14-01-2024 16:47 Car men / carmen

CAR MEN / CARMEN

Traditie en innovatie KUNST IN NIEUWE VORMEN

Leerling: Evy de Koning Inleveren / Online invullen

Klas: 4l 23/24
Inleverdatum:

10 / 11

Duik in de klassieke opera Carmen en ontdek hoe die na 130 jaar een nieuw jasje kreeg.

Kunst kan haar tijd ver vooruit zijn. Soms zelfs zo ver vooruit dat het kritische reacties oproept bij het publiek omdat het
breekt met het vertrouwde. Zo ook de opera Carmen, die in 1875 ondanks alle kritiek een groot succes was.

In deze Traditie en innovatie-module onderzoek je wat er destijds zo vernieuwend was aan Carmen en hoe de opera 130
jaar later terugkeerde in een totaal nieuwe vorm.

OH LA LA! WAT EEN OPERA

https://elo.kunstuithetvuistje.nl/lespakket/traditie-en-innovatie/les/car-men-carmen/print 1/6
14-01-2024 16:47 Car men / carmen

Poster van de première van Carmen in 1875

De opera Carmen is geschreven door de Franse componist Georges Bizet (1838-1875) ten tijde van de industriële revolutie.
In het begin was er veel kritiek op de opera omdat het verhaal te pikant zou zijn voor familietheaters. Desondanks zou
Carmen enkele jaren later uitgroeien tot één van de bekendste opera’s ter wereld. Bizet maakte dit succes niet mee. Kort
na de première overleed hij aan een hartaanval.

https://elo.kunstuithetvuistje.nl/lespakket/traditie-en-innovatie/les/car-men-carmen/print 2/6
14-01-2024 16:47 Car men / carmen

Spanish Ballet (1862) - Édouard Manet

Het verhaal speelt zich af op een plein voor een sigarenfabriek in het Spaanse Sevilla. Het hoofd van korporaal Don José slaat
op hol wanneer hij de wulpse zigeunerin Carmen de fabriek uit ziet komen. Micaëla is de brave tegenhanger van Carmen. Zij
komt naar Don José met een bericht van zijn moeder en zal niet veel later zijn vrouw worden. Toch laat Don José zich telkens
verleiden door het liefdesspel van Carmen. Zijn domme beslissingen leiden uiteindelijk tot een noodlottige afloop.

1 Bekijk het volgende fragment.

Interactieve media kun je alleen online bekijken

Carmen - The Royal Opera

2 Tot die tijd gingen opera’s over grote mythische verhalen. Wat was er destijds zo vernieuwend aan het verhaal
van Carmen?

carmen was anders omdat het over gewone mensen ging.

Aantal woorden: 9

https://elo.kunstuithetvuistje.nl/lespakket/traditie-en-innovatie/les/car-men-carmen/print 3/6
14-01-2024 16:47 Car men / carmen

3 Verklaar het succes van Carmen (en andere niet-mythische opera’s uit die tijd).

ze vertelde verhalen over het normale leven met gewone mensen met emoties

Aantal woorden: 12

Critici vonden het maar een aanfluiting dat een Franse componist met Franse liedteksten een Spaans verhaal probeerde te
vertellen. In de ouverture hoor je eigenlijk een kleine compilatie van alle muziek uit de opera. Als je goed luistert, hoor je
toch Spaanse elementen in de muziek.

Interactieve media kun je alleen online bekijken

Bizet Opening Carmen onder leiding van Myung-Whun Chung

4 Benoem de Spaanse elementen in de muziek.

spaanse ritmes...

Aantal woorden: 2

…130 JAAR LATER

De dansfilm Car Men is gemaakt door choreograaf Jiří Kylián (1947) en regisseur Boris Pavel Conen (1968). Car Men is
gemaakt in een periode waarin veel geëxperimenteerd werd met dansfilms. Wanneer je de film kijkt, zie je duidelijk dat de
makers nieuwe vormen hebben gezocht om dans, muziek en film te combineren. Het resultaat is een dansfilm die de
opera Carmen op een totaal nieuwe manier laat zien.

De acteurs/dansers in de film zijn van het Nederlands Dans Theater III, een dansgezelschap waarin iedereen 40 jaar of
ouder is. Het dansgezelschap overkwam hetzelfde lot als Georges Bizet, de componist van de originele Carmen. Kort na de
première van de film in 2006 werd het Nederlands Dans Theater III opgeheven.

5 Bekijk het volgende fragment uit Car Men.

Interactieve media kun je alleen online bekijken

Car Men (2006) - Jirí Kylián, Boris Pavel Conen

https://elo.kunstuithetvuistje.nl/lespakket/traditie-en-innovatie/les/car-men-carmen/print 4/6
14-01-2024 16:47 Car men / carmen

6 Geef voorbeelden uit het filmfragment waaraan je ziet dat het een dans is. (Denk hierbij aan kracht, ruimte, tijd,
vorm en beweging.)

tijd, de ruimte die ze heeft en de bewegingen

Aantal woorden: 9

7 Benoem specifieke filmtechnieken die je in het fragment ziet. (Denk hierbij aan montage, kadrering, belichting,
special effects, camerastandpunten en -gebruik.)

de montage heeft snelle overgangen tussen de verschillende clips

er word gebruik gemaakt van verschillend licht

Aantal woorden: 16

De dansfilm doet op veel momenten denken aan een stomme slapstickfilm zoals die van Buster Keaton en Charlie Chaplin.

Interactieve media kun je alleen online bekijken

Car-men (2006) - Jirí Kylián, Boris Pavel Conen

8 Geef voorbeelden uit het fragment die je aan slapstick doen denken.

DANS, FILM OF DANSFILM?

Evy,
Je hebt de module Car men / Carmen van de ckv-dimensie Traditie en innovatie helemaal doorgewerkt. Op deze
pagina kun je laten zien dat jij het helemaal begrepen hebt.

9 Je hebt nu verschillende fragmenten van Car Men gezien. Hoe verwijst de film naar de opera? Wat herken je in
beeld, verhaal en geluid?

de geluiden en muziek zijn kenmerkend voor opera

Aantal woorden: 8

https://elo.kunstuithetvuistje.nl/lespakket/traditie-en-innovatie/les/car-men-carmen/print 5/6
14-01-2024 16:47 Car men / carmen

10 Is Car Men een film, een dans, een dansfilm of een filmdans?

Film

Dans

Dansfilm

Filmdans

Motiveer je antwoord.

de dans is omgezet als een filmervaring

Aantal woorden: 7

11 Vind jij Car Men vernieuwend of juist traditioneel?

Traditioneel

Vernieuwend

Motiveer je antwoord.

omdat het gecombineerd is met film geeft diit een andere kijk op dans.

Aantal woorden: 13

https://elo.kunstuithetvuistje.nl/lespakket/traditie-en-innovatie/les/car-men-carmen/print 6/6