Professional Documents
Culture Documents
Ekofobi: Doğayı Koruma Ve Onarım Geleneğine Bir Engel
Ekofobi: Doğayı Koruma Ve Onarım Geleneğine Bir Engel
Angst
Merhaba. "Ev!nden korkma durumu" s!z!n !ç!n b!r şey !fade ed!yor mu? Bugün doğal
çevren!n et!k olarak değers!zleşt!r!lmes! sonucu ortaya çıkan ve felaket get!reb!lecek
çevresel değ!ş!mlerle sonuçlanab!len b!r durum olarak tanımlanan ekofob!ye
odaklanıyoruz. Tanımı ve köken! üzer!nde durarak kavramın tar!hsel gel!ş!m! ve
günümüzdek! önem! üzer!nde duruyoruz.
Çevreyle sağlıklı b!r !l!şk! kurarak ve çevresel eğ!t!m yoluyla ekofob!yle mücadele
ed!leb!l!r. Ekofob!n!n üzer!m!zdek! ps!koloj!k ve sosyal etk!ler!n! detaylandırdıkça neden
hem b!reysel hem de toplumsal düzeyde c!dd!ye alınması gerekt!ğ! de ortaya çıkıyor.
İnceleme Ekoloj!k Kültür kanalında.
İç"ndek"ler:
İkl"m kr"z": Bursa’nın en sıcak kasım ayı
Araştırma: B!rleşm!ş M!lletler Çevre Programı’ndan yen! rapor
Ekstrem hava olayları: Küresel şarap üret!m!nde kr!t!k düşüş
Ekoloj"k kültür: Doğayı koruma ve onarım geleneğ!ne b!r engel olarak ekofob!
400 PPM: Sentez ve kapanış
Angst’ın derled!ğ! haberler! tak!p etmek, Alara Dem!rel’!n kaleme aldığı Doğayı koruma
ve onarım geleneğ!ne b!r engel olarak ekofob! başlıklı yazıyı okumak !ç!n bugünkü sayıyı
!nceleyeb!l!rs!n!z.
İy! okumalar,
Angst ek!b!
Angst
Her cuma 12.00’de, çevre ve !kl!m gel!şmeler!ne türler arası eş!tl!k !lkes!n!
ben!mseyerek gel!şmeler! aktarıyoruz.
İKLİM KRİZİ
İkl!m değ!ş!kl!ğ!n!n etk!s!yle yıl başından ber! aylık sıcaklık rekorlarının kırıldığı Bursa’da,
ş!ddetl! lodosla b!rl!kte 1961 yılından ber! kasım ayında görülen en yüksek sıcaklık
termometrelere yansıdı.
∙ Neler oluyor?: İstanbul, Kocael!, Yalova, Bursa, Balıkes!r, Man!sa, İzm!r ve Aydın’da etk!s!n!
gösteren kuvvetl! lodosun etk!s!yle hava sıcaklıklarında öneml! b!r yükselme yaşandı.
∙ Meteoroloj! Genel Müdürlüğü, 4 Kasım tar!h!nde 4 şeh!r !ç!n turuncu, 8 şeh!r !ç!n sarı
alarm verm!şt!.
∙ Bursa’da durum: Hava Forum tarafından yapılan açıklamada, Bursa’da hava sıcaklığının 32
dereceye çıkarak yen! b!r aylık sıcaklık rekorunu kırdığı bel!rt!ld!. Bu, şeh!r !ç!n kayded!lm!ş
en yüksek kasım ayı sıcaklığı demek.
∙ Sosyal medya platformu X’te yapılan paylaşımda, "Bursa’da 32.0°C !le tar!h!n en yüksek
kasım ayı sıcaklık rekoru kırılmıştır. Daha öncek! rekor 1961 yılında 31.0°C !le
kayded!lm!şt!." den!ld!.
∙ B"rkaç adım ger"den: Fos!l yakıtların kullanımı, özell!kle kömür, petrol ve doğalgaz g!b!
!nsan kaynaklı faal!yetler!n b!r sonucu olan !kl!m değ!ş!kl!ğ! Türk!ye’n!n farklı bölgeler!nde,
bazı yerlerde an! ve ş!ddetl! yağışlar şekl!nde, bazı yerlerde de normal!n üstünde
sıcaklıklarla kend!n! göster!yor.
ARAŞTIRMA
B!rleşm!ş M!lletler Çevre Programı’nın yen! yayımlanan raporu 2023 Adaptasyon Açığı:
F!nansman Eks!kl!ğ!, Hazırlıksızlık – İkl!m Uyumu !ç!n Yeters!z Yatırım ve Planlama
başlığını taşıyor.
∙ Çıktılar: Rapor, !kl!m değ!ş!kl!ğ!ne uyum sağlamak amacıyla gel!şmekte olan ülkeler !ç!n
ayrılan uluslararası kamu f!nansmanının 2021 yılında sadece 21 m!lyar dolar sev!yes!nde
olduğunu ortaya koyuyor. Buna karşılık, bu ülkeler!n 2030 yılına kadar her yıl 215 !la 387
m!lyar dolar arasında b!r adaptasyon f!nansmanına !ht!yaç duyduğu vurgulanıyor.
∙ Uyum planlaması ve uygulamasının durakladığı görülüyor. Bu adapte olamama
durumu, özell!kle en savunmasız olanlar !ç!n kayıp ve hasarlar açısından büyük
sonuçlar doğuruyor.
∙ B"r adım ger"den: Gel!şmekte olan ülkeler!n uyum f!nansmanı !ht!yaçları, uluslararası
kamu f!nansmanı akışının 10-18 katı. Bu öncek! tahm!nlere kıyasla %50’n!n üzer!nde b!r
artışa !şaret ed!yor.
∙ Gel!şmekte olan ülkeler !ç!n modellenen uyum mal!yetler!n!n bu 10 yıl !ç!nde yılda 215
m!lyar ABD doları olacağı tahm!n ed!l!yor. Yerel uyum öncel!kler!n! hayata geç!rmek !ç!n
gereken f!nansmanın yılda 387 m!lyar ABD doları olduğu hesaplanıyor.
∙ Buna rağmen: Gel!şmekte olan ülkelere yönel!k kamu uyum f!nansmanı akışları 2021’de
%15 azalarak 21 m!lyar ABD dolarına düştü.
∙ Artan f!nansman !ht!yacı ve azalan f!nansman akışları sonucunda mevcut uyum
f!nansmanı açığının yılda 194-366 m!lyar ABD doları olacağı tahm!n ed!l!yor.
Uluslararası Bağ ve Şarap Örgütü’nün bel!rtt!ğ!ne göre, aşırı hava koşullarının bağları
sert b!r şek!lde etk!lemes! sonucunda bu yıl küresel şarap üret!m! 1961’den bu yana en
düşük sev!yeye düştü.
∙ Çıktı: İlk tahm!nlere göre toplam üret!m, 2022 yılına göre %7 azalarak 244.1 m!lyon
hektol!tre olarak gerçekleşt!.
∙ Ülkelerde durum: İtalya, üret!m!n %12 düşmes!yle dünyanın en büyük şarap üret!c!s!
unvanını kaybett! ve Fransa üret!m!n! sab!t tutarak !lk sırayı ger! aldı. Avustralya, Arjant!n,
Ş!l!, Güney Afr!ka ve Brez!lya’nın heps! üret!mde %10-30 arası b!r düşüş yaşadı.
∙ İspanya, üret!m! %14 azalmasına rağmen dünyanın üçüncü en büyük şarap üret!c!s!
olarak konumunu korudu ve 5 yıllık ortalamasından %19 düşük b!r üret!m
gerçekleşt!rd!.
∙ Açıklama: Üzüm ve şarap üret!c!s!/tüket!c!s! ülkelere ver! sağlayan örgüt, "B!r kez daha,
erken don, ş!ddetl! yağışlar ve kuraklık g!b! aşırı !kl!m koşulları dünya bağcılık çıktısını
öneml! ölçüde etk!led!." açıklamasında bulundu.
∙ "İy" haber": Araştırma çıktılarının endüstr! !ç!n b!r avantaj olab!leceğ! tek durumun
p!yasadak! denges!zl!ğ! haf!fletmeye yardımcı olab!leceğ! konuşuluyor.
∙ Örgüt, "Küresel tüket!m!n düşmekte olduğu ve dünyanın b!rçok bölges!nde stokların
yüksek olduğu b!r bağlamda, beklenen düşük üret!m dünya pazarında b!r denge
sağlayab!l!r." açıklamasında bulunuyor.
∙ Öneml" nokta:Üret!m! etk!leyen aşırı hava olaylarından bahsed!lse de durum henüz kes!n
b!r şek!lde !kl!m değ!ş!kl!ğ!yle bağlantılı olarak lanse ed!lm!yor.
∙ Fransa’nın ulusal tarım araştırmaları enst!tüsü INRAE’den tarım üzer!ndek! !kl!m
değ!ş!kl!ğ!n!n etk!ler! konusundak! uzman Iñak! Garc!a de Cortazar-Ataur!, İtalya’dak!
zararın tarım yapılan araz!n!n doğal toprağa göre suyu daha az emeb!lmes!nden
kaynaklandığını bel!rtt!.
∙ Ed"törün notu: Aşırı hava olaylarının g!derek daha sık meydana geld!ğ!n! gözlemlemek
mümkün. Aynı zamanda sıcak dalgalarının veya yağışlı dönemler!n bel!rl! bölgeler! vurarak
külleme g!b! mevcut sorunları güçlend!rd!ğ! bel!rt!l!yor.
Bugünkü Destekç!m!z
Galaxy Z Fl!p5 ve Z Fold5 aracılığıyla küçük eylemler!n gezegen!z üzer!nde nasıl büyük ve olumlu b!r etk!
Yolculuğun merkez!nde b!zler ve gezegen!m!z !ç!n daha fazla olanak yaratmak olan
Samsung Electron"cs, bu yolculukta daha fazla ger! dönüştürülmüş malzemeyle, !nsan
merkezl! b!r mob!l deney!m yaratmak !ç!n çalışıyor. Yen" Galaxy Z Fl"p5 ve Z Fold5,
çevre üzer!ndek! etk!y! en aza !nd!rmey! amaçlarken bu kararlılığın öneml! b!r adımını
tems!l ed!yor.
∙ Neden öneml"? Samsung, Galaxy S23 ser!s!yle ürün tasarımında ger! dönüştürülmüş
malzemeler!n yen!l!kç! kullanımını gen!şlett! ve daha fazla b!leşene yen! malzemeler
ekled!. Öncek! Galaxy Z ser!s! akıllı telefonlara kıyasla daha fazla b"leşende ve daha gen"ş
çeş"tl"l"kte ger" dönüştürülmüş malzeme !çeren Galaxy Z Fl!p5 ve Z Fold5, bu çabaları
daha da !ler! taşıyor.
∙ Detaylar: Yen! katlanab!l!r akıllı telefonlar; atılmış balık ağları, su var!ller!, cam ve PET
ş!şelerden elde ed!len tüket!c! önces! ger! dönüştürülmüş alüm!nyum ve tüket!c! sonrası
ger! dönüştürülmüş plast!k !çer!yor. Samsung tek kullanımlık plast!k varlığını azaltma
çabalarını ambalaj konusunda da !lerletmeye devam ederek %100 ger" dönüştürülmüş
malzeme kullanıyor. Ayrıca Galaxy Z Fl!p5 ve Z Fold5, beş yıllık güvenl"k güncellemeler"
ve dört nes"l "şlet"m s"stem" yükseltmes" !le b!rl!kte gel!yor ve c!haz !ç!n uzun ömürlü b!r
yolculuk sunuyor.
S!z de Galaxy Z Fl"p5 ve Z Fold5 terc!h ederek çevreye duyarlı b!r seç!m yapab!l!rs!n!z.
EKOLOJİK KÜLTÜR
Tam çevreye da!r tüm kötü haberlerden kaçıp eve g!d!p yatağın altına saklanmanın
güvenl! olduğunu düşündüğünüz anda, hükümet b!r!n!n ev!n!n kansere neden olan
radon gazı yüzünden herkes!n sağlığı !ç!n tehd!t oluşturab!leceğ! konusunda uyarıda
bulunuyor. Şu ank! ruh hâl!n!n, gezegen!n g!derek daha yaşanmaz hâle geld!ğ!
korkusu olan ekofob! olması şaşırtıcı değ!l.
— George F. W!ll
Ekofob!, doğal çevren!n et!k olarak değers!zleşt!r!lmes! sonucu ortaya çıkan ve felaket
get!reb!lecek çevresel değ!ş!mlerle sonuçlanab!len b!r durum olarak tanımlanıyor.
Ter!m, S!mon C. Estok’un The Ecophob!a Hypothes!s adlı k!tabında açıkladığı g!b!,
George F. W!ll tarafından 18 Eylül 1988’de The Wash!ngton Post’ta Who’s the Real
Env!ronmental!st? başlıklı b!r makalede ortaya atılıyor.
Doğadan korkma veya ondan nefret etme duygusu olarak tanımlanan ekofob!, kültürel
ve ekoloj!k anlamda !nsanların doğayla bağlarını koparab!l!yor ve bu da doğayı koruma
ve onarım geleneğ!n!n kaybolmasına yol açab!l!yor. Dolayısıyla şu soruları sormak
kıymetl! hâle gel!yor: Ekofob! tam olarak ned!r? Nasıl tezahür eder? Pek! !nsan ve
toplum ps!koloj!s!n! etk!leyen ekofob!n!n çevre üzer!ndek! olası etk!ler!n!n önüne nasıl
geç!leb!l!r?
Neden tehl"kel"?: Çevresel sorunlara yönel!k yoğun b!r korku veya nefret duygusunu
!fade eden bu ter!m, ekofob! duyan b!reyler!n bu bağlamda sorunlarla yüzleşmekten
kaçınab!leceğ!n! göster!yor. Bu da, n!ha! olarak, çevre üzer!ndek! !nsan etk!s!n! azaltma
mücadeles!nde gerekl! değ!ş!m veya müdahaleler! engelleyeb!l!yor. Ekofob!, b!reyler!n
çevresel konularda harekete geçmeler!n! engelleyen b!r pas!fl!k yaratab!leceğ!nden
uzun vadede çevre koruma pol!t!kalarının gel!şt!r!lmes! ve uygulanmasına karşı
toplumsal d!renç oluşturab!l!yor.
Çözüm öner"ler": Buna paralel olarak Yen! İnsan Yayınev!’nden Aytaç T!mur da artan
ekoloj!k problemler hayatımızın her alanına sızmışken ekofob!n!n bu sorunlarla nasıl
başa çıkılacağının öğren!lmes!nde merkezî b!r rol oynadığını !fade ed!yor. Dolayısıyla
ekofob!k eğ!l!mler!n üstes!nden gelmek ve doğal çevrey! et!k b!r şek!lde
değerlend!rmek !ç!n atılab!lecek adımları ve toplumsal değ!ş!m yollarını hatırlamak
gerek!yor. Böylece b!r kere daha çevresel değ!ş!m! olumlu yönde etk!lemek !ç!n
b!reysel ve kolekt!f olarak neler yapılab!leceğ!n!n üzer!nde durab!l!yoruz.
Çevre eğ"t"m"nde yaklaşım: Ekofob!n!n üstes!nden gelmek !ç!n çocuklara yönel!k çevre
eğ!t!m!nde "!y!mser b!r yaklaşım" ben!msemen!n önem! ve olumsuz sonuçlara
odaklanmaktansa onların çevreyle doğrudan deney!m kazanab!lecekler! somut
adımları !çeren b!r eğ!t!m yaklaşımı uygulanması gerekt!ğ! vurgulanıyor. Çares!zl!k h!ss!
vermeks!z!n ekoloj!k sorunlar hakkında b!lg! vermen!n yolları üzer!nde duruluyor;
çocukların sorunları çözme süreçler!ne dah!l ed!lmes! ve onlarla b!rl!kte öğrenmen!n
önem!n!n altı ç!z!l!yor.
Yaş gruplarında özelleşme yöntem": Pedagog Dav!d Sobel, çocukların doğal eğ!l!m ve
yönel!mler!n! göz önünde bulundurarak yaş gruplarına göre özelleşt!r!lm!ş çevre
eğ!t!m! programları gel!şt!rmen!n önem!n! savunuyor. Örneğ!n, !lkokul öğrenc!ler!ne
yakın çevreler!ndek! doğal alanlar hakkında b!lg! ver!lmes! gerekt!ğ!n!, ancak !kl!m
değ!ş!kl!ğ! g!b! konuların l!se düzey!nde daha uygun olab!leceğ!n! öne sürüyor. Ayrıca,
çocuklara ev ve bahçeye da!r empat! kurma, keş!f ve somut deney!mler sunmanın
ekofob!n!n üstes!nden gelmede etk!l! olab!leceğ!n! !fade ed!yor.
Bütün bunlar göz önüne alındığında, ekofob!n!n hem b!reyler hem de toplumlar !ç!n
c!dd! etk!lere sah!p olab!leceğ! ve bununla mücadelede eğ!t!m yaklaşımlarının öneml!
olduğunun altını ç!z!yor. Oldukça kısaltılmış b!r !fadeyle !lerley!nce özell!kle çocukluk
dönem!nde çevreyle kurulan poz!t!f !l!şk!ler!n ekofob!y! engellemede k!l!t rol oynadığı
gözlemlen!yor. Yan! araştırmalar, ekofob!yle mücadelede eğ!t!m ve erken yaşta
farkındalığın önem!ne d!kkat çekerken çevresel sorunlara karşı b!reysel ve toplumsal
düzeyde nasıl yaklaşılması gerekt!ğ! konusunda rehberl!k ed!yor.
400 PPM
Angst ek!b! olarak çözüm öner!ler!n! b!reye yıkmadan !kl!m kr!z!ne karşı
üreteb!lecekler!m!z! !rdelemeye edeceğ!z.
Ashoka Fellow’u olan sosyal g!r!ş!mc!ler dünyanın dört b!r yanında eğ!t!mden tarıma,
medyadan t!carete kadar b!rçok alanda değ!ş!m yaratıyor. Pol!t!kaları, p!yasa
d!nam!kler!n!, s!stemler! ve !nsanların bakış açılarını değ!şt!r!yor.
Angst
Her cuma 12.00’de, çevre ve !kl!m gel!şmeler!ne türler arası eş!tl!k !lkes!n!
ben!mseyerek gel!şmeler! aktarıyoruz.
YAZARLAR
Angst
Her cuma 12.00’de, çevre ve !kl!m gel!şmeler!ne türler arası eş!tl!k !lkes!n! ben!mseyerek
gel!şmeler! aktarıyoruz.
İLGİLİ BAŞLIKLAR
İLGİLİ OKUMALAR
03 Kas 2023
27 Ek! 2023
20 Ek! 2023
ŞİRKETİMİZ PORTFOLYUMUZ
Aposto, İstanbul & New York merkezl!
Hakkımızda Markalar
bağımsız d!j!tal medya ve teknoloj! ş!rket!.
Marka, ürün ve partnerl!kler!m!zle berrak, Reklam Podcastler
Ücrets"z Kaydol →
İlet!ş!m Sosyal Medya