BG204

ISBN: 978-81-7526-766-4
 Úí.±õ.Õí.±õç. VäëìÜÞëßëÝHë ç_V×ë ç_ÇëìáÖ
Úëâ Ü_ÍâùÞë ÚëâÀùÞõ ±ëiëë ±Þõ µÕëçÞë ¼Ï ÀßëäÖí ÕðãVÖÀë

ÚëâçÛë

ÕþÀëåÀ
VäëìÜÞëßëÝHë ±ZëßÕíÌ
åëèíÚëÃ, ±ÜØëäëØ-4.

ÚëâçÛë 1
ÚëâçÛë (ÃðÉßëÖí)
(ÚëâÕHë×í ±ëiëë ±Þõ µÕëçÞë ¼Ï ÀßëäÖí ÕðãVÖÀë)
ßÉñÀÖëý Ñ ÚëâÕþT²ìkë ÜKÝV× ÀëÝëýáÝ, Úí.±õ.Õí.±õç.
VäëìÜÞëßëÝHë ç_V×ë, åëèíÚëÃ, ±ÜØëäëØ - 4.
±ëåíäëýØ Ñ Úþ›VäwÕ ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉ
ÕþõßÀ Ñ ÕþÃË Úþ›VäwÕ ­ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ
ÀùÕíßë´Ë Ñ © VäëìÜÞëßëÝHë ±ZëßÕíÌ
±ë ÕðVÖÀÞù Àù´ ÕHë ±_å Àù´ ÕHë VäwÕõ ßÉ^ Àßäë ÜëËõ
ÕþÀëåÀÞí áõìÂÖ ÕßäëÞÃí Üõâääí ±ìÞäëÝý Èõ.
20Üí ±ëT²ìkë Ñ É^Þ, 2023
ÕþÖ Ñ 30,000 (À<á Ñ 7,45,000)
gÀÜÖ Ñ wë. 15/-
(VäëìÜÞëßëÝHë ±ZëßÕíÌÞë ±ÞðØ­ ëÞ×í Üñâ gÀÜÖ wë. 20/-
Üë_×í CëËëÍõáí gÀÜÖ)
ISBN Ñ 978-81-7526-766-4

Presented by : Children’s Activities Central Office,

BAPS Swaminarayan Sanstha
Shahibaug, Ahmedabad - 380 004, Gujarat, India
Blessings : His Holiness Pramukh Swami Maharaj
Inspirer : His Holiness Mahant Swami Maharaj
Copyright : © Swaminarayan Aksharpith
All rights reserved. No part of this book may be used or
reproduced in any form or by any means without permission
in writing from the publisher, except for brief quotations
embodied in reviews and articles.
20th Edition : June, 2023
Copies : 30,000 (Total Copies: 7,45,000)
Price : ` 15/-
(reduced from ` 20/- courtesy of Swaminarayan Aksharpith)
ISBN : 978-81-7526-766-4

ÜðÄÀ ±Þõ ÕþÀëåÀ Ñ

VäëìÜÞëßëÝHë ±ZëßÕíÌ
åëèíÚëÃ, ±ÜØëäëØ-380004.
2 ÚëâçÛë
 ÕßÜ ÕñFÝ ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉÞë ±ëåíäëýØ

ÚëâçÛë 3
 ÕþVÖëäÞë

ÚëâçÛë ±õËáõ ÚëâÀùÞí ÕùÖëÞí çÛë.

±ë çÛëÜë_ ç_VÀëß Üâõ.
±Þõ ç_VÀëß×í °äÞ CëÍëÝ.
°äÞ CëÍëÝõáð_ èùÝ Öù çúÞõ ÃÜõ.
ÛÃäëÞÞõÝ ÃÜõ.
°äÞÜë_ ç_VÀëß èùÝ, Öù ØðìÞÝëÜë_ çðÂÕñäýÀ °äí åÀëÝ
±Þõ ÛÃäëÞÞð_ ÔëÜ ÕHë ÕëÜí åÀëÝ.
ÚëâìÜhëù, ±ëÕHëÞõ ç_VÀëß ±ëÕäë ÜëËõ,
Ö×ë ±ëÕb_ °äÞ CëÍäë ÜëËõ É
Úþ›VäwÕ ÝùÃí° ÜèëßëÉõ çÞõ 1954Üë_
ÒÚëâÜ_ÍâÓÞí V×ëÕÞë Àßí èÖí.
±Þõ ±ëÉõ ÕþëHëMÝëßë Ãðvèìß ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ ÕHë
ÚëâÀù çë×õ ÚëâÀù Éõäë ×´Þõ ±ëÕHëë çúÞð_ °äÞ CëÍõ Èõ.
ç_Öù ±Þõ ÀëÝýÀßù ÕHë ±ëÕHëë ÜëËõ Õðvæë×ý Àßõ Èõ.
äëè ! ±ë Öõ Àõäí çð_Øß äëÖ !
±ëÕHëð_ çú ÕþõÜ×í KÝëÞ ßëÂõ Þõ ±ëÕHëõ Öù Úç CëÍëÝë É ÀßäëÞð_.
±ë ÕðãVÖÀëÜë_ ÞëÞí ÞëÞí äëÖù Èõ,
ÕHë Öõ °äÞCëÍÖßÞë ÂñÚ ÜùËë ç_VÀëß ±ëÕõ Èõ.
ÜëËõ Çëáù,
±ëÕHëõ çú ÞëÞë-ÞëÞë ÚëâÀù
±ë ÚÔí ÞëÞí-ÞëÞí äëÖù äë_Çí±õ ±Þõ ìäÇëßí±õ.
ÖõÞù äëß_äëß ÕëÌ Àßí±õ.
±Þõ °äÞÞõ ç_VÀëßÞí çðÃ_Ô×í Ûßí Ø´±õ.

- VäëìÜÞëßëÝHë ±ZëßÕíÌ
4 ÚëâçÛë
 ±Þð¿ÜìHëÀë
çäë*Ãí ìäÀëçÞë
Õë_Ç çØûÃðHëù..................... 6
ÚëâçÛëÜë_ äÖýÞ............... 7
±ë°äÞ çIç_Ã................. 7
ÚëâçÛëÞù ÀëÝý¿Ü............ 9
ÉÝÞëØ.......................... 10
VÖðìÖ............................. 10
ÔñÞ............................... 11
Õþë×ýÞë........................... 13
ÀíÖýÞ............................ 15
çÜñèÃëÞ-1 Ñ
Üëßù ç_ÀSÕ..................... 20
çÜñèÃëÞ-2 Ñ
ç_VÀòìÖ ÃíÖù .................. 23
çÜñèÃëÞ-3 Ñ
µÕëçÞë ÃíÖù ................. 25
çÜñèÃëÞ-4Ñ Väë. äëÖù, CëùæHëë,
ÃðvÕß_Õßë...................... 28
çIç_ÃØíZëë ÜðÂÕëÌ fáùÀù.. 30
‡ Õþë×ìÜÀ ÜðÂÕëÌ
Õñ½Þë UáùÀù................... 38
ÉÜÖë_ Õèõáë_Þë_ fáùÀù........ 39
KÝõÝ Ü_hë, ÕñHëëýèðìÖ fáùÀ, ¼ÏÖë
ÃíÖ, çäëßõ ÀßäëÞí Õþë×ýÞë.. 40
ÚëâçÛë
ßëhëõ ÀßäëÞí Õþë×ýÞë........... 41
±ëßÖí .......................... 41
×ëâ.............................. 42
×ëâ ÜëÞçí.................... 42
Õ_Çë_à ÕþHëëÜ - 5 VËõÕ........ 43
ÃðvÕß_ÕßëÞù Ë>_Àù ÕìßÇÝ... 44
‡ ìäåõæ ÜðÂÕëÌ
±LÖÝëýìÜ - ±WËÀ............ 48
ÕìßÇÝ Ñ ÛÃäëÞ
lí VäëìÜÞëßëÝHë ............ 49
ÕìßÇÝ Ñ ÕßÜ ÕñFÝ
ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ .......... 51
ÕìßÇÝ Ñ Úí.±õ.Õí.±õç.
ç_V×ë ........................... 53
ÕìßÇÝ Ñ Úí.±õ.Õí.±õç.
ÚëâÕþT²ìkë....................... 54
±Â_Í çðÂí ßèõäëÞë
åë ÜëËõ ?....................... 56
‡ ½Hëäë Éõäð_
ç_V×ë±õ µÉäõá ÜèùIçäù... 61
ÕþäÇÞÑ ÚëâçÛë............. 62
çðÂí ßèõäëÞë 6 ìäÇëßù...... 66
çÎâÖëÞí ABCD ............. 67
5
 çäë*Ãí ìäÀëçÞë È çØûÃðHëù
ÚëâÀù ±õËáõ ÕþÛðÞë_ çð_Øß ±Þõ ìÞØùýæ ÕðWÕù. ±õÞõ ÕñHëýwÕõ
Âíáääë ÜëËõ É Èõ Ñ Úí.±õ.Õí.±õç. VäëìÜÞëßëÝHë ÚëâÜ_Íâ.
ÞíÇõÞë È çØûÃðHëùwÕí Õë_ÂÍí±ù×í ÚëâÀÞð_ °äÞ çäë*Ãí ÚÞõ Èõ Ñ
1. çIç_Ã
2. ç_VÀëß
3. ìåZëHë
4. VäëVJÝ
5. ç_VÀòìÖ
6. VäìäÀëç
...½õ µÕßÞë È çØûÃðHëù×í °äÞÞù çäë*Ãí ìäÀëç ×Öù èùÝ, Öù
ØßõÀ ÚëâÛ@ÖÞù KÝõÝ Èõ Ñ ØßõÀ çØûÃðHëÜë_ 100„ ßë°Õù Üõâääù.

çIç_Ã
Ý

ç_VÀ
VäëVJ

òìÖ

ëç
äÀ ç_VÀ
Väì Þõ ëß
± Hë
ë
ìåZ

6 ÚëâçÛë
 ÚëâçÛëÜë_ äÖýÞ
(1) ÚëâçÛëÜë_ çÜÝçß èëÉßí ±ëÕäí.
(2) ÛÃäëÞÞí ÜñìÖýÞõ ØoÍäÖû Àßí áë´ÞÜë_ Úõçäð._
(3) Éõ åíÂääëÜë_ ±ëäõ Öõ KÝëÞ×í çë_Ûâäð_.
(4) çÛëÜë_ Õþ‘ ÕñÈëÝ Öù èë× ¬Çù Àßäù. ÉäëÚ ±ëÕäëÞð_ ÉõÞõ
ÀèõäëÜë_ ±ëäõ ÖõHëõ É ÉäëÚ ±ëÕäù.
(5) Çëáð çÛëÜë_ äëÖù Þ Àßäí, ÖùÎëÞ-ÜVÖí Þ Àßäë_.
(6) ÔñÞ, Õþë×ýÞë, ±ëßÖí, ×ëâ, ÀíÖýÞ äÃõßõ ¬Çë Väßõ ±õÀ
±äëÉõ Úùáäë_.
(7) çÛë Õñßí ×Ýë ÚëØ ÌëÀùß°Þë_ ØåýÞ Àßí, ç_Öù-ç_ÇëáÀùÞõ
Õþ­HëëÜ Àßí Ö×ë ÚëâÀùÞõ ÒÉÝ VäëìÜÞëßëÝHëÓ Àèí ìäØëÝ
áõäí.
±ë°äÞ çIç_Ã
±ëÕHëõ VäëìÜÞëßëÝHë ç_ÕþØëÝÞë - Úí.±õ.Õí.±õç.Þë ±ë°äÞ
çIç_Ãí @Ýëßõ Àèõäë´±õ ? µÕëçÞë ±Þõ ±ëiëë ¼Ï èùÝ IÝëßõ.
±ëiëë ±Þõ µÕëçÞë É ±ZëßÔëÜÜë_ ÉäëÞí Úõ Õë_Âù Èõ. ÚëâçÛëÜë_
±ë Úõ ìäæõ ½Hëäë Üâõ Èõ.
‡ ±ëiëë ±õËáõ ?
±ëiëë ±õËáõ ìÞÝÜù. ±ë ìÞÝÜù ±ëÕb_ CëÍÖß Àßõ. ±ëÕHëÞõ
Õìähë ÚÞëäõ. À<ç_Ã×í ±ëÕHëí ßZëë Àßõ. Þõ ±ëÕHëÞõ ÛÃäëÞÞõ
ÃÜÖë ÚÞëäõ. ±ëiëë ±õËáõ áëÛ É áëÛ.
ÚëâìÜhëù, lí°ÜèëßëÉõ ìåZëëÕhëíÜë_ ±Þõ Ãðvèìß ÜèoÖVäëÜí
ÜèëßëÉõ çIç_ÃØíZëëÜë_ çIç_Ãí±ù ÜëËõ ±ÞõÀ ±ëiëë±ù Àßí Èõ.
çIç_ÃØíZëëÜë_ ÚëâÀùÞë ìäÀëç ÜëËõ ÕHë CëHëí ±ëiëë±ù Èõ. ÖõÜë_×í
ÀõËáíÀ äÔð Éwßí 8 ±ëiëë±ù ÞíÇõ ÜðÉÚ Èõ Ñ

ÚëâçÛë 7
1. ÀoÌí (ÀoÌí Õèõßí lí° ÜèëßëÉÞù ±ëåßù Àßäù.)
2. Õñ½-Õ_Çë_à (ìÖáÀ-Çë_Øáë çìèÖ Õñ½ Àßäí. ÜëÖë-ìÕÖëÞõ
Õ_Çë_à ÕþHëëÜ Àßäë.)
3. ÚëâçÛë-CëßçÛë (ìÞÝìÜÖ-çÜÝçß Éäð_. CëßçÛëÜë_ Úõçäð_.)
4. ±ëßÖí-±WËÀ (CëßÜ_ìØßÜë_ Àõ TÝã@ÖÃÖ Úõ çÜÝõ ±ëßÖí-
±pÀ Àßäë_.)
5. ±ëèëßåðì© (Í<_Ãâí-áçHëÞù IÝëà Àßäù. Ú½ßð ÂëHëí-ÕíHëí
±Þõ TÝçÞÞù IÝëà Àßäù. ±õÀëØåí (Îßëâí Àõ çÉâë Àõ
ìÞÉýâë) Àßäí.)
6. äë_ÇÞ-ÕßíZëë (ÒçIç_Ã ìäèëßÓ ÕðãVÖÀë±ùÞð_ ßùÉ äë_ÇÞ Àßäð_.
ÒçIç_à ìäèëßÓ ÕðãVÖÀë±ùÞí ÕßíZëë ÎßìÉÝëÖ ±ëÕäí.)
7. À<ç_ÃIÝëà (ÂßëÚ ìÜhëù, ìçÞõÜë-ìçìßÝáÞù IÝëà Àßäù.)
8. çëßù ±PÝëç (ßùÉ 2 ÀáëÀ ìäåõæ ±PÝëç Àßäù.)
‡ µÕëçÞë ±õËáõ ?
µÕëçÞë åOØ ÒµÕ † ±ëçÞÓ ±õÜ Úõ åOØÜë_×í ÚLÝù Èõ. ÉõÞù
±×ý ×ëÝ Èõ Ñ ÛÃäëÞÞí çÜíÕ ìÞäëç Àßäù.
ÛÃäëÞÞí çÜíÕÜë_ ìÞäëç Àßäë ÜëËõ, äõØëìØÀ åëVhëùÞë çëß
±õäë_ äÇÞëQ²Ö ±Þõ VäëÜíÞí äëÖù ±Þðçëß ±ëÕHëõ ÞíÇõÞí 4
ÚëÚÖù ÜëÞäí ½õ´±õ Ñ
1. ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø Üñâ ±Zëß (ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí ±ZëßÚþ› Èõ.)
2. çè½Þ_Ø Èõ ÕßÜõrß
(lí° ÜèëßëÉ ÀÖëýèÖëý, ìØTÝ-çëÀëß, çäùýÕßí ±Þõ ÕþÃË Èõ.)
3. ÕþÃË çIÕðvæ ÜùZëÞð_ ¦ëß
(ÕþÃË ±ZëßÚþ› ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ ÜùZëÞð_ ¦ëß Èõ.)
4. BAPS ±ãVÜÖë (BAPS VäëìÜÞëßëÝHë ç_ÕþØëÝÞë ìç©ë_Öù, Ãþ_×ù,
Õß_Õßë äÃõßõ ÕßÜ çIÝ Èõ.)

8 ÚëâçÛë
 ÚëâçÛëÞù ÀëÝý¿Ü

¿Ü ìäÃÖ ìÜ.
1. ÉÝÞëØ † VÖðìÖ 05
2. ÔñÞ / Õþë×ýÞë / ÀíÖýÞ / ÜñìÖýØåýÞ 05
3. çÜñèÃëÞ 05
4. çIç_Ã ìäèëß 25
5. ÕþëHëëÝëÜ † Õ_Çë_à ÕþHëëÜ 05
6. ÕþÃË ìäèëß 10
7. ÜðÂÕëÌ (çIç_ÃØíZëë) 10
8. çäë*Ã ìäèëß 20
9. ±ëßÖí / ×ëâ ÜëÞçí 05
10. KÝõÝ - ÕñHëëýèðìÖ UáùÀ - ¼ÏÖë ÃíÖ 05

±ë ÚëâçÛë ÀëÝý¿ÜÞí ìäÃÖäëß çÜÉ^Öí Üõâäí±õ.

ÚëâçÛë 9
 ÉÝÞëØ
(Àù´ ±õÀ ÚëâÀõ ÞíÇõ ÕþÜëHëõ ÉÝ Úùáëääí ±Þõ Úí½ ÚëâÀù±õ
±õÀ çë×õ ÉÜHëù èë× ¬Çù Àßí Üëhë ÒÉÝÓ ±õËáð_ Úùáäð_.)
lí VäëìÜÞëßëÝHë ÛÃäëÞÞí... ÉÝ
±ZëßÕðvæùkëÜ ÜèëßëÉÞí... ÉÝ
ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí ÜèëßëÉÞí... ÉÝ
ÛÃÖ° ÜèëßëÉÞí... ÉÝ
åëVhëí° ÜèëßëÉÞí... ÉÝ
ÝùÃí° ÜèëßëÉÞí... ÉÝ
ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉÞí... ÉÝ
ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉÞí... ÉÝ

VÖðìÖ
(VÖðìÖÃëÞ çÜñèÜë_ Àßäð_)
1. ±ZëßÜû ±èo ÕðvæùkëÜØëçùãVÜ
±×ý Ñ ±Zëß ±õäù è<_ ÕðvæùkëÜÞù Øëç È\_.
2. ä_Øð_ líèìßÞõ çØë xØÝ×í ÃðHëëÖíÖëÞ_ØÞõ,
ä_Øð_ Õþëð Û@ÖÞõ äâí ÞÜð_ åëVhëí ÜèëßëÉÞõ.
ä_Øð_ líÃðv Ýùìð ÕþÜð° ÔëÝëý ÕßÚþ›Þõ,
ä_Øð_ ç_Ö ÜèoÖVäëÜí ÃðvÞõ ÀSÝëHëØëÖë ÖÜõ.
3. ÃðHëëÖíÖëõZëß_ Úþ› ÛÃäëÞû ÕðvWëëõkëÜ Ñ Ð
ÉÞëõ ½ÞãLÞØ_ çIÝ_ ÜðEÝÖõ Ûä-ÚLÔÞëÖû ÐÐ
±×ý Ñ ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí ±ZëßÚþ› Èõ Ö×ë ÛÃäëÞ lí
VäëìÜÞëßëÝHë ÕðvæùkëÜ Èõ. Éõ TÝã@Ö ±ë çIÝÞõ ½Hëõ
Èõ, Öõ ÛäÚ_ÔÞÜë_×í Üð@Ö ×ëÝ Èõ.

10 ÚëâçÛë
4. Ãðv Úþý›ë ÃðvìäýWHëð, ÃðývØõýäëõ Üèõrß Ñ Ð
ÃðvÑ çëZëëÖû Õß_ Úþ›, ÖVÜö líÃðßäõ ÞÜ Ñ ÐÐ
±×ý Ñ Ãðv ±õ Úþ›ë, ìäWb, Üèõå Èõ. Ãðv ±õ É çëZëëÖû
ÕßÚþ›Þð_ VäwÕ Èõ. ±õäë ÃðvÞõ èð_ ÞÜÞ Àv_ È\_.
5. IäÜõä ÜëÖë Ç ìÕÖë IäÜõä, IäÜõä Ú_Ôð çÂë IäÜõä Ð
IäÜõä ìäzë ÄìäHë_ IäÜõä, IäÜõä çä* ÜÜ ØõäØõä ÐÐ
±×ý Ñ èõ ÕþÛð ! ±ëÕ É Üëßë_ ÜëÖë, ìÕÖë, Ûë´-ÚèõÞ, ìÜhë,
ìäzë ±Þõ ÔÞ Èù. ±ëÕ É Üëßð_ çäýVä Èù.
6. Ÿ çè ÞëääÖð, çè Þëö ÛðÞ@Öð, çè äíÝ* Àßäëäèö Ð
ÖõÉãVäÞëäÔíÖÜVÖð, Üë ìäì¦Wëëäèö ÐÐ
Ÿ åëãLÖÑ åëãLÖÑ åëãLÖÑ ÐÐ
±×ý Ñ èõ ÕþÛð! ±ëÕ ±Üëßë Ú_ÞõÞð_ (Ãðv-ìåWÝÞð_) çë×õ ßZëHë
Àßù ±Þõ ÕùæHë Àßù. ±Üõ Ú_Þõ çë×õ åã@Ö ÕþëMÖ Àßí±õ.
±Üëßë Ú_ÞõÞð_ ±KÝÝÞ ÖõÉVäí ÚÞù ±Þõ ±Üõ Ú_Þõ
ÕßVÕß ¦õæ Þ Àßí±õ.

ÔñÞ

(±õÀ ÚëâÀõ ÔñÞ Úùáëääí. ÔñÞ ÚùáÖí äÂÖõ ç_ÃíÖÞë çëÔÞùÞù

µÕÝùà Àßí åÀëÝ. Éõ ÔñÞ ÚùáëääëÜë_ ±ëäõ, Öõ ±õÀ çë×õ Öëâí
ÕëÍíÞõ, ¬Çõ çëØõ TÝäãV×Ö ßíÖõ ±LÝ ÚëâÀù±õ ÜñìÖý çëÜõ ½õ´Þõ
{íáäí.)
1
VäëÜí ±Þõ ÞëßëÝHë (2)...
VäëÜí Öõ ÃðHëëÖíÖ VäëÜí, ÞëßëÝHë çè½Þ_Ø VäëÜí... 1
VäëÜí ±Þõ ÞëßëÝHë...
±Zëß ±Þõ ÕðvæùkëÜ (2)...

ÚëâçÛë 11
 ±Zëß Öõ ÃðHëëÖíÖ VäëÜí, ÕðvæùkëÜ çè½Þ_Ø VäëÜí... 2
±Zëß ±Þõ ÕðvæùkëÜ...
±ëIÜë Þõ ÕßÜëIÜë (2)...
±ëIÜë Öõ ÃðHëëÖíÖ VäëÜí, ÕßÜëIÜë çè½Þ_Ø VäëÜí... 3
±ëIÜë Þõ ÕßÜëIÜë...
Úþ› ±Þõ ÕßÚþ› (2)...
Úþ› Öõ ÃðHëëÖíÖ VäëÜí, ÕßÚþ› çè½Þ_Ø VäëÜí... 4
Úþ› ±Þõ ÕßÚþ›...
2
Úùáù ßõ VäëìÜÞëßëÝHë Úùáù
±õÀäëß ÜðÂ×í VäëìÜÞëßëÝHë
VäëìÜÞëßëÝHë VäëìÜÞëßëÝHë... Úùáù ßõ... 1
¬CëÖë_ Þõ ½ÃÖë_ VäëìÜÞëßëÝHë
¶ÌÖë_ Þõ ÚõçÖë_ VäëìÜÞëßëÝHë
VäëìÜÞëßëÝHë VäëìÜÞëßëÝHë... Úùáù ßõ... 2
ÞëÖë_ Þõ ÔùÖë_ VäëìÜÞëßëÝHë
ÂëÖë_ Þõ ÕíÖë_ VäëìÜÞëßëÝHë
VäëìÜÞëßëÝHë VäëìÜÞëßëÝHë... Úùáù ßõ... 3
èßÖë_ Þõ ÎßÖë_ VäëìÜÞëßëÝHë
èëáÖë_ Þõ ÇëáÖë_ VäëìÜÞëßëÝHë
çäý ì¿ÝëÜë_ VäëìÜÞëßëÝHë... Úùáù ßõ... 4
3
áÃÞí áëÃí ÜðÞõ VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí ßõ,
VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí Þõ lí CëÞUÝëÜÞí...
VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí Þõ ÃðHëëÖíÖ ÔëÜÞí...
VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí Þõ ÛÃÖ° ÜèëßëÉÞí...
VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí Þõ åëVhëí° ÜèëßëÉÞí...
12 ÚëâçÛë
 VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí Þõ ÝùÃí° ÜèëßëÉÞí...
VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí Þõ ÕþÜð VäëÜí ÜèëßëÉÞí...
VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí Þõ ÜèoÖ VäëÜí ÜèëßëÉÞí...
4
(ßëÃ Ñ ÛíÜÕáëç)
VäëìÜÞëßëÝHë VäëìÜÞëßëÝHë
VäëìÜÞëßëÝHë VäëìÜÞëßëÝHë
èìßÀòWHë ìäÞë ØðÑ ÀùHë èßõ,
CëÞUÝëÜ ìäÞë çð ÀùHë Àßõ.
Õþë×ýÞë
(Õáë_Ìí äëâí, Ë|ëß Úõçí, ÈëÖí Õëçõ èë× ½õÍí, ÜñìÖýÞë_ ØåýÞ
Àßäë_. ÜñìÖýÞõ ½õ´ ±ë_ Ú_Ô Àßí, ÜñìÖý ç_ÛëßÖë_-ç_ÛëßÖë_ Éõ
Õþë×ýÞë ÚùáëääëÜë_ ±ëäõ Öõ ±õÀ çë×õ ÖëáÜë_ {íáäí ±×äë çÜñèÜë_
Úùáäí. ç_ÃíÖÞë çëÔÞùÞù µÕÝùà Àßí åÀëÝ.)
1
(çÜñèÜë_)
èõ ÕßÜõrß Ü_ÃáØëÖë, Èí±õ ±Üõ çú Öëßë Úëâ;
Øõ ØåýÞ ÖðÉ ìØTÝ ÜÞùèß, ä_ØÞ Àßí±õ äëß_äëß (2)... ËõÀ
çäëß ÕÍõ Þõ Õ_Âí ½Ãõ, ìÀá ìÀá ÃëÝõ Öëv_ ÃëÞ;
{ëáß {HëHëõ Ü_ìØß Ãð_Éõ, ÉÝ ÉÝ ×ëÝõ Öëv_ ÞëÜ... èõ ÕßÜõrß... 1
ÕßìèÖÀëßí Öð_ Èõ VäëÜí, çÀá ÉÃÖÞù çäëýÔëß;
ÞëÞë ÜùËë çú ÜëÞäÞù, ±õÀ É Öð_ Èõ ÖëßHëèëß... èõ ÕßÜõrß... 2
ÛHëÖß ÃHëÖß ±õäð_ ØõÉõ, ØõÉõ Ûã@Ö Þõ ÖðÉ iëëÞ;
ÜëÖìÕÖë Þõ ç_ÖÃðvÞë, ßë°ÕëÞð_ Àßí±õ ÕëÞ... èõ ÕßÜõrß... 3

ÚëâçÛë 13
 2
(±õÀ ÚëâÀõ ì{áëääí.)
èõ ±ZëßÕðvæùkëÜ MÝëßë, Ü_Ãá ÀßÞëßë;
ÕëÝõ ÕÍíÞõ ä_ØÞ ÀßÖë, ÚëâÀ çú Öëßë... ËõÀ
çäùýÕßí çëÀëß ìØTÝ Èù, Èù ÀßÖë èßÖë;
ç_Ö VäwÕõ ÕþÃË ßèù Èù, Üðã@ÖÞë ØëÖë... èõ ±Zëß... 1
ìÞÝÜ ÕëáÞÞí åã@Ö Øõ½õ, ÀWËù èßÞëßë;
ç_Õ, ç_ÝÜ Þõ Ûã@Ö Øõ½õ, ÀvHëë ÔßÞëßë... èõ ±Zëß... 2
ÛHëí±õ ÃHëí±õ, ìäÞÝí ÚÞí±õ, ×´±õ ±Üõ çëßë;
ÜëÖ-ìÕÖë Þõ ÉÞ çõäëÞë, ±ëìåæ Øù LÝëßë... èõ ±Zëß... 3
3
(±õÀ ÚëâÀõ ì{áëääí.)
VäëÜí ÚëÕë ±Üëßí ÖÜõ ßZëë Àßù,
ÜÜ ÜVÖÀ Õß ÖÜõ èVÖ Ôßù... ËõÀ
ÜÞõ çØëÝ ç_ÖÞù ç_à è½õ, ÜÞõ ÕþÛð ÛÉÞÞù Õþç_à è½õ,
±_Ãõ ±_ÃÜë_ Ûã@ÖÞù ß_à è½õ... VäëÜí ÚëÕë... 1
Üëßë èöÝë ÖHëù çú Üõá èßù, Ûáí Ûã@Ö ÖHëù wÍù Ûëä Ûßù,
Üëßõ ±ëåßù ±õÀ ÖÜëßù Âßù... VäëÜí ÚëÕë... 2
Üëßë èë×Üë_ ±ëÕÞð_ ÀëÜ è½õ, Üëßë ÜðÂÜë_ ±ëÕÞð_ ÞëÜ è½õ,
Üëßõ ±_Ößõ ±ëÕ ìÞäëç è½õ... VäëÜí ÚëÕë... 3
4
(±õÀ ÚëâÀõ ì{áëääí.)
VäíÀëßí SÝëõ VäíÀëßí SÝëõ, ä_ØÞ ±ëÉ ±Üëßë_,
±Üõ ÚëâÀ Èí±õ ÖÜëßë_, VäëÜí ÚëâÀ Èí±õ ÖÜëßë_... ËõÀ
14 ÚëâçÛë
Þ×í ±Üëßí Õëç èëõ ÛÃäÞ, ÛëÖ ÛëÖÞë_ eáëõ;
ÕHë µßÞí ÚÃí±ëõÜë_ ÂíSÝë_ Èõ, Ûì@ÖÛëäÞë_ eáëõ;
±õ eáëõÞõ ÜëÞí áõÉëõ, À<Üâë_ xØÝ ±Üëßë_... ±Üõ 1
Ûëõâë ×´Þõ Àßí±õ ±Üõ Öëõ, ÛëÖ ÛëÖÞí Ûñáëõ;
ÕHë ÖðÉÞõ Þ Ûñáí±õ èßØÜ, ±Üõõ ÇÍëäí±õ eáëõ;
±õ eáëõÜë_ ÜñÀí±õ ±Üõ Öëõ, èßØÜ −ëHë ±Üëßë... ±Üõ 2

ÔñÞ-Õþë×ýÞë±ù çë_Ûâäë ÜëËõ ÚëÉ\Þù

QR ÀùÍ VÀõÞ Àßù.

ÀíÖýÞ
(ÞíÇõÞë_ ÀíÖýÞù 1 ÚëâÀ {íáëäõ ±Þõ ±LÝ ÚëâÀù ±õÀ çë×õ
Öëâí ÕëÍí, ±õÀ çñßÜë_ ÃëÝ. ç_ÃíÖÞë çëÔÞùÞù µÕÝùà Àßí
åÀëÝ.)
1
±õÀÍõ ±õÀ, lí°Þí ßëÂù ËõÀ,
Üëßë Ú_Ôð, ÀSÝëHë áõäð_ çèõá Èõ.
ÚÃÍõ ÚõÝ, lí°Þð_ ÞëÜ áõÝ... Üëßë Ú_Ôð.
hëÃÍõ hëHë, lí°Þð_ áõ åßHë... Üëßë Ú_Ôð.
ÇùÃÍõ Çëß, lí°Þõ ÞÜVÀëß... Üëßë Ú_Ôð.
Õë_ÇÍõ Õë_Ç, Ûã@ÖÜë_ ÞëÓäõ ±ë_Ç... Üëßë Ú_Ôð.
ÈÃÍõ ÈÝ, lí°Þí Úùáù ÉÝ... Üëßë Ú_Ôð.
çëÖÍõ çëÖ, Èõ Úþ› èÜëßí ½Ö... Üëßë Ú_Ôð.
±ëÌÍõ ±ëÌ, ÜñÀí Øõ ÉÃÞù ÌëÌ... Üëßë Ú_Ôð.
ÞäÍõ Þä, Ößí ½ Öð_ ±ë Ûä... Üëßë Ú_Ôð.
±õÀÍõ ÜÙÍõ Øå, ±ÔÜýÜë_×í Âç... Üëßë Ú_Ôð.
±õäí ßíÖõ Û½Ý, Öù ±ZëßÔëÜÜë_ ÉäëÝ... Üëßë Ú_Ôð.
ÚëâçÛë 15
 2
CëÞUÝëÜ, CëÞUÝëÜ, Üëßí çë×õ ßÜäë,
±ëäåù Àõ Þìè ? (2) ËõÀ
ìÜhëù Èõ {ë{ë, äëÃõ Èõ äë½_,
ÂõáÀ>Ø Àßäë, ±ëäåù Àõ Þìè ! (2)... CëÞUÝëÜ... 1
ØÍù µÈëâåð_, dØßÍí Îßåð_,
ß_Ãõ ßÜëÍäë, ±ëäåù Àõ Þìè ! (2)... CëÞUÝëÜ... 2
VäëÜí Èõ çë×Üë_, ç_Öù ç_Ãë×Üë_,
±ëÀëåÜë_ ¶Íäë, ±ëäåù Àõ Þìè ! (2)... CëÞUÝëÜ... 3
ÂëË<_ ÜíÌ<_ ÉÜåð_, ÂñÚ ÂñÚ ßÜåð_,
±ëÞ_Ø ÕÜëÍäë, ±ëäåù Àõ Þìè ! (2)... CëÞUÝëÜ... 4

3
ÜñìÖý Üõî Öù ÚÞëäí ܽÞí, åHëÃëßí ±õÞõ èäõ ÕñÉäëÞí... ËõÀ
±õÞë äëCëë ìçäÍëääë Øß° Õëçõ ½ª;
Øß°Ûë´ Øß°Ûë´ äëCëë çíäí Øù,
áíáë Õíâë ß_ÃÞë äëCëë çíäí Øù... ÜñìÖý... 1
±õÞù èëß ÚÞëääë Üëâí Õëçõ ½ª;
ÜëâíÛë´ ÜëâíÛë´ èëß ÚÞëäí Øù,
Öë½_ Üë½_ eáùÞù èëß ÚÞëäí Øù... ÜñìÖý... 2
±õÞù ÜðÃË ÚÞëääë çùÞí Õëçõ ½ª;
çùÞíÛë´ çùÞíÛë´ ÜðÃË ÚÞëäí Øù,
èíßë ÜëHëõÀ×í ±õÞõ ç½äí Øù...ÜñìÖý... 3
±õÞõ áëÍ< ÉÜëÍäë ÜQÜíÞõ Àª;
ÜQÜí ÜQÜí áëÍ< ÚÞëäí Øù,
ÀëÉ\ ÚØëÜäëâë áëÍ< ÚÞëäí Øù... ÜñìÖý... 4

16 ÚëâçÛë
±õÜë_ ÕþëHë Õðßëääë VäëÜí Õëçõ ½ª;
VäëÜíÚëÕë VäëÜíÚëÕë ÕþëHë Õñßí Øù,
ÚùáÖí ÇëáÖí ÜñìÖý Àßí Øù... ÜñìÖý... 5

4
VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí èù, ÀoÌí Èõ ÍùÀÜë_,
VäëìÜÞëßëÝHë ÞëÜÞí èù, Üëâë Èõ èë×Üë_... ËõÀ
É^Ì<_ ÚùáëÝ Þìè, ÂùË<_ áõäëÝ Þìè;
±äâð_ ÇáëÝ Þìè èù, ÀoÌí Èõ ÍùÀÜë_... Väë... 1
Çùßí ÀßëÝ Þìè, Àù´Þõ ÜßëÝ Þìè;
FÝë_ IÝë_ ÂäëÝ Þìè èù, ÀoÌí Èõ ÍùÀÜë_... Väë... 2
Õñ½ ÜðÀëÝ Þìè, ìÞÝÜ ÈùÍëÝ Þìè;
çIç_à áÉäëÝ Þìè èù, ÀoÌí Èõ ÍùÀÜë_... Väë... 3
ÕþÜðÂVäëÜíÞõ, @ÝëßõÝ ìäçßëÝ Þìè;
ÜèoÖVäëÜíÞõ, @ÝëßõÝ ìäçßëÝ Þìè;
Ûã@Ö ÛðáëÝ Þìè èù, ÀoÌí Èõ ÍùÀÜë_... Väë... 4

5
VäëÜíÚëÕëÞë Úëâ Ü_ÍâÜë_ Öù, ܽ ÕÍõ Ûë´ Ü½ ÕÍõ;
±ßõ ܽ ܽ Ûë´ Ü½ ܽ... ËõÀ
ßÜÖù ßÜíåð_, äëÖù Úùáíåð_, ç_VÀëßí ÚëâÀ ÚÞíåð_,
èùîåõ èùîåõ ÕþçëØ Âë´åð_, ܽ ÕÍõ Ûë´ Ü½ ÕÍõ;
±ßõ ܽ ܽ Ûë´ Ü½ ܽ... Väë... 1
Õþë×ýÞë Àßåð_, ÀíÖýÞ Ãë´åð_, ±ëßÖí Àßåð_, ØoÍäÖû Àßåð_,
VäëÜíÚëÕëÞõ ßë° Àßíåð_, ܽ ÕÍõ Ûë´ Ü½ ÕÍõ;
±ßõ ܽ ܽ Ûë´ Ü½ ܽ... Väë... 2

ÚëâçÛë 17
 6
Ãëäëõ Ãëäëõ ßõ ÃðHë ÕþÃ ­Ë Õþ­Ûð°Þë,
±äçß Þìè Üâõ ±ëäëõ ßõ,
±äçß Þìè Üâõ ±Üñá ±ëäëõ,
°äÞ Ûã@ÖÜë_ ìäÖëäëõ ßõ...Ãëäëõ... 1
èõÖ ÀßëõÞõ ÖÜõ èìß-èìßÉÞÜë_,
±ëäõ Þìè Û@ÖëõÞëõ ±Ûëäëõ ßõ...Ãëäëõ... 2
Õâ ±õÀ äíÖõ Þìè lí° VÜßHë ìäÞë,
ÜñìÖýÜë_ ÜÞÍð_ áÃëäëõ ßõ...Ãëäëõ... 3
ÒäSáÛØëçÓ Àèõ ÝëõÃí° ±ÜÞõ,
ÒäSáÛØëçÓ Àèõ ÕþÜð° ±ÜÞõ,
ÒäSáÛØëçÓ Àèõ ÜèoÖ° ±ÜÞõ,
ÛëÞ ÉÃÖÞð_ Ûðáëäëõ ßõ...Ãëäëõ... 4

7
±ëäù ±ëäù lí° VäëÜí ±ëäù, ±ëäíÞõ Üëßõ Ü_ìØß ÕÔëßù;
Ü_ìØß ÕÔëßù Üëßù ÉÞÜ çðÔëßù... ËõÀ
ÉßÀçí ½Üù Õèõßí, çð_Øß çðßäëâ Õèõßí;
ÕëäÜë_ è<_ ÜùÉÍí Õèõßëäð_, ±ëäíÞõ Üëßõ Ü_ìØß ÕÔëßù... ±ëäù 1
Üë×õ ÜðÃË ÜñÀí, ÜùÖí Öùßë ߏëë_ {ñÀí;
ÛëáÜë_ è<_ Çë_Øáù Àßëäð_, ±ëäíÞõ Üëßõ Ü_ìØß ÕÔëßù... ±ëäù 2
ÀëÞÜë_ À<_Íâ Õèõßí, ÀoÌÜë_ Üëâë Õèõßí;
ÃâëÜë_ èëß è<_ Õèõßëäð_, ±ëäíÞõ Üëßõ Ü_ìØß ÕÔëßù... ±ëäù 3
çè½Þ_Ø ±ëäù, ÖÜõ ÃðHëëÖíÖ ±ëäù;
ÛÃÖ° ÜèëßëÉ ±ëäù, ÖÜõ åë™ëí° ÜèëßëÉ ±ëäù;
ÝùÃí° ÜèëßëÉ ±ëäù, ÖÜõ ÕþÜðÂVäëÜí ±ëäù;
ÜèoÖVäëÜí ±ëäù, ÖÜõ ±ZëßÜð@Öù ±ëäù;
ÕþõÜõ Àßí ±ëßÖí µÖëv_, ±ëäíÞõ Üëßõ Ü_ìØß ÕÔëßù... ±ëäù 4
18 ÚëâçÛë
 8
(ÀíÖýÞ ç_ÇëáÀ {íáëäõ ±Þõ ÚëâÀù...
ÉÝ ÉÝ lí CëÞUÝëÜ° Úùáõ.)
ÈÕöÝëÜë_ ÉLQÝëÓÖë... ÉÝ ÉÝ lí CëÞUÝëÜ°
ìÜhëù çë×õ ßQÝëÓÖë... ÉÝ ÉÝ lí CëÞUÝëÜ°
ÜëÖìÕÖëÞõ ÃQÝëÓÖë... ÉÝ ÉÝ lí CëÞUÝëÜ°
Øõäù çßäõ ÞQÝëÓÖë... ÉÝ ÉÝ lí CëÞUÝëÜ°
Úùáù CëÞUÝëÜ ÜèëßëÉÞí... ÉÝ... 1
äÞÞí äëË áíÔíÓÖí... ÉÝ ÉÝ líÞíáÀoÌ°
ÖՍÝëý ÀíÔíÓÖí... ÉÝ ÉÝ líÞíáÀoÌ°
çëÇí ßëè ÇÙÔíÓÖí... ÉÝ ÉÝ líÞíáÀoÌ°
Üðã@Ö çúÞõ ØíÔíÓÖí... ÉÝ ÉÝ líÞíáÀoÌ°
Úùáù ÞíáÀoÌäHëa ÜèëßëÉÞí... ÉÝ... 2
ÕßÜèoçù ÀÝëýÓÖë... ÉÝ ÉÝ çè½Þ_Ø°
ÜùËë_ Ü_ìØß Úë_KÝë_ÓÖë_... ÉÝ ÉÝ çè½Þ_Ø°
çÜöÝë±ù ÀÝëýÓÖë... ÉÝ ÉÝ çè½Þ_Ø°
ÉÞÞë_ ØðÑÂù èÝë*ÓÖë_... ÉÝ ÉÝ çè½Þ_Ø°
Úùáù çè½Þ_Ø VäëÜí ÜèëßëÉÞí... ÉÝ... 3
ìåZëëÕhëí ±ëÕíÓÖí... ÉÝ ÉÝ VäëìÜÞëßëÝHë
çÜëìÔ ÀßëäíÓÖí... ÉÝ ÉÝ VäëìÜÞëßëÝHë
ÜùZëÞí äëÖ ±ëÕíÓÖí... ÉÝ ÉÝ VäëìÜÞëßëÝHë
±ZëßäëË V×ëÕíÓÖí... ÉÝ ÉÝ VäëìÜÞëßëÝHë
Úùáù VäëìÜÞëßëÝHë ÛÃäëÞÞí... ÉÝ... 4

ÀíÖýÞù çë_Ûâäë ÜëËõ ÚëÉ\Þù

QR ÀùÍ VÀõÞ Àßù.

ÚëâçÛë 19
 çÜñèÃëÞ-1 Ñ Üëßù ç_ÀSÕ
(çÜñèÃëÞÞë ÇëßõÝ ìäÛëÃùÞë_ ÃëÞ ØßQÝëÞ ±ùìÍÝù ÜñÀäù ±Þõ
ØßõÀ ÚëâÀù±õ çÜñèÜë_ Ãëäð_.)
1. ìÞIÝÕñ½
ìÞIÝ ¶ÌíÞõ VÞëÞ Àßíå, VÞëÞ ÀßíÞõ Õñ½ Àßíå;
ÕþØìZëHëë ØoÍäÖû ÕþHëëÜ, Õñ½ ìäÞë ÕëHëíÝ èßëÜ.
2. ìÖáÀ-Çë_Øáù
ìÖáÀ-Çë_Øáù ßùÉ Àßíå, ÜVÖÀ ¬Çð_ ßëÂí ßèíå;
ÜëÃõý ÜâÖë_ çú ìÜhëùÞõ, ÒÉÝ VäëìÜÞëßëÝHëÓ Àèíå.
3. ±ëßÖí – Ûã@Ö
±ëßÖí ±WËÀ ßëõÉ Àv_, ÕþõÜõ ÕþÛðÞõ ×ëâ Ôv_;
ÞäÔë Ûã@Ö °äÞ çëß, çð Èõ ±õÜë_ ±ìÖ ±Õëß.
... Üëßù ç_ÀSÕ, ±Üëßù ç_ÀSÕ (2)...
4. ±õÀëØåí
±õÀëØåíÞð_ äþÖ ÜèëÞ, ±õ ÖÕ×í ßë° ÛÃäëÞ;
ìÞÉýâ çÉâ Àõ Îâëèëß, ±ÞëÉÞù Öù ÜñÀëõ ìäÇëß.
5. çØûäë_ÇÞ
çØûäë_ÇÞ×í °äÞ CëÍíå, äÇÞëQ²Ö äëÖù äë_Çíå;
ìÞIÝ çIç_à ÕëÌ Àßíå, çIç_à ìäèëß ÕßíZëë Ø´å.
6. ÚëâçÛë
ÚëâçÛëÜë_ ìÞIÝ É´å, ìåVÖ ßëÂí läHë Àßíå;
Éõ åíÂäõ Þõ Éõ çܽäõ, Öõ °äÞÜë_ Õëß Àßíå.
... Üëßù ç_ÀSÕ, ±Üëßù ç_ÀSÕ (2)...
7. CëßçÛë
ìÞIÝ Àv_ èð_ CëßçÛë, ÚÔë_ ØðÑÂÞí ±õÀ Øäë;
Cëß ÚÞõ åë_ìÖÞð_ V×ëÞ, ÕþÜðÂVäëÜíÞð_ Èõ äßØëÞ.

20 ÚëâçÛë
8. ìÞIÝ Õþë×ýÞë
Ûb_ Ãb_ çIç_Ã Àv_, ÜëÖ-ìÕÖëÞí çõäë Àv_;
çëßë ìÜhëÞù ç_à Àv_, ÜèoÖVäëÜíÞõ ßë° Àv_.
9. ìÞÝÜ-¼ÏÖë
lí°±õ Éõ ØíÔë ìÞÝÜ, ÖõÜë_ ßëÂð_ ÜðÉ ÖÞ-ÜÞ;
ìåZëëÕhëí °äÞ ÚÞõ, ËõÀ ±ëÕHëí ±Íà ßèõ.
... Üëßù ç_ÀSÕ, ±Üëßù ç_ÀSÕ (2)...
10. ÃðvìÞWÌë
Ãðv° Üëßë ÜèoÖVäëÜí, ÜðÉÜë_ Þìè ßëÂõ ÂëÜí;
±_ÖßÜë_ ìÞÖ ÝëØ Àv_, ±ëiëë Õëâí ßë° Àv_.
11. ÞÜþÖë - çõäë - ç_Õ
çØëÝ çúÞõ ÞÜÖù ߪ, çúÞí çõäë ÀßÖù ɪ;
ç_Õí çúÞù ÃðHë É áª, VäëÜílí°Þù Tèëáù ת.
12. ±ëèëß åðì©
Í<_Ãâí áçHë ÂäëÝ Þìè, ¹Íë_-Üë_ç ±ÍëÝ Þìè;
Ú½v Âëäð_ Õíäð_ ÖÉð_, ÖÞ×í ÜÞ×í åð© ßèð_.
... Üëßù ç_ÀSÕ, ±Üëßù ç_ÀSÕ (2)...
13. Õ_ÇäÖýÜëÞ
Øëw ÜëËí Çëõßí ±äõßí, À<ç_à ÀØíÝ Àv_ Þìè;
Õ_ÇäþÖëõ ØíÔë_ lí°±õ, ±õÞð_ ÕëáÞ ÜñÀ_ð Þìè.
14. ±Â_Í çðÂí ßèõäëÞë 6 ìäÇëßù
ÕþëãMÖ-ÜìèÜë-±ëIÜìäÇëß, ßë°Õëõ Þõ çë_AÝìäÇëß;
ÀÖëýèÖëý lí° ÜÞëÝ, IÝëßõ ±Â_Í çðÂí ßõõÓäëÝ.
15. ÜëÖë-ìÕÖëÞë µÕÀëß
ÜëÖìÕÖëÞë Èõ µÕÀëß, ßùÉ Àv_ èð_ ÞÜVÀëß;
±ëiëë Õëâð_ çõäë Àv_, ßë° ÀßíÞõ ±ëìåæ áª.
... Üëßù ç_ÀSÕ, ±Üëßù ç_ÀSÕ (2)...

ÚëâçÛë 21
16. ±PÝëç
ÛHëäëÜë_ èð_ KÝëÞ Ø´å, Cëõß ±ëäíÞõ áõçÞ Àßíå;
çëßù ±PÝëç ÀßÖù ߪ, çú×í Õèõáù Þ_Úß áª.
17. À<ç_ÃÞù IÝëÃ
çëßë ìÜhëù çëßí äëÖ, ÂßëÚ ìÜhëùÞù Þìè çë×;
ìääõÀ ÇñÀí Ëíäí Þ ½õª, çíÞõÜëÞù Þìè ìäÇëß.
18. TÝçÞÜðì@Ö
°äÞ TÝçÞÜð@Ö ßëÂíå, ÚíÍí-ÖÜëÀð Øñß ÞëÂíå;
ÃðËÀë ÕëÞÜçëáë èßëÜ, ØëwÞõ Öù Øñß çáëÜ.
... Üëßù ç_ÀSÕ, ±Üëßù ç_ÀSÕ (2)...
19. äëHëí-ìääõÀ
äëHëí Öù ±õäí ßëÂíå, ìäÞÝ Ûßí ÜíÌí ÛëÂíå;
Ûñ_Íí äëÖù Ã_Øí Ãëâ, Üëßë ÜðÂõ ÞèÙ µEÇëß.
20. VäëVJÝ
±ëçÞ, ÀçßÖ, ÕþëHëëÝëÜ, ÕñßÖë_ Àv_ ÛëõÉÞ ±ëßëÜ;
VäëVJÝ çØëÝ çëv_ ßèõ, Öù É åßíß×í ÀëÝý ÚÞõ.
21. ìåVÖ
ÔÜëá ÜVÖí Àßíå Þìè, Àù´Þõ èëìÞ Àßíå Þìè ;
ìåVÖ Èõ ÜëÞäÞí åëÞ, ±õè ìäÞë çú Õåð çÜëÞ.
... Üëßù ç_ÀSÕ, ±Üëßù ç_ÀSÕ (2)...
22. VäEÈÖë
Cëß èùÝ Àõ åëâë èùÝ, åßíß èùÝ Àõ ÀÕÍë_ èùÝ;
èùÝ VäEÈÖë IÝë_ ÕþÛðÖë, çQ²ì© Þõ çð çØë.
23. ìÞÝìÜÖÖë
ìÞÝìÜÖÖë ÜðÉ °äÞÜë_, VÞëÞ-KÝëÞ Þõ Õñ½Üë_;
ÛHëäð_ ßÜäð_ ÚëâçÛë, çÜÝ çëÇäí Àv_ çØë.
24. çëØë´
çëØë´Üë_ Öù çðÂ É çðÂ, ÜùÉåùÂÜë_ ØðÑÂ É ØðÑÂ;
ÃðvèìßÞõ çëØë´ ÃÜõ, ÂùËù ÛÕÀù Ö½õ ÖÜõ.
... Üëßù ç_ÀSÕ, ±Üëßù ç_ÀSÕ (2)...
22 ÚëâçÛë
25. ÕþëÜëìHëÀÖë
ÀØíÝ É^§ð_ Úùáíå Þìè, Çùßí ÀØíÝ Àßíå Þìè;
ÕþëÜëìHëÀ °äÞ ßëÂíå, ìärëçð çúÖHëù ÚÞíå.

çÜñèÃëÞ-1 çë_Ûâäë ÜëËõ ÚëÉ\Þù

QR ÀùÍ VÀõÞ Àßù.

çÜñèÃëÞ-2 Ñ ç_VÀòìÖ ÃíÖù

1. ÀÜýìç©ë_Ö
çëßë ÀëÜÞð_ çëv_ Îâ, Âù|ë ÀëÜÞð_ Âù|é_ Îâ (2)
Éõäð_ äëäù Öõäð_ ÕëÜù, ±õÞë Éõäí äëÖ
ÀÜý ÖHëù ìç©ë_Ö çÞëÖÞ (2)...
ÀÜùý Àõäë_ Àßäë_ ±õ Öù, Èõ ÜëÞäÞõ èë×
çÀâ ÀÜýÞë ÎâØëÖë Èõ, ÕþÛð ÉÃÖÞë Þë×
Éõäð_ äëäù Öõäð_ ÕëÜù, ±õÞë Éõäí äëÖ
ÀÜý ÖHëù ìç©ë_Ö çÞëÖÞ (4)...
2. ÕðÞÉýLÜ
É^Þë_ äVhëù IÝëÃí ÜëÞä, Þäë_ äVhëõ çùèëÝ
±õÜ ±ëÖÜë åßíß ÚØáõ, ÕðÞÉýLÜ ÀèõäëÝ (2)...
áÂÇùßëåí Øõè Ôßí °ä, ÜëÝëÜë_ ±ËäëÝ
ÃðvèìßÞð_ åßb_ áõÖë_, ±ZëßÔëÜ ÕÜëÝ (3)
3. ±äÖëßäëØ
ÕþÛð ÕÔëßõ M²Jäí Õß, ±äÖëß Ôßí,
áëÍ áÍëäõ Üðã@Ö Øõ, ±äÖëß Ôßí... (2)...
Àßõ ÔÜýÞð_ V×ëÕÞ, Àßõ ±ÔÜýÞð_ µI×ëÕÞ (2)
ÞËäß áíáë ìØTÝ Àßõ, ±äÖëß Ôßí,
áëÍ áÍëäõ Üðã@Ö Øõ, ±äÖëß Ôßí,
ÕþÛð ÕÔëßõ M²Jäí Õß, ±äÖëß Ôßí (2)...
ÚëâçÛë 23
4. ÜñìÖýÕñ½
ÜñìÖýÜë_ ÕþÛð ±Â_Í ßõÓ, ìÞÖ ìÞÖ Þäáë_ ØåýÞ Øõ (2)
VÖðìÖ çë_Ûâõ ßZëë Àßõ, Ûëä VäíÀëßõ ØðÑ èßõ
ÕßÇë ±ëÕõ ±ëìåæ Øõ, ÜñìÖý Õñ½ çÞëÖÞ Èõ...
ÜñìÖýÜë_ ÕþÛð ±Â_Í ßõÓ, ìÞÖ ìÞÖ Þäáë_ ØåýÞ Øõ (2)...
5. ÛëßÖÞí ±ãVÜÖë
ÉÝ ÉÝ ÛëßÖ ÉÝ ìärÃðv,
ÉÝ åërÖ ç_VÀòìÖ ÉÝ èù (2)...
ÉÝ ÉÝ åëVhëù, ÉÝ ÉÝ Ü_ìØß,
ÉÝ ÉÝ ç_Öù, ÉÝ ÉÝ èù... ÉÝ ÉÝ0
ÉÝ ÉÝ Øõäù, ÉÝ Õß_Õßë,
ç_VÀëß ÛñìÜ Öä ÉÝ èù... ÉÝ ÉÝ0
±_ÖßÜë_ Ãúßä ÛßíÞõ Öä,
ç_Øõå Õþçëv_ ÉÝ èù... ÉÝ ÉÝ0
ÉÝ èù ÉÝ èù...(2)
6. ±PÝëç ÃíÖ
èÜõî ÕÏ$Þë èö, èÜõî ÕÏ$Þë èö, èÜ Éwß ÕÏ$ çÀÖõ èöî (2)
±EÈë ÕÏ$ áí À<È ÀßÞë èö,
èÜ Éwß À<È Àß çÀÖõ èöî... (2)
³ç ØðìÞÝë Àí Öçäíß ÚØá ØõîÃõ...
èß ÜëÞä Àí ÖÀØíß ÚØá ØõîÃõ... (2)
ÜëÖ-ìÕÖë Àõ ÜÞ Ûë±õîÃõ, Øõå Àí çõäë ÀßõîÃõ...
ç_VÀòìÖ Àõ äíß ÚÞõîÃõ, çØëÇëßí °äÞ °±õîÃõ...
Öëßõ ÚÞÀß ìäzë Àõ ÃÃÞ Üõî, Éwß èÜ ÇÜÀõîÃõ... (2)
èÜõî ÕÏ$Þë èö, èÜõî ÕÏ$Þë èö, èÜ Éwß ÕÏ$ çÀÖõ èöî (2)

çÜñèÃëÞ-2 çë_Ûâäë ÜëËõ ÚëÉ\Þù

QR ÀùÍ VÀõÞ Àßù.

24 ÚëâçÛë
 çÜñèÃëÞ-3 Ñ µÕëçÞë ÃíÖù

1. µÕëçÞëÞð_ Üèkä
±ZëßÕðvæùkëÜÞð_ iëëÞ, çÜ°Þõ ÛÉäë ÛÃäëÞ;
Èõ çÞëÖÞ çëÔÞë, VäëìÜÞëßëÝHë µÕëçÞë...
µÕëçÞë µÕëçÞë, Üðã@Ö Üâõ Þìè ±õÞë ìäÞë... (2)
çßäõ ±×ùý çëÔäë... µÕëçÞë... (2)
±Þ_Ö ±ëÞ_Ø ÕëÜäë... µÕëçÞë... (2)
ÉLÜ-ÜßHëÞõ Ëëâäë... µÕëçÞë... (2)
ÔëÜ ±Zëß ÕëÜäë... µÕëçÞë... (2)
µÕëçÞë µÕëçÞë, Üðã@Ö Üâõ Þìè ±õÞë ìäÞë... (2)
2. Õ_ÇÖkä ÃíÖ
°ä, ´rß, ÜëÝë, Úþ› ±Þõ ÕßÚþ›
±ëMÝð_ lí°ÜèëßëÉõ, Õ_ÇÖkä-iëëÞQëû...
°ä, ´rß ÜëÝëÜë_, ±ÞëìØ×í ±ËäëÝ,
±ZëßÚþ›Þù ç_à ×ëÖë_, ÕßÚþ› ÕÜëÝ...
°ä, ´rß, ÜëÝë, Úþ› ±Þõ ÕßÚþ›
±ëMÝð_ lí°ÜèëßëÉõ, Õ_ÇÖkä-iëëÞQëû...
3. µÕëçÞëÞí çÜÉ^ìÖ
VäëÜí ±Þõ ÞëßëÝHë... ±Zëß ±Þõ ÕðvWëùkëÜ...
±ëIÜë Þõ ÕßÜëIÜë... Úþ› ±Þõ ÕßÚþ›...
VäëÜí Öõ ÃðHëëÖíÖ VäëÜí, ÞëßëÝHë çè½Þ_C VäëÜí...
±Zëß Öõ ÃðHëëÖíÖ VäëÜí, ÕðvWëùkëÜ çè½Þ_Ø VäëÜí...
±ZëßÕðvWëùkëÜ µÕëçÞë... (2)
±ZëßwÕ ×³Þõ, ÕðvWëùkëÜÞí,
Ûã@Ö ÀßäëÞí ±ë çëÔÞë...
±ZëßwÕ ×äð_ ±õËáõ ±Zëß Éõäë ×ëäð_,
ÕþÃË ±Zëß ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ Éõäë ×ëäð_...
ÕðvWëùkëÜÞí Ûã@Ö ±õËáõ ÕþõÜ lí°Üë_ Àßäù,
ÚëâçÛë 25
 çäùýÕßí çëÀëß ÕþÃË ÀÖëýÞù ìÞÝ Àßäù...
±ëØåý ÚëâÀ ׳Þõ, ±õÀÜÞë ßèí,
±ZëßÔëÜõ ½äëÞí ±ëßëÔÞë...
±ZëßÕðvWëùkëÜ µÕëçÞë... (2)
4. ÀÖëý-èÖëý
ÀßÖë-èßÖë VäëìÜÞëßëÝHë,çèðÞë ÕþõßÀ çèðÞë ÀëßHë... (2)
çÉýÞ ÕùæHë Þõ áÝ ÀßÖë, Àëâ-ÀÜýÞð_ ìÞÝÜÞ ÀßÖë...
ØðÑ åñâíÞð_ Àë_Ëõ èßÖë, Éõ ÀßÖë Öõ çëv_ É ÀßÖë...
ÀßÖë-èßÖë VäëìÜÞëßëÝHë, çèðÞë ÕþõßÀ çèðÞë ÀëßHë... (2)
5. çëÀëß
Èõ çëÀëß Èõ çëÀëß, VäëìÜÞëßëÝHë Èõ çëÀëß...
ÔëÜ ÜèÙ çëÀëß, ìØTÝ ÜÞðWÝëÀëß
Øõè Ôßõ çëÀëß, ìär ßÇõ çëÀëß
ÛÃäëÞ çØë çëÀëß, Þìè ìäÞë ±ëÀëß... (2)
Èõ çëÀëß Èõ çëÀëß, VäëìÜÞëßëÝHë Èõ çëÀëß...
6. çäùýÕßí
çäùýÕßí çäùýÕßí, VäëìÜÞëßëÝHë çäùýÕßí
±äÖëßùÞë ±äÖëßí, VäëìÜÞëßëÝHë çäùýÕßí...
ìØTÝ ÚëâÕHë äÞ-ìäÇßHë, çÜ×ý ìÞÝÜÞ ±ëÀæýHë
ÀòÕë çÜëìÔ ãV×ìÖ-ÀßHë, ±_Öõ ±ZëßÔëÜ ÃÜÞ...
Õ_ÇÖkäÜë_ Èõ µÕßí, VäëìÜÞëßëÝHë çäùýÕßí...
çäùýÕßí çäùýÕßí, VäëìÜÞëßëÝHë çäùýÕßí
7. ÕþÃË
ìÇÖßëÜHëÞë çñßÉ×í Û´, Ëâõ Þìè ±_Ôëß
ÖõÜ ÕþÃËÞí Ûã@Ö ìäÞë, Âñáõ Þ Üðã@Ö ¦ëß...
VäëìÜÞëßëÝHë çØë ÕþÃË Èõ, ±ZëßwÕõ ±äÞí Õß
ÃðHëëÖíÖÞí Õß_Õßë ±ë, ìÇß_°äí Èõ ±äÞí Õß...
ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø ÛÃÖ Õþëð, åëVhëí° ÝùÃí ÜèëßëÉ
ÕþÜðÂVäëÜí Þõ ÜèoÖVäëÜíÜë_, ÕþÃË ßèõ lí° ÜèëßëÉ...
26 ÚëâçÛë
 çúÞõ ±ZëßÔëÜ ÕÜëÍõ, ç_Ö VäwÕõ líèìßäß...
ÃðHëëÖíÖÞí Õß_Õßë ±ë, ìÇß_°äí Èõ ±äÞí Õß...
VäëìÜÞëßëÝHë çØë ÕþÃË Èõ, ±ZëßwÕõ ±äÞí Õß...
ÃðHëëÖíÖÞí Õß_Õßë ±ë, ìÇß_°äí Èõ ±äÞí Õß...
8. ±ZëßÚþ›
±ZëßÚþ› ±ZëßÚþ›, ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø ±ZëßÚþ›
±ùâÂëäõ ±õ ÕßÚþ›, Àßõ °äÞõ Úþ›wÕÜû
±õÀ VäwÕõ ÔëÜ ìäåëâ, ÚíÉ\_ IÝë_ çõäÀwÕõ
hëíÉ\_ TÝëÕÀ ÀHëÀHëÜë_, Çù×ð_ ìäÇßõ ÞßwÕõ...
±ZëßÚþ› ±ZëßÚþ›, ±ëÉ ÜèoÖ° ±ZëßÚþ›
ÜÞÞ ¦ëßë Àß½õ ç_Ã, ±ëÉ ÜèoÖ° ±ZëßÚþ›...
ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø ±ZëßÚþ›, ±ëÉ ÜèoÖ° ±ZëßÚþ›...
9. ±ë°äÞ çIç_à ÃíÖ
ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø Üñâ ±Zëß, çè½Þ_Ø Èõ ÕßÜõrß,
ÕþÃË çIÕðvæ ÜùZëÞð_ ¦ëß, ±ë Èõ µÕëçÞëÞù çëß,
çúÞë °äÞÞù µ©ëß... Öõ×í...
èð_ ±ë°äÞ ÀoÌí Ôëßíå, èð_ ±ë°äÞ Õñ½ Àßíå
èð_ ±ë°äÞ ìÞÝÜù Õëâíå, èð_ ±ë°äÞ çIç_à Àßíå (2)...

çÜñèÃëÞ-3 çë_Ûâäë ÜëËõ ÚëÉ\Þù

QR ÀùÍ VÀõÞ Àßù.

ÚëâçÛë 27
 çÜñèÃëÞ-4 Ñ VäëÜíÞí äëÖù, CëùæHëë, ÃðvÕß_Õßë

‡ VäëÜíÞí äëÖù
(ÞíÇõÞí 10 äëÖù çÜñèÜë_ ÚùáäëÞí Èõ. ÜëËõ ØßõÀ äëÖùÞí
åw±ëÖÜë_ ÒVäëìÜÞëßëÝHë èßõ, VäëÜí±õ äëÖ Àßí Éõ...Ó Úùáäð_.
Ö×ë FÝë_ ±SÕìäßëÜ ±Þõ ÕñHëýìäßëÜ Èõ IÝë_ ×ùÛäð_.)
1. ±ëÕHëõ Öù ±ZëßÔëÜÜë_ ½äð_ Èõ, ±õäù ±õÀ ç_ÀSÕ ßëÂäù.
2. ±ëÕHëõ ÛÃäëÞÞë Èí±õ, ÕHë ÜëÝëÞë Þ×í, ±õÜ ÜëÞäð_.
3. Üñ_{äHë ±ëäõ Öù ÀõÜ Àßäð_ ? ±õ Õþ‘ ÕñÈuù. ÖõÞù µkëß ÀÝùý Éõ,
VäëìÜÞëßëÝHë... VäëìÜÞëßëÝHë... ÛÉÞ Àßäð_. Öõ×í Üñ_{äHë
Ëâí ½Ý.
4. ÀßùÍ ÀëÜ ÚÃëÍíÞõ ÕHë, ±õÀ ÜùZë çðÔëßäù, Þõ ÀØëìÕ ÀßùÍ
ÀëÜ çðÔëÝë*, Þõ ±õÀ ÜùZë ÚÃëÍuù, Öù ÖõÜë_ åð_ ÀÝð* ?
5. çIÝ, ìèÖ Þõ ìÕþÝ ±õäð_ äÇÞ Úùáäð_. Þõ µÕõZëëßìèÖ Úùáäð_,
ÕHë ±ëÃþè×í äÇÞ Àèõäð_ ÞèÙ.
6. ÉõÞõ ÛÃäëÞ ÛÉäë èùÝ, ÖõÞë×í ÚÔëÝÞí Üß° ßëÂí åÀëÝ
Þìè, ÖõÞë×í Öù ÛÃäëÞÞí Üß° çÇäëÝ.
7. ìÞß_Öß çäý ì¿ÝëÜë_, ÕëÈ\_ äëâíÞõ ½õäð_ Éõ, Üëßõ ÛÃäëÞ
ÛÉäë Èõ, Þõ èð_ åð_ Àv_ È\_ ? ±õÜ ½õÝë Àßäð_.
8. ÀùìË ÖÕ ÀßíÞõ, ÀùìË ÉÕ ÀßíÞõ, ÀùìË äþÖ ÀßíÞõ, ÀùìË ØëÞ
ÀßíÞõ, Þõ ÀùìË Ýië ÀßíÞõ ÕHë, Éõ ÛÃäëÞÞõ Þõ çëÔðÞõ ÕëÜäë
èÖë, Öõ ±ëÉ ±ëÕHëÞõ ÜYÝë Èõ.
9. çõäë Öù, ÕùÖëÞí l©ë ÕþÜëHëõ ×ëÝ Öõ Àßäí, ÕHë ±çõäë Öù Þ
É Àßäí. Öõ ±çõäë Öõ åð_ ? Éõ ±äÃðHë áõäù.
10. ±õÀ µÕëçÞë, Úí° ±ëiëë, hëí½õ çÜëÃÜ, Þõ Çù×ð_ çIåëVhëÞð_
TÝçÞ, ±õ Çëß ¼Ï ÀßíÞõ ßëÂäë_.

28 ÚëâçÛë
 ‡ CëùæHëë
Ÿ ÜëI²Øõäù Ûä - ÜëÖëÞõ Øõä çÜëÞ ½Hëëõ.
Ÿ ìÕI²Øõäù Ûä - ìÕÖëÞõ Øõä çÜëÞ ½Hëëõ.
Ÿ ±ìÖì×Øõäù Ûä - ±ìÖì×Þõ Øõä çÜëÞ ½Hëëõ.
Ÿ ±ëÇëÝýØõäù Ûä - ÃðvÞõ Øõä çÜëÞ ½Hëëõ.
çIÝ_ äØ - çëÇð_ Úëõáëõ.
ìÕþÝ_ äØ - ìÕþÝ Úëõáëõ.
ÔÜ* Çß - ÔÜýÞð_ ±ëÇßHë Àßëõ.
VäëKÝëÝëÞû Üë ÕþÜØÑ - ±PÝëçÜë_ ±ëâç Þ Àßëõ.
ÔÜý Àí, ÉÝ èëõ... ±ÔÜý Àë, Þëå èëõ.
ÕþëìHëÝùî Üõî, çØûÛëäÞë èëõ... ìär Àë, ÀSÝëHë èëõ...
‡ ÃðvÕß_Õßë
±ëÕHëë Ãðv ÀëõHë Èõ ? ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ Èõ.
±õÜÞë Ãðv ÀëõHë Èõ ? ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉ Èõ.
±õÜÞë Ãðv ÀëõHë Èõ ? ÝëõÃí° ÜèëßëÉ Èõ.
±õÜÞë Ãðv ÀëõHë Èõ ? åëVhëí° ÜèëßëÉ Èõ.
±õÜÞë Ãðv ÀëõHë Èõ ? ÛÃÖ° ÜèëßëÉ Èõ.
±õÜÞë Ãðv ÀëõHë Èõ ? ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí Èõ.
±ZëßÚþ› ÀëõHë Èõ ? ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí Èõ.
±ëÕHëë ÛÃäëÞ ÀëõHë Èõ ? VäëìÜÞëßëÝHë ÛÃäëÞ Èõ.
çäëõýÕßí ÛÃäëÞ ÀëõHë Èõ ? VäëìÜÞëßëÝHë ÛÃäëÞ Èõ.
ÜëõZëÞð_ ¦ëß ÀëõHë Èõ ? ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ Èõ.

çÜñèÃëÞ-4 çë_Ûâäë ÜëËõ ÚëÉ\Þù

QR ÀùÍ VÀõÞ Àßù.

ÚëâçÛë 29
Ãðvèìß ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉõ ÚëâÀùÞõ ÜðÂÕëÌ ÀßäëÞí ±ëiëë Àßõá
çIç_Ã ØíZëë Ãþ_×Þë fáùÀù
(fáùÀ ÚëØ ÀúîçÜë_ áÂõá Þ_Úß çIç_ÃØíZëë Ãþ_×Þë fáùÀÞù ¿Ü ÚÖëäõ Èõ.)
1. સ્્વવામિનારાયણઃ સાZëëદ્ અZëરપુvષોkëમઃ ।
સર્વેભ્્યયઃ પરમાં શાંતિમ્ આનંદં સુખમર્્પયેત્ ॥ ૧॥
સ્્વવામિનારાયણ ભગવાન એટલે કે સાZëëત્ અZëરપુvષોkëમ
મહારાજ સર્્વને પરમ શાંતિ, આનંદ અને çð અર્પે. (1)
2. દેહોયં સાધનં મુક્્તતેર્્ન ભોગમાhëસાધનમ્ ।
દુર્્લભો નશ્્વરાયં વારંવારં ન લભ્્યતે ॥૨॥
આ દેહ મુક્્તતિનું સાધન છે, કેવળ ભોગનું સાધન નથી. દુર્્લભ અને
નાશવંત એવો આ દેહ વારંવાર મળતો નથી. (૨)
3-4. નાશાય સર્્વદોષાણાં બ્્ર›સ્્થથિતેરવાપ્્તયે ।
કર્્તુું ભગવતો ભક્્તતિમ્ અસ્્ય દેહસ્્ય લંભનમ્ ॥ ૪॥
સર્્વમિદં હિ સત્્સસંગાલ્્લભ્્યતે નિિતં જનૈઃ ।
અતઃ સદૈવ સત્્સસંગઃ કરણીયો મુમુZëðભિઃ ॥ ૫॥
સર્્વ દોષોને ટાળવા, બ્્ર›સ્્થથિતિને પામવા અને ભગવાનની ભક્્તતિ
કરવા આ દેહ મળ્્યયો છે. આ બધું સત્્સસંગ કરવાથી અવશ્્ય પ્્રરાપ્્ત થાય
છે. આથી મુમZુ ëðઓએ સદાય સત્્સસંગ કરવો. (૪-૫)
5. ચૌર્યં ન કર્્હહિચિત્ કાર્યં સત્્સસંગમાìlતૈર્્જનૈઃ ।
ધર્્મમાર્્થમપિ નો કાર્યં ચોરકાર્યં તુ કìèýચિત્ ॥ ૩૧॥
સત્્સસંગીઓએ ચોરી ક્્યયારેય ન કરવી. ધર્્મને અર્થે પણ ચોરી
ક્્યયારેય ન કરવી. (૩૧)
6-7. ÜÞðWÝëHëë_ ÕåñÞë_ äë ÜIÀ<HëëØõUÝ ÕìZëHëëÜû Ð
Àõæë_ìÇF°äÉ_ÖñÞë_ gèçë ÀëÝëý Þ ÀìèóìÇÖû ÐÐ33ÐÐ
અgèçë પરમો ધર્મો gèçë ત્્વધર્્મરૂપિણી ।
lðતિસ્મૃત્્યયાદિåëVhëõષુ સ્્ફફુટમેવં પ્્રકીર્્તતિતમ્ ॥ ૩૪॥
@ÝëßõÝ ÜÞðWÝ, Õåð, ÕZëí, Ö×ë Üë_ÀÍ ±ëìØÀ Àù´ ÕHë
°äÉ_Öð±ùÞí gèçë Þ Àßäí. ±gèçë ÕßÜ ÔÜý Èõ, gèçë ±ÔÜý Èõ
±õÜ lðìÖ-VQ²IÝëìØ åëVhëùÜë_ VÕp ÀèõäëÜë_ ±ëTÝð_ Èõ. (33-34)
30 ÚëâçÛë
8. મનસા વચસા વાપિ કર્્મણા gèસને કૃતે ।
તત્્સ્થથિતો દુઃખ્્યતે નૂનં સ્્વવામિનારાયણો હરિઃ ॥ ૪૦॥
મને કરીને, વચને કરીને કે કર્મે કરીને gèસા કરવાથી તેનામાં
રહેલા સ્્વવામિનારાયણ ભગવાન દુઃખાય છે. (40)
9. ભગવાન્ સર્્વકર્્તતાસ્્તતિ દયાલુઃ સર્્વરZëકઃ ।
સ એવ નાશકઃ સર્્વ-સંકટાનાં સદા મમ ॥ ૪૪॥
ભગવાન સર્્વકર્્તતા છે, દયાળુ છે, સર્્વનું રZëણ કરનારા છે અને એ
જ સદા મારાં સર્વે સંકટોના ટાળનારા છે. (44)
10. ભગવાન્ કુvતે યì© હિતાર્્થમેવ તત્્સદા ।
પ્્રરારબ્્ધધં મે તદિચ્્છછૈવ સ એવ તારકો મમ ॥ ૪૫॥
ભગવાન જે કરે તે સદાય સારા માટે હોય. તેમની ઇચ્્છછા એ જ
માv_ પ્્રરારબ્્ધ છે. તેઓ જ મારા તારક છે. (45)
11. åðì©Ñ સર્્વવિધા પાલ્્યયા બાëë ચાભ્્યયંતરા સદા ।
åðì©પ્્રરિયઃ પ્્રસીદેચ્્ચ åðì©મતિ જને હરિઃ ॥ ૫૦॥
બાë અને આંતરિક એમ સર્્વ પ્્રકારની åðì©નું પાલન કરવું.
líહરિને åðì© પ્્રરિય છે અને åðì©વાળા મનુષ્્યની ઉપર તેઓ પ્્રસન્્ન
થાય છે. (50)
12. ભોજ્્યયં નૈવ ન પેયં વા વિના પૂજાાં જલાદિકમ્ ।
પ્્રવાસગમને ચાપિ પૂજાાં નૈવ પરિત્્યજેત્ ॥ ૭૬॥
પૂજા કર્્યયા વિના જમવું નહીીં ને પાણી વગેરે પણ ન પીવું. પ્્રવાસે
ગયા હોઈએ તો પણ પૂજાનો ત્્યયાગ ન કરવો. (76)
13. સંભૂય પ્્રત્્યહં કાર્્યયા ગૃહસભા ગૃહસ્્થથિતૈઃ ।
કર્્તવ્્યયં ભજનં ગોષ્્ઠઠિિઃ શાVhëપાઠાદિ તhë ચ ॥ ૮૬॥
ઘરના સભ્્યયોએ ભેગા થઈ રોજ ઘરસભા કરવી અને તેમાં ભજન,
ગોષ્્ઠઠિ તથા શાVhëùનું વાંચન ઇત્્યયાદિ કરવું. (86)
14. પ્્રરાતઃ સાયં યથાકાલં સર્્વસત્્સસંગિભિર્્જનૈઃ ।
નિકટં મંદિરં ગમ્્યયં ભક્્ત્યયા દર્્શશાય પ્્રત્્યહમ્ ॥ ૯૩॥
સર્વે સત્્સસંગીઓએ સવારે, સાંજે અથવા પોતાના અનુકળ ૂ સમયે
પ્્રતિદિન ભક્્તતિએ કરીને સમીપે આવેલ મંદિરે દર્્શને જવું. (93)

ÚëâçÛë 31
15. એક એવેષ્્ટદેવો નઃ એક એવ ગુvસ્્તથા ।
એકöવાપિ સિ©ë_ત એવં ન એકતા સદા ॥ ૧૦૦॥
આપણા ઇષ્્ટદેવ એક જ છે, ગુv એક જ છે અને સિ©ë_ત પણ એક
જ છે એમ આપણી સદા એકતા છે. (100)
16. સર્્વકર્્તતા ચ સાકારઃ સર્વોપરિ સદા હરિઃ ।
મુમુZëñણાં વિમોZëëય પ્્રકટો વર્્તતે સદા ॥ ૧૦૬॥
ભગવાન સદાય સર્્વકર્્તતા, સાકાર, સર્વોપરી છે અને મુમુZëñઓની
મુક્્તતિ માટે હંમેશાં પ્્રગટ રહે છે. (106)
17. પ્્રરીતિઃ કાર્્યયાત્્મબુ쩍 બ્્ર›ëZëરે ગુરૌ દૃઢા ।
પ્્રત્્યZëભગવદ્્ભભાવાત્ સેવ્્યયો ધ્્યયેયઃ સ ભક્્તતિતઃ ॥ ૧૦૮॥
અZëરબ્્ર› ગુvને વિષે દૃઢ પ્્રરીતિ અને આત્્મબુì© કરવી. તેમને
વિષે પ્્રત્્યZë ભગવાનનો ભાવ લાવીને ભક્્તતિએ કરીને તેમની સેવા
તથા ધ્્યયાન કરવાં. (108)
18. સિ©ë_તં પરમં દિવ્્યમ્ એતાદૃશં વિચિંતયન્ ।
સત્્સસંગં નિષ્્ઠયા કુર્્યયાદ્ આનંદોત્્સસાહપૂર્્વકમ્ ॥ ૧૧૫॥
આવા પરમ દિવ્્ય સિ©ë_તનું ચિંતવન કરતાં કરતાં નિષ્્ઠઠાથી અને
આનંદ-ઉત્્સસાહપૂર્્વક સત્્સસંગ કરવો. (115)
19. નિજાત્્મમાનં બ્્ર›રૂપં દેહhëયવિલZëણમ્ ।
વિભાવ્્યયોપાસનં કાર્યં સદૈવ પરબ્્ર›ણઃ ॥ ૧૧૬॥
hëણ દેહથી વિલZëણ એવા પોતાના આત્્મમાને વિષે બ્્ર›રૂપની
વિભાવના કરી સદૈવ પરબ્્ર›ની ઉપાસના કરવી. (116)
20. નિંદાલજ્જાભયાપદ્્ભ્યયઃ સત્્સસંગં ન પરિત્્યજેત્ ।
સ્્વવામિનારાયણં દેવં તદ્્ભક્્તતિિં કìèýચિદ્ ગુvમ્ ॥ ૧૨૧॥
નિંદા, લજ્જા, ભય કે મુશ્્કકેલીઓને લીધે ક્્યયારેય સત્્સસંગ, સ્્વવામિનારાયણ
ભગવાન, તેમની ભક્્તતિ અને ગુvનો ત્્યયાગ ન કરવો. (121)
21. સેવા હરે ભક્્તતાનાં કર્્તવ્્યયા શુ©ભાવતઃ ।
મહદ્્ભભાગ્્યયં મમાસ્્તતીતિ મત્્વવા સ્્વમોZëહેતુના ॥ ૧૨૨॥
ભગવાન અને ભક્્તતોની સેવા શુ©ભાવે, મારાં મોટાં ભાગ્્ય છે એમ
માનીને પોતાના મોZë માટે કરવી. (122)

32 ÚëâçÛë
22. નેયો ન વ્્યર્્થતાં કાલઃ સત્્સસંગં ભજનં વિના ।
આલસ્્યયં ચ પ્્રમાદાદિ પરિત્્યયાજ્્યયં હિ સર્્વદા ॥ ૧૨૩॥
સત્્સસંગ અને ભજન વિના વ્્યર્્થ કાળ નિર્્ગમવો નહીીં. આળસ તથા
પ્્રમાદ વગેરેનો હંમેશાં પરિત્્યયાગ કરવો. (123)
23. કુર્્યયાì© ભજનં કુર્્વન્ ì¿યા આiëëનુસારતઃ ।
ì¿યાબંધઃ ì¿યાભારઃ ì¿યામાનસ્્તતો નહિ ॥ ૧૨૪॥
ભજન કરતાં કરતાં ì¿યા કરવી. આiëë અનુસારે કરવી. આમ
કરવાથી ì¿યાનું બંધન ન થાય, ì¿યાનો ભાર ન લાગે અને ì¿યાનું
માન ન આવે. (124)
24. અહો ઇહૈવ નઃ પ્્રરાપ્્તતાવZëરપુvષોkëમૌ ।
તત્્પ્રરાપ્્તતિગૌરવાન્્નનિત્્યયં સત્્સસંગાનંદમાપ્્નનુયાત્ ॥ ૧૨૮॥
અહો! આપણને અZëર અને પુvષોkëમ બંને અહીીં જ મળ્્યયા છે.
તેમની પ્્રરાપ્્તતિના કેફથી સત્્સસંગના આનંદને સદાય માણવો. (128)
25. બ્્ર›ગુણસમાવાપ્્ત્યયૈ પરબ્્ર›ëનુભૂતયે ।
બ્્ર›ગુરોઃ પ્્રસંગાનાં કર્્તવ્્યયં મનનં સદા ॥ ૧૩૬॥
અZëરબ્્ર› ગુvના ગુણો આત્્મસાત્ કરવા માટે તથા પરબ્્ર›ની
અનુભતૂ િ માટે અZëરબ્્ર› ગુvના પ્્રસગ ં ોનું સદાય મનન કરવુ.ં (136)
26. વાર્્તતા કાર્્યયા મહિમ્્નનો હિ બ્્ર›પરમબ્્ર›ણોઃ ।
તત્્સસંબંધવતાં ચાપિ સસ્્નનેહમાદરાત્ સદા ॥ ૧૩૯॥
પ્્રરેમે કરીને તથા આદર થકી બ્્ર› અને પરબ્્ર›ના મહિમાની તથા
તેમના સંબંધવાળાના મહિમાની વાતો નિરંતર કરવી. (139)
27. સત્્સસંગિષુ સુહૃદ્્ભભાવો દિવ્્યભાવસ્્તથૈવ ચ ।
અZëરબ્્ર›ભાવ વિધાતવ્્યયો મુમુZëુણા ॥ ૧૪૦॥
મુમુZëુએ સત્્સસંગીઓને વિષે સુહૃદ્્ભભાવ, દિવ્્યભાવ તથા બ્્ર›ભાવ
રાખવા. (140)
28-29. આiëë_ ભગવતો નિત્્યયં બ્્ર›ગુરો પાલયેત્ ।
iëાત્્વવા તદનુવૃìkë_ ચ તામેવાનુસરેદ્ દૃઢમ્ ॥ ૧૪૩॥
તદાiëાં પાલયેત્ સz આલસ્્યયાદિ વિહાય ચ ।
સાનંદોત્્સસાહમાહાત્્મ્યયં તત્્પ્્રસાદધિયા સદા ॥ ૧૪૪॥

ÚëâçÛë 33
 ભગવાન અને બ્્ર›સ્્વરૂપ ગુvની આાiëનું સદાય પાલન કરવું.
તેમની અનુવૃìkë જાણીને તેને દૃઢપણે અનુસરવું. તેમની ±ëiëë આળસ
વગેરે મૂકીને પાળવી, તરત પાળવી; સદા આનંદ, ઉત્્સસાહ અને મહિમા
સાથે તેમને રાજી કરવાના ભાવથી પાળવી. (143-144)
30. ભૂતં યચ્્ચ ભવદ્્યચ્્ચ યદેવાગ્્રરે ભવિષ્્યતિ ।
સર્વં તન્્મમે હિતાયૈવ સ્્વવામિનારાયણેચ્્છયા ॥ ૧૫૨॥
જે થઈ ગયું છે, થઈ રëð_ છે અને જે કાંઈ આગળ થશે તે બધું
જ સ્્વવામિનારાયણ ભગવાનની ઇચ્્છછાથી મારા હિત માટે જ છે એમ
માનવું. (152)
31. પ્્રરાર્્થનં પ્્રત્્યહં કુર્્યયાદ્ વિrëસભક્્તતિભાવતઃ ।
ગુરોર્્બ્્ર›સ્્વરૂપસ્્ય સ્્વવામિનારાયણપ્્રભોઃ ॥ ૧૫૩॥
સ્્વવામિનારાયણ ભગવાન તથા બ્્ર›સ્્વરૂપ ગુvને પ્્રતિદિન વિrëસ
અને ભક્્તતિભાવથી પ્્રરાર્્થના કરવી. (153)
32. સદૈવાદરણીયા હિ વિ¦¦રિષ્્ઠશિZëકાઃ ।
યથાશક્્તતિ ચ સત્્કકાર્્યયાાઃ સાધુવાદાદિકર્્મણા ॥ ૧૬૦॥
વિ¦ëનો, વડીલો તથા અધ્્યયાપકોને સદા આદર આપવો. સારાં વચન
આદિ ì¿યાઓ ¦ëરા પોતાની શક્્તતિ પ્્રમાણે તેમનો સત્્કકાર કરવો. (160)
33. ન વદેત્ કુત્્સસિતાં વાચમ્ અપશબ્્દકલંકિતામ્ ।
lોતૃદુઃખકરીીં ìÞ_zë_ કઠોરાં ¦õષગર્્ભભિણીમ્ ॥૧૬૩॥
અપશબ્્દદોથી યુક્્ત, સાંભળનારને દુઃખ કરે તેવી, ìÞ_z, કઠોર
અને ¦õæ ભરેલી કુત્્સસિત વાણી ન બોલવી. (163)
34. અસત્્યયં ન વદેત્ ક્્વવાપિ વદેત્ સત્્યયં હિતાવહમ્ ।
સત્્યમપિ વદેન્્નનૈવ યત્ સ્્યયાદન્્યયાહિતાવહમ્ ॥ ૧૬૪॥
અસત્્ય ક્્યયારેય ન બોલવું. હિત કરે તેવું સત્્ય બોલવું. અન્્યનું
અહિત કરે તેવું સત્્ય પણ ન બોલવું. (164)
35. કલહો વાપિ નૈવ કાર્્યયઃ કદાચન ।
વર્્તતિતવ્્યયં વિવેકેન ßZÝë શાંતિ સર્્વદા ॥ ૧૭૦॥
ક્્યયારેય પણ કોઈની સાથે વિવાદ કે કલહ ન જ કરવો. હંમેશાં
વિવેકથી વર્્તવું અને શાંતિ રાખવી. (170)

34 ÚëâçÛë
36. માતુઃ પિતુઃ કુર્્યયાદ્ ગૃહી સત્્સસંગમાìlતઃ ।
પ્્રતિદિનં નમસ્્કકારં તત્્પપાદેષુ નિવેદયેત્ ॥ ૧૭૨॥
ગૃહસ્્થ સત્્સસંગીએ માતા-પિતાની સેવા કરવી. પ્્રતિદિન તેમનાં
ચરણોમાં નમસ્્કકાર કરવા. (172)
37. ગૃહે હિ મધુરાં વાણીીં વદેદ્ વાચં ત્્યજેત્ કટુમ્ ।
કમપિ પીડિતં નૈવ પ્્રકુર્્યયાદ્ મલિનાશયાત્ ॥ ૧૭૫॥
ઘરમાં મધુર વાણી બોલવી. કડવી વાણીનો ત્્યયાગ કરવો અને
મલિન આશયથી કોઈને પીડા ન પહોોંચાડવી. (175)
38. યhë દૃશ્્યયં સ્્યયાદ્ ધર્્મસંસ્્કકારનાશકમ્ ।
નાટકચલચિhëાદિ તન્્ન પશ્્યયેત્ કદાચન ॥ ૧૮૫॥
ધર્્મ અને સંસ્્કકારોનો નાશ કરે એવાં અશ્્લલીલ દૃશ્્યયો જેમાં આવતાં
હોય તેવાં નાટકો કે ચલચિhëો વગેરે ક્્યયારેય ન જોવાં. (185)
39. વિશ્્વવાસઘાતં હિ કુર્્યયાત્ સત્્સસંગમાìlતઃ ।
પાલયેદ્ વચનં દkë_ પ્્રતિiëાતં ન લંઘયેત્ ॥ ૨૦૦॥
સત્્સસંગીએ વિશ્્વવાસઘાત ન કરવો. આપેલું વચન પાળવું. પ્્રતિiëાનું
ઉલ્્લલંઘન ન કરવું. (200)
40. વિzëધનાદિકં પ્્રરાપ્્તતુું દેશાંતરં ગતેપિ ચ ।
સત્્સસંગમાદરાત્ તhë કુર્્યયાન્્નનિયમપાલનમ્ ॥ ૨૦૫॥
વિzë, ધન આદિની પ્્રરાપ્્તતિ માટે દેશાંતરમાં જાય ત્્યયારે ત્્યયાાં પણ
આદરથી સત્્સસંગ કરવો અને નિયમોનું પાલન કરવું. (205)
41. કાર્યં બાલૈ બાલાભિર્્બબાલ્્યયાદ્ વિzëભિપ્્રરાપણમ્ ।
દુરાચારઃ કુસંગ ત્્યયાજ્્યયાનિ વ્્યસનાનિ ચ ॥ ૨૦૯॥
નાના બાળકો તથા બાલિકાઓએ બાળપણથી જ વિzë પ્્રરાપ્્ત
કરવી. દુરાચાર, કુસંગ અને વ્્યસનોનો ત્્યયાગ કરવો. (209)
42. ઉત્્સસાહાદ્ આદરાત્ કુર્્યયાત્ સ્્વવાભ્્યયાસં સ્્થથિરચેતસા ।
વ્્યર્્થતાં ન નયેત્્કકાલં વિzëર્થી વ્્યર્્થકર્્મસુ ॥ ૨૧૦॥
વિzëર્થીએ પોતાનો અભ્્યયાસ સ્્થથિર ચિkëõ, ઉત્્સસાહથી અને આદર
થકી કરવો. સમયને વ્્યર્્થ કર્મોમાં બગાડવો નહીીં. (210)
43. બાલ્્યયાદેવ દૃઢીકુર્્યયાત્ સેવાવિનમ્્રતાદિકમ્ ।
નિર્્બલતાં ભયં ચાપિ નૈવ ગચ્્છછેત્ કદાચન ॥ ૨૧૧॥

ÚëâçÛë 35
 બાળપણથી જ સેવા, વિનમ્્રતા વગેરે દૃઢ કરવાં. ક્્યયારેય નિર્્બળ ન
થવું અને ભય ન પામવો. (211)
44. બાલ્્યયાદેવ હિ સત્્સસંગં કુર્્યયાદ્ ભક્્તતિિં ચ પ્્રરાર્્થનામ્ ।
કાર્્યયા પ્્રતિદિનં પૂજા પિhëોઃ પંચાંગવંદના ॥ ૨૧૨॥
બાળપણથી જ સત્્સસંગ, ભક્્તતિ અને પ્્રરાર્્થના કરવાં. પ્્રતિદિન પૂજા
કરવી તથા માતા-પિતાને પંચાંગ પ્્રણામ કરવા. (212)
45. વિશેષસંયમઃ પાલ્્યયઃ કૌમાર્યે યૌવને તથા ।
અયોગ્્યસ્્પર્્શદૃશ્્યયાzëસ્્ત્યયાજ્્યયાાઃ શક્્તતિવિનાશકાઃ ॥ ૨૧૩॥
કુમાર તથા યુવાન અવસ્્થથામાં વિશેષ સંયમ પાળવો. શક્્તતિનો નાશ
કરે એવા અયોગ્્ય સ્્પર્્શ, દૃશ્્ય વગેરેનો ત્્યયાગ કરવો. (213)
46. કુર્્યયાદ્ ઉચિતમે વ સાહસમ્ ।
ન કુર્્યયાત્ કેવલં યì© સ્્વમનોલોકરંજકમ્ ॥ ૨૧૪॥
સારા ફળને આપે તેવું, ઉન્્નતિ કરે તેવું અને ઉચિત હોય તેવું જ
સાહસ કરવું. જે કેવળ પોતાના મનનું અને લોકોનું રંજન કરે તેવું
સાહસ ન કરવું. (214)
47. નાલસ્્યમ્ આપ્્નનુયાત્ ક્્વચિત્ ।
l©ë_ પ્્રરીતિં હરૌ કુર્્યયાત્ પૂજાાં સત્્સસંગમંવહમ્ ॥ ૨૧૫॥
પોતાને અવશ્્ય કરવાના ઉzમને વિષે ક્્યયારેય આળસ ન કરવી.
ભગવાનને વિષે l©ë અને પ્્રરીતિ કરવી. પ્્રતિદિન પૂજા કરવી અને
સત્્સસંગ કરવો. (215)
48. બલવાઁલ્્લલોકે યથાસંગં હિ જીવનમ્ ।
સતાં સંગમ્ અતઃ કુર્્યયાદ્ કુસગ ં ં સર્્વથા ત્્યજેત્ ॥ ૨૧૬॥
આ લોકમાં સંગ બળવાન છે. જેવો સંગ હોય તેવંુ જીવન
બને. આથી સારા મનુષ્્યયોનો સંગ કરવો. કુસંગનો સર્્વથા ત્્યયાગ
કરવો. (216)
49. સત્્સસંગેપિ કુસંગો યો iëેયઃ સોપિ મુમZુ ëુભિઃ ।
તત્્સસંગ ન કર્્તવ્્યયો હરિભક્્તતૈૈઃ કદાચન ॥ ૨૨૪॥
મુમુZëુ હરિભક્્તતોએ સત્્સસંગમાં રહેલ કુસંગને પણ જાણવો અને
ક્્યયારેય તેનો સંગ ન કરવો. (224)
50. સ્્વવામિવાર્્તતાાઃ પઠેન્્નનિત્્યયં તથૈવ વચનામૃતમ્ ।
ગુણાતીતગુરૂણાં ચ ચરિતં ભાવતઃ પઠેત્ ॥ ૨૩૬॥
36 ÚëâçÛë
 વચનામૃત, સ્્વવામીની વાતો તથા ગુણાતીત ગુvઓનાં જીવનચરિhëો
નિત્્યયે ભાવથી વાંચવાં. (236)
51. સ્્વવામિનારાયણે ભક્્તતિિં પરાં દૃઢયિતું હૃદિ ।
ગુvહરેઃ સમાદેશાચ્્ચચાતુર્્મમાસ્્યયે વ્્રતં ચરેત્ ॥ ૨૪૦॥
સ્્વવામિનારાયણ ભગવાનને વિષે હૃદયમાં પરાભક્્તતિ દૃઢ કરવા
ગુvહરિના આદેશથી ચાતુર્્મમાસમાં વ્્રત કરવું. (240)
52. પરિßZëõદ્ દૃઢાં નિષ્્ઠઠામ્ અZëરપુvષોkëમે ।
તથાપિ નૈવ કર્્તવ્્યયં દેવતાંતરનિંદનમ્ ॥ ૨૫૨॥
અZëરપુvષોkëમ મહારાજને વિષે દૃઢ નિષ્્ઠઠા રાખવી. તેમ છતાં કોઈ
પણ અન્્ય દેવોની નિંદા ન કરવી. (252)
52. સંયમનોપવાસાદિ યzkëપઃ સમાચરેત્ ।
પ્્રસાદાય હરેસ્્તkëð ભક્્ત્્યર્્થમેવ કેવલમ્ ॥ ૨૫૫॥
સંયમ, ઉપવાસ ઇત્્યયાદિ જે જે તપનું આચરણ કરવું તે તો કેવળ
ભગવાનને રાજી કરવા તથા ભક્્તતિ માટે જ કરવું. (255)
54. એકાદશ્્યયા વ્્રતં નિત્્યયં કર્્તવ્્યયં પરમાદરાત્ ।
તìtને નૈવ ભોક્્તવ્્યયં નિષિ© વસ્્તતુ કìèýચિત્ ॥ ૨૫૬॥
એકાદશીનું વ્્રત સદાય પરમ આદર થકી કરવું. તે દિવસે નિષિ©
વસ્્તતુ ક્્યયારેય ન જમવી. (256)
55-56. સત્્સસંગરીતિમાìlત્્ય ગુર્્વવાદેશાનુસારતઃ ।
પરિશુ©õન ભાવેન સર્્વૈૈઃ સત્્સસંગિભિર્્જનૈઃ ॥ ૨૭૨॥
દેશં કાલમવસ્્થથાાં ચ સ્્વશક્્તતિમનુસૃત્્ય ચ ।
આચારો વ્્યવહારશ્્ચ પ્્રરાયìતં વિધીયતામ્ ॥ ૨૭૩॥
સર્વે સત્્સસંગી જનોએ સત્્સસંગની રીત પ્્રમાણે, ગુvના આદેશ
અનુસાર, પરિશુ© ભાવથી દેશ, કાળ, અવસ્્થથા તથા પોતાની શક્્તતિ
પ્્રમાણે આચાર, વ્્યવહાર અને પ્્રરાયìત કરવાં. (૨૭૨-૨૭૩)
57. જીવનમ્ ઉન્્નતિં યાતિ ધર્્મનિયમપાલનાત્ ।
અન્્યયાપિ સદાચારપાલને પ્્રરેરિતો ભવેત્ ॥ ૨૭૪॥
ધર્્મ-નિયમ પાળવાથી જીવન ઉન્્નત થાય છે અને અન્્યને પણ
સદાચાર પાળવાની પ્્રરેરણા મળે છે. (274)

ÚëâçÛë 37
58. શુભાશુભપ્્રસંગેષુ મહિમસહિતં જનઃ ।
પવિhëાં સહજાનંદ-નામાવલિં પઠેત્ તથા ॥ ૨૭૬॥
શુભ તથા અશુભ પ્્રસંગોને વિષે મહિમાએ સહિત પવિhë સહજાનંદ
નામાવલીનો પાઠ કરવો. (276)
59. અયોગ્્યવિષયાૈવમ્ અયોગ્્યવ્્યસનાનિ ચ ।
આશંકાઃ સંપરિત્્યયાજ્્યયાાઃ સત્્સસંગમાìlÖöÑ સદા ॥ ૨૭૮॥
સત્્સસંગીઓએ અયોગ્્ય વિષયો, વ્્યસનો તથા વહેમનો સદાય ત્્યયાગ કરવો. (278)
60. વિપìkëષુ ધરે©öર્યં પ્્રરાર્્થનં યત્્નમાચરેત્ ।
ભજેત દૃઢવિશ્્વવાસમ્ અZëરપુvષોkëમે ॥ ૨૮૦॥
વિપìkë આવે ત્્યયારે ધીરજ રાખવી, પ્્રરાર્્થના કરવી, પ્્રયત્્ન કરવો
અને અZëરપુvષોkëમ મહારાજને વિષે દૃઢ વિશ્્વવાસ રાખવો. (280)
61. એતત્્સત્્સસંગદીZëõતિ શાVhëસ્્ય પ્્રતિવાસરમ્ ।
કાર્્યયઃ સત્્સસંગિભિઃ પાઠ એકાગ્્રચેતસા જનૈઃ ॥ ૨૯૩॥
પઠને ચાસમર્થૈસ્્તતુ lવ્્યયં તત્ પ્્રરીતિપૂર્્વકમ્ ।
આચરિતું ચ કર્્તવ્્યયઃ પ્્રયત્્નનઃ l©યા તથા ॥ ૨૯૪॥
સત્્સસંગી જનોએ પ્્રતિદિન આ ‘સત્્સસંગદીZëë’ શાVhëનો એકાગ્્ર ચિત્્તતે
પાઠ કરવો. પાઠ કરવા અસમર્્થ હોય તેમણે પ્્રરીતિપૂર્ક ્વ તેનું lવણ
કરવુ.ં અને l©ëથી તે રીતે આચરવા પ્્રયત્્ન કરવો. (૨૯૩-૨૯૪)

çIç_ÃØíZëë Ãþ_×Þë fáùÀù çë_Ûâäë ÜëËõ ÚëÉ\Þù

QR ÀùÍ VÀõÞ Àßù.

Õþë×ìÜÀ ÜðÂÕëÌ
ˆ Õñ½Þë UáùÀù (±ëèûäëÞ Ü_hë)
µìkëWÌ çè½Þ_Ø líèßõ ÕðvæëõkëÜ Ð
ÃðHëëÖíÖëZëß Úþ›Þû µìkëWÌ ÀmÕÝë Ãðßëõ ÐÐ
±ëÃQÝÖë_ ìè Õñ½×ýÜû ±ëÃQÝÖë_ ÜØëIÜÖÑ Ð
çëìLÞKÝëØû ØåýÞëØû ìØTÝëÖû çëöÛëBÝ_ äÔýÖõ ÜÜ ÐÐ

38 ÚëâçÛë
±×ý Ñ èõ çè½Þ_Ø líèìß! èõ ÕðvæëõkëÜ! ÀmÕë ÀßíÞõ ¶Ìëõ. èõ
±ZëßÚþ› ÃðHëëÖíÖ Ãðv! ÀmÕë ÀßíÞõ ¶Ìëõ. Üëßí Õñ½ VäíÀëßäë
ÜëËõ Üëßë ±ëIÜëÜë_×í ÕÔëßëõ. ±ëÕÞë ìØTÝ çë_ìÞKÝ ±Þõ ØåýÞ×í
Üëv_ çëöÛëBÝ äÔõ Èõ.
(ìäçÉýÞ Ü_hë)
Û@IÝöä ìØTÝÛëäõÞ Õñ½ Öõ çÜÞðìWÌÖë Ð
ÃEÈë× Iä_ ÜØëIÜëÞÜû ±ZëßÕðvæëõkëÜ ÐÐ
±×ý Ñ èõ ±ZëßÚþ› çìèÖ ìÚßëÉÜëÞ ÕðvæëõkëÜ ÞëßëÝHë! ±ëÕÞí
Õñ½ Ûì@ÖÛëä×í ±Þõ ìØTÝÛëä×í É Üõ_ ç_ÕLÞ Àßí Èõ. èäõ ±ëÕ
Üëßë ±ëIÜëÞõ ìäæõ ìäßëìÉÖ ×ë±ëõ.
ˆ ÉÜÖë_ Õèõáë_ ÚùáäëÞë fáùÀù
líÜØûçØûÃðHëåëìáÞ_ ìÇØìÇìØ TÝëMÖ_ Ç ìØTÝëÀòìÖ_
°äõåëZëß - Üð@Ö - ÀùìË - çðÂØ_ ÞöÀëäÖëßëìÔÕÜû Ð
iëõÝ_ líÕðvæùkëÜ_ ÜðìÞäßö äõýØëìØÀíIÝ* ìäÛð_
ÖQÜñáëZëßÝð@ÖÜõä çè½ÞLØ_ Ç äLØõ çØë ÐÐ
±×ý Ñ åùÛëÝÜëÞ, çØûÃðHëù×í Ýð@Ö, ÉÍÇõÖÞÜë_ TÝëMÖ, ìØTÝ
±ëÀòìÖäëâë, ÀßùÍù °äùÞõ, ´rßùÞõ Ö×ë ±ZëßÜð@ÖùÞõ çðÂ
±ëÕÞëßë, ±ÞõÀ ±äÖëßùÞë ±ìÔÕìÖ, ÜðìÞlõWÌùÞõ ÕHë ½Hëäë ÝùBÝ,
äõØù äÃõßõÞõ ÕHë VÖðìÖ Àßäë ÝùBÝ, çäëýìÔÀ çëÜJÝýäëâë ±Þõ Üñâ
±ZëßÜñìÖý (lí ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí) çìèÖ É ±õäë ÕðvæùkëÜ lí
çè½Þ_Ø VäëÜíÞõ èð_ çØëÝ ä_ØÞ Àv_ È\_.
Ÿ çè ÞëääÖð, çè Þú ÛðÞ@Öð,
çè äíÝ* Àßäëäèö ë
ÖõÉãVäÞëäÔíÖÜVÖð, Üë ìäì¦æëäèö ëë
Ÿ åëãLÖÑ åëãLÖÑ åëãLÖÑ ëë
±×ý Ñ èõ ÕßÜëIÜë ! ±ëÕ ±Üëßë Ú_ÞõÞð_ (Ãðv-ìåWÝÞð_) çë×õ ßZëHë
Àßù ±Þõ ÕùæHë Àßù. ±Üõ Ú_Þõ çë×õ åã@Ö ÕþëMÖ Àßí±õ. ±Üëßë
Ú_ÞõÞð_ ±KÝÝÞ ÖõÉVäí ÚÞù ±Þõ ±Üõ Ú_Þõ ÕßVÕß ¦õæ Þ Àßí±õ.

ÚëâçÛë 39
 ˆ KÝõÝ Ü_hë ±Þõ ÕñHëëýèðìÖ fáùÀ
ÃðHëëÖíÖ_ Ãðv_ ÕþëMÝ Úþ› wÕ_ ìÞ½IÜÞÑ Ð
ìäÛëTÝ ØëçÛëäõÞ VäëìÜÞëßëÝHë_ ÛÉõ ÐÐ
±×ý Ñ ÃðHëëÖíÖ ÃðvÞõ ÕþëMÖ ÀßíÞõ, ÕùÖëÞë ±ëIÜëÞõ Úþ›wÕ
ÜëÞíÞõ, ØëçÛëäõ èð_ VäëìÜÞëßëÝHë ÛÃäëÞÞð_ ÛÉÞ Àv_ È\_.
líègß çëZëß_ çäýØõäõrß_,
Ûã@ÖÔÜëýIÜÉ_ ìØTÝwÕ_ ÕßÜû Ð
åë_ìÖØo Üðã@ÖØo ÀëÜØo ÀëßHë_,
VäëìÜÞëßëÝHë_ ÞíáÀoÌo ÛÉõ ÐÐ
±×ý Ñ ±ZëßçìèÖÞë líèìß, çäý ØõäùÞë Øõä, Ûã@Ö-ÔÜýÞë Õðhë,
ìØTÝ VäwÕäëâë, çäý×í Õß, åë_ìÖ ±ÕýÞëß, Üðã@Ö ±ÕýÞëß,
ÀëÜÞë (ç_ÀSÕ) ìç© ÀßÞëß, çäýÞë ÀëßHë ±õäë ÞíáÀoÌ ÕþÛð
VäëìÜÞëßëÝHë ÛÃäëÞÞõ èð_ ÛÉ\_ È\_.
ˆ ¼ÏÖë ÃíÖ
ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø Üñâ ±Zëß, çè½Þ_Ø Èõ ÕßÜõrß,
ÕþÃË çIÕðvæ ÜùZëÞð_ ¦ëß, ±ë Èõ µÕëçÞëÞù çëß,
çúÞë °äÞÞù µ©ëß... Öõ×í...
èð_ ±ë°äÞ ÀoÌí Ôëßíå, èð_ ±ë°äÞ Õñ½ Àßíå
èð_ ±ë°äÞ ìÞÝÜù Õëâíå, èð_ ±ë°äÞ çIç_à Àßíå (2)...
ˆ ßùÉ çäëßõ Õñ½Üë_ ÀßäëÞí Õþë×ýÞë Ñ
èõ ÜèëßëÉ, èõ VäëÜí ! èõ ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ !
èð_ èoÜõåë_ ±ëÕÞí ±ëiëë Õëâð_, ÂßëÚ ÀëÝý Þ Àv_, ±ëÕÞõ
ßë° Àßí åÀ<_ Öõäë_ Úâ-Úðì© ±ëÕ½õ. Àðç_à ×Àí ßZëë Àß½õ
±Þõ çëßëÞù ç_à ±ëÕ½õ. ÜëÖëìÕÖëÞí çõäë Àv_ ±Þõ ±PÝëç
ÚßëÚß Àv_ ±Þõ ±ëÕÞù ±ëØåý Û@Ö ÚÞð_ ±õäí åã@Ö ±ëÕ½õ.

40 ÚëâçÛë
 ˆ ßùÉ ßëhëõ çñÖë_ Õèõáë_ ÀßäëÞí Õþë×ýÞë Ñ
èõ ÜèëßëÉ, èõ VäëÜí ! èõ ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ !
±ëÂë ìØäçÜë_ ½Hëõ ±½Hëõ Üëßë×í Ûñá ×´ èùÝ Öõ ÜëÎ
Àß½õ. Îßí Ûñá Þ ×ëÝ Öõäí ÕþõßHëë ±ëÕ½õ ±Þõ çäëßõ ÜÞõ äèõáù
¶Ìëͽõ, ±ëäÖíÀëáõ ±ëÕÞõ ìäåõæ ßë° Àßí åÀ<_ Öõäí åã@Ö ±ëÕ½õ.
ˆ ±ëßÖí
ÉÝ VäëìÜÞëßëÝHë, ÉÝ ±ZëßÕðvæùkëÜ,
±ZëßÕðvæùkëÜ ÉÝ (2), ØåýÞ çäùýkëÜ...
ÉÝ VäëìÜÞëßëÝHë... ËõÀ
Üð@Ö ±Þ_Ö çðÕñìÉÖ, çð_Øß çëÀëßÜû, (ÉÝ) (2)
çäùýÕßí ÀvHëëÀß (2), ÜëÞä ÖÞðÔëßÜû... ÉÝ. 1.
Õð v æùkëÜ ÕßÚþ ›, líèìß çè½Þ_ Ø, (ÉÝ) (2)
±ZëßÚþ › ±ÞëìØ (2), ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø... ÉÝ. 2.
ÕþÀË çØë çäýÀÖëý, ÕßÜ Üðã@ÖØëÖë, (ÉÝ) (2)
ÔÜý ±õÀë_ìÖÀ V×ëÕÀ (2), Ûã@Ö ÕìßhëëÖë... ÉÝ. 3.
ØëçÛëä ìØTÝÖë çè, Úþ›wÕõ ÕþíìÖ, (èù) (2)
çðxØÛëä ±áúìÀÀ (2), V×ëìÕÖ åðÛ ßíìÖ... ÉÝ. 4.
ÔLÝ ÔLÝ ÜÜ °äÞ, Öä åßHëõ çðÎáÜû, (èù) (2)
ÝiëÕð v æ Õþ ä ìÖý Ö (2), ìç©ëLÖ_ çðÂØÜû... ÉÝ. 5.
ÉÝ VäëìÜÞëßëÝHë, ÉÝ ±ZëßÕðvæùkëÜ...
±ZëßÕðvæùkëÜ ÉÝ (2), ØåýÞ çäùýkëÜ...
ÉÝ VäëìÜÞëßëÝHë, ÉÝ ±ZëßÕðvæùkëÜ... ÉÝ VäëìÜ...

±ëßÖí - ±pÀ çë_Ûâäë ÜëËõ ÚëÉ\Þù

QR ÀùÍ VÀõÞ Àßù.

ÚëâçÛë 41
 ˆ ×ëâ
‡ ÞùîÔ Ñ ÜìèÞëÞí Õèõáí ±Þõ hëí° ÚëâçÛëÜë_ ×ëâ ÒÜëßõ
Cëõß ±ëä½õÓ ÃëÞ Àßëääð_ ±Þõ Úí° ±Þõ Çù×í çÛëÜë_ ×ëâ
ÜëÞçíwÕõ äë@Ýù Úùáëääë_.
Üëßõ Cëõß ±ëä½õ ÈùÃáë_ Ôëßí,
Üëßõ Cëõß ±ëä½õ ÈùÃáë Ôëßí,
áëÍ<-ÉáõÚí Þõ çõä çð_äëâí,
èð_ Öù Ûëäõ Àßí áëäð_ È\_ Cëëßí... Üëßõ Cëõß... ËõÀ
çñßHë ÕñßHë Þõ Ûë° Àëßõáë_,
ÕëÕÍ äÍí äCëëßí,
ä_ÖëÀ äëáùâÞë_ åëÀ ÀÝë*,
Üõî Öù ÇùâëÎâí ÈÜÀëßí... Üëßõ Cëõß... 1
ÀëÉ\ ÀÜùØÞë ÛëÖ ÀÝëý,
Üõî Öù Øëâ Àßí Úèð çëßí,
áÙÚð ÀëÀÍíÞë_ áõ½õ ±×ëHëë_,
ÀÏí Àßí Èõ ÀëìÌÝëäëÍí... Üëßõ Cëõß... 2
áìä_à çùÕëßí Þõ ÕëÞÚíÍí äëâí,
ÖÉ ±õáÇí ½ä_hëí çëßí,
ìÞåìØÞ ±ëäù Öù Ûëäõ Àßí ÛõË<_,
±õÜ ÜëÃõ ÉõßëÜ Úþ›Çëßí... Üëßõ Cëõß... 3
ˆ ×ëâ ÜëÞçí
(±ëßÖí ÚëØ ÚëâÀù ±ë_Âù ÜÙÇí, 2 èë× ½õÍí ÛÃäëÞÞõ ÜëÞçíÜë_
×ëâ ÉÜëÍõ. ç_ÇëáÀ Àõ ÚëâÀ ÞíÇõÞí ÜëÞçí {íáëäõ. ±SÕìäßëÜ
±ëäõ IÝë_ ±ËÀäð_.)
èõ lí°ÜèëßëÉ, èõ ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí, èõ ÛÃÖ° ÜèëßëÉ, èõ
åëVhëí° ÜèëßëÉ, èõ ÝùÃí° ÜèëßëÉ, èõ ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉ, èõ
ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ ! ±Üõ Ûã@ÖÛëä×í ÖöÝëß Àßõá ×ëâ ±ëßùÃäë
ÕÔëßù.

42 ÚëâçÛë
 ±ëÕÞõ ÜëËõ, Úë½õÌ Õß, çð_Øß ±ëçÞ ìÚÈëäí ßëAÝð_ Èõ, Öõ
Õß ±ëÕ ìÚßë½õ. çëÜõ çð_Øß ÕëËáë µÕß, ×ëâí-äëËÀëÜë_, áëÍ<,
ÉáõÚí, ÚßÎí äÃõßõ ÛëÖÛëÖÞë_ ÛùÉÞ, ÕíßçíÞõ ÖöÝëß ßëAÝë_ Èõ.
ÖõÜë_×í ±ëÕÞõ ÛëäÖë_ ÛùÉÞ ÉÜù. Éõ ½õ´±õ Öõ ÜëÃí áõ½õ. ÜèëßëÉ
ÉÜù... VäëÜí ÉÜù...
... ±ë Éâ Ûßõáí {ëßí Èõ, ÖõÞë×í Çâð_ Àßí, ÉâÕëÞ Àßù. èë×
áñÈäë ±ë wÜëá Èõ. ÖÉ, áìä_Ã, ±õáëÝÇí, ÔëHëëÞí Øëâ, äìßÝëâí
äÃõßõ ÜðÂäëç ±ëßùÃù. ÜèëßëÉ ÉÜù... VäëÜí ÉÜù...

Õ_Çë_à ÕþHëëÜ - 5 VËõÕ

(Úëâ Ü_ÍâÞë ÖÜëÜ ÚëâÀù ±õÀ çÜëÞ Õ_Çë_à ÕþHëëÜ ÀßÖë ×ëÝ,
±õ èõÖðçß ÖÜëÜ ÚëâÀù±õ ÞíÇõÞë_ 5 VËõÕÜë_ Õ_Çë_à ÕþHëëÜ Àßäë.)
‡ VËõÕ-1 Ñ Ú_Þõ Cëñ_ËHë Õß Úõçí Éäð_.
‡ VËõÕ-2 Ñ Ú_Þõ èë×õ ÜëÖë Àõ ìÕÖëÞë_ Ú_Þõ ÇßHëùÞù VÕåý Àßäù.
‡ VËõÕ-3 Ñ ¶Ûë ×´ ÇßHëßÉ ±ë_Â,õ Üë×õ ±Þõ xØÝ Õß áÃëÍäí.
‡ VËõÕ-4 Ñ Úùáäð_ Ñ ÜÞõ ±ëåíäëýØ ±ëÕù.
‡ VËõÕ-5 Ñ ¶Ûë ×´ Îßí ÒÉÝ VäëìÜÞëßëÝHëÓ Àèõäë.
(ÜëÖë ±Þõ ìÕÖë Ú_ÞõÞõ ±ë ßíÖõ ßùÉ Õ_Çë_à ÕþHëëÜ Àßäë.)

Õ_Çë_à ÕþHëëÜ åíÂäë ÜëËõ ÚëÉ\Þù

QR ÀùÍ VÀõÞ Àßù.

ÚëâçÛë 43
 lí° ÜèëßëÉ ±Þõ ÃðvÕß_ÕßëÞù Ë>_Àù ÕìßÇÝ

ÉLÜ ÖëßíÂ-
ÞëÜ ÜëÖë-ìÕÖë ±_ÖÔëýÞ
V×â
1. 3-4-1781 ìÕÖë Ñ 1-6-1830 20
ÕßÚþ› ÈÕöÝë ÃëÜ ÔÜýØõä ÃÏÍë (ßë
ÛÃäëÞ lí (µkëßÕþØõå) ÜëÖë Ñ (49 äæõý) ØíZ
VäëìÜÞëßëÝHë (ç_. 1837 Ûã@ÖØõäí ç_. 1886 ÉõÌ çðØ çè
Çöhë çðØ 9) ÚëâÕHëÞð_ ÞëÜ Ñ 10 ±Þ
(ßëÜ ÞäÜí) CëÞUÝëÜ ˆ2

2. 17-10-1785 ìÕÖë Ñ 11-10-1867 25

±ZëßÚþ› ÛëØßë ÃëÜ ÛùâëÞë× åÜëý ÃùîÍá (l
lí ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø (±ëçù çðØ 15) ÜëÖë Ñ (82 äæõý) ØíZ
VäëÜí (åßØ ÕñÞÜ) çëÀßÚë çÜëìÔ Väë
ÚëâÕHëÞð_ ÞëÜ Ñ V×ëÞ Ñ
Üñâ° åÜëý ±Zëß Øõßí

3. 20-3-1829 ìÕÖë Ñ 7-11-1897 äÖ

Úþ›VäwÕ Üèðäë ÃëÜ ÃùgäØÛë´ Üèðäë ÝùÃ
lí ÛÃÖ° (ÎëÃHë ÜëÖë Ñ ÜáðÚë (68 äæõý)
ÜèëßëÉ çðØ 15) ÚëâÕHëÞð_ ÞëÜ Ñ
(èùâí) Õþëð ÛÃÖ
4. 31-1-1865 ìÕÖë Ñ ÔùßíÛë´ 10-5-1951 18
Úþ›VäwÕ Üèõâëä ÃëÜ ÜëÖë Ñ èõÖÚë çëß_ÃÕðß (±
lí åëVhëí° (Üèë çðØ 5) ÚëâÕHëÞð_ ÞëÜ Ñ (86 äæõý) Üè
ÜèëßëÉ (äç_Ö Õ_ÇÜí) Í<_Ãß ÛÃÖ ØíZ
çëÔ

44 ÚëâçÛë
 ØíZëë ±Þõ ÞëÜ ÀëÝý
20 äæõý, ÕíÕáëHëëÜë_, - VäëìÜÞëßëÝHë ç_ÕþØëÝÞð_ V×ëÕÞ ±Þõ
(ßëÜëÞ_Ø VäëÜí ¦ëßë) ±õÀë_ìÖÀ ÔÜýÞð_ ÕþäÖýÞ
ØíZëë ÞëÜ Ñ - 6 Ü_ìØßù
çðØ çè½Þ_Ø VäëÜí - äÇÞëQ²Ö, ìåZëëÕhëí(Ãþ_×ù)
±Þõ ÞëßëÝHëÜðìÞ. - 3,000×í äÔð ÕßÜèoçù, áëÂù èìßÛ@Öù
ˆ 21 äæõý ÉõÖÕðßÜë_ ÃëØí - çÜëìÔ, ±ÞõÀÞõ Úþ›ãV×ìÖ, ±_ÖÀëâõ ÖõÍäë
- ±õÀë_ìÖÀ ç_Ö ¦ëßë ÕþÃË
25 äæõý, ÍÛëHëÜë_, - lí°ÜèëßëÉÞë çäùýÕßíÕHëëÞð_ ÕþäÖýÞ
(lí°ÜèëßëÉ ¦ëßë) - ±ÞõÀÞõ Úþ›ãV×ìÖ
ØíZëë ÞëÜ Ñ ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø - ÕßÜèoçùÜë_ Õþ×Ü ¿Üõ
VäëÜí - VäëÜíÞí äëÖù ¦ëßë åð© µÕëçÞëÞð_ Ö×ë
¼Ï çIç_Ãí ÖßíÀõÞë °äÞÞð_ iëëÞ
- ±ÞõÀÞð_ °äÞÕìßäÖýÞ
- çÖÖ ìäÇßHë, ±IÝ_Ö TÝäèëß À<åâ
äÖýÜëÞ ØíZëë Ñ - ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜíÞë ±ZëßÚþ›ÕHëëÞð_ ÕþäÖýÞ
ÝùÃëÞ_Ø VäëÜí - çõäë, ±ëiëëÕëáÞ ±Þõ ìØTÝÛëäÞð_ lõWÌ ¼WËë_Ö
- ±ØûÛðÖ À×ëäëÖëý. ±ÞõÀÞõ çIç_Ãí ÀÝëý
- ±ëØåý çëÔÀ ÚÞí ÃðvÞõ Àõäí ßíÖõ ßë°
Àßäë? ÖõÞð_ ±ëØåý µØëèßHë
18 äæõ,ý äÍÖëáÜë_, - ±ZëßÕðvæùkëÜ µÕëçÞëÞð_ ÕþäÖýÞ
(±ëÇëÝý ìäèëßíáëá° - BAPS VäëìÜÞëßëÝHë ç_V×ëÞí V×ëÕÞë
ÜèëßëÉ ¦ëßë) - 5 ìåÂßÚ© Ü_ìØßù (ÚùÇëçHë, çëß_ÃÕðß,
ØíZëë ÞëÜ Ñ ÃùîÍá, ±ËáëØßë ±Þõ ÃÏÍë)
çëÔð ÝiëÕðvæØëç - 50×í äÔð ç_Öù
- lí°ÜèëßëÉÞù åð© µÕëçÞëÞù ìç©ë_Ö
Îõáëääë ±ÞõÀ ØöìèÀ, ±ëì×ýÀ ÀWËù äõÌuë_
- ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉÞí ÕþÜð ÖßíÀõ ÛõË

ÚëâçÛë 45
 ÉLÜ ÖëßíÂ-
ÞëÜ ÜëÖë-ìÕÖë ±_ÖÔëýÞ
V×â
5. 23-5-1892 ìÕÖë Ñ 23-1-1971 19
Úþ›VäwÕ Ôëßí ÃëÜ ØõäÇ_ØÛë´ Üð_Ú´ (±
lí ÝùÃí° (äöåë ÜëÖë Ñ (79 äæõý) Üè
ÜèëßëÉ äØ 12) ÕñßíÚë ØíZ
ÚëâÕHëÞð_ ÞëÜ Ñ çëÔ
{íHëë ÛÃÖ

6. 7-12-1921 ìÕÖë Ñ 13-8-2016 19

Úþ›VäwÕ ÇëHëçØ ÃëÜ ÜùÖíÛë´ çëß_ÃÕðß ÃùîÍ
lí ÕþÜðÂVäëÜí (ÜëÃåß ÜëÖë Ñ (95 äæõý) (å
ÜèëßëÉ çðØ 8) ìØäëâíÚë Üè
ÚëâÕHëÞð_ ÞëÜ Ñ ØíZ
åë_ìÖ ÛÃÖ çëÔ

7. 13-9-1933 ìÕÖë Ñ 28
ÕþÃË ÉÚáÕðß ÃëÜ ÜHëíÛë´ (Ý
Úþ›VäwÕ (ÜKÝÕþØõå) ÜëÖë Ñ Üè
lí ÜèoÖVäëÜí (ÛëØßäë ÍëèíÚõÞ ØíZ
ÜèëßëÉ äØ 9) ÚëâÕHëÞð_ ÞëÜ Ñ çëÔ
ìäÞð ÛÃÖ

46 ÚëâçÛë
 ØíZëë ±Þõ ÞëÜ ÀëÝý

19 äæõý, äÍÖëáÜë_, - çðìåìZëÖ ÝðäëÞùÞõ ØíZëë

(±ëÇëÝý líÕìÖÕþçëØ° - Úëâ-Ýðäë-çIç_à Ü_ÍâÞí V×ëÕÞë
ÜèëßëÉ ¦ëßë) - ØìßÝëÕëß ìäØõåùÜë_ Ü_ìØßùÞí V×ëÕÞë
ØíZëë ÞëÜ Ñ - ç_Õ-çðxØûÛëä-±õÀÖëÞë çñhëÔëß
çëÔð iëëÞ°äÞØëç - ±ëØåý çëÔðÖëÞë ÕþäÖýÀ
- çèÞåã@ÖÞë ±ëØåý.
- °äÞçñhë Ñ ÛÃäëÞ Û° áõäë. ÛÃäëÞ
çúÞð_ Ûáð_ Àßù
19 äæõý, - BAPS ç_V×ëÞõ ìärÎáÀõ ÜñÀÞëß
ÃùîÍáÜë_, - gèØð ÔÜýÞù ìØãBäÉÝ ÀßÞëß
(åëVhëí° - 1,100 ×í äÔð Ü_ìØßù, 2 ±ZëßÔëÜ
ÜèëßëÉ ¦ëßë) - 1,000 ×í äÔð ç_Öù
ØíZëë ÞëÜ Ñ - èìßÛ@Öù ÜëËõ çÂÖ ±Þõ çÖÖ ìäÇßHë
çëÔð ÞëßëÝHëVäwÕØëç - °äÞçñhë Ñ Úí½Þë_ ÛáëÜë_ ±ëÕb_ Ûáð_
- ç_Öù, ÜèoÖù, ÜèëÞðÛëäù çú±õ äÂëHÝë
28 äæõý, ÃÏÍëÜë_, - ÛTÝ ÜèùIçäùÜë_ çðåùÛÞ ±Þõ ÜëÃýØåýÞ
(ÝùÃí° - çIç_à ÜëËõ çÖÖ ìäÇßHë-ÛíÍù
ÜèëßëÉ ¦ëßë) - 83 äæýÞí ªÜßõ ÃðvÕØõ
ØíZëë ÞëÜ Ñ - çIç_ÃØíZëë, ±ëßÖí, çëÔÞë Ü_hë, ÜèëÕñ½,
çëÔð Àõåä°äÞØëç çè½Þ_Ø ÞëÜëäáíÞí ßÇÞë Àßí/Àßëäí.
- ç_ÖØíZëë ±Þõ Ü_ìØßùÞë ìÞÜëýHë
- Õhëù ±Þõ TÝã@ÖÃÖ ÜðáëÀëÖù ¦ëßë
èìßÛ@ÖùÞë Õþ‘ùÞð_ çÜëÔëÞ

ÚëâçÛë 47
 ìäåõæ ÜðÂÕëÌ
ßùÉ ç_KÝë ±ëßÖí ÚëØ ÃäëÖë ±pÀ
ÛÃäëÞ lí VäëìÜÞëßëÝHë VÖðìÖ
±LÖÝëýìÜ ÕßëIÕß_ ìèÖÀß_, çäùýÕßí líèìß,
çëÀëß_ ÕßÚþ› çäýåßHëÜû, ÀÖëý ØÝëçëÃßÜû ÐÐ
±ëßëKÝ_ ÜÜ ³pØõä ÕþÀËo, çäëýäÖëßí ÕþÛð,
äLØõ ØðÑÂèß_ çØë çðÂÀß_ líVäëìÜÞëßëÝHëÜû ÐÐ
ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí ÜèëßëÉ VÖðìÖ
çëZëëØû ±ZëßÔëÜ ìØTÝ ÕßÜ_ çõäëßÖ_ ÜñìÖýÜëÞû,
çäëýÔëß çØë VäßùÜ-ìääßõ Úþ›ë_Í-ÀùËí-ÔßÜû ÐÐ
Ûã@Ö KÝëÞ À×ë çØöä ÀßHë_, Úþ›ãV×ìÖØëÝÀÜû,
äLØõ ±ZëßÚþ› ÕëØÀÜá_ ÃðHëëÖíÖëÞLØÞÜû ÐÐ
ÛÃÖ° ÜèëßëÉ VÖðìÖ
líÜÞû ìÞÃðýHë ÜñìÖý çð_Øß ÖÞð, ±KÝëIÜ-äëÖëýßÖÜû,
ØõèëÖíÖ Øåë ±Â_Í-ÛÉÞ_, åëLÖ_ ZëÜëçëÃßÜû ÐÐ
±ëiëë-ÕëáÞ-ÖIÕß_ ÃðHëÃþèí, ìÞØùýæÜñìÖý VäÝÜû,
äLØõ ÕþëðÛ@Ö-ÕëØÀÜá_, Úþ›VäwÕ_ ÃðvÜû ÐÐ
åëVhëí° ÜèëßëÉ VÖðìÖ
åð©ùÕëçÞ ÜãLØß_ çðßÇÞÜû, ìç©ëLÖ-ßZëëÕßÜû,
ç_V×ë-V×ëÕÞ ìØTÝ-ÀëÝýÀßHë_ çõäëÜÝ_ °äÞÜû ÐÐ
ìÞWÌë ìÞÛýÝÖë çðÀpçèÞ_, ÔöÝ* ZëÜëÔëßHëÜû,
åëVhëí ÝiëÕðvæØëç-ÇßHë_, äLØõ ÕþÖëÕí ÃðvÜû ÐÐ
ÝùÃí° ÜèëßëÉ VÖðìÖ
äëHëí ±Q²ÖÕñHëý èæýÀßHëí, ç_°äÞí ÜëÔðßí,
ìØTÝ_ ¼ìpÕþØëÞ ìØTÝ èçÞ_, ìØTÝ_ åðÛ_ ÀíÖýÞÜû ÐÐ
Úþ›ëÞ_Ø ÕþçLÞ VÞõèßìçÖ_, ìØTÝ_ ÀòÕëäæýHëÜû,
ÝùÃí° Ãðv iëëÞ°äÞ ÕØõ, Ûëäõ çØë äLØÞÜû ÐÐ
48 ÚëâçÛë
 ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉ VÖðìÖ
ìärõ äöìØÀ ÔÜý ÜÜý ÜìèÜë çIç_à ìäVÖëßÀÜû,
äëVÖSÝ_ ÀvHëë ±èù ÉÞÉÞõ, ±ëÀæýHëÜû ±ØûÛðÖÜû ÐÐ
ØëçIä_ ÃðvÛã@Ö ìÞIÝ ÛÉÞ_, ç_äëìØÖë çëÔðÖë,
ÞëßëÝHëwÕ VäëÜí ÕþÜðÂ_ äLØõ Ãðv_ Üðã@ÖØÜû ÐÐ
ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ VÖðìÖ
ìØTÝ_ çúQÝÜðÂëßìäLØ çßá_ Þõhëõ ±ÜíäæýHëÜû,
ìÞØùýæ_ ÜìèÜëÜÝ_ çðxØÝ_, åëLÖ_ çÜ_ ìލáÜû ÐÐ
ìÞÜëýÞ_ Q²Øð ìØTÝÛëä çÖÖ_ äëHëí åðÛë ìÞÜýáë,
äLØõ Àõåä°äÞ_ ÜÜ Ãðv_ VäëÜí ÜèLÖ_ çØë ÐÐ
VäëìÜÞëßëÝHë... VäëìÜÞëßëÝHë... VäëìÜÞëßëÝHë...
ÕìßÇÝ Ñ ÛÃäëÞ lí VäëìÜÞëßëÝHë
1. VäwÕ Ñ ÕßÚþ›, ÕñHëý ÕðvæùkëÜ ÞëßëÝHë, çäùýÕßí ÛÃäëÞ
2. ±äÖßHë Ñ Öë. 3/4/1781, ç_äÖû 1837, Çöhë çðØ ÞùÜ
(ßëÜÞäÜí), ÈÕöÝë, µkëßÕþØõå.
ÜëÖë Ñ Ûã@ÖÜëÖë, ìÕÖë Ñ ÔÜýØõä.
ÚëâÕHëÞð_ ÞëÜ Ñ CëÞUÝëÜ, ±LÝ ÞëÜ Ñ ÞíáÀoÌ äHëa,
çßÉ^Øëç, líèìß, VäëìÜÞëßëÝHë ÛÃäëÞ, ÞëßëÝHë ÜðìÞ,
çè½Þ_Ø VäëÜí, lí°ÜèëßëÉ, èìßÀòWHë ÜèëßëÉ äÃõßõ.
3. ÉLÜèõÖð Ñ Øñçßë ½õ ±äÖëß èö çù Öù ÀëÝýÀëßHë ±äÖëß
èö, ìÀLÖð Üõßë ½õ ±äÖëß èö çù Öù °äù À<_ ±ëIÝ_ìÖÀ
Üðã@Ö ØõÞõ Àõ äëVÖõ ÕðvæùkëÜ Éöçë ½õ Üö_ äù ÜÞðWÝ Àõ Éöçë
ÚLÝë èñn.
4. ìØTÝ ÚëâÕHë Ñ ±ÞõÀ ÇÜIÀëßù. 7 äæýÞí ªÜßõ ÖÜëÜ
åëVhëùÜë_ Õëß_ÃÖ ×Ýë. 10 äæýÞí ªÜßõ ÀëåíÜë_ åëVhëë×ýÜë_
ìäÉÝ.
5. ÀSÝëHëÜÝ äÞìäÇßHë Ñ 11 äæýÞí ªÜßõ B²èIÝëà Àßí

ÚëâçÛë 49
 ÀÌùß ÖÕ ÀÝð*. 7 äæý 1 Üëç ±Þõ 11 ìØäç ÛëßÖÛßÜë_
ìäÇßHë Àßí, áëÂù ÜðÜðZëð±ùÞð_ ÀSÝëHë ÀÝð*.
6. 21 äæõý VäëìÜÞëßëÝHë ç_ÕþØëÝÞð_ V×ëÕÞ.
7. Ü_ìØßù Ñ Û@Öõ çìèÖ ÛÃäëÞÞí åð© µÕëçÞë ¼Ï Àßëääë
6 ìåÂßÚ© Ü_ìØßù Úë_KÝë_. (±ÜØëäëØ, ÛñÉ, äßÖëá,
Ôùáõßë, É^ÞëÃÏ ±Þõ ÃÏÍë.)
8. åëVhëù Ñ äÇÞëQ²Ö ±Þõ ìåZëëÕhëí Ãþ_×ù ±ëMÝë.
9. ÕßÜèoçù Ñ 3,000 ×í äÔð ç_ÖùÞõ ØíZëë ±ëÕí.
10. Úõ äßØëÞ Ñ (1) Û@ÖÞõ äÙÈí ÀßÍäëÞð_ ØðÑ ×äëÞð_ èùÝ,
Öù Öõ ÜÞõ ×ëÝ, ÕHë Û@ÖÞõ Þ ×ëÝ. (2) Û@ÖÞë ÛëBÝÜë_
ßëÜÕëÖß (ìÛZëë Üë_ÃäëÞð_) áAÝð_ èùÝ, Öù Öõ ÜÞõ Üâõ. ÕHë
Û@Ö ±LÞ-äVhëõ ØðÑÂí Þ ×ëÝ.
11. ÒVäëìÜÞëßëÝHëÓ ÜèëÜ_hë ±ëMÝù.
12. áëÂù ÜÞðWÝùÞð_ ìÞÝÜÞ Ñ è½ßù ç_Öù ±Þõ áëÂù Û@Öù
±õÜÞí ±ëiëëÜë_ äÖýÖë èÖë.
13. çÜëìÔ ±Þõ Úþ›ãV×ìÖ Ñ ±WËë_ÃÝùà ìäÞë çÜëìÔ Àßëäí.
±ÞõÀÞõ Úþ›ãV×ìÖ Àßëäí.
14. ±_ÖÀëâõ ±ZëßÔëÜ Ñ Û@ÖùÞõ Q²IÝð çÜÝõ ØåýÞ Ø´
±ZëßÔëÜÜë_ á´ ÉäëÞð_ äßØëÞ ÕëYÝð_.
15. çÜëÉçõäë±ù Ñ çÖíÕþ×ë Ú_Ô, ØñÔÕíÖíÕþ×ë Ú_Ô, À>äë-äëä
çÉýÞ, ±_Ôl©ë Üðã@Ö, ØìáÖ µ©ëß, ±gèçÀ Ýiëù,
çØëäþÖù, °äÞ ÕìßäÖýÞ, °äÞåðì©, TÝçÞÜðã@Ö,
±ZëßiëëÞ äÃõßõ.
16. ÔëÜÃÜÞ Ñ Öë. 1/6/1830, ç_äÖû 1886, ÉõÌ çðØ 10,
ÃÏÍë, 49 äæýÞí äÝõ.
17. ÃðHëëÖíÖ ÃðvÕß_Õßë ¦ëßë ÕþëÃËu Ñ èëá ÕþÃË Úþ›VäwÕ
ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ ¦ëßë ÕþÃË.

50 ÚëâçÛë
 ÕìßÇÝ Ñ ÕßÜ ÕñFÝ ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ
1. VäwÕ Ñ ±ZëßÚþ›, ÃðHëëÖíÖ çIÕðvæ, ÕßÚþ› ÛÃäëÞ
VäëìÜÞëßëÝHëÞë È§ë ±ëKÝëãIÜÀ ±ÞðÃëÜí, ÛÃäëÞÞð_
VäwÕ, ÜùZëÞð_ ¦ëß.
2. ÉLÜ Ñ Öë. 13-9-1933, ìä¿Ü ç_äÖ 1989, ÛëØßäë äØ-9,
ÉÚáÕðß, ßëFÝ - ÜKÝÕþØõå. (Üñâ äÖÞ - ±ëHë_Ø)
3. ÜëÖëÞð_ ÞëÜ Ñ ÍëèíÚèõÞ, ìÕÖëÞð_ ÞëÜ Ñ ÜHëíÛë´
ÚëâÕHëÞð_ ÞëÜ Ñ ìäÞðÛë´. ÚëâÕHëÜë_ Öõ±ù Úþ›VäwÕ
åëVhëí° ÜèëßëÉÞë ±ëåíäëýØ ÕëQÝë èÖë.
4. ØíZëë Ñ
‡ 23 äæýÞí ªÜßõ ÀòìæìäiëëÞÜë_ ÃþõFÝð±õË ×Ýë ÚëØ
Úþ›VäwÕ ÝùÃí° ÜèëßëÉÞë äÇÞõ B²èIÝëà Àßí ÕëæýØí
ØíZëë ÃþèHë Àßí. (ÃùîÍá)
ÕëæýØí ØíZëëÞð_ ÞëÜ Ñ ìäÞð ÛÃÖ
‡ 28 äæýÞí ªÜßõ Úþ›VäwÕ ÝùÃí° ÜèëßëÉõ ÛëÃäÖí
ØíZëë ±ëÕí. (ÃÏÍë)
‡ ÛëÃäÖí ØíZëëÞð_ ÞëÜ Ñ çëÔð Àõåä°äÞØëç
5. ±PÝëç ±Þõ ç_ ÖùÞë Üèo Ö Ñ ØíZëë ÚëØ Üð_Ú ´Üë_ ÖõÜ Hëõ
ç_VÀòÖÞù ±PÝëç ÀÝùý. Úþ›VäwÕ ÝùÃí° ÜèëßëÉõ ÖõÜÞõ
50 ç_ÖùÜë_ ÜðAÝ ÖßíÀõ ÞíQÝë. IÝëß×í Öõ±ù ÒÜèoÖVäëÜíÓÞë
ÞëÜõ ±ùâÂëÖë ×Ýë.
6. °äÞ-çëÔðÖë Ñ
‡ çðìåìZëÖ ç_ÖùÜë_ Õþ×Ü ØíZëë áõÞëß
‡ Õ_ÇäÖýÜëÞÜë_ ¼Ï
‡ åëVhëùÜë_ äHëýäõá ç_ÖÞë ÖÜëÜ çØûÃðHëù×í Ýð@Ö
‡ ÕßëÛã@Ö ±Þõ ÃðvÛã@Ö Ñ ÕþIÝõÀ ÀëÝýÞù Ýå ÛÃäëÞ
±Þõ ÃðvÞõ ÇßHëõ Ôßõ Èõ.

ÚëâçÛë 51
7. ÀëÝý Ñ
‡ Úëâ-Ýðäë-çIç_à ÕþT²ìkëÞõ ìØåëØåýÞ
‡ ÛTÝ ÜèùIçäùÜë_ çðåùÛÞ Ö×ë ±LÝ çõäë±ù
‡ ±ZëßÔëÜ ±Þõ ±LÝ ±ë_ÖßßëpÿíÝ ±ëÝùÉÞùÜë_
ÜëÃýØåýÞ
‡ çIç_à ÜëËõ çÖÖ ìäÇßHë-ÛíÍù.
‡ çIç_ÃØíZëë, ±ëßÖí, çëÔÞë Ü_hë, ÜèëÕñ½, çè½Þ_Ø
ÞëÜëäáíÞí ßÇÞë Àßí/Àßëäí.
‡ ÃðvÕß_Õßë ¦ëßë ØßßùÉ ÕñÉäëÜë_ ±ëäÖë lí èìßÀòWHë
ÜèëßëÉÞí çë×õ ±ZëßÚþ› ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜíÞí ÜñìÖý
ÕÔßëäí.
8. ÃðvÕØõ Ñ 83 äæýÞí ªÜßõ Úþ›VäwÕ ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉÞë
±ÞðÃëÜí ÖßíÀõ ÃðvÕØõ ìÚßëFÝë.
9. °äÞÛëäÞë Ñ ¬Ç-ÞíÇ, ÃßíÚ-Öä_Ãß, ÞëÖ-½Ö Àõ ÔÜýÞë
ÛõØ ìäÞë çúÞí çõäë - çúÞð_ ÀSÝëHë, ç_Õ-çðxØÛëä-±õÀÖë,
ìØTÝÛëä, ÜìèÜë, ØëçÛëä äÃõßõ.
10. ±LÝ Ñ
‡ Öõ±ùÞí µÕãV×ìÖÜë_ çúÞõ ÕßÜåë_ìÖÞù ±ÞðÛä ×ëÝ Èõ.
ÚëâÀù, ÝðäëÞù, T²©ù, ÛHëõá Àõ ±ÛHë, ØõåÞë Àõ ìäØõåÞë
çúÞõ ÕßÜëIÜëÞõ ÜYÝëÞù ±ëÞ_Ø ±ÞðÛäëÝ Èõ.
‡ çú Àù´ ±õÜÞë çë_ìÞKÝÜë_ ±ëKÝëãIÜÀ ÕþÃìÖ Àßõ Èõ.

52 ÚëâçÛë
 ÕìßÇÝ Ñ Úí.±õ.Õí.±õç. ç_V×ë
1. ±ëÂð_ ÞëÜ Ñ ÚùÇëçHëäëçí lí ±ZëßÕðvæùkëÜ VäëìÜÞëßëÝHë
ç_V×ë. (Úí.±õ.Õí.±õç.)
2. Ë>_Àù ÕìßÇÝ Ñ çÞëÖÞ ìè_Øð äöìØÀ ÖkäiëëÞ ±Þõ °äÞåöáíÞë
±ÞðçßHë çë×õ ìÞÑVäë×ýÛëäõ çúÞð_ ÀSÝëHë ÀßÖí
±ëKÝëãIÜÀ-çëÜëìÉÀ ç_V×ë.
3. V×ëÕÞë Ñ çÞõ 1907, ÚùÇëçHë.
4. V×ëÕÀ Ñ Úþ›VäwÕ åëVhëí° ÜèëßëÉ.
5. çñhëÔëß Ñ ÕþÃË Úþ›VäwÕ ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ.
6. ÜðAÝ ìç©ë_Ö Ñ ±ZëßwÕ ×´ ÕðvæùkëÜÞí VäëÜí-çõäÀÛëäõ
µÕëçÞë Àßäí.
7. ÕëÝëÞí çÜÉHë Ñ lí° ÜèëßëÉ çäùýÕßí ÛÃäëÞ Èõ.
ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí ±ZëßÚþ›Þù ±äÖëß Èõ. ÕþÃË çIÕðvæ
ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ ÜùZëÞð_ ¦ëß Èõ.
8. èõÖð Ñ ÛÃäëÞ lí VäëìÜÞëßëÝHë ÕþÚùìÔÖ äöìØÀ
±ZëßÕðvæùkëÜ µÕëçÞëÞë ÕþäÖýÞ çë×õ çÜëÉÞù çäë*Ãí
µIÀæý. ÛëßÖíÝ ç_VÀòìÖÞë_ ÜñSÝùÞð_ ÉÖÞ ±Þõ ç_äÔýÞ.
9. ÜðAÝ åëVhëù Ñ äÇÞëQ²Ö, ìåZëëÕhëí, VäëÜíÞí äëÖù.
10. 3,850 ±ë_ÖßßëWËÿíÝ ÀõLÄù Ö×ë 16,000 Úëâ, Ýðäë, Üìèáë
Ö×ë çIç_à çÛë±ù.
11. Øõå-ìäØõåÜë_ áëÂù èìßÛ@Öù.
12. 1,200 ×í äÔð Vhëí-ÔÞÞë IÝëÃí çðìåìZëÖ ç_Öù.
13. 1,300 ×í äÔð Ü_ìØßù. Ãë_ÔíÞÃß, ìØSèí ±Þõ ßùìÚLçìäá-
±ÜõìßÀëÜë_ VäëìÜÞëßëÝHë ±ZëßÔëÜ.
14. ±ÞõÀ ÕþÀëßÞí ±ë_ÖßßëWËÿíÝ çõäë ÕþT²ìkë±ù Ñ
‡ ØäëÂëÞë_-èùãVÕËáù ¦ëßë áëÂù ØØa±ùÞí ±ëßùBÝ çõäë.
‡ åëâë-ÈëhëëáÝù-ìåWÝT²ìkë ¦ëßë áëÂù ìäzë×a±ùÞí ìåZëHë çõäë.
‡ ØðWÀëâ ±Þõ Õñß èùÞëßÖ - äëäë{ùÍ<_ - ÛñÀoÕ äÃõßõ
±ëÕìkë±ùÜë_ ÕíìÍÖùÞí çõäë.
ÚëâçÛë 53
‡ ±ëìØäëçí±ùÞë çäë*Ãí µIÀæýÞí çõäë.
‡ ÕÝëýäßHë ½B²ìÖ, äëáí ½B²ìÖ, ìåZëÀ FÝùìÖ, Üìèáë
µIÀæý, TÝçÞÜð ã@Ö, çëZëßÖë ±ìÛÝëÞ, ØèõÉÞëÚñØ í,
Éâç_ÇÝ ±ìÛÝëÞ, ÞÜýØë ÝùÉÞë ½B²ìÖ... äÃõßõ.
15. ±ëKÝëãIÜÀ ÕþT²ìkë±ù Ñ Úëâ-Ýðäë-äÍíá-Üìèáë-çIç_Ã
ÕþT²ìkë±ù ¦ëßë çúÜë_ ±ëKÝëãIÜÀ ÃðHëùÞù ìäÀëç.
16. ±ÞõÀäëß ÃíÞíç ÚðÀ ±ùÎ äSÍó ßõ@ùÍóûçÜë_ V×ëÞ. ÝðÞù ¦ëßë
ÜëLÝÖë.
ÕìßÇÝ Ñ Úí.±õ.Õí.±õç. ÚëâÕþT²ìkë
1. Õñv_ ÞëÜ Ñ Úí.±õ.Õí.±õç. VäëìÜÞëßëÝHë ÚëâÜ_Íâ
2. V×ëÕÞë Ñ çÞõ 1954
3. V×ëÕÀ Ñ Úþ›VäwÕ ÝùÃí° ÜèëßëÉ
4. ÕùæÀ Ñ ÕþÃË Úþ›VäwÕ ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ
5. èõÖð Ñ çIç_Ã, ç_VÀëß, ìåZëHë, VäëVJÝ, ç_VÀòìÖ ±Þõ
VäìäÀëç Äëßë ÚëâÀÞù çäë*Ãí ìäÀëç Àßí
ÜñSÝäëÞ çÜëÉÞð_ ìÞÜëýHë Àßäð_.
6. äÖýÜëÞ ç_AÝë Ñ
‡ Øõå-ìäØõåÜë_ 8,000 ÉõËáë Úëâ-ÚëìáÀë Ü_Íâ.
‡ ØùÏ áëÂ×í äÔð Úëâ-ÚëìáÀë±ùÞð_ CëÍÖß.
‡ 100 ×í äÔð ç_Öù ±Þõ 16,000 ÀëÝýÀßù ¦ëßë çðTÝäãV×Ö
ç_ÇëáÞ.
‡ ±ÌäëìÍÀ ÚëâçÛë µÕßë_Ö ìäìäÔ ÕðVÖÀ Ö×ë ±ùìÍÝù-
ìäìÍÝù ÕþÀëåÞù, ±ëÔðìÞÀ ÜëKÝÜù, ÃðÉßëÖí ±Þõ ±_ð õþ Üë_
ÒÚëâÕþÀëåÓ çëÜìÝÀ Ö×ë kids.baps.org äõÚçë´Ë ¦ëßë
ç_VÀëß ìç_ÇÞ.
7. ìç쩱ù Ñ
‡ çÞõ 1989Üë_ ÃðÉßëÖ çßÀëß ¦ëßë ÒlõWÌ ÚëâÀSÝëHë
ÕþT²ìkëÓÞù ±õäùÍó.
54 ÚëâçÛë
‡ çÞõ 1992Üë_ ÛëßÖ çßÀëß ¦ëßë ÒlõWÌ Úëâ@SÝëHë
ÕþT²ìkëÓÞù ±õäùÍó.
‡ ã@äLç ±õäùÍó ±Þõ Úõ@Ëë ±õäùÍó (á_ÍÞ).
‡ çÞõ 2004Üë_ Ãë_ÔíÞÃßÜë_ ÛñÖÕñäý ßëWËÿÕìÖ lí ±OØðá
ÀáëÜÞí µÕãV×ìÖÜë_ ÒÚëâÕþT²ìkë çðäHëý ÜèùIçäÓÞù ÛTÝ
çÜëß_Û.
8. ±LÝ ìäåõæÖë Ñ
‡ TÝçÞÜðã@Ö ±ìÛÝëÞ, ±ëØåý À<Ë<_Ú ±ìÛÝëÞ, CëßçÛë
±ìÛÝëÞ, Õþë×ýÞë Ýië äÃõßõ ¦ëßë ÚëâÕþT²ìkëÞë è½ßù
ÚëâÀù±õ ßëWËÿçõäë Àßí, ìärÞõ µkëÜ µØëèßHë ÕñÊßð_ ÕëÍuð_ Èõ.
‡ ç_V×ëÞë ìäßëË ÜèùIçäùÜë_ ÚëâÀù±õ ìäåëâ ÚëâÞÃßíÞð_
ç_ÕñHëý ç_ÇëáÞ Àßí, °äÞCëÍÖßÞí µEÇ ÖëáíÜ Üõâäí Èõ.
‡ ßëWËÿíÝ ±Þõ ±ë_ÖßßëWËÿíÝ Ü_Ç Õß ±ÛñÖÕñäý çë_VÀòìÖÀ
ÀëÝý¿Üù ÕþVÖðÖ Àßí, ÚëâÀù±õ Àáë-ÀúåSÝ ìç© ÀÝð* Èõ.
‡ ÚëâÕþT²ìkë ¦ëßë Ûã@Ö ±Þõ çIç_ÃÞë µEÇ ç_VÀëßù ÕëÜíÞõ
è½ßù ÚëâÀù ±ëÉõ ÕHë ÕþèáëØ, Ôþðä, läHë, ÞìÇÀõÖë
äÃõßõÞë ±ëØåý Õñßë ÕëÍõ Èõ.
‡ ÚëâçÛëÜë_ ç_VÀëß ÕëÜíÞõ, ±ÞõÀ áùÀùÞð_ °äÞ ÕìßäÖýÞ
ÀßíÞõ, ÕùÖëÞë ÕìßäëßÜë_ ÕHë ÕìßäÖýÞÞù ÕäÞ e_ÀÞëß
è½ßù ÚëâÀù çÜëÉÞë Ò±ëØåýÓ ÚLÝë Èõ.

ÚëâçÛë 55
 åë ÜëËõ ?
1. ÀoÌí åë ÜëËõ ?
‡ ÀoÌí åßHëëÃìÖ-±ëåßëÞð_ ÕþÖíÀ Èõ. ÖõÞë×í Òèð_ ÛÃäëÞÞù
È\_, ÛÃäëÞ Üëßë Èõ.Ó ±õ Ûëä ¼ÏëÝ Èõ. ÀoÌí Õèõßäë×í
À<ç_à Ö×ë ±ÞõÀ ØðÑÂù×í ßZëë ×ëÝ Èõ.
2. ìÞIÝ Õñ½ åë ÜëËõ ?
‡ ÛÃäëÞõ ±ëÕHëÞõ ÜÞðWÝØõè Ö×ë èäë, ÕëHëí, ÂùßëÀ äÃõßõ
ìäÞë ÜñSÝõ ±ëMÝë_ Èõ. ÖõÜÞë µÕÀëßÞù ÚØáù äëâí åÀëÝ
ÖõÜ Þ×í. ÖõÜÞë ·HëÞù VäíÀëß Àßí ÖõÜÞù ±ëÛëß ÜëÞäù
±õËáõ Õñ½. ìÞIÝ Õñ½ ÛÃäëÞ çë×õÞí ßùÉÞí ÜðáëÀëÖ Èõ.
‡ ìÞIÝ Õñ½ ±õËáõ ìØäçÞí åðÛ åw±ëÖ. ÖõÞë×í ÜÞ ãV×ß
×ëÝ Èõ.
‡ lí°ÜèëßëÉÞí ±ëiëëÞð_ ÕëáÞ ×ëÝ Èõ. Þõ VäëÜílíÞù ßë°Õù
Üâõ Èõ.
3. ìÖáÀ-Çë_Øáù åë ÜëËõ ?
‡ ìÖáÀ ±õ ÛÃäëÞÞë_ ÇßHëëßgäØÞð_ ÕþÖíÀ Èõ. ±Þõ Çë_Øáù ±õ
Û@ÖÞð_ ÕþÖíÀ Èõ. ìÖáÀ-Çë_Øáù ÛÃäëÞÞë_ ÇßHëùÜë_ Û@ÖÞí
åßHëëÃìÖ çñÇäõ Èõ. ±Þõ Úþ›wÕ ×´ ÕßÚþ›Þí ØëçÛëäõ
Ûã@Ö ÀßäëÞù ç_Øõå ±ëÕõ Èõ.
‡ ìÖáÀ-Çë_Øáù VäëìÜÞëßëÝHë ç_ÕØ þ ëÝÞí ±ùâ Èõ. ÒÜÞõ ÛÃäëÞ
ÜYÝë Èõ.Ó ±õäë çúÛëBÝÞð_ ìÖáÀ-Çë_Øáù ÕþÖíÀ Èõ.
‡ ÛëßÖíÝ ÕþHëëáí ÜðÉÚ ÀÕëâ (Úþ›ß_Ôþ) Õß Ç_ØÞÞù áõÕ
Àßäë×í ÜõÔëÞëÍí Õìähë ßèõ Èõ. ±Þõ ÜÞ ìÞÜýâ ßèõ Èõ.
‡ ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉ Àèõ Èõ Ñ ìÖáÀ-Çë_Øáù ÛÕÀëÚ_Ô Àßäù.
Öù ìÎSÜ, TÝçÞ, À<ç_à äÃõßõ ØðÃðýHëù×í Øñß ßèõäëåõ. ÛÃäëÞ
ßZëë Àßåõ. lí° ÜèëßëÉÞù ßë°Õù ×åõ. Éõ Þ Àßõ ÖõÞõ
±ëiëëáùÕ ×ëÝ Èõ. ÜëËõ çú±õ ìÖáÀ-Çë_Øáù Àßäù É.
‡ lí° ÜèëßëÉÞí ±ëiëë ÜðÉÚ ÚëâÀù±õ ìÖáÀ Çë_Øáù Àßäù
±Þõ ÚëìáÀë±ù±õ Î@Ö Çë_Øáù Àßäù.
56 ÚëâçÛë
4. ÜëÞçí Õñ½ åë ÜëËõ ?
‡ ÜëÞçí Õñ½ ±õËáõ ÜÞ ¦ëßë ×Öí ÛÃäëÞ ±Þõ ÃðvÞí Õñ½.
‡ Ë|ëß Úõçí, ±ë_Âù ÜÙÇí, ÜÞÜë_ ÀSÕÞë Àßí... ÛÃäëÞ
±Þõ ÃðvÞõ ÉÃëÍí, VÞëÞ äÃõßõ Àßëäí, åHëÃëß Ôßëäí...
ÉÜëÍí±õ, áëÍ áÍëäí±õ, çñäÍëäí±õ ±õ ÜëÞçí Õñ½.
‡ ÜëÞçí Õñ½Þð_ Îâ ÕþIÝZë Õñ½ ÉõËáð_ É Èõ.
‡ ÜëÞçíÜë_ Û@Ö ÕùÖëÞí ÜÞÃÜÖí ÖÜëÜ Ûã@Ö ÛÃäëÞ ±Þõ
Ãðvèìß ÕþIÝõ ±Øë Àßí åÀõ Èõ. ÜëÞçí Õñ½Üë_ V×â, ÔÞ,
½ìÖ, çÜÝ... äÃõßõÞù ÚëÔ ÞÍÖù Þ×í.
‡ 5 çÜÝÞí ÜëÞçí Ñ (1) ÕþëÖÑÜëÞçí, (2) ÜKÝëèûÞ ÛùÉÞ
ÜëÞçí, (3) çëÝ_ µI×ëÕÞ ÜëÞçí, (4) ç_KÝë ÛùÉÞ ÜëÞçí
±Þõ (5) åÝÞ ÜëÞçí.
5. ìÞÝÜ-ÔÜý åë ÜëËõ ?
‡ ìÞÝÜ-ÔÜý×í ç_ÝÜ ¼Ï ×ëÝ Èõ. ±Þõ ±Þ_Ö åã@Ö ÕþÃËõ Èõ.
‡ ì¿ÀõË, eËÚùá äÃõßõ ßÜÖùÜë_ ìÞÝÜ Þ èùÝ Öù ? ÜëËõ ìÞÝÜ
Éwßí Èõ.
‡ lí°ÜèëßëÉ Àèõ Èõ Ñ åëVhëù±õ Àèõá ìÞÝÜ-ÔÜý ÕëâÞëß
(ÜÞðWÝ) áùÀ ±Þõ ÕßáùÀÜë_ çðÂí ×ëÝ Èõ. ±Þõ ÖõÞõ Þ
ÕëâÞëß ØðÑÂí ×ëÝ Èõ.
‡ ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉ ÀèõÖë Ñ ÔÜýÞë_ Ú_ÔÞ ±õ Ú_ÔÞ Þ×í,
Üðã@ÖÞë_ çëÔÞ Èõ, ÉõÜ T²ZëÞõ ÜñìâÝë_ Ú_ÔÞwÕ Þ×í ÖõÜ.
‡ ìÞÝÜ ìäÞëÞë ÜÞðWÝÞð_ °äÞ Õåð ÖðSÝ ÀèõäëÝ.
6. ÕþØìZëHëë åë ÜëËõ ?
‡ ÛÃäëÞ ±Þõ ç_Ö ±ëÕHëë °äÞÞð_ ÀõLÄ Èõ, ±õ Ûëä×í
ÕþØìZëHëë ÀßëÝ Èõ.
‡ åëVhëù Àèõ Èõ Ñ 100 ±rÜõÔ Ýië ÀßÖë_ ÛÃäëÞ ±Þõ ç_ÖÞí
±õÀ ÕþØìZëHëëÞð_ Îâ ±ìÔÀ Èõ.

ÚëâçÛë 57
7. çëWËë_à ØoÍäÖû åë ÜëËõ ?
‡ ±ëÌ ±_Ãù Ñ ÀÕëâ(ÜVÖÀ), ±ë_Â(¼ãWË), ÈëÖí, èë×, ÕÃ,
Cëñ_ËHë, äëHëí ±Þõ ÜÞ - çë×õ ÛÃäëÞ Þõ ç_ÖÞõ ÕþHëëÜ Àßäë
±õËáõ çëWËë_à ØoÍäÖû ÕþHëëÜ. ±õ çÜÕýHëÞð_ ÕþÖíÀ Èõ.
‡ ÚèõÞù ÜëËõ Õ_Çë_à ÕþHëëÜ. (ÜVÖÀ, ±ë_Âù, èë×, äëHëí, ÜÞ)
‡ ØoÍäÖû Ö×ë Õ_Çë_à ÕþHëëÜ Àßäë×í ±ëKÝëãIÜÀ ÖõÜÉ ±ÞõÀ
åëßíìßÀ ±Þõ ÜëÞìçÀ áëÛù ÕHë ×ëÝ Èõ.
8. ±ëßÖí åë ÜëËõ ?
‡ ±ëßÖí ±õËáõ ±ëÖý(ÃØûÃØ)Ûëäõ ×Öí ÕþÛðÞí Õþë×ýÞë.
‡ ±ëßÖí ØßQÝëÞ Õ_Ç Ökäù (M²Jäí, Éâ, ÖõÉ, äëÝð ±Þõ
±ëÀëå) ¦ëßë ÛÃäëÞÞõ ±CÝý ±ëÕí, ÖõÜÞù ±ëÛëß ÜëÞäëÜë_
±ëäõ Èõ. ØíÕ ¦ëßë ÛÃäëÞ ±Þõ ÃðvÞõ äÔëääëÜë_ ±ëäõ Èõ.
‡ ÛÃäëÞ ±Þ_Ö Úþ›ë_ÍÞë ßë½ Èõ. Öõ±ù Øëç ±õäë ÛÀÖùÞõ
ØåýÞ ±ëÕõ IÝëßõ ±ëÞ_Ø ÀõÜ Þ ×ëÝ ? Öõ ÜëËõ Cë_Ë, {ëáß,
ÞÃëv_, å_ äÃõßõ äÃëÍí Û@Öù µIçäÞð_ äëÖëäßHë ÂÍ<_ Àßõ
Èõ. ±ë Ü_Ãá KäìÞ ¦ëßë ÂßëÚ ìäÇëßù åÜí ½Ý Èõ, Þõ ÜÞ
ãV×ß ×ëÝ Èõ.
9. Ü_ìØß åë ÜëËõ ?
‡ Ü_ìØß ±õ ÛëßÖíÝ ç_VÀòìÖÞù ±ëÔëß VÖ_Û Èõ.
‡ Ü_ìØß ÜÞÞõ Õìähë ±Þõ ãV×ß Àßõ Èõ. ÛÃäëÞÜë_ l©ë ¼Ïëäõ
Èõ. åë_ìÖ ±Þõ ç_VÀëß ±Õõý Èõ.
‡ Ü_ìØßÞí ÈhëÈëÝë ÞíÇõ ±ÞõÀ çëÜëìÉÀ çõäë ÕþT²ìkë Çëáõ Èõ.
‡ Ü_ìØß ÂùËù ÂÇý Þ×í. ØßõÀ ÔÜýÜë_ ÔÜýV×ëÞù èùÝ É Èõ.
‡ ÉõÜ çÜëÉÜë_ åëâë ±Þõ èùãVÕËáùÞí Éwß Èõ, ÖõÜ ±ëIÜëÞí
åë_ìÖ ÜëËõ Ü_ìØß ±ìÞäëÝý Èõ.
‡ CëßÜ_ìØß ÕHë Ü_ìØßÞí É ÕþìÖÀòìÖ Èõ. ÖõÞë×í ÛÃäëÞ ±ëÕHëë
CëßÞë çPÝ ÚÞõ Èõ. Þõ À<Ë<_ÚÜë_ çðÂ-åë_ìÖ ßèõ Èõ.
10. åëVhëÕÌÞ åë ÜëËõ ?
‡ åëVhëù×í É ç_VÀòìÖ ±Þõ ç_VÀëßÞð_ ÉÖÞ ±Þõ ç_äÔýÞ ×ëÝ Èõ.

58 ÚëâçÛë
‡ åëVhëù °äÞÞí ØíäëØë_Íí Èõ. ÖõÜë_×í åð_ Àßäð_ ? ±Þõ åð_ Þ
Àßäð_? Öõ VÕWË ×ëÝ Èõ. °äÞÞí çëÇí ìØåë Üâõ Èõ.
‡ åëVhë ¦ëßë ÕþHëëáí±ù-µÕëçÞë-ìç©ë_Öù äÃõßõ °ä_Ö ßèõ Èõ.
‡ ç_ÕþØëÝÞí ±ãVÜÖë äÔõ Èõ. ìÞWÌëÞð_ ÕùæHë ×ëÝ Èõ.
‡ åëVhëÕÌÞ ÜÞÞõ åë_ìÖ ±Õõý Èõ.
‡ Öõ×í ØßßùÉ äÇÞëQ²Ö ±Þõ VäëÜíÞí äëÖù Ö×ë ÃðHëëÖíÖ
ÃðväÝùýÞë_ °äÞÇìßhëù äë_Çäë_ ½õ´±õ.
11. Üëâë ½Õ Ö×ë ÖÕÞí Üëâë åë ÜëËõ ?
‡ Ü_hë½Õ×í ÛÃäëÞÜë_ l©ë äÔõ Èõ. ±õÀëÃþÖë äÔõ Èõ. ÜÞÞí
±Þõ ±ëIÜëÞí åã@Ö äÔõ Èõ. åßíßÞð_ VäëVJÝ ÕHë çðÔßõ Èõ.
‡ ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí Àèõ Èõ Ñ Üñ_{äHë(ÜðUÀõáí±ù) ±ëäõ Öù
VäëìÜÞëßëÝHë Ü_hëÞð_ ßËHë Àßäð_, Öù Öõ Ëâí ½Ý.
‡ ÒÜëßõ Àù´ÕHë ÛùÃõ ÛÃäëÞÞõ ÕþçLÞ Àßäë É Èõ.Ó ±õ Ûëä
çë×õ Ö×ë ÞíáÀoÌ äHëaÞë ÖÕÞí VQ²ìÖ çë×õ ÖÕÞí Üëâë
ÀßäëÜë_ ±ëäõ Èõ.
12. çIç_à çÛë, Úëâ çÛë Ö×ë CëßçÛë åë ÜëËõ ?
‡ À×ë ±ëIÜëÞù ÂùßëÀ Èõ. ÖõÞë×í °äÞÞë ±ÞõÀ Õþ‘ùÞð_
çÜëÔëÞ ×ëÝ Èõ.
‡ À×ë ¦ëßë ç_ÕþØëÝÞë µÕëçÞë-ìç©ë_Öù çÜ½Ý Èõ.
‡ ÛÃäëÞ ±Þõ ç_ÖÞë ÇìßhëÞë läHë×í ÜÞ åë_Ö ×ëÝ Èõ.
±_Ö¼ýãWË ×ëÝ Èõ.
‡ VäëÜílíÞë Ö×ë ç_V×ëÞí ÕþT²ìkëÞë çÜëÇëßù×í ÜëìèÖÃëß
ßèõäëÝ Èõ.
‡ VäëÜílíÞí ±ëiëë ÕâëÝ Èõ. ÖõÜÞù ßë°Õù ×ëÝ Èõ.
‡ CëßçÛë×í ç_VÀëßù ÉâäëÝ Èõ. CëßÜë_ çúÞõ ÜÞÜõâ ßèõ Èõ.
±ëIÜíÝÖë äÔõ Èõ. À<Ë<_ÚÜë_ åë_ìÖ ×ëÝ Èõ.
‡ ±ë çÛë±ù×í áúìÀÀ ±Þõ ÕëßáúìÀÀ Ú_Þõ ÕþÀëßÞë ±ÞõÀ
áëÛ ×ëÝ Èõ.

ÚëâçÛë 59
13. ÇõWËë åð_ Èõ ?
‡ lí°ÜèëßëÉÞë_ áíáëÇìßhëù Ö×ë ìäìäÔ ±_ÃùÞí 23 ÀíÖýÞù
¦ëßë ×Öí VQ²ìÖ ±õËáõ Çõpë. ßùÉ ßëhëõ ç_Öù-èìßÛ@Öù Úùáõ Èõ.
14. ÜèëÕñ½ åð_ Èõ ?
‡ ÛÃäëÞÞí ÖõÜÞë Û@ÖÜ_Íâ çìèÖ 16 ÕþÀëßÞí µÕÇëß-
ìäìÔ±ù×í ×Öí äöìØÀ Õñ½ ±õËáõ ÜèëÕñ½. ìåÂßÚ© Ü_ìØßùÜë_
ßùÉ çäëßõ ×ëÝ Èõ. Ö×ë èìßÛ@Öù Õþç_ÃùÕëkë Àßëäõ Èõ.
15. çè½Þ_Ø ÞëÜëäìá åð_ Èõ ?
‡ lí°ÜèëßëÉÞë ìäìäÔ ÃðHëùÞë ±ëÔëßõ ßÇëÝõá 108 ÞëÜ
±õËáõ çè½Þ_Ø ÞëÜëäìá.
16. ±ìÛæõÀ ±õËáõ åð_ ?
‡ lí° ÜèëßëÉÞë ÞíáÀoÌäHëa VäwÕÞí Àõ ±LÝ VäwÕÞí
ÜñìÖýÞõ ÕþõÜ Ö×ë Õþë×ýÞë çë×õ, Éâ Àõ ±LÝ Õþäëèí ¦ëßë VÞëÞ
Àßëääð_ ±õËáõ ±ìÛæõÀ.
(ÜèëÕñ½, çè½Þ_Ø ÞëÜëäáíÞù ÕëÌ Ö×ë ±ìÛæõÀ×í
ÛÃäëÞÜë_ ÕþõÜ äÔõ Èõ ±Þõ åðÛ ç_ÀSÕù ìç© ×ëÝ Èõ.)

60 ÚëâçÛë
 ½Hëäë Éõäð_
‡ ç_V×ë±õ µÉäõá ÜèùIçäù Ñ
1981 Ñ ÛÃäëÞ VäëìÜÞëßëÝHë ì¦åÖëOØí (±ÜØëäëØ)
1985 Ñ ±ZëßÚþ› ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí ì¦åÖëOØí (±ÜØëäëØ)
1992 Ñ ÝùÃí åÖëOØí (Ãë_ÔíÞÃß)
1995 Ñ ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉ ±Q²Ö ÜèùIçä (Üð_Ú´)
2004 Ñ ÚëâÕþT²ìkë çðäHëý ÜèùIçä (Ãë_ÔíÞÃß)
2005 Ñ ±ZëßÔëÜ ÜèùIçä (ìØSèí)
2007 Ñ ç_V×ë åÖëOØí ÜèùIçä (±ÜØëäëØ)
2012 Ñ ÝðäëÕþT²ìkë æìpÕñìÖý ÜèùIçä (±ÜØëäëØ)
2022 Ñ ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉ åÖëOØí ÜèùIçä (±ÜØëäëØ)
±LÝ Ñ ÛëßÖíÝ çë_VÀòìÖÀ ÜèùIçä (CFI)
(á_ÍÞ - 1985, ±ÜõìßÀë - 1991)
ÚëâÜèùIçä (1989), Ýðäë ÜèùIçä (1990)
‡ VäëìÜÞëßëÝHë ç_ÕþØëÝÞë Ãþ_×ù Ñ
ÜðAÝ Ñ äÇÞëQ²Ö, VäëÜíÞí äëÖù, ìåZëëÕhëí ±Þõ çIç_ÃØíZëë
±LÝ Ñ lí° ÜèëßëÉ ±Þõ ÃðvÕß_ÕßëÞë_ °äÞÇìßhëù,
çIç_ìðäÞ, èìßáíáëÀSÕÖv, èìßáíáëQ²Ö,
èìßÇìßhëë-Q²ÖçëÃß, ÕðvæùkëÜ ÚëSÝë ÕþíÖõ, Û@ÖìÇ_
ÖëÜìHë, ìÞWÀ<âëÞ_Ø ÀëTÝ äÃõßõ.

ÚëâçÛë 61
 ÕþäÇÞ Ñ ÚëâçÛë ±õËáõ ìÞßëâí ç_VÀëß åëâë

ìärÞë ÜèëÞ äöiëëìÞÀ ±ë´ÞVËë´ÞÞõ ±õÀäëß ±õÀ ÕhëÀëßõ

ÕñÈuð_ Àõ Òåð_ ±ëÕ ÇÜIÀëßÜë_ l©ë Ôßëäù Èù ?Ó ±ë´ÞVËë´Þõ ±ë
Õþ‘Þë µkëßÜë_ ÒèëÓ Àèí.
±õËáõ Öõ ÕhëÀëßõ Îßí ÕñÈuð,_ ÒÖù ±ëÕÞë ÜÖõ çú×í ÜùËù ÇÜIÀëß ÀÝù
Èõ ?Ó
±ë´ÞVËë´Þ IÝëßõ ÚùSÝë èÖë Àõ ÒM²Jäí Õß ±äÖßÖë ÚëâÀ×í
ÜùËù ÇÜIÀëß ±ë M²Jäí µÕß Úí½õ åð_ èù´ åÀõ ?Ó
ÂßõÂß, eá Éõäë ÀùÜâ, ìÞØùýæ ±Þõ ÛÃäëÞÞë VäwÕ ±õäë
ÚëâÀù×í ÜùËù ÇÜIÀëß Úí½õ ÀÝù èù´ åÀõ? Õß_Öð ±ëÉõ ÀvHëÖë
Öù ±õ äëÖÞí Èõ Àõ ±ëSÚËó ±ë´ÞVËë´Þõ ÉõÜÞõ ìärÞë çú×í ÜùËë
ÇÜIÀëß ÖßíÀõ ±ùâÂëTÝë, Öõ ÚëâÀùÜë_ TÝëÕõáë À<ç_ÃÞë ÛÝ_Àß
ÕìßHëëÜù±õ ±ëÉõ ÉÃÖÞõ ìÇ_ÖëÜë_ ÜñÀí ØíÔð_ Èõ.
±ëÉõ gèçë, Çùßí, ÜëßëÜëßí, ÚâëIÀëß, ±ëIÜèIÝë äÃõßõ Éõäë
ÛÝ_Àß ÃðÞë±ù ÞëÞë-ÞëÞë Úëâ-ÚëìáÀë±ùÜë_ ½õäë Üâõ Èõ. ±ëÉõ
±ëÕHëõ ÜëHëçÞõ Ç_Ä µÕß ÜùÀSÝù, ÔßÖíÞë ÕõËëâÜë_ ÕHë ÜùÀSÝù.
Õß_Öð ÖõÞõ ç_VÀëßÞí çëÇí ìØåëÜë_ ÜùÀSÝù Þ×í. ÕìßHëëÜõ Àoç, ßëäHë,
ìèËáß Þõ ìÚÞáëØõÞÞí ÞëÞí ÜùËí ±ëT²ìkë±ù ÛëßÖ çìèÖ ØßõÀ
ØõåÜë_ ±äÖßÖí ßèõ Èõ ±Þõ ±åë_ìÖÞë ÞëÞë ÜùËë Öß_Ãù µÍëÍÖí
É ßèõ Èõ.
ìärÞí ±ë ÕìßãV×ìÖ ½õÖë çèõÉõ Õþ‘ µÌõ Àõ ±ëËáë ìÞØùýæ
ÚëâÀùÜë_ ±ëäí gèçëT²ìkë ÉLÜäëÞð_ ÀëßHë åð_?
ÀëßHë ±õÀ É Èõ Ñ Úëâç_VÀëßÞù ±Ûëä.
çÜëÉÞí ±ë äÖýÜëÞ ÕìßãV×ìÖÞõ äæùý Õèõáë çÜ° èÖí,
çÜëÉÞë çëÇë ìèÖìÇ_ÖÀ ç_ÖäÝý Úþ›VäwÕ ÝùÃí° ÜèëßëÉõ.
±Þõ ±ëÉ×í 68 äæý Õèõáë_ ÖõÜHëõ Úëâç_VÀëß ÜëËõ V×ëÕÞë Àßí,

62 ÚëâçÛë
Úí.±õ.Õí.±õç. ÚëâÕþT²ìkëÞí. ±ë ìäßëË Úëâ ç_VÀëß ÕþT²ìkë ¦ëßë ±ëÂë
çÜëÉÞí ÉäëÚØëßí ÖõÜHëõ ÕùÖëÞë ìåßõ áíÔí ±Þõ ÃëÜùÃëÜ Úëâ-
ÚëìáÀë çÛë±ùÞí åw±ëÖ ×´. Úëâ ç_VÀëßÞí ±ë Üèëåëâë±ùÞð_
ìärä_ØÞíÝ ç_Ö ÕþÜðÂVäëÜí ÜèëßëÉõ ÕùæHë ÀÝð* ±Þõ ±ëÉõ Ãðvèìß
ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ ±ë ç_VÀëßåëâë±ùÞõ çÖÖ ÕþõßHëëÞë ÕíÝñæ
ÕëÝ ßëë Èõ.
±ëÉõ ±ëÌ è½ß ×íÝ äÔð Úëâ-ÚëìáÀë ç_VÀëß ÀõLÄù ìärÛßÜë_
çì¿ÝÕHëõ Çëáõ Èõ. ÉõÜë_ ØùÏ áëÂ×íÝ äÔð Úëâ-ÚëìáÀë±ù çPÝÕØ
Ôßëäõ Èõ. ±ë ÚëâÀùÞõ ç_VÀëß ±ëÕäë ÜëËõ 100×íÝ äÔð ç_Öù Þõ
16,000×íÝ äÔð Úëâ-ÚëìáÀë ÀëÝý¿ßù ÀëÝý Àßõ Èõ.
±ë Úëâç_VÀëßÞí Üèëåëâë±ù µÕìÞæØÀëâÞë_ ÖÕùäÞù Þõ
ÃðvÀ<âùÞí ÝëØ ±Õëäõ Öõäí Èõ. ÀëßHë, ÖõÜë_ ÚëâÀùÞõ Ãâ×ñ_×íÜë_×í
É çIÝ_ äØ, ÔÜ* Çß...Þë ÕëÌù åíÂääëÜë_ ±ëäõ Èõ. ÉõÞë ÕìßHëëÜõ
Ôþðä, ÕþèûáëØ, ÞìÇÀõÖë Þõ läHë Éõäë ±ëØåý ÚëâÀù ÖöÝëß ×ëÝ Èõ.
ÚëâçÛëÜë_ ±ëäÖë ÚëâÀùÞõ ÖõÜÞí çðæðMÖ åã@Ö±ùÞõ ìäÀçëääëÞí
ìäÕðá ÖÀ Üâõ Èõ. ÚëâÀÞë ìäÀëçÞë_ CëHëë_ ìäìäÔ Õëçë_±ù ÕöÀí
åëßíìßÀ, ÜëÞìçÀ, Úúì©À, ÜÞùçëÜëìÉÀ, ÞöìÖÀ Þõ ±ëKÝëãIÜÀ
ìäÀëç ¦ëßë ÚëâÀÞí ÕþÃìÖÞë_ çùÕëÞ çß ÀßäëÜë_ ±ëäõ Èõ.
ç_VÀëßÝð@Ö ìåZëHë µÕß Õþ×Ü Ûëß ÜñÀëÝ Èõ. äëÖëý, ÀëTÝù, çIç_Ã-
ç_VÀëßÞë ÕþõßÀ Õþç_Ãù Àõ ±LÝ ÀëÝý¿Üù ¦ëßë ç_VÀëß-ÇëìßhÝÞë
ÕëÌù ±ëIÜçëÖû ÀßëääëÜë_ ±ëäõ Èõ. L²IÝ, ÃíÖ, ç_ÃíÖ, ä@I²Iä
Éõäí ±ÞõÀìïäÔ À<åâÖë±ù ±èÙ çèÉ Âíáí ¶Ìõ Èõ.
±ë×í É ¼ÏÕHëõ Àèí åÀëÝ Àõ.... ÚëâçÛë ±õËáõ ?
ÚëâçÛë ±õËáõ ç_VÀëßÔëÜ.
ÚëâçÛë ±õËáõ ç_VÀëßÃ_Ãë.
ÚëâçÛë ±õËáõ ç_VÀëßí ÚëâÕðWÕù×í ÜCëÜCëÖí eáäëÍí.
Ë>_ÀÜë_, ÚëâçÛë ±õËáõ ìåZëHë, ç_VÀëß, VäëVJÝ, ç_VÀòìÖ ±Þõ
çIç_ÃÞë ÕëÌ åíÂäÖí ìÞßëâí ç_VÀëß åëâë.
ÚëâçÛë 63
 ±ë Úëâç_VÀëß åëâë ±õËáõ ÚëâÀÞð_ CëÍÖß, çðÂí À<Ëð_ÚÞí
ßÇÞë, ãV×ß çÜëÉÞù ÕëÝù Þõ åë_ìÖÜÝ ìärÞð_ çÉýÞ.
±õËáõ É ±ë Úëâç_VÀëß ÕþT²ìkëÞù TÝëÕ ±Þõ ¬ÍëHë ½õ´, 1989Üë_
ÃðÉßëÖ çßÀëßõ ±Þõ 1992Üë_ ÛëßÖ çßÀëßõ ÒlõWÌ ÚëâÀSÝëHë
ÕþT²ìkëÓÞë ±õäùÍó×í ±ë ç_V×ëÞõ Þäë° Èõ.
ç_V×ëÞí ±ë Úëâç_VÀëßÞí Üèëåëâë±ùÜë_ ±ëäí ÚëâÀù ç_VÀëß
ÇëìßhÝÞë Àõäë ÕëÌù åíÂõ Èõ Öõ ÉHëëäð_...
ˆ ±ëìØäëçí ìäVÖëßÜë_ ÚëâÀù çÜÉHëë ×ëÝ IÝëß×í ÕZëí±ùÞë
ìåÀëß ÀßäëÞí çèÉ ÖëáíÜ ÜâÖí èùÝ Þõ çÞÞÞ....ÀßÖí
ÃùÎHëù Þõ Ãíáùáù ÖõÜÞë èë×Üë_ ßÜÖí èùÝ, ±õ ÚëâÀù ±ëÉõ
Àõäë çIç_Ãí ÚLÝë Èõ ! ßëÔë ÃëÜÞù çÖíæ, ßëÉõå äëÉäìÍÝë
Àõ ÕÈí çõáäëçÞë 10 äæýÞë èßõåÞõ ÔLÝäëØ Øõäë CëËõ Àõ Éõ±ù
ÕùÖëÞë_ Üë-ÚëÕ×í ±áà ½Öõ åð© åëÀëèëßí ßçù´ ÚÞëäí ÉÜõ.
ÕùÖëÞë ±ìHëåð© äÖýÞ Þõ ±çëÜëLÝ ¼ÏÖë×í ±ë ÚëâÀù±õ
ç_VÀëßÞí Ã_Ãùhëí ÕùÖëÞë_ çÃë_-VÞõèí±ù ÖßÎ ÕHë äèõÖí ÀßíÞõ
Öõ±ùÞõ ÕHë çIç_Ãí ÚÞëTÝë.
ˆ ÚáäëÍë ÃëÜÞë çðÜÞÛë´Þõ ±õÞë ÚëâÀù±õ ±ë ÚëâçÛëÜë_×í
ç_VÀëß ÕëÜíÞõ çIç_à ÀßëTÝù. ±õËáð_ É Þìè, äëìáÝëÜë_×í
äëSÜíìÀ ÚÞëäõ Öõäð_ °äÞ ÕìßäÖýÞ ÀÝð*.
ˆ äáçëÍ ìÉSáëÞë ÀõËáëÝ ÜëÈíÜëß ÚëâÀù±õ ±ë ÚëâçÛëÜë_
Ãâ×ñ_×íÜë_×í É ç_VÀëß ÕíÞõ ÕùÖëÞë äëáí±ùÞõ çIç_à ÀßëTÝù Èõ.
ˆ Öù ±ÜõìßÀëÜë_ MáëLËõåÞ åèõßÜë_ ßèõÖù ±ëÌ äßçÞù Ôäá VäëÜílí
Õëçõ ìÕÖë ßùìèÖÛë´Þõ á´ É´Þõ, ±õÜÞð_ äæùý É^Þ_ð ÔþÜ
ñ ÕëÞÞð_ TÝçÞ
ÈùÍëäõ Èõ.
ˆ Üð_Ú´Üë_ ßèõÖù líÀë_Ö - ±IÝ_Ö ÃßíÚ ÖõÜ ÈÖë_ ßùÉ ÜÉ^ßí
ÀßíÞõ 10 wìÕÝë ÜëÖëÞõ ±ëÕõ. ÀëßHë, ÚëâçÛëÜë_×í Öõ ±õÀ
äëÖ åíÂõáù Àõ Üë-ÚëÕÞí çõäë Àßäí.

64 ÚëâçÛë
ˆ á_ÍÞÜë_ äçÖù Ç_Äõå µÕäëçÞë ìØäçõ ìÞÉýâë µÕäëç ÀßíÞõ
ÒÖÕÓ ìäæÝÀ ÕþäÇÞ Àßõ Èõ ±Þõ LÝñÉçaÞù ÝùÃõå, Student
Ambassador ÖßíÀõ ±ë÷VËÿõìáÝë ÃÝù èÖù. Öù IÝë_ ìÞIÝÕñ½
Àßõ Èõ Þõ åð© ÛùÉÞ IÝë_×í Þ ÜâÖë_ Üëhë Îâ, ØñÔ Éõäí äVÖð±ù
Âë´Þõ ßèõ Èõ. Öù äâí, Üð_Ú´Þë Ûëäõå ÇúèëHë Þõ ìääõÀ ìÜVhëí
ç_ÃíÖÞù ½èõß ÀëÝý¿Ü ßëhëõ ßÉ^ ÀÝëý ÚëØ ÚèëßÞð_ ÛùÉÞ Þ
áõÖë_ ÛñAÝë ßèõ Èõ.
±ëäë_ Öù ÀõËáë_Ý ÚëâÕðWÕù VäëÜíÚëÕëÞë ÚëâÜ_ÍâÜë_
ÂíSÝë_ Èõ. ±ëÉõ FÝëßõ ÚëâÀùÞë À<Üâë ÜëÞçÜë_ À<ç_VÀëìßÖëÞë
{õßíáë ÕäÞ e_ÀäëÜë_ ±ëäõ Èõ, IÝëßõ ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉõ
ÚëâÀùÞí ç_Ûëâ á´ ÚëâçÛëÞí ç_VÀëßåëâë ¦ëßë ±Q²ÖÞë
Cëñ_Ë ÕíäÍëTÝë Èõ.
ÂßõÂß Àù´±õ çëÇð_ É Àëð_ Èõ Àõ ÒÚëâÀ À<ØßÖÞí çð_ØßÖÜ
ÀòìÖ Èõ.Ó ÕHë ±ë çð_ØßÀòìÖÜë_ ÚëâçÛë ç_VÀëìßÖëÞë ß_Ãù ÕñßíÞõ
çÜëÉÞõ ÇßHëõ Ôßõ Èõ, IÝëßõ ±õ åOØù çëÀëß ×ëÝ Èõ Àõ....
ÚëâçÛë ±õËáõ ìÞßëâí ç_VÀëßåëâë.

ÚëâçÛë 65
 ±Â_Í çðÂí ßèõäëÞë 6 ìäÇëßù
1. ÕþëãMÖÞù ìäÇëß
ÜÞõ ±ë ÉÃÖÜë_ çú×í äÔð åð© ÛÃäëÞ ±Þõ Ãðv ÜYÝë Èõ.
±õÜÞë_ äÇÞù ÕßÜ çIÝ Èõ. ±ë iëëÞ ÜðÉÚ ÕñHëý ÕðvæùkëÜ ÞëßëÝHë
lí°ÜèëßëÉ çäùýÕßí Èõ. ÃðHëëÖíÖëÞ_Ø VäëÜí Üñâ ±Zëß Èõ. ±Þõ
Öõ Ú_Þõ ±ëÉõ ÜÞõ Ãðvèìß ÜèoÖVäëÜí ÜèëßëÉ ¦ëßë ÕþIÝZë ÜYÝë
Èõ. èð_ ±ë ÕþëãMÖ×í ÔLÝ ±Þõ ÀòÖë×ý ×´ ÃÝù È\_. Üëv_ ÀSÝëHë
ìÞìÖ ×´ ÃÝð_ Èõ.
2. ÜìèÜëÞù ìäÇëß (ÃðHëÃþèHë ±Þõ ç_Ú_ÔÞù ÜìèÜë)
Üëßõ ØßõÀÜë_×í Àõäâ ÃðHë É ÃþèHë Àßäë Èõ. Àù´Þë ±äÃðHë
Üëßõ ½õäë Þ×í. ±ë çIç_ÃÜë_ ±ëäõá ØßõÀ Û@Ö ÕßÜ ÛëBÝäëÞ
Èõ. ÛÃäëÞ ±Þõ ç_ÖÞë ç_Ú_ÔÞõ áíÔõ Öõ±ù ìØTÝ Èõ, ±ZëßÔëÜÞë
±ìÔÀëßí Èõ, Üëßë Üë×ëÞë ÜðÃË çÜëÞ Èõ.
3. ±ëIÜìäÇëß
±ë åßíß Üëv_ VäwÕ Þ×í. èð_ åßíß×í É\Øù ±ëIÜë Èð_, ±Zëß
È\_, Úþ› Èð_, ±ìäÞëåí È\_, ±ìäÀëßí Èð_, åð© È\_. ÜèoÖVäëÜí
ÜèëßëÉ Üëßù ±ëIÜë Èõ. Üëßõ ìäæõ ÕñHëý ÕðvæùkëÜ ÞëßëÝHë ±Â_Í
ìäßëÉÜëÞ Èõ. Öõ±ù çäùýÕßí, çäýÀÖëý, çØë ìØTÝ çëÀëß, ÕþÃË
±Þõ çäý çðÂÞë ìÞìÔ Èõ.
4. ßë°ÕëÞù ìäÇëß
Üëßë °äÞÞð_ ±õÀ É áZÝ Èõ Ñ lí°ÜèëßëÉ ±Þõ VäëÜílíÞù
ßë°Õù. Üëßë °äÞÞí ÕþIÝõÀ ì¿Ýë VäëÜílíÞë ßë°Õë ÜëËõ É Èõ. Üëßõ
Öù Àù´ÕHë ÛùÃõ, Àù´ÕHë ç_½õÃõ VäëÜílíÞõ ±_Öß×í ßë° Àßäë É
Èõ, Àßäë É Èõ, Àßäë É Èõ.
5. çë_AÝìäÇëß
±ë Øõè, ØõèÞë ç_Ú_ÔÜë_ ±ëäÖë ÕØë×ùý, ±ë çÜÃþ ÉÃÖ Þëåä_Ö
Èõ. ±ëÞë×í Õèõáë_ Àë_´ ÞèùÖð_ ±Þõ ÕÈí ßèõäëÞð_ Þ×í. ÕþÀòìÖÞë
ÀëÝýÜë_ @Ýë_Ý çëÇð_ çð Þ×í. Üùè ØðÑÂwÕ Èõ.
66 ÚëâçÛë
6. çäýÀÖëýÕHëëÞù ìäÇëß
lí°ÜèëßëÉ çäý ÀÖëý-èÖëý Èõ. èð_ Éõ Àë_´ Àv_ È\_ Öõ ±õÜÞí
±ëÕõáí åã@Ö×í É Àv_ È\_. ±ë ØðìÞÝëÜë_ ±õÜÞí Üß° ìäÞë
Àù´Þë×í çñ_À<_ Õë_ØÍ<_ ÕHë èáí åÀõ ÖõÜ Þ×í. Öõ±ù Éõ Àë_´ Àßõ Èõ
Öõ Üëßë Ûáë ÜëËõ É Àßõ Èõ. ±õÜÞí ±ëiëë ÕþÜëHëõ ¼ÏÕHëõ ßèõÞëßÞí
Öõ±ù èoÜõåë_ ßZëë Àßõ Èõ.

çÎâÖëÞí ABCD
±ëÉÞí VÕÔëýIÜÀ ØðìÞÝëÜë_ ØßõÀ TÝã@Ö ÜëËõ çëßù ±PÝëç
ÕëÝëÞí ÉwìßÝëÖ Èõ. ÜëËõ ±PÝëç ±Þõ °äÞÞë ØßõÀ ZëõhëÜë_ çÎâ
×äëÞí ABCD ÞíÇõ Øåëýäí Èõ.
1. A = AIM (±õ´Ü) KÝõÝ
‡ ÕùÖëÞõ ÜùËë ×´ åð_ ÚÞäð_ Èõ ? Öõ Þyí Àßù.
‡ ±õ ±_Ãõ ÜëÖë-ìÕÖë, ìåZëÀù ±Þõ ç_ÖùÞð_ ÜëÃýØåýÞ áù.
‡ KÝõÝ ìäÞëÞð_ °äÞ çßÞëÜë_ ìäÞëÞë ÕùVËÀëÍó Éõäð_ Èõ.

2. B = BELIEF (ìÚìáÎ) ±ëIÜìärëç

‡ ÕëìHëìÞÞõ ±ëIÜìärëç èÖù, Öù Öõ±ù ÒÏÓ Üë_×í ÜèëÞ
TÝëÀßHëåëVhëí ÚÞí ÃÝë.
‡ ±ëÕHëõ ìäÇëßäð_ Àõ èð_ çëßëÜë_ çëßù ±PÝëç Àßí É
åÀíå. èð_ ±ëIÜë È\_. ÜëßëÜë_ ±Þ_Ö åã@Ö Èõ. ÛÃäëÞ
±Þõ ç_Ö Üëßí çë×õ Èõ. çÂÖ ±Þõ çÖÖ Õðvæë×ý Àßí èð_
èoÜõåë_ ±ëÃâ äÔÖù ßèíå.

ÚëâçÛë 67
3. C = CONCENTRATION (ÀùLçLËÿõåÞ) ±õÀëÃþÖë
‡ ìääõÀëÞ_Ø VäëÜí Àèõ Èõ Ñ çÎâÖë ÜëËõ 70„ ±õÀëÃþÖë
±Þõ Î@Ö 30„ Õðvæë×ý.
‡ Ëí.äí., ÜùÚë´á, ßÂÍÕ|í, ÁõLÍåíÕ, äÔð ÕÍÖí ßÜÖ,
ÂßëÚìÜhëù... äÃõßõÜë_ Îçë´ É´±õ, Öù ±PÝëçÜë_
±õÀëÃþÖë ËÀÖí Þ×í ±Þõ äë_Çõáð_ ÝëØ ßèõÖð_ Þ×í.
‡ ÕþëHëëÝëÜ-ÝùÃëçÞ ¦ëßë ±õÀëÃþÖë äÔëßí åÀëÝ Èõ.

4. D = DISCIPLINE (ÍíìçMáíÞ) ìåVÖ

‡ ìåVÖ ±õ çÎâÖë ±Þõ KÝõÝ äEÇõÞí çíÍí Èõ.
‡ Ëë´ÜËõÚá ÕþÜëHëõ °äÞ °äÞëß ìäzë×a É °äÞÜë_
Àë_´À Àßí åÀõ Èõ. ÜëÖë-ìÕÖë±õ äëß_äëß ±PÝëç Àßäë
ÜëËõ ÚõçëÍäë ÕÍõ, ËùÀäë ÕÍõ, Öõ ìåVÖ Þ ÀèõäëÝ.
‡ @ÝëßõÝ çÜÝÞõ ÚÃëÍäù Þ ½õ´±õ. ÞëÞëÜë_ ÞëÞë çÜÝõ
ÕHë åð_ Àßäð_, ÖõÞð_ ±ëÝùÉÞ èùäð_ ½õ´±õ.
5. E = EFFORT (±õÎËó) Õðvæë×ý
‡ Òìçì© ÖõÞõ É´ äßõ Éõ Õßçõäõ LèëÝÓ ±ë çñhë çëÇð_ É Èõ.
‡ ÖáÖð_ÚìÍÝë åëVhëí±õ ÂñÚ É ±ùÈí ÝëØåã@Ö èùäë ÈÖë_
ÕùÖëÞð_ ÞëÜ ßùåÞ ÀÝð*. ÀëßHë Èõ Ñ Õðvæë×ý.
‡ ÝëØåã@ÖÞí ÖßÀíÚù åíÂù, ÕùÖëÞí ÞùË-ÍëÝßí
TÝäãV×Ö ÚÞëäù, áÂíÞõ ÜðÂÕëÌ Àßù, ÃùãWÌ Àßù,
èëáÖë_-ÇëáÖë_ äë_Çõáð_-åíÂõáð_ ìäÇëßù... ±ë ÚÔù Õðvæë×ý
ÂñÚ Éwßí Èõ.
6. F = FAITH (Îõ´×) l©ë
‡ çÎâÖë ÜëËõ ÛÃäëÞ ±Þõ ç_ÖÜë_ l©ë ±ìÞäëÝý Èõ.
‡ ßùÉ Õþë×ýÞë ÀßÖë ßèù Ñ èõ ÜèëßëÉ ! èõ VäëÜí ! èð_
çëßëÜë_ çëßù ±PÝëç Àßí åÀ<_, ±õäë_ Úâ, Úðì© ±Þõ
ÕþõßHëë ±ëÕ½õ. çØëÝ Üëßí çë×õ ßèõ½õ.
ëë ÉÝ VäëìÜÞëßëÝHë ëë

68 ÚëâçÛë
 BG204

ISBN: 978-81-7526-766-4