ άνυπάρκτου; κακίας, άλλά καί θ’ άρνηθή
ότι έχει τάς πραγμ-ατικάς τοιαύτας. Λάβετε
τόν παΐδα. Άν τω εΐπης, έστω καί διά σοβα-
ράν τινα παρεκτροπήν, ότι εΐνε τό έλεεινότερον
όν τοΰ κόσμ,ου, όχι παΐς, άλλά τέρας, θά σκο­
πήσω μέν διά φόβον, άλλ’ένδομύχως θά φρυάξω
καί θά εΐπω ότι, ό έλεεινός είσαι σύ, ότι τό τέ
ρας είσαι σύ, όστις νομ-ίζεις τόσον ευκόλως τέ­
ρατα τούς άλλους. Γ0 αυτός ψυχολογικός νόμος
διέπει πάσαν ψυχήν, νοσούσαν μ„έν, άλλ’ ύπερ-
βολικώς καί έν μέρει άδικο); έλεγχομένην, rO
έλεγχος θ’ άποβή άνωφελής, ίσως καί επιβλα­
βής, καί ό έλέγχων, ηθικώς, δέν θά κεΐται ύψη—
λότερον τού έλεγχομένου.
Άλλ’ δ έλεγχος πρέπει νά ηνε καί έπιεικής.
Έκτος περιστάσεων τινων έκτάκτο)ν, έν αίς δ
αόστηρός καί βαρύς έλεγχος εΐνε αναγκαίος καί
σύμ.φορος, τόν έλεγχον ρ.ετά τής δικαιοσύνης
πρέπει νά κανονίζω *ai ή έπιείκειά. Τό άμαρ-
τάνειν καί πίπτειν κεΐται έν τή άνθρωπίν·/) φύ­
σει. Άν ή κατά τό δυνατόν δμοίωσις πρό; τό
θειον εΐνε προορισμ.ό; καί καθήκον του άνθρώ-
που, τούτο δύναται νά κατορθωθή είς τό τέρμ.a
μακ'ρού καί έπιμόχθου σταδίου, έν τω μεταξύ
δέ πτώσεις καί άναστάσεις θά γίνωνται πολλαί.
Λόγοι ιδιοσυγκρασίας, λόγοι πλημ.μελοΰς ανα­
τροφή; καί αναστροφής, άκουσίου πολλάκις,.λό­
γοι στιγμαίας έπικρατήσεο); πάθους τινός, τό­
σοι άλλοι λόγοι, κάμπτοντες ενίοτε καί βουλή­
σεις ΐσχυράς, δύνανται νά ψι αί προκαλέσασαι
έλλειψίν τινα ή άμ.άρτημ.α αίτίαι. Διατί νά μή
ώμ,εν επιεικείς πρός την έλλειψίν ταύτήν, πρός
τό Αμάρτημα, τούτο, άφοΰ ή φύσις τού Ανθρώπου
εΐνε άτελής καί ρέπει είς άμ.αρτίαν, άφού ή τε-
λείωσις αυτής δέν εινε.έργον τής στιγμ,ής, έν
πλημμ,ελεΐ δέ κοινωνική καταστάσει, πλημμ.ελεϊ.
πολλάκις δι? Αμαρτίας τοΰ παρελθόντος, τόσαι
αίτίαι ύπάρχουσιν, ώθούσαι εις την πτώσιν καί
την άθέτησιν τού καθήκοντος ; Έπειτα, τίνές
 ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ
οί έλέγχοντες; δεν είνε άνθρωποι και αυτοί; ό­
σον καί άν είνε άπηλλαγμένοι παθών, δύνανται
να εϊπωσιν δτι ούδεμ.ία ηθική κηλίς, ούδέν ήθι-
κδν στίγρ.α ρυπαίνει την ηθικήν αυτών περιβο-
λήν ; Ζητούσι νά λιθασωσι την μοιχαλίδα. "Ε­
στω. Άλλ’ άν δ Χριστός ελεγεν αΰτοϊς : δ
αναμάρτητος πρώτος τδν λίθον βαλέτω ; Δέν
θ’ άπήρχοντο κατφσχυμένοι καί δεν θ’ άπέμε-
νον άναυδοι ; , λοτιμίαν καί τδν έμφυτον ήμΐν έγω'ίσμόν, ίσχυ-
"Επ.ιτα δ έλεγχος πρέπει νά προέρχεται μέν
καί έξ αισθήματος δικαιοσύνης, άλλ’ ή αγάπη
πρέπει νά ηνε πάντοτε άχώρισ.ος” αύτοΰ. Έκ
του χαρακτηρος τής αγάπης έξαρτάται κυρίως ή
ήθικότης τοΰ ελέγχου. Έκ του στοιχείου τής α­
γάπης έξαρτάται κυρίως καί τδ άποτελεσμάτι-
κδν αΰτόϋ. Ψυχή δέ άγαπώσα είνε ακατανόη­
τος άνευ τοΰ συναισθήματος τής έπιεικείας. Ή
όργιζομ,ένη κατά τού τέκνου της μήτηρ εκστο­
μίζει βαρείς κατ’ αύτοΰ λόγους, αλλά τδ σπιν­
.Θ
θηροβολούν ομμα της ύγραίνει άμα τδ δάκρυ
τής συμπάθειας, έπί δέ τών χειλέων της λόγοι
οργής καί τρυφερότητος καί αγάπης πλανώνται
καί ιπτανται άναμίξ. Έκτδς τούτου ή αγάπη
είνε δύναμις έλκουσα καί συμπαρασύρουσα. Ό
παΐς εϋκολώτερον διαπαιδαγωγεΐται ύπδ τής
μητρδς αύτοΰ, οΰ μόνον διά την άπαλότητα τής
ψυχής αύτοΰ, αλλά διότι συνδέεται πρδς αυτήν
Π
διά τοΰ μυστηριώδους εκείνου καί πανισχύρου
συνδέσμου, δστις ένοϊ καί άφομ.οιοΐ μόνον ψυ-
χάς άγαπώμένας. Τοιουτοτρόπως συμβαίνει καί
εις τάς μεγαλειτέρας ηλικίας.Εις συμβουλήν τοΰ
φίλου> ημών, ήοέμα καί μ.ετά γλυκύτητος ήμ.ΐν
Α.
λεγομέ/ην, πειθόμέθα άκοπώτερον. ’Ενώ, άν ή
συ'μβουλή προέρχεται έκ καρδίας δυσμ.ενοΰς ή-
μΐν καί έκφέρεται βαρεία καί απότομος, κατ’
έπιταγήν καί όχι κατά παράκλησιν, τδ έν ήμΐν
άνταρτίκδν καί. δυσυπότακτον στοιχείο ν έξεγεί-
ρέται άκαμπτον, ύπδ τυφλού δέ πείσματος, δεν
δεχόμεθα καί' δεν έκτελοΰμεν ο,τι εσωτερική
φωνή δμ.ολόγεΐ εύλογον καί δρθόν., Ή άρ.αρτοιλή
ψυχή είνε ασθενής. Διατί οι άξιοΰντες νά θερα-
πεύσωσιν αυτήν ν’ άπαξιώσι τάς θωπείας καί
δλα τά ήπια μέσα, . δι’ ών ή κακότροπος διά-
θεσις τοΰ ασθενούς μ,αλάσσεται καί δέχεται νά
ύποβληθη είς τήν θεραπείαν προσηνούς καί ψυ­
χολόγου καί κατακτώντος τήν εμπιστοσύνην
καί τήν αγάπην αύτοΰ ιατρού ;
"Οπως δ’ ό έλεγχος φαίνηται προερχόμενος
έξ αγάπης, άνάγκη ού μόνον νά προσεδρεύ'/f τώ
έλέγχοντι ή έπιείκεια, αλλά καί νόΡέξωθήται
προσεκτικώς άπ’ αύτοΰ παν στοιχΚον έγωϊσμοΰ.
Ό ελέγχων πρέπει νά ηνε ήθικώς κρείσσων
.τοΰΊλεγχομένου, αλλά δεν είνε πρέπον νά λέγη
αύτδς τούτο, πολλώ μ.άλλον νά έπαναλαμβάνγ
κατακόρως αύτό. "Αλλως,· φαίνεται, ότι έλέγ-
χει, ούχί όπως διορθώση, άλλ’ όπως καταδει­
κνύω·/ τήν κατάπτωσιν τών άλλων, έξάρη τήν
19 i
ιδίαν ύπεροχήν. Καί άν δεν ήνε τοιοΰτος, δεν
δύναται όμως ή νά θε&ορηθή ώς τοιοΰτος, είς ού-
δενδς δέ τούς λόγους τά ώτα κλείονται τόσον,
όσον.είς τούς λόγους ένδς έγώίστοΰ.
Ό έλεγχος δεν πρέπει νά γίνεται καί κατα­
κόρως. IIας λόγος καθ’ ημέραν έπαναλαμβα-
νόμενος, καταντφ τεπριμμ.ένος καί φορτικός, πρδ
πάντων δέ λόγος ελεγκτικός, πλήττων τήν φι­
ρότερον είς τάς μ.άλλον αμαρτωλάς ψυχάς. "Λ)-
λως τε τδ έλέγχειν είνε μέν καθήκον, αλλά κα­
θήκον λυπηρόν, συχνά δ’ ελεγχόμενοι καταντώ-
μ,εν νά πιστεύσωμεν, ότι ό έλέγχων δέν ώθει-
ται ύπδ τής αγάπης καί τοΰ καθήκοντος, άλλ’
ύπδ τού πάθους τοΰ κρίνειν καί έπικρίνειν τά
τών άλλων. "Επειτα ό έλεγχος είνε έλεγχο:
προσώπων, άλλά καί άρχών καί δοξασιών. Καί
.
δ μ.έν τών προσώπων πρέπει νά ηνε μ.εμετρη-
μένος καί νά γίνεται μ.όνον, όταν δέν ύπολείπε-
ται άλλο βελτιώσεως μ.έσον, δ δέ τών άρχών
καί τών δοξασιών δύναται νά ηνε συνεχής.
Αντί μια ειπης πρός τινα «είσαι κλέπτης ή ά-
νήθικος», δμίλησον είς αύ-.δν σοφώςκαί πειστι-
κώς κατά τής κλοπής καί τής άνηθικότητος.
Έσο βέβαιος, ότι θά σ’ έννοήση καί θ’ άκούση
τοΰ λόγου σου μ,ετά ήττονός δυσαρέσκειας καί
πλείονος προσοχής.
Ό ’Ιησούς ήλεγξε πολλάκις πλάνας καί κακίας
καί ενίοτε τάξεις προσώπων,σπανιώτατα δέ(πρό-
σοοπα όνομαστι καί ταΰτα ούχί έκ τών έχθρών
αύτοΰ. Καί πρδς τδν παραδιδόντα δέ ’Ιού-,
δαν είπεν : εταίρε, έ<ρ'ώ πάρει ; Καί ήτο ’Ιη­
σούς έκεΐνος, άνευ ρύπου καί άνευ αμαρτίας, μή
έχων άνάγκην νά φανή έπιεικής, όπως δειχθή
καί πρδς αύτδν άλλος έπιεικής. Ούτως έπολι
τεύθησαν καί οί ’Απόστολοι. Όποια μαθήματα
διά πάντα, ζηλοΰντα νά έλέγχφ έν πνεύματι
γνησίου καί άδολου Χριστιανισμού !
Μ. Γαλανός.
ΑίΙΡΕΑΙ ΤΠΕΡ ΤΟΤ ΣΤΑΑΟΓΟΤ.
Έν Τεςγέΰττ], 8)20 Ανγονατον 1888.
Πρδς τον αξιότιμου Κύριον Κ. Κυβμήν
ταμίαν τοΰ Συλλόγου τΐ/ς t Αναπλάαεως»
Είς Αθήνας.
Ααμβάνω τήν τιμήν νά δίαβιβάΰω νμΐν
έγκλείΰτως επιταγήν εν ’όψει δραχ. 50, ώς
Συνδρομήν μου ετηβίαν ύπερ τον ε&ναφελε-
ατάτου περιοδικού τον δμωννμον Συλλόγου.
Αεζαύ&ε τά δέβη μου
ΔΙΟΝΎΣΙΟΣ ΤΤΠΑΑΑΟΣ &ΤΑΙΑΣ
 1θ2 αναπλ.αςι:

ΕΙΣ ΦΟΡΑ 1 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ

ΤΠΕΡ ΓΒΝ ΠΕΙΝΟΝΤΒΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ
Αρχ. Γρ. Γ. sis Βουδα-Πέατην έλήφ&η' έξα/ρετα'
Κατά τά δηαοσιευθέντα έν προηγουυ.ενω γράφομεν ταχνδρομικώς. — Μ. II. Α. -λ. Γερ. Λίβα­
φόλλω είσεπράχθησαν <V 114,80 νον έλήφϋη' περιμένομεν ανυπομόνως άπάντηαιν επί
Έκ των έν Βενετία μελών της ζητημάτων.— κ. I. Σ. Μαριενβάδ' έλήφϋηααν' αντά­
«Άναπλάσεως» είσηνεγκον οί κκ. ξια προσδοκιών' ανμμορφονμεϋα. — Αρχ. Π. Κ. Λι·
Άρχ. Σ. Νικοκάβουρας ??·%?■ 5
βόρνον' έλήφ&η' φροντίσομεν περί εΐαπράξεως'— Ίερ.
πρόεδρος της κοινότ. Σ. Κ. Ζαλ. ’Ιωάννινα' ίλήφϋησαν επιοτολαί' εΐοεπράχϋη-
Γιαννιώτης » )) 50
euv χρήματα' έγράψαμεν φύλ,λα ζητηϋίντα έπέμφϋη-
Π. Τυπάλδος Φορέστη: » 20 ααν. — Καϋψ/. κ. Σαγκρ. ’Ιωάννινα' συνέχεια δεν
Γ. Π. Σκαλτσούνη: » 20 ίλήφϋη έτι. — Κνρ. Λ. Χρνα. Μανχεατρίαν ένεργή-
Μάρκος Δ. Ζερβός )) )) 10 οατε, παρακαλονμεν. —ν.. Λ. Φραγ. Τσαγχαράδαν' ι-
Άναττ. Καττόρης » » 22
λ.άβομεν επιστολήν σας' ινχάμε&α εκ -/.αρόίας άνάρ-
κόμητσα Έλ. Άλβρίτση » » 20
ρωσιν.— κ. Λ. Κνρ. Σπάρτην' ίλήφϋησαν 'ευχάριστου
Το δλον <ρρ. χρ 147 δο. 185,20 I μεν πέμπονται φύλλα. — Κ. Ε. Κνρ. Αργοστολιού
| ονμμορφαύμε&α. — κ. Έλ. Τραγ. Λίαναχλάδι' συν­

.
Έκ δε των έν Άθηναις εϊσηνεγκον ot κκ. δρομή ελεήφϋη.—- κ. Σ. Ασλ. Ρόδον χρήματα έλήφϋη-
Μ'. Β. Σπηλιόπουλο δ;, i σαν' ευχάριστουμεν. — κ. Λ. Κολ. Πορταριάν ίατά-
Δ. Βάμβας
Άνωνύμως
’Ανωνύμως
Άνωνύμως
»

»
3
3
5
» 10
.Θ λησαν. — κ. Β. ’ΐωαν. Τραπεξοϋντα' φύλλα έστάλη-
σαν' άπόδειξις πέμπεται. — κ. Π. Χριοτ. Γαλάτσι'
εγράψαμεν ταχνδρομικώς. — κ.κ. άδελ. Λεπ. Καν)
πολιν' φύλλα ζητη&έντα επέμφϋησαν' ή αποστολή πάν­
X. Β. » 5 τοτε ταχτική.— κ. Ν. Μπογ. Κέρκυραν' επιστολή σας
<9. I. Κόντης » 10 μετά χρημάτων έλήφ>9ή' εύχαριστονμεν' έγράψαμεν
Ν. Σδούνιας » 5 εσώκλεισαντες αποδείξεις. — Π. Μ. Φ. I. Φιλιππού-
Α. Πρεζάνης » 5
πολιν' χρήματα έλήφϋησαν' εύχαριστονμεν.— κ. Σερ.
Π
Γ. Λυγδόπουλο; » 5 ίερ. Αγχίαλον' έπέμψαμεν. — Ιεράν μονήν Κλιβάνου'
Ν. Μπέκας δήμαρχο; Πραμάντων... » 5
έλήφ&ηοαν χρήματα' ινχαριστονμεν. — Αρχ. Σ. Ν.
Τδ δλον δραχμαί 360. Βενετίαν έλήφ&ησαν χρήματα' άπηντήααμεν ταχυδρο­
μικός.— κ. I. Βαρδάκ. ’Ιωάννινα4 σνμμορφούμε&α.—
Έκ των ανωτέρω 360 δραχμών αί 185,20 κ. Άϋ. Λν-κιαρ. Αζδφ-Αόν' έγράψαμεν' περιμένομεν
Α.

έπέμ^ησαν διά τοϋ έν Βενετία άνταποκριτοϋ
τοϋ Συλλόγου κ. Σ. Νικοκάβουρα αρχιμανδρί­
του, τη επιμελεία τοϋ όποιου καί συνελέγησαν,
εις την έν Ίωαννίνοις κεντρικήν επιτροπήν,
τά δε υπόλοιπα μένουτιν εις τδ ταμεΈον τοϋ
Συλλόγου, δπως δοΟώσι μετά των άλλων συλ-
λεχθησομένων εις την ένταϋθα επιτροπήν.
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΑΝΑΉΛΛΣΕΩΣ
'Ο χ. ’Ιγνάτιος Μοβχάκης ίδωρήαατο τή βι-
βλιο&ήχη τοϋ Συλλόγου ίχ τών εαυτού συγ­
γραμμάτων τέσσαρας τόμους ά) Λόγοι ίκχλη-
βιαΰτιχοϊ »«ί μΰλΑται, β’) Ή φιλοσοφία
πατέρων τής ’Εκκλησίας, γ) Μελίται περί των
Χριστιανών άπολβγηνων, 8') Μελέτκι κατά
τοϋ υλισμού.
'Ο χ. Λ. Δ. Καππώτος, πρώην γυμνασιάρ ­
χης, έδωρήβκτο $ν τεύχος των προλεγομένων
αυτών a(g τήν φιλοσοφίαν της ιστορίας.
άπάντηαιν. — κ. Χρ. Γεωργ. Τούχ' έχετε δίκαιον.—
Β- Σταμ. Λευκάδα' συμμσρφούμεϋ-α. — κ. hi. Κοίκ.
Μιτηλύνην' χρήματα έλήφ&ησαν εύχαραποϋμεν. — κ.
A. Κ. Μ. ϋρέβεξαν αυνεμορφώϋημεν.—κ. Κυρ. Βεν.
Σύρον έλήφ&η. — κ. Κ. Ζ. Βροσ&ένιον έλήφ&η. —
■λ. ’Επί. Ιίν. Αργοστολιού' ϋέματα Ιπί τδ προΛιτικάτε-
ρον προτιμιόνται.— κ. Παπ. ΟΙκ. Αλιβέριον έλήφ&η'
άνεγνώσ&η μετά ανγκινήσεως. — Αρχ. ©.· Μ. Τρίπο-
λιν' έλήφϋη' περιμένίτ&ι άπάντηαις επί των ΰποβλη-
ϋύ.ντων ζητημάτων. — κ. Γ. Κ. Μπελ. Καλάμας' έπι-
ατολή σας έλήφ&η' εύχαρΚΡτοΰμεν. —κ. Στ. Καρ. Τή­
νον' έλήφϋησαν χρήματα' εύχαριστονμεν. — κ. Π.
Τσιρ. Ρώμην συμμορφούμε&α. — κ. Μ. Μαλ. ’Οδησ­
σόν ίπιατολή σας έλήφ&η' πΐμπομεν. — κ. Κ. Μακρ.
των Κέρκυραν ζητη&έντα επέμφ&ησαν έχετε δίκαιον' άλ­
λα τακτικ&ς πέμπομεν.—κ. Ν. Μπέκ. Πράμαντα' αυν-
δρομαϊ έΧηφϋησαν εύχαριστοΰμεν.—κ. "Αγγ. Καμ. Τή­
νον χρήματτί ^έλήφϋηααν εύχαριστονμεν. — κ. Γ.
Σταυρ. Σάμον' επιστολήν έλάβδμεν' χρήματα είσπρά-
ξομεν εύχαριστονμεν' δνάματα συνδρομητών πέμψατε.
, ΪΤύποις Λ. Κολλα^άζη xal Ν. Τριαντάφυλλου
— Κάτιαϋι τοϋ Λημαρχείου —