Professional Documents
Culture Documents
ჟურნალი ოლე
ჟურნალი ოლე
mweralTa asociacia
Sinaarsi
2022
(36), 2018
`literaturuli kaxeTis~ gamocema 2. giorgi gociriZe. Telavis istoriis
narkvevebi
e m b e r idekemberi ȹ14,(57),
The Literary Magazine OLE
mxatvruli literatura
Jurnali gamodis 2004 wlis ivnisidan
ISSN 1512-3995 8. vano CxikvaZe. gvirabi. romani
21. giuli CixiaSvili-vaxvaxiSvili.
leqsebi 1
s e q tseqtemberi,
ole – bryena, gina mogrZe tye velTa Sua 23. Tornike kandelaki. leqsebi
sulxan saba
26. roland giorgaZe. wiTeli kaba.
ole – axoSi saCrdiloblad datovebuli
moTxroba
xe
qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni 30. lana manveli. sad aris bedniereba.
ole – giorgi leoniZis poeturi Sedevri marti, ivnisi, romani
35. jemal SainiZe. leqsebi
erovnuli biblioTekis
eleqtronuli saitze www. nplg.
fostiT
gov. ge _ cifruli biblioTeka `iverielis~ 58. sofiko gvritiSvili. `deduleTo
E-mail: akakidau@mail.ru
vebgverdze. siyvarulo Cemo“
Telavi mainc inarCunebs qalaqis funqciebs. igi amayad atarebs mefe erekle meoris saxelo-
Telavis Semdgomi ganviTareba, e.w. meore bis Telavis pirveli sajaro skolis saxels.
aRmavlobis periodi, dakavSirebulia XVII s-is XIX s-is Telavis swavla-ganaTlebis kerebs
60-ian wlebTan, rodesac iranis Sahma kaxeTi Soris gamoirCeoda ana bagration-WavWavaZis
vaxtang mefis Zes, arCils (1664-1675 ww.), uboZa. mier 1865 wels daarsebuli wminda ninos saxe-
mematiane mas miawers samefo rezidenciis Tel- lobis qalTa saswavlebeli, sadac moRvaweobd-
avSi gadatanas: „aman arCil hyo sasaxle Telavs nen vasil da aleqsandre barnovebi, ilia da
da ganaaxlna eklesiani yovelni kaxeTisani da qristefore zarafiSvilebi, ivane rostomaS-
vili, valerian sidamon-erisTavi, niko sulx- romelic XVIII s-is meore naxevars miekuTvneba.
aniSvili, daviT CxeiZe (Turdospireli) da sxv. am dros aSenda zRude kuTxis mrgvali burjeb-
swored am ukanasknelis damsaxurebaa 1927 wels iT da dasavleTis alayafis kari.
Telavis istoriuli muzeumis daarseba. er- „batonis cixis“ arqitequrul ansambls mie-
ekle II-is dros, Tbilisis msgavsad, qalaq Tel- kuTvneba XVII-XVIII saukuneebis mefeTa reziden-
avSic moRvaweobdnen cnobili poetebi: besik cia. igi mdebareobs kaklis xeebsa da batonis
gabaSvili da saiaTnova. samefo karze idgmebo- wyaros Soris da aRmosavleTiT, dasavleTiT
da speqtaklebi qarTuli da ucxouri reper- da samxreTiT farTo vake adgilebi ertymis.
tuarebidan. masSi monawileobdnen mogvianebiT garda amisa, „batonis cixis“ kompleqsi moicavs:
krwanisis brZolis dros gmirulad daRupuli zRudes, karis or eklesias, abanosa da gvirabs.
gabriel maiori da maCablis dasis wevrebi. Te- masve miekuTvneba zRudis gareTa mrgvali burji.
atraluri tradicia gagrZelda SemdegSic. aq am periodis Telavis meore mniSvnelovan
4 speqtaklebs dgamdnen da masSi monawileobas nagebobas warmoadgens vaxvaxiSvilebis cixe,
Rebulobdnen kote marjaniSvili, lado mesxiS- romelic batonis cixis samxreT-aRmosavle-
vili, vaso goZiaSvili, sergo zaqariaZe, maiko TiT mdebareobs. misgan SemorCenilia mxolod
safarova-abaSiZisa, marine Tbileli da sxv. kuTxis 5 burji da aRmosavleTis zRudis naw-
erekle II-is saxelTan aris dakavSirebuli ili. vaxvaxiSvilebis cixe agebulia riyis qvis
RonisZiebebis gatareba Telavis mosaxleobis Tanabari wyobiTa da duRabiT. cixis ezoSi md-
raodenobis gasazrdelad, xelosnobis asaRo- gara eklesia, romelsac aRmosavleTis mxares
rZineblad da vaWrobis gasafarToeblad. ker- miSenebuli hqonia ekvderi. masze mdgara patara
Zod, man ganjeli da yarabaReli somxebis 60 samrekvlo 6 TaRiT. eklesiis maxloblad mari
komli „Zveli galavnis“ teritoriaze Caasaxla, brosem 1850 wels aRmoaCina qva, romlis war-
xeli Seuwyo xelosnobisa da vaWrobis ganvi- weridan gairkva, rom cixe 1743 wels bazier-
Tarebas, sabazro meurneobis zedamxedvelebad Tuxuces zaal vaxvaxiSvils augia.
sagangebo moxeleebi, bazris mouravi-taruRe- XVIII s-Si agebul mesame arqiteqturul
bi daniSna. 1772 wels Telavs estumra cnobili kompleqss warmoadgens kaxeTis erT-erTi
germaneli mogzauri i. giuldenSteti, romel- uZlieresi feodalis, yorCibaSiSvil-rusiSvi-
mac mis Sesaxeb saintereso cnobebi dagvitova. lis mier agebuli cixe-galavani, romelic Rv-
amrigad, XVII s-is meore naxevarsa da XVIII Taebis eklesiis uZveles namosaxlar borcvzea
saukuneSi TelavSi sakmaod nayofieri mSeneblo- agebuli. aq aRmoCenili arqeologiuri masala,
ba warmoebda. am periodSi TelavSi aSenda sami keramikuli nawarmi ki, XVII s-is dasasruliTa
didi cixe-galavani, romelTa Soris mniSvnelo- da XVIII s-is dasawyisiT TariRdeba.
vani adgili „batonis cixes“ ukavia. mis mSene- mopovebuli werilobiTi da arqeologiu-
blobaSi ori etapi gamoiyofa: pirveli etapis ri masalis safuZvelze SeiZleba davadginoT
dros, romelic qronologiurad moicavs arC- XVIII s-is bolosa da XIX ss-is dasawyisis qalaq
ilis mefobis wlebs (1664-1675 ww.), aigo sasax- Telavis sacxovrebeli ubnebisa da mosaxleo-
le, karis eklesia, aRmosavleTis alayafis kari bis gansaxlebis ruka. 1802 wlis gegmis mixed-
da abano, da meore _ erekle II-is droindeli, viT, Telavi 3 nawilisagan Sedgeboda. qalaqis
Zveli Telavi
ReleebiT da xevebiT“. qalaqi warmodgenili
iyo saSualo da mcire SenobebiT, quCa-baRebiT
da ulevi savaWroebiT, „batonis cixis“ dasav-
leT karibWis wina moedanze mdebare Telavis
bazriT, romelic Sedgeboda samrigad Cam-
wkrivebuli savaWro-saxelosno duqnebisagan,
„batonis cixis“ samxreTiT mdebare moedniT
moqalaqeTa salxinod da saasparezod, ori
abanoTi, romelTagan erTi mefeTa karis abanos
warmoadgenda da mdebareobda „batonis cixis“
galavnis SigniT da meore, qalaqis erTsarTu-
liani, 7-ganyofilebiani abano, romelic qa-
laqis CrdiloeT nawilSi mdebareobda, „Zvel 5
galavanSi“ mdebare xelosanTa ubniT, romelic
dResac cnobilia „dabaxanebis“ saxelwodebiT,
iqve, yadoris borcvze gaSenebuli salxino
baRebiTa da saamqro nagebobebiT, dRevandeli
nadikvris parkis midamoebSi mdebare samarovan-
iT.
marTalia, Telavi samefo qalaqs warmoad-
genda, magram aq mefes Zalauflebas uyofdnen
Zlieri Tavadebi: vaxvaxiSvilebi da yorCiba-
SiSvilebi. aRniSnuli periodis istoriuli wy-
aroebidan irkveva, rom Telavis mosaxleobis
Zveli Telavi or mesameds xelosnebi Seadgendnen. im dros
xelosnobis wamyvani dargebi tyavis damuSaveba
mTavari da saqmiani centri iyo „batonis cix- da saRebavebis warmoeba iyo, maRal doneze idga
is“ teritoria. meore nawili mdebareobda vax- abreSumis warmoeba, calke iyo gamoyofili me-
vaxiSvilebis cixis midamoebSi, xolo mesame _ waReTa da mequdeTa duqnebi. 1802 wels Catare-
yorCibaSiSvilebis kuTvnil cixesimagresTan. buli aRweriT TelavSi muSaobda 234 xelosani
amas emateboda qalaqis me-4 ubani, „Zveli gala- da 60 savaWro duqani. erT-erTi sabuTis mixed-
vani“, romelic gvianfeodalur xanaSic aqtiur viT, Telavis „dabaxana“ Tavisi duqnebiT ekle-
rols TamaSobda qalaqis cxovrebaSi Tavisi xe- siis sakuTrebas warmoadgenda, romelsac is
losanTa ubnebiT, savaWroebiT, amqarTa salx- gaqiravebuli hqonda. saxeli „dabaxana“ momdin-
ino baRebiT da sxva. yovelive es saSualebas areobs sityva „dabaRi“-dan, rac tyavis gamomy-
gvaZlevs davaskvnaT, rom XVIII saukunis 70-iani vans niSnavs.
wlebisaTvis Telavi warmoadgenda tipiur feo- XVIII s-is bolosaTvis Telavis mosaxleoba
dalur qalaqs 740 komliT, 3700 suliT, romel- Semcirebuli Cans. mas Seadgenda 327 komli, anu
Sic idga 4 Zlieri cixe-galavani Tavisi sasax- 1 635 suli. aqve warmovadgenT Telavis mosax-
leebiTa da eklesiebiT. isini mtkiced icavdnen leobis dinamikas. 1835 wels qalaqSi aRiricxa
cixesimagreeebis gareT darCenil qalaqis mcx- 2680, 1865 wels _ 7300, 1897 wels _ 13929 mosax-
ovreblebsa da maT savaWro-saxelosno duqnebs. le. 1954 wels TelavSi ukve 65 quCa iyo 13284
es 4 cixesimagre erTmaneTisagan patar-patara adamianiT, xolo 2002 wels Telavis mosaxle-
ReleebiT iyo gamoyofili da qalaqs Crdi- obis ricxvma 21 800 miaRwia. momdevno wlebSi
loeTidan icavda. aleqsandre jambakur or- qalaqis mosaxleoba Semcirda da 2014 wlisTvis
belianis gadmocemiT: `oTxi ese galavani dgas misma raodenobam 19629 suli Seadgina.
xazzed maRlobidan damWvreteli dabla, pir XIX s-is dasawyisidan Telavma sruliad ax-
mimarTuli CrdiloeTis kavkasiis mTisaken da ali, gansxvavebuli arqiteqturuli saxe miiRo,
ole, #4, 2022
iqidan gadahyureben metad mosawon bunebas.~ rac gamowveuli iyo cvlilebebiT saqarTvelos
qalaqs ori ZiriTadi Sesasvleli kari hqon- politikur da socialur-ekonomikur cxovre-
da: Sida kaxeTTan damakavSirebeli aRmosavle- baSi. ruseTis mier qarTl-kaxeTis samefos da-
Tis mxridan da pankisis xeobasTan _ dasavleTis pyrobis Semdeg igi sataxto qalaqidan gadaiqca
mxridan. CrdiloeTidan qalaqi ukavSirdeboda Tbilisis guberniis erT-erT samazro qalaqad.
mis irgvliv mdebare soflebs, xolo samxreTis carizmis kolonizatoruli politikis miuxe-
mxridan ertya „wvrili tyiani vrceli aRmarTi, davad, omianobis Sewyvetam da qveyanaSi mSvi-
aSliltyiani maRali civi mTis napiri lamazi dobianobis damyarebam mainc keTilismyofeli
gavlena iqonia Telavis mosaxleobis raodeno- sayofacxovrebo da sameurneo moTxovnilebas
bis zrdaze, ramac, Tavis mxriv, gazarda moTx- damatebiT 2 dabaxana emsaxureboda.
ovnileba Sinamrewvelobis sagnebze da vaWro- XIX s-is Sua xanebis Telavis sazogadoebis
bis ganviTarebaze. yovelive es ki aisaxa qalaqis Sesaxeb saintereso cnobebs gvawvdis aleqsan-
mosaxleobis socialur Semadgenlobaze da qa- dre jambakur-orbeliani, romelic 1857 wlis
laqis iersaxeze. ivnisSi stumrebia qalaqs da moxiblula Tel-
1851 wlis statistikuri aRweriT, Tel- avis maRali sazogadoebis wris qalbatonebis
avis 5325 macxovreblisgan 89%, anu 4749 simSvenieriTa da TavdaWerilobiT, evropuli
vaWar-mrewvelTa da momsaxureTa fenas ekuT- yofiT.
vnoda, xolo mosaxleobis danarCeni 11% Tav- Telavis warsulis Sesaxeb saintereso
adaznaurebi, sasuliero pirni da ymaglexobis cnobebs vxvdebiT Telavis mematianis, ivane
socialuri fenis warmomadgenlebi iyvnen. 1802- paataSvilis, 1947 wels daweril narkvevSi
6 1819 wlebSi xelosanTa savaWroebis mWidrod „fiqris gora“. masSi bevr sayuradRebo faqt-
gaSenebuli axali quCa, SemdegSi „zemo bazrad“ Tan erTad, avtors moTxrobili aqvs aTaswlo-
wodebuli, gaSenda. qalaqis farTobi Zvel far- vani Wadris Sesaxeb, romlis baRSi Telavis
glebs gascda. mosaxleobam TandaTan qalaqis amqrebi maisis TveSi ixdidnen e.w. „saRvToebs“.
tyis teritoria daikava. gaizarda sacxovre- drois tareba da lxini sam dRes grZeldeboda,
beli saxlebis raodenoba. maTgan gamoirCeoda romlis drosac amqris ustabaSebi locavdnen
mravalsvetiani aivniani saxlebi, romlebmac xelobaSeswavlil axalgazrdebs da aRniSnavd-
xeivnebsa da sayrden kedlebTan erTad Seqmnes nen maT mier swavlis damTavrebas. swored am
lamazi arqiteqturuli ansamblebi. Wadris qveS umaspinZldebodnen Telavelebi
XIX s-is 50-iani wlebis statistikuri aR- qalaqSi Camosul gamoCenil pirovnebebs. maT
weriT, TelavSi ukve 800-mde saxli (maTgan 567 Soris iyo akaki wereTelic, romelsac qalaqis
qvis) da 267 duqania. maTi raodenoba saukunis inteligenciam 1911 wlis 21 ivliss kaxuri lx-
bolosaTvis aTasamde gaizarda. XIX s-is bolo ini gaumarTa.
da XX s-is dasawyisi axali sacxovrebeli sax- ramdenime sityva unda vTqvaT qalaqis
lebis mSeneblobiT aRiniSna. maTi umravlesoba mmarTvelobisa da TviTmmarTvelobis Sesax-
Telavis axal ubanSi, ruseTis imperiis dros eb. Telavs, saqarTvelos sxva didi qalaqebis
yofili „mesame aRmarTis“, dRes ki elene axv- msgavsad, garkveuli TviTmmarTveloba jer
ledianis quCis da nadikvris quCis dasawyisSi kidev feodalizmis xanaSi hqonda. SezRuduli
aigo. maTi mepatroneebi, rogorc somexi, ise uflebebiT saqarTvelos qalaqebSi, maT Soris,
qarTveli burJuaziisa da inteligenciis war- TelavSi, marTva-gamgeobas mouravis instituti
momadgenlebi iyvnen. saxlis asaSeneblad msur- asrulebda. ruseTis mier saqarTvelos dapyro-
vels garkveuli winaRobebi unda gadaelaxa. bis Semdeg Telavi samazro qalaqad da mazris
upirveles yovlisa, saWiro iyo qalaqis mama- ufrosis, kapitan-ispravnikis, rezidenciad iqca.
saxlisis Tanxmoba, Semdeg qalaqis policiis XIX s-is meore naxevarSi ruseTis imperiaSi
boqaulisa da mazris ufrosis nebarTvebi, ar- batonymobis gauqmebam kapitalizmis ganviTare-
qiteqtoris mier saxlis naxazis damtkiceba da, basa da burJuaziuli reformebis gatarebas
bolos, Tbilisis gubernatoris dasturi. daudo saTave. maT Soris iyo saqalaqo refor-
yorCibaSiSvilebisa da vaxvaxiSvilebis cix- ma, romelic Tavdapirvelad imperiis mxolod
eebma TandaTan dakarges kedlebi da mxolod did qalaqebs Seexo. Telavma saukunis bolos,
zogierTi kuTxis burjebi SeinarCunes, rom- 1896 wels, miiRo SezRuduli, gamartivebuli
lebic Seerwynen zed midgmul sacxovrebel struqturis mqone TviTmmarTveli qalaqis sta-
saxlebs. „Zvel galavanTan“ axali mSenebloba tusi. qalaqis TviTmmarTvelobis rwmunebulTa
mxolod cixis gareT gaiSala, „batonis cixeSi“ kreba, romlis wevrebic vaWar-mrewvelTa fenis
ki piriqiT _ mis SigniT. XIX s-is ganmavlobaSi warmomadgenlebi iyvnen, faqtobrivad, mxolod
aq gaSenda: satusaRo, xazinis Senoba, Zveli sem- Tavisi viwro interesebis samsaxurSi idga, ara-
inaria gadakeTda oficerTa saxlad, Semdeg ki frad agdebda qalaqis qarTveli mosaxleobis
kvlav saswavleblad. TviT mefeTa sasaxle 70- interesebs da mamasaxlisis nebis usityvo Sems-
ian wlebSi gadakeTda wm. ninos qalTa saswav- rulebeli iyo.
leblad, xolo mefis karis eklesia _ samrevlo aseTi viTarebis Sedegad qalaqis mosaxle-
eklesiad. obis didi nawili, romelic qarTvelebisagan
mSeneblobis aRmavlobam gazarda moTxov- Sedgeboda, mmarTveli xelisuflebis politikas
nileba saSeni masalis warmoebaze. 1851 wels iwunebda, saqalaqo arCevnebs boikots ucxadeb-
TelavSi 10 aguris, 4 kramitis, 6 WurWlis qa- da da amiT gamoxatavda Tavis ukmayofilebas.
rxana muSaobda. qalaqisa da misi Semogarenis Telavis saqalaqo TviTmmarTvelobis xelmZR-
Zveli Telavi
vanelTa viwro piradi da klasobrivi interese- deboda, misi iersaxe icvleboda, social-ekono-
bis, garkveulwilad antiqarTuli politikis mikuri pirobebi umjobesdeboda; qalaqs hqonda
miuxedavad, romelsac mxars uWerda carizmis miRwevebi sportSi, kulturasa da ganaTleba-
xelisufleba, qalaqis komunaluri meurneo- Si; represiebma, romelmac ramdenime talRad
bis gaumjobesebis mizniT garkveuli nabijebi gadauara Telavis mosaxleobas, sisxlis tbebi
idgmeboda, riTac xelisufleba winare xanis daayena qalaqSi. mokled, erTmaneTs enacvlebo-
sapolicio mmarTvelobasTan SedarebiT ufro da warmatebebi da warumateblobebi.
nayofierad gamoiyureboda, Tumca reaqciuli unda aRiniSnos, rom sabWoTa sinamdvileSi
kanonmdeblobis moqmedebisa da finansuri saxs- Telavi warmoadgenda erTaderT mcirericxo-
rebis simciris pirobebSi man ver SeZlo drois van qalaqs mosaxleobis raodenobis mxriv, sa-
moTxovnebis Sesabamisad gardaeqmna saqalaqo dac nebadarTuli iyo saxelmwifo umaRlesi
cxovreba. XIX s-is bolosaTvis Telavi hgavda saswavleblis funqcionireba. xazgasasmelia
mivardnil sofels Tavisi moukirwylavi, wvi- is faqtic, rom sabWoTa Telavs wlebis ganmav-
mebis dros atalaxebuli da gaunaTebeli quCe- lobaSi ganumeorebel Strixs sZenda mis far-
biT. 1918 wlis maisSi, saqarTvelos demokrati- glebSi sami instituciis arseboba: umaRlesi
uli respublikis gamocxadebisTanave, Zvelma saswavleblis, saxelmwifo muzeumisa da saxelm-
TviTmmarTvelobam muSaoba Sewyvita. wifo dramatuli Teatris. isini dResac qalaqis
damoukidebeli saqarTvelos xelisufleba savizito baraTs warmoadgenen da mniSvnelovan
did yuradRebas uTmobda samazro da saqalaqo rols asruleben mis ganviTarebaSi. 2014 wels
TviTmmarTvelobebis, erobebis ganviTarebas Telavi mcire xniT TviTmmarTvel qalaqad iqna
da am mimarTulebiT mniSvnelovan warmatebeb- gamocxadebuli. am statusis dakargvas Telavis
sac miaRwia, magram aRmSeneblobis es procesi sazogadoebis didi ukmayofileba mohyva.
Sewyda ruseTis wiTeli armiis mier saqarTve- rodesac Telavis istorias ecnobi da mas
los dapyrobis Semdeg. saqarTveloSi sabWoTa aanalizeb, dakvirvebuli mkvlevari advilad
xelisuflebis damyarebis Semdeg Telavi ad- gamokveTs erT kanonzomierebas, romelic wi-
ministraciul-teritoriuli dayofiT Tela- Tel zolad gasdevs mis arsebobas. esaa qalaq-
vis mazris centrs warmoadgenda, 1929 dayofiT is, misi mosaxleobis saocari unari istoriuli
kaxeTis olqSi Semavali Telavis mazris cen- qartexilebis sxvadasxva etapze xelsayreli
tri iyo, xolo 1930-idan calke gamoyofili viTarebis SeqmnisTanave did warmatebebs miaR-
Telavis raionis centri gaxda. wios politikuri, socialur-ekonomikuri da
ole, #4, 2022
gvirabi
(romani)
kmayofili protestantebi Zilad miiq- neT?.. Senze ori mtkaveliT maRalma, ra-
ceodnen? giTxariT da kidev gavimeoreb _ tom ver davinaxe?~
alali umwikvloba da patiosneba swrafad `aki giTxariT, imiT mecno, rom zemodan
iryvneba, ise, xamuS-xamuS ki ara!.. gana ver WerexiviT eyarnen bayayebi, daaxloebiT
SeniSneT, TavianT rCeul `mefe-jirkze~ ise, an ufro uaresad, rogorc Tqvens me-
ramdeni bayayi iyo Sexorxlili?! Tanac fur Rirsebas _ Tqveni qaliSvilebi, Tavi-
Cemnairi gudamSivrebi ki ara, isini vinc anTi qmrebiTa da saxleulebiT..~.
mefe-jirki, viTom xelisufalis kvarcxl- `Semsvi ulayze, rom Cemi SubiT am wur-
belebis myrali sisxli niaRvrad gavuSva~. Zirkve, sul egre iqnebi!~
`ggoniaT, amiT mefe-jirks Zalian `ra vici, Cemi colis wioks ki ver-
gaaxarebT? jer Tqveni bayayebi moicileT afers uxerxeben da... erTi is CaaxSos da
da sxvebs mere mixedeT, Torem CamogiRe- daadumos! nuTu, vidre ar davaqvriveb an
ben jaglagidan da...~ me TviTon ar davqvrivdebi, am dReSi unda
`rogor, mexsierebac dakarges? ar viyo?!~
axsovT _ meore tomSi bestaeTs rogori `Sens xvedrs sad gaeqcevi!.. ise, qvriv
pativiscemiT movixsenieb?~ kacze metad qvrivi, patiosani qalia cod-
`rac vici, mxolod imaze mogaxsenebT, va, mouzelavad rom Wkneba da dneba~.
rac ara, viT davudge imas Tavdebad?!~ `mere, moezelinos, xels ra uSlis?~
`eh, tvini SemiWame mag Seni sonetebis `patiosneba, wesiereba, valdebuleba
10 amonaridebiT... mere imiT vitanjebi, gardacvlilis, ojaxisa da Svilebis wi-
saidan aris-meTqi~. naSe~.
`Tqveni leqsebis rveulidan gaxlavT! `eg yvelaferi, rac CamoTvale, am
werisTvis Tavi ar unda dagenebebinaT~. Cokinamac sxapasxupiT icis, magram ra saW-
`mogwonT Cemi Wabukobisdroindeli ironi arian, Tuki adamianebs borkilebad
naRvaw-nacodvilari, grafo? eg CemTvis unda eqcnen?!~
didi pativia!~ `piriqiT!~
`ki ar momwons, ubralod, taxtze uari `Tu piriqiT, maS, raRad Wkneba, var-
rom geTqvaT da mag xelobas gahyolodiT, di maisisa! rom davynosoT, misi ra midis!
imden davidarabas aicdendiT... ise, ro- gana isev ar aRivseba macocxlebeli sur-
mel grafs mimamgvaneT, batono, miTxariT neliT?.. Tanac, Cemo batono, CvenSi iseTi
mainc?~ ficxi miwaa Tu kvlebSi wyali droulad ar
`maS, grafo-meTqi?.. saidan sadao, Zil- SeuSvi, daskdeba da moifSvniteba... wyalma
buranSi xom ar viyavi?~ Tu ar Seaqorfava, patiosani, gaxevebu-
`ra vici, Tvalebi ki gexilaT da... xom li oxraxuSis Rerebi vReWo?! eh, eh, axla
ar gavecaloT aqaurobas, vidre karvebs kargad rom gaiTqvareba da kmayofili
gauRviZiaT? raRaa mosasmeni, yuri rom akrusundeba!~
daugdoT, viTom yvela bestaeTis dakar- `mwvanileuli da baRCeuli?~
gul didebas mistiris, sinamdvileSi ki!~.. `gana Tqven sxva rame an vinme igulisx-
`mere egre davbrmavdiT, TeTrisa da meT?~
Savis garCeva gviWirs? Tu Sens mwuxarebas `Znelia adamianis gumanis gamocnoba,
ver damajereb, maSin arc Cemi TanagrZno- ufro advilia Senken gamoqanebul loms
bis imedi unda gqondes... vatyob, maTi miuxvde, ra uZevs gonebaSi!~
samarTlianoba prokrustesac ki aRtace- `magas ra gamocnoba unda, lomi xelis
baSi moiyvanda!~ CamosarTmevad xom ar gamogenTeba!~
`hoda, gavecaloT-meTqi, vidre saxr- `ratomac ara, Cemi TvaliT vnaxe, se-
Cobelebis oCofexebi Cvenken wamobajbaj- viliaSi moxetiale cirkis maneJze ijda
debian!~ da sigarets batonkacurad abolebda, Tan
`tye rom gajansaRdes, gamoxSirva pensneTi mayurebels aTvalierebda!~
unda. kacTa tye _ uRrani, saSiSi da daun- `arCevda, romeli SevWamoo?~
dobelia... aqaurobisTvis droulad rom `am SemTxvevaSi, lomi ara, maimuni,
wamoertyaT qimunjebi, nexviT gabusknil Tanac meore xelisguls ferfls uSverda,
bosels ar daemgvaneboda, gamouCndeboda maneJze rom ar daeyara... bolos ferflic
damcveli da gamomxvetavi!.. miTqvams da da namwvic sanagveSi Cayara!~
gavi...~ `RmerTmani, ar mjera!~
`batono, axla CagTvlimaT, karve- `iman iq taSi mowyvita... xedav, mai-
bi roca erTbaSad axmaurdnen?.. naxeT, munma is qna, rasac mwevelTa umetesoba
krazanebi ra yofaSi arian!~ arasdidebiT ar izamda... asea, adamianis
`asea, Toma, mTis mdinaris xmauri ban- sindisze maincdamainc didi warmodgenisa
giviT moqmedebs, namceca wylis wveTi ki ar unda iyo, Torem, erT dRes, iseT mwux-
mTeli Rame ar dagaZinebs~. arebas mogayenebs, mejogeebis cema-tyepa,
`me egeni xels ar miSlis, oRond bal- gverdebis dalilaveba, mziT gamTbar auz-
iSze Tavi mivdo~. Si nebivrobad mogeCveneba~.
`yurebidan Tu `buCqebi~ ar amoi- `albaT, kacTa usindisobaa mizezi,
kacobrioba mwuxare saxis raindad rom `agvaxvevineben da ra sjobia Tavisu-
gicnobT~. flebis haers! Tavisufleba iseTi ramea,
`nawilobriv, SeiZleba... ZiriTadad ki, arc feri aqvs, arc gemo, arc suni _ unda
xose borgneulis xuTwigneulis wakiTxvis CaisunTqo da inetaro~.
Semdeg, mwuxareba Cemi gamometyvelebis `rogorc es bestaeTeli mekarveebi
moucilebeli atributi gaxda... ver avx- netareben, ara? inetare, Tuki advilia Ta-
sni, ase mZafrad ratom imoqmeda, mas Sem- visuflebis haeriT savse stomaqis tare-
deg, ymawvilkacobidan moyolebuli, Cems ba... Tu kacma piridan Casuli, `iqidan~ ar
saxes mona lizas mqrqali Rimilic ki ar gauSva, vin icis, rogori codvis kiTxva
mihkarebia!~ daatrialos!.. ZaRli, magaliTad, egrea:
`aba, iqneb, erTxelac scadoT guliani auSveben, Sexsnian jaWvs da sayelos, isic
gacineba!~ gairben-gamoirbens, gavardeba, gamovar- 11
`vcade, magram ar gamomivida~. deba, moivlis mTel sofels, gaeTamaSe-
`iRliaSi Tqveni beberi tilebi rom ba, vinc Sexvdeba, mxiaruli yefiT amc-
SevawuxoT da me rom vici, taSxoSianad, nobs Tavis bednierebas da, Tavisuflebis
kai Ronivrad gamogfxanoT, anu mogiRi- haeriT ZRomaze gaburTuls, rogorc ki
tinoT?~ moSivdeba, maSinve saZaRlesTan datove-
`ra saWiroa axali Tavsatexi! jer si- buli, gamosaxravi Zvali gaaxsendeba...
cils iswavli, mere CaRimilebas, mere uZRebi SviliviT isev iq dabrundeba, pa-
Caqirqilebas, mere dacinvas... xedav, am- trons xelisguls aulokavs da jaWvsa da
plitudis texili maRla da maRla rogor sayelos nebiT Seibams... Zvalsac, ra Tqma
miiwevs?~ unda, maSinve knawaknuws autexs!.. adami-
`ra moxda, dacinvas kaci ar mouklavs!~ ansac, ZaRlis jaWvi rom ar gabia, jer
`Wkviani megone, magram gamaxsenda Seni kidev ar niSnavs, rom dabmuli ar xar!.. aba,
bebiaqalis daskvna – Toma iseTi saeWvo Sen nebaze gaiwie, ZvalTan Tu migiSveben!..
RimiliT pirgaxeuli daibada, rogorebic swored Tavisuflebis haers daxarbebul-
bolomde sulelebad rCebiano!~ ma Tqvi, gubernatoris kverTxis nacvlad,
`rao, rao, kargad ver gavige!~ namgali unda meWiroso; Tumca vinmem da-
`Sen ver gaige da Caxveuli bewviT am- gifasa, anda, Seni gadagdebuli kverTxi
ovsebuli yurebi gaigebdnen?!
gamoTqma gaRimebul Wkuasusteb- mxatvari sofio WeliZe
ze gamoqvabulobis droindelia,
velurebi msxverpls rom SeiTre-
vdnen da koleqtiurad aTox-
lavebdnen!~
`anu, Wamdnen!~
`diax, anu!.. magram iseTive
uazrobaa, rogorc camowmendil,
mTvarian RameSi qolgiT siaruli,
an SublzemoT wamokosebuli saT-
vale... gana ar ici, rom dRemde,
did da mcire brZolebSi imdeni
adamiani ar gangmirula, ramdenic
dacinvis msaxvral xels mouspia!~
`gismenT, batono da mikvirs,
saidanac wamovediT, iq egre ar
laparakobdiT da aq ratom gai-
ole, #4, 2022
leqseT?!~
`asea saWiro, Toma! Tu ig-
rZnes, rom gamokeTebis gzas da-
vadeqiT, gulispirze kovzidan
gadmoRvrili wveni ar Camoviqci-
eT an, madlierebis niSnad, momv-
lel qals xelze vemTxvieT, xom
maSinve agvaxvevineben?~
ukeTesma aiRo?.. ician `patronebma~, rom erTaderTi, rasac aq wuns ver dasdeb-
monis jaWvs msurveli yovelTvis gamouCn- di, haeri da buneba iyo, marTlac mkvdars
deba..~. rom moasulierebda da fexze daayenebda.
`geTanxmebiT, batono, camde marTali dasasvenebeli saxli mwerfondis kal-
xarT!~ mis ostatebs ekuTvnodaT, magram arc sxva
`xandaxan meCveneba, rom erTnairad profesiis adamianebi, ukve wlebis ganmav-
vfiqrobT, magram sxvadasxvanairad vlapa- lobaSi aqaurobas SeCveuli eqimebis, in-
rakobT~. Jinrebis, mecnierebis, msaxiobebis ojaxebi
`magas mainc ra uSavs, imas xom didad aklda.
sjobia, sxvadasxvanairad rom fiqroben tradiciul damsveneblebs, zafxulis
da erTnairad laparakoben?.. ager, karvebi dadgoma imis gamoc uxarodaT, rom qa-
12 rogor kuTaven!~ SxeTSi erTmaneTs Sexvdebodnen. mTavari
`mkbenarebma Seawuxes Tu avma sizmreb- Sesakrebi, sasadilos siaxloves, yvela
ma?~ danarCenze mozrdili, lurjad SeRebili
`mkbenarebi mkbenarebs ar etanebian, fanCaturi iyo
gaTendeba da gavigebT, ra muclis gvr... – mrgvali, calfexze Semdgari bet-
gvrem... emm... ammac... mmouaraT!~ onis magidiT da gareSemo Semorigebuli
`ra xdeba, Toma, yurisZirTan qvas xom ZelskamebiT.
ar texaven?~ magidaze xan nards gaSlidnen, xan
`ara, batono, sicivisgan kbils kbilze Wadraks da xanac _ RviniT damSvenebul
vacemineb!~ sufras.
`cota dabalze rom CarTo, ar Segi- nards ufro asakianebi etanebodnen.
Zlia?~ erTi dRec aris da, kamaTels eqimi
`SemiZlia, magram meSinia, viris sun- da mwerali `amRereben~. gamoiara dilis
ma mglebi ar moizidos, imaT vafrTxob... sauzmiT nasiamovnebma turavebis ojaxma.
o-o-o, rogor mababanebs, sicxis mere vidre kamaTels gaagorebda, Tvali mohkra
sicive... warmomidgenia, aseT susxsa da mweralma da dauZaxa:
yiameTSi, ugvirgvino berikaci ra dReSi – gamarjoba, turikoebo!
Cavardeboda!~ turava: _ kai gamarjoba, batono dem-
na!.. gadamrevs es kaci, aki ver vxedavo?
* * * (aimriza, etyoba, mimarTva ar esiamovna).
aqeT rom movdiodi, vidre dasav- vaxtangi: _ Tavis dasanaxs, `baTa qeqias~
leT-aRmosavleTis mTavar wyalgamyofs avtori, yovelTvis xedavda da xedavs.
mivadgebodi, deda-mdinaris ayolebaze, turava: _ aba, mag sisqe linziani saT-
im midamoebSi, sadac nostelma aznaurma vale modisTvis ukeTia, Tu raSia saqme?
Turqebs gaCenis dRe awyevlina, ferdob- vaxtangi: _ eg TviTon unda hkiTxo!
ze Sefenil saagarako sofels da tragi- turava: _ gamanebe Tavi, Tu kaci xar!
kulad, ucxoobaSi aRsrulebuli moRvawis metyvis raRac mwares da ukadriss...
adgil- mamulSi gaxsnil, SemoqmedebiT da- vaxtangi: _ ver Segpirdebi, ar ge-
sasvenebel saxls CavuareT. tyvis-meTqi...
sofels qaSxeTs veZaxdiT, sasadilos eqimi: _ (siciliT) gaagoreT, axla, ba-
nairnairi gemosa da warmomavlobis `qaSe- tono demna, marjvena xelSi rodemde unda
bis~ gamo, romelic gvindoda Tu ar gvin- aCanCxaroT! ymawvilkacoba xom ar gaixsen-
doda, an Cven, an bavSvebs anda danarCen eT?
ojaxis wevrebs, dila saRamos mosaxdeli demna: _ (mogvibrunda) rao, ra Tqva?
samxedro valdebulebasaviT, mainc Sedi- mamfi _ kargs ras getyodaT, gineko-
oda sauzme-vaxSmis arcTu mravalferovan logiaSi WipmoWrili kaci.
meniuSi. vaxtangi: _ Tanac saxelganTqmuli.
saTavado-samuzeumo saxli mozrdili mamfi: _ ki, ki, saxeliani imitom iyo,
baRiT da kar-midamoTi, gamudmebiT, gagan- erTxel rom Seyo, ormocdaaTi weli aRar
ia sicxeSic ki moqiqine niaviT, aswlovani gamouRia...
cacxvebis xeivniT, ezos, aRmosavleTidan demna: _ (es gaigona) xeli?
rom sazRvravda da, rogorc etyoboda, mamfi: _ xeli, ra Tqma unda!
Tavis droze, qvemodan momaval saetle eqimi: _ Tqven ra ifiqreT, batono dem-
gzas miuyveboda. na.
demna: _ gaagore Tu kaci xar!.. ise, demna: _ ho, amirejibi?.. saidan Camov-
Sens TiTebSi naWer kamaTels xels arc ida, cimbiridan?
unda vkidebde! vaxtangi: _ raRa dros cimbiria, gvaS-
mamfi: _ batono eqimo, mainc, sa- ayireb, demna babu?
varaudod, ramdeni geyolebaT, Tqveni mamfi: _ Camovida kidec da magari ro-
praqtikis manZilze, gasinjuli? manic dado!
eqimi: _ (cera TiTiT saTvale gais- demna: _ eqimo, uceb rom wamokref ka-
wora da Tvali gauSterda) rogor giTx- maTels, ar unda damanaxo?
raT, sxvebze rom araferi vTqvaT, mTeli eqimi: _ SaSi-Cari. a, batono ar gada-
dedaqalaqis, ase vTqvaT, prestiJuli qal- mibrunebia!
batonebis umetesoba Cemi klientura gax- demna: _ imdeni sikeTe me, ramdenic Sen
ldaT! gadagibrunebia... SaSi-Cari... gasagebia... 13
mamfi: _ albaT, cota saidumlos ar vaxtangi: _ rad unda magas bevri
inaxavs Tqveni mgrZnobiare guli, maTi fiqri... gekvliT, batono demna, gekvliT!
cuRlutobis Sesaxeb. demna: _ mekvlis da dascxe magas kink-
eqimi: _ nu mkiTxavT! nu mkiTxavT! (ka- rixoSi!.. literaturaSi egeTi yaCaRi ar
maTliani xeli gaatatana). maxsovs!.. didebuli, didebuli... marTa-
demna: _ codviani kaci xar; vin icis lia, rasac mag romanze amboben?
qveynisTvis saWiro ramdeni Canasaxi gagis- mamfi: _ ras amboben batono demna?
tumrebia... demna: _ ras da... eqimo, ajen, anu svam
eqimi: _ (gadmogvCurCula) tyuils ar kamaTels!.. amis Semdeg, WiqiT gagagore-
amboben, enamware da uxiagiao!.. mamis suli bineb.
nu wamiwydeba, Tu iZulebuls ar gamxdid- eqimi: _ (isev Cumad) xom vTqvi, myrali
nen, Canasaxs rogor movacilebdi... Tanac, berikacia-meTqi... demna babu, maS davigi-
ginekologia mxolod `aborti~ xom ar no, damsmelis damsmeli-meTqi?
aris... Sevide axla amasTan kamaTSi? demna: _ ormocdaaTi wlis winaT rom
vaxtangi: _ me ar girCevT da, ar vici, dagegina, kidev ho, axla me da Sens dagine-
mamfi ras ityvis! bas da ZaRlis cuils, erTi fasi aqvs.
mamfi: _ ra unda vTqva, am paxmeliaze eqimi: _ arc egrea saqme, ar gagigoni-
axla Cxubi, davidaraba da gawev-gamoweva aT, beberi xaris rqaze raa naTqvami?..
minda?!. arc duduki da qalebi... ori boT- demna: _ uh, uh, Seni rqa ar geiSva!..
li ikmarebda da wynari taSi... WiSkrisken, marTalia-meTqi, vikiTxe da ar gameciT
gaixedeT, vin CamobrZanebulan? pasuxi _ stalins SeuTvala Tu piradad
vaxtangi: _ amirejibebi! elodebodnen, uTxra, oRond cimbirSi oTxmoci wliT
Camovleno... mgoni, TviTon ar Cans! gamagzavne da kai romani Cemze iyoso!
mamfi: _ nu gadamrev, vaxtang, rom Ca- eqimi: _ gacimbirebuli TviTon belad-
mosuliyo, alvis xesaviT kacs ver davi- ic iyo, ratom novela mainc ar Camoitana?
naxavdiT?!. iciT, rogori Sexeduli iyo? mamfi: _ imas gacimbirebamde ukve hqon-
rusTavelze rom gaivlida, xalxi Cerde- da datovebuli saocari leqsi, iliam rom
boda da uyurebda. daubeWda `iveriaSi~.
vaxtangi: _ Seuxedavi da tanmorCili vaxtangi: _ ager, goTuasac xom `ga-
arc mamfis eTqmoda. moatana~, ufro sworad, nawil-nawil ga-
mamfi: _ ara, magasTan vin movidodiT, moagzavnina `gmirTa varami~...
yvelas gvaxunebda! mamfi: _ nawil-nawil imitom, rom `fan-
demna: _ (kamaTels gasagoreblad aTa- jos~ magazec ar eeWviana, beladma sxvisi
maSebs) rao, vin Camovida? romaniT daasaCuqrao...
vaxtangi: _ (daixreba da pirs yurTan vaxtangi: _ ise, seriozulad Tu vi-
ole, #4, 2022
TeT Tqvens faSats, sadilobis dro modis, fSute TavTavia; nebismieri, odnav mainc
sadme CrdilSi SeviaraqaToT!.. sadils ver nacadi, sxvagvarad moazrovne politiko-
xedavT? iqneba, iqneba... ver SeamCnieT, Ta- si uceb agaburTavebs _ `Tu waiqceva didi
namgzavrs TeZoze ramxela gudis sapalne monarqi, mas miawveba yvela mona rqiT!~
adevs!.. ra ginda, sulo da gulo!.. keTili, `eg xom sakuTar Tavze gamoscadeT!..
neba Tqvenia, iqneb, aqeTobas bedma gag- afsus, visTvis da raSi daixarja Tqveni
viRimos, kidev SegvxvdeT da maSin mainc niWiereba! ar ajobebda wylis cicqna ylu-
dagvafaseT... mSvidobiT, mSvidobiT!~ piviT, leqsebis nacvlad, grZeli da usas-
rulo poemebi geweraT? ai, ise, muzas erTi `eg darekiloba ki ara, ufro simamace
portugalieli rom eRlabuceba?~ unda iyos... saxeli sworad SearCie!~
`pirdapir poemebi?~ `saxeli raa, Tu saxravi ar mohyva!..
`ho, mere ra uSavs, miT umetes, Tu rac me Tqveni danayili cxvir-piri, amog-
gasamrjelos striqonebiT aginaz- debuli mxari, Calewili kbilebi da Camt-
Raurebdnen!~ vreuli neknebi minaxavs!.. simamaces Tu
`aba, ras ambob, raRa deda gamiyid- qoneba da pativiscema ar moaqvs, unayofo
ia da raRa gulsa da gonebaSi gamomwvari sigiJea, meti araferi!.. ager brZandeb-
striqoni!.. Tanac Znelia poemasTan pirda- iT magaliTi _ rac imxela `tomebSi~ gix-
pir misvla~. aTqunes, kidev kargad gamoiyurebiT! im
`maSin xerxi gecadaT, xan marjvnidan dalocvils, mokled mainc daewera, ase,
20 SegetiaT, xan marcxnidan... Cemi azriT, mok- ori Tormetfurcliani rveulisxela,
led wera unda iyos Zneli, Torem uTavbo- imdenjer xom ar daibegvebodiT _ `Tu
lo mideb-modebas, sindisis xmas Tu CaaCu- waiqceva didi monarqi, mas miawveba yvela
meb, ra unda!.. gaxsovT, ra dReSi Cagvyares mona rqiT.~.. egec xom gamoscadeT!.. `roca
Tqvengan daxsnilma katorRelebma? imaT Sarvalze amwyda folaqi, maSin daeca didi
namoqmedars xom yvelaze mdare poemac ki monarqi,~ _ aba, naxeT rogori Semovlaa
sjobda!~ marjvnidan da marcxnidan!~
`maSindeli faTeraki yvela arqividan `kargia, magram taxtisTvis kurTxeu-
ise amovSanTe, rom pensneianmac ver mi- li monarqis Sarvlis folaqTan gariTm-
akvlia da, Tqven saidan, rogor, ra gzebiT... va, mainc uxerxuli unda iyos, miT umetes,
rac Seexeba im Cemi codviT savse orto- Tu folaqi, igive Rili, Seni aqoTebuli
meuls, striqon-striqon maqvs ganCxre- Sarvlis ubes moswyda, Tundac sapatio
kil-amokrebili da mravalze umravlesi mizeziT~.
sisuleleni, avtorsac da idalgosac Tav- `egeTi ra sapatio mizezi unda hqono-
ze sayrelad rom asxiaT, naxevarze meti, da, mindorSi damekarga da amogdebuli
arc momifiqrebia da arc Camidenia~. damtova... xom SeiZleba, iseTma vinmem ipo-
`magas me meubnebiT? Tqveni faTerake- vos, sulac rom ar sWirdeba?~
bis erTaderT da utyuar mowmes?!~ `damerwmune, kidevac rom sWirde-
`xom gTxove, gaCumdi-meTqi! isic bodes, axlos mainc ver miekareba, ise
geyos, Cemi sulis amoxdomas rom ar iqneba Seni Sardis winwklebiT gapatios-
daeswari, sulTmobrZavis maja xelSi rom nebuli!.. da, saerTod, Cemi jaglagis na-
ar geWira~. Cliqars vficav, Subis wvers uTuod vage-
`ras brZanebT, is dedaboZi axlac meb monatrebul dundulis gemos, Tuki
gaRunulia, me rom mwuxarebiT daxun- ybebs droze lagams ar amosdeb!~
Zlul Tavs vurtyamdi!~ `vCumdebi, batono, vCumdebi, Torem
`ho, kargi, kargi!.. iq daimarxa max- Tvalebi ise agemRvra, advili SesaZlebe-
vilgonieri idalgo da meore da mesamed lia, dundulis nacvlad, eg Tqveni mraval-
mosvlis Semdeg, mxolod meoTxe cdaze, nacadi Subis wveri, folaqawyvetil
isev jaglagze amxedrebuli gamoecxadeba ubeSic mTuTqoT!~
tobos asuls anu miwieri angelozis xate- `aha, muqaris SiSma, Senc gakmia gonier-
bas...~ ebis gundruki!~
`erTxel rom naxeT sizmarSi...~ `me egre ar vityodi!~
`ar ajobebda, Senc erTxel genaxa `rom ar ityodi, swored magitom mo-
Seni amSenebeli cxovrebis Tanamgzavri CanCaleb mTeli cxovreba Cems ukan!~
sizmarSi da amiT mogeTavebina?~ `Tqvens ukan rom ar meCanCala, me sawy-
`magis iRbali vin momaSava!.. poemebze als vin gamixsenebda... ara, unda gamov-
mogaxsenebdiT, sawerad Tu pirdapir mis- tyde, rom uCemod, verc Tqveni varskvlavi
vla giWirT, iqneb, xan marcxnidan, xanac ibrwyinebda saraindo romanebis mxiarul
marjvnidan mouaroT-meTqi, magram, vici, ciskabadonze~.
ar izamT, STagonebiT Tavbrudaxveul
darekilebs mudam pirdapir uyvarT misv- gagrZeleba Semdeg nomerSi
la!~
o
poezia l
e
o
l
e xar: maradisi, uflis nakurTxi, _
o
l karibWe: sibrZnis, imedis, rwmenis,
e dedao enav _ sazrdov sulis da...
giuli o
l gonierebav _ qarTveli eris.
CixiaSvili- e
o
vaxvaxiSvili l giuli CixiaSvili-vaxvaxiSvili
e
o
l
21
e
oleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleole
saqarTvelos
movedi, mitom,
rom Sen miyvarde,
mzians gxedavde
da mixarode:
raic ki viSvi, _
am samzeoze,
Seni Rimili,
Seni cremli var.
mravaltanjulo,
qveyanav, Cemo,
Seni mexotbe
da... mlocveli var.
aprili mosula
rodemde unda enTos sanTeli? magram ra ici, rom viqnebi rogorc tirifi,
Cum sixaruliT, Cumi tanjviT, Cumi godebiT,
ole, #4, 2022
wiTeli kaba
gogona idayvebiT fanjris ra- deg ki sasiamovno xmiT wamoiwyo _ „guls
fas dayrdnoboda da ezoSi icqirebo- rad miklav“... ar CaumTavrebia, wamovar-
da. celqi sio malimal miealerseboda, da fexze da bebias oTaxSi Sevarda. bebia
awewil Tmebs Tvalebze afenda da samzers rogorc yovelTvis axlac sakerav manqa-
uketavda. Zirs macqerali Tavis aqnev- nasTan ijda, amjerad qsovda.
iT cdilobda CamoSlili Tma gaeswore- _ bebo, rava sul qsov da kerav?
bina. uyvarda ezoSi cqera. aq misTvis wamoweqi, daisvene, wigni waikiTxe, sul
xom yvelaferi nacnobi iyo: alubali, qsova da qsova?
leRvi, qliavi, moSorebiT Txili, kidev _ ratom Sewyvite simRera? Cemi axal-
ufro Sors TuTa. nawvimarze alublis gazrdoba gamaxsena, _ TiTqos SviliSvi-
xeebs Sescqeroda, wvimis wveTebi kun- lis naTqvami arc ki gaugonia, ise hkiTxa
wulebs margalitiviT rom Camoekidebo- bebom.
da dauokebeli survili moeZaleboda da _ ra vici bebo, am bolo dros guls
TiToeul wveTs TiTebiT exeboda. mama verafers vudeb. ratomRac aforiaqebu-
afrTxilebda: ar daginaxo nawvimar xeze li var, bolomde verc erTi saqme ver
asulio. axla TuTaze gadaitana mzera, mimyavs. bednieri qali xar bebo, Segi-
rogor gaizarda, gamsxvilda da gaito- Zlia wynarad ijde da kero an qsovo.
ta. adre advilad abobRdeboda xolme. _ asakis bralia mag yvelaferi, male
axla ki gaafrTxiles, Seni asakis gogoe- gagivlis. dro ki RvTis naCuqari gan-
bi xeebze aRar dabRotialobeno. ramde- Zia, ar SeiZleba uyairaTod gaflango.
ni rame ar SeiZleba Turme didobisas. moklea Svilo wuTisofeli da Zilsa da
xasiaTic cvalebadi gauxda, TviTonac kotrialSi ar unda gaataros kacma. iq
ar icoda ra undoda. niavi ki Tavisas ar rom mival, xom SemekiTxebian, Cemi na-
iSlida da momabezreblad danavardobda Cuqari dro fuWad ratom gaflangeo.
TmebSi. frTebis tkacuniT mofrindnen gogona bebos miuCoCda, kalTaSi Cau-
mtredebi, frTxilad daeSvnen TuTis jda, ise rogorc pataraobisas WaRara
Ziras, mousvenrad, Tavis qiciniT daRu- Tmebi gadauwia da Sublze nazad eambo-
Runebdnen da daTaflul nayofs Seeq- ra. mere magrad Caekona da cremli wask-
ceodnen. sainteresoa, netav xeze ra- da.
tom ar miirTmeven, gaifiqra da abezari _ ra xdeba patarav, ra gagWirve-
niavisgan CamoSlili Tma kidev erTxel bia? aba, dawvrilebiT momiyevi! oRond
Seiswora. ezo mzeriT Semoirbina, mere marwuxebisgan gamanTavisufle, veRar
fanjaras mowyda da fexis wverebze Semd- vsunTqav.
gari cekva-cekviT gaemarTa roialisken. gogona muxlebidan Camosrilda da
TiTebi klaviSebze kalmaxiviT daxtod- iatakze mokalaTda.
nen da srialebdnen. patara pauzis Sem- _ bebo, ra aris siyvaruli? Sen ro-
gor Segiyvarda? zogs adre ewveva, zogs gvi-
qali daibna, dumili an, bevrs ki gverdze Cauv-
Camowva. gogona gafac- lis. Sesabralisia is adami-
icebiT eloda pasuxs. be- ani vis gulsac siyvaruli ar
bom saTvale Seiswora, isev swvevia. imasac amboben, siy-
saqsovs miswvda da Tavi varuli sulis niWiao, rome-
CaRuna. erTi Tvali rom lic sadRac gulTan axlos
amoiyvana gogonas amoxeda ivanebs. aba ra giTxra, Cemi
da RimiliT warmoTqva: istoria araferSi gamogad-
_ yvelafers Tavisi dro geba. Tumca, gulidan mowye-
aqvs. jer bavSvi xar, isedac niloba rom gadaigdo, mogi-
uamravi sazrunavi gaqvs: yvebi. 27
swavla-ganaTleba, musika, roland giorgaZe Zalian miyvars maisi, Cemi
ucxo ena, _ bebo pasuxs Tavs usayvarlesi Tvea. bunebac
aridebda. sxvanairad kiskasobs am TveSi, grZnobeb-
_ kargi ra bebo, Semomxede, bavSvi sac aforiaqebs. swored maisis TveSi
var axla me? daiwyo yvelaferi. im dRes mzis pirve-
bebo TvaliT miealersa, TiTqos li sxivis SemoWrisTanave wamovvardi
SviliSvils pirvelad xedavso. loginidan. uamravi saqme mqonda gasa-
_ xo, aRnagobiT bavSvs aRar gavx- keTebeli, abazanas mivaSure, Tavi mov-
ar, magram asakiT jer isev bavSvi xar. iwesrige da saqmianobas Sevudeqi. guli
bavSvoba, Svilo, oqros xanaa, sad geCqa- sixaruliT mqonda savse. rogorc iqna
reba, zrdasrulobas moeswrebi. Sevipire xelosnebi da axalmiRebuli bi-
gogonam yurs miRma gaatara naTqva- nis keTilmowyobas Seudgnen. guli sa-
mi. guleSi aRar meteoda, xumroba saqme xom
_ Sen rogor fiqrob, romeo da ju- ar aris, sakuTari bina meqneba. marTa-
lieta Cemze ufrosebi iyvnen? SenTvis lia erToTaxiani, magram Cemi. mezobeli
me sul bavSvi viqnebi, _ tuCebi gabusxa mikeTebda remonts da saTanadod unda
da gabutulma warbebi maRla azida. movmzadebuliyavi. purmarilian ojaxad
gulze Semoawva bebos, fexze wamod- gvicnobdnen da Tavs xom ar Sevircxven-
ga. SviliSvilmac wamoiwia. di. kargi sadili unda gamekeTebina. RiR-
_ modi patarav, yvelaferi iniT vagrZelebdi saqmianobas da fus-
dawvrilebiT miambe, _ bebom SviliSvils fuss. xaWapuri ki gamorCeulad Cemeuli
xeli gamosdo da iqve taxtze Camosxd- receptiT gamovacxve. patara gogo aRar
nen, _ aba, patarav, Tamamad. viyavi da kulinariaSi kargad verkveodi.
_ bebo, ar vici, ra hqvia amas. Rvinoze vWoWmanobdi. xelosani Rvinis
erTi biWia, CemTan erTad cekvavs, Cemi moyvaruli iyo da vifiqre, ar gamoT-
mewyvilea, Zalian Semawuxa Tavisi yur- vres-meTqi, magram qarTveli kacisTvis
adRebiT, _ Seyovnda, Tavi gaiqnia, mere sadili Rvinis gareSe ra sadilia. yvela
TvalanTebulma emociurad ganagrZo, _ saqme rom movaTave mere vigrZeni daR-
Cemze ori wliT ufrosia. Sexedulic la. cota xans wamovweqi. Tan vfiqrobdi,
aris, Tavazianic, kidevac mafrTxobs Tu ra Camecva. xeli Caviqnie, ra mniSvn-
misi gadametebuli yuradReba da kidevac eloba aqvs, Senc axla paemanze ar midi-
msiamovnebs. iqneb miTxra ra aris siy- ode. bebiaCemis naTqvamma gamomafxizla,
varuli, ras grZnoben am dros? uyvarda xolme Tqma _ saxlidan gasuli
ole, #4, 2022
_ aba ra giTxra, uamravi ram dawer- qali yovelTvis koxtad unda gamoiyure-
ila siyvarulze, savsea msoflio lit- bodeso. rogorc ityvian, aTasi Tvalia
eratura siyvarulze Seqmnili nawarmoe- da aTasi yurio. kabebi gadavaTvaliere,
bebiT, magram zusti pasuxi kacobriobas romeli? bolos Cemi moqsovili wiTeli
mainc ar aqvs, ar arsebobs siyvarulis kaba avirCie. makiaJiT Tavi aRar Semiwux-
formula da recepti. Cemi gadasaxe- ebia. gulaxdilad rom giTxra, arc vgi-
didan siyvaruls Tvali ar aqvs, siyvar- Jdebodi maincdamainc, mxolod Tvalebs
uli gulidan icqireba. arc asaki icis, Seviferadebdi xolme.
Zlivs mivaTrie CanTa gaCerebamde.
male trolebusic mogrixinda. uka-
na karidan avedi. mowyvetiT daiZra.
wavbarbacdi, xeliT haers wavepotine
da wonasworobadakarguli zurgiT
saxelurs Sevenarcxe. savarZlidan ax-
algazrda biWi wamoxta, arc ukiTxavs
ise CamomarTva CanTa. bodiSi momixa-
da, droulad ver dagexmareo. araferi
miTqvams, uxerxulad vgrZnobdi Tavs.
saxeze wamomaxura, albaT mTlad wiTe-
28 li viyavi. kacs madloba gadavuxade
da CanTis CamosarTmevad xeli gavu-
wode. iuara, Casvlamde CemTan iyoso.
ra meTqmoda. saxeSefaklulma Tvali
Sevavle. moxdenili, Savgvremani axal-
gazrda iyo. gaCerebamde bevri aRar iyo
darCenili, roca biWma Tavisufali xe-
liT jibidan furceli amoiRo da gam-
omiwoda. am misamarTze mivdivar, iqneb
damakvalianoTo. saubarze etyoboda
adgilobrivi ar iyo. misamarTs davxede,
gaoceba da Rimili erTbaSad momeria
mxatvari sofio WeliZe saxeze. furcelze Cemi korpusis nomeri
sakmaod mozrdil CanTas wamovavle iyo miTiTebuli. vupasuxe, ra Tqma unda
xeli. memZima, erTi ki gavifiqre, amas dagexmarebiT, mec mag korpusSi mivdi-
ra CaaTrevs iqamde-meTqi, magram raRas var-meTqi. vaJma gaiRima, gammarTlebia
vizamdi. mama wavedi, _ SevuZaxe mamas da eg ariso. uxerxulobidan jer kidev
da safexurebze mZimed daveSvi. mezo- ver gamovsuliyavi, Tavs xan Zirs vxri-
bel qals mivesalme, romelic yvavilebs di da xan fanjris miRma mrqolav kor-
dahfofinebda. Zalze mxiaruli qali pusebs gavayolebdi mzeras. erTxel me-
iyo, uzomod uyvarda yvavilebi, martox- tad arc Semixedavs ucnobi vaJisTvis.
ela qali iyo da siyvaruls yvavilebSi is ki Turme SefarviT maTvalierebda.
aqsovda troleibusi nel-nela icleboda, bolo
_ rodemde unda iaro, gogo, eulad? gaCerebaze marto Cven CamovediT. CanTa
_ SemomZaxa Tavwakrulma mezobelma, _ ar damaneba da korpusisken mimaval gzas
mogklavs mag CanTebis Treva. sxva Tu davadeqiT. uxmod mivdiodiT. Cem Tavze
araferi, CanTis waRebaSi mainc gamoga- vbrazobdi, ranairad wavforxildi, al-
dgeboda. baT ra sasacilod gamoviyurebodi, ras
_ gamirige mere vinme, ciala bicola, ifiqrebda es kaci, es ra mouxerxebeli
_ gavixumre mec. vinme yofilao. gunebaSi gamecina. axali
_ Cemi garigebuli rad ginda, korpusi iyo da lifti gamarTulad jer
varskvlavebs eTamaSebi gogo. kidev ar muSaobda. fexiT avuyeviT kibes.
uzomod saTno da keTilmosurne meoTxe sarTulze SevCerdi, movubrundi
qali iyo. yvelas ase mieyvavileboda da vuTxari, Tqven mexuTeze unda axvi-
xolme. deT. daxmarebisTvis didi madloba ga-
_ biWi rom myoloda ukve Cemi rZali davuxade. araferi uTqvams, gamiRima da
iqnebodi. safexurebi aiara. gamikvirda, arc saxe-
davimorcxve. li uTqvams, arc Cemi ukiTxavs. patara
_ modis ciala bicola, modis, oRond xans davyovndi. Semafiqriana ucnaurma
Zalze Sori gzidan, _ vupasuxe RimiliT. da Tavazianma axalgazrdam. mere Cemi bi-
_ elode, elode, _ ukve wasuls mo- nisken gadavdgi nabiji. CanTa tyviasaviT
mawia sityva. gamxdariyo, gavifiqre _ ra meSveleboda
es RvTisnieri kaci rom ar gadamyroda. maxsenda, Rimili momeria. netav saidan
xelosnebi mouTmenlad melodnen. gaigo vardebi rom miyvars, gamielva
Zvel magidaze morCenili Spaleri gadaa- TavSi. bebo dadumda. Tvali gauSterda,
fares, saxeldaxelo sufra gaSales da rogorc Cans fiqrebiT isev warsuls el-
madianad Seeqcnen. me Ria aivanze gavedi aciceboda. SviliSvili moTminebiT elo-
da ezoSi daviwye cqera. isev Cem marcxze da. bebo gamoerkva da isev gaagrZela
vfiqrobdi. Txroba. weRan rom geubnebodi, xelos-
bebo wamoiwia, saTvale moixsna, Ca- nebma sigaretisTvis gamagzavnes-meTqi,
moSlili WaRara Tmebi ukan gadaivarcx- Turme Cems iq aryofnaSi, es vaJbatoni
na, mxrebSi gasworda, sazurges miesvena, muSebTan Camosula, misalmebia, Seuqia
sadRac Sors, sagnebs miRma icqireboda. naxelavi, uTqvams mec damWirdeba Tqve-
karga xans iyo ase garinduli. SviliSv- ni daxmarebao, zemo sarTulze Cemma dam 29
ilma daabruna saamqveynos. miiRo bina, momewona Tqveni naxelavi da
_ mere bebo. mere ra moxda? gaagr- minda gaaremontoTo. amasTan SefarviT
Zele, momkla cnobismoyvareobam, veRar gamoukiTxavs Cems Sesaxeb, SeeSleboda
viTmen. Tu ra, arc saxiereba aklda, arc Wkua da
_ ra Svilo da zogierTi SemTxveva moxerxebuloba iurist kacs. mezobels
adamianis cxovrebaSi gadamwyvet mniSvn- yvelaferi Camoukaklavs. bebias Rimi-
elobas iZens da mTlianad cvlis mis mo- li gadaefina saTno saxeze. didi xnis
mavals. TavisiT araferi xdeba, amboben mere, roca ukve ojaxi gvqonda, vkiTxe,
yvelaferi RvTis gangebulebas emor- im aT wuTSi rogor movaxerxe Seni mox-
Cilebao. ar vici, albaT asea. ibvla-meTqi? ar ikiTxav, ra mipasuxa?
cota xanSi mezobelma damiZaxa, Tu Senma ususurobam da dabneulobam, Senma
ar dagvexmare, Cagveyreba wyalSi dageg- damfrTxalma Tvalebma, Senma kdemam da
mili dRe. sigareti gagviTavda, egaa Cve- ubraloebam, Senma wiTelma kabam momxi-
ni dopingi, magis gareSe ver vimuSaveb- blao. warmogidgenia, kabisTvisac ki mi-
To. oRond Tqven ar mocdeT da sigarets uqcevia yuradReba. axlac Senaxuli ma-
axlave mogitanT, vupasuxe, xelCanTa mx- qvs, xandaxan Cacmas mTxovs, Zveli dro
arze gadavikide da kibeze daveSvi. gavixsenoTo.
mivuyvebodi gzas da momavlis geg- xedav, kudraWa, erTma waborZikebam
mebs vawyobdi. aTas rameze vfiqrobdi, ra gaakeTa? ras gaugeb kacis guls. ami-
magram razec ar unda mefiqra, Cemda tom geubnebodi, siyvarulis recepti ar
gasaocrad, is axalgazrda amomesvetebo- arsebobs-meTqi. SeiZleba erTma Sexed-
da xolme. mikvirda, TiTqos da araferi vam gadawyvitos yvelaferi. im dRidan
uCveulo ar momxdara. mere ra Tu axl- moyolebuli, eqvsi Tvis ganmavlobaSi,
gazrda kaci Tavazianobas gamoiCens da yovel SabaTs, erTsa da imave dros Ca-
dagexmareba. vin moTvlis ramdeni aseTi modioda Tbilisidan da vardebis Tai-
SeTxvevaa dReSi. kacma rom Tqvas, wesi- guliT mxvdeboda. bevri rom ar gavagr-
erad arc ki Semixedavs. quTaisSi maisi Zelo, misma Tavazianobam, znekiTilobam
maisobda da vardis surnelSi gaxveul da uaRresad saintereso saubrebma, ara
qalaqSi cxovreba Cveulebrivad miedine- marto me momxibla da Semiyvarda, aramed
boda. davdiodi samsaxurSi, vsaqmianob- Cem mSoblebsac Seayvara Tavi. aseTia,
di ojaxSi, remontic bolosken midioda. Cemo lamazo, Cemi siyvarulis istoria.
yvelaferi Tavis adgilas dadga, magram daamTavra bebom, alersianad gadaxe-
im biWis xateba gulidan Tu gonebidan da ymawvil qals da Tvalebze Camocure-
ole, #4, 2022
Il est où le bonheur
sad aris bedniereba
(romani)
gagrZeleba. dasawyisi ix. `ole~ #4, 5, 2021 weli, mTavari koncerti 9 saaTze iwyeboda...
`ole~ #1, 2, 3, 2022 weli melani da noemi gutenbergis moedanze
erTad wavidnen. Sarlotas didad ar un-
FesƟval de Musique de Strasbourg* doda melanis gaSveba, magram ratomRac
uari mainc ar uTqvams, mxolod saxlSi
biWebi Zalian Relavdnen. dRes isini droulad dabruneba mosTxova. melanis
pirvelad unda warmdgariyvnen sazogadoe- ar uyvarda dedis gamudmebuli kontro-
bis winaSe, ramdenime simRera specialurad li, axsna-ganmartebebis saWiroeba da Ta-
festivalisTvis moamzades. teqstebs da vis gasamarTlebeli tyuilebis mogoneba.
musikas ZiriTadad lui da damiani werd- Sarlotam axlac mxolod is icoda, rom
nen. jgufis yvela wevrma Tma gaizarda da gogonebs qalaqSi unda gaeseirnaT da sx-
erTmaneTis msgavsi imiji Seiqmna. vadasxva musikalur RonisZiebebs daswre-
sasceno kostiumebis raRac detalebi, bodnen. simarTlis codnis SemTxvevaSi, ra
bleizis daxmarebiT, Teatris gardero- Tqma unda, melanis wasvlis uflebas ar
bidan SearCies. mosacmelis daWmuWvnis miscemda. luis koncertze gamosvlis Ses-
SiSiT, klodi mTeli dRe ar damjdara. axebac araferi icoda.
lukasma isedac xveuli Tma kidev ufro jonaTani ukve moedanze daxvdaT.
daixvia da waramara im patara sarkeSi vidre aq movidoda, manamde klebeRis
iyureboda, romelsac yovelTvis jibiT moedanzec gaevlo da vinaidan iq gogone-
atarebda. damianma gulze metalis mrgva- bi ver enaxa, aqeT gamoegrZelebina gza.
li firfita daikida. fransuam special- yvelgan uamravi adamiani ireoda. irgvliv
urad koncertisTvis `rei banis~ markis musika, xmauri da mxiaruleba sufevda da
saTvale SeiZina. luim vercxlisbalTiani samives karg xasiaTze ayenebda, Tumca maT
tyavis sqeli qamari da tyavis mokle qur- isedac uxarodaT erTad yofna. Ria kafeSi
Tuki moirgo. dasxdnen da krepebi SeukveTes. jonaTani
klebeRis moedani rkinis patar-patara noems esaubreboda, maT magidasTan kar-
konstruqciebiT SemoeRobaT. xalxi Tan- oli rom gamoCnda, man melanis uCumrad
daTanobiT grovdeboda. scenis win patara kalTaSi yayaCo Caudo da skamis mosatanad
skamebi daedgaT, romlebic jer kidev kafeSi Sevida.
dRisiT daekavebinaT iRblianebs. danar- jonaTans karolis qcevaze Rimili
Ceni mayurebeli zogi generlis qandake- tuCebze SeaSra, noemisTan saubars umal
basTan, zogi betonis barierebze, zogic Tavi mianeba da skamianad melanis mxares
pirdapir Zirs jdeboda. gadajda. ukan mobrunebul karols Tavis
* strasburgis musikaluri festivali _ (Targmn. fran- dasa da jonaTans Soris mouwia dajdoma.
gulidan).
melanim erTxans uxerxulad atriala xe-
lSi yayaCo, mere CanTidan leqsebis blo-
knoti amoiRo da furclebs Soris Sein-
axa...
im saRamos klebeRis moednidan gvia-
nobamde ismoda damianis maRali, myvira-
la vokali, gitarebis dasamaxsovrebeli
rifebi da luis soloebi.
***
im dRis Semdeg, TiTqmis yoveldRe
xvdebodnen erTmaneTs melani da jo- 31
naTani. noemic maTTan erTad iyo, raTa
Sarlotas eWvi ar aeRo da melani ar gae-
mwarebina. viTom sasxvaTaSorisod kar-
olic xSirad Cndeboda maTTan, motoebiT
xom isedac yvelani erTad seirnobdnen.
jonaTanma melanis tyavis qurTuki, tya-
vis xelTaTmanebi da Cafxuti aCuqa, raTa
motocikletis swrafi svlis dros ar ga-
ciebuliyo da Tan mgzavrobis wesebic ar
daerRvia.
Tumca es yvelaferi Sarlotas SiSiT
isev jonaTanis saxlSi inaxeboda.
siyvarulze arasodes araferi uTq-
vamT, TiTqos arc erT maTgans ar surda mxatvari sofio WeliZe
daerRvia sulTa harmoniuli mdgomareo- sawoli gancalkevebiT idga. paskalis si-
ba. mxolod grZnobdnen da ufrTxilde- cocxleSic ase iyo. oTx wvril fexze
bodnen. melanisTvis es grZnoba nacno- Semdgar sarkian magidas miuaxlovda da
bi iyo. eliasis Semdeg, jonaTani iyo is xmarebisgan galeuli, mownuli skami gamos-
sando adamiani, romelTanac saimedo nav- wia. vidre dajdeboda, skamis momrgvale-
sayudeli hpova da simSvideSi gairinda. bul sazurges damWknari xeli gadausva.
maT saxlSi TiTqmis mTeli aveji mamami-
sis naxelavi iyo, romelic Tavis droze
aneti cnobili elzaseli durgali gaxldaT.
(nivTebi, romlebic tkivils gvayeneben) masTan avejis SesakveTad germaniidan da
Sveicariidanac ki Camodiodnen. yavarjeni
anetma aivanze gamavali orive kari kedels miayuda da magidis kides dayrd-
mWidrod daxura da odnav Camobnelebul, nobili erTxans gairinda. misi amqveynad
saukunes mitanebuli saxlis kedlebSi yofnis meoTxmoce weliwadi iwureboda.
ganmartoveba scada. wynarad da uSfoTvelad gaatara wle-
strasburgSi ivlisis mze acxunebda. bi. aurzauris da mniSvnelovani cvlile-
lui da misi jgufis wevrebi sarepeticiod bebis gareSe, gulSi saimedod gadamalul,
sardafSi Casuliyvnen. bleizi TeatrSi TiTqosda miviwyebul tkivilTan erTad...
iyo. sarkes Sexeda, moCuqurTmebuli Car-
mas Semdeg, rac aivanze daeca da fexi Codan mzera sakuTar gamosaxulebaze ga-
moitexa, anets gadaadgileba uWirda. daitana, mere xelebi saxesTan miitana da
ole, #4, 2022
babuas
zamTari
warRvnis Semdeg
gadaiara SfoTma da SiSma,
mdinaris piras gamoCnda saxli
da saxlTan axlos datovil niSans
davyureb, rogorc utyuar samxils.
vardobis Tve
vardobis Tves, maisis Tves mze siames axlida,
modiodi da mogqonda sixaruli saxlidan.
* * *
es Tebervlis saRamo
Sens saxelsa mReris,
sevda ar Semayaro
Seni Tvalis feri.
gigo
lamazi qali iyo sofia, didi mwvane
TvalebiTa da qera TmebiT, tanic kargi hqon-
da da Rimilic. momajadoebeli gamoxedvis
gamo gulgrilad verc erTi kaci gverds ver
auvlida, yvelas monusxuls da Seyvarebuls
tovebda. namdvili jadoqariao, _ ityoda
xolme bebiaCemi, roca dainaxavda berZnis
qals, _ albaT, rame saidumloeba icis, kacebs
Tavi rogor Seayvaros, Torem ager Sen, la-
mazic xar, Wkvianic, magram damiberdi bebo
saxlSi, _ metyoda da TanagrZnobiT gad-
momxedavda xolme.
qmari ki Seuxedavi hyavda sofias, jmuxi,
dabali, gamxdari mamakaci, uzarmazari ul-
vaSebiT da TaviT, magram Tqven warmoidg-
ineT, imis garda qals aravin undoda. iwvoda
da idageboda qmrisTvis, eWvianobda kidec.
ayalmayalic xSirad mouwyvia, maRaziaSi gamy-
idvel qals, rus oqsanas, ramdeni xani elapa-
rakebodio, _ etyoda. umtkicebda gigo, _
araferi saqme ar maqvs, Tevzi Zveli xom ar
aris, imas vamowmebdio, _ magram araferi es-
moda sofias, agrZelebda vai-vuSvelebels.
mgoni amdeni skandalebisgan daiRala gigo da
marTlac miatova Cveni lamazi berZnis qali
da oqsana SeirTo colad. uceb daWkna Tval- mxatvari sofio WeliZe
daxelSua. aseTma gardasaxvam yvela gaaogna, gavida ori weliwadi, axla oqsanasa da
sofia uceb moberda, saxe naoWebiT daefara, gigos Soris daiZaba urTierToba. oqsanam
_ ase icis siyvarulma da gulgatexilobamo, Turme Cemze daiwyo eWvianoba, iuridiul
_ mixsnida bebia, viTom me ar vicodi araferi konsultaciebs vuwevdi gigos sofiasTan
ole, #4, 2022
dadis axla aRma-daRma, xan sad aTenebs Rames, varebulebs gulisxmobda, Tu marto meo, _
xan sad. ZiriTadad quCaSia, sasmels mieZala, gaognebuli fiqrobda biWi.
ubnel biWebTan erTad iyidis erT-or Wiqa _ aleqsi! _ SesZaxa megobars da WiSkarTan
arays, gadaxuxavs. ilaparakeben biznesze, es gaCerda. guli amovardnaze hqonda.
gavakeToT, is gavakeToTo, magram `ara Sej- gamovida aleqsi, erT xelSi qaRald-
da mwyeri xesa, ara iyo gvari misio~, arafris is parkiTa da zurgze CanTiT. parki xelSi
Tavi rom ara aqvT?! SeaCeCa megobars, Tanac ise gauRima, cali
iyideba iqauroba, _ mimdebare quCebze ybiT, TiTqos raRaca did saidumlos inaxav-
so. gverdi gahkra Tomam:
_ Senebs xom araferi uTxari?
_ ara, saxlSi ise Sevitane, veravin
SeamCnia, _ iyo pasuxi.
_ CemTan xom ici, bebiaCemi yvelafers
Tvalyurs adevnebs, malulad ver Sevitandi,
_ TiTqos moubodiSa Tomam.
_ araferia, _ mxarze xeli mouTaTuna
aleqsim.
megobrebma raRaca didis molodinSi gza
ganagrZes.
_ gakveTilidan Sen gamoiyvane, _ sTxova
42 Tomam megobars. iman uxmod dauqnia Tavi.
skolaSi misulebs klaselebi Semoex-
vivnen, yvelam icoda Tomas rom parale-
lulklaseli nino uyvarda. ainteresebdaT,
ra iyo parkSi. gansakuTrebiT gogoebi ar ac-
ilebdnen Tvals saCuqars. zogierTs Suric
aRZvroda ninos mimarT, Toma xom skolaSi
erT-erTi saukeTeso iyo, ginda swavliTa
da ginda SesaxedaobiT, ginda zrdilobiTa
da ginda vaJkacobiT, magram axla ratomRac
daemorcxvebina da gogoebisTvis TvalebSi
Sexedvisa rcxvenoda. skolis zari daireka
da gakveTilebic daiwyo. pirveli maTematika
hqondaT.
_ jigari qalia, magas vTxovoT, gakveTi-
lidan gagviSvas, nino gamoviyvanoT, _ uTxra
Tomam gverdze mjdar aleqsis. biWma Tanxmo- mxatvari sofio WeliZe
bis niSnad Tavi dauqnia. ben, ubralod erTmaneTs eCurCulebian: aiRo
oTaxidan gasulebi paraleluri klasis saCuqari, esec kargiao.
oTaxs miadgnen. kedlebi TiTqos iryeoda, ga- gakveTilebis Semdeg mTeli skola
di-gamodioda, Tomas CurCuli esmoda: gaikrifa, mxolod orni darCnen TavTavianT
_ Tomas nino uyvars, _ es xma sul ufro merxebze, Toma da nino. ninom, rogorc iqna,
cxadi xdeboda. gaxsna saCuqari, SigniT werilebia, mamamis-
saidan ismiso, fiqrobda Toma. iqneb ninos is, didi xnis win daRupulis, Tomas dedisT-
saklaso oTaxidan, iqneb samaswavleblodan, vis minaweri. maSin isinic TxuTmeti wlisebi
iqneb direqtoris oTaxidan. mgoni icin- iqnebodnen, Cumad atirda gogona, werilebi
ian kidec, eg ra ninos Sesaferisia, Raribia, cremlis wveTebiT daifara. ar gavafuWoo,
cal-cali kaloSiT dadis, anda, ra saCuqari xeli gadausva qaRaldebs, guldasmiT daawyo
unda moutanos, rom gaakvirvos, mTeli ojaxi erTimeorze. kedlebi aReldnen, gaiw-gamoi-
rom gayidos, iseTs verafers SeiZenso. WoW- wies, gogonas dawynareba undodaT, im siy-
manebs biWi, Rirs ki ninos gamoyvana?! marTla varulis mowme esenic iyvnen. mdidar biWs
araferia qveyanaze ninos Sesaferisi, is rom Raribi gogona colad ar moayvanines, eg ra
gaaxaros, is rom gaakvirvos. aleqsi atyobs Cveni ojaxis Sesaferisiao. nino adga, frTxi-
megobars, rom aRar unda saqmis gagrZeleba: lad gaiara derefani da Tomas klasSi Sevida.
_ ras Svrebi biWo, gagiJdi? mTelma icoda, iq iqneboda.
skolam rom gaigo am saCuqris ambavi, axla _ didi madloba, _ nazad mohxvia xeli mx-
ixev ukan? _ eubneba da jiqur aRebs saklasos rebze da Sublze akoca.
kars. gakveTilidan gamohyavs nino. xelixelCakidebuli gamovidnen skoli-
gogona naTeli TvalebiT Sehyurebs bi- dan biWi da gogo. axla aivnebma da fanjrebma
Webs, elodeba, ras etyvian. parksac xedavs, morTes zriali, TiTqos taSs ukravdnen, cno-
Tomas rom moridebiT uWiravs xelSi. rom bismoyvared icqirebodnen, tuC-kbilic win
ar gamoarTvas uzrdeloba iqneba, uxmod Ca- wamowies, sakocnelad emzadebodnen. yvelaze
moarTva da gakveTilze dabrunda. SvebiT Zalian ki is ainteresebdaT, netav, rogor
amoisunTqa skolam, kedlebic aRar qanao- damTavrdeba amaTi siyvarulis istoriao?!
o
poezia l
e
o
l
e Cemo lamazo samSoblo, da... dasaxato xedebo.
o mindvris yvavilTa samefo, Sen, gmirTa gmiro qveyanav,
l
e sul siyvaruliT gvatare, uflis zvaro da zinaTo,
zoia o rwmena arodes wagverTos. yoveli dilis aisi _
l
ZamsaSvili-cercvaZe e ciT angelozni galoben, sul sixaruliT inaTo...
o brolis mTebo da edemo,
l
e vardis kokrebiT Sekrulo zoia ZamsaSvili-cercvaZe
o
l 43
e
oleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleole
wmidaTawmida samyaroseul-globaluri ucnaur ekveTa maT igive Tvisebeb funqciebi, rac pira-
anarekl sarkismieri ukumxed Tvisebebisaa. dad gaaCndaT eSmakeulis doneze, zneobrivad
yovelive da yvelaferi Sengan gasuli am maRalT, TavianTi RirsebiTi saamo utyuari
qveyniur Tu im qveyniurSi Tavadve uklebliv bumerangi gaaCniaT: nebismier mag gardauvalo-
ukan gibrundeba. am SemTxvevaSi arc RvTis mo- bas veravin gaqcevia da ver gadaurCeba mis
qmedebaa da aseve sxva romelime mraval ada- mzis sxivebr sistemur SemoWras. maSin vecad-
mianur Tviseba saxisac. amdagvari movlena mx- oT, zogierTi istoriuli magaliTebi moviyva-
olod da mxolod qveynierebis mecnierul Rrma noT. aleqsandre makedonels, xalxTa sisxlSi
saidumlo Tvisebebidanaa momdinare. mocuraves, sruliad axalgazrdas, rogori
saSineli bedi ewia. ratomRac zogTa siamaye unda iTqvas, Sxamma mousavleTisam Caylapao.
napoleons, Sumerebis da xeTebis sicocxlis sakadrisad daisaja gveli, jalaledini – is
samudamod CamqrobT. sikvdilTan mimarTebaSi xom ufro da uaresis Rirsic iyoo samyaros
faraonebsac ver uSvela piramidebma da didma samarTliani ganaCenisagan?
RvTiurma xelovnebam; troas miwaze gamasworeb- saerTod qveyniur bumerangs, verc erTi
el damsamareblebs. dideba simarTlem qarT- religiur-sulier gonebrivi Tu mecnieruli
velTa mter satana Sah-abass gangeba bumerangma iuridiuli umaRlesi mimarTeba ver gautol-
Tavisi binZuri Signeul-nawlavebi sikvdilad deba, yovelgvari RvTiur-adamianuri gad-
moasaqmia. ar daklebia bumerangis samarTa- awyvetilebebi masTan xom uZluria rogorc
li uZveles kolxTa wamSlelebs, kacobriobis sinamdvile warmosaxvis winaSe.
upirveles sawyisi civilizaciisa. saSineleba yvelaze umniSvnelovanesi saxe-formis
mtarval hitlers da mis Tanamoazreebs, usas- bumerangi berZnebis Soreuli warsulis isto-
48 tikesi da samarcxvino sikvdiliT rom ekveTa. riaSia Cakiruli. erT dros berZnebi TavianTi
rogori umZimesi bedi SesTavaza Tavadve meryevi unayofo budidan ayrilni mozRvavdnen
misma xalxma, ruseTis imperiis mefes nikolozs da barbarosulad Seesivnen kolxuri uZvele-
da mravalricxovan ojaxs, ukanaskneli damna- si civilizaciis tomebs, kerZod, pelazgebs-
Saveebis doneze rom gamoasalmes wuTisofels etruskebs da maT miwa-noyier mamulebs
da iqve, maT irgvliv, udreki bumerangi cisfer kaWkaWebiviT daepatronnen da samudamod dasax-
droSas afrialebda. brZenTagan naTqvamia kacis ldnen, TiTqmis Caylapes adgilobrivi xalxi
mkvlels bumerang pirovneba klavso da sruli- da maTTvis ucxo kultura, mentaliteti, xe-
ad samarTliania. lovneba gaiTavises. aq ki Tavis droze ufro
rodesac uborotesi pirovneba am qveynidan mtkiced da mZafrad amoqmedda kanon-simtkice
gabunZuldeba, ityvian, samarTlianad CaZaRld- da rogor? Sua aziidan daiZra Turqmenuli
ao. ratom ayeneben Seuracxyofas mag keTil momTabare eri da veluri skviTebiviT See-
cxovels da adamianis uRalato megobars? sivnen ukve aRzevebul berZnebs, saubedurod,
am SemTxvevaSi ufro miesadageba gamoiTqvas ar daindes antikuri xelovnebis filosofi-
Cagvelda, Camorielda, ukuneTad CaSavda an isa da mecnierebis nimuS-Sedevrebic, walekes
(fizikuri) sulierad ewama. ucxo miwaze, kolx- vino galaSqrebiT. yvelaze usastikes mters ise
Ta mopirispire xalxTan, risganac iSva bibli- ar moeqcevian, rogorc ruseTis prezidenti da
uri kaeniseuli uzneoba: maT irgvliv dRe da misi kacT mgudavi jalaTebi moqmedeben keTil-
Rame Seusvenebliv aregulirebda zneoba-uzne- Sobil ukrainaSi.
obis sakiTxebis bumerangi da aravis ar patiob- „Cvens Tavs erTi da igive ganaCeni unda ga-
da Secdomas, uzneobas Tu SemTxveviTobebsac. movutanoT, borotebi varT, borotebi viyaviT
kolx medeas ver uSvela kosmiurma umaRlesma da borotebi viqnebiT“ – lacius-aneus seneka
wmida siyvarulmac, raTa Cveulebrivze dabal (romaeli).
„ra aris adamiani? RmerTis tragedia“ – Tavi gamostacos Tavadve an daaRwios keTil
morgenSteini. garemoTa gavleniT (Tuki Tandayolili araa),
yovelTvis mikvirda, am azrebis damwer raTa am sazizRar omSi arcerTi mxare iqneba
filosofosebma Tu mwerlebma netav ra ix- gamarjvebuli, raTa samyaroseuli wmidaTawmi-
iles adamianebSi iseTi gamaognebeli saSinele- da morali miudgomel umkacresia da ze-zneo-
ba-meTqi, magram amJamad rac xdeba ukrainaSi, brivi.
Tu rogor spoben udanaSaulo, mSvidobismoyva- amJamindeli ruseT-ukrainis omi mxolod
re gaognebul xalxs, ukve ar makvirvebs, raTa da mxolod gvel-satanuri ukiduresi movle-
Cveni, mesame aTaswleulis gamanadgurebeli naa... frTxilad, damnaSave adamianebo, zogier-
saSineleba rom enaxaT mag Rrmad moazrovneebs, Ti sivrcobrivi bumerangi utyuar momakvdine-
uTuod mkacr Sefasebas ufro mZafrad dawerd- belia...
nen, xolo Tavad me ar vici, rogor daxatul az- bumerangis meoxebiT saerTaSoriso borot-
50 rebs mogvawvdidnen. Tavad ver vpoulob Semadar moqmedTa momavlis bedi gadawyvetilia. am
azrT sityvebs, mag umZimesi suraTi maTsaviT SemTxvevaSi cecxlis alSi mewvis gul-RviZli
srulyofilad rom gamovxato. warmoudgeneli da uZlieresi marTali vaJkacuri ukrainelebi
yovelT amazrzen amRgznebia rusuli dRevan- sakuTari ZmebiviT mecodeba da, ra Tqa unda,
deli uazro agresia, moZme xalxis, bavSvebis, moSxamuli zneobisgan CaTreuli rusi normal-
qalebisa da moxucebis mimarT. ulamazesi qvey- uri xalxic. codviliani ZlierTa arakacobiT
nis qalaqebi da soflebi xom daanaxSires da mi- momavlis axalgazrdoba iRupeba, ZmaTa SxamiT
wasTan gaaswores, es ukve kacobriobis erT-er- garecxil omSi yovelTvis pirSavi winmavali
Ti maradiuli nawilis ukiduresi daundobloba kaeni moqmedebs, magram ukidures damnaSaveeb-
da ganadgurebaa. magre sastikad qvewarmavleb- ma unda Seignon, kaeni arasodes ar imarjvebs,
sac ar gasrisavs nebismieri aRmsareblobis Tu raTa is yovelmxriv borotmoqmedebaa jojoxe-
bunebiT aTeistnic. Turi, znedacemuloba da adamianTa samarcxvi-
„adamians rom Seeqmna adamiani, gana sircx- no pirsisxliani xasiaT-gamovlinebaa, satanuri
vili ar daswvavda?“ – ambobs mark tveni. danaSauliT; srul-marTali pasuxi mxolod ma-
yovelTvis Semdeg marTlac rom siZulvili radiul marTal da miukareba bumerangs abaria
Cemi Tavis mimarTac mwvaved mewyeba, adamianad da mainc CvenTvis samwuxaroa...
rom gavCndi am qveynad... diax, ucnauri da utexi kanonebiT kosmosSi
kosmiurad aRelvebuli „planeta miwa, Sina- planetebic ar patioben erTmaneTs varskvlave-
ganad yovelmxriv emzadeba mcire erebis ga- Tur areulobiT danaSaulebriv uzneobas. mag
dasarCenad“. aq ukve eWvsgareSea, usasrulobis udides planetarul ZalTa fsiqologiuri moZ-
gadawyvetileba miRebulia da prezidenti pu- raoba marad gamoucnobia Cveni drois da do-
tini varskvlavuri jiuti sasjelgarduvalo- nis adamianebisTvis. ase mgonia, mravalma rusma
bis winaSe dgas, rogorc duCe musolini da Secdomilma eklesia miatova da eSmakis gomur-
mravali sxva. Si sulmaxinji daiareba, sadac gvelis budesav-
yovelgvari boroteba ufro did samagi- iT aqoTebuli yars yvelaferi...
ero siaves Sobs deda bumerangis miukareba sakvirvelia mag uborotesi varskvlavis-
kanonebiT. nuTu baton putins ar esmis sam- gan mourCenlad rogor moiwamla amxela qvey-
yaroseul-kanonikuri ukumZle garduvalobisa. nis prezidenti, Tavis TavSi Zirfesvianad ada-
„ZmaTa omSi uzneo jildoebs ar iZlevian, mianuri sikeTe rom dakarga da, saubedurod,
raTa is samarcxvino ormxrivi masobrivi ubed- ruseTSi sxva mravalsac gadaedo es yovlis
urebaa“. vfiqrob da vityvi, moskovSi, sanqt-pe- momspobi Sxam-seni. kacobriobis warsulis is-
terburgSi da bevrgan mraval arian filoso- toriidan yvela uborotesi molaSqre sardle-
fosni, Rrmad moazrovne winaswarmetyvelni, bi, romelnic SemdgomSi kaenistebma geniose-
fsiqologebi, xelovanni. albaT ver SeZles bad rom monaTles, yoveli maTganic ucilod
moSxamuli ukve sacodavi pirovnebis darwmune- eSmakis msaxuria da maTTan erToblivi gone-
ba, rom xocavs uaxloes slavian ukrainelebs, briv-keTil-azrovnebiT moqmedeba brZolaa
didian-patarianad da rogor ulamazes ers. saWiro. dRes yoveli mxridan evedrebian, nu
nuTu erTxel mainc ar ufiqria dampyrob sar- Rupav, ruso batono! keTilSobil ulamazess
dals, amdagvar sisastikes ar SearCens kaco- da RvTismier ukrainelebs (erT dros maT bev-
brioba da arafriT ar apatiebs zeZala, ro- ri qarTvelic rom gaistumres), Tqvens moZme
melsac gaaCnia uZlieresi Tvisebebi, xmebi da xalxs aseve momavalSi, ruseTis mraval udan-
kanonebi. marTalia, qveynis upirvelesi moq- aSaulo mSromel sazogadoebas. amitom jer-
ceulia Sxamiani varskvlavT damaavadebel gam- jerobiT keTilgonivrulad TxovniTac mogi-
Woli sxivebis marwuxebSi, riTac mourCeneli wodeben kaenis zneobiT SepyrobilT, icxovroT
fsiqologiuri zne WiriTaa daavadebuli (uwia am qveynad znemarTal, mxolod mzeebr naTel
qarTvelTa codvam). magram rogorc SedarebiT qristianulado...
mainc Zlier pirovnebas SeuZlia mag borotebas
o
kritika l
e dedis landi misi maradiuli Tanamgzavria, tki-
o
l viliani Tanamgzavri. am tkiviliTaa savse maTi Zveli
e uZvirfasesi saxli _ buxarSi cecxli ki ara, ded-
o
l is xelisgulebiT gamTbari dardi anTia, lamfa rom
e lamfaa, isic ki oxravs buxris Tavze da oTaxs iis-
zaal o
l feri sevdiT avsebs. saerTodac, ra saocari andamatiT
botkoveli e izidavs mSobliuri sofeli farcxnali, kordebgada-
o
l varcxnili samoTxe, mTvare rom uzis inaxad.
e
o
l zaal botkoveli 51
e
oleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleole
cecxliviT mogizgize
leqsi _ sityva sruli da TiTqos alublebs mihyavT,
rCeuli, gina Sewyobili. cecxliviT mogizgize,
ase ganmartavs didi dedi, mWedlaanT mixa
sulxan-saba leqsis raobas. rad mesizmreba isev.
ra saocrad zusti mTvare waiZrobs niRabs,
da, amave dros, lakonu- gadmokiduli goriT,
ri ganmartebaa im cnebisa, dedi, mWedlaanT mixam
romelic miriadi sauku- Tan wamiyvana, mgoni.
nea, rac suls gvifori- Tqveni ar vici, batonebo,
aqebs da mosvenebas ar gva- magram me, Tqvens mona-mor-
Zlevs, gvakeTilSobilebs Cils, damburZgla ki ara, vee-
da Segvaxsenebs, rom Cven _ ba gorgali momawva yelze da
adamianebi bednierebisTvis, nugzar koberiZe kinaRam damaxrCo, Tan Sveba
siyvarulisTvis, erTgulebi- da sixarulic momgvara, ima-
sTvis, raindobisTvis varT Seqmnilni da vdroulad. am patara, sul raRac sam-
ara eSmasa da satanis msaxurebisTvis. strofian leqsSi didi, veeba adamianuri
axla, am striqonebis werisas, meore vnebebi boboqrobs, vulkanuri lavasaviT
ganmartebac amomitivtivda gonebaSi. nax- moedineba da kidev erTxel Segvaxsenebs
eT, ra saintereso mosazrebaa: yvelas im martiv WeSmaritebas, rom siy-
_ roca namdvilad Rirebul raimes wa- varulis, oRond namdvili da yovlis wam-
vikiTxav, iqneba es nawarmoebi mTlianad lekavi siyvarulis dakargvis SemTxveva-
Tu erTi patara epiTeti an Sedareba, vi- Si amqveyniuri arseboba azrs kargavs da
meoreb, Tu marTla kargi da Rirebulia, ukve aRaraferi gakavebs am codviTdace-
maSin marcxena xelze, majidan idayvamde, mul dedamiwaze.
aucileblad damburZglavs... am leqsis literaturuli gmiri _
unda dameTanxmoT, rom sul cota xnis erTi ubralo glexis gogo ise misti-
win aRsrulebuli guram doCanaSvilis es ris gulisswors _ cecxliviT mogizgize
iumornarevi opusi arafriT Camouvarde- mWedlaanT mixas, rom Zalauneburad para-
ba poeziis arcerT kanonikur ganmartebas lelis gavleba mogindeba veroneli kap-
ole, #4, 2022
Zalze rom uxdeba Rameul zRvas. TeTri Winkebisa da eSmakebis gansadevnad rom
askili jvrisweridan gamoqceul patar- dainTo miriadi wlis win.
o
PUblicistika l nu moakleb Sens Svilebs yvelaze Zvirfass da
e mTavars _ dedasamSoblos siyvaruls.
o
l es gaWirveba droebiTia, ramdeni umZimesi dro
e gadautaniaT Cvens winaprebs. daitove gza ukan dab-
o
l runebis, Torem, mere, gvian iqneba. gaizrdebian Seni
e Svilebi samSoblos fesvebamoZirkvulebi, usamSoblo
zaira o
l STamomavlebi da.. amaSi mxolod, sakuTari mSoblebi,
mindeli e Tqven da Tqveni qarTveli meuRle iqnebiT damnaSave.
o
l dafiqrdiT! iqneb jer kidev ar aris gvian?!
e
o
56 l zaira mindeli
e
oleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleoleole
dedam es leqsi wamimRera kidec, Sesan- erT-erTi mTavari roli Seusrulebia, amas
iSnavi melodia aqvs. arTanaSi dResac bevri deda momiyva, Tavisi axloblebisagan mous-
mReris: simaSvilebi, CaxutaSvilebi da bev- menia didi xnis win. (s.g)
ri sxva. batoni andro simaSvili, SesaniS- yvelasaTvis moulodnelad 49 wlis
navi lotbari dedas maswavlebeli yofila, asakSi, kaxeTis gzaze avtokatastrofis
yovelTvis didi siyvaruliT hyveba masze. dros sasikvdilod daSavda da jer kidev
(s.g.) axalgazrda gamoeTxova sicocxles~.
erTxel TbilisSi myof giglo yaral-
* * * roza bebias naambobi
dedaCemis gamzrdel papa-bebias Tavian-
Ti umcrosi SvilisTvis koxta daurqmevi- arTanaSi yofnis dros gavige, rom roza
aT, koxta yaralaSvilis didi siyvarulisa bebia (deidas dedamTili) giglo yaralaSvi-
da pativiscemis niSnad. koxta Cemi papaa, lis Svilis natalias (talias) qaliSvilis,
sofel arTanidan. misi mSoblebi _ Cemi qalbaton turfas naxevarda yofila. gaoc-
didi papa da bebia, Tamari da giorgi, didi eba da sixaruli ver davfare, da ra Tqma
siTboTi da siyvaruliT igonebdnen Turme unda, visargeble am SemTxveviT. bevr sain-
yovelTvis arTanel Tavad yaralaSvilebs, tereso ambebze mesaubra roza bebia. masTan
gansakuTrebiT giglos, koxtas, rezos. saubarma xalisTan erTad, sevdac momgvara.
axla mxolod ramodenime sityviT, rac me
60 yvelaze Zalian mainteresebda, vaJa-fSave-
arTanaSi mcxovrebi sandro gagniZe las da baton giglo yaralaSvilis urTier-
(goreli) TbilisSi stumrad Casula Tav- Tobis Sesaxeb. da kidev Zalian damaintere-
is axlo megobarTan koxta yaralaSvilT- sa koxta yaralaSvilis pirovnebam.
an. koxtas Tavisi megobari restoranSi vaJa-fSavelas da giglo yaralaSvils
daupatiJebia. baton koxtas magidaze gad- ganuyreli megobroba akavSirebdaT. maT
mobrunebuli TefSebi daulagebia da masze Zalian hyvarebiaT erTmaneTi. didi poeti
SesaniSnavad ucekvia, ise rom arc erTi xSiri stumari iyo baton giglosio. Svileb-
TefSi ara Tu gautexia, arc ki gabzarula. sac erTnairi saxelebi daarqves _ levani.
erTxel koxta yaralaSvils arTanidan samwuxarod giglo yaralaSvilis Svili le-
SildaSi kameCebis urmiT mihqonebia didi vani, romelic mas pirveli meuRlisgan hy-
qvevri. qvevrSi Camsxdaran arTaneli zur- olia, axalgazrda 22-23 wlis asakSi garda-
nisa da dolis damkvrelebi. mTeli es gza icvala tuberkuloziT. misi didi suraTi,
musikiTa da qeifiT midiodnen Turme. ase Zvirfas CarCoSi Casmuli, dResac inaxeba
mxiaruli ganwyobiT misula SildaSi koxta Cemi dis saxlSio.
yaralaSvili Tavisi megobris saxlSi. rac Seexeba koxta yaralaSvils, masze
bevri ram miambo. piradad vicnobdi da
* * * Zalian miyvardao. mReroda SesaniSnavad,
arTanel Tavad giglo yaralaSvils yofila aseve kargi garegnobis, hqonda
Zalian axlo da megobruli urTierToba ganieri mxar-beWi, weli wvrili, darbais-
hqonia vaJa-fSavelasTan. poeti misi xSiri luri mimoxvra. iyo vaJkacuri bunebis,
stumari yofila. arTanaSi vaJa-fSavel- axloblebis, megobrebis da saerTod ada-
as didi venaxis zvaric hqonia. im adgils mianebis moyvaruli da Tavdadebulio. yo-
arTaneli Zveli xalxi dResac `vaJaseula~ fila Zalian Tavmdabali. misi erT-erTi da
zvars eZaxis. Tavadi giglo yaralaSvili roca colad gahyolia glexis Svils, yvela
yofila metad Tavmdabali da yvelasaTvis Zalian gabrazebula, mxolod koxta iyo dis
sayvareli adamiani, hyolia ukeTilSobile- manugeSebelio.
si, SesaniSnavi meuRle mariam babadiSi. mis erT das q-n lizas ucxoeTSi ucx-
Tavad giglo yaralaSvilisa da va- ovria, yofila konsulis meuRle. ucxovria
Ja-fSavelas Sexvedra yovelTvis did did fufunebaSi. adre aseTi Tavisufali
lxinad iqceoda xolme, erT-erTi ase- urTierToba ar yofila ucxoeTTan da Zmis
Ti Sexvedris dros leqsi gamouTqvams va- koxta yaralaSvilis daRupvis ambavi mas
Ja-fSavelas megobrisaTvis. gaugia ucxoeTSi wasuli qarTveli mocek-
bevrjer masmevdi Rvinosa, vaveTa ansamblis wevrebisagan. iqve gadaux-
roca mwyuroda wyalia dia misTvis panaSvidi. q-ni liza meuRlis
TavadiSvilis xelSia gardacvalebis Semdeg Camosula saqarTve-
fSaveli daCagrulia. loSi. yofila Zalian lamazi, magram erT
koxta papa Zalian ganaTlebuli adami- weliwadSi Rrmad moxucs daemsgavsao. sul
ania, masTan yvela Temaze isaubreb, gansa- imas gaiZaxoda ise ar movkvde rom Cemi ar-
kuTrebiT uyvars xelovneba da literatu- Tana ar maCvenoTo.
ra. bevri kargi saqme aqvs gakeTebuli qalaq koxta yaralaSvilis pirveli meuRle
TelavisTvis da sofel arTanisTvis. xelmZ- iyo leJavebis qali maria, romelic tu-
Rvanelobda bevr sapasuxismgeblo mSeneb- berkuloziT gardaicvala. masTan Svilebi
lobas. ar hyolia.
meore coli iyo iyalTodan _ mariami. sityvas leqsiT vityvio da ToTxmeti wlis
maT hyoliaT oTxi qaliSvili. biWs es leqsi gamouTqvams.
saxli, romelSic cxovrobdnen yaralaS- mogikvdaT uqSerebeli
vilebi, yofila didi orsarTuliani Senoba. Wir Sexvda uSvelebeli,
1924 wels es saxli CamourTmeviaT. wlebis an ki sxva vina yofila
ganmavlobaSi am SenobaSi yofila arTanis ukvdavi _ uberebeli?!
rvawliani skola. dReisaTvis aRar arse- misi bevri leqsi, Turme, xalxurad mon-
bobs, siZvelis gamo daungreviaT. aTles. sinamdvileSi es leqsebi yofila
aleqsandre wveroSvilisa. igi axalgazr-
* * * dobidanve monawileobas Rebulobda fSaur
axla visaubreb fSaveli moleqse ale- leqsobaSi da am poetur SejibrSi umetes
qsandre (fruSka) wveroSvilisa da va- wilad gamarjvebuli gamodioda. igi Turme 61
Ja-fSavelas Sexvedris ambavs CargalSi, gamarTulad metyvelebda germanul da ru-
romelic Cemma karis mezobelma, kargma sul enebze.
pirovnebam da SesaniSnavma eqimma alika batoni aleqsandre kargad icnobda
(aleqsandre) Ziam miambo. igi baton aleqsan- Cvens genios poets vaJa-fSavelas. mas da
dre (fruSka) wveroSvilis SviliSvilia. nino hyolia CargalSi mis mezoblad gaTxo-
alika Zias TiTqmis ukve mzada aqvs ga- vili. CargalSi myof aleqsandres (fruSkas)
mosacemad wigni Tavis papaze _ ,,me ubralo vaJa-fSavela Sexvedria, saxlSi miupatiJia
moleqse var". da gamaspinZlebia. cota xnis Semdeg, va-
papaCemi aleqsandre (fruSka) wveroSvi- Ja-fSavela fruSkas Seleqsebia. mas kargad
li SesaniSnavi moleqse yofila. dabadebu- scodnia Tu vin iyo vaJa-fSavela. miuxeda-
lia 1878 wels TianeTis raionis sofel vad amisa, man pasuxi daubruna da mowiwebiT
soflionSi. wera-kiTxva ojaxSi Seuswavlia. hkadra, me poetebTan leqsobas ver SevZleb,
poeturi niWi da leqsis gamoTqmis unari me xom ubralo moleqse varo.
bavSvobidanve gamoumJRavnebia. mama adre vaJa-fSavela:
gardaecvala da cameti wlis biWs dawolia CemTan modi soflivnelo,
ojaxis mZime tvirTi. vaJam giTxras arakebi
erTxel, rodesac misi ojaxis wevrebi fruSka:
gardacvlil axloblis ojaxSi midiodnen Cargals imitom gadmovel
samZimris saTqmelad, aleqsandresac moun- artans movspe arayebi
domebia iq wasvla da uTqvia: me samZimar me ubralo moleqse var,
sofeli arTana
ole, #4, 2022
poetebTan ras gavxdebi?! masTan yofna.
qvemoT dawerili leqsebi ekuTvnis ba- vaJas dedas, dali deidas, romelic Cemi
ton aleqsandre (fruSka) wveroSvils. sayvareli maswavlebeli iyo baRSi, axlo
urTierToba hqonia vaJa-fSavelas qaliSv-
* * * ilTan, Rrmad moxucebul gulqanTan.
rac ki axal ambavia, vaJam fSavidan bevri fotomasala
gamagoneT me saiTa, Camoitana, maT Soris iyo baton mixa xelaS-
eg ki aRar gamigonav vilis saflavis qvis suraTi. me mis Sesaxeb
colis cema xvedaiTa araferi vicodi.
jer kambeCeb iwurTneba ai, ra miambo vaJam mis Sesaxeb: mixa xe-
Se urjulov, wkeplaiTa, laSvili mamaCemis bebiis Zma ariso dedis
62 magas ginda dajereba, mxridan. yofila saxalxo mTqmeli, saqarT-
kargs moiyvan versaiTa. velos erovnuli gmiris qaixosro (qaquca)
ColoyaSvilis razmis wevri. aris aseTi
azri, rom SesaniSnavi xalxuri leqsi `vefx-
* * * isa da moymisa~ ekuTvnis mixa xelaSvilso.
samWedloSi momitanes leqsi `leqso amogTqom~ yvelas xalx-
xvTiso Seni monaweri, uri gvegona, sinamdvileSi baton mixa xel-
ise Zaan gamixarda aSvilis yofila. ai, is masalac gazeTidan,
rkinas veRar davkar kveri romelic vaJas ojaxSi inaxeba (almanax
egre rogor agisrulda, uqimerionis biblioTeka) `leqso amogTqom,
RvTisTvis ra gaqvs SenaZRveni? oxero, Toro iqneba vkvdebode~ Semosulia
TianeTSi vadRegrZele qarTuli wyobilsityvaobis oqros fond-
Seni mauzeris wveri. Si, magram bevrs uTuod igi xalxuri hgo-
nia, am leqsis avtori ki gaxlavT Suafxos,
sofel axadis mkvidri, brwyinvale moleqse,
* * * mixa xelaSvili, vinc sruliad axalgazrda
gagicvda SuSan qalao, daiRupa tragikulad. amitomac gaibna misi
wiTel kabais briali, leqsebi.
koWamde TeTri Ciqila. vaJa nadiraSvili xSirad axsenebda la-
bolomde xoxbis Tvliani, mara mamidas saxels, q-ni lamara yofila
lxin-qorwilebSi sirbili, niko (baCana) razikaSvilis SviliSvili, gig-
TiTis wverebze triali. la razikaSvilis Svili. is vaJas mamis ala-
aleqsandre (fruSka) wveroSvili garda- li deidaSvili yofila.
icvala 1942 wels. 64 wlis asakSi. dakrZalu- me mjera, rom Cemi Tanaklaseli vaJa
lia Telavis raionis sofel lafanyurSi. Tavisi Rirseuli winaprebis Rirseuli mem-
kvidre gaizrdeba, winaprebis xsovnas Rir-
* * * seul pativs miagebs, maT Sesaxeb mouyveba
axla ramodenime sityviT giambobT Cemi Tavis Svilebs, SviliSvilebs, ise rogorc
Tanaklaseli fSaveli biWis vaJa nadiraSvi- axla mas uyveba Tavisi mama.
lis naambobs. didi madloba Cveni qarTuli enisa da
misi winaprebi, didi xnis win, fSav- literaturis maswalvlebels qalbaton
idan, sofel WiCodan yofilan Camosule- nineli naTiZes, rom ase Zalian Segvayvara
bi. mas bevri naTesavebi hyolia iq. xSirad Cveni samSoblo da misi sasiqadulo mamu-
Cadis CargalSi. man bevri ram miambo Tav- liSvilebi.
is saxelovan winaprebze. fexi CargalSi warsulze mogonebebma saocari sevda
audgams, didi vaJa-fSavelas ezoSi. vaJa momgvara, marTlac wuTia wuTisofeli.
sainteresod miyveboda Tu rogor Tevzaob-
da vaJa-fSavelas SviliSvilTan lukasTan 2003 weli
mdinare Cargulaze. mas Zalian hyvarebia
63