ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΥΡΓΕΤΟΥ

ΤΑΞΗ: Γ’
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ
ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΤΡΙΤΗ 07 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

Α. Κείμενο μη λογοτεχνικό
Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα για σπουδές στο εξωτερικό. Κοντά σε αυτά,
υπάρχουν όμως και τα μειονεκτήματα με σημαντικότερο την πιθανότητα ο νέος που φεύγει για
σπουδές να παραμείνει εκεί κι αυτό έχει οπωσδήποτε επιπτώσεις στην οικογένεια που χάνει την
άμεση επαφή με το αγαπημένο της πρόσωπο. Είναι όμως μεγάλο το κόστος και για την χώρα.
Ειδικά για την Ελλάδα που αγωνίζεται και αγωνιά να ξανασταθεί στα πόδια της, η απώλεια
εκατοντάδων χιλιάδων νέων, υψηλού μορφωτικού επιπέδου, υπονομεύει την ανορθωτική
προσπάθεια. Η οικονομία της χώρας πλήττεται ωστόσο και από την εξαγωγή συναλλάγματος για
τα έξοδα σπουδών και διαβίωσης στο εξωτερικό. Έπειτα, η υπερπαραγωγή πτυχιούχων σε ήδη
κορεσμένα επαγγέλματα, όπως η Ιατρική για παράδειγμα, είναι λογικό να αυξάνει την ανεργία των
πτυχιούχων. Ανατρέπεται δηλαδή ο σχεδιασμός που προβλέπει πόσοι πτυχιούχοι μπορούν να
απορροφηθούν από κάθε ειδικότητα και να ενταχθούν στην εγχώρια αγορά εργασίας.
Η ανακοπή του ρεύματος εξόδου των νέων για σπουδές και εργασία στο εξωτερικό
μπορεί να επιτευχθεί με την αναβάθμιση των ελληνικών πανεπιστημίων σε συνδυασμό με μέτρα
ανασυγκρότησης της οικονομίας κι αυτό θα είναι προς όφελος τόσο των νέων όσο και της χώρας.

Α1. Συμφέρει ή όχι τη χώρα μας η παραμονή των νέων μας στο εξωτερικό για σπουδές, σύμφωνα
με τον συγγραφέα;
Μονάδες: 25

Α2. Ποιον τρόπο πειθούς επιλέγει ο συγγραφέας του παραπάνω κειμένου για να μιλήσει για το
περίφημο brain drain; Τεκμηριώστε την άποψή σας με αναφορά σε ένα μέσο πειθούς που
χρησιμοποιεί.
Μονάδες: 25 (5+20)
Β. Κείμενο Λογοτεχνικό
Να ‘σαι καλά, δάσκαλε, Γ. Ιωάννου (απόσπασμα)
Πρόπερσι που φοιτούσα σ' ένα Γυμνάσιο της επαρχίας μάς είχε έρθει ένας νέος
φιλόλογος με πολλή όρεξη για δουλειά. Αγαπούσε πολύ το σχολείο και τους μαθητές και βλέπαμε
ότι ήθελε να γνωρίσει όχι μονάχα τους κατοίκους του τόπου και τα ζητήματά τους, αλλά και καθετί
που είχε συμβεί στον τόπο από παλιά. Με λίγα λόγια, ήταν ένας ζωντανός και αξιαγάπητος
άνθρωπος και οι εντόπιοι αμέσως τον αγάπησαν.
 Καμιά φορά, όταν πηγαίναμε εκδρομή, έβαζε τα παιδιά που τον περιτριγύριζαν -και
πάντοτε τον περιτριγύριζαν παιδιά- να λένε ιστορίες διάφορες από τον τόπο και κυρίως ιστορίες
για το μέρος όπου είχαμε πάει εκδρομή. Ήταν ωραία μέσα στον καθαρό αέρα, στα λουλούδια και
στα φυτά, ν' ακούς τις ιστορίες αυτές. Έλεγαν τα διάφορα ονόματα των χωραφιών, των βράχων,
των πηγών, ακόμα και των μεγάλων δέντρων, κι εγώ τα άκουγα κατάπληκτος. Έλεγαν ιστορίες,
παραμύθια, όμορφα ανέκδοτα, και προπάντων τραγουδούσαν δημοτικά τραγούδια. Αυτοί, φίλε
μου, ξέρανε τη ρίζα τους και τη φύτρα (καταγωγή) τους πάππου προς πάππου, ενώ εμείς καλά
καλά ούτε τον παππού μας δεν ξέραμε. Και ο καθηγητής μέσα σ' όλα, κι ας έλεγε ότι είναι απ' την
Αθήνα. Πώς τα ήξερε τόσα πράγματα; Ακόμα και τα ίδια τα παιδιά απορούσαν με τον εαυτό τους.
Πώς έγινε και τα θυμήθηκαν όλα αυτά, από πού τα βγάζαν, πότε τα είχαν μάθει και δεν το ξέραν; Τ'
άκουγαν, βέβαια, να τα λένε οι μεγάλοι αλλά μόλις τώρα, που χρειάστηκε να τα πουν κι αυτοί,
έβλεπαν πως τα είχαν μάθει. Και μάλιστα τα είχαν μάθει όλοι τους και τώρα έπαιρναν απ' αυτά.
Σαν ένας θησαυρός κρυφός και αλογάριαστος (αυτός που δεν τον υπολογίζουν), που ο
ενθουσιασμός ενός ανθρώπου τον είχε ξυπνήσει.
Β. Ποια στοιχεία του καλού δασκάλου εντοπίζετε στο παραπάνω κείμενο;
Μονάδες: 20

Γ. Παραγωγή λόγου
Σε ένα γράμμα που στέλνεις σε ένα φίλο ή φίλη σου εξηγείς τους λόγους που σε οδηγούν να
σπουδάσεις στο εξωτερικό (λέξεις: 250).
Μονάδες: 30
 ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΥΡΓΕΤΟΥ
ΤΑΞΗ: Γ’
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ
ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΤΡΙΤΗ 07 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021
Α. Κείμενο μη λογοτεχνικό
«Συν τε δύ' ερχομένω», λέει ο Όμηρος· «όταν πηγαίνουν δυο μαζί» μπορούν οι άνθρωποι
να τα βγάλουν πέρα καλύτερα και πιο άνετα. Γιατί ο πραγματικός φίλος θα σε βοηθήσει στην
αντιμετώπιση των ζητημάτων σου ή των κινδύνων που διατρέχεις και στην επιτυχία των σκοπών
σου· θα ακούσει τα μυστικά σου· στη δυστυχία σου θα λυπηθεί μαζί σου και με πίστη θα σου
συμπαρασταθεί, στην ευτυχία σου δε θα σε φθονήσει, αλλά θα χαρεί κι εκείνος ειλικρινά, θα
επαινέσει την καλή σου απόδοση και θα σου ευχηθεί το καλύτερο· δε θα θελήσει ποτέ να σε
εκμεταλλευτεί· όταν βρίσκεσαι σε ανάγκη, θα σε βοηθήσει· θα κάνει θυσίες για σένα, θα σε
σκέφτεται και όταν βρίσκεται μακριά σου· θα σου πει την αλήθεια και, όταν πρέπει, θα σε κρίνει με
αυστηρότητα, θα είναι ειλικρινής μαζί σου και δε θα σε κολακεύει· θα χαίρεται από την παρουσία
σου και θα είναι ο συμπαραστάτης σου· θα σε ενθαρρύνει και θα σε στηρίζει για την κατάκτηση της
αρετής και θα σε αποτρέπει από το κακό· θα κάνει υποχωρήσεις και δε θα κάνει οτιδήποτε το
πονηρό, που θα μπορούσε να προκαλέσει μείωση, πόνο ή λύπη σε σένα. Τα ίδια φυσικά θα
προσφέρεις και συ σ' αυτόν, για να έχει στερεά θεμέλια η φιλία σας.
Η πραγματική φιλία ανυψώνει τους ανθρώπους ηθικά και πνευματικά, γιατί σ’ αυτήν ο
δόλος δεν έχει θέση και η προσφορά είναι αυθόρμητη, εκούσια και ανιδιοτελής και η αμοιβαία
συμπαράσταση στους πνευματικούς στόχους αποτελεσματική. Η αληθινή φιλία έχει διάρκεια και
δεν τραυματίζεται (παρά σπανιότατα) από τις συκοφαντίες. Μόνο όμως εκείνοι που είναι
πραγματικά καλλιεργημένοι και ενάρετοι αξιώνονται να την προσφέρουν και να την απολαύσουν.

Α1. Ποια είναι τα οφέλη της αληθινής φιλίας σύμφωνα με το παραπάνω κείμενο;
Μονάδες: 25

Α2. Οι παράγραφοι στο παραπάνω κείμενο αναπτύσσονται με τη μέθοδο:

α. της αιτιολόγησης
β. της διαίρεσης
γ. του αιτίου-αποτελέσματος
Να τεκμηριώσετε την άποψή σας.
Μονάδες: 25 (5+20)

Β. Λογοτεχνικό κείμενο
Οι Φίλοι -ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ
Πήγαιναν τα σύγνεφα έρημα στο δείλι,
τα βουνά βουβά στην ατμοσφαίρα,
ταξιδεύαν μου –αμίλητοι– οι φίλοι
στον αγέρα.

Είπα: οι φίλοι μου!... Η ζωή μου τρέμει–

οι τελευταίοι πάν’ μονάχοι τους οι τόποι,
άπιαστες οι γνωριμίες μου ανέμοι
κι οι ανθρώποι.

Όνειρο ήταν, ήταν πλάνη το πώς

ζούμε, φτάνει η ζωή μας φίλους νάχει,
χώρια ή αντάμα πάμε, όπως
και μονάχοι.

Όπως τα σύγνεφα έρημα στο δείλι,

τα βουνά βουβά στην ατμοσφαίρα,
όπως αμίλητοι πάνε μου οι φίλοι
στον αγέρα…

Β1. Ο ποιητής είναι θλιμμένος για την απουσία των φίλων του. Πώς το δείχνει; Υποδείξτε το
χρησιμοποιώντας δυο κειμενικούς δείκτες.
Μονάδες:20

Γ. Παραγωγή λόγου
Η φιλία στην εποχή μας είναι σπάνια. Γιατί, πιστεύετε, συμβαίνει αυτό; Σε ένα νεανικό περιοδικό
γράφετε ένα σχετικό κείμενο (200 λέξεις).
Μονάδες: 30