Professional Documents
Culture Documents
TS 5107 EN 60335-2-30 (Nisan 2004)
TS 5107 EN 60335-2-30 (Nisan 2004)
TURKISH STANDARD
TS 5107 EN 60335-2-30
Nisan 2004
ICS 97.100.10
GÜVENLİK KURALLARI -
EV VE BENZERİ YERLERDE KULLANILAN
ELEKTRİKLİ CİHAZLAR İÇİN -
BÖLÜM 2-30 : ODA ISITICILARI İÇİN ÖZEL KURALLAR
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Ön söz
- Bu standard, CENELEC tarafından kabul edilen EN 60335-2-30 (2003) standardı esas alınarak TSE
Elektrik Hazırlık Grubunca TS 5107 EN 60335-2-30 (1999)'un revizyonu olarak hazırlanmış ve TSE
Teknik Kurulu’nun 14 Nisan 2004 tarihli toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına
karar verilmiştir.
İçindekiler
1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 2
3 Tarifler ....................................................................................................................................................... 2
4 Genel kural ................................................................................................................................................ 2
5 Deneyler için genel şartlar....................................................................................................................... 2
6 Sınıflandırma............................................................................................................................................. 3
7 İşaretleme ve talimatlar............................................................................................................................ 3
8 Gerilimli bölümlere temasa karşı koruma.............................................................................................. 5
9 Motorlu cihazlara yol verilmesi ............................................................................................................... 5
10 Giriş gücü ve akım.................................................................................................................................... 5
11 Isınma ........................................................................................................................................................ 5
12 Boş bırakılmıştır ....................................................................................................................................... 7
13 Çalışma sıcaklığında kaçak akım ve elektrik dayanımı ........................................................................ 7
14 Geçici rejim aşırı gerilimleri .................................................................................................................... 7
15 Neme karşı dayanıklılık............................................................................................................................ 7
16 Kaçak akım ve elektrik dayanımı ............................................................................................................ 7
17 Transformatörlerin ve bağlı devrelerin aşırı yüke karşı korunması .................................................... 7
18 Dayanıklılık................................................................................................................................................ 7
19 Olağan dışı çalışma .................................................................................................................................. 7
20 Mekanik denge ve mekanik tehlikeler .................................................................................................. 10
21 Mekanik dayanım.................................................................................................................................... 10
22 Yapılış ...................................................................................................................................................... 11
23 İç iletkenler.............................................................................................................................................. 12
24 Bileşenler ................................................................................................................................................ 12
25 Besleme bağlantısı ve dış bükülgen kordonlar................................................................................... 13
26 Dış iletken bağlantı uçları ...................................................................................................................... 13
27 Topraklama düzenleri ............................................................................................................................ 13
28 Vidalar ve bağlantılar ............................................................................................................................. 13
29 Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları, yalıtma aralıkları ve yalıtımdan geçen uzaklıklar ...................... 13
30 Isıya ve yanmaya karşı dayanıklılık ...................................................................................................... 13
31 Paslanmaya karşı dayanıklılık............................................................................................................... 14
32 Radyasyon, zehirlenme ve benzeri tehlikeler...................................................................................... 14
Ekler ................................................................................................................................................................ 17
Ek ZA (Bilgi için) Özel ulusal şartlar ............................................................................................................ 17
Ek ZB (Bilgi için) A-sapmalar ....................................................................................................................... 17
Ek ZC - Atıf yapılan uluslar arası standardlar ile bu standardlara karşılık gelen Avrupa standardları17
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
1 Kapsam
IEC 60335-1'in bu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Bu standard, beyan gerilimleri tek fazlı cihazlar için 250 V’tan ve diğer cihazlar için 480 V’tan fazla olmayan
ev tipi ve benzeri amaçlı elektrikli oda ısıtıcılarının güvenlik kurallarını kapsar.
Normal ev tipi kullanımı amaçlanmayan, ancak yine de konuyla ilgili bilgisi olmayan kişilerce dükkânlarda,
küçük sanayide ve çiftliklerde kullanılanlar gibi, toplum için tehlike kaynağı olabilen cihazlar da bu standardın
kapsamındadır.
Bu standard, ev içinde ve civarında herkesin sıkça karşılaştığı cihazların arz ettiği tehlikelerle
uygulanabildiğince ilgilidir. Bununla birlikte, bu standard, genellikle aşağıdaki durumları dikkate almaz :
- Gözetim altında bulunmayan küçük çocukların veya özürlü kişilerin cihazları kullanması durumu,
- Küçük çocukların cihazlarla oynaması durumu.
1
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Ek:
3 Tarifler
IEC 60335-1'in bu maddesi aşağıdaki değişikliklerle aynen uygulanır.
Not - Bu uzaklıkların belirlenmesiyle ilgili ayrıntılar, hava çıkış ızgaraları için Şekil 101’de, ateşten
koruyucular için Şekil 102'de gösterilmiştir.
4 Genel kural
IEC 60335-1'in bu maddesi aynen uygulanır.
5.2 Ek:
Not 101: Isıtıcıların birbirine bitişik olarak tesis edilmesi amaçlanıyorsa, bitişik ısıtıcıların deneye tâbi tutulan
cihaz üzerindeki etkisini belirlemek için yeterli sayıda ısıtıcı gerekir.
5.3 Ek:
Madde 19'daki deneyler için kullanılan cihaz, Madde 22.24'teki deney için de kullanılır. Aynı cihaz üzerinde
yapılıyorsa, Madde 22.24’teki deney Madde 29’daki deneyden sonra yapılır.
5.6 Ek:
Oda hava sıcaklığına duyarlı termostatlar, örneğin hava girişinde algılama elemanları bulunanlar, kısa devre
edilir. Ancak, termostat çevrim yapmayacak biçimde ayarlanabiliyorsa, kısa devre edilmez.
1) TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir.
2
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Not 101 - Elektronik kontroller için, termostatın kısa devre edilmesi yerine duyarlı elemanın çalışmaz duruma
getirilmesi gerekebilir.
5.10 Ek:
Birbirine bitişik olarak tesis edilmesi amaçlanan ısıtıcılar, talimatlara uygun olarak tesis edilir.
5.101 Hem taşınabilir cihazlar hem de sabit cihazlar olarak kullanılması amaçlanan ısıtıcılar, her iki tipe de
uygulanabilen deneylere tâbi tutulur.
5.102 Isıtıcı iki veya daha fazla tipin bir kombinasyonu ise, bir tipin deneyleri diğerlerininkini kapsamadıkça,
ısıtıcı, her bir tiple ilgili deneylere tâbi tutulur.
Tesis ediliş talimatları ısıtıcının zeminden en az 1,8 m yükseğe takılması gerektiğini belirtmedikçe, duvara
monteli ısıtıcılar, hem yüksek yere monte edilen ısıtıcılar gibi hem de yüksek olanların dışındaki yerlere
monte edilen ısıtıcılar gibi deneye tâbi tutulur.
6 Sınıflandırma
IEC 60335-1'in bu maddesi aşağıdaki değişikliklerle aynen uygulanır.
6.2 Ek:
Seralarda veya şantiyelerde kullanılması amaçlanan ısıtıcılar, en azından IPX4 koruma derecesinde
olmalıdır.
7 İşaretleme ve talimatlar
IEC 60335-1'in bu maddesi aşağıdaki değişikliklerle aynen uygulanır.
7.1 Ek:
Kullanıcı tarafından sıvıyla doldurulması amaçlanan ısıtıcılarda en yüksek ve en düşük sıvı seviyeleri
işaretlenmelidir.
Isıtıcılar "Üzerini örtmeyiniz" veya IEC 60417-1'deki 5641 sembolüyle işaretlenmelidir. Bu işaretleme
aşağıdaki durumlar için gerekli değildir:
Taşıma veya depolama için çıkarılması amaçlanan bir ateşten koruyucusu olan ısıtıcılar, bu koruyucu
yerinde değilken çalıştırılmaması gerektiğini belirtmek için işaretlenmelidir.
7.6 Ek:
7.12 Ek:
IEC 60417-1'deki 5641 sembolü cihaza işaretlenmişse, simgenin anlamı açıklanmalıdır.
"Üzerini örtmeyiniz" veya IEC 60417-1'deki 5641 sembolüyle işaretlenmiş ısıtıcılar için talimatlar, aşağıdaki
hususu içermelidir:
Isıtma elemanları erişilebilir camlı panolarla doğrudan temasta olan ısıtıcıların talimatlarında cam hasar
görmüş ise ısıtıcının kullanılmaması gerektiği belirtilmelidir.
3
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Yüksek yerlere monte edilen ısıtıcılar dışında, kızarıklılığı görülebilen elektrik ocakları için talimatlar
aşağıdaki hususu içermelidir:
Isıtıcının üzeri örtüldüğünde veya yanlış konumlandırıldığında yangın tehlikesi olduğundan, bu ısıtıcı,
otomatik olarak yöneten programlayıcı, zamanlayıcı veya diğer herhangi bir düzenle birlikte
kullanılmaz.
Bir alet yardımı olmadan bir bölümü çıkarılabilen ateşten koruyucusu olan, kızarıklılığı görülebilen elektrik
ocakları için kullanma talimatları, aşağıdaki hususları içermelidir:
- Bu ısıtıcının ateşten koruyucusu, ısıtma elemanlarına doğrudan erişimi önlemek amaçlıdır ve ısıtıcı
kullanımdayken yerinde olmalıdır;
- Ateşten koruyucu, küçük çocuklar ve özürlü kimseler için tam koruma sağlamaz.
- Bu ısıtıcı, belirli bir miktarda özel yağ ile doldurulur. Yağ kabının açılmasını gerektiren onarımlar,
yalnızca imalâtçı tarafından veya bir yağ kaçağı olması halinde haber verilmesi gereken imalâtçının
servis acentesi tarafından yapılmalıdır.
- Isıtıcı hurdaya çıkarılacağı zaman, yağın imha edilmesi hakkındaki düzenlemeler takip edilir.
7.12.1 Ek:
Vidalar veya başka düzenler vasıtasıyla sabitlenmesi amaçlanan ısıtıcılar için kurulum talimatları, tespit
yöntemiyle ilgili ayrıntıları vermelidir.
Kızarıklılığı görülebilen sabit elektrik ocakları için talimatlar, perdelere ve diğer yanıcı malzemelere yakın
montajın muhtemel tehlikesi hakkında uyarıda bulunmalıdır.
Isıtıcıların yüksek yerlere monte edilmesi için talimatlar, ısıtıcının zeminden en az 1,8 m yükseğe monte
edilmesi gerektiğini açıklamalıdır.
Bir banyoda kullanılması muhtemel sabit ısıtıcılar için talimatlar, banyoda veya duştaki bir kişinin anahtar ve
diğer kontrol düzenlerine dokunamayacağı şekilde ısıtıcının monte edilmesi gerektiğini belirtmelidir.
Isıtıcı ile birlikte ayrıca tekerlekler veya ayaklar verilmiş ise, talimatlar bunların ısıtıcıya nasıl tespit edilmesi
gerektiğini açıklamalıdır.
Dolapların içine monte edilmesi amaçlanan ısıtıcılar için talimatlar, dolap içinde uygun bir montaj için
ayrıntıları vermelidir.
7.14 Ek:
IEC 60417-1'deki 5641 sembolünün yüksekliği en az 15 mm olmalıdır.
7.15 Ek:
Yüksek yere monte edilecek ısıtıcılarda, anahtarların farklı konumlarının işaretleri 1 m uzaktan görülmelidir.
4
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Örtme ile ilgili işaret, ısıtıcı monte edildikten sonra gözle görülebilmelidir. Bu işaret, taşınabilir ısıtıcıların
arkasına konulmamalıdır.
Yerinden çıkarılabilen ateşten koruyucularla ilgili işaret, ateşten koruyucunun yerleştirilmesinden önce
görülecek şekilde olmalıdır.
8.1.1 Ek:
Sökülebilir ateşten koruyucular, çıkarılmaları alet kullanılmasını gerektiriyor ise,
- Talimatların reflektörü temizlemeden önce fişin prizden çıkarılması gerektiğini belirtmesi, veya
- Isıtıcının, tüm kutuplarda temas noktalarını ayıran, III. aşırı gerilim kategorisinde bağlantının tamamen
kesilmesini sağlayan bir anahtar içermesi durumlarında yerlerinden çıkarılmaz.
8.1.3 Uygulanmaz.
11 Isınma
IEC 60335-1'in bu maddesi aşağıdaki değişikliklerle aynen uygulanır.
- Taşınabilir pervaneli ısıtıcılar, arkası duvarlardan birinden 150 mm mesafede ve diğer duvardan uzak
olacak şekilde yerleştirilir,
- Diğer ısıtıcılar, arkaları duvarlardan birine mümkün olduğu kadar yakın ve diğer duvardan uzak olarak
zemine yerleştirilir. Bununla birlikte, bir kaç yönde ısı veren dairesel ve benzer ısıtıcılar, duvarların
birinden 300 mm mesafede ve diğer duvardan uzak olacak şekilde yerleştirilir. PTC ısıtma elemanlarını
ihtiva eden ısıtıcılar, daha yüksek sıcaklığa yol açarlarsa, duvarlardan uzak olarak yerleştirilir.
Not 101 - Isıtıcının arka tarafı belirli değilse, ısıtıcı en elverişsiz konumda yönlendirilir.
Not 102 - Dairesel ve benzeri ısıtıcılarda, duvar ile ısıtıcı mahfazası arasındaki uzaklık ölçülür.
Montaj talimatlarında başkaca belirtilmedikçe, sabit ısıtıcılar, deney köşesine aşağıdaki şekilde monte edilir.
- Yüksek yere monte edilen ısıtıcılar, diğer duvara ve tavana mümkün olduğu kadar yakın olacak şekilde
duvarlardan birine tespit edilir,
- Duvara monte edilen diğer ısıtıcılar, diğer duvar ve zemine mümkün olduğu kadar yakın olacak şekilde
duvarlardan birine tespit edilir. Derinliği 200 mm ve uzunluğu ısıtıcıyı örtmeye yeterli olan bir raf,
ısıtıcının üzerine tespit edilir. Bu raf, ısıtıcıya mümkün olduğu kadar yakın olarak konumlandırılır;
- Tavana monte edilen ısıtıcılar, duvarlara mümkün olduğu kadar yakın olacak şekilde tavana tespit edilir.
Montaj talimatlarında başkaca belirtilmedikçe, gömme tipi ısıtıcılar duvar veya tavana mümkün olduğu kadar
yakın monte edilir.
Deney köşesi, raf ve gömme tipi ısıtıcıların montajı için, yaklaşık 20 mm kalınlığında mat siyah boyalı bir
kontrplak kullanılır.
Deney köşesinin tavanı, ısıl yalıtım kat sayısı yaklaşık olarak 3,2 m2 K/W olan yalıtım malzemesi ile kaplanır.
Sabit ısıtıcının zemin seviyesinde bir açıklığı varsa, 20 mm kalınlıklı bir keçe yastık, açıklığa yapısı izin
verdiği kadarıyla düz olarak itilir. Bir koruma sağlanmışsa veya delik keçe yastığın girişine izin veremeyecek
kadar küçükse, keçe yastık açıklığa karşı mümkün olduğu kadar yakına itilir.
5
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Not 103 - Keçe yastığın amacı, hava akımını kısıtlayabilecek bir halıyı simüle etmektir.
Zeminde, pencere eşiğinde veya benzer yerlerde bir girinti yapması amaçlanan bir hava giriş ızgarası olan
ısıtıcılar da, hava çıkış delikleri Madde 19.103’de belirtilen keçe şeritlerle kaplı olarak deneyden geçirilir.
Şeritler, çıkış ızgaralarının en uzun kenarına dik açıyla uygulanır. Şeritler sıra ile ızgaranın her bir yarısına ve
bundan sonra ızgaranın tümüne uygulanır.
11.3 Ek:
Keçe yastığın sıcaklık artışı, çapı 15 mm, kalınlığı 1 mm olan karartılmış küçük bakır veya pirinç disklere
tutturulmuş ısıl çiftler vasıtasıyla belirlenir. Diskler yastığın yüzeyine yerleştirilir.
11.4 Ek:
Motor, transformatör veya elektronik devrelerle birleşik cihazlarda sıcaklık artış sınırları aşılıyorsa ve giriş
gücü beyan giriş gücünden daha az ise, cihaz, beyan geriliminin 1,06 katında beslenerek deney tekrarlanır.
11.8 Ek:
Çizelge 3’te sabit ısıtıcıların uzun periyotlarla sürekli olarak çalışmaya maruz kaldıkları kabul edilmiştir.
Motorların, transformatörlerin veya elektronik devre bileşenlerinin doğrudan etkisinde olan bölümler dahil
bunların sıcaklık artış sınırları, cihaz, beyan gücünün 1,15 katında çalıştırıldığı sırada aşılabilir.
Sıvı dolu radyatörler için, sıvı ile temasta bulunan bölümlerde sıcaklık artışı ölçülmez. Bununla birlikte, sıvı
dolu havalandırmasız radyatörler için sıvı kabının dış yüzeyinin sıcaklık artışı ölçülür. Ölçülen değer, sıvının
kaynama noktasından en az 50 K daha düşük olmalıdır.
Not 101 - Sıvı kabı cihaz mahfazasının içinde olsa bile ölçme yapılır.
Tezgâh altına montaj amaçlı ısıtıcılar için, deney çubuğu ile erişilebilen yüzeylerinin sıcaklık artışı, Çizelge
3’de yalnızca kısa periyotlar için durdurulan bölümler için belirtilen sınırları aşmamalıdır.
6
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
12 Boş bırakılmıştır
13 Çalışma sıcaklığında kaçak akım ve elektrik dayanımı
IEC 60335-1'in bu maddesi uygulanır.
18 Dayanıklılık
IEC 60335-1'in bu maddesi uygulanmaz.
19.1 Değişiklik:
Belirtilen deneyler yerine, cihazlar, uygulanabildikçe, Madde 19.6, Madde 19.11, Madde 19.12 ve Madde
19.101 ila Madde19.114'teki deneylere tabi tutulur.
19.13 Ek:
Madde 19.106’daki deney sırasında motor sargılarının sıcaklığı, Çizelge 8’de belirtilen değerleri aşmamalıdır.
19.101 Cihazlar Madde 11’de belirtildiği gibi, ancak güç girişi, beyan güç girişinin 1,24 katı iken çalıştırılır.
Madde 11’deki deney sırasında çalışan bütün ısıl kontroller aynı anda kısa devre edilir.
Not - Sıvı dolu radyatörlerdeki basınç, Madde 22.7’deki deney için ölçülür.
19.102 Birkaç doğrultuda ısı yayan dairesel ve benzeri taşınabilir ısıtıcılar deney köşesinin duvarlarından
birine mümkün olduğu kadar yakın yerleştirilir ve beyan gücünün 1,24 katında çalıştırılır.
Not: Madde 11’deki deney sırasında çalışan ısıl kontrollerin çalışmasına müsaade edilir.
19.103 Isıtıcılar Madde 11'de belirtildiği gibi, ancak cihaz örtülüyken çalıştırılır. Bu husus;
- Dolaplara monte edilmesi amaçlananlar hariç yüksek yere monte edilen ısıtıcılara,
- Kızarıklılığı görülebilen elektrik ocaklarına,
- Taşınabilir pervaneli ısıtıcılara
uygulanmaz.
Örtme işlemi, her birinin genişliği 100 mm olan ve tek tabakalı tekstil malzemesiyle astarlanan keçe şeritleri
ile yapılır. Keçenin özkütlesi 4 kg/m2 ± 0,4 kg/m2 ve kalınlığı 25 mm'dir. Tekstil malzemesi, özkütlesi kuru
durumda 140 g/m2 ila 175 g/m2 olan önceden yıkanmış, kenarları çift bastırılmış bir pamuklu bezden oluşur.
Isıl çiftler, çapı 15 mm, kalınlığı 1 mm olan karartılmış küçük bakır veya pirinç disklerin arkasına tutturulur.
Diskler 50 mm aralıkla kumaş malzemesi ile keçe arasına, her bir şeridin dikey merkez hattı üzerine
yerleştirilir. Diskler, keçenin içine batmalarını önlemek için desteklenir.
Şeritler, ısıtıcının üstünü ve ön yüzünü zemine kadar örtecek biçimde ısıtıcıyla temas hâlindeki kumaş
malzeme ile uygulanır.
7
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Eğer,
- Isıtıcı, duvardan uzakta duracak biçimde imal edilmiş ise;
- Sabit ısıtıcılar için, ısıtıcı ile duvar arasındaki aralık 30 mm’yi aşarsa ve
• iki tespit noktası veya boşluklar arasındaki dik mesafe 200 mm 'yi,
• veya herhangi iki tespit noktası veya boşluk ile ısıtıcının ucu arasındaki dik mesafe 100 mm’yi
aşarsa, ısıtıcının arka yüzü zemine kadar inen şeritlerle tamamen örtülür, aksi takdirde, arka
yüzey üstten itibaren ısıtıcı yüksekliğinin yaklaşık beşte biri olacak bir mesafeye kadar
örtülecektir.
Diğer ısıtıcıların üst arka yüzeyleri ısıtıcı yüksekliğinin yaklaşık beşte biri olacak bir mesafeye kadar örtülür.
Şeritlerin sıcaklık artışı 150 K’i aşmamalıdır, ancak ilk saat sırasında 25 K’lik bir anî yükselişe izin verilir.
Not 1 - Madde 11’deki deneyler sırasında çalışan ısıl kontrollerin çalışmasına izin verilir.
Not 2 - Sıvı dolu radyatörlerdeki basınç, Madde 22.7’deki deney için ölçülür.
Yüksek yere monte edilenler dahil, dolaplar içine monte edilmesi amaçlanan ısıtıcılar, kendiliğinden
başlangıç konumuna gelen herhangi bir ısıl kesici kısa devre edilmiş durumda iken, bu deneyle uyumlu
olmalıdır.
19.104 Zeminde, pencere eşiğinde veya benzer yerlerde hava çıkış düzeni ile donatılmış gömme tipi
ısıtıcılar, ızgaraları örtülerek Madde 11’de belirtildiği gibi çalıştırılır. Madde 11’deki deney sırasında çalışan
ısıl kontroller kısa devre edilir.
Şeritlerin sıcaklık artışı 150 K’i aşmamalıdır, ancak birinci saat sırasında 25 K’lik bir anî yükselişe izin verilir.
19.105 Kullanıcı tarafından doldurulması amaçlanan bir sıvı kabı bulunan ısıtıcılar Madde 11’de belirtildiği
gibi, ancak kap boş iken çalıştırılır.
Not: Madde 11’deki deney sırasında çalışan ısıl kontrollerin çalışmasına müsaade edilir.
19.106 Pervaneli ısıtıcılar ve motor içeren diğer ısıtıcılar Madde 11’de belirtildiği gibi çalıştırılır. Bununla
birlikte, motor rotoru kilitliyken ısıtıcı beyan geriliminde beslenir.
Not - Madde 11’deki deney sırasında çalışan ısıl kontrollerin çalışmasına müsaade edilir.
19.107 Metal olmayan malzemeden sağlam bir mahfazası bulunan pervaneli ısıtıcılar Madde 11’de
belirtildiği gibi çalışma gerilimlerinde çalıştırılır, ancak motor kendi çalışma gerilimiyle beslenir. Madde
11’deki deney sırasında çalışan ısıl kontroller kısa devre edilir.
Kararlı durumlar oluştuğunda, motora uygulanan gerilim, motorun çalışma hızı bir ısıl kesicinin çalışmasını
önlemeye tam yeterli hale geldiğinde, ısıtma elemanlarına uygulanan gerilim, Madde 11.4 için kullanılan
değerde tutulur.
Bu şartlarda, kararlı durumun oluşması veya 1 saat süreden hangisi daha uzunsa, bu süre boyunca ısıtıcı
tekrar çalıştırılır.
Bu periyottan sonra, bir ısıl kesicinin çalışacağını doğrulamak için hava akımı daha da kısıtlanır.
Not - Motora uygulanan düşürülmüş gerilim şu şekilde tayin edilebilir: Gerilim % 5 düşürülür ve motor bu
durumda 5 dakika çalıştırılır. Bir ısıl kesici çalışıncaya kadar bu işlem tekrarlanır. Bundan sonra
gerilim % 5 artırılır, bu da deney için kullanılan düşürülmüş gerilimdir.
8
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
ISO 2758’e göre bu kağıdın özkütlesi 72 g/m2 ± 2 g/m2 ve patlama indisi 3,7 kPa m2/g’dır.
Mahfazada hava girişlerinin bulunduğu birden fazla yüzey varsa, bu yüzeyler sırayla örtülür.
Not 1 - Isıtıcının aynı tarafındaki yüzeyler, bir yüzey olarak kabul edilir.
Not 2 - En elverişsiz durumlar, genellikle ısıl kesicinin çalışmasını önleyecek şekilde kâğıdın
konumlandırılmasıyla elde edilir.
Not 3 - Kâğıdı aşağıya doğru hareket ettirirken destek yüzeyinin bu hareketi sınırlamaması için özen
gösterilmelidir.
Not 4 - Madde 11’deki deney sırasında çalışan ısıl kontrollerin çalışmasına müsaade edilir.
19.109 Taşınabilir pervaneli ısıtıcılar, Madde 11’de belirtildiği gibi, ancak hava akımı deney köşesinin
duvarlarından birine karşı yönlendirilecek şekilde yerleştirilerek çalıştırılır. Isıtıcı, bundan sonra ısıl kesici
çalışmaksızın mümkün olduğu kadar duvara doğru hareket ettirilir. Madde 11’deki deney sırasında çalışan
ısıl kontroller kısa devre edilir.
19.110 Kızarıklılığı görülebilen taşınabilir elektrik ocakları, Madde 11’de belirtildiği gibi, ancak ısı yayılımı
deney köşesinin duvarlarından birine yönlendirilecek şekilde yerleştirilerek çalıştırılır. Isıtıcı, ateşten koruyucu
duvardan 500 mm uzak olacak şekilde yerleştirilir ve bu uzaklık en yüksek duvar sıcaklığı ölçülünceye kadar
gittikçe artırılır.
19.111 Yüksek yere monte edilenler hariç, kızarıklılığı görülebilen elektrik ocakları Madde 11’de belirtildiği
gibi, ancak beyan giriş gücünde çalıştırılır.
Kararlı durumlar oluştuğunda, 100 mm eninde, özkütlesi 130 g/m2 ila 165 g/m2 olan kuru ağartılmış bir
pamuklu pazen parçası, ateşten koruyucunun merkezi bölümüne karşı sıkıca gerili olarak tutulur. Bu pazen
parçası, üstten tabana kadar veya yatay düzlemdeki ateşten koruyucular için arka yüzden ön yüze kadar
tutulur.
Not - İçin için yanma başlamış ise, malzeme üzerinde ucu kırmızı renkte parlayan bir delik oluşacaktır. İçin
için yanma olmaksızın kararma ihmal edilir.
19.112 Taşınabilir ısıtıcılar, Madde 11’de belirtildiği gibi, ancak özkütlesi yaklaşık 40 g/m2 olan, çift katlı
ağartılmış pamuk gazlı bezle kaplı yumuşak bir ahşap yüzey üzerine yerleştirilerek çalıştırılır. Bundan sonra
ısıtıcı, en elverişsiz konumda devrilecek şekilde itilir.
Not 1 - Madde 11’deki deney sırasında çalışan ısıl kontrollerin çalışmasına müsaade edilir.
Pamuk gazlı bez veya ahşap yüzey için için yanmamalı veya tutuşmamalıdır.
Yağ dolu radyatörlerin yüzey sıcaklığı, yağın kaynama noktasından en az 40 K daha düşük olmalıdır. Yağ
kabında hiç bir şekil bozukluğu, yağ kaçağı veya alev yayılması olmamalıdır.
9
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Not 2 - Sıvı dolu radyatörlerdeki basınç, Madde 22.7’deki deney için ölçülür.
Şömine içerisine yerleştirilmesi amaçlanan yakıt etkili ısıtıcılar, bu deneye tâbi tutulmaz.
19.113 Metal olmayan malzemeden sağlam bir mahfazası bulunan pervaneli ısıtıcılar Madde 11’de
belirtildiği gibi, ancak Madde 11’deki deney sırasında çalışan bütün kendiliğinden başlangıç konumuna
dönen ısıl kesiciler ve kontroller kısa devre edilerek ve pervane motoru bloke edilerek çalıştırılır.
19.114 Yağ seviyesi ısıtıcı elemanın yaklaşık 10 mm üzerinde olana kadar, yağ dolu radyatörlerin kabından
bir miktar yağ akıtılır. Daha sonra kap tekrar kapatılır ve cihaz Madde 11'de belirtildiği gibi, ancak beyan giriş
gücünde çalıştırılır.
Not - Tehlikeli durumlardan kaçınmak için, sıcaklık sınırı aşıldığında deneye son verilmelidir.
Bir cihaz girişi içeren ısıtıcılar bir ip takımı ile tespit edilir. Cihaz, en elverişsiz normal kullanma konumunda,
yataydan 15°’lik açıyla eğik bir düzlem üzerine yerleştirilir.
Isıtıcı devrilmemelidir.
Kütleleri 5 kg'ı aşan ısıtıcılar yatay bir yüzey üzerine yerleştirilir. Cihazın üstüne, en elverişsiz yatay
doğrultuda 5 N ± 0,1 N'luk bir kuvvet uygulanır.
Isıtıcı devrilmemelidir.
Not 101 - Isıtıcının düzlem üzerinde kaymasını önlemek için uygun düzenler kullanılabilir .
21 Mekanik dayanım
IEC 60335-1'in bu maddesi aşağıdaki değişikliklerle aynen uygulanır.
Ek:
Bu kurala uygunluk, Madde 21.101 ve Madde 21.102’deki deneylerle de kontrol edilir.
Isıtma elemanları erişilebilir cam panolarla doğrudan temasta olan ısıtıcılar için, panoya uygulanan vuruş
darbelerinin enerjisi 2,00 J ± 0,05 J'dur.
21.101 Yüksek yere monte edilenler dışındaki kızarıklılığı görülebilen elektrik ocakları, ateşten koruyucunun
merkezî bölümü yatay olacak biçimde yerleştirilir. 100 mm çaplı düz bir tabanı olan 5 kg'lık bir kütle, ateşten
koruyucunun merkezî bölümü üzerine 1 dakika süreyle yerleştirilir.
Deneyden sonra, ateşten koruyucu hiçbir önemli kalıcı şekil bozukluğu göstermemelidir.
21.102 Hareketleri zincirlerle veya benzer düzenlerle kısıtlanan menteşeli parçaları olan, sabit cihazlar
tespit edilir ve menteşeli parçanın kendi ağırlığının etkisi altında düşmesine müsaade edilir. Bu deney beş
defa uygulanır.
10
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Isıtıcıda, bu standarda olan uygunluğu bozan hiçbir hasar görülmemeli, özellikle Madde 8.1 ve Madde 29.1
ile uygunluk bozulmamalıdır.
21.103 Tavana monte edilen panel ısıtıcıların askı düzenlerinin dayanımı yeterli olmalıdır.
Bu kurala uygunluk, cihaz kütlesinin dört katına eşit bir yükün, 1 saat süreyle panonun merkezinden
asılmasıyla kontrol edilir. Askı düzenleri ayarlanabilir ise, deney, düzenler tamamen uzatılmışken uygulanır.
Askı düzenleri rijit ise, 2,5 Nm’lik bir tork her bir doğrultuda 1 dakika süreyle panoya uygulanır.
22 Yapılış
IEC 60335-1'in bu maddesi, aşağıdaki değişikliklerle aynen uygulanır.
Bu kurala uygunluk, cihazın Madde 19.101, Madde 19.103 ve Madde 19.112’deki deneyler sırasında ölçülen
en yüksek basıncın iki katına maruz bırakılmasıyla kontrol edilir.
22.17 Ek:
Tekerlek ve ayaklar yerlerinde olmaksızın cihaz Madde 19’a uyuyorsa, bu kural bunlara uygulanmaz.
Isıtıcı eleman en elverişsiz yerden kesilir. İletkenler erişilebilir metal parçalara temas etmemeli veya cihazın
dışına düşmemelidir. Sargılı ısıtma elemanları, bir yayla desteklenmişse, iletken, her bir uçta destek
noktalarına yakın olarak kesilir. 5 N'luk kuvvet, yaya, eksenine ve destek noktalarının ortasına dik olarak
uygulanır. Yay kırılmamalıdır.
22.101 Yüksek yere monte edilenler dışındaki diğer ısıtıcılar, ısıtma elemanlarıyla teması önlemek amacyla
korumalı olmalıdır.
IEC 61032’deki 41. deney sondası 5 N’u aşmayacak bir kuvvetle koruyucuya uygulanır. Isıtıcı elemanlara
temas etmemelidir.
Bununla birlikte, 5 mm’den az ikincil boyutu olan açıklıklar ihmal edilir. Ayrıca bu boyutlar, ateşten koruyucu
ile yakın çevresi arasındaki herhangi bir boşluğa uygulanır.
22.102 Ateşten koruyucuların, yüzey alanlarının % 50’sinden daha az olmayan toplam açık alanı
bulunmalıdır.
22.103 Ateşten koruyucular, bir alet kullanılmaksızın tamamen sökülmeleri mümkün olmayacak şekilde
ısıtıcıya güvenli biçimde takılmış olmalıdır.
11
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
22.104 Duvara monte edilen ısıtıcılar, duvara güvenli biçimde tespit edilecek şekilde imal edilmelidir.
Not - Isıtıcının istemeden duvardan çıkmasını önlemek için ilave düzenekler olmaksızın, anahtar
deliği açıklıkları, kancalar ve benzer düzenler ısıtıcıyı duvara güvenli biçimde tespit etmek için
yeterli kabul edilmez.
22.105 Isıtma elemanlarıyla doğrudan teması olan erişilebilir cam panolar, ısıl şoklara dayanmalıdır.
Bu kurala uygunluk, kararlı durumlar oluşuncaya kadar beyan giriş gücünün 1,15 katında ısıtıcının
çalıştırılması ile kontrol edilir. Sıcaklığı 15 °C ± 5 °C olan bir litre su, çapı 5 mm olan bir tüp aracılığı ile
yaklaşık 10 ml/s’lik bir hızda panonun merkezî bölümüne yönlendirilir.
22.106 Taşınabilir ısıtıcıların alt taraflarında küçük cisimlerin içeriye girmesine ve gerilimli parçalara temas
etmesine müsaade edecek açıklıkları olmamalıdır.
Bu kurala uygunluk, muayeneyle ve destek yüzeyi ve açılıklar boyunca gerilimli parçalar arasındaki uzaklığı
ölçerek kontrol edilir. Bu mesafe en az 6 mm olmalıdır. Ancak, cihaz, ayaklar ile donatılmış ise, bu uzaklık,
masa üzerinde durması amaçlanan cihazlar için 10 mm, zemin üzerinde durması amaçlanan cihazlar için 20
mm’ye çıkartılır.
22.107 Bir duvara veya bir tavana tespit edilmesi tasarımlanan kızarıklılığı görülebilen elektrik ocakları,
ısıtıcı tespit edildikten sonra, bir alet kullanılmaksızın ısı yayılma yönünün önemli miktarda
değiştirilemeyeceği biçimde yapılmalıdır.
Not - Talimatlarda sınırlar belirtilmiş ise, ısı yayma yönünde sınırlı bir değişime müsaade edilir.
22.108 Yüksek yere monte edilenler dışında, kızarıklılığı görülebilen elektrik ocakları, en az bir ısıtma
elemanının kızarıklığı görülmedikçe, ısıtma elemanlarını otomatik olarak devreye alan termostat, zamanlayıcı
veya benzeri düzenler içermemelidir.
22.109 "Off" (devre açık) konumunda bir anahtarla beslemenin kesilmesi hususunda elektronik bileşenlere
güvenilmez.
23 İç iletkenler
IEC 60335-1'in bu maddesi aynen uygulanır.
24 Bileşenler
IEC 60335-1'in bu maddesi, aşağıdaki değişikliklerle aynen uygulanır:
24.1.3 Ek:
Madde 19.112’deki deney sırasında çalışan anahtarlar için çalışma çevrimlerinin sayısı 300’dür.
24.1.4 Değişiklik:
Yüzey sıcaklık artışını 85 K ile sınırlamak için, Madde 11’deki deney sırasında çalışan sıvı dolu radyatörlerin
termostatları ile ilgili çalışma çevrimlerinin sayısı 100 000’e yükseltilir.
Kendiliğinden başlangıç konumuna gelen ısıl kesiciler için çalışma çevrimlerinin sayısı 10 000’e çıkarılır.
12
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Madde 19.112'deki deney sırasında çalışan kendiliğinden başlangıç konumuna gelmeyen ısıl kesiciler için
çalışma çevrimlerinin sayısı 300’e çıkarılır.
Diğer başlangıç konumuna kendiliğinden dönmeyen ısıl kesiciler için çalışma çevrimlerinin sayısı 1 000’e
çıkarılır.
24.101 Madde 19.114'e uymak için, yağ dolu radyatörlerde bulunan cihazlar, kendiliğinden başlangıç
konumuna gelen tipte olmamalıdır.
25.7 Ek:
Seralarda kullanılması amaçlanan taşınabilir ısıtıcıların besleme kordonları, polikloropren kılıflı bükülgen
kordon olmamalıdır.
Şantiyelerde kullanılması amaçlanan ısıtıcıların besleme kordonları, ağır polikloropren kılıflı bükülgen
kordondan (Kod gösterimi : 60245 IEC 66) daha hafif olmamalıdır.
Not 101 - Taşınabilir yağ dolu radyatörler için, normal kullanımda besleme kordonuna temas etmesi
muhtemel metal parçalar, 75 mm çaplı deney çubuğuyla ulaşılamayan ancak ısıtıcının etrafına
sarıldığında kordona temas edebilecek parçalar içerir. Kordonla ilgili sargı düzenekleri
sağlandıysa, bu kural uygulanmaz.
27 Topraklama düzenleri
IEC 60335-1'in bu maddesi aynen uygulanır.
28 Vidalar ve bağlantılar
IEC 60335-1'in bu maddesi aynen uygulanır.
29.2 Ek:
Pervaneli ısıtıcılar için, yalıtım mahfaza içine alınmazsa veya cihazın normal kullanımı sırasında kirlenmeye
maruz kalmayacak şekilde yerleştirilmemişse, mikro çevrenin kirlenme derecesi 3'tür
30.1 Ek:
Taşınabilir pervaneli ısıtıcılar için, Madde 19’daki deneyler sırasında belirlenen sıcaklık artışları dikkate
alınmaz.
30.2.1 Değişiklik:
Kızaran tel deneyi, 650 °C’luk sıcaklıkta mahfazalar üzerinde gerçekleştirilir.
30.2.2 Uygulanmaz.
13
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
30.101 Metal olmayan sağlam malzemeden mahfazası olan pervaneli ısıtıcılar, yanmaya dayanıklı olmalıdır.
Bu deney, pervane "off" (devre açık) konumundayken de çalıştırılması amaçlanan pervaneli ısıtıcılar
üzerinde uygulanmaz.
Bu kurala uygunluk, muayeneyle ve cihaz mahfazasının Ek E’deki iğne-alev deneyine tâbi tutulmasıyla
kontrol edilir.
Deney numunesinin ilgili parçadan daha kalın olmaması şartıyla, IEC 60695-11-10'a göre V-0 veya V-1
olarak sınıflandırılan malzeme üzerinde iğne-alev deneyi yapılmaz.
14
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Açıklama:
A Isıtıcının gövdesi
B Hava çıkış ızgarası
15
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Açıklama:
A Ateşten koruyucu
B Kızarıklığı görülebilen ısıtıcı elemanlar
C Yansıtıcı
D Mahfaza
16
ICS 97.100.10 TÜRK STANDARDI TS 5107
EN 60335-2-30/Nisan 2004
Ekler
IEC 60335-1'in ekleri, aynen uygulanır.
Ek ZA
(Bilgi için)
25.3 Fransa
Sabit oda ısıtıcıları, kalıcı olarak sabit bir tesisata bağlı olmaları amaçlanan cihazlar olmalıdır.
Ek ZB
(Bilgi için)
A-sapmalar
Ek:
Madde Sapma
11.8 Fransa
Yüksek yere monte edilenler dışındaki sabit ısıtıcılarda, metalik hava çıkış ızgaraları ve yakın
çevreleri için sınır 115 K'dir.
Ek ZC
Atıf yapılan uluslar arası standardlar ile bu standardlara karşılık gelen
Avrupa standardları
1)
Tarih belirtilmemiştir.
2)
Yayım tarihinde geçerli baskı.
17