Professional Documents
Culture Documents
Koyun Ve Keçide Üreme
Koyun Ve Keçide Üreme
Döngüler foliküler (2-3 gün) ve lüteal evre (14-15 gün) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Bir döngüde meydana gelen graf folikülü sayısı ırka, hayvanın yaşına ve beslemeye göre değişmektedir.
Koyunda bir döngüde 1-4 adet graf folikül oluşur.
Koyun ve Keçide Üreme
Hormonal mekanizma;
İç ve dış uyarılarla merkezi sinir sisteminden hipoltalamusa iletilen bilgiler değerlendiriliyor.
Leptin, ışık, koç/teke uyarısı, kisspeptin
GnRH salınımı ve hipofiz uyarılıyor.
FSH, LH
Östrojen
Negatif geri bildirim FSH azalır, LH yükselir.
Ovulasyon
Progesteron, prolaktin
Korpus lüteum
İnterferon tau
PGF2a
Korpus lüteum yıkımı
Progesteron engeli ortadan kalkıyor
FSH ve LH yeniden salgılanıyor
Koyun ve Keçide Üreme
Doğumdan sonraki ilk kızgınlık;
Koyun ve keçide doğumdan sonraki ilk kızgınlık 3-4 hafta sonra ortaya çıkabilir.
Anöstrüs mevsiminde eşeysel etkinlik, koyun ve keçiler mevsime bağlı olarak kızgınlık gösteren hayvanlardır.
İki çiftleşme mevsimi arasında yumurtalıklar ve diğer üreme organı kısımları genellikle dinlenme
durumundadır.
Anöstrüs dönemi
mevsimsel,
doğum sonrası ve
laktasyon anöstrüsü olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
Çiftleşme mevsimi, hayvan gebe kalmadığı sürece gösterdiği birbirini izleyen kızgınlık döngülerinin toplamıdır.
Çiftleşme mevsimini etkileyen faktörler
Gün uzunluğu
Irk
Besleme,
canlı ağırlık,
yaş
Sıcaklık ve iklim faktörleri
Diğer (aşım mevsimi, kuzulama mevsimi, emzirme ve sağım, koç/teke ile birlikte bulundurma)
Koyun ve Keçide Üreme
Doğumdan sonraki ilk kızgınlık;
Koyun ve keçide doğumdan sonraki ilk kızgınlık 3-4 hafta sonra ortaya çıkabilir.
Anöstrüs mevsiminde eşeysel etkinlik, koyun ve keçiler mevsime bağlı olarak kızgınlık
gösteren hayvanlardır.
İki çiftleşme mevsimi arasında yumurtalıklar ve diğer üreme organı kısımları genellikle
dinlenme durumundadır.
Anöstrüs dönemi
mevsimsel,
doğum sonrası ve
laktasyon anöstrüsü olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
Çiftleşme mevsimini;
Çiftleşme mevsimi, hayvan gebe kalmadığı sürece gösterdiği birbirini izleyen kızgınlık
döngülerinin toplamıdır.
Koyun ve Keçide Üreme
Çiftleşme mevsimini etkileyen faktörler
Gün uzunluğu;
Kısalan günlerde çiftleşme
Giderek uzayan günler anöstrus dönemi
Ekvatorda yıl boyu
Irk
Irklar arası ayrım var. Fin 215-230, dorset horn 223
gün, Romanow 150-190 gün
Yerli ırklar Dağlıç 146,3, Sakız 116.3, Türkgeldi kıvırcığı
248.4 gün bir çiftleşme mevsimi uzunluğuna sahiptir.
Koyun ve Keçide Üreme
Besleme,
Çiftleşme mevsimi başı, gebeliğin son dönemi ve doğum sonrası
belseme yavru verimi için önemlidir
canlı ağırlık,
Canlı ağırlığa bağlı olarak eşeysel etkinlikte artış gözlenmektedir. İlk
kızgınlıkta yanı eşeysel olgunlukta canlı ağırlık önemli bir faktör
Yaş, anaç kuzular ve oğlaklar daha kısa çiftleşme mevsimi uzunluğuna sahip,
düzensiz döngü gösteriyorlar. İlk yaşta bir batındaki yavru sayısı düşük, 4-5
yaş en yüksek yavru verimi elde ediliyor.
Sıcaklık ve iklim faktörleri
Gebelik oranı çevre sıcaklığı arasında ilişki söz konusu
Diğer (aşım mevsimi, kuzulama mevsimi, emzirme ve sağım, koç/teke ile
birlikte bulundurma).
Koyun ve Keçide Üreme
Çiftleştirme;
Eğer elde kontrollü çiftleştirme yapılıyor ise yüksek gebelik için kızgınlığın
sonuna doğru çiftleştirmenin yapılması gerekir. Çünkü;
Ovulasyon kızgınlığın son yarısında gerçekleşmektedir.
koyunda yumurtanın yaşam süresi 10-15 saat
Keçide yumurtanın yaşam süresi 12-14 saat
Koçta sperm hücrelerinin fertil ömrü 30 saat
Keçide sperm hücrelerinin fertil ömrü 24-48 saat
Elde aşımın yapılmadığı veya çiftleştirmenin kontrol edilemediği sürülerde
kızgınlıkların tespiti yapılamamaktadır.
Gebelik oranı (%) = Gebe (koyun/keçi) / Koç altı koyun- teke altı keçi
Büyütme sonuçlarına göre verilen döl verimi ölçütleri üzerinde ırk, bakım-
besleme gibi etmenler etkilidir.
Koç ve Tekede Üreme
Eşeysel Olgunluk ve Damızlık Çağı