Hattingh 1980 Die Blanke Nageslag Van Louis Van Bengale en Lijsbeth Van Die Kaap

DIE BLANKE NAGESLAG VAN
LOUIS VAN BENGALE EN LlJSBETH VAN DIE KAAP
J.L HAITINGH
Die naam van Louis van Bengale kom meermale voor in geskrifte en om meer as een
rede blyk hy 'n heel interessante persoon te gewees het. Afgesien daarvan dat hy as tn
vryswarte, dit wit se as 'n vrygestelde slaaf 'n grondbesitter in die Tafelvallei en
Stellenbosch was,' is dit egter die feit dat hy 'n blanke nageslag het wat vervolgens hier
ter sprake kom. Dit is van belang omdat die plek en rol van vryswartes in die Suid-
Afrikaanse gemeenskap nog nie ten volle die aandag van historici verkry het nie.
Oor die aankoms van Louis van Bengale aan die Kaap is daar geen sekerheid nie. Ons
raak inderdaad eers van sy bestaan bewus wanneer hy as die slaaf van kommandeur
Zacharias Wagenaar, by die se vertrek na die Ooste in 1666, aan die sekunde Hendrik
Lacus verkoop word en wei vir die bedrag van tagtig ryksdaalders. Weens Lacus se
latere bedrog het die besoekende kommissaris Is brand Goske in 1671 aan Louis die reg
verleen om homself vry te koop.
Reproduced by Sabinet Gateway under licence granted by the Publisher (dated 2009).
Louis kon nie onmiddellik daarin slaag om die bepaalde som byeen te kry nie en dit
was eers 'n jaar later dat hy sy hele besit van vyftig reale as 'n voldoende loskoopprys
aanvaar gekry het. As die gevolg van hierdie gebeurtenis verskyn sy naam sedert 1673
tot 1716 vir bykans elke jaar op die jaarlikse monsterroUe van vryeliede aan die Kaap.
Dit was na aile waarskynlikheid sy hele lewensspan aan die Kaap.
Drie jaar na sy vrystelling is in 1675 'n stukkie grond in die Tafelvallei aan hom
toegeken, waarskynlik om groente en vrugte op te verbou. 'n' Jaar later is ook 'n erf in
Bergstraat, Kaapstad aan hom toegeken. Hierop het hy 'n huis laat bou. Hierdie
grondtoekennings hang na alle waarskynlikheid saam met die feit dat Louis hom op 5
Mei 1675 in die Kaapse kerk as "Een bejaert Persoon en vrij jongman zijnde een
Benguall van natij, out omtrent drij en twintigjaar",laat doop het. Daarmee het hy uit
vrye wil 'n Christen geword. As sodanig het hy 'n mate vanaansien geniet want twee
Jaar later was hy die getuie by die doop van Pieter, die seun van 'n slavin Susanna en 'n
onbekende Christen vader) Hy sou nog meermale in sy lewe tot peetpa benoem word
en dit was nie altyd van sy eie familie se kinders nie.
A.J. 811eseken, Slav.und Free B......t tile Cape. 1651- 1711,l.aapatad, 1977, pp.89 - 91; G.c. de
Wet. Die Vry bcvolkilll WI die Kup 16'7 - 1707 (OllfCPubliseerdi D.Phil.-proetskrif, SteUenboseh,
1977), p.37S en J.L. Hattilllh. Die Vry.'ftI1eI yan SlelleDboIcll, 16,..1711 (Onp:publiseerde
manuskrip). Laasaenoemde Ituk is bcdoel om die volJediptc te woes oor ondlr .ndIre Louis van
Benple en daarom sal aile nodige bewysvoerina dlarin vcrstrek Word.
2. N.G. Kerkaraief. GI II I Dooprepter van Gemeente Ilupatad, '.'.1675 en 24.1.1677.
s
Op 15 April 1697, toe Louis van 8engale al vyf en veertig jaar oud moes gewees het, is
hy tot lidmaat van die Kaapse gemeente aangeneem.3 Dit het gebeur nadat die
gebruiklike ondervraging en belydenis van geloof afgele is. Vir meer as 'n dekade was
dit die enigste geval waar 'n volwasse vrygestelde slaaf belydenis van geloof in die
Kaapse gemeente afgele het. Gewoonlik is hulle slegs gedoop. Opsigself spreek hierdie
feit dus boekdele en getuig enersyds nie net van die Kaap se gemeentelike lewe nie,
maar ook iets van Louis se geloofserns.
Nog voordat Louis van Bengale hom vir 'n paar jaar in Stellenbosch gaan vestig het,
het hy op 27 Julie 1683 sy slavin, wat hy as wmijn meijt genaemt Lijsbeth van Cabo w
noem, met haar twee kinders uit haar slaweskap vrygestel. Die enigste voorwaarde wat
hy vir die tegemoetkoming gestel het, was dat sy hom vir nog 'n jaar getrou moes dien. 4
Hy verstrek egter geen rede vir hierdie guIde daad nie en die feit dat sy verplig was om
hom vir minstens nog 'n jaar te dien ,was ook niks ongewoons nie. Dit was feitlik
normale praktyk by die vrystelling van slawe. Dat Louis die vader van minstens een
van Lijsbeth se twee kinders op die tydstip was, kon waarskynlik die deursla.-ende
faktor gewees het vir die vrystelling.
Hierdie verhouding tussen Louis van Bengale en Lijsbeth van die Kaap, wat waar-
skynlik al in 1678 bestaan het,loop uiteindelik daarop uit dat hulle twee op 17 Maart
1687 voor die Stellenbosse landdros en heemrade 'n troubelofte afle. Wat presies
onder die term verstaan moet word, is nie so maklik nie want daar is geen aanduiding
dat dit 'n amptelike term was nie. Op die klank van die woord af en in die lig van die feit
dat Louis van 8engale op 'n latere tydstip gevra het om van die troubelofte verlos te
word, het dr. A.J. BOese ken die afleiding gemaak dat hy om 'n egskeiding aansoek
gedoen het. Sy het aanvaar dat 'n troubelofte, en so ook die woord 'huisvrou', 'n
huwelik impliseer, want sy haal die Politieke Raad se resolusie van 1667 aan waarin
hulle melding maak van die Hottentotvrou Zara as Louis se huisvrou. 5
Dr. G.c. de Wet wat vier en veertig 'huwelike' tussen vryswartes, dit wil se waar vry-
swartes as pare in die amptelike stukke saam gegroepeer voorkom, nagegaan het, gee
te kenne dat slegs twaalf hiervan as wettig beskou kan word. 6 Maar oor wat hy met
wettig sou bedoel, is nie heeltemal duidelik nie. Sou dit beteken dat hy kon aantoon
dat dit verbintenisse was wat as huwelike in kerkregisters ingeskryf staan, of sou dit
ook 'troubeloftes' voor landdros en heemrade insluit? Hieroor bestaan geen duidelik-
heid nie. Dieselfde geld ook vir die destydse term 'huisvrou'.
Nerens kon beredenerings aangetref word wat daarop dui dat 'troubeloftes' in die
destydse gemeenskap as 'sosiale' of wettige huwelike aanvaar is nie. Saamwonery aan
3. N.G.K., GI 8/1 Doopreaister van Gemeente Kaapstad, IS.4.1697.

4. I/STB 18/144 Gemenade Notaritle AklC8, Louis van Bengalc, 27.7.1683.
S. II STB S/I Notule van verrigtingc in Siviele Sake, Lovijs van Benplc VI. Lijsbeth van de Cabo,
1S.3.1688. Val. ook il(leseken; Siawes and Free Blacks, p.90 - 91. Haar feite en afleidingc is egter hier
nie aJtyd betroubaar nic.
6. De Wet, Vry bevolking, p.386 - 387.
6
die Kaap kom oor 'n wye front in die gemeenskap van die sewentiende eeu voor en dit
is blykbaar bewustelik deur die vingers gesien waarskynlik omdat dit met sekere
klasse in die gemeenskap geassosieer is. Daarom kon Louis se naam in 1667 sonder
meer met die term huisvrou aan die van Zara gekoppel word al was hy op die tydstip
nog maar omtrent vyftien jaar oud tensy dit die bedoeling was om Zara eintlik aan
Lacus te koppel veral in die lig waarom daar teen hom opgetree is. Hy het byvoorbeeld
Wnoch al dageJijx, so met dese, als gene, in zijne woninge, hele nachten over te
debaucheren, en andersints ergerlijk" huisgehou.'
Die verhouding tusscn Louis van Bengale en sy vrygestelde slavin Lijsbeth van die
Kaap blyk baie stormagtig te gewees het. 'n Jaar nadat die troubelofte gemaak is, op 15
Maart 1688, het Louis vir Lijsbeth in 'n siviele geding gedagvaar weens haar 'afwesig-
heid' wat daarop dui dat sy hom verlaat en blykbaar by haar rna gaan woon het. Voor
die Stellenbosse hof van landdros en heemrade het hy geeis dat sy met hom moes trou
wat dus onomwonde te kenne gee dat die troubelofte nie as 'n wettige huwelik beskou
kan word nie, eerder as 'n vorm van 'n verlowing.
Lijsbeth se verweer was dat sy nie haar belofte ontken nie, maar dat dit eintlik
voorwaardelik was, aangesien Louis deur die landdros gemaan is om hur nie meer so
tirannies "met smijten, slaan en dreijgementen van dooden .. .to te behandel nie. Sy het
aangevoer dat dit sedertdien nie gebeur het nie maar in plaas van te verbeter het sake
eintlik daagliks vererger. Daarom wil sy geensins met hom in die eg tree nie.
Nadat die hof albei kante aangehoor het, is 'n poging aangewend om hulle tot 'n
vergelyk te bring. Die notule van die hof is hieroor sprekend. Nadat die Ianddros en
heemrade, "met allerhande sachte middelen p(ar)tijen eerst soekende te bevredighen,
hebbe door haar interpositie niets kome obtineeren (bewerkstellig), alsoo de
Gh(edaag)de absoluijt verklaerende, noch te kome noch te willen met dito Lovijs om
reedenen vooren gemelt trouwen, noch huijshouden dus hebben p(ar)tije met
wedersijds bewilligingh ijndelijk geaccordeert, dat Lijsbeth soude gaen, waer het haer
beliefde, doch niet met een ander trouwen noch doen by houden, immers niet te mogen
in huwelijk met een ander treeden, SOOS langh Lovijs ongetrout was; ende dat de
Vaders gelijk begeerden de kinderen bij dito Lijsbeth in onecht geprockeert, soude tot
hem neemen aileen het jonghste kindt noch eenjaer bij de moeder !atende, mits aan de
selfde voor Jijfs onderhout int selfde jaer uijtkeerende vijf en twintigh Caapse gis, doch
soude Lovijs gheholden sijn, gedachte kinderen in aile deucht en Christelijke plicht op
te trekken, en doen opvoeden, soo met school te senden als anders: en sij p(ar)tijen
voor den Achtbaaren Raad met dit accoort vergenoegt geweest".
Juis waaroor Lijsbeth vir Louis verlaat het of waarom daar onmin tussen hulle twee
geheers het, is nooit in die saak te berde gebring nie. Eers later word dit duidelik dat dit
om 'n derde persoon gegaan het. Trouens, dit moes al in die eerste plek die rede vir die
7. Resolusia van die Politieke Raad I. 1651·1669. (SWd-.ur.- A~ Kaap'tad, 1957),

pp.362 • 363.
7
'troubelofte' gewees het, want nadat sy dit nie wou nakom nie, het Louis haar met die
bepalings van die skikking probeer verhoed om met iemand anders te hou of te trou.
Of dit in die eerste plek Louis se optrede teenoor haar was, 6f bloot daaruit voort-
gespruit het, is nie duidelik nie. maar Lijsbeth het 'n verhouding met die 5~iarige
Willem Teerling gehad. Teerling wat in Engeland gebore is en 'n aantal jare in die
Kompanjiesdiens was voordat hy 'n vryburger geword het, was vir 'n tydlank die kneg
en skaapwagter van Louis van Sengale. As gevolg van sy verhouding met Lijsbeth het
Louis hom in die pad gesteek en toe het Ujsbeth hom gevolg.'
Teen die einde van 1688 was dit Louis van Bengale wat verdere stappe teen Lijsbeth
van die Kaap en Willem Teerling begin neem het. Sy eis teen hulle was tweeledig van
aard: Van haar wou hy ten eerste die jongste kind he asook om van "haer t'enemael ten
opsigte van trouwbeloften en anders ontslagen te sijn". Tweedens het hy geeis dat sy
"wederom in slawernij bij den eijs(e)r gestelt" moet word.
Die hof het beslis dat hy die kind binnekort sou kon kry as hy al die "kostegeld" aan
Lijsbeth betaal het. Sy ander eis teen Lijsbeth was nie soseer 'n egskeiding soos dr.
BOeseken en dr. De Wet dit stel nie, maar eerder 'n pogingom haarweerin slawernyte
kon plaas. Hy het aangevoer dat hydie troubelofte nie nagekom het nie omdat "sij niet
in de Chr(istelijke) religie onderwesen, off gedoopt was". Omdat Teerling hur as vry-
gestelde slavin van hom afgerokkel het en hy nie tegelyk na sy vee kon kyk en die
landbou ook nog kan waarneem nie. het hy'n eis vanf475 skadevergoeding teen
Teerling ingestel en gevra om Lijsbeth weer as sy slavin herstel te kry.'

In die beredenering van die saak het die geldigheid van die vrystellingsbrief, wat Louis
in 1683 opgestel het, ter sprake gekom. Die fiskaal het aangevoer dat vrystellings-
briewe slegs voor die plaaslike sekretaris en getuie verleen kon word anders is dit van
nul en gener waarde. Maar die hof het klaarblyklik Louis se vrystellingsbrief as geldig
aanvaar want ten spyte van die fiskaal se versoek om Lijsbeth vir haar gedrag 'n straf
van geseling, brandmerk en teruggawe aan haar eertydse Meester toe te ken, blyk uit
die hofstukke niks verder hieroor nie - slegs dat Teerling gestraf is.
Dr. BOeseken beweer dat Lijsbeth by die geleentheid nie gestraf is nie omdat sy ook die
vrou van Evert van Guince sou aangerand het. En aangesien die gesin vir hulle "quade
en oneerlijke huijshouding'" bekend was, sou die hof haar nie verder wou straf nie,lo
8. CJ 291 Criminell! Procesalukken.I689. p.227 -238, ondervraginivan Willem Teerlina, 6.4.1689; C.J. 3
CrimineJe Sake, roJ. I. Louis van Benple vs. WilJem Teerlini en Lijsbeth van die Kaap, 10.2.1689;
I/STB SII Notule van verrigtinge in Siviele Sake. Lovijl van Benple VI. Lijsbeth van de Cabo.
24.1.1689. Vii. BOcseken. Sla•• ami Free Blacla, p.90. Sy maak eater hee1wal foute IlOO\II Willcm
Teerlini wat Jan genoem word; deurverkeerde bronverwysinp Ie ventrek en dat by LouislC buurman
was asook dat hy s!tape gehad bet.
9. c.J. 291 CrimincJe Procesatukken. 1689, fol. 245. 'Memo van schade' e& foL 239. Vcrklariq van
Louis van Benplc. 6.4.1689.
10. BOcscken,SIa".and FrteBlacu.p.9I,121; c.J. 3 Criminele Sake. foL 7. Fiskaa1V1. Lijsbethvandie
Kaap. 19.4.1689; C.J. 291 Criminelc Procesatukken, 1689. p.2SS, verklariqvan Marij \'aD die lup.
2S.4.1689.
8
Dit kom egter as onlogies voor. Dr. Boeseken bring ongelukkig tweeafsonderlike sake
bymekaar wat nie direk verband hou nie.
Vit die hofsake wil dit blyk dat daar eintlik twee Lijsbeths van die Kaap was een
waarvan Anna van Guinee die moeder was. Reeds sedert 1670 verskyn die name van
Anna en Evert van Guinee as vryswartes op die Kaapse monsterrol en dat hulle twee,
soms drie kinders gehad het. In die 1691 monsterrol word haar twee dogters as Maria
en Lijsbeth van die Kaap aangegee. 11 Maar Willem Teerling het getuig dat toe Louis
hom in die pad gesteek het, is Lijsbeth van die Kaap na haar moeder by Abraham van
Guinee en Abraham het 'n vrou gehad wat in die 1692 opgaafrol as Pladoor van
Guinee beskryf word. Die ander Lijsbeth was dus die dogter van laasgenoemde. Die
aanduidings is dus bale sterk dat albei die Lijsbeths van die Kaap van direkte Guineese
herkoms is of dan uiters halfslagtig was.
Teen ongeveer Jube 1690 het Louis van Bengale die Stellenbosch omgewing verlaat
om hom weer in die Tafelvallei te gaan vestig. In '1694 is hy met die "vrijmaegdt"
Rebecca van Makassar wettiglik getroud. 12 Rebecca het op 23 Julie saam met Leonora
Margareta Berbat van Arguis met haar attestate uit Batavia na die Kaapse gemeente
oorgekom. IJ In welke verhouding hulle twee met mekaar gestaan het, is nie bekend
nie, maar dit dui daarop dat Rebecca reeds lid van die Kerk in die Ooste was.
Louis van Bengale en Rebecca van Makassar het op 30 Augustus 1697 hulle gesament-
like testament opgestel en hierin het hy vir sy drie kinders, wat buite die eg verwek is,
spesiale voorsiening gemaak. By sy afsterwe sou elkeen vyftig ryksdaalders van die
Weeskamer ontvang. Die geld het hy ook by die Weeskamer inbetaal omdat dit
andersins finansieel nie baie goed met hom gegaan het nie. Al sy besittings asook sy
huis i!> byvoorbeeld in 1705 met 'n geregtelike verkoping van die hand gesit omdat hy'n
uitstaande skuldbrief ten gunste van Hendrik Ploege nie kon betaal nie. 14
Vit die testament blyk dit dat Louis oor drie minderjarige dogters beskik het. Die
oudste was toe ongeveer sewentien jaar want sy is op 6 Oktober 1680 as Elizabeth,
vernoem na haar moeder, in die Kaap gedoop. Armosyn de Grote, ook 'n vryswartin,
was die getuie. lS In 1683 is sy as driejarige saam met haar moeder deur Louis uit
slawerny vrygestel. Die vrystellingsdokument maak daarvan melding dat Lijsbeth
II. V.C. 39 Monsterrollc.

J2. N.O.K., OJ III Huwelibregister van die Oemeente Kaapstad, (24.3.1694) p.90: IISTB 15/2 Burger-
like Attestatien, 'n beskadigde bladsy wat aantoon walter persone Stellenbosch in 1690 vcrlaat bet.
Bl!eseken, p.91 Be weergawe hicroor is onbetroubaar.
13. N.O.K. 01 1/1 lidmate Register \'IIn Oemeente Kaapstad, p.72, 23.7.1693.
14. C.l. 2597 Testamente, rol. 184 - 187. louis van Bcngale en Rebecca van Macassar, 30.8.1697; C.J.
3024. pp.9 -10. Oemengde No~1c: Stukke en Skuldbrlef, louis van Bcngale, 17.4.1703; C.l.3023
Gcmcngde Notari!le Stullke, p.193. Skuldbrler louis van Bcngale, 26.1.1699; Col. 4(i) Oonpronklike
reprolle en notule, p.IS4, Hendrik Plocgc VB. louwis van Bcngale. 6.10.1704; C.l. 2914 Diverse
InvcntarisBe en VenduroJJc. pp.116 - 123, Verkopinll aan huis van louis van Bcngale, 19.1.1705.
IS. N.O.K .• OI III Dooprcptcr Oemeente Kaapstad. 6.10.1680. Tcnsy anden vermcld is die ander
kinders Be dope ook in die register te vind.
9
twee kinders op die tydstip gehad het maar daar is geen aanduiding dat Louis nogeen
voor hierdie datum gedoop het nie.
Louis van Bengale se tweede dogter is op I April 1685 in die Kaap gedoop as Anna.
Maar hierdie kind se rna word in die doopregister as Maria van die Kaap aangegee
terwyl hy op die tydstip veronderstel is om nog by Lijsbeth van die Kaap te gehou het.
Die herkoms van hierdie Maria is nie so maklik om te bepaal nie, maar dit maak ook
nie baie saak nie want ten spyte daarvan dat Anna later in haar lewe twee keer getroud
was, bestaan daar slegs in een geval die moontlikheid van 'n nageslag.
Die derde dogter van Louis van Bengale is minder as 'n jaar na die doop van Anna op
10 Februarie 1686 in die Kaap gedoop. Dit was Lijsbeth van die Kaap se tweede kind
by Louis en het die naam Maria gekry. Waarskynlik is sy vernoem na bogenoemde
Maria van die Kaap wat by die geleentheid ook die getuie was, maar dalk ook na
Lijsbeth se eie rna.
Hierdie drie dogters het mettertyd onderskeidelik bekend geraak as Lijsbeth Louisz,
Anna Louisz en Maria Louisz om hul herkoms aan te dui. Die name het ook ander
vorms aangeneem soos Lovijs, Lowies of Lowise en soms selfs as Lourens. Afgesien
daarvan dat dit op 'n van gedui het, was hulle ook onder ander name bekend wat alles
grootliks bemoeilik. Daar is by tye gepraat van Lijsbeth Glim of G1am terwyl hulle
moeder teen haar dood as Lijsbeth Sanders bekend gestaan het.
Laasgenoemde het blykbaar 'n veel bewo~ lewe gehad. As twaalfjarige slavin is sy op 3
Maart 1671 deur Matthijs Coemans aan Adriaan van Brakel verkoop vir 'n bedrag van
/160. 16 Dit was juis terwyl sy in Van Brakel se besit was dat sy reeds teen 1678 met
Louis van 8engale as hulle buurman kennis gemaak het. 17 Wanneer Louis haar by Van
Brakel gekoop het, is egter nie bekend nie. Die feit dat Louis haar vrystelling in 1689
ongedaan wou maak, is genoegsame aanduiding dat hy later spyt gekry het oor sy
vroe~re toegewendheid. In 1715 het Louis weer 'n poging aangewend om haar in
slawerny te plaas, maar nog eens het die hof sy aansoek verwerp.ls
Lijsbeth van die Kaap het in die negentiger jare by die Drakensteinse vryburger Jan
Herfst, ook bekend as Herst en soms Herbst, onderdak gevind. By hom het sy ook
twee dogters gehad wat gebore is nadat sy uit die gevangenis vrygelaat is weens die
diefstal van Jacob Cornelissen van 8engale se juwele. Sy was hiervoor in 1696 gegesel
en moes drie jaar in kettings aan die ~gemene werk~ arbei.l 9 Die oudste dogter was
Clara en die jongste Gerbregt wat op I Oktober 1702 gedoop is. Johann Herfst Was VIifi4
16. IkIeseken, SI...n and Free Blacks, p.I28, 3.3.1671.

17. C.J. 2954 Confession en Inlerroplorien, fol. 26 en veno, verkJarings van Lijsbelh van die IUiap. 28 en
30.4.1678.
18. c.J. 6 Oonpronklike regsrolle en Notule. fol. 142, Louis van Benple vs. Jan Han. 14.11.1715.
19. c.J. 3 Criminele Sake, Fiskaal J. Blesius vs. Lijsbelh van die !Caap. 5.1.1696; C.J. 299 Criminele
processtukke, pp.33 - 45.
10
Duitse herkoms en hy het in 1690 'n vryburger geword nadat hy 'n tydlank as opsigter
by die Kompanjie se veepos in Hottentots-Holland werksaam was. In 1708 is hy weens
ouderdom van die Stellenbosse militere monsterrol gesbap maar is eers in 1728
oorlede. 20 Teen die tyd het Lijsbeth alom bekend gestaan as Lijsbeth Sanders.
Lijsbeth Sanders was al oor die tagtig toe sy ongeveer 1742/3 oorlede is. Op 25
Februarie 1738 het sy 'n dokument geteken waarmee sy aan haar oudste dogter,
Ujsbeth lowise haar slavin Griet van die Kaap met haar ses kinders skenk in ruil vir
die voorgaande vier jaar se spys, drank en huisvesting wat sy by haar ontvang het. Die
enigste voorwaarde was dat sy haar nog vir die res van haar lewe ook moes versorg.
Albei lijsbette het die dokument met kruisies onderteken. 21
Louis van Bengale en Lijsbeth (Sanders) van die Kaap het dus vyf dogters saam of
afsonderlik gehad. Hul onderskeie geslagsregisters vir die eerste nageslag sien as volg
daaruit: 22
LOUIS VAN BENGALE
Slaaf van kommandeur Zacharias Wagenaer, word in 1666 verkoop aan Hendrik
Lacus vir Rds 80 en verby van kommissaris Isbrand Goske in 1671 die reg om hom vry
te koop. Betaal in 1672 met SO reale van 8 vir sy vryheid en laat hom op 23 jarige leeftyd
op 5.5.1675 doop. Op 27.7.1683 stel hy sy slavin, *meijn meijt genaemt Lijsbeth van
Cabo" met haar twee kinders vry. Op 17.3.1687 het hulle in Stellenbosch voor
landdros en heemrade 'n troubelofte afgele maar op 28.12.1688 het hy dit weer
teruggetrek weens haar verhouding met Willem Teerling. Op 24.3.1694 tree Louis met
die *vrymaegdt* Rebecca van Makasser in die huwelik.
Vit Louis van Bengale se verhouding met Lijsbeth van die Kaap is die volgende kinders
gebore:
bl Elizabeth = 6.1O.1680(K)
x (1) Hans Jurgens van Salzburg, aankoms 1681, soldaat, burger 1688.
(4 kinders).
xx =
27.1 1.1 724(S) Jacobus Coetsee 16.6. I680(K) + na 24.8.1744
(4 kinders)
(Nog 2 kinders is gedoop sonder vermelding van die vader).
20. C.O. de Villiers. Geslapnlisten ••n dleou Kupse FamIUes(verwerkdeurC. Pama), Kaapslad, 1966,
p.306. Na die werk sal vervoJsens net as De ViUiers/Pama verwys word. Hierdic werk nocm hom
Herbst. I/STB 13/21 Oenerale Rolle. 1708.
21 M.O.O.C. 14/1/16 Bytae tot Bocdelrekeninge. foJ. 14, Ujsbeth Sanders cn Ujsbetb Lowise. 25.2.1738
en by beborende stukke.
22. Die gewone genealogicse beginsels en tekens is tocgepu, m.•. w. =doop, +dood. llhuwelik. nt_de
en meer huwelilte. Die vanne van die mans waaronder die oagestag eintlik normaalweg IfIIOCk sal
word. is vetgedrult. K= Kaapstad, S= Stellenbosch. P= Purl en T= Tulbagh.
11
b3 Maria = 1O.2.1686(K)
x (1)Johannes Horrman(n) van Langenberg, burger, Paarl 1698.
(3 kinders).
Louis van Bengale se verhouding met Maria van die Kaap:
b2 Anna = 1.4.1685(K)
x 11.4.1706(S) Casper Janse (of Johannis van Cabo) + 1713.
( kinderloos).
xx 15.4.1714(S) Jacques Potjee van Mohrum (of van Moscroom in

Vlaandere).
(moontlik een kind).
Louis van Bengale se huwelik met Rebecca van Makasser was blykbaar kinderloos.
Hy is in die loop van 1716 oorlede.
LlJSBETH (SANDERS) VAN DIE KAAP

Slavin van Mathijs Coemans wat haar op 3.3.1671 aan Adriaan van Brake I vir! 160
verkoop wat haar weer kort voor 1680 aan Louis van 8engale verkoop. Op 27.7.1683
word sy deur hom vrygestel om hom vir nog 'njaar tedien. HuHe gaan op 17.3.1687'n
troubelofte aan wat weer op 28.12.1688 teruggetrek word. Teen 1700 het sy 'n vaste
verhouding met Johann Herfst, van Duitse herkoms.
Uit Lijsbeth (Sanders) van die Kaap se verhouding met Johann Herfst is die volgende
kinders gebore:
bl Clara Herfst = (1) + voor 22.2.1714(K)

x 24.7.1712 Johannes Harmensz Potgieter bl = 23.9.1674
(drie kinders).
b2 Gerbregt Herfst = I. 1O.1702( )
x 2 I 1718 Johannes Vosloo = (1) + voor 1763.

(8 kinders).
xx (1) Godfried Schuster of Schoester.

(waarskynlik geen kinders).
12
DIE DOGTERS VAN lOUIS EN UJSBETH
Met die uitsondering van twee huwelike het al die dogters van louis van Bengale en
lijsbeth van die Kaap blanke mans as metgeselle gehad wat merkwaardig is as in aan-
merking geneem word dat louis van 8engale nie lig van voorkoms kon gewees het nie.
Selfs lijsbeth van die Kaapwas naallewaarskynlikheid heels lag van Guinel!seafkoms
of saam met Maria van die Kaap uiters halfslag. Herfst het weJiswaar gesorg vir blanke
bloed maar om die invloed daarvan en die ander blankes se aandeel in die ver-
blankingsproses aan te dui, is dit nodig om elkeen van hierdie dogters se onderskeie
nageslagte na te gaan.
In plaas daarvan om soos gebruiklik in die genealogie slegs die manlike [yn te volg, is
dit in die geval nodig om ook die vroulike Iyn te volg en waar dit normaalweg verskil-
lende vertakkinge sou vorm dit egter byeen te hou. Sodoende is dit moontlik om die af-
stammelinge van elke dogter, met haar kinders se van in hakies, hier te verstrek. Dit is
noodsaaklik ten einde 'n vollediger prentjie te kry oor hoe die verspreiding van die
stamouers se bloed plaasgevind hel, ten spyte daarvan dat van die vrouens dikwels
meer as een huwelik gehad het en dus onder verskillende families versplinter is.
bl Elizabeth (Lijsbeth) Louisz
Sy was die oudste van at vyf die dogters en het twee verhoudings gehad eers met
Hans JUrgens van Salzburg en later met Jacobus Coetsee wal aan die Kaap gebore is.2 3
In die eerste geval is daar vier kinders gedoop waarvan Jurgens as die vader aangegee
word. Uit die tweede word gewoonlik ses aangegee.
Lijsbeth louisz se eerste kind by Hans JUrgens isas Johannes op 26 September 1700 in
die Kaap gedoop met haar vyftien/sestienjarige suster Anna louisz en Domingo van
Bengale as getuies. Hierna is 'n dogter, Maria, op Stellenbosch op 20 Januarie 1704
gedoop sonder dat die vader vermeld word. Een van die bekendste vryswart egpare in
Stellenbosch, Jan van Ceylon en sy vrou Diena, was by die geleentheid die getuies.2 4
Sover vasgestel kon word, was dit die enigste keer dat hierdie egpaar as pleegouers
opgetree het wat klaarblyklik nie eers hulle eie kinders laat doop het nie. Hierdie guns
het hulle Lijsbeth gedoen waarskynlik uit hoofde van die feit dat hulle haar as 'n kind
geken het in die tyd toe haar vader, Louis van Sengale, nog hul buurman in
Jonkershoek was. Die moontlikheid is baie groot dat die kind se vader Jacobus
Coetsee kon gewees het. laasgenoemde was net so oud soos Lijsbeth en aangesien sy
vader Dirk Coetsee, stamvader van die Coetsee's in Suid-Afrika op die nabygelel!
plaas Coetzenburg geboer het, is dit nie onmoontlik dat Lijsbeth en Jacobus mekaar al
as kinders geken het nie.
23. De Villiers/ Pallia, p.145 en 381.

24. N.G.lC GI 8t1 Doopregister van Gemeenle KaapSlad, p.IS en G2 4/1 Doopre&iSlervan Slellenbo!lch
Gemeenle, pp.17 en 21 vir die volgende kind.
13
Ook Lijsbeth se derde kind is op 20 Desember 1705 op Stellenbosch gedoop sonderdat
die vader daarvan vermeld word. By die geleentheid was Louis van Bengaleen weer'n
slag haar suster Anna, nou ongeveer twintig jaar oud. die getuies. Die kind is Anna
Elizabeth gedoop maar het later bloot onder die tweede naam bekend gestaan. Sy het
dus na haar moeder en haar ouma geheet.
Lijsbeth Louisz se vierde kind is weer in die Kaap op 3 Februarie 1709 gedoop as
Jacoba. 2S Caspar Jansz en Anna Maria de Meinekes was die getuies. Maar hierdie
twee dogters het in die toekoms as Coetsee's bekend gestaan wat die moontlikheid nie
uitsluit dat hulle twee, sowel as die latere Maria. inderdaad die kinders van Jacobus
Coetsee was nie. Dog die moontlikheid bestaan ook dat hulle almal weI van Hans
JUrgens was en Coetsee genoem is omdat hulle moeder toe met Coetsee getroud was.
Die laaste twee kinders wat Lijsbeth Louisz by Hans JUrgens gehad het, is op 12 April
1711 en 6 November 1712 ook in die Kaap gedoop as Margareta en Gerrit. Vir albei het
Louis van Bengale as peetpa opgetree met Armozyn van die Kaap en Anna Jansz van
die Kaap as onderskeidelik mede peetouers.
Hans JUrgens kon slegs in die 1712-opgaafrol opgespoor word en wei in die Draken-
stein-distrik. Sy naam kom egter sedert 1703 in die monsterrolle van Stellenbosch voor
onder diegene wat weens hulle ouderdom onbekwaam is om aan die jaarlikse militere
saamtrek deel te neem. Hy het inderdaad niks besit nie en verdwyn hierna van die
tonee!. Vee I meer is nie van hom bekend nie. Nie een van die twee Jurgens-seuns het
blykbaar so gevorder, indien hulle volwassenheid bereik het. om ook selfstandige
burgers te word nie en het waarskynlik geen blanke nageslag nagelaat nie.
Die enigste moontlikheid op 'n nageslag uit die verhouding Lijsbeth Louisz - Hans
JUrgens berus dus by die vier dogters. In die geval van Maria is daar 'n besondere
probleem wat later aan die orde kom. Anna Elizabeth het blykbaar nie getrou nie
terwyl Margareta waarskynlikjonk dood is. Die oorblywende een is Jacoba wat later
as Jacoba Coetsee bekend sou staan. Sy is op 9 Desember 1736 met Jan Martin Kursz,
wat ook Coorts en selfs Coers geskryf is, getroud. Hy was ook van Duitse afkoms en
het eers in 1736 'n burger geword nadat hy al vyf jaar in die Kaap as soldaat gewoon
het. Hulle het ses kinders gehad waarvan drie getroud is. Vit hierdie huwelike spruit
die hele Koorts en Voischenk nageslag. 26
Lijsbeth Louisz en Jacobus Coetsee het blykbaar vir langer as tien jaar saamgewoon of
'n verhouding gehad voordat hulle op 27 Desember 1724 getroud is. Albei was toe al
vier en veertigjaar oud gewees en reeds drie kinders laat doop. Die oudste twee is albei
op 15 Desember 1720 in die Paad gedoop. Maria, was toe al vyf jaar oud en Dirk twee
25. N.O.K. 01 8/1 Doopregister wn Oemeente Kaapstad, 3.2.1709, p.l26 asook 12.4.1111 en 6.11.1112,
pp.l34 en 142 vir die yolgende twee kinder'S.
26. N.O.K. 03 3i I Doopregi$ler Paarl, rol. 146,8.3.1739; 02 4i2 Doopregister Stellenbosch. roL 42,
12.1.1144; De Villiers/Pama, p.I44. My dank aan dr. J.A. Heese vir bykomstige gesewens.
14
jaar. In die register is aangeteken dat Jacobus 'n ongetroude man is en dat hy die
kinders by Neenen Elizabeth louies,getrouwdevrouw gewonne heeftw. Tweejaar later,
by die doop van Johannes. word hulle al twee as ongetroudes aangegee. By die
geleentheid het louis Cloete en Maria Coetze as getuies opgetree.27 laasgenoemde
vermelding is van besondere belang soos later sal blyk.
Jacobus Coetsee is die oudste seun van die Coetsee-stamvader, Dirk. laasgenoemde
was 'n gesiene man in die gemeenskap heemraadslid asook op die Stellenbosse
kerkraad. oaarbenewens was hy 'n vermoeende boer. Toe hy binne 'n jaar na sy oudste
seun se huwelik te sterwe gekom het, het sy bekende plaas Coetzenburg na een van sy
jonger seuns gegaan soos ook die geval was met van sy ander eiendom. Nog by die Iys
van erfgename op die boedelinventaris Of die nuwe testament wat sy weduwee Sara
van der Schulp twee jaar later opgestel het, word iets van Jacobus se verhouding met
Elizabeth louisz melding gemaak terwyl die name van die ander kinders se
aangetroude familie meestal verstrek word. oit weerspieC!1 dus 'n besondere houding
alhoewel van Jacobus se broers en susters hom by latere geleenthede as pleegouer oor
van h ulle kinders benoem het. oesondanks het selfs die Coetsee-familie se genealoog,
dr. N.A. Coetzee in 'n onlangse geslagsregister bykans geheel en al vir Jacobus Coetsee
gelgnoreer. 28
Onsekerheid bestaan oor die sterfdatum van Jacobus Coetsee aangesien geen direkte
verwysing daarvoor gevind kon word nie. In die boedelinventaris van Jacobus se vrou
se susterskind Catharina Hoffmann, het hy nog op 24 Augustus 1744 'n sertifikaat uit-
gereik sodat hy eers na hierdie datum moes gesterf het.2'
Genealogiese werke gee gewoonlik ses kinders vir Jacobus Coetsee en Lijsbeth Louisz
aan,te wete Maria, Elisabeth, Jacoba, Sara, Dirk en Jan. 30 As dit weI die geval was,
dan het Lijsbeth twaalf kinders in die lewe gebring terwyl daar net nege gedoop is.
Bogenoemde Iys oorvleuel egter gedeeltelik met die kinders waarvan JUrgens die vader
was tot so 'n mate dat dit vir Elizabeth en Jacoba onmiddellik uitskakeI.
Die naam Maria skep egter 'n probleem. lijsbeth het inderdaad twee dogters met die
naam laat doop en gewoonlik as dit gebeur het, was dit omdat die oudste een vroeg
dood is. As dit in hierdie geval toepaslik is, dan moes dit die tweede Maria gewees het
wat hierna in die verskillende doop en huweliksregisters as Maria Coetsee verstrek
word. Maar dit blyk onwaarskynlik dat 'n agtjarige dogtertjie as die peetouers van
haar jongste broertjie opgegee sal word soos dit in die geval was by die doop van
Johannes in 1722. oit kon dus eerder 'n suster van Jacobus gewees het wat toe al in
haar dertiger jare was.
27. N.G.K. G3 3/1 Dooprelister Purl, 1.5.12.1720 en 6.9.1722.

28. N.A. Coetzee, Die Stllmouen Coetlee ttl hul _Ieslalte, Pretoria, 1979.pp.124-12S.138-141 en 224.
29. M.O.O.C. 14/1/26 Bylae tot Boedelrekeninle no. 14 en M.O.O.C. 8/6 Boedels. lnvenlarisse 1738-
1748. ro!. 81 Jacobus COOIa dzn. 24.8.1744.
30. De ViUiers/Pama, p.14S en N.A. CoelZee, Die Stamouen Coetzee, p.224.
15
Die dogter van Lijsbeth Louisz wat Sara Coetsee geheet het, kon nie in die doop-
registers opgespoor word nie tensy die oudste Maria eintlik die enigste Maria was en
die tweede Maria dalk 'n foutiewe inskrywing. 'n Naamsverandering kon ook plaas-
gevind het omdat daar reeds 'n Maria in die gesin was. Die tweede Maria behoortdan
Sara te heet, veral as daar na die volgorde gekyk word waarin die name van die ses
lewende kinders in 1763 verstrek word. Laasgenoemde moontlikheid wil dan as baie
waarskynlik Iyk. Die enigste teenspraak teen hierdie moontlikheid is die feit dat een
van die twee Marias op 21 Januarie 1734 met die twee en twintigjarige Gerrit Pretorius
getrou het. Die oudste Maria Coetsee moes toe reeds dertig gewees het terwyl die
jongste nog maar twintig was. My gevolgtrekking is dus dat die eerste Maria vroeg
oorlede is sodat die jonger Maria hierna die enigste was naas haar tante met dieselfde
naam31 en dat Sara Coetsee 'n jonger suster was wat nie gedoop is nie.
Maria Coetsee se huwelik met Gerrit Pretorius, die tweede kind uit die huwelik van
Johannes Pretorius en Helena Vosloo (van gekleurde herkoms) lewer vier kinders op
waarvan twee 'n nageslag nalaat. J2 Helena Vosloo het as 'n slawedogterin die huis van
baashoutkapper Jan Vosloo in die lewe gekom en laasgenoemde het haar laat vrystel,
leer en onderhou. 33
Sara Coetsee trou in 1744 met die twee en veertigjarige Jan Oberholster. De Villiers/
Pama verstrek vir hulle net een kind. In haar testament, wat sy op 8 Junie 1762
opgestel het, maak Lijsbeth Louisz egter melding van die "kinders en nog verkrijgende
kinders" van Sara. Die gebruik van die meervoudsvorm dui op die bestaan van meer as
een. Inderdaad het 'n Sara Coetsee in 1755 in die Land van Waveren (Roodezant) 'n
buite-egtelike kind laat doop wat bes moontlik dieselfde Sara kan wees. l4
Hier volg nou die volledige geslagsregister van Eliza beth Louisz, die oudste dogter van
Louis van Bengale.
b1 Elizabeth Louisz = 6.10.1680 (K)

Vader Louis van Bengale, moeder Lijsbeth van die Kaap, word saam met haar
moeder deur Louis van Bengale op 27.7.1683 vrygestel.
x(?) Hans Jurgens van Salzburg. aankoms 1681. soldaat, burger 1688.
cl =
Johannes (Jurgens) 26.9. 1700(K)
c2 Maria (vader onvermeld) = 20.1.1704(S)
c3 Anna Elizabeth (vader onvermeld) 20.12.1705(S) =
31. N.G.K .• G3 S/IA Huweliitsregister Purl. 21.1.1734. In die tydperlt tree nog 'n Maria Coetliee 'ndie
huwelik maar sy was 'n nool Kotze.
32. N.G.K., OJ 3/ I Doopregistet' Paarl.fol. 129, 7.1 1.1 734 en fol. 140,4.8.1737: De Villiers/ Pama,pp.l72'
- 17S.
33. Alttesltantoor, Kaapstad. Transporten en Sc:hepenenkennissen 1708, fol. 163, Jan Vosloo,10.4.17011.
34. De Villiersj Pama. p.6S9.
16
c4 Jacoba (Jurgens maar later bekend onder die van Coetsee) 3.2.1709(K)
x 9.12.1736 ( ) Jan Martin Kursl (Coorts) van Benneckenstein. aankoms
1731. soldaat, burger 1736, + voor 1763. stamvader van die Koorts-
familie.
dl Anna Elizabeth (Coorts) = 8.3.1 739(P)

d2 Johannes Marthinus (Coorts) = 19.2.1741
=
x Engela Maria Jansen 11.8.1737
el Sara Maria (Coorts)

x Evert (Volschenk)
( ? kinders)
e2 Anna Maria (Coorts) = 9.10.1768
x Frederich Plrk, later Birk en Burke
( ? kinders)
e3 Engela Maria (Coorts)
=
x 6.10.1799 Christiaan Horn 18.5.1777
(3 kinders)
e4 Petronella (Coorts)
x 26.11.1805 Jacobus Gerhardus Myburp
= 31.7.1785
(2 kinders)
e5 Elizabeth Catharina (Coorts) = 14.4.1782

x 27.11.1803 Jan Christoffel Esterhuysen 10.10.1784
(een kind)
e6 Francina Christina (Coorts)
x Johannes Jurgen Steyn
( ? kinders)
e7 Barend Johannes (Coons)
x 4.10.1801 Johanna Catharina JOi:me
(5 dogters)
e8 Johannes Marthinus (Coorts) = 14.5.1780
x 4.9.1808 Catharina Johanna Botes
(5 dogters)
d3 Jacobus Pieter (Coorts) = 30.6.1742

d4 Jacobus (Coorts) = 12.1.1744(S)
d5 Anna Elizabeth (Coorts) = 1.8.1745
x Jan Ernst Volschenk b2 = 2.7.1735
el Jan Ernst (Volschenk) = 7.1 1.1 762(P)

x 23.3.1795 Susanna Catharina Ziegler
(12 kinders)
17
e2 Evert (Volsebenk)
x 30.8.1795 Johanna Helena Mynhardt
( 1 kinders)
e3 Sara Adriana (Volschenk)
=
x Daniel Jacob du Plessis 5.8.1759
(8 kinders)
=
xx Petrus Johannes du Plessis 15.6.1777
(1 kinders)
e4 Christoffel Hendrik (Volscbenk) :; 4.6.1786
x 7.3.1819 Helena Barendina J/inecke
(2 dogters)
d6 Sara Magdalena (Coorts) = 8.3. I 750(P)

x 11.4.1790 Zacharias Joseph de Beer =14.10.1764
el Maria Johanna Petronella (de Beer) == 27.9.1792

x Pieter Andries Johannes Swanepoel
( ? kinders)
c5 Margareta (JUrgens) = 12.4.1711(K)

c6 Gerrit JUrgens = 6.11.1712(K.)
xx 27.12.1724 Jacobus Coetsee (bl) = 16.6.1680(K) + na 24.8.1744

c7 =
Maria (Coetsee) (5 jr.) 15.12.1720(P)
x 12.1.1734 Gerrit Pretorius (b3c2) = 12.11.1712
dl Jacob Lodewyk (Pretorius) = 7.1 1.1 734(P)

d2 Johannes (Pretorius) == 29.4.1736
d3 Gerrit (Pretorius) 4.8.1737(P)
x I 1.3.1770 Maria Claudina Guillaumet
el Gerhardus Jacobus (Pretorius) = 16.5.1773

x Anna Maria de Graaff (V.O.A.)
xx 29.9.1799 Johanna Catharina Persoon (V.O.A.)
(3 kinders)
e2 =
Mattheus Johannes (Pretorius) 20.10.1776
d4 Dirk (Pretorius) = 9.7.1741

x 22.12.1765 Martha Cecilia Theron
el David Jacobus (Pretorius) 16.11.1766

x Hester Johanna Hanekom
(een kind)
18
c8 Sara (Coetsee)
x 6.9.1744 Johannes Oberbolster = 24.10.1702
d1 Jacobus (Oberholster) = J7.11. J744
d2 Elizabeth (vader onbekend) = 2.11.17SS(T)
c9 Dirk (Coetsee) (2jr.) =

IS.12.172O(P)
dO =
Johannes (Coetsee) 6.9. I 722(P)
In hierdie nagesJag kom die volgende vannevoor: Daar was vier JUrgens-kinders, vier
Coetsee-kinders en twee waarvan die van onbekend is maar wat ook as Coetsees
bekend was. In die volgende gesJag verdwyn die Coetsee van behalwe in die geval van
die buite-egtelike kind van Sara Coetsee. Andersins was daar ses Coorts-kleinkinders,
vier onder die van Pretorius en een Oberholster.
In die daarop volgende geslag, die e-geslag, was daar die volgende verde ling: Coorts 8,
Volschenk 4, Pretorius 3 en De Beereen. H ulle kinders, veral dogters, het onder ander
families ingetrou en in die f-geslag, dit wil se die sesde gesJag van Louis van Bengale en
Lijsbeth van die f(aap af, kom minstens die volgende vanne voor:
Volschenk 14 kinders
Coorts 10 kinders
Du Plessis 8 kinders
Pretorius 4 kinders
Horn 3 kinders
Myburgh 2 kinders
Esterhuysen I kind
Ons gegewens is egter onvolledig aangesien daar na aile waarskynlikheid teen die tyd
ook van hul nageslag onder die vanne Birk, Burke, Steyn en Swanepoel kon getel het.
b2 Anna Louisz
Die tweede dogter van Louis waarvan die moeder Maria van die f(aap was, is twee
keer getroud. Die eerste keer op II April 1706 in Stellenbosch met Casper Janse wat
die seun van Jan van Ceylon en Dina van Coeleran was, die bure van Louis in Jonkers-
hoek. Die huwelik was blykbaar van korte duur en kinderloos want hulle doop geen
kind nie. Agtjaar later, IS April 1714, is Anna as 'n weduwee met Jacques Potjee van
Vlaamse afkoms getroud. Hy was a1 voorheen getroud en dlt kan wees dat sy vyfde
kind en tweede seun, Anthonie Potjee. die enigste kind van Anna Louisz was. 35
35. IISTB 18/IS3 Nota~le Verklarinlle. Verklarins van Mary van Gene, 11.8.1696; N.G.K. G2 7/1
HuweliksreJri$tervan Stellenbosch, 11.4.1706 en 15.4.1714; De ViUien/Pama.p.723. SienoorCasper
Janse die werk van Hattingh: DIe Vryswartes ftII Slellllnbolldl, 1679 • 1721.
19
b3 Maria Louis!
louis van Bengale se derde dogter en die tweede van lijsbeth van die Kaap. Maria
louisz, is die een met die grootste nagesJag. Toe sy 9 Augustus 1711 op vyf en twintig
in die huwelik getree het met Johannes Hoffman(n) was al drie huJ dogters. Anna.
Catharina en Elsje reeds gedoop. Hoffman(n) word deur De Villiers. Pama aangegee
as van langenberg, blykbaar in Duitsland en dat hy in 1698 'n burger in die Paarl
geword het.l6
Hul oudste dogter is waarskynlik vroeg oorlede maar die tweede dogter, Catharina
Hoffmann, het vier verskillende verhoudings gehad waarvan die eerste buite-egtelik
was. Op twee en twintig het sy op 21 Augustus 1729 vir lourens Erasmus gedoop met
haar oom en tante, Jacobus Coetze en Elizabeth GHm (louisz) as die getuies.3' Die
vader word as onbekend in die Paarlse doopregister vermeld maar Catharina het na
aile waarskynlikheid die kind na sy vader vernoem. As dit die geval was, kon dit
beteken dat die vader die vyf en twintigjarige lourens Erasmus was wat die derde kind
van die stamvader Erasmus is.
In die N.G. Kerkargief se eksemplaar van De Villiers/ Pama het 'n onbekende persoon
in potlood op bladsy 202'n insiggewende aantekening by die Erasmusse gernaak wat
bostaande afleidings bekragtig. Die potlood inskrywing wys daarop dat die
afstammelinge wac daar vir c4. 'n Lourens Erasmus wat in 1737 gedoop is en met 'n
Abigael Geertruy Pienaar getroud was en die nageslag van d 1 tot d3 eintlik die
afstammelinge is van die buite-egtelike lourens Erasmus. die seun van Catharina
Hoffmann en Lourens Erasmus (b3).l8
Catharina Hoffmann is in die Paarl op 31.3.1736 met Frederick Huppenaar (eintlik

HObner) getroud en het op 2 September dieselfde jaar hul eerste en enigste dogter,
vernoem na haar moeder, gedoop.39 Hierdie dogter is in 1754 met Stephanus Gauche
(Gous) in die huwelik bevestig en het op hur beurt elf Gaus-kinders gehad waarvan
tien in die huwelik getree het en 61 kleinkinders in die lewe gebring het. Onder andere
sluit dit die bele Alberts-stam, 'n groat deel van die Gous-stam en 'n groot aantal Nel
nakomelinge in. Sy was ook 'n besonder welaf weduwee teen 1773 met 600 skape, 80
beeste, 25 perde en twaalf slawe mans en twee slavinne. 40
Frederik Hobner het 'n kort lewe gehad en is ongeveer 1737oorlede. Sy weduwee,
Catharina Hoffman(n)tree op 7 Junie 1739 met diejongrnan Frederik Scheepers in die
huwelik dieselfde dag as wat hulle hul eerste van twee seuns doop. 41 Die oudste van die
36. De Villiera/ Pama, p:32S.

37. N.G.K. G3 3/1 Doopregister Purl. (01. 106.21.8.1729.
38. Nadal hierdie manll1krip aan dr. J.A. Heese ler insae PJIIC is. het hy die !lCFwens bevatis en die
moontlikheid uitaapreek dat die belrokke aantekenin, deur hom pmaak kon lJCWees hel. Val. ook sy
artikel in FIIIIIi.... no. 2. 1969. p.SO.
39. N.G.K. GlllI DoopreJister Purl. fol. 137 en GlS/lA Huweliksre,uter Purl. 1736 en 7.6.1739.
40. De ViUiers/ Pam&. pp.2S3 • 254 en elders. Sicn ook die Oppafrol vir 1773. weduwee Stephanus Gous.
41. N.G.K. G3 3/1 Doopregister Purl. fol. 148.
20
twee Scheepers-seuns het met 'n Oosthuizen meisie getrou en 'n baie belangrike
nageslag nagelaat. Onder andere was daar kommandant Coenraad Frederik
Scheepers wat in die Grensoorlog van 1819 'n belangrike aandeel gehad het. Hy het op
sy beurt dertien kinders gehad waarvan sommiges met Britse Setlaars getroud is en
twee belangrike hoofregters van Suid-Afrika opgelwer het. Heelwat van hierdie
nakomelinge was ook Voortrekkers gewees.
Ook Fredenk Scheepers het 'n kort lewe gehad en is ongeveer Augustus 1744
oorlede. 42 Sy weduwee, Catharina Hoffman(n) het te Matjesfontein gewoon en kon
weens 'n gebrek aan werkers en vervoermiddele nie na die Kaap kom om 'n
kmderbewys te lewer nie. Sy trou op 10 Maart 1747 in die Paarl met Willem Landman,
die stam-vader van die Landmans in Suid-Afrika. Hy was 'n matroos wat in 1735 by
d~e Kaap aangekom het en in 1744 'n burger geword het. Catharina is voor Augustus
1767 oorlede en saam het hulle drie kinders gehad, twee dogters en 'n seun. Die oudste
dogter is met Frederick Potgieter getroud en het tien kinders gehad terwyl die tweede
dogter met Dirk Cornelis Vermeulen getroud is. Hulle het vyf kinders gehad.4J
Johannes Abraham Landman was die enigste Landman seun. Hy het met Martha
Maria Rog getrou en van hul tien kinders was die jongste die bekende Voortrekker-
leier Karel Landman terwyl van sy ander familie met hom saam aan die Groot Trek
deelgeneem het.
Maria Louisz se derde dogter was Elsje Hoffman(n) en sy is op twintig met Jean du
Buijs. die oudste seun van die stamvader met dieselfde naam in 1730 getroud. Hulle
twee het sewe kinders gehad. Die oudste seun wat die stamnaam gedra het en ver-
hollands is na Johannes het met Christina Scheepers getrou wat die agste kind van die
Scheepers-stamvader was. Uit hierdie huwelik spruit die bekende Coenraad du Buis
wat agt kinders by Maria van die Kaap gehad het, twee by 'n Elizabeth watanderkant
die Kaapse Oosgrens gebore is en nog vier kinders waarvan die ma nie bekend is nie.
Dit is hy wat reeds vooi die Groot Trek die Kaapkolonie verlaat het en hom aan die
Zoutpansberg gaan vestig het om daar die bekende Buis-stam te gaan vestig. 44
Die tweede kind van Elsje Hoffman(n), Sara du Buis. is met die stamvader Johannes
Bernardus Laas getroud. Hy het in 1743 by die Kaap aangekom as 'n soldaat en het 'n
mynwerker geword totdat hy in 1756 as burger toegelaat is.
Die ander du Buis kinders van Elsje Hoffman(n) het sover bekend geen nageslag
nagelaat nie maar die volgende dogter, Mana Elizabeth du Buis is met Johannes
Frederik van Rensburg getroud en het ses kinders gehad.
42 M.O.O.C. 816 Bocdel Inventari.sse 173811748. (01. 81. Inventaria van baedel by die oorlye van
Frederick Scheepers en twce sertifikate van E. Meyer en Jacobus Coota (Coetsee) oor haar onvermol!.
8.8.1744 en 24.8.1744 en M.O.O.C 8112 Bocdellnventarisse. 1766 - 1769. fol. SS. Inventaria van die
baedel van Willem Landman.
43. Dc ViUiers/ Pama. pp.4S4 - 4SS
44. De ViUiers/ Pama. pp.116 - 117 en M.O.O.C. 8/12 BoedellnventanlllC 1766 - 1768. fol. 7, Inventaris
van Sara de Buijs. 22.10.1766.
21
Hier volg die geslagsregister van die nakomelinge van Louis van Bengale se derde
dogter.
b3 Maria Louisz = 10.2.1686(K)

Vader Louis van Bengale, moeder Lijsbeth van die Kaap, albei vryswartes.
x 9.8.1711 Johannes Hoffman(n) van Langenberg, burger Paarl 1698.
cl Anna (Hoffman) =
1O.5.1705( )
c2 Catharina (Hoffman) = 1.5.1707( )
x (onwettig) Lourens Erasmus b3 = 22.6.1704
dI Lourens Erasmus (Erasmus) = 21.8.1729( P)

x 28.6.1750 Abigael Geertruy Pienaar
el Abel (Erasmus) = 1.4.1753

x 16.5.1784 Carolina Elisabeth Crause
(II kinders)
e2 Salomon (Erasmus) = 16.6.1754
x 11.5.1783 Anna Barbara Laas (weduwee van Cornelis van
der Jeugd, sien verder onder Elsje Hoffman).
(een kind)
e3 Catharina (Erasmus) = 17.6.1759
x 23.10.1774 Daniel Marais b2 c2 d3

(2 kinders)
xx (1736) Frederik Hubner (Huppenaar) b3 =

20.2.1701 + c 1737.
d2 Catharina (HUbner) = 2.9.1736 ( )
x 16.6.1754 Stephanus Gauche (Gous) bl c I Swellendam
el Andries (Gous) = 7.11.1756

x 4.5.1777 Gesina Nel
(8 kinders)
e2 Catharina (Gous) =
17.12.1758
x ( ) Hendrik Willem Alberts bl =
5.12.1745
(2 kinders)
e3 Johanna Helena (Gous) = ( )
x 3.11.1776 Johan Jochem Alberts b3 = 30.3.1752
(6 kinders)
e4 Anna (Gous) = ( )
x 17.2.1788 Frederik Grobbelaar (V.O.A.)
(4 kinders)
e5 Sara (Gous) = 29.1.1764
x 5.3.1780 Jan Nel bl cl d3.
(7 kinders waarvan een seun se seun 20 kinders gehad het).
22
e6 =
Magdalena (Gous) 26.1.1766
x 3.2.1782 Ockert Gous b2 (ander stamvader)
(9 kinders)
e7 Jacoba Johanna (Gous) = 1.5.1768
x 16.5.1784 Pieter Andries SW8nepoei (b7 c2)
(10 kinders)
e8 Hester (Gous) 22.4.1770
x 18.10.1786 Marthinus 005thuizen (b7 c7)
(4 kinders)
e9 =
Michiel (Gous) 22.4.1770
elO Elsie Dorothea (Gous) = 7.5.1775
x 26.2.1792 Jacob Abraham Botes b 1 c2
(7 kinders)
ell =
Catharina Gesina (Go us) 6.4.1777
x 18.5.1794 Johannes Jacobus 005thuizen b7 c2
(4 kinders)
xxx 7.6.1739 Frederik Seheepers b5 = 19.5.1715 + c.8.8.1744

d3 Frederik (Seheepers) = 7.6.1739
x 8.1 1.1761 Johanna Magdalena Oosthuizen b 1 c2
el Frederik (Seheepers) = 31.7.1763
x 17.11.1785 Jacoba van Belen (V.O.A.)

fI =
Coenraad Frederik (Seheepers) 12.7.1786
Kommandant, Oorlog 1819, 13 kinders waarvan 6e
Jacobus Johannes trou met Britse Setlaarsdogter en
grootvader is van Regter van Waterhof. en een klein-
dogter trou met N.J. de Wet, hoofregter.
f2 Jacobus Johannes (Seheepers) = 22.2.1789
x ( ) Margaretha Geertruida Marais.
f3 Susanna Jacoba (Scheepers) = 17.2.1791
x Phillip Lodewyk Vogel.
f4 Catharina (Scheepers) = 16.12.1764
x 6.6.1779 Johannes Verm ....
(12 kinders)
e2 =
Jacobus Johannes (Seheepers) 22.2.1789
x Margaretha Geertruida Marais
e3 Magdalena Geertruij (Scheepers) 22.2.1767
x 12.11.1786 Pieter Brits
(4 kinders)
e4 Gerhardus Cornelis (Seheepers) 19.11.1769
x 8.3.1795 Anna Christina Steyn
(7 kinders)
23
e5 Johannes Hendricus (Scheepers) = 17.4.1772
x 1.11.1795 Christina Susanna Minnie
(9 kinders)
e6 Johanna Magdalena (Scheepers) = 9.10.1774
x Petrus Johannes van Belen.
e7 Elsje (Scheepers) = 3.10.1777
e8 Petronella Cornelia (Scheepers) = 16.5.1779
x ( ) Johannes Christoffel Landman (broer van die Voor-
trekker)
xx 1808 Nicolaas van Rensburg
(6 kinders)
rfJ Catharma (Scheepers) = 20.5.1781
x 26.2.1797 Willem Landman (b2 cl) (broer van die Voor-
trekker)
(II kinders)
elO =
Coenraad (Scheepen) 29.9.1782
d4 Coenraad (Scheepen) = 12.11.1741

xxx I0.3.1747(P) Willem Landman (stamvader) aankoms 1735, matroos, burger 1744,
+ c9.8.1767.
d5 Magdalena Maria (Landman) = 23.6.1748

x 7.4.1765 Frederik Potlieter.
el Willem Hans Jurgen (Potlieter) = 16.3.1766

e2 Maria Catharina (Potgieter)= 17.4.1768
e3 Jan Frederik (Potlieter) = 14.4.1771
e4 Catharina (Potgieter) = 1.11.1772
e5 =
Maria Magdalena Jacoba (Potgieter) 2.4.1775
x 9.5.1790 Johannes van Rensburl
(9 kinders)
e6 Beatrix Johanna (Potgieter) = 19.1.1777
x 31.5.1795 Jacobus Frederik Potgieter
(6 kinders)
e7 Frederik Johannes Abraham (Potlieter) = 25.4.1779
x 4.5.1800 Elizabeth Hermina de Jager
xx April 1810 Cornelia Cronje
(5 kinders)
e8 Theunis (Potlieter) = 17.2.1782
e9 Catharina (Potgieter) -= 18.4.1784
e 10 Frederica (Potgieter) = 29.1.1786
x Jurgen Johannes Kemp
(waarskynlik 5 kinders)
24
d6 Johannes Abraham (Landman) = 1.2.1750
x 4.10.1772 Martha Maria Rog
el Willem (Landman) = 8.10.1775 + 1.7.1845

x 26.2.1797 Martha Catharina Scheepers
(II kinders)
e2 Catharina (Landman) = 1.3.1778
x 2.2.1194 Johan Christiaan VOlel
(6 kinders)
e3 =
Magdalena (Landman) 9.4.1780
x 5.8.1798 Johannes Marthinus Scheepers.
Voortrekker saam met Karel Landman se trek.
(10 kinders)
e4 =
Johannes Christoffel (Landman) 29.3.1782
x 12.10.1828 Johanna Magdalena Martha Scholtz
xx ( ) Petronella Cornelia Scheepers
(II kinders)
e5 Hester Leonora (Landman) = 10.10.1184
e6 =
Johanna Maria (Landman) 18.3.1787
e7 Elsie Elizabeth (Landman) = 7.5.1789
x Coenraad Frederik Scheepers (reeds hierbo vermeld.
(13 kinders)
e8 Martha Carolina (Landman) = 3.2.1791

e9 Johannes Abraham (Landman) = 2.2.1794
e 10 =
Carel Pieter (Landman) 20.11.1796 + 2.4.1875
x 14.2.1817 Agatha Jacomina Meyer (Hy was die bekende
Voortrekkerleier K.P. Landman).
(6 kinders)
d7 =
Jacoba Johanna (Landman) 21.1.1753
x 1.11.1778 Dirk Cornelis Vermeulen.
el =
WilIem Comelis (Vermeulen) 16.7.1780
x Johanna Catharina Smit
(I kind)
e2 Johanna Africana (Vermeulen) = 20.4.1783
x 10.2.1799 Michiel Johannes Lucas
(stamvader. 10 kinders)
e3 Adriana Johanna Catharina (Vermeulen) .: 6.11.1785
x 19.4.1801 Johan Hendrik Tbiart
(3 kinders)
e4 Dirk Jacobus (Vermeulen) = 18.1.1189
x Sophia Christina Gous
(5 kinders)
25
e5 Jan Gabriel (Vermeulen) = 25.3.1791
x Elizabeth Maria Thiart
(6 kinders)
xx Andries Pietersen (V.O.A.) (Onbekend of daar nageslag is)
c3 Elsje (Hoffman) = 16.11.1710(1'.)

x 8.10.1730 Jean du Buis b(3) = 22.9.1709
dl Johannes (du Buis) 1.4.1731 + 1769

x 9.1.1752 Christina Scheepers (bS) = 5.12.1772
el =
Johannes (du Buis) 3.2.1754
x 20.11.1774 Maria Pienaar
(3 kinders)
e2 =
Elsie (du Buis) 13.6.1756
x 25.12.1776 Johann Christian Mangelsdon van
Maagdeburg;
xx 13.6.1779 Joban Wilhelm Steudle van Backnang van
Wurtemberg later Steytler
xxx 21.12.1794 Johann Wilhelm Friedrich Schmidt van
Stuttgart.
(geen kinders)
e3 =
Christina Elizabeth (du Buis) 11.2.1755 + 5.12.1842
x 15.7.1787 Gerhardus Scholtz
(7 kinders)
e4 Coenraad (du Buis) = 24.10.1762 (die bekende rond-
swerwer)
x Maria van die Kaap
(8 kinders)
xx 7.12.1812 Elizabeth (geOOren in hetland van die Makinas
achter de Tamboekis)
(2 kinders)
(nog 4 ander kinders)
e5 =
Frederik Petrus (du Bois) 3.1.1768
x 3.2.1193 Sophia Maria Vivier
(6 kinders)
d2 =
Sara (du Buis) 7.12.1132, +22.10.1766
x ( ) Johannes Bernardus Las of Lau. van KOIten in Waldeck
(stamvader), aankoms 1743, soldaat, mynwerker, burger 1756.
el Anna Barbara (Laas)* c 1156

x 20.7.1166 Corne lis van der Jeugd (stamvader);
(een kind)
26
xx 11.5.1783 Salomon Erasmus (hierbo genoem);
xxx 26.7.1795 J. Kremer van Dusseldorf, aankoms 1765.
soldaat, kleremaker.
e2 Elsie (Laas) = 22.10.1758 (vroeg dood)
e3 Johannes Jacobus (Laas) = 15.11.1761
x 13.7.1788 Maria Margaretha Strydom
(2 kinders)
e4 Elsie Johanna (Laas) = 9.12.1764
x 6.5.1781 Lucas van der Schyf(b3 c2)
(2 kinders)
e5 Petrus (Laas) = 13.9.1767
x 9.8.1789 Maria Elizabeth Haarhof
(2 kinders)
d3 Maria (du 8uis) = 20.11.1735

d4 Jacob(duBuis)= 17.11.1737
x 5.5.1759 Catharina Pienaar
d5 Pieter (du Buis) = 20.8.1741
d6 Maria Elizabeth (du Buis) = 19.5.1743
x 6.5.1759 Johannes Frederik van Renshurg.
el Anna Margaretha (van Rensburg) = 29.9.1760
x 22.2.1778 Joseph Four.e
(1/ kinders)
e2 Johannes (van Renshurg) = 7.2.1762
x J4. 7.1782 Maria Magdalena Botha;
xx 4.11.1787 Cecilia du Plessis;
xxx 30.4.1797 Sara Carolina Ras
(3 kinders)
e3 Jacobus (van Rensburg) = 15.7.1764, +19.8.1837
x 29.8.1784 Susanna Maria Fourie;
xx 30.6.1832 Elsje Margaretha Coetzee
(kinderJoos)
e4 Nicolaas (van Renshurg) = 13.7.1766
e5 Frederik (van Renshurg) = 19.2.1769
x 25.4.1790 Maria Christina Meyer
(5 kinders)
e6 Nicolaas Jacobus (van Renshurg) = 21.7.1771
d7 Susanna Johanna (du BuiI) = 20.2.1746, +26.1.1825

x 6.5.1764 Hermanus Barend van der Scbyf (b3 eI).
el Elsie Catharina (van der Schyf) = 1.5.1774

x 23.5.1790 Daniel du Plessis
(7 kinders)
27
xx 1.4.1792 J.W. Muller van Niederwiesen in Hesse
(kinderloos)
Die drie Hoffmann-dogters van Maria Louisz het 'n kroos van sewe Du Buis-kinders,
drie Landmans. twee Scheepers en 'n HUbner en Erasmus-kind nageiaat. Teen die
vyfde geslag was daar al 'n groter verspreiding soos die dogters onder nuwe gesinne
ingetrou het. Hoofsaaklik het dit geskied onder die Gous-familie met elf kinders, tien
elk vir die Potgieters, Scheeperse en Landmans. Daarna volg Van Rensburgs met ses,
vyf elk vir die Vermeulens. Du Buis en Laas gesinne terwyl daar dne met die van
Erasmus was en een Van der Schyf.
Die f-geslag toon 'n baie groter verspreiding.
Scheepers 43 kinders
Landman 39 kinders
Van Rensburg 23 kinders
Du Buis 23 kinders
Gous 17 kinders
Erasmus 12 kinders
Fourie J I kinders
Potgieter II kinders
Swanepoel 10 kinders
Lucas 10 kinders
Alberts 8 kinders
Oosthuizen 8 kinders
Scholtz 7 kinders
Du Plessis 7 kinders
Botes 7 kinders
Vogel 6 kinders
Kemp 5 kinders
Grobbelaar 4 kinders
Brits 4 kinders
Laas 4 kinders
Thiart 3 kinders
Van der Schyf 2 kinders
Van der Jeugd I kind
Marais I kind
28
DIE NAKOMEUNGE VAN UJSBETH (SANDERS) VAN DIE KAAP
Dit word gewoonlik in navolging van De Villiers/ Pama aangegee dat Lijsbetb
Sanders 'n verhouding met Johann Herbst gehad bet maar sy van kom seide in die
vorm in die bronne voor. Na aile waarskynlikbeid was by Herfst. Hy was afkomstig
van Bremen in Duitsland en reeds in 1686 'n opsigter by die Kompanjiesveepos in
Hottentots-Holland. In 1690 bet by 'n burger geword. Teen daardie tyd bet byalreeds
'n seun by Cecilia van Angola gehad. By Lijsbetb van die Kaap het hy twee dogters
gehad, Clara en Gerbrecht Herfst. 4'
Die oudste dogter, Clara Herfst is op 24 Julie 1712 met die oudste seun van die
Potgieter-stamvader Johannes Harmensz, getroud.
Op haar beurt hel Clara ook driedogters gehad met die van Potgieter. Vandiedrie bet
die oudste geen nageslag nagelaat nie terwyl die ander twee onderskeidelik met
Andries Pieter de Jager, die oudsle seun van die De Jager-stamvader en Philippe du
Preez. die blc4-lid van die Du Preez-stam getroud is. Uit hierdie twee buwelike was
daar veertien De Jager-kinders en twaalf Du Preez-kinders onderskeidelik. Nege van
die De Jager-kinders was seuns en slegs drie van die Du Preez·s. 46
Clara Herlst
Vader Jobann Herfst, moeder Lijsbetb (Sanders) van die Kaap.
bl Clara Herfst = (7) + voor 22.2.1714

x 24.7.1712 Johannes Harmensz Potpeter bl = 23.9.1674
cl Jobanna (Potgieter) = 3.4.1704
c2 Elisabeth (Potgieter) = c 1709
x 29.9.1726 Andries Pieter de Jailer bl
dl Hermina (de Jager) = 10.8.1727

d2 Clara (de Jager) = 23.1.1729
x 8.12.1754 Johannes Adrianus de Nicker b3 = 23.1.1729
(geen kinders)
d3 Pieter (de Jailer) = 2.6.1731
x 12.5.1771 Elsie Potgieter
el Elsie (de Jager) = 15.8.1773

x 3.2.1799 Cornelis Johannes Brits = 29.9.1776
(4 kinders)
45. De ViUiers/Pama. p.306.

46. De ViUiers/Pama. pp.717 e.v .• 723 e.v. en 357 en veroer.
29
e2 Martha Susanna (de Jager) = 19.3.1775
e3 Elisabeth Hermina (de Jager) =
19.3.1775
x 16.10.1796 Simon August Friedrich Slr.her van
BUckeburg (stamvader)
(2 kinders)
e4 =
Andries (de J ••er) 6.10.1776
e5 =
Hermanus Hendrik (de J ••er) 25.12.1778
x 22.11.1801 Elisabeth Catharina Potgieter
(7 kinders)
e6 Pieter Christiaan (de Jager) = 25.3.1781
e7 Johannes Evert (de J ••er) = 8.12.1782
x April 1810 Helena Dorothea Bester
(geen kinders)
e8 Hester Magdalena (de Jager) = 10.2.1786
x 13.12.1818 Jan Hermanus eronje = 12.10.1796
(twee kinders)
d4 =
Jan Hermanus (de J ••er) 19.4.1733
d5 Maria Catharina (de J ••er) = 2.10.1734
x 8.4.1762 Roelof van Wyk = 2.12.1731
el Adriaan (van Wyk) = 14.9.1766

x 27.5.1787 Elisabeth de Jager

(2 kinders)
e2 Elisabeth (van Wyk) = 4.10.1767
x 2.3.1786 Oerhardus Beukes bl cl = 16.3.1741
(3 kinders)
e3 Sara Johannes (van Wyk) = 14.1.1769
x 18.11.1787 Andries v.n Wyk = 22.2.1767
(9 kinders)
e4 Andries (van Wyk) = 22.12.1771
e5 =
Maria Catharina (van Wyk) 26.1.1777
x Johannes Hartwich van den Bank
(geen kinders)
d6 Andries Christoffel (de J.ler) = 5.8.1736

d7 Hester Frederik (de Jager) = 19.10.1738
d8 =
Frederik (de J.ler) 31.1.1740
x 14.2.1768 Maria Strydom
el Elisabeth (de Jager) = 1.10.1769

x 27.5.1787 Adriaan van Wyk
(hierbo vermeld. 2 kinders).
e2 Andries (de J • ..,) = 9.2.1772
30
e3 Johannes Petrus (de Ja.er) = 12.2.1775
e4 =
Frederik Johannes (de Ja.er) 26.1.1777
x 26.9.1802 Christina Johanna Potgieter
(6 kinders)
e5 Maria Margaretha (de Jager) = 21.2.1779
x 20.10.1793 Mattheus yan Tonderen = 16.2.1772
(7 kinders)
e6 =
Johannes Petrus (de Ja.er) 23.12.1781
x 7.4.1805 Martha Magdalena Cronje
(2 kinders)
e7 =
Hermina (de Jager) 9.5.1784
=
x Francois Johannes Cronje 24.9.1780
(10 kinders)
e8 Clara Johanna (de Jager) = 6.5.1787
x Hans Jurgen Potpeter
(waarskynlik twee kinders)
e9 Christiaan Jacobus (de Jaaer) = 1.10.1789
elO =
Matthys Godlieb (de Ja.er) 15.4.1792
d9 Christiaan (de Ja.er) = 18.1.1742

x 25.2.1770 Margaretha Strydom
(kinderloos 1)
xx 14.2.1773 Jacoba Elisabeth du Preez

el Andreas Johannes (de Ja.er) = 8.10.1774
x 1.11.1801 Jacoba Catharina Oosthuizen
(8 kinders)
e2 Christiaan Jacobus (de Ja.er) = 19.11.1775
x 13.2.1803 Maria Elizabeth Botha
(10 kinders)
e3 Frederik Josephus (de Ja.er) = 24.5.1778 + 28.10.1848
x 20.11.1803 Martha Hermina de Jager
(9 kinders)
e4 Jacobus Hercules (de Ja.er) = 23.4.1780
x 11.11.1804 Maria Elisabeth Fourie
(10 kinders)
e5 Lodewyk Theodorus (de Jaaer) = 5.10.1783
x Martha Catharina Rog
(9 kinders)
e6 Jacoba Elisabeth (de Jager) = 9.4.1786
x Samuel Odendaal
(10 kinders)
e7 Isabella Hermina (de Jager) = 12.4.1789
x C. Bresler
( 1)
31
e8 =
Pieter Benjamin (de Ja.er) 6.5.1792
x 5.5.1816 Cecilia Maria Ie Roux
( ?)
dlO Elisabeth (de Jager) = 10.11.1743

=
x 25.2.1770 Jacobus van Wyk 23.10.1735
el Sara Johanna (van Wyk) = 22.12.1771

x 9.4.1786 Abraham Cronje
(9 kinders)
e2 Elisabeth Hermina (van Wyk) = 1.11.1772
=
x 7.2.1796 Johannes Jacobus Scholtz b I 8.5.1774
(6 kinders)
e3 =
Susanna Jacoba (van Wyk) 27.11.1774
x 29.4.1804 Johannes Izaak Cronje = 13.3.1785
(6 kinders)
e4 Clara Frederica (van Wyk) = 19.11.1775
x Wynand du Plessis
( ?)
eS Adriaan Lodewicus (van Wyk) = 1.2.1778
e6 =
Hester Isabella (van Wyk) 25.4.1779
x 7.2.1796 Jacobus du Plessis = 3.9.1769
(14 kinders)
e7 Andries Petrus (,.an Wyk) =15.4.1781
x 9.10.1814 Maria Magdalena de Jager
(2 kinders)
e8 =
Jacobus Johannes (,.an Wyk) 5.10.1783
x 29.4.1804 Francina Johanna Holtshausen
xx 5.3.1820 Margaretha Cronje
(9 kinders)
e9 Roelof Daniel (nn Wyk) = 5.10.1783
x 6.10.1805 Johanna Catharina de Jager
(3 kinders)
elO =
Adriaan Lodewicus (van Wyk) 9.4.1786
x 23.12.1804 Catharina Johanna Vermaak
(7 kinders)
dll Lodewyk (de Ja.er) =16.10.1745

x 19.7.1772 Susanna Maria Cronje
el =
Andries (de Ja.er) 3.10.1773
e2 Susanna Maria (de Jager) = 19.11.1775
=
x 5.6.1791 Johannes Jacobus Spies b2 17.9.1758
(to kinders, een tak van die van Spies)
32
e3 Elisabeth Hermina (de Jager) = 3.10.1777
x 4.5.1800 Frederik Johannes Abraham Potlieter
:;:; 25.4.1779
(een kind)
e4 Pieter Christiaan (de Jager) :;:; 20.11.1779
e5 =
Lodewyk (de Jager) 3.2.1782
x 4.12.1803 Engela Adriana van Niekerk
(4 kinders)
e6 Andries Petrus (de Jager):;:; 14.11.1788
x 7.9.1817 Cornelia Geertruida Brits
(geen kinders)
e7 Frederik Johannes (de Jager) :;:; 4.11.1792
x Susanna Catharina Meyer
(2 kinders)
dl2 Andries (de Jager):;:; 13.5.1748

dl3 Petrus (de Jager) = 1.2.1750
dl4 Johannes (de Jager):;:; 26.11.1752
c3 Sibella (Potgieter):;:; 28.6.1711

x 9.3.1727 Philippe du Preez blc4 = 4.4.1705
dl Elisabeth (du Preez) = 22.2.1728

x 29.12.1743 Christiaan de Jager b7 = 4.8.1709
el Isabella Elisabetb (de Jager) = 12.6.1745
x 15.3.1761 Johannes Frederik van Staden = 4.12.1740
(I3ldnders)
=
xx 26.9.1790 Gabriel Stolls 19.1.1772
(een kind ?) .
xx 8.10.1747 Philip Rudolph Botha = 13.9.1722
e2 =
Theunis (Botha) 30.6.1748
x 13.8.1769 Isabella Elisabeth Vogel
xx 7.11.1779 Maria Sophia Kleynhans
(14 kinders)
e3 =
Philip Rudolph (Botha) 12.10.1747
x 22.5.1770 Elisabeth Fourie
(II kinders waaronder die oupagrootjie van gent. Louis
Botha)
e4 Maria Magdalena (Botha) = 4.7.1751
x 24.4.1768 Louis Fourie b6 cl = 10.4.1729
(5 kinders)
33
e5 =
Christoffel (Both.) 8.4. 1753
x 25.8.1776 Anna Catharina Botha
xx 5.4.1789 Jacomina Oberholster
(16 kinders)
e6 Margaretha Aletta (Botha) = 10.11.1754
x 8.8.1773 Douw Gerbrand Steyn = 1.4.1747
(12 kinders, waaronder cen van die oupas van pres. Paul
Kruger).
e7 =
Jacobus Lodewyk (Botha) 8.5.1757
x 4.6.1780 Johanna Elizabeth la Grange
(12 kinders)
e8 =
David Hercules (Botha) 5.11.1758
x 28.10.1780 Susanna Maria Fourie
xx 6.6.1813 Elisabeth Magdalena du Plessis
(8 kinders)
e9 Frederik Johannes (Botha) = 7.9.1760
x 2.11.1788 Maria Catharina Potgieter
(9 kinders)
elO =
Hercules (Both.) 21.3.1762
x 29.9.1782 Petronella Christina de Jager
xx Elisabeth Petronella Fourie
(II kinders)
ell =
Rudolph Philippus (Botha) 20.5.1764
x 3.1.1787 Maria Petronella Opperman
xx 11.10.1795 Anna Sophia Oberholster
(6 kinders)
d2 =
Johannes Lodewicus (du Preez) 9.10.1729
x 2 [8.1749 Maria Potgieter
xx 7.9.1766 Susanna Strydom
xxx 18.6.1775 Maria Bezuidenhout
el =
Cornelia Carolina (du Preez) 28.3.1751
x Cornelis Both.
(4 kinders)
e2 PhiUippus Jacobus (du Preez) =10.10.1752
x 5.12.1773 Susanna Nel
(4 kinders)
e3 Hans Jurgen (du Preez) = 12.10.1755
x 7.4.1776 Johanna Elisabeth Lessing
xx 23.4.1786 Elsie Margaretha Claasen
(8 kinders)
e4 =
Johannes Ludowicus (du Preez) 26.3.1758
x 3.4.1796 Sara Cecilia Kruger
(7 kinders)
34
e5 Hermanus Carel (du Preez) = 4.10.1760
x 16.11.1788 Beatrix Catharina Olivier
(10 kinders)
e6 Jacobus Hercules (du Preez) = 25.12.1762
x 21.4.1793 Judith Badenhorst
(II kinders)
e7 Susanna Maria (du Preez) = 2.4.1769
e8 =
Isabella Elisabeth (du Preez) 24.3.1771
e9 Isabella Rachel (du Preez) = 7.2.1773
x 17.10.1790 Johannes Jacobus Hattinlh
(een kind)
elO Pieter Daniel (du Preez) = 21.5.1775
x 26.10.1800 Johanna Hendrina Grobbelaar
(5 kinders)
ell Cornelia Carolina (du Preez) = 8.2.1778
x 16.9.1797 Johannes Jacobus Coetzft
(7 kinders
d3 =
Maria Martha (du Preez) 2.6.1731
x 21.8.1749 Johan(n) Christia(a)n VOlel van Brunswyk, aankoms
1739, burger 1746, stamvader.
eI =
Jan Christiaan (Volel) 28.3.1751
x 24.4.1768 Jacomina Potgieter
(9 kinders)
e2 =
Regina Catharina (Vogel) 15.4.1752
e3 Isabella Elisabeth (Vogel) = 17.2.1754
x 13.8.1769 Theunis Botha = 30.6.1748
(5 kinders)
e4 Philippus Lodewicus (Volel) = 25.12.1755
e5 Maria Martha (Vogel) = 9.10.1757
e6 Barbara Wilhelmina (Vogel) ::: 24.12.1758
x 16.3.1777 Johannes (Steyn) = 25.12.1753
(II kinders)
e7 Johanna Christina (Vogel) = 4.10.1760
x 6.8.1780 Johan( n) Wilhelm Zulch van Baumbach, Hesse-
Nassau, aankoms 1764, soldaat, rapportganger, substituut-
landdros van Swellendam, stamvader.
(12 kinders)
e8 Fredericus Jacobus (Volel) = 24.4.1764
xx 28.2.1768 Christoffel Frederik Wot(z)ky van Silesil!, aankoms

1763, soldaat. bode in Swellendam. burger 1783, stamvader.
35
e9 Anna Rosina (Wotky) 4.9.1768
x 3.12.1786 Frans Jurgen Sommer van Bergen, Noorwei!,
onder-<hirurgyn van V.O.c. op Swellendam, stamvader.
(4 kinders)
elO =
Christoffel Louis (Wotky) 24.12.1769
ell =
Elisabeth Catharina (Wotky) 20.9.1772
x 18.11.1787 Sebastia(a)n Rotbman van Keulen. aankoms
1774, soldaat. burger 1779, kleremaker. stamvader.
(5 kinders).
xxx 18.12.1791 Christian Albrecht Kraft van Flensburg, aankoms

1779, korporaal, smidt burger 1791, egskeiding 1802.
(kinderloos).
d4 Philip Carel (du Preez) = 31.5.1733
x 16.10.1774 Aletta Elisabeth Bezuidenhout
el =
Philip Carel (du Preez) 28.4.1776
e2 Aletta Cornelia (du Preez) = 9.11.1777
e3 =
Isabella Elisabeth (du Preez) 20.12.1778
e4 Maria Martha (du Preez) = 17.5.1780
e5 =
Cornelia Catharina (du Prcez) 2.9.1781
x 4.5.1806 Schalk Jacobus van der Me",e = 6.11.1785
e6 Cecilia Johanna (du Preez) = 5.10.1783

e7 Cornelis Johannes (du Prcez) = 20.11.1785
d5 Clara SibeUa (du Preez) = 23.10.1735

x 1753 Jacobus Potlieter =
14.11.1734
eI Isabella (Potgieter) = 9.2.1755

x 5.12.1773 Louis Net = 14.2.1751
(10 kinders)
e2 Cornelia (Potgieter) = 16.1.1757
=
x 5.12.1773 Frans Labuschagne 22.10.1752
(3 kinders)
e3 Philip (Potlieter) = 12.11.1758
x 14.8.1786 Gerbrecht Vosloo, (weduwee van Hendrik
Willem Alberts)
(6 kinders)
e4 =
Martha (Potgieter) 23.12.1759
x 11.10.1778 Johannes van Rensburl
(cen kind)
e5 Hans Jurgen (Potcieter) = 25.12.1762
x 19.4.1789 Sophia Elisabeth Srnit
(12 kinders)
36
e6 Jacobus (Potgieter) = 6.4.1765
x 14.3.1790 Maria Margaretha de Wet
(7 kinders)
e7 Hermanus (Potgieter)- 13.10.1765
x 2.5.1790 Petronella Margaretha KrugeJ = 14.1 1.1773
xx 16.2.1803 Johanna Magdalena Niemand = 6.5.1781
xxx Geertruijda Klopper = 10.8.1787
xxxx 18.12.1814 Margaretha Johanna Coetzee
(12 kinders waaronder Andries Hendrik Potgieterdie Voor-
trekkerleier)
e8 =
Johannes (potgieter) 6.3.1768
x 23.4.1797 Johanna Ethresia 80tha
xx Sara Frederica Greeff
(5 kinders)
e9 Amerentia Frederica (Potgieter) = 19.3.1769
x Gerhardus Dirk Coetsee(?)
( ? kinders)
elO Frederik (Potgieter) = 22.9.1771
x 27.10.1793 Maria Johanna Smit
(cen kind)
ell Hester (Potgieter) 21.2.1773
el2 Maria Catharina (Potgieter) = 15.10.1775
=
x 2.11.1788 Frederik Johannes Both. 7.9.1760

(9 kinders)
e 13 =
Elsie (Potgieter) 5.4.1777
xx 13.6.1784 Christoffel Otto van Sakse, aankoms 1764,
soldaat, boukneg, burger 1774.
(geen kinders?)
d6 Jacobus Hercules (du Preez) = 9.3.1738'

d7 =
Hester (du Preez) 29.11.1739
d8 =
Cecilia Johanna (du Prcez) 7.4.1743
x 9.3.1760 Johannes Fourie bl5 = 29.10.1724
el Philip (Fourie) = 22.2.1761

x 12.8.1786 Johanna Margaretha Steyn
x 22.5.1796 Anna Margaretha Wasserman
(9 kinders)
e2 Susanna Maria (Fourie) = 4.7.1762
x 28.10.1780 David Hercules Both. = 5.11.1758
(8 kinders)
e3 =
Johannes Hendrik (Fourie) 8.5.1766
x 12.8.1786 Martha Catharina Steyn
(4 kinders)
37
e4 =
louis Johannes (Fourie) 4.10.1767
x 3.1.1790 Geertruij Grobbelaar
(9 kinders)
xx 26.11.1769 Johannes Petrus Nel· 26.5.1749

e5 Maria Susanna (Nel) = 19.5.1772
x 14.10.1787 Marthinus Steyn:::: 25.3.1769
(2 kinders)
e6 =
Johannes Petrus (Nel) 12.9.1773
x 7.5.1797 Maria du Preez
(4 kinders)
e7 =
Isabella (Nel) 21.5.1775
=
x 17.10.1790 Diedrik Johannes Hattinlh 11.10.1767
(8 kinders)
li>uis Jacobus (Nel) = 15.2.1778
x 25.4.1802 Johanna Margaretha Botha
(II kinders, sien dr. Visagie se artikel hierna)
e9 Cecilia Johanna (Nel) = 8.10.1780
x 27.8.1797 Theunis Jacobus Botha = 31.3.1776
(5 kinders waaronder die oupa van gen!. Louis 8otha)
xx 24.2.1810 Adam Petrus Johannes Reyneke = 14.3.1790
(3 dogters)
=
elO Hester (Nel) 5.5.1182
x 10.2.1799 Pieter de Ia Rey van Utrecht· 1166, stamvader.
(10 kinders, 5 seuns, 5 dogters waaronder die pa van genl.
J.H. de la Rey).
=
ell Jacobus Hercules (Nel) 9.5.1784
x Margaretha Jacoba de Beer
(2 kinders, 1 seun, 1 dogter).
d9 Anna Catharina (du Preez) =16.10.1745

dlO Amerentia Frederica (du Preez) 17.9.1745
=
x 30.10.1768 Jacobus Fourie 20.10.1743
el Susanna Maria (Fourie) = 19.11.1769

=
x 29.8.1784 Jacobus van Rensburg 15.7.1764
(kinderloos)
e2 =
Philippus Johannes (Fourie) 28.10.1770
e3 =
Isabella Margaretha (Fourie) 29.9.1771
=
x 6.12.1786 Jesaias Engelbert Meyer 16.3.1766
(een seun)
xx 3.9.1797 Johannes van Rensburg = 4.7.1762

(kinderloos)
38
xxx 13.3.1808 Ludwig Christian Knoblauch van Killte in Hesse-
Nassau, aankoms 1783, stamvader.
e4 Christoffel (Knoblauch)
(ongetroud)
dll Jacoba Elisabeth (du Preez) = 28.3.1751

x 30.11.1766 Tobias van Sehalkwyk = 30.9.1742
el =
Philippus Ludowicus (van Schalkwyk) 16.7.1769
x 16.10.1796 Petronella Maria Ie Roux
xx Oktober 1809 Magdalena Catharina Kleynhans
(13 kinders, 8 seuns, 5 dogters)
xx 14.2.1773 Christiaan de Jaler = 18.1.1742
e2 =
Andreas Johannes (de Jaler) 8.10.1774
x 1.11.1801 Jacoba Catharina Oosthuizen
(8 kinders, 3 scuns, 5 dogters)
e3 =
Christiaan Jacobus (de Jaler) 19.1 1.1775
x 13.2.1803 Maria Elisabeth Botha
e4 =
Frederik Josephus (de Jaler) 24.5.1778
x 20.11.1803 Martha Hermina de Jager
e5 Jacobus Hercules (de Ja,er) = 23.4.1780
x J 1.11.1804 Maria Elisabeth Fourie
e6 Lodewyk Theodorus (de Jaler) = 15.10.1783
x Martha Catharina Rog
e7 Jacoba Elisabeth (de Jager) = 9.4.1786
x Samuel OdendDl b6 c7 = 8.11.1777
e8 Isabella Hermina (de Jager) = 12.4.1789
x C. Bresler
( ? kinders)
e9 Pieter Benjamin (de Ja,er) = 6.5.1792
x 5.5.1816 Cecilia Maria Ie Roux
( ? kinders)
dl2 Anna Margaretha (du Preez) = 26.1.1755

x 16.10.1774 Petrus Jacobus Strydom = 20.4.1755
39
el Hendrik Josephus (Strydom) = 8.10.1775
x 28.6.1795 Margaretha Elisabeth Botha
e2 Isabella Elisabeth (Strydom) = 1.9.1777
x 2.11.1794 Louis Johannes Botha =
1.7.1774
(8 kinders, 7 scuns, 1 dogter)
e3 Sara Maryna (Strydom) = 1.1 J.1778
=
x 22.S.1796 Jacobus Petrus Delport 27.2.1774
(S kinders 1, 4 scuns, I dogter)
e4 Anna Margaretha (Strydom) =12.1 1.1780
x 7.2.1796 Gerrit Scheepers = 10.1.1773
(2 kinders, 2 scuns)
xx 2.3.1800 Christiaan Ernst Schutte bl c2 = 13.11.1789
(6 kinders, 5 scuns, I dogter)
eS =
Hester Catharina (Strydom) 3.11.1782
=
x 2.3.1800 Joseph Marcus Fourie 19.3.1780
(3 kinders, I scun,2 dogters)
e6 =
Judith Jacoba (Strydom) 8.2.1784
x 16.6.1799 Johan Adam Christoffel Raubenheimer bl
= 21.1.1781
e7 Maria Martha (Strydom) = 14.10.1786
e8 Cecilia Johanna (Strydom) = 15.5.1788

=
x 29.4.1804 Pieter Matthias Ie Roo!: 2.9.1781
(8 kinders, S scuns, 3 dogters)
e9 Emerentia Frederica (Strydom) =
11.10.1789
x Mei 1808 Daniel Terreblanche = 16.10.l78S
(8 kinders. S scuns, 3 dogters)
elO Petrus Jacobus (Strydom) = 11.l2.1791
x 4.9.1814 Johanna Beatrix Lombard
(S kinders. 4 scuns, I dogter)
xx 16.4.1797 Johannes Diederik van der WesthuyztD

= 27.4.1777
ell Burgert Johannes Diederik (van der Westbuyzen)

= 1.6.1789
x Onbekend
xx 3.12.1820 Helena Susanna Heyns
(S kinders, 3 scuns, 2 dogters)
40
Uit voorgaande blyk dit dat uit die nakomelinge van Clara Herfst se twee dogters
Elisabeth en Sibella Potgieter 'n vrugbare nageslag voortgespruit het. Hulle het onder-
skeidelik 48 en 88 kleinkinders en 186 en 495 agterkleinkinders gehad. Elisabeth
Potgieter se 48 kleinkinders het uit 33 De Jagers en 15 Van Wyks bestaan terwyl
Sibella Potgieter se 88 kleinkinders uit 18 Du Preez's, 13 Potgieters, tien elk met die
vanne Botha en Strydom, nege De Jagers, agt met die van Vogel, sewe Fouries en Nels,
drie Wotky's bestaan het. Die oorblywende drie was 'n Knoblauch, Van SchaIkwyk en
Van der Westhuizen. Hierna kom in die f-geslag die groter verskeidenheid na vore.
Onder Elisabeth Potgieter se f-nageslag was daar 67 De Jagers, 32 Van Wyles, 28

Cronje's, 14 Du Plessis's, onderskeidelik tien elk met die vanne Spies en Odendaal,
sewe Van Tonders, ses Schoitze, vier Britse terwyl Beukes en Potgieter drie elk en die
Streichers twee elk getel bet. Waarskynlik moet nog hierby gevoeg word die
onbekende aantal Bresler-kinders.
Sibella Potgieter het 'n talryker nageslag gehad. Ons weet van 495 kinders in die f-
geslag maar dit kon nog meer gewees het omdat daar in enkele gevalle nie volledige
gegewens beskikbaar is nie. Byvoorbeeld ontbreek die aantal kinders met die vanne
Otto en Coetsee asook die van dieselfde Bresler-ouerpaar wat onder die ander tak ook
voorkom. Nietemin was daar in die f-geslag 126 Botha-kinders, 46 De Jagers, 45 Du
Preez's, 43 Potgieters, 30 Fouries, 25 Steyns, 21 Nels, 14 Raubenheimers, met Van
Schalkwyk en Van Staden dertien elk, twaalf met die van Zulch, tien Strydoms, De la
Reys en Odendaals, nege Hattingh's en Vogels, agt Terreblansse en Le Roux's, sewe

Coetzers, ses Schuttes, terwyl daar vyf Van der Westhuizens, Delports en Rothmans
was, vier met die van Sommer, drie Labuschagne's en Reynekes, twee Scheeperse en
een elk met die vanne Meyer, Stolts en Van Rensburg.
Verder val dit 'n mens op dat die volgende stamvaders met van die nakomelinge van
Clara getrou het, nl. August Friedrich Streicher, Johann Christiaan Vogel, Johann
Wilhelm Zulch, Christoffel Frederick Wotzky, Frans Jurgen Sommer, Sebastiaan
Rothman, Christian Albrecht Kraft, Christoffel Otto, Pieier de la Rey en Ludwig
Christiaan Knoblauch. Hiervan is die De la Rey-stam seker die belangrileste want
generaal J. H. de la Rey was maar van die derde geslag met die van. Hy was egter nie die
enigste persoon van betekenis onder die nakomelinge van Clara Herst nie, want daar
tel ook onder hulle generaal Louis Botha, president Paul Kruger, die Voortrekker-
leier Andries Hendrik Potgieter, 'n goeie aantal Voortrekkers, die hele Raubenheimer-
stam en takke van die Fourie, De Jager, Spies en Scholtz-families.
b2 Gerbrecht Herfst
Lijsbeth van die Kaap se tweede dogter by Joban Herfst, Gerbrecht, is op 2 Januarie
1718 met Johannes Vosloo getroud. Daar was net een Johannes Vosloo wat na die
Kaap gekom het en dit is die baashoutkapper uit Plettenberg in Wesfale. Maar hy het
te kenne gegee ongetroud te wees en "geen kinderen nog maagde" te h~ aan wie hy na
regte iets hoef te bemaak nie. Nietemin het hy aanvanklik in sy testament onder andere
41
'n Caspar en Johannes van die Kaap asook 'n Helena van die Kaap as erfgename
benoem. Later het hy die bemaking teruggetrek ten gunste van ander.41 Hierdie
Johannes en Helena van die Kaap was die kinders van die Kompanjieslavin met die
naam van Helena van Malabar wat rondom 1694 en 1698 in Vosloo se huis gebore en
op sy versoek vrygestel is.48 Die vermoede is dus sterk dat hy ook die vader van hierdie
kinders is. As dit die geval is, moes die agt Vosloo-kinders uit Gerbrecht se huwelik
met Johannes dus blanke-bloed afk:omstig van die twee oupas Johan Herfst en
Johannes Vosloo (die houtkapper) gehad het met neger-bloed van Lijsbeth van die
Kaap en Indier-bloed van Helena van Malabar.
Twee van die agt Vosloo-kinders het geen nageslag gehad nie en daar was in die.
volgende geslag (d-geslag) 31 kleinkinders waarvan net twee nie die van Vosloo gehad
het nie maar Gous. Ongelukkig is navorsingaangaande die volgende twee geslagte nog
nie veel verder gevoer om die e- en r-geslagte ten volle uit te beeld nie. Nietemin is dit
opvaUend dat van Gerbrecht se nageslag ook met 'n aantal stamvaders getroud is, bv.
Ferdinand Hartzenberg, Jacob Salus MUller, Carl Philipp Rosenberg en Heinrich
Vlok. Hierbenewens het belangrike takke van anderstamme ook verbintenisse met die
Vosloo's gekry, nl. Pietersen. Jonker. Van den Bank, Spies, Yselle, Raats, Colesky en
Gous.
b2 Gerbrecht Herfst = 1.10.1102

Vader Johann Herfst, moeder Lijsbeth (Sanders) van die Kaap.

x 2.1.1118 Johannes Vosloo bl· omstreeks 1694
cl Anna Magdalena (Vosloo) 3.12.1119=

x 9.9.1142 Andries Goos 5.1.1121=
dl Johannes Stephanus (Cous) = 31.3.1148
x 22.3.1161 Agatha Meyer
d2 =
Andries (Goos) 16.12.1149
c2 =
Johannes (Vosloo) 1.12.1121
x 26.11.1152 Johanna Gous
d1 =
Gerbrecht Elisabeth (Vosloo) 1.4.1154
x 24.8.1111 Ferdinand Hartzenberg van Arnhem, stamvader.
47. J. Hoge. Penonalla 0I1b!: Germ... allhe Cape, 1651 - 1806 (Argiefjaarboek vir Suid-Afrilcaanse
Gcskiedenis 1946). Kaapstad. p.442.
411. Btieseken. Slay" and Free BIaduJ, p.174 en Aktcskantoor Kaapstad. Transponen en Schepenen-
kenniS$C. 1708. fol. 163. 10.4.1708.
42
el =
Johannes Stephanus (Hartunbel'l) 27.9.1178
x Dorothea Hermina Stroebel
(een kind. 'n dogter)
e2 =
Ferdinand (Hartzenberc) 25.2.1781
x Lydia Broeders
xx 1815 Maria Sophia Debora Meintjes
(twee dogters)
e3 =
Gerrit (Hartzenberc) 25.7.1784
e4 Andreas Marthinus (Hartzenberc) = 4.8.1786
d2 Hester (Vosloo) = 25.4.1756

x 25.1.1178 Willem Meyer = 25.12.1752
el Willem (Meyer) = 4.7.1179

x 3.4.1803 Helena Johanna Lombard
e2 Johanna Helena (Meyer) =14.10.1781
x 9.12.1798 Johannes Cornelis Encelbreeht = 23.5.1781
(3 kinders. 2 seuns, I dogter)
e3 Johannes Stephanus (Meyer) = 23.2.1783
x Catharina Jacoba Engelbrecht
(een seun)
=
e4 Elisabeth (Meyer) 7.5.1786

x 11.4.1802 Johannes Hendrik Ence1breebt = 30.3.1783
(4 kinders, 3 seuns, een dogter)
e5 Andries Marthinus (Meyer) = 21.5.1788
e6 Andries Marthinus (Meyer) = 12.2.1792
e7 Hester Maria (Meyer) = 12.2.1792
e8 =
Agatha Catharina (Meyer) 25.7.1795
d3 Anna Magdalena (Vosloo) = 10.12.1758

x 10.12.1780 Lucas Johannes Meyer = 14.1.1751
el Elisabeth Agatha (Meyer) = 28.4.1782

x 3.7.1796 Andries Brink = 16.8.1772
(kinderloos)
=
xx 9.3.1800 Pieter Strydom 15.3.1772
(4 kinders, seun, 3 dogters)
e2 Johanna Helena Josina (Meyer) = 4.4.1784
x 4.3.1798 Ferdinandus Albertus Pletenen b5 = 25.4.1173
(4 kinders, 3 seuns, dogter)
e3 =
Anna Magdalena (Meyer) 20.5.1787
e4 =
Johannes (Meyer) 24.3.1793
e5 =
Lucas Johannes (Meyer) 26.11.1797
43
d4 =
Johannes (VOIIoo) 19.7.1761
x 22.9.1782 Catharina Hendrina van den Bank.
xx Jacomina van Rooyen.
el =
Anna Catharina (Vosloo) 5.2.1787
=
x Aug; 1808 Petrus Stephanus Nortje 30.12.1790
(5 kinders, scun, 4 dogters)
e2 =
Johanna Maria (Vosloo) 15.6.1788
=
x 6.7.1806 Andries la GraDle 3.10.1779
(seun)
xx Maart 1811 Gerrit Christiaan Johannes Cloete
= 27.9.1789
(3 scuns)
e3 =
Arnoldus (Vosloo) 20.6.1792
e4 Anna Catharina (Vosloo) = 7.5.1797
e5 =
Dirk (VOIIoo) 1.9.1799
x 3.4.1820 Maria Elisabeth Spies
(dogter)
e6 =
Martha Magdalena (Vosloo) 4.6.1803
e7 Carolina Catharina Hendrina (Vosloo) = 3.2.1805
e8 Johannes Nicolaas (Vosloo) 6.4.1807
e9 Johannes Helena (Vosloo) = 24.12.1807
d5 Maria Martha (Vosloo) = 1.1.1764
c3 =
x 12.3.1756 Anna Catharina Verkouter
dl Gerbrecht (Vosloo) = 25.9.1757

d2 Johannes (VosIoo) = 25.3.1759
d3 =
Maria (Vosloo) 19.7.1761
x 13.4.1788 Jacob Salus Millier van Rawitsch, smidt cen van die
MUlIer stamvaders.
el =
Anna Catharina (MUller) 7.10.1789
x Carl Philip ROseJlberl van Waldeck
(kinderloos)
e2 Johanna Maria (MUlIer) = 20.11.1791
e3 Jacob Calis (MOller) =4.11.1792
e4 Johanna Carolina (MUlier) = 20.11.1797
(Volgens Hoge was daar nog 'n kind)
d4 =
x 7.3.1790 Anna Maria Spies
44
eJ Arnoldus Francois (VOIloo) = 15.4.1792
x Maria Petronella Jonker
xx 29.3.1847 Anna la Grange
(3 seuns)
e2 Anna Johanna Maria (Vosloo) = 11.10.1795
x 4.1 1.1815 Adolph Johannes Jonker b9 cl =
14.3.1794
( ? kinders)
e3 Apollonia Catharina (Vosloo) = 4.4.1797
=
x Andries Nicolaas Bester 3.3.1793
e4 =
Gerbrecht Elisabeth (Vosloo) 20.1.1799
=
x Michiel Johan Bester 22.11.1801
(2 kinders, seun en dogter)
e5 Martha Magdalena Wilhelmina (Vosloo) 22.11.1801 =
x Pieter du Plessis
xx 2.7.1820 Johannes Petrus la Grance = 20.1.1799
(dogter)
e6 Nicolaas Gerhardus Andries (Vosloo) = 10.2.1805
d5 Frans (Vosloo) = 9.9.1764

x 18.4.1790 Wilhelmina Geertruida van Eeden
d6 =
Anna Magdalena (Vosloo) 2.3.1766
x Jacob van den Bank b3 c3 =

7.5.1769
el Jacob Johannes (van den Bank) = 7.3.1790

e2 =
Arnoldus (van den Bank) 29.5.1791
e3 Dirk (van den Bank)
d7 Maria Elisabeth (Vosloo) == 8.5.1768

d8 =
Nicolaas (VOIloo) 30.7.1769
x Apollonia Hermina van Eeden
d9 =
Andries (Vosloo) 14.4.1771
d 10 Maria Elisabeth (Vosloo) = 14.2.1773
x 7.3.1790 Barend Christoffel Spies b3 = 14.2.1762
el =
Barend Christoffel (Spies) 25.9.1191
e2 Arnoldus Jacobus (Spies) = 10.2.1793
e3 Anna Catharina (Spies) = 21.9.1194
e4 Maria Elisabeth (Spies) =14.2.1796
x 3.4.1820 Dirk (VOIloo) (c2 d4 e5 hierbo) =
1.9.1199
e5 Johannes Ulrich (Spies) == 18.3.1798
e6 =
Francois Nicolaas Gerhardus (Spies) 4.8.1199
e1 Appollonia Hermina (Spies) = 14.12.1809 (sic!)
e8 Johanna Susanna (Spies) = 6.11.1803
45
e9 Arnoldus Jacobus (Spies) = 5.10.1806
elO Andries Pieter (Spies) = 11.12.1808
ell Martha Magdalena (Spies) 4.11.1810
el2 Wilhelmina Margaretha (Spies) = 4.7.1813
el3 Gerbrecht Christina (Spies) 13.2.1815
dll Johanna Catharina (Vosloo) = 5.6.1774

d 12 Wessel (VosIoo)
x Maria Barendina Jonker
el Martha Petronella Hermina (Vosloo) = 1.7.1798

e2 Anna Catharina (Vosloo) 5.10.1800
e3 Maria Barendina (Vosloo) = 4.6.1808
e4 =
Arnoldus Michiel (Vosloo) 10.2.1805
c4 Caspar (Vosloo) = omstreeks 1727

x Anna de Klerk
dl Johannes (Vosloo) = 9.11.1755

x 22.3.1801 Eva Magdanela de Lange
c5 Nicolaas (Vosloo) = 6.11.1729

c6 Gerrit (Vosloo) = 21.9.1732

x 8.6.1760 Johanna Magdalena Pretorius
dl Gerbrecht (Vosloo) = 19.7.1761

x 29.3.1778 Hendrik Willem Alberts bl = 5.12.1745
el Johanna Helena (Alberts) = 10.12.1780
x 21.9.1794 Joachim Zacharias Koekemoer = omstr. 1773
e2 Maria (Alberts) = 10.12.1780
x 5.4.1795 Johannes Ludowicus Olivier = 19.8.1759
e3 Gerrit (Alberts) = 3.9.1783
x 16.11.1800 Appolonia Geertruy Esterhuijzen
xx Clara Isabella Kotze
xx 14.8.1786 Philip Potpeter = 12.11.1758
e4 Clara Isabella (Potgieter) = 21.3.1788

x 28.11.1802 Gabriel Ernst Yselle b4 = 18.2.1770
(4 seuns)
46
e5 Jacobus (Potlieter) 2.5.1790
x Maria Magdalena Kotze
(seun)
e6 Gerbrecht Elisabeth (Potgieter) = 10.8.1794
x Willem Adriaan Venter = 1.10.1792
(2 !Cinders, scun, dogter)
e7 Hester Cornelia (Potgieter) = 20.3.1796
e8 Philippina Susanna (Potgieter) = 10.3.1799
e9 Anna Magdalena (Potgieter) = 10.11.1801
d2 Wessel (Vosloo) = 4.3.1764

x Catharina Susanna de Beer
el =
Cornelia Johanna (Vosloo) 6.12.1807
e2 Gerrit Johannes Matthys (Vosloo) = 23.4.1810
d3 Johannes Arnoldus (Vosloo) = 26.1.1766

x 26.9.1786 Johanna Roi
el Johanna Helena (Vosloo) = 2.12.1787

x 4.12.1803 Jo hannes Christoffel R..tl b5
(4 !cinders, 3 seuns, dogter)
e2 Gerhardus Lourens (Vosloo) = 1.1 1.1789
x Susanna Catharina Scheepers

(2 dogters)
d4 Gerrit (Vosloo) = 9.10.1768

x Cornelia Johanna de Beer
el Cornelia Catharina Johanna (Vosloo) = 24.7.1791

e2 Johanna Helena (Vosloo) = 27.10.1793
e3 Anna Magdalena (Vosloo) = 22.1.1797
e4 =
Gerhardus Johannes (Vosloo) 19.11.1797
e5 Johannes Arnoldus (Vosloo) = 22.12.1799
x 4.2.1812 Helena Francina Jacoba Heydenreich
e6 Jan Lodewyk (Vosloo) = 4.11.1804
e7 Gerbrecht Maria (VosIoo) = 30.11.1806
e8 Wessel Stephanus (Vosloo) = 26.12.1809
d5 Nicolaas (VosIoo) = 20.1.1771

x 30.4.1797 Wilhelmina Christina Venter
el Gerhardus Jacobus (Vosloo) = 16.6.1799

e2 Anna Johanna Helena (Vosloo) = 10.11.1801
47
d6 Johanna Helena (Vosloo) = omstreeks 1774
x 29.5.1791 Barend van Wyk 22.4.1770
el =
Johanna Helena (van Wyk) 16.9.1792
x Jan 1810 Nicolaas Frans Alberts 4.10.1776
xx 8.12.1816 Jacobus Marthinus Vrey b2 c6 = 8.3.1799
e2 Barend Jacobus (van Wyk) = 16.3.1794
x 6.4.1817 Helena Susanna van Tonderen
xx 26.12.1819 Magdalena Christina van Tonderen
e3 Gerrit (van Wyk)· 31.5.1795
x Johanna Adriana van Tonderen
(dogter)
e4 Helena Susanna (van Wyk) = 12.4.1798
x Cornelis de Koning
eS Johannes Willem (van Wyk) = 4.S.l800
e6 =
Gerbrecht Susanna (van Wyk) 2.8.1801
x Daniel Jacobus van Wyk
e7 Andries Daniel (van Wyk) = S.S.1803
x 2.11.1828 Sara Johanna Elisabeth Jacoba Joubert
xx 8.5.1843 Martha Margaretha du Toit

e8 Anna Maria (van Wyk) = 7.4. I 80S
x Andries van Tonder
e9 Sara Sibella Jacomina (van Wyk) = 4.4.1807
elO Margaretha Cornelia (van Wyk) = 19.2.1809
x 4.3.1827 Andries Daniel van Wyk = 27.S.1798
ell Wessel Francois (van Wyk) = 16.12.1810
x Engela Susanna van T onder
el2 =
Wilhelmina Adriana (van Wyk) 25.7.1813
x Francois Joubert
el3 Maria (van Wyk)
x Michiel Jonker
d7 Anna Magdalena (Vosloo) = 14.4.1776

x 5.1.1794 Adriaan Nicolaas van der Linde b3 c6 = 3.8.1760
eI Sara Jacoba (van der Linde) = 22.1.1797
e2 Gerhardus Leonardus (van der Unde) = 16.9.1798
e3 Adriaan Petrus (van der Unde) = 26.10.1800
e4 Cecilia Johanna (van der Linde) = 20.S.180S
eS Jacomina Hendrika (van der Linde) = 5.10.1806
e6 Barend Stephanus (van der Unde) = 23.4.1809
d8 Sara Elisabeth (Vosloo) = 30.8.1778
x 17.5.1801 Pieter Gous bl = 11.11.1753
el Sara Johanna Dorothea (Gous) = 31.10.1802

x 5.7.1818 Roelof Petrus du Toit = 13.11.1796
(seun)
e2 =
Elsie Johanna Magdalena (Gous) 22.1.1805
e3 Petronella Catharina (Gous) = 4.4.1807
e4 Wessel Jacobus (Gous) = 11.5.1811
c7 Maria Elisabeth (Vosloo) = 29.5.1735

c8 Wessel (Vosloo) = 5.6.1740
x 25.3.1764 Maria Meyer
dl Johannes Stephanus (Vosloo) = 7.4.1765

d2 Elisabeth Maria (Vosloo) = 10.5.1767
x 17.1.1790 Hendrik Barnard
d3 =
Willem Johannes (Vosloo) 30.4.1769
d4 Wessel (Vosloo) = 12.9.1773
x 13.7.1800 Johanna Magdalena Strydom
el Magdalena Josina Catharina (Vosloo) = 10.12.1802

x 22.3.1818 Jan Colesky (Jean Cole sky)
(4 kinders)
e2 Maria Elisabeth Johanna (Vosloo) = 14.10.1804
x 6.3.1819 Johannes Godfried Barend Stroebel
bll = 20.3.1793
(3 kinders, seun en 2 dogters)
e3 Wessel Johannes (Vosloo) = 12.11.1806
e4 Matthys (Vosloo) = 15.3.1809
e5 Johanna Cornelia (Vosloo) = 11.5.1811
x 1829 Matthys Strydom
e6 Anna Charlotta (Vosloo)* 27.7.1813
x 10.5.1829 Michiel Olivier
d5 Arnoldus (Vosloo) = 10.11.1776

d6 =
Gerbrecht Agatha (Vosloo) 4.7.1779
x 31.7.1803 Jacobus Gerber b7 = 7.12.1783
el =
Frans Jacobus (Gerber) 10.6.1804
e2 Wessel Stephanus (Gerber) = 3.3.1806
e3 Catharina Maria Stephesina (Gerber) = 19.10.1808
xx 7.11.1817 Heinrich Vlok van Rheinbach, 'n stamvader.
49
d7 Anna Catharina (Vosloo) :; 28.4.1782
x 31.7.1803 Cornelis Ferdinand van Rensburg == 1.7.1781
eJ =
Johannes Frederik (van Rensburg) 23.6.1805
e2 =
Wessel Marthinus (van Rensburg) 12.10.1808
e3 Daniel Cornelis (van Rensburg) 24.1.1811
x 10.7.1831 Amerentie Meyer
e4 Wynand Andries (van Rensburg) = 3.8.1812
e5 Cornelis Ferdinand (van Rensburg) = 21.11.1815
x 4.3.1837 Maria Johanna Elisabeth Vos
e6 Jacobus Johannes (van Rensburg)::: 28.1.1818
x Martha Dorothea Elisabeth Pienaar
e7 Willem Abraham (van Rensburg) = 8.12.1819
x Anna Catharina Hermina Steyl
d8 Willem Johannes (Vosloo) 26.9.1784

d9 HendrikGerhardus(Vosloo)= 19.12.1791
OPSOMMEND
Onder die blanke-nakomelinge van Louis van Bengale en Lijsbeth van die Kaap tel
van die grootste helde in die Suid-Afrikaanse geskiedenis en die wat hierbovermeld is
het geskied aileen by wyse van beskikbare gepubliseerde getuienis. Daar mag nog veel
meer wees enersyds omdat die bestaande genealogiese naslaanwerk, die Geslags-
register van die ou Kaapse Families van C. C. de Villiers (verwerk, hersien en aangevul
deur C. Pama) dee Is onvolledig is en ook net navorsing reOekteer wat tot ongeveer
1810 strek. Nietemin is bostaande versamelde gegewens insiggewend. Vir die opeen-
volgende eerste ses geslagte sien dit dus as volg daaruit.
Die nakomellnge van Louis van Bengale en Lijsbeth van die Kaap (a-geslag).
b-geslag e- d- e- f-geslaate
Elisabeth 10 12 16 42
Anna I
Maria 3 14 66 286
Clara 3 26 136 686
Gerbrecht 8 37 118 95
TOTAAL 25 89 336 1109

Groeikoers 3,56 3,775 3,3
Bostaande groeikoers is besonder hoog omdat dit aile geboortes indie volgende geslag
reOekteer. Slegs in die geval van Gerbrecht is dit na alle waarskynlikheid nie heel-
temal betroubaar nie. Baie van haar nakomelinge in die e-geslag het rondom 1810 eers
50
'n hubare stadium bereik en die volle omvang van hulle kinders word dus nie weer-
spiel!l nie.
Ten einde 'n projeksie te maak hoe die volledige f-geslag en die daaropvolgende
geslagte daaruit sou sien tot by die tiende geslag wat vandag drie honderd jaar na die
geboorte van die oudste dogter in 1680, moet leef, raak 'n interessante spel met syfers.
Prof. J.L. Sadie van die Universiteit van Stellenbosch het aandie hand gedoendat die
groeikoers van die Suid-Afrikaanse blankebevolking, wat vir die tydperk 1926 -1980
op 1,87% per jaar neerkom, verdubbel moet word om vir 'n gesamentIike nageslag
bestaande uit mans en vroue voorsiening te maak en dit volgens die samegestelde
renteformule oor die hele tydperk toe te pas. Hiervolgens word egter tn reuse getal
bereik.
Deur egter die groeikoers van 1,87 te verdubbel en dit met die 25 geboortes van die c-
geslag te vermenigvuldig gee ons 'n syfer van 93,S geboortes vir die d-geslag wat nie
veel verskil van die 89 bekende geboortes in die geslag nie. Met dieselfde groeikoers tot
die mag twee gee die c-geslag dan 349,69 geboortes vir die e-geslag (336 aangetekende
geboortes) en vervolgens 1307 vir die f-geslag (1109). Laasgenoemde verskil kan toege-
skryf word aan die onvolledigheid van Gerbrecht se f-geslag.
As dieselfde groeikoers van 3,74 per geslag toegepas word op die bekende getal
geboortes by die d- en e-geslagte kry ons 'n syfer van 1244 en J256 by r. Om hierdie twee
syfers ook met 'n groeikoers van 3,74 per geslag te vermenigvuldig beteken dat ons teen
die huidige tiende geslag 'n syfer bereik wat in die omgewing van 243 000 en 246 000
nakomelinge te staan kom.
In werkIikheid mag daar dalk veel minder nakomelinge wees omdat in die berekenings
nie in aanmerking geneem is dat hierdie nakomelinge nie tel kens met nuwe families
trou nie maar dikwels met ander mede-nakomelinge 800S trouens enkele gevalle in die
Iyste hierbo opgemerk sal kan word. Hierdie onderlinge introuery maak die
uiteindelike getal nakomelinge nie net aansienlik minder niet maar beteken op sy beurt
weer 'n versterking van die persentasie oorgel!rfde bloed by tn besondere individu.
Byvoorbeeld, as 'n blanke met 'n gekleurde trou is die kinders halfslagtig. Trou hulle
weer met blankes beteken dit 'n oorgel!rfde vierde gedeelte gekleurde bloed in die
kleinkinders. As 'n lid van hierdie geslag sou trou met iemand wat ook tn vierde
gedeelte gekleurd is, sal hulle kinders nie die helfte van 'n kwart, d.w.s. 'n agste
gekleurd wees nie, maar 'n geslag voortbring wat nog steeds 'n kwart gekleurd is. In
effek is dit 'n vertraging van die verblankingsproses.
As elke geslag van die nakomelinge van die dogters van Louis van Bengale en Lijsbeth
van die Kaap met blankes sou trou bevat die tiende geslag Y2S6 deel van die oorgel!rfde
gekleurde bloed. In die Suid-Afrikaanse opset is dit egter baie moontlik dat die tiende
geslag 'n groter breukdeel gekleurde bloed bevat juis van wee die vertragingsfaktor
asook die feit dat, afgesien daarvan dat weinig indien enige suiwer nie-blanke bloed
weer in die geledere toegevoeg is. daar min families is wat in hulle latere samestellings
.nog inderdaad suiwer blank is.
51

Hattingh 1980 Die Blanke Nageslag Van Louis Van Bengale en Lijsbeth Van Die Kaap

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hattingh 1980 Die Blanke Nageslag Van Louis Van Bengale en Lijsbeth Van Die Kaap

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DIE BLANKE NAGESLAG VAN

LOUIS VAN BENGALE EN LlJSBETH VAN DIE KAAP

3. N.G.K., GI 8/1 Doopreaister van Gemeente Kaapstad, IS.4.1697.

7. Resolusia van die Politieke Raad I. 1651·1669. (SWd-.ur.- A~ Kaap'tad, 1957),

Teerling ingestel en gevra om Lijsbeth weer as sy slavin herstel te kry.'

II. V.C. 39 Monsterrollc.

16. IkIeseken, SI...n and Free Blacks, p.I28, 3.3.1671.

Louis van Bengale se verhouding met Maria van die Kaap:

xx 15.4.1714(S) Jacques Potjee van Mohrum (of van Moscroom in

LlJSBETH (SANDERS) VAN DIE KAAP

bl Clara Herfst = (1) + voor 22.2.1714(K)

b2 Gerbregt Herfst = I. 1O.1702( )

x 2 I 1718 Johannes Vosloo = (1) + voor 1763.

xx (1) Godfried Schuster of Schoester.

bl Elizabeth (Lijsbeth) Louisz

23. De Villiers/ Pallia, p.145 en 381.

27. N.G.K. G3 3/1 Dooprelister Purl, 1.5.12.1720 en 6.9.1722.

b1 Elizabeth Louisz = 6.10.1680 (K)

dl Anna Elizabeth (Coorts) = 8.3.1 739(P)

el Sara Maria (Coorts)

e5 Elizabeth Catharina (Coorts) = 14.4.1782

d3 Jacobus Pieter (Coorts) = 30.6.1742

el Jan Ernst (Volschenk) = 7.1 1.1 762(P)

d6 Sara Magdalena (Coorts) = 8.3. I 750(P)

el Maria Johanna Petronella (de Beer) == 27.9.1792

c5 Margareta (JUrgens) = 12.4.1711(K)

xx 27.12.1724 Jacobus Coetsee (bl) = 16.6.1680(K) + na 24.8.1744

dl Jacob Lodewyk (Pretorius) = 7.1 1.1 734(P)

el Gerhardus Jacobus (Pretorius) = 16.5.1773

d4 Dirk (Pretorius) = 9.7.1741

el David Jacobus (Pretorius) 16.11.1766

c9 Dirk (Coetsee) (2jr.) =

Catharina Hoffmann is in die Paarl op 31.3.1736 met Frederick Huppenaar (eintlik

36. De Villiera/ Pama, p:32S.

b3 Maria Louisz = 10.2.1686(K)

dI Lourens Erasmus (Erasmus) = 21.8.1729( P)

el Abel (Erasmus) = 1.4.1753

x 23.10.1774 Daniel Marais b2 c2 d3

xx (1736) Frederik Hubner (Huppenaar) b3 =

el Andries (Gous) = 7.11.1756

xxx 7.6.1739 Frederik Seheepers b5 = 19.5.1715 + c.8.8.1744

x 17.11.1785 Jacoba van Belen (V.O.A.)

d4 Coenraad (Scheepen) = 12.11.1741

d5 Magdalena Maria (Landman) = 23.6.1748

el Willem Hans Jurgen (Potlieter) = 16.3.1766

el Willem (Landman) = 8.10.1775 + 1.7.1845

e8 Martha Carolina (Landman) = 3.2.1791

xx Andries Pietersen (V.O.A.) (Onbekend of daar nageslag is)

c3 Elsje (Hoffman) = 16.11.1710(1'.)

dl Johannes (du Buis) 1.4.1731 + 1769

el Anna Barbara (Laas)* c 1156

d3 Maria (du 8uis) = 20.11.1735

d7 Susanna Johanna (du BuiI) = 20.2.1746, +26.1.1825

el Elsie Catharina (van der Schyf) = 1.5.1774

Die f-geslag toon 'n baie groter verspreiding.

Vader Jobann Herfst, moeder Lijsbetb (Sanders) van die Kaap.

bl Clara Herfst = (7) + voor 22.2.1714

dl Hermina (de Jager) = 10.8.1727

el Elsie (de Jager) = 15.8.1773

45. De ViUiers/Pama. p.306.

el Adriaan (van Wyk) = 14.9.1766

x 27.5.1787 Elisabeth de Jager

d6 Andries Christoffel (de J.ler) = 5.8.1736

el Elisabeth (de Jager) = 1.10.1769